ANALIZA WYBRANYCH SEGMENTÓW POLSKIEGO RYNKU E-FINANSÓW

Transkrypt

1 ANALIZA WYBRANYCH SEGMENTÓW POLSKIEGO RYNKU E-FINANSÓW ANDRZEJ MAŁACHOWSKI Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie W artykule zaprezentowano wybrane serwisy segmentu e-finansów, do których nale : serwisy publikacji informacji finansowych i gospodarczych, serwisy dostawców produktów i usług finansowych, serwisy specjalistycznych usług finansowych. Podstawowym celem artykułu jest przeprowadzenie, w oparciu o wyniki bada obcych i własnych, analizy strukturalno-funkcjonalnej i u ytkowej serwisów i portali z wybranego segmentu e-finansów. W pierwszej cz ci artykułu podano równie podstawowe statystyki dotycz ce polskiego sektora finansów i e-finansów. Słowa kluczowe: e-finanse, analiza funkcjonalna serwisów 1. Wprowadzenie Ogólnie, e-finanse to rodzaj usług finansowych wiadczonych przez okre lone podmioty gospodarcze za pomoc mediów elektronicznych: sieci telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, w tym Internetu. Zakres przedmiotowy i podmiotowy e-finansów jest zbli ony do tradycyjnych finansów, które dotycz relacji ekonomicznych mi dzy ró nymi podmiotami gospodarczymi zwi zanych z przepływem rodków pieni nych [5], [13]. Sektor finansów i e-finansów to rozległy podmiotowo i niezwykle wa ki, by nie powiedzie kluczowy, sektor gospodarki narodowej. W jego działalno, w szczególno ci operacyjn i transakcyjn zaanga owane s m.in. jednostki administracji centralnej i terenowej (Rz d i Bank Centralny, Skarb Pa stwa, system bud etowy, poszczególne urz dy administracji centralnej i terenowej), instytucje stricte finansowe (banki i instytucje kredytowe, instytucje ubezpieczeniowe, giełdy, fundusze inwestycyjne, kapitałowe, emerytalne), wreszcie tradycyjne podmioty gospodarcze (przedsi biorstwa, gospodarstwa domowe, osoby fizyczne, a tak e ró norodne podmioty zagraniczne działaj ce na polskim rynku)[13]. O roli, wpływie i znaczeniu tego sektora na cał gospodark narodow i jego powi zaniu z sektorem finansów wiatowych i gospodark wiatow dowodnie przekonali my si w ostatnich latach (trwaj cego jeszcze) kryzysu wiatowych finansów i gospodarki. W naszych rozwa aniach skoncentrowali my sw uwag na wybranym segmencie e-finansów, do którego nale : firmy i organizacje zajmuj ce si publikacj e-informacji finansowych i gospodarczych (serwisy i agencje informacyjne, czasopisma, wydawnictwa), dostawcy produktów finansowych: fundusze inwestycyjne, kapitałowe i emerytalne, brokerzy i agenci finansowi, itp. (w tym banki, instytucje kredytowe, firmy leasingowe, towarzystwa ubezpieczeniowe 1 ), 1 T grup podmiotów, z braku miejsca, nie b dziemy si zajmowa. Banki i firmy leasingowe zaliczamy do sub-segmentu e-bankowo ci, za towarzystwa ubezpieczeniowe do sub-segmentu e-ubezpiecze. Oba- nale do szeroko rozumianego segmentu e-finansów.

