KOMPUTEROWO WSPOMAGANY SYSTEM ZARZ DZANIA MAGAZYNEM W ZAKŁADACH FARMACEUTYCZYCH POLPHARMA S.A.

Transkrypt

1 KOMPUTEROWO WSPOMAGANY SYSTEM ZARZ DZANIA MAGAZYNEM W ZAKŁADACH FARMACEUTYCZYCH POLPHARMA S.A. ARKADIUSZ JANUSZEWSKI Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy WOJCIECH DOMARACKI Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Streszczenie W artykule opisano system zarz dzania magazynem Oracle WMS stosowany w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A. Przedstawiono jego funkcjonalno oraz system kodów kreskowych, z którym Oracle WMS jest zintegrowany. Omówiono korzy ci z wdro enia omawianego systemu oraz czynniki, dzi ki którym je osi gni to. Artykuł ko czy wskazanie nowych technologii, które zamierza si zastosowa w zarz dzania magazynem Polpharmy w najbli szej przyszło ci. Słowa kluczowe: system zarz dzania magazynem, systemy logistyczne, system kodów kreskowych. 1. Wprowadzenie Obecnie najszerszy zakres funkcji wspomagaj cych zarz dzanie magazynami oferuj systemy okre lane mianem WMS (Warehouse Management System). System WMS jest,,wyspecjalizowanym i wydajnym narz dziem wspomagaj cym wszelkie techniczne operacje realizowane w magazynie i zwi zane z fizycznym procesem lokowania towarów w magazynie, na ogół pozwalaj cym na zarz dzanie dowoln ilo ci magazynów, ich podziałem na ró ne obszary, klasy i miejsca magazynowe [3]. System ten na ogół współpracuje z nadrz dnym systemem odpowiedzialnym za zarz dzanie zasobami całego przedsi biorstwa, np. systemem klasy ERP (Enterprise Resources Planning). Systemy klasy WMS s przeznaczone dla centrów logistycznych i dystrybucyjnych oraz rozbudowanych zapleczy magazynowych firm produkcyjnych. Konieczno stosowania wyrafinowanych rozwi za informatycznych klasy WMS wynika z nast puj cych przesłanek, które pojawiły si w obszarze dystrybucji [5]: zwi kszenie liczby asortymentów, wprowadzenie kilku rodzajów opakowa dla jednego asortymentu, wzrost liczby zamówie od odbiorców, zmniejszenie ilo ci zamawianego asortymentu w ramach poszczególnych pozycji jednego zamówienia, wymaganie krótszych terminów realizacji, przerzucenie kosztów logistycznych na dostawc. W podanych warunkach systemy WMS pozwalaj zachowa lub zwi kszy poziom obsługi klienta, dzi ki odpowiednim algorytmom oraz współpracy z urz dzeniami technicznymi, co umo liwia zwi kszenie efektywno ci działa logistycznych. Wspomagaj one zarz dzanie procesami magazynowymi zgodnie z ró nymi strategiami magazynowania oraz nadzoruj racjonalne rozmieszczenie zapasów, wykorzystuj c przy tym techniki automatycznego zbierania i gromadzenia

2 Arkadiusz Januszewski, Wojciech Domaracki Komputerowo wspomagany system zarz dzanie magazynem w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A. 205 danych (ADC Automatic Data Capture) [4]. Odpowiednie zarz dzanie procesem magazynowym i jego poszczególnymi czynno ciami poprawia szybko dost pu do składowanych zapasów, skraca czas realizacji operacji magazynowych i zwi ksza przepustowo magazynu, co w konsekwencji owocuje szybsz realizacj zamówie klientów i redukcj kosztów logistycznych. Celem artykułu jest przedstawienie systemu WMS i korzy ci z jego wdro enia w przedsi biorstwie produkcyjnym Zakłady Farmaceutycznych Polpharma S.A. 2. Działalno zakładu farmaceutycznego Polpharma S.A. Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. s obecnie najwi kszym zakładem farmaceutycznym w Polsce pod wzgl dem produkcji wyrobów gotowych. Pozycj tak firma osi gn ła dzi ki podj ciu wielu działa restrukturyzacyjnych i usprawniaj cych, a w szczególno ci: zbudowaniu silnego zespołu do wiadczonej kadry kierowniczej, restrukturyzacji zatrudnienia w obszarze produkcji i gospodarki magazynowej, wdro eniu zasad Dobrej Praktyki Wytwarzania (Good Manufacturing Practise GMP), zbudowaniu efektywnej infrastruktury informatycznej, niezb dnej do zarz dzania firm. Warunki, jakimi obecnie dysponuje Polpharma, pozwalaj nie tylko produkowa wyroby własne, ale równie wiadczy szeroki zakres usług w zakresie produkcji kontraktowej. Zakłady posiadaj dwa główne budynki produkcyjne: produkcji form suchych (tabletek, dra etek, kapsułek) i produkcji ampułek. Dzi ki wprowadzeniu zasad Dobrej Praktyki Wytwarzania obowi zuj cych w krajach Unii Europejskiej oraz w USA, warunki produkcji w zakładzie s całkowicie zgodne z najwy szymi wiatowymi standardami w produkcji leków. Zasady GMP okre laj nie tylko procedury jako ci wytwarzania leków, ale okre laj te infrastruktur, urz dzenia produkcyjne i cały sposób organizacji i kontrolowania produkcji. Urz dzenia produkcyjne sterowane s komputerowo według uło onych wcze niej procesów recepturowych. Zadanie operatora produkcyjnego polega na wybraniu odpowiedniej receptury i akceptacji poprzez wci ni cie guzika START. Dzi ki temu proces produkcyjny przebiega tak, jak zostało to zdefiniowane w dokumentacji. Operacje produkcyjne takie jak: nawa enie, przesiewanie surowców, granulacja, suszenie, mielenie, formowanie w tabletki, kapsułki czy dra etki oraz cały proces pakowania poł czono w hermetyczne linie technologiczne, przy ograniczeniu człowieka do minimum. W oddziale produkcji form suchych zastosowano hermetyczne linie technologiczne, które minimalizuj ryzyko zanieczyszczenie jednych produktów cz stkami innych oraz umo liwiaj utrzymanie stałego ci nienia w procesach produkcyjnych. Na terenie zakładu Polpharmy zlokalizowane jest Centrum Logistyczne Magazyn Wysokiego Składowania (MWS), które pełni rol magazynu centralnego, do którego,,spływaj wyroby gotowe wyprodukowane na terenie Polpharmy, oraz surowce i opakowania, które dostarczaj dostawcy zewn trzni. Całkowita pojemno magazynu wynosi około miejsc paletowych zlokalizowanych w strefie wysokiego składowania oraz 400 miejsc paletowych w strefie kompletacji. Dzi ki zastosowaniu konstrukcji stalowych, które umo liwiaj ud wig stropu bez zastosowania filarów, powierzchnia magazynowa jest wykorzystywana w 100%. MWS jest podzielony na pi stref: stref kompletacji wyrobów gotowych, stref wysokiego składowania, stref bufora produkcyjnego, stref specjalnego składowania,

