Analiza struktury podmiotów gospodarczych w regionie świętokrzyskim

Transkrypt

1 Analiza struktury podmiotów gospodarczych w regionie świętokrzyskim pod redakcją Krzysztof Grysy Opracowanie i wydanie raportu sfinansowane zostało ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki projekt pn. Perspektywy RSI Świętokrzyskie I etap (Nr umowy WND-POKL /08) Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach Kielce

2 Redakcja naukowa Krzysztof Grysa Recenzenci Leszek Płonecki, Włodzimierz Grochal Kierownictwo Projektu Jadwiga Głowienka koordynator Janusz Juszczyk kierownik projektu Krzysztof Grysa kierownik tematu Autorzy Krzysztof Grysa, Dorota Miłek Metodyka badań Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach Dorota Miłek, Paulina Nowak Koncentracja podmiotów gospodarczych w gminach Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa Analiza przestrzenna podmiotów gospodarczych w gminach i powiatach oraz analiza ilościowa w stosunku do innych danych dotyczących gmin i powiatów Dorota Miłek, Paulina Nowak Ocena potencjału gospodarczego regionu świętokrzyskiego na tle innych województw, na poziomie sekcji PKD Marek Szewczyk Ocena stanu przedsiębiorczości w opinii przedstawicieli władz lokalnych w gminach i powiatach województwa świętokrzyskiego Redakcja techniczna Włodzimierz Chłopek Korekta: Anna Tusznio, Krystyna Iwanowska ISBN: Wydawca Wyższa Szkoła Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach Kielce, ul. Jagiellońska 109A, tel. (041) , tel./fax (041) Projekt okładki: Tomasz Bochenek Przygotowanie do druku: Tomasz Bochenek, Anna Tusznio Druk: COMPUS, compus@e.pl 2

3 Spis treści Wstęp 7 1. Metodyka badań Dane statystyczne służące realizacji zadania Analiza struktury podmiotów gospodarczych w regionie Obszary badania Charakterystyka podmiotów gospodarczych Analiza przestrzenna potencjału podmiotów gospodarczych Ocena potencjału gospodarczego regionu świętokrzyskiego na tle innych województw, na poziomie sekcji PKD Stan gospodarki w gminach i powiatach wywiady Podsumowanie metodyki Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach Powiat buski Powiat jędrzejowski Powiat kazimierski Powiat grodzki Kielce Powiat kielecki Powiat konecki Powiat opatowski Powiat ostrowiecki Powiat pińczowski Powiat sandomierski Powiat skarżyski Powiat starachowicki Powiat staszowski Powiat włoszczowski Porównanie powiatów Porównanie sekcji w gminach pod względem przedsiębiorczości mieszkańców 70 3

4 3. Koncentracja podmiotów gospodarczych w gminach Sekcja A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Sekcja C Górnictwo Sekcja D Przetwórstwo przemysłowe Sekcja E Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę Sekcja F Budownictwo Sekcja G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Sekcja H Hotele i restauracje Sekcja I Transport, gospodarka magazynowa i łączność Sekcja J Pośrednictwo finansowe Sekcja K Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Sekcja M Edukacja Sekcja N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Sekcja O Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Zakończenie Analiza przestrzenna podmiotów gospodarczych w gminach i powiatach oraz analiza ilościowa w stosunku do innych danych dotyczących gmin i powiatów Analiza rozmieszczenia małych, średnich i dużych przedsiębiorstw prywatnych w regionie Forma prawna i forma własności przedsiębiorstw Przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym Powiat buski Powiat jędrzejowski Powiat kazimierski Powiat kielecki Powiat konecki Powiat grodzki Kielce Powiat opatowski Powiat ostrowiecki Powiat pińczowski Powiat sandomierski Powiat skarżyski 125 4

5 Powiat starachowicki Powiat staszowski Powiat włoszczowski Zależności pomiędzy gminami co do struktury gospodarczej Zależności pomiędzy liczbą podmiotów w sekcjach PKD w gminach a cechami demograficznymi, finansowymi i wykształceniem ludności Liczba podmiotów w sekcjach PKD a inwestycje i środki trwałe w powiatach Rozwój gospodarczy gmin a zasoby naturalne Ocena potencjału gospodarczego regionu świętokrzyskiego na tle innych województw, na poziomie sekcji PKD Wprowadzenie Wskaźniki przedsiębiorczości Współczynnik zmienności Zakończenie Ocena stanu przedsiębiorczości w opinii przedstawicieli władz lokalnych w gminach i powiatach województwa świętokrzyskiego Wstęp Ocena stanu przedsiębiorczości województwa świętokrzyskiego w opinii pracowników urzędów gmin Ocena stanu przedsiębiorczości województwa świętokrzyskiego w opinii pracowników urzędów powiatowych Załączniki 188 Załącznik Załącznik Podsumowanie 191 5

6 6

7 Wstęp Niniejsze opracowanie zostało wykonane w miesiącach listopad grudzień 2008 roku w ramach projektu Perspektywy RSI I etap (projekt systemowy nr WND-POKL /08). Pierwsza wersja opracowania była przedmiotem dyskusji panelu ekspertów, który omawiał je w dniu 7 stycznia 2009 roku podczas kilkugodzinnego spotkania. W wyniku tej dyskusji opracowanie zostało nieco zmienione. Uzupełniono dane dotyczące publicznych podmiotów gospodarczych, a także usunięto z opracowania listę dużych i średnich (w rozumieniu liczby zatrudnionych pracowników) przedsiębiorstw prywatnych, gdyż była ona w zauważalnym stopniu niedokładna. Dane statystyczne, w oparciu o które powstało opracowanie, były najbardziej aktualne z możliwych: lista przedsiębiorstw, które analizowano, została sporządzona w połowie października 2008 roku. Ponieważ GUS nie aktualizuje informacji o wszystkich przedsiębiorstwach wpisanych do rejestru REGON, a tylko część z nich, stąd nawet ta najbardziej aktualna lista firm zawiera nieścisłości. Listę zakupionych danych uzupełniono danymi liczbowymi z Banku Danych Regionalnych GUS ( Przedstawione opracowanie bazuje tylko na danych dotyczących liczby firm, ich formy własności i formy prawnej oraz wielkości zatrudnienia, gdyż tylko takie dane zawarte są w bazie GUS. Pomimo szerokiej analizy ilościowej, dotyczącej sekcji i podsekcji PKD, rozkładu przestrzennego i innych informacji nt. gospodarki regionu, eksperci odczuwali pewien niedosyt, związany z brakiem informacji dotyczących produkcji/usług. Stąd też ich postulat, by w drugim etapie opracowywania Perspektyw Regionalnej Strategii Innowacji zająć się także danymi finansowymi przedsiębiorstw. Oczywiście w takim wypadku trzeba sięgnąć do innych baz danych. W miarę przeznaczanych na to środków finansowych i uzgodnień z posiadaczami tych danych (Krajowy Rejestr Sądowy i Urzędy Gmin), zostanie podjęta próba uzyskania i opracowania tych informacji w formie pozwalającej szerzej spojrzeć na gospodarkę gmin i województwa świętokrzyskiego. Autorzy opracowania mają nadzieję, że przedstawiony materiał przyczyni się do lepszego poznania struktury gospodarki regionu, a wynikające z jego lektury pytania i wątpliwości do innowacyjnego spojrzenia na problemy gospodarcze regionu. 7