2 58 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 29, 2010 podmioty oferuj ce specjalistyczne usługi e-finansowe (firmy, agencje, serwisy doradztwa finansowego, serwisy informacji o dłu nikach, platformy i pasa e finansowe, doradcy podatkowi). Podstawowym celem artykułu jest przeprowadzenie, w oparciu o wyniki bada obcych i własnych, analizy strukturalno-funkcjonalnej i u ytkowej serwisów i portali z wybranego segmentu e-finansów. Punktem wyj cia do tej analizy b d przytoczone przez nas podstawowe statystyki dotycz ce polskiego sektora finansów i e-finansów. 2. Podstawowe statystyki sektora finansów i e-finansów Ogólnie, w ostatnich kilku latach polski rynek e-finansów znajduje si w fazie dynamicznego rozwoju. Według najnowszych danych 56,4 % gospodarstw domowych posiada komputery[4] a 57,8 % Polaków [11] korzysta z dost pu do Internetu. Analogicznie, w ród przedsi biorstw [12] z bada przeprowadzonych przez GUS wynika, e ju w 2008 roku 93% z nich miało dost p do Internetu, 36% pracowników regularnie (co najmniej raz w tygodniu) korzystało z komputerów, za 28% w ten sam sposób korzystało z Internetu. Komputery z dost pem do Internetu wykorzystywane były niemal powszechnie przez rednie i du e firmy (blisko przez 100% z nich). Nawet w ród małych przedsi biorstw 94% wykorzystywało komputery, z czego 91% komputery z dost pem do Internetu. Podstawowym ródłem informacji, dost pu do produktów e-finansów i realizacji transakcji w tym zakresie s najwi ksze polskie serwisy internetowe oferuj ce usługi w tej dziedzinie. Nale do nich, mi dzy innymi (zasi g w tys. u ytkowników w m-cu, serwisy biznesowe i finansowe) [7]: Onet.pl ; Money.pl ; Bankier.pl ; Grupa Infor.pl 1740; Wirtualna Polska- 1704; Interia.pl- 1411; e-gospodarka- 1338; Gazeta.pl Warto zwróci uwag, e Internet zajmuje drug pozycj jako miejsce poszukiwania informacji, jak i ródło, które najbardziej wpływa na podj cie decyzji w zakresie finansów [10] (Mo na było zaznaczy wi cej ni jedn odpowied ) ródło: [1]. Rys 1. ródła informacji o produktach finansowych

3 Andrzej Małachowski Analiza wybranych segmentów polskiego rynku e-finansów 59 Jest ponad dwukrotnie cz ciej wykorzystywanym ródłem ni telewizja, a pozostałe tradycyjne media komunikacji (prasa, radio) maj tu marginalne znaczenie. Polacy w Internecie informacji o produktach i usługach finansowych szukaj na stronach www banków i instytucji finansowych (76 proc.), przez wyszukiwarki (40 proc.) i w portalach finansowych (32 proc.). Według tych samych bada firmy Google dotycz cych rynku e-finansów w Polsce a 90 procent polskich internautów z grupy wiekowej lata korzysta lub korzystało w ci gu ostatniego roku z produktów e-finansowych. W tabeli 1 pokazano z jakich produktów finansowych (w tym e-finansowych) korzystaj i jakich poszukuj polscy internauci (tab.1.) Tabela 1. Produkty finansowe, z których korzystaj i poszukuj polscy internauci Produkty finansowe polskich internautów Produkty posiadane (%) Produkty poszukiwane (%) konto osobiste 77% kredyt hipoteczny 19% ubezpieczenie samochodu 44% konto oszcz dno ciowe 17% ubezpieczenie na ycie 42% fundusze inwestycyjne 16% Karta kredytowa 40% po yczka 15% konto oszcz dno ciowe 36% karta kredytowa 14% ubezpieczenie mieszkania 28% konto osobiste 12% po yczka 23% akcje 11% ubezpieczenie turystyczne 15% kredyt samochodowy 11% fundusze inwestycyjne 14% ubezpieczenie na ycie 11% kredyt hipoteczny 13% inne produkty finansowe 10% akcje 7 ubezpieczenie mieszkania 8 inne produkty finansowe 6 ubezpieczenie samochodu 8 kredyt samochodowy 6 obligacje 8 obligacje 3 ubezpieczenie turystyczne 6 ródło: [1]. (Mo na było zaznaczy wi cej ni jedn odpowied ). Z bada portalu Money.pl [6] wynika, e internauci w Sieci najcz ciej zakładaj konta osobiste, kupuj jednostki funduszy inwestycyjnych i zamawiaj karty kredytowe. Około 60 %. internautów posiada produkty finansowe zamówione lub zakupione online. Przejdziemy teraz do krótkiej prezentacji wybranych serwisów internetowych z zakresu e-finansów.