3 206 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 stref przyj oraz konsolidacji i wysyłek. W strefie kompletacji przygotowuje si wyroby gotowe według zamówie klientów zewn trznych. W strefie tej znajduj si dwa rodzaje regałów: regały dedykowane towarom szybko rotuj cym oraz regały przeznaczone dla towarów wolniej rotuj cych. W zlokalizowanej w rodkowej cz ci magazynu strefie wysokiego składowania, która zajmuje najwi ksz cz magazynu - 70%, znajduj si 22 regały wysokiego składowania. Regały zbudowane s ze słupów wsporczych posiadaj cych perforacj z okre lon podziałk, celem umo liwienia regulacji wysoko ci gniazda paletowego. Strefa bufora produkcyjnego jest przeznaczona na kompletowanie surowców potrzebnych do produkcji. Strefa specjalnego składowania jest oddzielnym pomieszczeniem, podzielonym na dwie cz ci: pomieszczenie przeznaczone na składowanie substancji narkotycznych oraz chłodni. Wst p do tej strefy maj tylko niektórzy operatorzy magazynowi, posiadaj cy odpowiednie hasło oraz klucz. Strefa konsolidacji wysyłek i strefa przyj jest cz ci magazynu przeznaczon do wysyłania wyrobu gotowego do klienta oraz odbioru surowców. Strefa ta znajduje si blisko bram magazynowych (doków), co znacznie redukuje zb dne ruchy w magazynie. Bezbł dne skompletowanie odpowiednich surowców, opakowa oraz wyrobów gotowych (Polpharma posiada około 400 ró norodnych indeksów asortymentu) jest ogromnym problemem logistycznym i wymaga zastosowania zaawansowanych rozwi za informatycznych. Wszystkim strefami opisanymi powy ej steruje i nadzoruje informatyczny system Oracle WMS. 3. System zarz dzania magazynem Oracle WMS System Zarz dzania Magazynem WMS został wdro ony w Polpharmie w 2004 roku. Jest jednym z modułów zintegrowanego systemu zarz dzania przedsi biorstwem firmy Oracle. Moduł Oracle WMS jest stosunkowo nowym produktem, a wdro enie w zakładach Polpharmy tego systemu jest pierwszym wdro eniem w Polsce i jednym z niewielu w Europie. System obsługuje takie funkcje jak: zarz dzanie zapasami w magazynie, konfiguracja magazynu, tworzenie harmonogramu zada, zaawansowane metody pobra z magazynu oraz usługi zwi kszaj ce warto produktów. W Polpharmie aplikacja Oracle WMS jest dedykowana głównie obsłudze Magazynu Wysokiego Składowania, ale jest stosowana równie w pozostałych cz ciach gospodarki magazynowej Przedsi biorstwa. Wspomaga przyj cia, ruchy wewn trz-magazynowe, inwentaryzacj, kompletacj i wysyłki, zarówno do klientów zewn trznych Polpharmy, jak i do wydziałów produkcyjnych. Aplikacja WMS w Polpharmie ma zapewni realizacj zada zwi zanych z ła cuchem dostaw w nast puj cych dziedzinach: logistyka przyj, logistyka wysyłek i zwrotów, logistyka wyrobów gotowych oraz surowców i półproduktów. Swoim zakresem system WMS obejmuje równie strategie biznesowe produkcji i dystrybucji, zaawansowane usługi zwi kszaj ce warto produktu, takie jak produkcja na zamówienie. Tabela 1 przedstawia procesy gospodarcze przedsi biorstwa Polpharmy obsługiwane przez Oracle WMS. Na aplikacj Oracle WMS w Polpharmie składaj si dwa moduły: graficzny i mobilny. Dost p do modułu graficznego jest realizowany poprzez przegl dark internetow. Moduł mobilny wykorzystuje łatwy w obsłudze interfejs, dostosowany do funkcjonuj cych w magazynie terminali r cznych oraz wózkowych obsługiwany. Terminale komunikuj si z aplikacj poprzez sie radiow (RF). Na sie radiow składaj si terminale r czne i wózkowe, drukarki etykiet oraz punkty dost powe (Access Point).