8 8

9 Metodyka badań 1. Metodyka badań Celem badania jest szczegółowa analiza struktury podmiotów gospodarczych w województwie świętokrzyskim, wraz z oceną jego potencjału gospodarczego, na tle pozostałych regionów. Badanie jest realizowane w trzech następujących obszarach: ogólna charakterystyka podmiotów gospodarczych, analiza przestrzenna struktury podmiotów gospodarczych, ocena potencjału gospodarczego regionu świętokrzyskiego na tle innych województw, na poziomie sekcji PKD. Podstawą realizacji badania jest baza danych, zakupiona w Urzędzie Statystycznym Oddział Kielce, która zawiera liczbę podmiotów w wybranych sekcjach Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Wyniki badań zostaną zaprezentowane w postaci kartogramów i tablic danych ilościowych. Dane te są uzupełnione informacjami z Banku Danych Regionalnych Dane statystyczne służące realizacji zadania Analiza struktury podmiotów gospodarczych w regionie Podstawą wykonania opracowania jest baza danych zakupiona w Urzędzie Statystycznym Oddział Kielce. Baza ta zawiera spis podmiotów sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) wg stanu na dzień 15 października 2008 roku, przedstawionych w tabeli 1.1; gdzie podano także liczbę podmiotów w każdej sekcji. Są to te podmioty gospodarcze, które kontaktowały się z Urzędem Statystycznym po 1 stycznia 2001 roku, a więc lista obejmuje podmioty, które z dużym prawdopodobieństwem prowadzą działalność gospodarczą. Tabela 1.1. Liczba podmiotów prywatnych w wybranych do realizacji badań sekcjach PKD 2, stan na dzień 15 października 2008 Numer sekcji Nazwa sekcji Liczba podmiotów Sekcja A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Sekcja C Górnictwo 86 Sekcja D Przetwórstwo przemysłowe Z uwagi na trwający okres przejściowy (od dnia 1 lipca 2008 r. do dnia 31 grudnia 2009 r.) w przeklasyfikowaniu rodzajów działalności z Sekcji PKD 2004 na rodzaj działalności w Sekcji PKD 2007, do realizacji badania wykorzystano wybrane Sekcje PKD Uwaga ta dotyczy wyłącznie nazw sekcji, a nie okresu, z którego pochodzą prezentowane dane! 9

10 Krzysztof Grysa, Dorota Miłek Sekcja E Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 83 Sekcja F Budownictwo Sekcja G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Sekcja H Hotele i restauracje Sekcja I Transport, gospodarka magazynowa i łączność Sekcja J Pośrednictwo finansowe Sekcja K Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Sekcja M Edukacja Sekcja N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Sekcja O Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Razem: Dla każdego podmiotu gospodarczego dane zawierały następujące pola: NR REGON numer REGON NAZWA nazwa podmiotu POWIAT powiat, w którym podmiot jest zarejestrowany GMINA gmina, w której podmiot jest zarejestrowany MIEJSCOWOŚĆ miejscowość, w której podmiot jest zlokalizowany ULICA NR_POSESJI NR_LOKALU KOD_POCZT MIEJS_P adres TL_BEZP FX_BEZP numer telefonu i numer faksu, jeśli podmiot je posiada SEKCJA_PKD nazwa sekcji i szczegółowy numer PKD DATA_SYST data ostatniego kontaktu z US DATA_POWST data powstania FP forma prawna FW forma własności KAP_ZAGRAN czy w podmiot zaangażowany jest kapitał zagraniczny KL_LPRAC liczba pracowników (do 9; 10-49; ; pow. 249). Kryterium wyboru sekcji PKD do badań stanowiły następujące założenia: objęcie badaniem przedsiębiorstw najbardziej związanych z innowacyjnością w województwie (stąd wykluczono sekcje i formy prawne przedstawione poniżej), uwzględnienie zarówno takich form produkcji i usług, które są domeną raczej dużych przedsiębiorstw (np. energetyka czy górnictwo), jak i takich, które są domeną mikroprzedsiębiorstw (np. handel). Z danych wykluczono sekcje: B Rybactwo; L Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia społeczne; 10

11 Metodyka badań P Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; Q Organizacje i zespoły eksterytorialne oraz następujące formy prawne: 01 organy władzy, administracji rządowej, 02 organy kontroli państwowej i ochrony prawa, 03 wspólnoty samorządowe, 06 sądy i trybunały, 09 Skarb Państwa, 28 państwowe jednostki organizacyjne, 29 gminne samorządowe jednostki organizacyjne, 30 powiatowe samorządowe jednostki organizacyjne, 31 wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne, 50 Kościół katolicki, 51 inne kościoły i związki wyznaniowe, 60 organizacje społeczne oddzielnie nie wymienione, 70 partie polityczne 76 samorząd gospodarczy i zawodowy, 85 wspólnoty mieszkaniowe. Oprócz zakupionych danych, dotyczących przedsiębiorstw prywatnych, wykorzystano informacje o liczbie przedsiębiorstw publicznych, zawarte w Banku Danych Regionalnych. Dane te w rozbiciu na sekcje PKD przedstawiono w tabeli 1.2. Tabela 1.2. Jednostki gospodarcze w sektorze publicznym wg stanu w Banku Danych Regionalnych w styczniu 2009 roku Numer sekcji Nazwa sekcji Liczba podmiotów Sekcja A Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 21 Sekcja C Górnictwo 5 Sekcja D Przetwórstwo przemysłowe 40 Sekcja E Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 77 Sekcja F Budownictwo 23 Sekcja G Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 23 Sekcja H Hotele i restauracje 18 Sekcja I Transport, gospodarka magazynowa i łączność 24 Sekcja J Pośrednictwo finansowe 1 Sekcja K Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Sekcja M Edukacja Sekcja N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 362 Sekcja O Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała 225 Razem:

