Izabela Majchrzak-Kucęba

Transkrypt

1 1

2 Izabela Majchrzak-Kucęba 2

3 Uczestnicy projektu KOORDYNATOR PROJEKTU POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Atmosfery Ul.Dabrowskiego 73, Czestochowa tel/fax: PARTNER PROJEKTU - NILU Norwegian Institute for Air Research, Norweski Instytut Badań Powietrza Po.box 100, Instituttveien 18, NO-2027 Kjeller PARTNER SZKOLENIOWY PROJEKTU POLITECHNIKA LWOWSKA 3

4 Historia naszego projektu J A K A B Y Ł A N A S Z A D R O G A? Inspiracja jak pojawiła się po ogłoszeniu KONKURSU Nawiązanie kontaktu z Norweskim Instytutem Badań Powietrza (NILU) Otrzymanie finansowania wniosku złożonego do FUNDUSZU KAPITAŁU POCZĄTKOWEGO Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego Tytuł: Przygotowanie projektu: Nowy sposób usuwania zanieczyszczeń gazowych i ropopochodnych przy użyciu adsorbentów wytwarzanych z popiołów lotnych Nr umowy: Czas trwania: Luty - kwiecień 2007 Wartość projektu: EUR w tym dofinansowanie z FKP 90% wkład własny -10% 4

5 Historia naszego projektu Dwie wizyty w Norweskim Instytucie Badań Powietrza 1 wizyta - luty/marzec 2007 określenie ram współpracy, wymiana listów intencyjnych 2 wizyta - marzec/kwiecień 2007 spotkanie robocze w celu przygotowania wniosku aplikacyjnego. Przeprowadzenie wstępnych badań i analiz przydatnych do przygotowania wniosku oraz skorzystanie z usług doradczych zarówno w kwestii przygotowania projektu jak także w kwestii merytorycznej. Podpisanie listu intencyjnego i umowy partnerstwa z NILU (Decyzją Senatu P.Cz. z dnia roku jednogłośnie poparto inicjatywę podpisania Umowy Partnerskiej pomiędzy P.Cz a NILU). 3 Dnia 16 kwietnia 2007 złożenie wniosku: NOWY SPOSÓB USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH i ROPOPOCHODNYCH PRZY UŻYCIU ADSORBENTÓW WYTWARZANYCH Z POPIOŁÓW LOTNYCH w ramach II Naboru ogłoszonego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego w priorytecie Badania naukowe w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego. 4 W październiku 2007 r projekt został oceniony przez Zespół Interdyscyplinarny komitet Sterujący i REKOMENDOWANY DO FINANSOWANIA (22 październik 2007). 5 Kolejny etap oceny w Biurze Mechanizmów Finansowych: - Korespondencja z Biurem Mechanizmów Finansowych w Brukseli (Task manager for PL0260) odpowiedzi na pytania odnośnie projektu, - 13 Luty wizyta zewnętrznego eksperta (external appraisal agent) w Politechnice Częstochowskiej. 6 Marzec pozytywny raport z oceny eksperta zewnętrznego (Detailed Appraisal Report) 5

6 Historia naszego projektu 7 8 Dnia 2 czerwca 2008 otrzymanie GRANT OFFER LETTER czyli pozytywnej decyzji odnośnie finansowania projektu z Biura Mechanizmów Finansowych z Brukseli udzielenia wsparcia przez Państwa Darczyńców Dnia 25 sierpnia 2008 otrzymanie decyzji o finansowaniu z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego R O Z P O C Z Y N A M Y R E A L I Z A C J Ę P R O J E K T U!!! 6

7 Status projektu Status naszego i innych projektów finansowanych z MF oraz informacje o nich znaleźć można na stronie: 7