4 60 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 29, Charakterystyka wybranych serwisów e-finansów W naszych rozwa aniach przedstawimy pokrótce z wybranego segmentu e-finansów: serwisy informacyjne, witryny i portale przegl dowe, pasa e finansowe, witryny i portale specjalistycznych usług e-finansowych. Z braku miejsca skupimy sw uwag tylko na najwa niejszych cechach funkcjonalno-u ytkowych tych serwisów. Serwisy informacyjne Podstawowym ródłem informacji z dziedziny e-finansów s ogólne serwisy informacyjne i serwisy specjalizuj ce si w tej problematyce. List najwa niejszych polskich ogólnych internetowych serwisów informacyjnych z tego zakresu przedstawili my we wprowadzeniu. Mo na j dodatkowo uzupełni np. o serwisy gazet i agencji prasowych w rodzaju: Reuters Polska ( Polska Agencja Prasowa ( Informacyjna Agencja Radiowa ( Rzeczpospolita Online ( Puls Biznesu ( Gazeta Prawna ( itd. Z natury rzeczy, w ogólnych serwisach informacyjnych problematyka finansów i e-finansów prezentowana jest w znacznie zró nicowanym zakresie. Cz z tych serwisów ujawnia swoj okre lon specjalizacj w tej dziedzinie, inne za traktuj j jako jeden z równorz dnych elementów ich serwisu informacyjnego, wreszcie pozostałe okazjonalnie, dora nie oferuj informacje z tego zakresu [5]. Znacznie wi ksze walory funkcjonalno-u ytkowe maj portale informacyjne specjalizuj ce si w problematyce e-finansów. Ich istotn zalet s publikowane i aktualizowane niemal na bie co informacje dotycz ce rynków finansowych i kapitałowych. Dost p do informacji archiwalnych, komunikatów i wiadomo ci z rynków finansowych, notowa giełdowych opó nionych w czasie oraz przegl dowych analiz i prognoz jest zwykle darmowy. Za dane bardziej specjalistyczne i notowania podawane w czasie rzeczywistym zwykle nale y zapłaci (popularna jest tutaj forma subskrypcji okre lonych pakietów informacji). Serwisy oprócz funkcji informacyjnych pełni tak e funkcje doradcze, a nawet udost pniaj interaktywne narz dzia (np. kalkulatory kursów walut, wirtualne portfele inwestycyjne), pozwalaj ce aktywnie korzysta z informacji gromadzonych w ich bazach danych. Do wyró niaj cych si w tej kategorii portali nale, m.in. Reuters MoneyNet ( i Money.pl ( Portale te oferuj nie tylko okre lony zestaw informacji o charakterze finansowym, umo liwiaj te realizowanie okre lonych transakcji finansowych, w tym inwestowanie. Witryny i portale przegl dowe W Internecie zainteresowany u ytkownik ma dost p do ogromnej liczby ró norodnych witryn i portali o charakterze przegl dowym z dziedziny e-finansów. Wiele z tych serwisów, prowadzonych przez znane i o utrwalonej renomie zarówno na tradycyjnych rynkach, jak i w wirtualnej przestrzeni, instytucje i organizacje oferuje profesjonalne serwisy zarówno dla klientów indywidualnych, jak i przedsi biorstw. Jednak e, cz z tych witryn i portali to bezwarto ciowe serwisy udost pniane przez firmy o znikomym do wiadczeniu rynkowym, słabej znajomo ci tej dziedziny, lub te wr cz pomieszczone w nich tre ci tworzone s przez hobbystównieprofesjonalnych amatorów. Stanowi typowy przykład informacyjnego za miecania Internetu. W ród tych uznanych, godnych zaufania, o najwy szej liczbie u ytkowników, mo emy wyró ni serwisy: Bankier.pl ( Money.pl (ten drugi prezentowali my wcze niej), a tak e stosunkowo nowy portal Inwestycje.pl (

