2. Konferencja Międzynarodowa Działania skierowane na monitoring i przetwarzanie starych zanieczyszczeń w rejonie przygranicznym Polski i Saksonii

Transkrypt

1 2. Konferencja Międzynarodowa Działania skierowane na monitoring i przetwarzanie starych zanieczyszczeń w rejonie przygranicznym Polski i Saksonii Przedstawienie koncepcji rewitalizacji Zgorzelec

2 Wyjaśnienie pojęcia Koncepcja rewitalizacji? Podsumowanie oraz ocena wyników badań starych zanieczyszczeń w połączeniu z Analizą dla potencjalnej zmiany wykorzystania danego obszaru

3 Wyjaśnienie pojęcia Koncepcja rewitalizacji? Ze względu na położenie byłego lotniska wojskowego KRZYWA na obrzeżach Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz na dogodne połączenie komunikacyjne (bezpośrednio przy autostradzie A4) obszar ten dysponuje znacznym potencjałem rozwojowym. Bariery w rozwoju: nie wyjaśniona do tej pory sytuacja zanieczyszczenia obszaru (szkody środowiskowe) (prawne i finansowe ryzyko dla potencjalnych użytkowników i sąsiadujących właścicieli gruntów wielkość obszaru i jego peryferyjne położenie (konieczny jest podział obszaru na kilka mniejszych powierzchni albo podział według sposobu użytkowania) luka infrastrukturalna (brak dróg i możliwości dojazdu, brakujące podłączenia mediów, stare budynki)

4 Wyjaśnienie pojęcia Ryzyka dla potencjalnych inwestorów: a) Ryzyko inwestycyjne : Koszty wynikające z obowiązków dotyczących ochrony środowiska, które to związane są z przyszłym użytkowaniem (ryzyko inwestycyjne): np. Koszty dodatkowe na oczyszczanie i obróbkę powierzchni, które nie powstają przy nieobciażonej powierzchni ziemi. b) Ryzyko użytkowania : Koszty obciążenia zanieczyszczeniami, których przeróbka/oczyszczenie jest bardzo kosztowne i przez to jest w niekorzystnym stosunku do wartości obiektu (ryzyko użytkowania) np. Niemożność realizacji niektórych zamierzeń ponownego wykorzystania ( np. osiedle domków jednorodzinnych z placem zabaw).

5 Wyjaśnienie pojęcia Ryzyka dla potencjalnych inwestorów: c) Publiczne i prywatne ryzyko wykorzystania: Koszty środków zaradczych dotyczących obciążenia substancjami ropopochodnymi i ustalonych przez ustawodawcę, takich jak działania zapobiegawcze przy zanieczyszczeniu wód podziemnych na rozległych obszarach (niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, zanieczyszczenie kerozyną itp.) np. płatny wywóz wydobytego gruntu w ramach działań budowlanych. ww. grunt ze względu na zanieczyszczenie nie może zostać ponownie użyta na danym terenie),

6 Wyjaśnienie pojęcia Problematyka starych zanieczyszczeń na tym obszarze stanowi kluczową barierę w rozwoju, która ogranicza racjonalne użytkowania terenu Inwestorzy gotowi są zajmować tylko obszary położone w wystarczającej odległości od terenów potencjalnie skażonych planowanie przestrzenne i ekonomiczne użytkowania terenu lotniska z tego powodu jest utrudnione Wyniki projektu SANAERO stwarzają podstawy planowania działań gminy i przyszłych inwestorów oraz umożliwiają uporządkowany rozwój obszaru Działania te pozwolą na zminimalizowanie wcześniej opisanych elementów ryzyka oraz na przygotowanie obszaru do dalszego użytkowania w przyszłości

7 Spis treści 1 Wprowadzenie 2 Uwarunkowania prawne koncepcji rewitalizacji 3 Przeprowadzone prace / badania 4 Wyniki przeprowadzonych prac 5 Oszacowanie zagrożenia dla dóbr chronionych 6 Rodzaj i zakres nakładów uwarunkowanych starymi zanieczyszczeniami 7 Rodzaj i zakres pozostałych działań 8 Wstępny projekt potencjalnego użytkownia gruntów 9 Podsumowanie

8 Lotnisko Krzywa

9 Lotnisko Krzywa obecne i planowane użytkowanie terenu Obecnie teren jest użytkowany tylko w niewielkim stopniu Gmina Gromadka zamierza przeznaczyć obszar pod inwestycje przemysłowe jako teren obiektów produkcyjnych, baz, składów i magazynów. Na chwilę obecną zostało sprzedanych albo wydzierżawionych już ok. 70 ha. Pozostałe tereny pod inwestycje z możliwością sprzedaży zajmują ok. 190 ha. Na już sprzedanych działkach są planowane następujące inwestycje: Farma wiatrowa -70 ha farma wiatrowa z 24 turbinami, moc łączna 65 MW. Biogazownia o mocy elektrycznej 1,56 MW Baza recyklingu maszyn rolniczych (około 5 ha) Panele fotowoltaiczne park z systemem solarowym o łącznej mocy 950 kw.