12 Krzysztof Grysa, Dorota Miłek Widoczne jest, że liczba podmiotów publicznych wyraźnie zmienia obraz aktywności gospodarczej tylko w sekcjach E (wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę w sekcji tej jest w całym województwie niewiele podmiotów gospodarczych), K (obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej), M (edukacja) oraz N (ochrona zdrowia i pomoc społeczna). Podobnie jak w przypadku podmiotów prywatnych, pominięto podmioty gospodarcze sekcji B, L, P oraz Q Obszary badania Analiza struktury podmiotów gospodarczych w województwie świętokrzyskim obejmuje trzy integralne obszary: ogólną charakterystykę podmiotów gospodarczych, analizę przestrzenną struktury podmiotów gospodarczych, ocenę potencjału gospodarczego regionu świętokrzyskiego, na tle innych województw, na poziomie sekcji PKD Charakterystyka podmiotów gospodarczych Charakterystykę podmiotów gospodarczych województwa przeprowadzono jest w pięciu etapach i zaprezentowano w postaci kartogramów i tablic danych ilościowych. Pierwszy etap dotyczy wstępnej charakterystyki podmiotów gospodarczych, według sekcji PKD, w gminach i powiatach. Jest to opis potencjału gmin i powiatów pod względem liczby i wielkości podmiotów w gminach poszczególnych powiatów. Bardziej szczegółowo opisano strukturę podmiotów prywatnych, będących wynikiem przedsiębiorczości mieszkańców. Podano także podstawowe dane liczbowe dotyczące podmiotów publicznych w omawianych sekcjach. Dokonano porównania powiatów pod względem liczby podmiotów gospodarczych w poszczególnych sekcjach PKD oraz liczby podmiotów na mieszkańców, a także przedstawiono odsetek podmiotów gospodarczych w powiatach, w odniesieniu do całego województwa. Ponadto zostały porównane sekcje w gminach pod względem ilościowym. Drugi etap obejmuje analizę koncentracji prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach. W celu określenia koncentracji podmiotów w gminach wykonano kartogramy, ilustrujące występujące w poszczególnych gminach sekcje/ podsekcje/działy czy grupy/klasy. Grupy analizowanych podmiotów i uwzględniony podział przedstawiono w tabeli 1.3. Zaznaczono w niej na różowo sekcje PKD, na żółto podsekcje, działy czy grupy, uwzględnione w kartogramach, zaś kolorem beżowym zaznaczono te działy/grupy, dla których wykonane zostały 12

13 Metodyka badań osobne kartogramy. Dokonano szczegółowej analizy podmiotów z poszczególnych podsekcji, działów, grup i klas. Tabela 1.3. Podział analizowanych podmiotów gospodarczych województwa świętokrzyskiego na sekcje, podsekcje, działy, grupy, klasy Sekcja Podsekcja Dział Grupa Klasa Nazwa A ROLNICTWO, ŁOWIECTWO I LEŚNICTWO 01.1 Uprawy rolne; ogrodnictwo, włączając warzywnictwo 01.2 Chów i hodowla zwierząt Uprawy rolne połączone z chowem i hodowlą zwierząt (działalność mieszana) 01.4 Działalność usługowa związana z uprawami rolnymi, chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem działalności weterynaryjnej; zagospodarowanie terenów zieleni 02.0 LEŚNICTWO, WŁĄCZAJĄC DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWĄ C GÓRNICTWO CA GÓRNICTWO SUROWCÓW ENERGETYCZ- NYCH CB GÓRNICTWO SUROWCÓW INNYCH NIŻ ENERGETYCZNE D PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE DA PRODUKCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH; NAPOJÓW I WYROBÓW TYTONIOWYCH DB oraz DC PRODUKCJA WYROBÓW WŁÓKIENNICZYCH I ODZIEŻY oraz PRODUKCJA SKÓR WYPRA- WIONYCH I WYROBÓW ZE SKÓR WYPRA- WIONYCH DD PRODUKCJA DREWNA I WYROBÓW Z DREWNA DE PRODUKCJA MASY WŁÓKNISTEJ, PAPIERU oraz WYROBÓW Z PAPIERU; DZIAŁALNOŚĆ PUBLIKACYJNA I POLIGRAFICZNA DG oraz DH oraz DI DJ DK oraz DL DM a z nią DN PRODUKCJA WYROBÓW CHEMICZNYCH oraz PRODUKCJA WYROBÓW GUMOWYCH I Z TWORZYW SZTUCZNYCH oraz PRODUK- CJA WYROBÓW Z POZOSTAŁYCH SUROW- CÓW NIEMETALICZNYCH PRODUKCJA METALI I WYROBÓW Z METALI PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ, GDZIE INDZIEJ NIESKLASYFIKOWANA oraz PRO- DUKCJA URZĄDZEŃ ELEKTRYCZNYCH I OPTYCZNYCH PRODUKCJA SPRZĘTU TRANSPORTOWEGO oraz PRODUKCJA, GDZIE INDZIEJ NIESKLA- SYFIKOWANA 13

14 Krzysztof Grysa, Dorota Miłek E F G WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, WODĘ 40.1 Wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej Produkcja i dystrybucja ciepła (pary wodnej i gorącej wody) POBÓR, UZDATNIANIE I ROZPROWADZANIE WODY BUDOWNICTWO 45.1 Przygotowanie terenu pod budowę 45.2 Wznoszenie kompletnych budynków i budowli lub ich części; inżynieria lądowa i wodna 45.3 Wykonywanie instalacji budowlanych 45.4 Wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych Wynajem sprzętu budowlanego i burzącego z obsługą operatorską HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NA- PRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, MOTOCYKLI ORAZ ARTYKUŁÓW UŻYTKU OSOBISTEGO I DOMOWEGO 50 SPRZEDAŻ, OBSŁUGA I NAPRAWA POJAZ- DÓW SAMOCHODOWYCH I MOTOCYKLI; SPRZEDAŻ DETALICZNA PALIW DO POJAZ- DÓW SAMOCHODOWYCH Sprzedaż pojazdów samochodowych Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych; pomoc drogowa Sprzedaż części i akcesoriów do pojazdów samochodowych Sprzedaż, konserwacja i naprawa motocykli oraz sprzedaż części i akcesoriów do nich Sprzedaż detaliczna paliw 51 HANDEL HURTOWY I KOMISOWY, Z WYŁĄ- CZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHO- DOWYMI, MOTOCYKLAMI 51.1 Sprzedaż hurtowa realizowana na zlecenie 51.2 Sprzedaż hurtowa płodów rolnych i żywych zwierząt 51.3 Sprzedaż hurtowa żywności, napojów i tytoniu 51.4 Sprzedaż hurtowa artykułów użytku domowego i osobistego 51.5 Sprzedaż hurtowa półproduktów i odpadów pochodzenia nierolniczego oraz złomu 51.6 Sprzedaż hurtowa maszyn i urządzeń biurowych Sprzedaż hurtowa pozostałych maszyn i urządzeń dla przemysłu, handlu i transportu wodnego 51.8 Sprzedaż hurtowa maszyn, sprzętu i dodatkowego wyposażenia Pozostała sprzedaż hurtowa 14