5 Andrzej Małachowski Analiza wybranych segmentów polskiego rynku e-finansów 61 Serwis Bankier.pl nale y do najwi kszych polskich portali finansowych, udost pnia nie tylko informacje finansowe zajmuje si równie po rednictwem na rynku usług finansowych. W portalu mamy dost p do pi ciu głównych podstron: wiadomo ci, finanse osobiste, inwestowanie, firma, lifestyle. W nich u ytkownik mo e skorzysta m.in. z: najnowszych informacji o finansach, gospodarce i biznesie; ma dost p do ró norodnych produktów i usług finansowych oferowanych przez banki i instytucje finansowe; porad ekspertów i narz dzi ułatwiaj cych wybór oferty z zakresu e-finansów; przegl du najnowszych informacji z giełdy, notowa, poradników inwestycyjnych i narz dzi ułatwiaj cych podejmowanie decyzji inwestycyjnych. Ponadto cz portalu firma jest adresowana do sektora małych i rednich przedsi biorstw, zawiera ona informacje, porady i zestawienia dotycz ce prowadzenia firmy, podatków i usług finansowych. Wreszcie podstrona lifestyle to wielotematyczny serwis prezentuj cy informacje m.in. ze wiata kultury, rozrywki, nowych technologii czy sportu. Portal Inwestycje.pl ma równie bogat struktur funkcjonalno-u ytkow. Zawiera m.in. tematyczne podstrony: gospodarka, biznes, inwestycje tradycyjne i alternatywne, produkty strukturyzowane, pasa finansowy, finanse firmy, oferty nieruchomo ci oraz oferty pracy, styl. U ytkownik w dziedzinie e-finansów mo e skorzysta z bardzo szerokiej oferty inwestowania w ró norodne produkty finansowe, min. z rynków giełdowych, walutowych, surowcowych, nieruchomo ci, a nawet na rynku sztuki (!). Ma dost p do ofert banków, instytucji ubezpieczeniowych, funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Wreszcie przedsi biorcy mog ponadto na potrzeby firm analizowa i wykorzystywa informacje dotycz ce funduszy unijnych, kredytów dla firm, leasingu, ubezpiecze w firmie, przetargów, giełd towarowo-surowcowych, podatków, rynku pracy, a nawet najnowszych rozwi za w dziedzinie e-biznesu. Pasa e finansowe U ytkownicy Internetu zainteresowani dziedzin e-finansów maj równie dost p do specjalizowanych pasa y finansowych. Pasa e finansowe, analogicznie jak specjalizowane pasa e z innych segmentów e-biznesu (np. handlowe, aukcyjne, giełdowe, logistyczne, itp.) mog mie struktur wertykaln lub horyzontaln. Te pierwsze oferuj zwykle w skie spektrum usług i produktów finansowych (specjalizacja przedmiotowa). Oferowane usługi i produkty s jednak dost pne w mo liwie pełnym zakresie rozmaitych wariantów funkcjonalnych i u ytkowych. Z kolei pasa e horyzontalne orientowane s na udost pnianie ofert wielu ró nych firm i instytucji finansowych (specjalizacja podmiotowa). W dalszej cz ci naszych rozwa a przedstawimy dwa przykłady pasa y finansowych: pasa finansowy Wirtualnej Polski oraz pasa finansowy Money. DIRECT. Pasa finansowy Wirtualnej Polski (pasazfin.wp.pl) jest jedn z najwi kszych platform sprzeda y produktów e-finansowych. Podstawowy zakres jego działalno ci to po rednictwo w sprzeda y produktów finansowych poprzez Sie oraz wiadczenie instytucjom finansowym usług publikacyjnych i promocyjnych. Ma zatem profil transakcyjno-informacyjny (marketingowy). Firmy i instytucje finansowe osadzone w pasa u korzystaj z tej promocyjnej sposobno ci dla budowania wiadomo ci marki, znajomo ci swych produktów i usług w ród u ytkowników Internetu. Jednocze nie, poprzez obserwacj zachowa u ytkowników i udost pniane im w pasa u kanały komunikacyjne pozyskuj informacje zwrotne ułatwiaj ce rozpoznanie ich potrzeb zakresie rzeczywistego i potencjalnego korzystania z produktów i usług e-finansowych. Partnerzy pasa u finansowego zyskuj zatem szerokie mo liwo ci promocji zarówno na swoich macierzystych stronach, na stronach serwisów finansowych WP i w całym