4 Arkadiusz Januszewski, Wojciech Domaracki Komputerowo wspomagany system zarz dzanie magazynem w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A. 207 Tabela 1. Procesy gospodarcze Polpharma S.A. obsługiwane przez Oracle WMS Logistyka przyj Logistyka wysyłek Logistyka zwrotów Usługi zwi kszaj ce warto produktów i produkcja Zarz dzanie magazynem, zapasami i składowaniem ródło: Opracowanie własne. przyj cia kontrola odbioru drukowanie kodów paskowych kierowane przekazywanie do magazynu i optymalizacja składowania dostosowawczy system bezpo rednich przepływów planowanie podró y i dostaw przydzielenie doku i stanowiska definiowanie tzw. fali pobra generowanie zadania uruchamiaj cego proces pobierania i przydzielanie zapasów metody pobierania pobieranie kierowane pakowanie w kartony drukowanie etykiet zdefiniowanych dla klienta konsolidacja i załadunek wysyłki na platformie załadunkowej weryfikacja i zamkniecie wysyłki przyjmowanie dokumentów zwrotu materiałów zwroty do dostawców tworzenie i rozkładanie zestawów oraz lekki monta zamówienia wymagaj ce zmian specyfikacji materiałowych i zmian konstrukcyjnych drukowanie etykiet zdefiniowanych dla produktu automatyczne uzupełnianie zapasów zarz dzanie pojemnikami status kontrolny materiału pulpit operatora systemu WMS konfiguracja stref klasyfikacja i analiza ABC tworzenie raportów magazynowych ledzenie własno ci zapasów Kontrola ruchów w magazynie opiera si na autoryzacjach nadanych przez administratora aplikacji u ytkownikom ko cowym modułu mobilnego. Operator wyszczególnionego zasobu otrzymuje na terminalu r cznym b d wózkowym jedynie typ zadania, który odpowiada autoryzacji operatora tego zasobu, np. operator wózka systemowego (wózka wysokiego składowania) otrzymuje dostaje tylko zadania przypisane do swojego zasobu. W podobny sposób w Polpharmie s kontrolowane tak zwane Strefy Specjalnego Nadzoru. Jedynie operatorzy tych stref maj do nich dost p w aplikacji. W sterowaniu wydaniami i przesuni ciami wewn trz-magazynowymi wykorzystuje si odpowiednie reguły, np. reguła FEFO mówi, e nale y wyda ten produkt, którego okres utraty wa no ci jest najkrótszy. Podstawow zalet aplikacji Oracle WMS jest całkowita integracja z systemem kodów kreskowych i mobilnymi terminalami, w które s wyposa eni wszyscy operatorzy magazynowi. Wszystkie terminale, r czne i wózkowe, s zaopatrzone w czytniki kodów kreskowych i komunikuj si z centraln baz danych drog radiow. Za ich pomoc operatorzy odczytuj sugestie sys-

5 208 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 temu dotycz ce lokalizacji, z której nale y pobra lub do której nale y odło y towar. Operator potwierdza pobranie jednostki logistycznej z lokalizacji macierzystej, czy te odło enie do lokalizacji docelowej poprzez zeskanowanie odpowiedniej etykiety z kodem kreskowym. System kodów kreskowych w Polpharmie jest oparty na globalnych standardach systemu EAN/UCC [8]. Oznacza to m.in., e gdy do Polpharmy trafiaj ładunki od dowolnego uczestnika systemu EAN/UCC, z dowolnego miejsca na wiecie, to nie ma potrzeby generowania nowej etykiety z kodem kreskowym. Wprowadzanie informacji o ładunku do systemu WMS odbywa si poprzez zeskanowanie kodu kreskowego z etykiety dostawcy. Etykiety logistyczne z kodami kreskowymi naklejane s na ka d palet wchodz c i wychodz c z Magazynu Wysokiego Składowania, jak równie na ka dy karton zbiorczy z wyrobami gotowymi. W Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A wykorzystuje si cztery rodzaje etykiet: etykiety stosowane na opakowania zbiorcze wyrobów gotowych, etykiety stosowane na paletach, etykiety EAN 13 jako identyfikator pobieranych próbek, etykiety na wydane surowce i materiały na poszczególne oddziały produkcyjne. Najwi cej informacji jest zawartych na etykietach przeznaczonych dla opakowa zbiorczych wyrobów gotowych, czyli wyrobów przeznaczonych do wysyłki (rys. 1). W ród elementów odwzorowanych w kodach kreskowych, umieszczonych na etykiecie dla opakowa zbiorczych wyrobów gotowych jest: Globalny Numer Jednostki Handlowej (Global Trade Item Number GTIN), data wa no ci, numer serii, ilo opakowa jednostkowych w kartonie zbiorczym oraz Seryjny Numer Jednostki Wysyłkowej (Serial Shipping Container Code SSCC). GTIN jest identyfikatorem wyrobu gotowego, który w postaci kodu kreskowego znajduje