15 Metodyka badań H I J HANDEL DETALICZNY, Z WYŁĄCZENIEM SPRZEDAŻY POJAZDÓW SAMOCHODO- WYCH, MOTOCYKLI; NAPRAWA ARTYKU- ŁÓW UŻYTKU OSOBISTEGO I DOMOWEGO 52.1 Sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach 52.2 Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych w wyspecjalizowanych sklepach 52.3 Sprzedaż detaliczna wyrobów farmaceutycznych i medycznych, kosmetyków i artykułów toaletowych 52.4 Sprzedaż detaliczna pozostała nowych towarów w wyspecjalizowanych sklepach Sprzedaż detaliczna artykułów używanych prowadzona w sklepach 52.6 Handel detaliczny prowadzony poza siecią sklepową Sprzedaż detaliczna pozostała prowadzona poza siecią sklepową, gdzie indziej niesklasyfikowana 52.7 Naprawa artykułów użytku osobistego i domowego HOTELE I RESTAURACJE Hotele 55.2 Obiekty noclegowe turystyki i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, pozostałe Restauracje i pozostałe placówki gastronomiczne Bary 55.5 Działalność stołówek i katering TRANSPORT, GOSPODARKA MAGAZYNOWA I ŁĄCZNOŚĆ Transport kolejowy oraz Transport lądowy pasażerski, rozkładowy pozostały oraz Działalność taksówek osobowych oraz Transport lądowy pasażerski, pozostały oraz Transport drogowy towarów TRANSPORT WODNY oraz DZIAŁALNOŚĆ WSPOMAGAJĄCA TRANSPORT; DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z TURYSTYKĄ 64 POCZTA I TELEKOMUNIKACJA POŚREDNICTWO FINANSOWE 65 POŚREDNICTWO FINANSOWE, Z WYŁĄCZE- NIEM UBEZPIECZEŃ I FUNDUSZÓW EMERY- TALNO-RENTOWYCH UBEZPIECZENIA oraz FUNDUSZE EMERY- TALNO-RENTOWE, BEZ GWARANTOWANEJ PRAWNIE OPIEKI SPOŁECZNEJ 67.1 Działalność pomocnicza związana z pośrednictwem finansowym Działalność pomocnicza związana z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi 15

16 Krzysztof Grysa, Dorota Miłek K M N O OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI, WYNAJEM I USŁUGI ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 70 OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI 71 WYNAJEM MASZYN I URZĄDZEŃ BEZ OBSŁUGI ORAZ WYPOŻYCZANIE ARTYKU- ŁÓW UŻYTKU OSOBISTEGO I DOMOWEGO 72 INFORMATYKA 73 DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWA 74 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA POZOSTAŁA 74.1 Działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa; doradztwo; zarządzanie holdingami Działalność w zakresie architektury i inżynierii Badania i analizy techniczne Reklama Rekrutacja i udostępnianie pracowników Działalność detektywistyczna i ochroniarska Sprzątanie i czyszczenie obiektów 74.8 Działalność komercyjna gdzie indziej niesklasyfikowana EDUKACJA Przedszkola i szkolnictwo podstawowe 80.2 Szkolnictwo na poziomie wyższym niż podstawowe Szkolnictwo na poziomie wyższym niż średni Działalność szkół nauki jazdy Kształcenie ustawiczne dorosłych i pozostałe formy kształcenia, gdzie indziej niesklasyfikowane OCHRONA ZDROWIA I POMOC SPOŁECZNA 85.1 Działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego Działalność weterynaryjna 85.3 Opieka wychowawcza i społeczna DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA KOMUNALNA, SPOŁECZNA I INDYWIDUALNA, POZOSTAŁA ODPROWADZANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIE- KÓW, GOSPODAROWANIE ODPADAMI, PO- ZOSTAŁE USŁUGI SANITARNE I POKREWNE 91 DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI CZŁONKOW- SKICH, GDZIE INDZIEJ NIESKLASYFIKOWANA 92 DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z KULTURĄ, REKREACJĄ I SPORTEM 93 DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA POZOSTAŁA Zostały w nich również uwzględnione dane dotyczące wielkości zatrudnienia, formy własności i formy prawnej, udziału kapitału zagranicznego, a także ilościowego i procentowego udziału poszczególnych podsekcji, działów, grup czy klas PKD w każdej gminie i w każdym powiecie. Dane te, w powiązaniu 16

17 Metodyka badań z kartogramami, są podstawą dalszej pogłębionej analizy struktury podmiotów gospodarczych w województwie świętokrzyskim Analiza przestrzenna potencjału podmiotów gospodarczych Trzeci etap to analiza związków i zależności pomiędzy wybranymi zmiennymi, charakteryzującymi podmioty gospodarcze w województwie świętokrzyskim. Badania obejmują analizę rozmieszczenia małych, średnich i dużych przedsiębiorstw w regionie, formę prawną i formę własności podmiotów gospodarczych, a także rozmieszczenie w województwie i liczbowo w sekcjach PKD przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym, z podaniem listy dużych i średnich takich przedsiębiorstw. Zależności między gminami i sekcjami PKD oraz innymi cechami zbadane zostaną także co do wzajemnych wpływów i oddziaływań. W tym celu wykorzystane zostaną korelacje Pearsona pomiędzy strukturą gospodarczą gmin, powiatów, a także sekcji PKD w gminach. Współczynniki korelacji są także narzędziem badawczym dla określenia zależności pomiędzy rozwojem gospodarczym regionu a cechami demograficznymi, finansowymi i wykształceniem ludności. Osobno analizowane są współczynniki korelacji pomiędzy liczbą podmiotów PKD w sekcjach a inwestycjami i środkami trwałymi w powiatach. Przedstawione tu są także kartogramy, ułatwiające analizę tego zagadnienia. Ponadto, w oparciu wyłącznie o dane ilościowe, przeprowadzono próbę określenia, czy w badanym obszarze geograficznym istnieje możliwość nawiązania współpracy pomiędzy podmiotami gospodarczymi z różnych sekcji PKD Ocena potencjału gospodarczego regionu świętokrzyskiego na tle innych województw, na poziomie sekcji PKD Czwarty etap to ocena potencjału gospodarczego województwa. Na podstawie danych z Banku Danych Regionalnych przeprowadzono analizę potencjału gospodarczego województwa świętokrzyskiego, w oparciu o dane z rejestru REGON. Z uwagi na porównywanie liczby podmiotów gospodarczych z różnych województw, posłużono się danymi z Banku Danych Regionalnych. Potencjał jest określony i porównany poprzez liczbę, strukturę, formę własności podmiotów gospodarczych, i będzie bazować na danych względnych (np. liczba podmiotów w sekcji A w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców według województw) Stan gospodarki w gminach i powiatach wywiady Kolejnym etapem badań jest seria wywiadów z wójtami i starostami, a także z urzędnikami z gmin i powiatów, w celu ustalenia ich opinii na temat rozwoju 17