10 Przeprowadzone prace i badania Rozpoznanie historyczne (HE) wywiady ze świadkami z tamtych czasów wgląd w opracowania archiwalne, raporty, sprawozdania sprawdzenie i ocena dostępnych danych badania techniczne / plan pracy badań rozpoznawczych Badanie rozpoznawcze (OU) przeprowadzenie badań wody gruntowej badania gleby i powietrza glebowego

11 Wyniki przeprowadzonych badań Rozpoznanie historyczne (HE) Istnieją przesłanki na obecność szkód środowiskowych na tym obszarze (grunt i wody podziemne) Istnieje wiele wyników badań archiwalnych, które wskazują na niepożądane zmiany w gruncie i wodzie podziemnej, jednakże mogą one zostać wykorzystane tylko w ograniczony sposób Niezbędne jest przeprowadzenie ukierunkowanych badań technicznych (Badania orientacyjne)

12 Wyniki przeprowadzonych badań Badanie rozpoznawcze (OU) Instalacja sieci piezometrów obserwacyjnych

13 Wyniki przeprowadzonych badań Badania rozpoznawcze (OU) Potwierdzenie zanieczyszczenia gleby na obszarze magazynu 1 i 2 typowymi dla kerozyny zanieczyszczeniami (węglowodory aromatyczne, TPH) Potwierdzenie obszernego zanieczyszczenia wód gruntowych na obszarze magazynu 2 oraz jego odpływu zanieczyszczeniami typowymi dla kerozyny (weglowodory aromatyczne w szczególności trimetylobenzeny, TPH) Dowody na istnienie zanieczyszczenia wód gruntowych na obszarze magazynu paliw 1 Podejrzenie zanieczyszczenia gleby oraz wody gruntowej zostało potwierdzone

14 Wstępne oszacowanie zagrożenia Na podstawie uzyskanych wyników możliwe jest wstępne oszacowanie zagrożenia: 1. Droga oddziaływania grunt człowiek a) swobodne emisje gazów przez powierzchnię terenu poprzez powietrze glebowe jako medium transportujące, b) wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza pomieszczeń w budynkach poprzez powietrze glebowe, c) wchłanianie drogą pokarmową lub drogami oddechowymi poprzez bezpośredni kontakt z gruntem, d) wywiewanie pyłu poprzez system transportu gleba - atmosfera, e) wchłanianie przez spożywane przez człowieka rośliny uprawne.

15 Wstępne oszacowanie zagrożenia Na podstawie uzyskanych wyników możliwe jest wstępne oszacowanie zagrożenia : 2. Droga oddziaływania grunt woda podziemna oraz woda podziemna woda podziemna Zanieczyszczenia udokumentowane w obszarze magazynu paliw w strefie nienasyconej i nasyconej są w stanie trwale zanieczyszczać wody podziemne. stały dopływ zanieczyszczeń z nienasyconej do nasyconej strefy gruntu w wyniku braku uszczelnienia (transport zanieczyszczeń poprzez ścieżkę odpływu wód infiltracyjnych); podlegający wahaniom dopływ zanieczyszczeń prowadzi do zmiennych stężeń w wodach podziemnych; brak biodegradacji oraz brak retardacji sprzyja postępującemu rozprzestrzenianiu się szkody, a tym samym stałemu przemieszczaniu zanieczyszczeń na dotychczas nieskażone obszary. Tym samym można potwierdzić konkretne zagrożenie zanieczyszczeniem dotychczas nieskażonych lub mniej skażonych wód podziemnych.

16 Rodzaj i zakres nakładów uwarunkowanych starymi zanieczyszczeniami Istniejące luki wiedzy oraz potrzeba dalszych badań: Konieczność dalszych badań szczegółowych w celu uzyskania wiedzy odnośnie: poziomego i lateralnego rozprzestrzeniania się szkody w obszarze nienasyconym, udokumentowania dotychczas tylko przypuszczlanej szkody w wodzie podziemnej poniżej Magazynu paliw nr 1 łącznie z jej rozprzestrzenianiem poziomym, poziomego rozprzestrzeniania szkody w wodzie podziemnej udokumentowanej już poniżej magazynu paliw nr 2. Związane z tym badania techniczne i analizy należałoby przeprowadzić w sposób spójny w ramach szczegółowego badania i w oparciu o to badanie zaktualizować i ewentualnie dostosować istniejącą już ocenę zagrożenia.