8 Charakterystyka projektu NUMER REJESTRACYJNY EOG/2007/041=PLO260 WNIOSKODAWCA POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska TYP PROJEKTU PROJEKT POJEDYŃCZY PRIORYTET BADANIA NAUKOWE TYTUŁ PROJEKTU NOWY SPOSÓB USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH I ROPOPOCHODNYCH PRZY UŻYCIU ADSORBENTÓW WYTWARZANYCH Z POPIOŁÓW LOTNYCH KWOTA DOFINANSOWANIA Budżet projektu EUR EUR 85% finansowane z NMF EUR 15% finansowane z MNi SzW PARTNERZY PROJEKTU NORWESKI INSTYTUT BADAŃ POWIETRZA (NILU), POLITECHNIKA LWOWSKA - partner szkoleniowy CZAS TRWANIA 33 miesiące (lipiec marzec 2011) 8

9 Struktura zarządzania projektem ELEKTROWNIA TURÓW S.A. POTENCJALNI ODBIORCY TECHNOLOGII (ELEKTROWNIE, FIRMY ZAGOSPODAROWUJĄCE POPIOŁY,...) ENERGOMAR NORD sp. z o.o. CENTRALNA SZKOŁA STRAŻY POŻARNEJ w CZĘSTOCHOWIE SAMORZĄD LOKALNY CENTRUM INNOWACJI W ENERGETYCE R A D A D O R A D C Z A P R O J E K T U PARTNER PROJEKTU POLITECHNIKA LWOWSKA PARTNER PROJEKTU NORWESKI INSTYTUT BADAŃ POWIETRZA (NILU) PARTNER PROJEKTU POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA MODUŁ DYDAKTYCZNY GRUPA BADAWCZA GRUPA DYDAKTYCZNA GRUPA BADAWCZA S E K R E T A R I A T P R O J E K T U 9

10 P R O J E K T NOWY SPOSÓB USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ GAZOWYCH i ROPOPOCHODNYCH PRZY UŻYCIU ADSORBENTÓW WYTWARZANYCH Z POPIOŁÓW LOTNYCH I D E A P R O J E K T U udział we wdrażaniu nowych metod redukcji zanieczyszczeń gazowych z energetyki (CO 2, rtęć) udział we wdrażaniu racjonalnej gospodarki popiołowej odpowiadającej europejskim i światowym standardom. C E L P R O J E K T U zaproponowanie innowacyjnej technologii syntezy zeolitów z popiołów lotnych na skalę przemysłową oraz wypromowanie zeolitów z popiołu w formie nowego produktu - sorbentu o szerokim spektrum możliwości wykorzystania zarówno do redukcji emisji CO 2 i Hg jak i do zagospodarowania substancji ropopochodnych będących odpadem produkcyjnym w rafineriach i zakładach przetwórstwa paliw. opracowanie technologii która przyczyni się do redukcji gazów cieplarnianych (CO 2 ) i rtęci, a tym samym stanowić będzie pomoc w wypełnianiu dyrektyw unijnych zarówno w kwestii zagospodarowania odpadów jak również w kwestii redukcji emisji CO 2 i Hg z elektrowni węglowych. 10

11 Idea projektu E L E K T R O W N I E i E L E K T R O C I E P Ł O W N I E POPIÓŁ LOTNY UBOCZNY PRODUKT SPALANIA DWUTLENEK WĘGLA RTĘĆ i INNE METALE CIĘŻKIE POWIERZCHNIA POPIOŁU LOTNEGO POWIERZCHNIA ZEOLITU WYCHWYTYWANIE CO 2 USUWANIE Hg PRODUKT NA BAZIE POPIOŁU TECHNIKA ADSORPCYJNA PSA TSA VSA PTSA SEPARACJA MEMBRANOWA METODY ADSORPCYJNE USUWANIE ZANIECZYSZCZEŃ ROPOPOCHODNYCH USUWANIE ODORÓW OCZYSZCZANIE WODY i POWIETRZA POLEPSZANIE WŁASNOŚCI GLEBY 11