18 Krzysztof Grysa, Dorota Miłek gospodarczego gmin i powiatów. Opinia, mająca charakter subiektywny, uzupełnia wyniki otrzymane z badań twardych danych z Urzędu Statystycznego Podsumowanie metodyki Przewiduje się, że pozyskany w wyniku badań materiał stanowić będzie kompendium wiedzy o stanie przedsiębiorczości w gminach i powiatach oraz rozwoju poszczególnych branż regionu świętokrzyskiego, ze wskazaniem wykorzystania istniejącego potencjału. Zdaniem Autorów, wyniki opracowania powinny posłużyć do korygowania strategii rozwoju poszczególnych jednostek administracyjnych województwa świętokrzyskiego. Ponieważ opracowanie ma charakter przekrojowy, oparty na twardych danych statystycznych (m.in. spis powszechny), wyniki tego opracowania mogą być przedmiotem dalszych analiz w rozdziale środków unijnych, przez jednostki i instytucje do tego powołane. Skupienie się na danych, dotyczących głównie podmiotów prywatnych, pozwoliło pokazać przedsiębiorczość mieszkańców regionu. Wprawdzie sama liczba przedsiębiorstw nie przesądza o rozwoju gospodarki, ale wiele mówi o ryzyku podejmowania własnej działalności gospodarczej przez ludność, co jest wymownym wskaźnikiem w dobie powolnego przechodzenia ze sposobu myślenia typu szukam pracy, na sposób myślenia zakładam własny biznes. Warto dodać, że nie wszystkie podmioty gospodarcze, działające na terenie województwa świętokrzyskiego, ujęte są w danych statystycznych regionu. Część z nich jest bowiem zarejestrowana w innych województwach. Wśród przedsiębiorstw działających na terenie województwa, a zarejestrowanych poza nim, są takie, jak np. sanatorium Włókniarz i Wojskowy Szpital Uzdrowiskowo-Rehabilitacyjny w Busku-Zdroju, czy np. fabryka samochodów Man STAR TRUCKS&BUSES Sp. z o.o. w Starachowicach. Ponieważ analiza dotyczy tylko danych statystycznych, nie uwzględniono w niej danych finansowych, dotyczących podmiotów gospodarczych. Z tego też powodu przyjęty podział firm na duże (250 zatrudnionych i więcej), średnie ( zatrudnionych), małe (20-49 zatrudnionych) oraz mikro (do 9 zatrudnionych) dotyczy TYLKO liczby zatrudnionych, a nie obejmuje takich informacji, jak sprzedaż, dochód roczny czy powiązania kapitałowe. 18

19 Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach 2. Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach W przedstawionej poniżej charakterystyce podmiotów gospodarczych w powiatach i gminach uwagę skupiono przede wszystkim na podmiotach prywatnych. Na rysunkach pokazano strukturę tych podmiotów w gminach poszczególnych powiatów, natomiast całkowitą liczbę podmiotów prywatnych i publicznych oraz ich liczbę na mieszkańców podano w tabelach. Taki sposób przedstawienia podmiotów gospodarczych pozwala nie tylko na orientację co do ich liczby, ale także ilustruje przedsiębiorczość w gminach Powiat buski Struktura prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach powiatu przedstawiona jest na rysunku 2.1. Rysunek 2.1. Powiat buski odsetek prywatnych podmiotów gospodarczych w sekcjach w gminach Powiat składa się z ośmiu gmin: Busko-Zdrój, Gnojno, Nowy Korczyn, Pacanów, Solec-Zdrój, Stopnica, Tuczępy, Wiślica. 19

20 Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa We wszystkich gminach największy odsetek prywatnych podmiotów gospodarczych stanowią podmioty sekcji G handel oraz naprawy, podmioty sekcji I + J + K + O (usługi rynkowe, tzn. transport, gospodarka magazynowa i łączność; pośrednictwo finansowe; obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała) oraz podmioty sekcji F (budownictwo). Rzeczywista liczba podmiotów prywatnych w gminach pokazana jest w tabeli 2.1. W tabeli 2.2 przedstawiono liczbę publicznych podmiotów w gminach w poszczególnych sekcjach, zaś w tabeli 2.3 liczbę podmiotów gospodarczych ogółem na mieszkańców. Tabela 2.1. Liczba prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach w sekcjach PKD w powiecie buskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Ludność Busko-Zdrój Gnojno Nowy Korczyn Pacanów Solec-Zdrój Stopnica Tuczępy Wiślica Powiat buski Tabela 2.2. Liczba publicznych podmiotów gospodarczych w gminach w sekcjach PKD w powiecie buskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Busko-Zdrój Gnojno Nowy Korczyn Pacanów Solec-Zdrój Stopnica Tuczępy Wiślica Powiat buski Najbardziej rozwinięta gospodarczo jest gmina Busko-Zdrój, w której w każdej sekcji (oprócz sekcji A) jest najwięcej podmiotów gospodarczych na mieszkańców (tab. 2.1, 2.2 i 2.3). W gminie Busko-Zdrój występuje ponadto najwięcej podmiotów publicznych (ponad połowa wszystkich w powiecie), szczególnie w sekcjach K obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z pro- 20

21 Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach wadzeniem działalności gospodarczej (24), M edukacja (56) i N Ochrona zdrowia i pomoc społeczna (11). Do rozwiniętych gospodarczo gmin można zaliczyć także gminy Stopnica, Solec-Zdrój i Pacanów. Ponad jedną trzecią wszystkich podmiotów gospodarczych w powiecie buskim stanowią podmioty sekcji G (handel i naprawy). Tabela 2.3. Liczba podmiotów gospodarczych ogółem na mieszkańców w gminach w sekcjach PKD w powiecie buskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Ogółem Busko-Zdrój 0, ,331 0,062 9,961 22,613 3,650 4,331 1,887 7,053 2,722 5,135 3,960 66,541 Gnojno 0, ,711 0,214 8,127 12,618 0,428 6,202 0,642 1,497 1,283 0,642 1,925 35,928 Nowy Korczyn 0, ,201 0,472 3,458 8,645 1,415 0,629 0,472 1,415 0,943 1,729 1,572 23,892 Pacanów 0,513 0,128 3,207 0,128 4,362 8,595 0,641 1,668 0,128 1,283 1,283 0,513 2,053 24,503 Solec-Zdrój 1, ,797 0,200 7,391 12,785 1,998 1,798 0,999 2,797 1,598 1,598 1,998 37,954 Stopnica 1, ,594 0,128 14,761 19,895 1,540 2,439 1,540 3,466 1,797 1,155 1,540 53,780 Tuczępy 0, , ,546 9,030 0,516 1,806 0,258 2,064 1,548 1,290 2,838 31,218 Wiślica 0, ,425 0,178 4,632 11,046 1,603 2,316 1,247 0,891 1,247 0,713 1,603 27,793 Powiat buski 0,980 0,014 3,322 0,136 8,591 16,720 2,274 3,186 1,266 4,194 1,974 2,859 2,791 48,308 Tabela 2.4. Odsetek podmiotów gospodarczych ogółem w gminach powiatu buskiego w odniesieniu do całego województwa. Kolorem żółtym oznaczono pola, gdzie odsetek podmiotów jest większy niż 1% GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Ogółem Busko-Zdrój 2,50 0,00 2,16 1,18 3,67 3,02 5,93 2,89 2,73 2,71 3,20 4,67 3,04 3,14 Gnojno 0,28 0,00 0,12 0,59 0,43 0,24 0,10 0,60 0,13 0,08 0,22 0,08 0,21 0,24 Nowy Korczyn 0,56 0,00 0,22 1,76 0,25 0,23 0,45 0,08 0,13 0,11 0,22 0,31 0,24 0,22 Pacanów 0,37 1,10 0,39 0,59 0,39 0,28 0,25 0,27 0,04 0,12 0,36 0,11 0,38 0,28 Solec-Zdrój 0,93 0,00 0,22 0,59 0,42 0,26 0,50 0,19 0,22 0,17 0,29 0,22 0,24 0,28 Stopnica 1,39 0,00 0,43 0,59 1,31 0,64 0,60 0,39 0,54 0,32 0,51 0,25 0,29 0,61 Tuczępy 0,19 0,00 0,11 0,00 0,42 0,14 0,10 0,14 0,04 0,09 0,22 0,14 0,26 0,18 Wiślica 0,46 0,00 0,12 0,59 0,30 0,26 0,45 0,27 0,31 0,06 0,25 0,11 0,21 0,23 Powiat buski 6,66 1,10 3,77 5,88 7,20 5,08 8,39 4,83 4,16 3,65 5,28 5,90 4,87 5,17 Odsetek wszystkich podmiotów gospodarczych poszczególnych gmin w sekcjach PKD w województwie świętokrzyskim przedstawiono w tabeli 2.4. Gmina Busko-Zdrój liczy się w gospodarce województwa świętokrzyskiego, szczególnie jeśli chodzi o podmioty sekcji H (hotele i restauracje) oraz N (ochrona zdrowia i pomoc społeczna). Udział gospodarki pozostałych gmin w gospodarce województwa, jeśli chodzi o liczbę podmiotów gospodarczych, jest śladowy. Jedynie Stopnica w dwóch sekcjach (A i F), Nowy Korczyn w jednej sekcji (E) oraz Pacanów w jednej sekcji (C) przekraczają co do liczby podmiotów gospodarczych 1% udziału w gospodarce regionu świętokrzyskiego (tab. 2.3). 21