17 Rodzaj i zakres nakładów uwarunkowanych starymi zanieczyszczeniami Istniejące luki wiedzy oraz potrzeba dalszych badań: Rozprzestrzenianie się fazy keroyzny? ukierunkowana rekultywacja terenów zanieczyszczonych jest możliwa tylko wtedy, gdy rozprzestrzenianie sie fazy kerozyny z wodami gruntowymi jest znane oraz podczas działań powstrzymujących zagrożenie całkowicie usunie się kerozynę; stopniowe rozpoznanie rozprzestrzeniania substancji ropopochodnych metodą radonu oraz bazując na odwiertach rozpoznawczych i/lub punktach pomiaru wód podziemnych; przeprowadzenie szczegółowych testów dotyczących ilości i przepływu substancji ropopochodnych; stworzenie koncepcji usunięcia występujących substancji ropopochodnych.

18 Rodzaj i zakres nakładów uwarunkowanych starymi zanieczyszczeniami Oszacowanie kosztów: Uzasadnione oszacowanie kosztów możliwe jest do ustalenia tylko dla następujących etapów badań: - badania szczegółowe, - badanie rewitalizacyjne. Oszacowanie rzeczywistych kosztów rewitalizacji jest możliwe dopiero po przedłożeniu i ocenie dodatkowych wyników badań.

19 Rodzaj i zakres nakładów uwarunkowanych starymi zanieczyszczeniami Oszacowanie kosztów: Badania szczegółowe ok ok PLN Zakres prac Jednostka Cena Zakres kosztów Ilość min. max. min. max. 1. prace przygotowawcze ryczałt 800, , , , instalacja otworów badawczych Magazyn paliw 1: 6 piezometrów Magazyn paliw 2: 6 piezometrów wykonanie odwiertów sondażowych w celu rozpoznania poziomego i pionowego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń Magazyn paliw 1: 10 sztuk po 12 m Magazyn paliw 2: 10 sztuk po 12 m pobór próbek wód podziemnych 2 kampanie po 12 piezometrów sztuka 1.200, , , ,00 m 20,00 25, , ,00 sztuka 50,00 65, , ,00 5. pobór prób gruntu sztuka 5,00 10, , , analiza próbek wód podziemnych (PAK, oleje mineralne, BTEX) analiza próbek gruntu (PAK, oleje mineralne, BTEX) dokumentacja i ocena, przygotowanie badań szczegółowych, ustalenie potrzeby dalszych badań rewitalizacyjnych sztuka 60,00 70, , ,00 sztuka 50,00 60, , ,00 ryczałt 4.500, , , ,00 Suma , ,00 Średnio ,00

20 Rodzaj i zakres pozostałych działań Oszacowanie kosztów: Cena Zakres kosztów Zakres prac Jednostka Ilość min. max. min. max. 1. prace przygotowawcze ryczałt 800, , , ,00 Badania rewitalizacyjne ok ok PLN mikrobiologiczne testy wykonalności, oznaczenie mikroorganizmów i ich aktywności, analiza czynników hamujących przeprowadzenie dwóch testowych pompowań imisynych (IPT) w celu określenia parametrów hydrogeologiczych specyficzne badania podłoża dla oceny ograniczeń statycznych, które należy uwzględnić przy wymianie gruntu ryczałt 3.000, , , ,00 sztuka 1.500, , , ,00 ryczałt 800, , , ,00 5. pozostałe wymagane badania ryczałt 2.000, , , ,00 6. dokumentacja i ocena, przygotowanie badań rewitalizacyjnych, wyznaczenie propozycji oczyszczania ryczałt 4.500, , , ,00 Suma , ,00 Średnio ,00

21 Rodzaj i zakres pozostałych działań Stara zabudowa: Obecnie istnieje tylko niewielka część infrastruktury wojskowej (hangary, pasy startowe, drogi dojazdowe, baraki) Istniejąca infrastruktura może być wykorzystana (magazyny, drogi dojazdowe oraz drogi) Istniejaca stara zabudowa nie stanowi żadnej bariery inwestycyjnej Rozbudowa infrastruktury: Wszystkie konieczne media są dostępne Przed trzema laty powstał zjazd z autostrady Tym samym podstawowa sieć infrastrukturalna jest dostępna

22 Warianty użytkowania Obszar za względu na swoją wielkość i położenie nadaje się do użytkowania przemysłowego Dotychczasowe oraz planowane wykorzystanie terenu stanowi idealne użytkowanie. Obszar może być wykorzystany na przedsięwzięcia związane z dużą emisją (hałas, zapach). Obszar może być wykorzystany na przedsięwzięcia wymagające dużej powierzchni. Potencjalne i stwierdzone szkody środowiskowe nie stanowią na obszarach byłego lotniska wojskowego należących do gminy Gromadka bariery dla potencjalnych inwestycji przemysłowych. Obszar może zostać przeznaczony do ponownego użytkowania. Niezbędna optymalizacja strategii marketingowej.