6 62 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 29, 2010 portalu [5]. W ofercie pasa u znajduje si ponad 80 produktów i usług finansowych (bankowych, ubezpieczeniowych, leasingowych, inwestycyjnych). Oferta instytucji finansowej ma w pasa u finansowym form mini-witryny prezentuj cej jej produkty i usługi, warunki korzystania z nich (oprocentowanie, prowizje, opłaty, itp.), regulaminy, wzory umów oraz formularze wniosków zarówno online jak i offline. U ytkownik ma zatem mo liwo realizacji pełnego cyklu nabywania produktów i usług: od oferty do realizacji transakcji. W swej strukturze przedmiotowej pasa oferuje produkty i usługi kierowane na poszczególne podstrony: konta bankowe, karty płatnicze, kredyty, inwestycje, ubezpieczenia, emerytury, dla firm. Oferty te kierowane s zarówno do osób fizycznych jak i firm, w szczególno ci z sektora M P. Bardzo popularnym, zwłaszcza w sektorze M P jest pasa finansowy Money.DIRECT (direct.money.pl). Stanowi on przede wszystkim platform transakcyjn umo liwiaj c zakup wybranych produktów i usług finansowych oferowanych przez firmy i instytucje osadzone w tym pasa u. Jak ju wspominali my, Money.DIRECT jest integraln cz ci serwisu finansowego Money.pl. U ytkownicy (osoby fizyczne, firmy) korzystaj z dost pu do informacji o charakterze ogólnym, szerokiego spektrum ofert instytucji finansowych oraz mog dokona zakupu okre lonych (wybranych) produktów i usług. Oferta pasa u Money.DIRECT w dziedzinie e-finansów obejmuje m.in. kategorie: konta osobiste i młodzie owe, konta firmowe (w tym dla MSP), lokaty, karty kredytowe, kredyty, leasing, fundusze inwestycyjne i emerytalne, usługi windykacyjne. W pasa u tym klienci (indywidualni, firmy) maj dost p do oferty ponad 30 najwi kszych instytucji finansowych w Polsce, m.in.: PKO BP, BZ WBK, ING Banku l skiego, Lukas Banku, Deutsche Banku, mbanku, Inteligo, GE Banku Mieszkaniowego, VB Leasing, EFL i innych. Witryny i portale specjalistycznych usług e-finansowych Cech charakterystyczn tych serwisów jest to, e w wi kszo ci oferuj u ytkownikom (indywidualnym lub firmom) usługi po rednie, a nie realizacj transakcji na szeroko rozumianym rynku e-finansowym. Nale do nich m.in.: witryny, portale, serwisy firm, agencji doradztwa finansowego, serwisy informacji o dłu nikach, serwisy usług windykacyjnych, doradców podatkowych, itp. Do popularnych serwisów doradztwa finansowego nale m.in.: Expander.pl, Open- Finance. Znanym serwisem usług windykacyjnych jest Windykacja.pl. Te trzy serwisy specjalistycznych usług e-finansowych chcieliby my pokrótce przedstawi. Expander.pl ( to jedna z najwi kszych polskich firm doradztwa finansowego. Specyfika tego serwisu polega na tym, e oferuje on przede wszystkim usługi Expandera. W serwisie mo na równie znale aktualne informacje z rynków finansowych, notowania funduszy inwestycyjnych, obligacji, indeksów, walut i lokat, poradniki, komentarze i raporty. U ytecznym dodatkiem w tym serwisie jest do bogaty zbiór kalkulatorów kredytowych i inwestycyjnych, ułatwiaj cych podejmowanie decyzji zwi zanych z zarz dzaniem finansami