22 Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa Stosunkowo duża liczba restauracji i hoteli w powiecie (171 obiektów, nie licząc sanatoriów, co stanowi blisko 8,4% tego rodzaju podmiotów w województwie) podkreśla charakter usług nastawionych na turystów i kuracjuszy (por. podmioty sekcji N). Powiat ma stosunkowo duży udział w liczbie podmiotów sekcji F budownictwo (7,2%). Wśród wszystkich podmiotów gospodarczych w powiecie występują 3 firmy duże, zatrudniające powyżej 249 pracowników (w tym jedna publiczna) wszystkie w Busku-Zdroju. Ponadto są 34 firmy zatrudniające pracowników, w tym 17 firm prywatnych. Średnie firmy prywatne znajdują się głównie w Busku-Zdroju (8) i w gminie Busko-Zdrój (3), a ponadto 3 w gminie Tuczępy, 2 w gminie Solec-Zdrój i jedna w gminie Pacanów. Firm małych (10-49 pracowników) jest 232, w tym 118 prywatnych Powiat jędrzejowski Struktura prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach powiatu przedstawiona jest na rysunku 2.2. Rysunek 2.2. Powiat jędrzejowski odsetek prywatnych podmiotów gospodarczych w sekcjach w gminach Powiat składa się z dziewięciu gmin: Imielno, Jędrzejów, Małogoszcz, Nagłowice, Oksa, Sędziszów, Słupia, Sobków i Wodzisław, w tym trzy miasta: Jędrzejów, Małogoszcz i Sędziszów. 22

23 Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach We wszystkich gminach największy odsetek prywatnych podmiotów gospodarczych stanowią podmioty sekcji G handel oraz naprawy (w Sędziszowie jest to blisko połowa wszystkich podmiotów gospodarczych) oraz podmioty sekcji I + J + K + O (usługi rynkowe, tzn. transport, gospodarka magazynowa i łączność; pośrednictwo finansowe; obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała). Jedynie w gminie Imielno występuje przewaga podmiotów z sekcji F oraz C + D + E nad liczbą podmiotów usług rynkowych, lecz jest tam także najmniej podmiotów gospodarczych w porównaniu z innymi gminami powiatu (rys. 2.2). Rzeczywista liczba tych podmiotów w gminach pokazana jest w tabeli 2.5. W tabeli 2.6 przedstawiono liczbę publicznych podmiotów w gminach w poszczególnych sekcjach, zaś w tabeli 2.7 liczbę podmiotów w gminach w poszczególnych sekcjach na mieszkańców. Tabela 2.5. Liczba prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach w sekcjach PKD w powiecie jędrzejowskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Ludność Imielno Jędrzejów Małogoszcz Nagłowice Oksa Sędziszów Słupia k. Sędziszowa Sobków Wodzisław Powiat jędrzejowski Tabela 2.6. Liczba publicznych podmiotów gospodarczych w gminach w sekcjach PKD w powiecie jędrzejowskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Imielno Jędrzejów Małogoszcz Nagłowice Oksa Sędziszów Słupia k. Sędziszowa Sobków Wodzisław Powiat jędrzejowski

24 Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa Tabela 2.7. Liczba podmiotów gospodarczych ogółem na mieszkańców w gminach w sekcjach PKD w powiecie jędrzejowskim Sekcja GMINA A C D E F G H I J K M N O Razem Imielno 1,096 0,877 3, ,946 4,384 0,877 1,096 0,658 1,096 1,534 0,877 0,438 20,167 Jędrzejów 1,201 0,000 7,238 0,137 5,626 23,703 1,715 3,087 2,127 6,586 2,401 3,293 3,602 60,716 Małogoszcz 1,020 0,170 6,202 0,085 11,640 14,444 1,020 4,503 1,529 4,418 1,529 1,020 1,189 48,768 Nagłowice 2, , ,990 7,790 2,470 1,900 0,570 3,230 0,950 1,140 1,520 29,451 Oksa 3, , ,521 9,986 1,223 3,057 0,815 1,223 1,427 0,611 0,815 33,014 Sędziszów 1, ,838 0,230 3,916 16,818 1,382 1,766 1,152 3,840 2,381 1,459 2,073 40,931 Słupia 2,190 k. Sędziszowa 0 5,255 0,219 3,722 8,758 0,219 2,190 0,657 1,752 1,533 1,752 2,190 30,436 Sobków 2,294 0,121 4,226 0,121 7,606 11,349 0,362 3,018 1,449 4,950 2,415 1,087 1,087 40,082 Wodzisław 2, ,510 0,265 5,173 14,060 1,061 2,388 1,326 3,581 1,724 1,061 1,459 39,130 Powiat jędrzejowski 1,617 0,079 5,524 0,135 6,085 16,056 1,291 2,796 1,460 4,469 1,999 1,853 2,133 45,495 Najbardziej rozwinięte gospodarczo są gminy Jędrzejów i Małogoszcz (tab. 2.5, 2.6 i 2.7). Do rozwiniętych gospodarczo gmin można zaliczyć także gminy Sędziszów, Sobków i Wodzisław. Ponad jedną trzecią wszystkich prywatnych podmiotów gospodarczych w powiecie jędrzejowskim stanowią podmioty sekcji G (handel i naprawy). W czterech gminach Imielno, Nagłowice, Oksa i Słupia k. Sędziszowa brak jest podmiotów sekcji M (edukacja). Odsetek wszystkich podmiotów gospodarczych poszczególnych gmin w sekcjach PKD w województwie świętokrzyskim przedstawiono w tabeli 2.8. Tabela 2.8. Odsetek podmiotów gospodarczych ogółem w gminach powiatu jędrzejowskiego w odniesieniu do całego województwa. Kolorem żółtym oznaczono pola, gdzie odsetek podmiotów jest większy niż 1% GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Ogółem Imielno 0,46 4,40 0,23 0,00 0,21 0,08 0,20 0,10 0,13 0,06 0,27 0,11 0,05 0,13 Jędrzejów 3,24 0,00 3,26 2,50 1,87 2,86 2,51 1,86 2,78 2,29 2,65 2,72 2,50 2,58 Małogoszcz 1,11 2,20 1,13 0,63 1,56 0,70 0,60 1,09 0,81 0,62 0,68 0,34 0,33 0,84 Nagłowice 1,20 0,00 0,28 0,00 0,24 0,17 0,65 0,21 0,13 0,20 0,19 0,17 0,19 0,23 Oksa 1,57 0,00 0,29 0,00 0,37 0,20 0,30 0,31 0,18 0,07 0,27 0,08 0,10 0,24 Sędziszów 1,30 0,00 0,97 1,88 0,58 0,91 0,90 0,47 0,67 0,60 1,18 0,54 0,64 0,78 Słupia k. Sędziszowa 0,93 0,00 0,37 0,63 0,19 0,17 0,05 0,21 0,13 0,10 0,27 0,23 0,24 0,20 Sobków 1,76 1,10 0,54 0,63 0,72 0,39 0,15 0,52 0,54 0,49 0,76 0,25 0,21 0,48 Wodzisław 1,76 0,00 0,53 1,25 0,45 0,44 0,40 0,37 0,45 0,32 0,49 0,23 0,26 0,43 Powiat jędrzejowski 13,32 7,69 7,60 7,50 6,18 5,91 5,78 5,14 5,82 4,74 6,75 4,67 4,53 5,91 W gospodarce województwa świętokrzyskiego liczą się gminy Jędrzejów (szczególnie jeśli chodzi o podmioty sekcji A i C), Imielno (sekcja C), Mało- 24