12 Badania w ramach projektu Przegląd dostępnych metod używanych do oceny środowiskowych oraz socjoekonomicznych efektów technologii redukcji emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń ze spalania węgli w dużej skali wraz z dostosowaniem tych metod do użycia w proponowanym projekcie. Ocena stanu środowiska i kosztu jego użycia w regionie gdzie proponowana w ramach projektu technologia będzie stosowana (założenie podstawowych danych). Ocena wpływu na środowisko technologii zaproponowanej w projekcie z uwzględnieniem: 1) emisji gazów cieplarnianych, rtęci i wybranych metali ciężkich,dioxyn i furanów, BaP, 2) dysponowania odpadami z powodu użycia popiołu lotnego jako medium do usuwania wyżej wspomnianych zanieczyszczeń. Dopasowanie i zastosowanie systemu zarządzania jakościąśrodowiska AirQUIS oraz modeli migracji zanieczyszczeń i transportu w łańcuchu żywności. Oszacowanie poprawy zdrowia dla ludzi mieszkających w pobliżu elektrowni, z powodu zastosowania proponowanej technologii. Oszacowanie innych socjalnych efektów proponowanej technologii włączając w to wskaźnik wzrostu zatrudnienia w regionach gdzie znajdują się elektrownie węglowe. Weryfikacja środowiskowych aspektów z powodu użycia proponowanej technologii poprzez pomiary stężenia wyżej wspomnianych zanieczyszczeń. 12

13 Działania projektu N A Z W A Z A D A N I A PARTNERZY Czas trwania Zad. 1. Eksperymenty syntezy zeolitów z popiołów lotnych w skali półprzemysłowej; optymalizacja parametrów syntezy zeolitów w skali laboratoryjnej; oraz opracowanie wytycznych do przemysłowej technologii syntezy zeolitów z popiołów lotnych. PCz, NILU 12 miesięcy Zad. 2. Laboratoryjne badania nad wykorzystaniem sorbentów z popiołów lotnych do usuwania CO 2 wraz z oceną wpływu na środowisko. PCz, NILU 12 miesięcy Zad. 3. Laboratoryjne badania nad wykorzystaniem adsorbentów z popiołów do usuwania rtęci ze spalin kotłowych wraz z oceną wpływu środowiskowego i socjoekonomicznego. PCz, NILU 18 miesięcy Zad. 4. Badania zdolności sorpcyjnych zeolitów w stosunku do cieczy ropopochodnych. PCz, NILU 12 miesięcy Zad. 5. Badanie przydatności i sposobu wykorzystania sorbentów z popiołu w warunkach rzeczywistych. PCz, NILU 15 miesięcy Zad. 6 Opracowanie propozycji zmian do istniejących strategii i ustawodawstwa. PCz, NILU 33 miesiące Zad. 7. Rozwój edukacji i zasobów ludzkich. PCz, NILU 33 miesiące Zad. 8. Zarządzanie projektem i promocja. PCz, NILU 33 miesiące 13

14 Harmonogram realizacji projektu 2008 KW KW KW KW KW KW KW KW KW KW KW1 lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru sty lut mar 1. Eksperymenty syntezy zeolitów z popiołów lotnych w skali półprzemysłowej; optymalizacja parametrów syntezy zeolitów w skali laboratoryjnej; oraz opracowanie wytycznych do przemysłowej technologii syntezy zeolitów z popiołów lotnych Laboratoryjne badania nad wykorzystaniem sorbentów z popiołów lotnych do usuwania CO 2 wraz z oceną wpływu na środowisko. Laboratoryjne badania nad wykorzystaniem adsorbentów z popiołów do usuwania rtęci ze spalin kotłowych wraz z oceną wpływu na środowisko i aspekty socjo-ekonomiczne. Badania zdolności sorpcyjnych zeolitów w stosunku do cieczy ropopochodnych. Badanie przydatności i sposobu wykorzystania sorbentów z popiołu w warunkach rzeczywistych Opracowanie oraz modyfikacja strategii i aktów prawnych. Rozwój edukacji i czynnika ludzkiego. Zarządzanie projektem i promocja. 14

15 Plan promocji projektu CYKL WYKŁADÓW MODUŁ EDUKACYJNY CZYSTA ENERGIA Z WĘGLA STAŻE PRACOWNIKÓW oraz DOKTORANTÓW reklama w prasie, 5-minutowy film reklamowy o rozwiązaniach zaproponowanych w projekcie Publikacja broszury zawierającej informacje na temat PRODUKTU projektu P L A N P R O M O C J I SPOTKANIA PARTNERÓW PROJEKTU SEMINARIUM SORBENTY Z POPIOŁÓW LOTNYCH DLA ENERGETYKI strona internetowa projektu publikacje w czasopismach uczestnictwo w tematycznych konferencjach PUBLIKACJA RAPORTU Możliwości redukcji emisji CO 2 z opalanych węglem Elektrowni i elektrociepłowni WSPÓŁPRACA Z RADĄ DORADCZĄ PROJEKTU 15