osobistymi. Podstawowe kategorie (podstrony) serwisu to m.in.: produkty inwestycyjne, kredyty, produkty ubezpieczeniowe. W ród nich u ytkownik mo e skorzysta z informacji na temat oszcz dzania i lokowania oszcz dno ci, wszelkiego rodzaju kredytów. Ciekaw ofert s te informacje dotycz ce np. ubezpiecze od bezrobocia, ubezpiecze na ycie, czy ubezpiecze maj tkowych. Informacje te oraz doradztwo Expandera kierowane jest zarówno do u ytkowników indywidualnych i firm. Portal OpenFinanace.pl ( konkuruj cy na tym rynku z Expanderem posiada nieco odmienna struktur przedmiotow. Mo na w nim znale informacje dotycz ce, m.in.:

7 Andrzej Małachowski Analiza wybranych segmentów polskiego rynku e-finansów 63 kredytów i po yczek, inwestowania i oszcz dzania. Dost pne s równie podstrony z informacjami i komentarzami oraz ratingami. W ród najwa niejszych produktów i usług finansowych informacje te dotycz m.in.: kredytów (mieszkaniowych, konsolidacyjnych, po yczek hipotecznych, refinansowania. Ponadto mo emy zapozna si z bogat ofert oszcz dzania i lokowania oszcz dno ci: plany oszcz dno ciowe, fundusze inwestycyjne, inwestycje alternatywne, produkty strukturyzowane, produkty rentierskie. Cennym uzupełnieniem tych ofert s rozmaite kalkulatory, poradniki, komentarze, oceny i analizy. Oferty portalu kierowane s tak do klientów indywidualnych, jak i instytucjonalnych (firm). Specjalistycznym serwisem prawno-gospodarczym jest Windykacja.pl ( w którym mo na znale informacje o zadłu eniu: przedsi biorstw, instytucji i organizacji bud etu pa stwa, oraz pozostałych przedsi biorstw i ró nego rodzaju innych instytucji. W serwisie znajdziemy równie przepisy prawne i podatkowe, obowi zuj ce umowy, dokumenty i wzory pism niezb dnych podczas egzekucji długów. Ponadto oferowane jest doradztwo w zakresie sprawdzania kondycji finansowej potencjalnego kontrahenta. Jedna z istotnych funkcjonalno ci jest giełda wierzytelno ci, która ułatwia sprzeda lub zakup nale no ci. Jednocze- nie mo emy tu zło y zlecenie windykacji i/lub przeprowadzenie wywiadu gospodarczego. Uzupełniaj serwis podstrony z dwoma bazami teleadresowymi s dów oraz komorników. Doradztwo i usługi windykacyjne oferowane s równie w innych portalach i serwisach o profilu e-finansowym, o czym ju wspominali my. 4. Analiza funkcjonalno ci wybranych witryn i portali polskiego rynku e-finansów Na potrzeby naszych rozwa a wykorzystamy dwa współautorskie opracowania [9], [3]. Wiod ce polskie portale z segmentu e-finansów pod wzgl dem funkcjonalnym nie wykazuj istotnych ró nic. Orientowane s na dostarczanie u ytkownikom (internautom) informacji oraz udost pnianie mo liwo ci realizowania operacji na rynku e-finansów. Bogaty zakres problematyki, du e zró nicowanie i zło ono tego rynku, powoduj, e w portalach tych wyodr bnia si okre lone sekcje (działy, podserwisy) tematyczne. Stosowany jest klarowny podział na informacje i operacje dla osób fizycznych oraz podmiotów gospodarczych. Udost pniane s ró nego rodzaju kalkulatory (walutowy, płac, odsetkowy, kredytowy, zdolno ci kredytowej, lokat, zwrotu akcyzy, stanu konta w OFE i in.), wyszukiwarki, zestawienia i wykresy porównawcze, słowniki i katalogi, narz dzia umo liwiaj ce prowadzenie prostych analiz giełdowych itp. Ponadto oferuje si dost p do portali z telefonów komórkowych, wiadomo ci publikowane w kanałach RSS, itp. Niektóre portale z obszaru e-finansów zostały stworzone z