25 Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach goszcz (szczególnie sekcje C i F), Sędziszów (sekcje A, E oraz M), Wodzisław (sekcje A i E) oraz Sobków, Oksa, Sędziszów i Nagłowice (sekcja A). Udział gospodarki gmin w pozostałych sekcjach w gospodarce województwa, jeśli chodzi o liczbę podmiotów gospodarczych, jest śladowy (tab. 2.8). Powiat ma stosunkowo duży udział w liczbie podmiotów pracujących w rolnictwie (13,3% wszystkich w województwie) oraz w górnictwie (7,7%), produkcji (7,6%) i energetyce (7,5%). W powiecie jest 5 firm dużych (wszystkie prywatne 3 w Jędrzejowie i 2 w Małogoszczy), zatrudniających powyżej 249 pracowników. Na 40 firm średnich, zatrudniających pracowników, jest 16 przedsiębiorstw prywatnych. Znajdują się one w Jędrzejowie (9) i w gminie Jędrzejów (1), w Małogoszczy (3) i w gminie Małogoszcz (1), a poza tym po jednej w gminie Sędziszów i w Wodzisławiu. Firm małych (10-49 pracowników) jest w powiecie 224, w tym 101 prywatnych Powiat kazimierski Struktura prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach powiatu przedstawiona jest na rysunku 2.3. Rysunek 2.3. Powiat kazimierski odsetek prywatnych podmiotów gospodarczych w sekcjach w gminach Powiat składa się z pięciu gmin: Bejsce, Czarnocin, Kazimierza Wielka, Opatowiec i Skalbmierz, w tym dwa miasta: Kazimierza Wielka i Skalbmierz. 25

26 Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa We wszystkich gminach największy odsetek prywatnych podmiotów gospodarczych stanowią podmioty sekcji G handel oraz naprawy (w Skalbmierzu i Czarnocinie jest to blisko połowa wszystkich podmiotów gospodarczych) oraz podmioty sekcji I + J + K + O (usługi rynkowe, tzn. transport, gospodarka magazynowa i łączność; pośrednictwo finansowe; obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała). Rzeczywista liczba prywatnych podmiotów w gminach pokazana jest w tabeli 2.9. W tabeli 2.10 przedstawiono liczbę podmiotów publicznych w gminach w poszczególnych sekcjach, a w tabeli 2.11 liczbę podmiotów ogółem na mieszkańców w sekcjach w gminach. Najbardziej rozwinięte gospodarczo są gminy Kazimierza Wielka i Skalbmierz (tab. 2.9, 2.10 i 2.11). Podobnie jak w innych gminach, ponad jedną trzecią wszystkich podmiotów gospodarczych w powiecie kazimierskim stanowią podmioty sekcji G (handel i naprawy). Odsetek wszystkich podmiotów gospodarczych poszczególnych gmin w sekcjach PKD w województwie świętokrzyskim przedstawiono w tabeli Tabela 2.9. Liczba prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach w sekcjach PKD w powiecie kazimierskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Ludność Bejsce Czarnocin Kazimierza Wielka Opatowiec Skalbmierz Powiat kazimierski Tabela Liczba publicznych podmiotów gospodarczych w gminach w sekcjach PKD w powiecie kazimierskim GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Bejsce Czarnocin Kazimierza Wielka Opatowiec Skalbmierz Powiat kazimierski