16 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska 16

17 Zakup aparatury w ramach projektu Instalacja syntezy zeolitów z popiołów lotnych (reaktor syntezy) Spektrometr masowy XRF do analizy elementarnej próbek 17

18 Informacje Więcej informacji o projekcie na stronie internetowej projektu na stronie znajdują się linki do stron zawierających informacje o: Mechanizmach Finansowych Mechanizmach Finansowych w Polsce- Informacji udziela także Sekretariat Projektu: Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Katedra Ogrzewnictwa, Wentylacji i Ochrony Atmosfery tel./fax ul. Dąbrowskiego Częstochowa izak@is.pcz.czest.pl 18

19 Zadanie 1 Zad. 1. Rozpoczęcie lipiec 2008 Zakończenie czerwiec 2008 Czas trwania: 12 miesięcy Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Eksperymenty syntezy zeolitów z popiołów lotnych w skali półprzemysłowej. Optymalizacja parametrów syntezy zeolitów w skali laboratoryjnej. Opracowanie wytycznych do przemysłowej technologii syntezy zeolitów z popiołów lotnych. Cele: Rozwój technologii modyfikacji popiołów lotnych w zeolity na skalę półprzemysłową. Szczegółowo: Optymalizacja parametrów syntezy zeolitów w skali laboratoryjnej. Eksperymenty syntezy zeolitów z popiołów lotnych w skali półprzemysłowej. Opracowanie wytycznych do przemysłowej technologii syntezy zeolitów z popiołów lotnych. 19

20 Zadanie 2 Zad. 2. Rozpoczęcie październik 2008 Zakończenie wrzesień 2009 Czas trwania: 12 miesięcy Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Laboratoryjne badania nad wykorzystaniem sorbentów z popiołów lotnych do usuwania CO 2 wraz z oceną wpływu na środowisko. Cele: Rozwój metod usuwania CO 2 z gazów odlotowych na bazie adsorbentów z popiołów lotnych. Ocena środowiskowych i socjoekonomicznych efektów proponowanej technologii. Szczegółowo: Testowanie adsorpcyjnej metody usuwania CO 2 z użyciem zeolitów i mezoporowatych materiałów na bazie popiołów lotnych. Ocena wpływu na środowisko technologii zaproponowanej w projekcie z uwzględnieniem emisji gazów cieplarnianych. 20

21 Zadanie 3 Zad. 3. Rozpoczęcie październik 2009 Zakończenie marzec 2011 Czas trwania: 18 miesięcy Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Laboratoryjne badania nad wykorzystaniem adsorbentów z popiołów do usuwania rtęci ze spalin kotłowych wraz z oceną wpływu na środowisko i aspekty socjoekonomiczne. Cele: Rozwój metod usuwania Hg z gazów odlotowych na bazie adsorbentów z popiołów lotnych. Ocena środowiskowych i socjoekonomicznych efektów proponowanej technologii usuwania gazowych zanieczyszczeń (Hg) pochodzących ze spalania węgla w dużej skali. Szczegółowo: Testowanie metody usuwania Hg z użyciem zeolitów i mezoporowatych materiałów na bazie popiołów lotnych. Ocena wpływu na środowisko technologii zaproponowanej w projekcie z uwzględnieniem emisji Hg i innych metali ciężkich, dioksyn i furanów. 21

