WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO

Transkrypt

1 Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2014/ Test konkursowy zawiera 10 zadań. Są to zadania otwarte. Na ich rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny. 2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania. 3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach. 4. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się z innymi uczestnikami konkursu. 5. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu. 6. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany. 7. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie.

2 Zadanie 1. (6 p.) Прачытай апавяданне Якуба Коласа «Дуб і чароціна» i адкажы на пытаннi пад тэкстам. «(...) - Скажы мне, дубе, - пачала чароціна, - чаму ты не гнешся перад бураю, і бура цябе не можа здолець (...)? Скажы ж мне, чаму я такая слабая?» - I кажа ёй дуб: «Ты баішся жыцця, затым ты і слабая. Ты выбіраеш мяккі грунт, каб не так трудна было бараздзіць зямлю сваім карэннем. Усім ты хочаш унаровіць, ка ўсякаму ты падыходзіш хітрасцю, і змалку прывыкла ты гнуцца. А калі хто гнецца, тым ён паказвае сваю слабасць і поўнае непаважанне к сабе. А хто не паважае сябе, таго і другія не паважаюць, папіхаюць ім, як хочуць. Ты прывыкла да лёгкага жыцця і ўсю надзею кладзеш на другіх. А хто не надзеецца на сябе, той цягам бывае слабы. А я змалку надзееўся толькі на свае сілы і на сілы зямлі і сонца. Змалку навучыўся памагаць сабе. Нікому я не гнуўся. Лепей зламацца зусім, чым гнуцца ўсякай сіле. Мы, дубы, так і робім: або ломімся, або выжываем. Затое, як хто з нас захавае сваё жыццё, тады нікога не баімося. Праўда, і мяне можа зламаць бура і цяпер: няма на свеце такое сілы, над каторай не было б большае сілы». А) Якія погляды прадстаўляе дуб (якім трэба быць у жыцці на думку дуба)? Б) Што дуб гаворыць пра чароціну? В) Які погляд на жыццё лічыш больш вартасным (лепшым)? z 8

3 Zadanie 2. (6 p.) WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2014/2015 SZKOŁA PODSTAWOWA Адкажы на пытаннi, якія знаходзяцца пад фрагментам тэксту паэмы Янкі Купалы «Курган». Паміж пустак, балот беларускай зямлі, На ўзбярэжжы ракі шумнацечнай Дрэмле памятка дзён, што ў нябыт 1 уцяклі, - Удзірванелы 2 курган векавечны. Дуб галлё распусціў каранасты над ім. Сухазелле ў грудзі ўпілося; Вецер стогне над ім уздыханнем глухім, - Аб мінуўшчыне ў жальбах галосе. На купалле там птушка садзіцца, пяе, У піліпаўку 3 воўк нема вые; Сонца днём распускае там косы свае, Ночкай зоры глядзяць залатыя. Хмары неба ўсцілалі мо тысячу раз, Перуны білі з краю да краю, - Ён стаіць - гэта памяць людская, паказ... Толькі гутарка ходзіць такая. 1 У нябы т у забыццё. 2 Удзірване лы пакрыты дзірваном, густа зарослы травою. 3 Пілі паўка час зімою, калі пачынаюцца моцныя маразы, завеі, пост перад Калядамі. А) Дзе праходзяць падзеі ў творы Янкі Купалы? Б) Што адбываецца вакол кургана? В) Паясні словы «Ён стаіць - гэта памяць людская, паказ...»? z 8

4 Zadanie 3. (6 p.) Адкажы на пытаннi на аснове Х часткі паэмы «Курган». Князь стаіць, князь маўчыць, жуда, помста б'е з воч; Гулі зглухлі: ні жартаў, ні смехаў... Думаў князь, выдумляў, грымнуў шабляй наўзбоч, Толькі з лёскатам выбегла рэха. - Гэй ты, сонцу раўня, не на тое пазваў На вяселле цябе сваей княжны!.. Ты шалёны, стары! хто цябе дзе хаваў? Ты, знаць, вырадак цемры сярмяжнай. Ты адважыўся мне на сляпы перакор Вызваняці сусветныя трэлі; Платы маю шмат я для такіх непакор, Хто сябе проці мне стаць асмеліў, Я па-князеўску ўсім і плачу, і люблю! Ты не хочаш дукатаў - не трэба!.. Узяці старца і гуслі жыўцом у зямлю! Знае хай, хто тут пан: я - ці неба! 1. Як выглядаў князь, як сябе паводзіў? 2. Што адбывалася ў княжацкім замку, якое мерапрыемства? 3. Што князь загадаў зрабіць з гусляром? 4 z 8