27 Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach Tabela Liczba podmiotów gospodarczych ogółem na mieszkańców w gminach w sekcjach PKD w powiecie kazimierskim Sekcja GMINA A C D E F G H I J K M N O Ogółem Bejsce 0, ,405 0,468 0,937 4,917 0,000 2,341 0,234 0,937 1,405 1,405 2,107 16,390 Czarnocin 0, ,976 0,244 3,417 10,984 0,244 2,929 0,244 1,220 1,220 0,732 1,464 24,408 Kazimierza 0, ,281 0,240 4,981 12,123 0,840 1,620 0,840 4,441 1,921 2,641 2,761 Wielka 35,350 Opatowiec 0, ,531 0,281 1,406 7,874 0,844 2,812 0,844 1,969 0,844 1,969 1,125 23,060 Skalbmierz 0, ,744 0,145 2,761 12,787 0,872 1,889 0,727 1,453 1,744 1,744 1,598 28,189 Powiat 0, ,945 0,254 3,524 10,827 0,677 2,030 0,677 2,819 1,635 2,030 2,143 kazimierski 29,181 Tabela Odsetek podmiotów gospodarczych ogółem w gminach powiatu kazimierskiego w odniesieniu do całego województwa. Kolorem żółtym oznaczono pola, gdzie odsetek podmiotów jest większy niż 1% Sekcja GMINA A C D E F G H I J K M N O Ogółem Bejsce 0,09 0,00 0,09 1,25 0,05 0,09 0,00 0,21 0,04 0,05 0,23 0,17 0,21 0,10 Czarnocin 0,28 0,00 0,06 0,63 0,16 0,19 0,05 0,25 0,04 0,06 0,19 0,08 0,14 0,15 Kazimierza Wielka 1,02 0,00 0,59 2,50 0,95 0,83 0,70 0,56 0,63 0,88 1,21 1,25 1,10 0,86 Opatowiec 0,19 0,00 0,14 0,63 0,06 0,12 0,15 0,21 0,13 0,08 0,11 0,20 0,10 0,12 Skalbmierz 0,46 0,00 0,19 0,63 0,22 0,36 0,30 0,27 0,22 0,12 0,45 0,34 0,26 0,28 Powiat kazimierski 2,04 0,00 1,07 5,63 1,43 1,59 1,21 1,49 1,07 1,19 2,20 2,04 1,81 1,51 W gospodarce województwa świętokrzyskiego liczą się w niewielkim stopniu gminy Kazimierza Wielka oraz Skalbmierz i Bejsce (sekcja E). Udział gospodarki gmin w pozostałych sekcjach w gospodarce województwa, jeśli chodzi o liczbę podmiotów gospodarczych, jest śladowy (tab. 2.9 i 2.10). Powiat ma stosunkowo duży udział w liczbie podmiotów pracujących w energetyce (5,6% wszystkich w województwie). W powiecie jest jedno przedsiębiorstwo duże (publiczne), zatrudniające ponad 249 pracowników, oraz 9 firm średnich (w tym 5 prywatnych 3 w Kazimierzy Wielkiej i po jednej w Czarnocinie i Opatowcu), zatrudniających pracowników. Firm małych (10-49 pracowników) jest w powiecie 92. Wśród nich jest 36 prywatnych. 27

28 Krzysztof Grysa, Ilona Molenda-Grysa 2.4. Powiat grodzki Kielce Struktura prywatnych podmiotów gospodarczych w gminach powiatu przedstawiona jest na rysunku 2.4, wraz z zachodnimi gminami powiatu kieleckiego. W Kielcach przeważają liczbowo podmioty sekcji G oraz sekcji I + K + J + O, czyli usługi rynkowe. Dobrze widoczne są także podmioty sekcji C + D + E (produkcja i energetyka), sekcji F (budownictwo) oraz sekcji N (służba zdrowia i opieka społeczna). Liczba prywatnych podmiotów gospodarczych w mieście Kielce przedstawiona jest w tabeli 2.13, zaś w tabeli 2.14 przedstawiono liczbę publicznych podmiotów w poszczególnych sekcjach. Ponadto w tabeli 2.15 przedstawiono liczbę podmiotów gospodarczych ogółem w poszczególnych sekcjach na mieszkańców. Tabela Liczba prywatnych podmiotów gospodarczych w sekcjach PKD w Kielcach GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Ludność Kielce Tabela Liczba publicznych podmiotów gospodarczych w sekcjach PKD w Kielcach GMINA Sekcja A C D E F G H I J K M N O Razem Kielce Tabela Liczba podmiotów gospodarczych ogółem na mieszkańców w sekcjach PKD w Kielcach Sekcja A C D E F G H I J K M N O Ogółem GMINA Kielce 0,311 0,087 6,532 0,107 9,155 29,82 2,336 5,867 3,555 16,862 2,895 6,066 6,163 89,756 Około jedną trzecią wszystkich podmiotów gospodarczych w powiecie grodzkim Kielce stanowią podmioty sekcji G (handel i naprawy). Dobrze jest także rozwinięty sektor usług nierynkowych obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (sekcja K), edukacja (sekcja M), pośrednictwo finansowe (sekcja J) oraz ochrona zdrowia i opieka społeczna (sekcja N). Podmioty gospodarcze tych sekcji w innych powiatach znajdują się w nieporównanie mniejszych ilościach. Widać to szczególnie dobrze w tabeli 2.16, z której wynika, że 22,6% podmiotów sekcji M (szkół i uczelni) oraz 35,4% podmiotów sekcji N (m.in. szpitali i przychodni lekarskich) znajduje 28

29 Charakterystyka podmiotów gospodarczych według sekcji PKD w gminach i powiatach się właśnie w Kielcach. Także bardzo dużo, bo 41,3% podmiotów sekcji K (obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej) oraz 32,8% podmiotów sekcji J (pośrednictwo finansowe) znajduje się w Kielcach, a ponieważ te instytucje są niezbędne dla rozwoju gospodarczego i obsługi przedsiębiorstw, więc tłumaczy to, dlaczego ok podmiotów prywatnych spośród odnotowanych w regionie po roku firm, tu właśnie posiada swoje siedziby. Tabela Odsetek podmiotów gospodarczych ogółem w Kielcach w odniesieniu do całego województwa. Kolorem żółtym oznaczono pola, gdzie odsetek podmiotów jest większy niż 1% Sekcja A C D E F G H I J K M N O Ogółem GMINA Kielce 5,92 19,78 20,78 13,75 21,51 25,38 24,17 24,93 32,78 41,33 22,59 35,37 30,27 26,94 W Kielcach jest 49 przedsiębiorstw dużych, zatrudniających powyżej 249 pracowników, w tym 29 prywatnych. Ponadto jest 268 przedsiębiorstw średnich, zatrudniających pracowników, w tym 151 prywatnych. Wśród prywatnych podmiotów gospodarczych średnich jest jeden podmiot sekcji A, dwa podmioty sekcji C, 38 podmiotów sekcji D, jeden podmiot sekcji E, 19 podmiotów sekcji F, 36 podmiotów sekcji G, 2 podmioty sekcji H, 22 podmioty sekcji K, 14 podmiotów sekcji M, 6 podmiotów sekcji N oraz 10 podmiotów sekcji O. Firm małych (10-49 pracowników) jest w Kielcach Wśród nich jest 803 przedsiębiorstw prywatnych, w tym 2 podmioty sekcji A, 4 podmioty sekcji C, 163 podmioty sekcji D, 3 podmioty sekcji E, 154 podmioty sekcji F, 239 podmiotów sekcji G, 27 podmiotów sekcji H, 26 podmiotów sekcji I, 7 podmiotów sekcji J, 94 podmioty sekcji K, 23 podmioty sekcji M, 32 podmioty sekcji N oraz 29 podmiotów sekcji O. Potencjał gospodarczy powiatu grodzkiego Kielce, pod względem liczby podmiotów, stanowi ponad 1/4 potencjału gospodarczego województwa. Jeśli jednak uwzględnić liczbę firm dużych, średnich i małych, to udział gospodarki miasta Kielce jest większy, gdyż spośród 125 podmiotów dużych, zatrudniających ponad 249 pracowników, 49 (czyli ponad 39%) znajduje się w Kielcach. Spośród 814 podmiotów średnich (zatrudnienie osób) aż 286 (a więc około 35%) jest w Kielcach. Podobnie jest z podmiotami małymi (10-49 osób): spośród w województwie aż (ok. 25%) znajduje się w Kielcach. 29