si te na kartonikach jednostkowych. Numer SSCC jest unikalnym w skali wiata 18 cyfrowym identyfikatorem jednostki logistycznej (kartonu zbiorczego lub palety). Odpowiednie drukarki do wydruku etykiet z kodami kreskowymi na kartony zbiorcze s zlokalizowane przy ko cach linii pakuj cych i s gotowe do wydruku nowych etykiet. Etykieta przeznaczona na palety zawiera informacj o nazwie firmy, logo firmy oraz kod kreskowy SSCC. Etykieta z numerem EAN 13 jest przeznaczona natomiast do identyfikacji próbek surowców pobieranych do bada kontroli jako ci. Etykiet surowcow stosuje si podczas wyda surowców na poszczególne oddziały produkcyjne. Zawiera ona kod SSCC, oraz w odró nieniu od innych etykiet dodatkowe pole nazwane statusem serii. Ka dy surowiec, który został zamówiony od dostawcy zewn trznego musi zosta zweryfikowany przez komórk Kontroli Jako ci. Je eli surowiec spełnia wymagania i mo e zosta zu yty w procesie produkcyjnym Kontrola Jako- ci w systemie zwalnia materiał oznaczaj c status serii jako QCOK. W przypadku negatywnego wyniku badania pojawia si informacja QCHOLD, która oznacza wstrzymanie surowca, czyli zakaz jego wydania na oddziały produkcyjne.

6 Arkadiusz Januszewski, Wojciech Domaracki Komputerowo wspomagany system zarz dzanie magazynem w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A. 209 Rys. 1. Wzór etykiety na opakowania zbiorcze wyrobu gotowego ródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów udost pnionych przez Polpharma S.A. 4. Korzy ci z wdro enia systemu Oracle WMS w Polpharma S.A. Wdro enie systemu Oracle WMS i systemu kodów kreskowych opartego na globalnych standardach EAN/UCC znacz co usprawniło realizacj procesów logistyki wewn trznej i zewn trznej Zakładów Farmaceutycznych Polpharma S.A. Najwa niejsze korzy ci z wdro enia systemu Oracle WMS zostały przedstawione na rysunku 2. Korzy ci te osi gni to dzi ki: rejestracji zdarze i transakcji w magazynie w momencie ich realizacji, co spowodowało ograniczenie ilo ci bł dów ludzkich oraz wpłyn ło na zwi kszenie szybko ci danych wprowadzanych do systemu, zastosowaniu systemu kodów kreskowych, które umo liwiło rejestrowanie miejsca składowania z dokładno ci do jednej palety i pozwoliło na szybkie zlokalizowanie miejsca składowania ka dej palety, aplikacji, w której definiuje si reguły dotycz ce sugerowanej lokalizacji oraz reguł wybierania serii asortymentu pod zamówienie,

7 210 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 zastosowaniu bezprzewodowych urz dze terminali r cznych oraz wózkowych, co umo liwiło automatyczne generowanie zada magazynowych, zarz dzanie tymi zadaniami oraz sprawdzenie stopnia wykonania zadania w czasie rzeczywistym, funkcji generowaniu raportów, która umo liwia w czasie rzeczywistym uzyska informacje o zapełnieniu ( zatowarowania ) magazynu do poziomu jednej palety. Dzi ki wdro eniu systemu Oracle WMS w Polpharmie: zredukowano mo liwo powstania pomyłki w trakcie przyjmowania lub wydawania towarów, a w konsekwencji zapewniono wysoki stopie zgodno ci stanów rzeczywistych i stanów ksi gowych; zmaksymalizowano wykorzystanie powierzchni magazynowej; przyspieszono realizacj procesów przyjmowania i wydawania towarów. Pulpit materiałowy Mo liwo rejestrowania i szybkiego zlokalizowania miejsca składowania ka dej palety Informacja w czasie rzeczywistym o stopniu zatowarowaniu z dokładno ci do jednej palety Kody kreskowe Rejestracja ka dej operacji w czasie rzeczywistym Redukcja bł dów ludzkich ZALETY Zadania magazynowe Automatyczne generowanie zada Zarz dzanie zadaniami Stopie wykonania zada Reguły Mo liwo definiowania sugerowanego odkładania do ka dej ze stref (np. Reguła pierwszego wolnego miejsca) Mo liwo definiowania reguł wybierania serii pod zamówienie pod zamówienie sprzeda y (np. FEFO, FIFO) Rys. 2. Zalety wdro enia systemu Oracle WMS w Polpharma S.A. ródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów udost pnionych przez Polpharma S.A. Oprócz gospodarki magazynowej system Oracle WMS jest wykorzystywany równie w transporcie i spedycji. W tej sferze działalno ci wykorzystuje si funkcje planowania tras, która umo liwia zminimalizowanie liczby kilometrów oraz liczby pojazdów niezb dnych do transportu. Bior c pod uwag opisane korzy ci wdro enie systemu Oracle WMS w Polpharmie nale y uzna za du y sukces.