5 Zadanie 4. (7 p.) Запiшы парадкавыя лiчэбнiкi словамі. Дапоўні лічэбнікамі, якіх не хапае. Захавай чарговасць. 1 - першы 5 - пяты 6 - шосты Zadanie 5. (11 p.) Выбяры лiтару i ўстаў, дзе трэба (у,ў). Белы - колер Хрыста. Беларуская дзяржава - ад часо... Полацкага княства і да заваёвы Вялікага княства Літо...скага Масквою - праіснавала амаль тысяч... гадо.... Там... е...рапейцы, якія...сю Усходнюю Е...ропу ведалі як Русь, нашы землі з асаблівай павагаю называлі Белай Р...ссю. Спрыяла гэтам... і наша тагачасная сімволіка. Белы сцяг з чырвоным пасам - сімвал незалежнасці, як...ю даводзілася бараніць і адстойваць цаною народнай крыві. Zadanie 6. (6 p.) Прачытай фрагмент «Азбукі душы» Васіля Віткі і адкажы на пытанні пад тэкстам. Пішы адказы поўнымі сказамі. «Будзем чытаць азбуку душы. Ці ўмееце вы прачытаць думку ў вачах дарагога вам чалавека, радасць або засмучэнне на яго твары, пачуць хваляванне і трывогу ў яго голасе? (...) Ці можа чалавек жыць толькі розумам, без пачуццяў, без душы ў сэрцы, без спагады і спачування болю, гору і няшчасцю іншых людзей? Рабі дабро не толькі тады, калі бачаць людзі, будзь чулы, уважлівы да людзей усюды і заўсёды. Самая вялікая каштоўнасць на свеце - чалавек.» 1. Што ў першую чаргу трэба рабіць у адносінах да людзей? 5 z 8

6 2. Адкажы на пытанне Васіля Віткі «Ці можа чалавек жыць толькі розумам, без пачуццяў, без душы ў сэрцы, без спагады і спачування болю, гору і няшчасцю іншых людзей?» 3. Што паводле слоў аўтара з'яўляецца найбольшай каштоўнасцю? Zadanie 7. (9 р.) Дапоўні назоўнікамі ў парэбным склоне і ліку. Выкарыстай назоўнікі, якія знаходзяцца ў дужках. Яшчэ ў даўнія (час)... заходнееўрапейскія (падарожнік)..., складальнікі летапісаў і (хроніка)... пачалі называць нашу (краіна)... Белай Руссю. Чаму так здарылася, дакладна ніхто не ведае. Адны кажуць, што белая - ад колеру льняной (вопратка)... і светлых (волас).... Іншыя сцвярджаюць, што белая - значыць вольная. Сапраўды, белы (колер)... ва ўсе (час)... быў (сімвал)... свабоды. Zadanie 8. (10 р.) Замест выдзеленых слоў запiшыце iх сiнонiмы. Дзiця хацела спаць i яно... (надаядала) сваёй маме. Дзень быў вельмi...(марозны). Падаў...(вiльготны) снег. За дарогай, пры рацэ, быў прыгожы...(поплаў). (Колiшнi)...будынак школы знаходзiўся ў канцы вёскi. 6 z 8

7 Zadanie 9. (9 р.) Дапоўнi сказы займеннiкамi. Аня прыгожа вышывае.... прыняла ўдзел у мастацкім конкурсе. Вучнi шостага класа былі ў Кракаве.... наведалi Вавель. Настаўнiца беларускай мовы нечакана спазнiлася на ўрок.... гэта здарылася першы раз. Полацк гэта вельмi стары горад.... старэйшы за Мiнск i Варшаву. На небе свяцiлi зоркi.... аднак не захаплялi сумнай жанчыны. Птушкi паляцелi ў вырай.... вернуцца ў красавiку. Дзяўчынка дрэнна сябе паводзiла ў школе.... думала, што ніхто яе тут не любіць. Кася чытала газету.... не звяртала ўвагi на iншых пасажыраў. Сястра купiла сабе прыгожыя рукавічкі. Шкада, што нiчога не купiла..., а я так чакала на падарунак. Zadanie 10. (10 р.) Дапоўні тэкст дзеясловамі, якія выступілі ў апавяданні Барыса Сачанкі «Кошык малін». «Навальніца... мяне, калі я не... і кіламетра ад лесу. Я... як толькі мог на педалі, чуючы, што за спіною... гром, але ўсё роўна... ад дажджу не ўдалося, - дарога скрозь вузкая, караністая, і шмат дзе трэба было каціць веласіпед.... маланка, і з грукатлівым абвалам грому хлынуў лівень. Я... і хуценька пачаў... ад багажніка плашч, які выязджаючы з дому, захапіў на ўсякі выпадак, бо... і...» (дагнаць; ад'ехаць; націскаць; вуркатаць; уцякаць; бліснуць; спыніцца; адвязваць; пячы; парыць) 7 z 8

8 Brudnopis (nie jest sprawdzany) 8 z 8