22 Zadanie 4 Zad. 4. Rozpoczęcie kwiecień 2009 Zakończenie marzec 2010 Czas trwania: 12 miesięcy Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Badania zdolności sorpcyjnych zeolitów w stosunku do cieczy ropopochodnych. Cele: Badania możliwości użycia zeolitów i innych adsorbentów na bazie popiołów lotnych do pochłaniania i usuwania rozlewisk cieczy takich oleje czy substancje ropopochodne będące odpadem produkcyjnym w rafineriach i zakładach przetwórstwa paliw. Szczegółowo: Testowanie zdolności sorpcyjnych zeolitów w stosunku do cieczy ropopochodnych (badanie chłonności i oddziaływania cieczy niebezpiecznej na sorbent. Ocena właściwości użytkowych i praktycznej możliwości użytkowania sorbentów z popiołu przez podmioty zobowiązane do ich stosowania Laboratoryjne badania możliwości utylizacji sorbentów z popiołu wraz z pochłoniętym medium poprzez spalenie w warunkach warstwy fluidalnej. 22

23 Zadanie 5 Zad. 5. Rozpoczęcie styczeń 2010 Zakończenie marzec 2011 Czas trwania: 15 miesięcy Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Badanie przydatności i sposobu wykorzystania sorbentów z popiołu w warunkach rzeczywistych. Cele: Badanie przydatności i sposobu wykorzystania sorbentów z popiołu w warunkach rzeczywistych np. w działaniach służb ratunkowych, na stacjach paliw, w zakładach produkcyjnych. Szczegółowo: Określenie wygody i sposobu efektywnego użycia w zależności od warunków terenowych i pogodowych, podłoża, rodzaju cieczy i posiadanego sprzętu umożliwiającego użycie sorbentu. Weryfikacja środowiskowych aspektów z powodu użycia proponowanej technologii poprzez pomiary stężenia wyżej wspomnianych zanieczyszczeń. 23

24 Zadanie 6 Zad. 6. Rozpoczęcie lipiec 2008 Zakończenie marzec 2011 Czas trwania: 33 miesiące Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Opracowanie oraz modyfikacja strategii i aktów prawnych. Cele: Działania w zakresie współtworzenia i wypracowywania niezbędnych przepisów i instrumentów prawnych pozwalających na akceptację i promowanie wykorzystania popiołów jako wartościowych zasobów nadających się do odzysku. Szczegółowo: Przegląd dostępnych metod używanych do oceny środowiskowych oraz socjoekonomicznych efektów technologii redukcji zanieczyszczeń ze spalania węgli wraz z dostosowaniem tych metod do użycia w proponowanym projekcie. Opracowanie założeń dla decydentów oraz ludzi poprzez przygotowanie "Przewodnika Informacyjnego" na temat produkcji czystej energii z węgla. Przygotowanie "White paper" na temat wykorzystania wyników projektu do modyfikacji krajowej strategii ochrony środowiska i zagospodarowania odpadów stałych. 24

25 Zadanie 7 Zad. 7. Rozpoczęcie lipiec 2008 Zakończenie marzec 2011 Czas trwania: 33 miesiące Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Rozwój edukacji i czynnika ludzkiego. Cele: Rozwój edukacji i czynnika ludzkiego Szczegółowo: Organizacja modułu dydaktycznego "Czysta energia z węgla, a) Wymiana naukowa (staże naukowo-badawcze) dla studentów, doktorantów i innych pracowników Politechniki Częstochowskiej i Politechniki Lwowskiej b) cykl pięciu wykładów (4 godziny każdy) - 20 godzin Spotkania partnerów (2 raz/rok x 3lata =6razy: 3 spotkania w Norwegii i 3 spotkania w Polsce) Spotkania Rady Doradczej Projektu (1raz/rok x 3 lata = 3 razy) 25

26 Zadanie 8 Zad. 8. Rozpoczęcie lipiec 2008 Zakończenie marzec 2011 Czas trwania 33 miesiące Partnerzy: Politechnika Częstochowska Norweski Instytut Badań Powietrza Tytuł zadania Zarządzanie projektem i promocja. Cele: Integralne zarządzanie projektem, umożliwiające skuteczną wymianę informacji i współpracę. Propagowanie wyników projektu do odpowiednich odbiorców włączając ludzi polityki, przemysłu oraz społeczeństwo. Szczegółowo: Zapewnianie właściwego wdrażania projektu. Monitoring i dostarczanie na czas sprawozdań merytorycznych i finansowych. Promowanie Projektu i jego wyników poprzez Organizację i uczestnictwo w Seminariach i Konferencjach. Publikacje w czasopismach naukowych i materiałach konferencyjnych. 26