8 Arkadiusz Januszewski, Wojciech Domaracki Komputerowo wspomagany system zarz dzanie magazynem w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A Kierunki rozwoju systemu logistycznego w Polpharma S.A. Zwi kszaj ca si konkurencja na rynku oraz pojawienie si nowych coraz to bardziej innowacyjnych rozwi za logistycznych powoduje, e Polpharma przygotowuje si do kolejnych projektów maj cych za zadanie zwi kszenie efektywno ci wykonywanej pracy w magazynie. Do takich projektów nale y wdro enie systemu sterowania głosem (Voice Control System) [2, 7] oraz technologii RFID (Radio Frequency Identification), która umo liwia kontrol przepływu towarów w oparciu o zdalny odczyt i zapis danych [1, 6]. Technologie głosowe wykorzystywane s ju przez mi dzynarodowe koncerny oraz przez wiod ce firmy logistyczne na wiecie oraz w Polsce. Wdro enie wymienionych wy ej rozwi za umo liwiło by skrócenie czasów wykonywania ró nych operacji w gospodarce magazynowej. Standardy czasowe wskazuj czasy takich operacji magazynowych jak: przyj cie dostawy, kompletacja surowców pod zamówienie, konsolidacja wyrobu gotowego, przyj cie zwrotów od klienta. Wska niki te s w Polpharmie dokładnie mierzone, analizowane i prezentowane na cyklicznych spotkaniach kadry zarz dzaj cej. Traktowane s one jako mierniki efektywno ci procesów logistycznych, które nale y ustawicznie poprawia. [1] Bazela P.: RFID technologia automatycznej identyfikacji. Logistyka, nr 5, [2] Bielewicz A.: ródła rezerw. Computerworld, 2 marc, [3] Majewski J.: Informatyka dla logistyki. Seria Biblioteka Logistyka, Instytut Logistyki i Magazynowania, Pozna [4] Majewski J.: Jeszcze raz o zintegrowanych ła cuchach dostaw. Computerworld 20 czerwca, [5] Niemczyk A.: Magazynowe systemy informatyczne funkcjonalno systemów. Logistyka, nr 3, [6] Puto M.: Identyfikacja metod RFID. Logistyka, nr 1, [7] Systemy sterowania głosem. Broszura informacyjna firmy SKK Systemy kodów kreskowych, [8] Strona internetowa organizacji GS1 Polska,

9 212 POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZ DZANIA WIEDZ Seria: Studia i Materiały, nr 32, 2010 COMPUTER-BASED WAREHOUSE MANAGEMENT SYSTEMS IN POLPHARMA S.A Summary The Oracle Warehouse Management System in Polpharma was described in the paper. The bar-code system which is integrated with Oracle WMS was discussed. Then the benefits of Oracle WMS implemented in Polpharma were presented. At the end of article the new technological solutions which are to be considered for application in nearest future in order to improve the warehouse management were pointed out. Keywords: Warehouse Management System, logistic systems, bar code systems. Arkadiusz Januszewski Wydział Zarz dzania, Katedra In ynierii Zarz dzania Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Ul. Kaliskiego 7 bud.3.1., Bydgoszcz Wojciech Domaracki Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Ul. Pelpli ska 19, Starogard Gda ski arekj@utp.edu.pl w-domaracki@wp.pl