uwzgl dnieniem najnowszych rozwi za Web 2.0, w których u ytkownicy zyskuj mo liwo aktywnego współtworzenia tre ci publikowanych w portalu poprzez mechanizm komentarzy, fora dyskusyjne i blogi. Podejmuj te mniej lub bardziej udane próby tworzenia społeczno ci internetowych. Wa nym aspektem orientacji na u ytkownika s udost pniane mechanizmy personalizacji (struktury serwisu, biuletynów informacyjnych, zawarto ci poszczególnych sekcji serwisu). Wi kszo portali finansowych wiadczy równie usługi po rednictwa w sprzeda y produktów finansowych dla klientów detalicznych i firm. Internauci znajd w nich skatalogowane oferty banków, funduszy inwestycyjnych i towarzystw ubezpieczeniowych, a tak e innych instytucji z ofertami inwestycji alternatywnych. Oferty te prezentowane s w sposób ułatwiaj cy ich porównanie i znalezienie produktu w najwi kszym stopniu spełniaj cego oczekiwania osób zainteresowanych. Podstawowa struktura i zawarto tre ci oferowana u ytkownikom w analizowanych serwi-

8 64 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 29, 2010 sach e-finansów dotyczy: ogólnych informacji z szeroko rozumianego rynku finansowego, specjalizowane serwisy z poszczególnych segmentów tego rynku (bankowo, ubezpieczenia, rynki kapitałowe, inwestycyjne, fundusze emerytalne, itp.), informacje gospodarcze i z rynku towarów i usług (nieruchomo ci, motoryzacja, handel, rynek rolny, itp.), specjalizowane informacje dla przedsi biorców dotycz ce prowadzenia firmy, informacje z zakresu finansów firmy, komentarze ekspertów, analityków rynków, poradniki dotycz ce zarz dzania finansami i inwestowania. Szeroki zakres i ró norodno form komunikacji z u ytkownikiem obejmuje, mi dzy innymi: profilowanie i personalizacj poprzez formularz zgłoszeniowy, komunikacja telefoniczna (tradycyjna, TK, VoI), kontakty z grupami ekspertów, dost p i udział w mnogich forach dyskusyjnych, otrzymywanie (spersonalizowanych) biuletynów informacyjnych, mo liwo komentowania i recenzowania publikowanych informacji, udost pnianie przestrzeni blogów, rozpowszechnianie informacji poprzez kanały RSS. Z bada przeprowadzonych na reprezentatywnej próbie ponad 1800 u ytkowników Internetu [2] wynika, e do warto ciowej funkcjonalno ci stron internetowych zalicza si : aktualno witryny, zawarto tre ci, dost pne funkcje u ytkowe, dodatkowe informacje. Za najbardziej cenionymi w ród polskich u ytkowników witryn internetowych cechami u ytkowymi s (w kolejno ci wskaza ) m.in.: szybko ładowania si, łatwo nawigacji, pierwsze wra enie (wygl d, układ tre ci). W praktyce projektowania i wykorzystania witryn w badaniu ich u yteczno ci stosuje si szereg metod: bezpo redni kontakt z u ytkownikiem, przegl d listy kontrolnej, lista kontrolna parametryzowana, test grupowy, eyetracking, clicktraking (mousetracking), test preprojektowy, testy obci eniowe nawigacji, ocena eksperta, i inne [8]. W naszych badaniach [3] w testowaniu u yteczno ci witryn i portali z zakresu e-finansów wykorzystano metod opart na przegl dzie listy kontrolnej. Wyniki tych bada dla wybranych witryn i portali z zakresu e-finansów zaprezentowano w tabeli 2. Badaniami u yteczno ci, obok segmentu specjalizowanych witryn i portali z zakresu e-finansów obj to równie witryny i portale domów maklerskich, funduszy inwestycyjnych i kapitałowych oraz segmentu e-ubezpiecze. Wyniki tych bada, w celu interesuj cych porówna, pozostawiono w tej tabeli.