23 Rodzaje użytkowania rodzaj użytkowania zalety wady uwagi przemysłowo-handlowe użytkowanie poprzez sprzedaż i dzierżawę produkcja energii (biogaz, energia słoneczna, ernergia geotermalna) lotnisko sportowe pasywne wykorzystanie terenu, mało dodatkowego transportu drogowego, mało emisji; możliwe powiązania z sąsiadującymi zakładami (odbiorcy energii elektrycznej) infrastruktura lotniska już jest dostępna na znacznej części terenu duże zapotrzebowanie powierzchniowe, możliwe problemy z akceptacją, wykorzystanie wodzy gruntowej niemożliwe albo możliwe w ograniczonym stopniu znaczna część obszaru jest już użytkowana, obecnie brak popytu użytkowanie już w planach i zostanie wkrótce zrealizowane sposób użytkowania prawdopodobnie nie efektywny cele magazynowe istniejące hangary mogą zostać wykorzystane jeśli byłoby to konieczny; obszar ten dysponuje również dużymi możliwościami magazynowania, dostępność autostrady w zależności od rodzaju magazynowania możliwość wzrostu wzmożonego ruchu drogowego użytkowanie jest zalecane za względu na niski wpływ na otoczenie cele produkcyjne wysypisko / zakład recyklingu idealny rodzaj wykorzystania ze względu na wielkość powierzchni i połączenie z autostradą, także możliwe do użytkowania przy dużym poziomie hałasu najbardziej odpowiednie użytkowanie ze względu na wielkość powierzchni i dostęp do autostrady, synergia z sąsiednimi firmami i przedsiębiorstwami należy dostosować zaopatrzenie w media (zapotrzebowanie energii elektrycznej, zużycie wody do chłodzenia lub ogrzewania) możliwe problemy z akceptacją społeczną i uzyskaniem pozwoleń użytkowanie już częściowo zrealizowane albo planowane zalecany sposób użytkowania centrum handlowe bardzo dobra dostępność, wystarczająco miejsca na stworzenie powierzchni handlowych i parkingowych popyt na powierzchnię handlową trudny na chwilę obecny do oszacowania zalecany sposób użytkowania

24 Rodzaje użytkowania użytek własny przez gminę Gromadka obiekty sportowe (boiska sportowe, basen itp.) stosunkowo małe zapotrzebowanie powierzchniowe, łatwy dostęp popyt na tego rodzaju obiekty nie może być obecnie ustalony, niemożliwe wykorzystanie wód podziemnych bardzo zalecane ze względu na osiągnięcie korzyści dla społeczności miejsce ćwiczeń szkoły jazdy możliwe natychmiastowe użytkowanie, nie wymaga inwestycji brak lub niskie dochody bardzo zalecane ze względu na osiągnięcie korzyści dla społeczności gminnej jak również do ułatwienia całkowitego użytkowania użytkowanie socjalne (dom starców, dom opieki, miejsce spotkań) małe zapotrzebowanie powierzchniowe, łatwy dostęp konieczne wysokie koszty budowy i eksploatacji, zbyt duża odległość do centrum miasta zasadniczo nie zalecane ze względu na sasiadujące użytkowanie przemysłowe

25 Podsumowanie Ogólnie: Dowód na masowe zanieczyszczenie gleby i wody gruntowej Nieprzerwane rozprzestrzenianie się skażenia wód gruntowych (droga oddziaływania woda gruntowa woda gruntowa) Konieczność kolejnych badań rozpoznawczych oraz przypuszczalnie działań zapobiegawczych oraz rekultywacyjnych Użytkowanie obszaru Nie ma dowodów na obecność szkód środowiskowych na terenach gminy Gromadka powstałych w wyniku wcześniejszego użytkowania terenu obszar może zostać przeznaczony w pełni do ponownego użytkowania Nie ma konieczności wykluczenia z niektórych rodzajów użytkowania (gmina Gromadka) Obszar dawnych magazynów paliw ze względu na obecne zanieczyszczenie gleby i wód gruntowych nie może być poddanymi pełnemu wykorzystaniu. Należy się spodziewać efektów synergii pomiędzy rekultyawcją i ponownym wykorzystaniem (zabudowa = uszczelnienie jest pożądane) Wykorzystanie wód gruntowych jest niemożliwe lub tylko częściowo możliwe

26 Podsumowanie Dziękuję za uwagę!