9 Andrzej Małachowski Analiza wybranych segmentów polskiego rynku e-finansów 65 ródło: [9]. 5. Podsumowanie Tabela 2. Wyniki bada u yteczno ci wybranych witryn i portali Adres witryny Liczba zdobytych punktów Odsetek warto ci maksymalnej pzuofe.pl ,19% bankier.pl ,43% pioneer.com.pl ,52% dmbh.pl ,19% cu.pl ,00% skarbiec.pl ,86% dmbzwbk.pl ,67% axa.pl/ubezpieczenia ,48% arka.pl ,52% pzuonline.pl ,95% ubezpieczeniaonline.pl ,76% inwestycje.pl ,57% money.pl ,38% openfinance.pl ,62% bossa.pl ,86% allianzdirect.pl ,48% pasazfin.wp.pl ,86% ipolisa.pl ,71% expander.pl ,76% ingfundusz.pl ,05% gu.com.pl ,57% Z przeprowadzonej analizy i podanych statystyk polskiego rynku e-finansów wynika, i rynek ten znajduje si w fazie dynamicznego rozwoju. Rosn ca konkurencja w ród serwisów tego segmentu powoduje, i systematycznie wzbogacaj one swoje oferty tak pod wzgl dem ich zakresu merytorycznego (przedmiotowego), jak i funkcjonalnego oraz u ytkowego. Zwi ksza si tym samym atrakcyjno i konkurencyjno tego rynku w odniesieniu do tradycyjnego rynku finansowego co stymuluje bez w tpienia nie tylko rozwój e-gospodarki, ale co warto podkre li, całej sfery gospodarki narodowej.

10 66 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 29, 2010 Bibliografia [1] Google Poland Finance Study 2008, [w:] Polskie e-finanse pod lup google, stycze [2] Idzikowski M., Małachowski A., Wasiak M.: Weryfikacja istotno ci kryteriów oceny projektowania witryn internetowych za pomoc algorytmów genetycznych, [w:] Dziechciarz J. (red.) Ekonometria XVII, PN AE nr 1123, Wrocław 2006, s [3] Laska M., Małachowski A.: Analiza funkcjonalno ci i testy u yteczno ci wybranych witryn i portali polskiego rynku e-finansów, mat. konf. e-gospodarka w Polsce, stan obecny i perspektywy rozwoju, Poczta Telekomunikacja teoria i praktyka, Szczecin-Malmo- Kopenhaga, , Uniwersytet Szczeci ski, Wydział Zarz dzania i Ekonomiki Usług (w druku). [4] Maciejewicz P.: Co Polak ma, luty [5] Małachowski A., Organizacja i funkcjonowanie polskiego rynku e-finansów.witryny i portale specjalizowane w dziedzinie e-finansów, [w:] mat. konf. e-gospodarka w Polsce, stan obecny i perspektywy rozwoju, Poczta Telekomunikacja teoria i praktyka, Szczecin-Malmo-Kopenhaga, , Uniwersytet Szczeci ski, Wydział Zarz dzania i Ekonomiki Usług (w druku). [6] Money.pl.: Statystyki odwiedzin. marzec [7] Najwi ksze serwisy internetowe w kategorii biznes, finanse, prawo, Megapanel PBI/Gemius, 3/2009, czerwiec [8] Nielsen J., Loranger H., Optymalizacja funkcjonalno ci serwisów internetowych, Helion, Gliwice [9] 9. Organizacja i funkcjonowanie e-finansów i e-ubezpiecze, raport z bada statutowych zrealizowanych przez Katedr Komunikacji Gospodarczej, (kier. tematu: A. Małachowski), UE Wrocław 2009, (mat. niepubl.). [10] Polskie e-finanse pod lup google, stycze [11] Pozna ski P.: Internet i telefon coraz ta sze, stycze [12] Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w przedsi biorstwach, gospodarstwach domowych i przez osoby prywatne w 2008 r., raport GUS, kwiecie [13] Zieli ski T.: Finanse w gospodarce elektronicznej, [w:] Olszak C., Ziemba E. (red.): Strategie i modele gospodarki elektronicznej, PWN Warszawa, 2007.

11 Andrzej Małachowski Analiza wybranych segmentów polskiego rynku e-finansów 67 ANALYSIS OF SELECTED SITES AND PORTALS IN POLISH E-FINANCE MARKET Summary The article presents the selected sites of e-finance, which include: sites of financial and economic information, sites of financial services and products, sites of specialized financial services. Main target to the article is functional and usability analysis of e-finance sites and portals. At first part of the article are also basic statistics on the Polish financial and e-financial sector are provided. Keywords: e-finance, functional and usability analysis of e-finance sites Andrzej Małachowski Instytut Informatyki Ekonomicznej Wydział Zarz dzania, Informatyki i Finansów Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu ul. Komandorska 118/120, Wrocław andrzej.malachowski@ue.wroc.pl