EDUKACJA HUMANISTYCZNA

Transkrypt

1 Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie EDUKACJA HUMANISTYCZNA Półrocznik myśli społeczno-pedagogicznej Nr 1 (28), 2013 Wersja drukowana jest wersją pierwotną Szczecin 2013

2 RADA NAUKOWA Jan Nikołajew przewodniczący, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Kazimierz Kozłowski zastępca przewodniczącego, Uniwersytet Szczeciński, Polska Stanisław Fel, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Polska Wiesław Jamrożek, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Polska Pavel W. Kostenok, Południowo-Uralski Państwowy Instytut Sztuki, Rosja Antonina Kovaleva, Moskiewski Uniwersytet Humanistyczny, Rosja Czesław Plewka, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Henryk Skorowski, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska Izabela Skórzyńska, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Polska Marek Szczepański, Uniwersytet Śląski, Polska Janusz Sztumski, Górnośląska Szkoła Handlowa, Polska Waldemar Urbanik, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Ladislav Várkoly, Instytut Technologii w Dubnicy, Słowacja Anna Wachowiak, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Kazimierz Wenta, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Robert Woźniak, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska REDAKTOR NACZELNY Kazimierz Wenta, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO Alina Tomaszewska, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska SEKRETARZ REDAKCJI Izabela Kumor, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska REDAKTORZY TEMATYCZNI Jacek Wiśniewski, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Andrzej Kokiel, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska Czesław Plewka, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska REDAKTORZY JĘZYKOWI Alla Matuszak, Czelabiński Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny, Rosja język rosyjski Jarek Janio, Santa Ana College, Santa Ana, California, USA język angielski Barbara Popiel, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska język polski REDAKTOR STATYSTYCZNY Marek Hajdukiewicz, Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, Polska KOREKTOR Wojciech Chocianowicz PROJEKT OKŁADKI Piotr Mączka Adres redakcji: Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie Szczecin, ul. Broniewskiego 14, tel. (91) , fax (91) redakcja@wshtwp.pl, www: Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie, 2013 Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP w Szczecinie Szczecin, ul. Władysława Broniewskiego 14 ISSN Wydawca: Pedagogium Wydawnictwo OR TWP w Szczecinie, Szczecin Nakład: 150 egz. Skład i łamanie: PPH Zapol Druk i oprawa: PPH Zapol

3 SPIS TREŚCI Od redaktora STUDIA I ROZPRAWY Kazimierz Denek, Uniwersytet. Między tradycją a wyzwaniami współczesności i przyszłości Izabela Skórzyńska, Anna Wachowiak, Wybrane polsko-niemieckie domeny symboliczne na ziemiach zachodnich i północnych Polski. Rytuały pojednania? Наталия Петровна Франчук, Компетентностный подход в процессе изучения технологий компьютеризированного перевода Елена Цалко, Знания о компетенциях: теория и практика изучения компетенций в российском профессиональном образовании Katarzyna Herda-Płonka, Rola nauczyciela akademickiego w aktywizowaniu rozwoju studentów Paulina Grabowiec, Znaczenie inteligencji emocjonalnej w pracy nauczyciela DONIESIENIA Z BADAŃ Ryszard Tomczyk, Proces karny w monarchii habsburskiej. Od drugiej połowy XVIII wieku do 1918 roku Anna Obiegło, Rozwój polityki społecznej w obszarze zatrudnienia, migracji oraz zabezpieczenia społecznego we Wspólnocie Europejskiej do 1992 r Amadeusz Urbanik, Perspektywy współpracy polsko-ukraińskiej w obliczu integracji europejskiej w opiniach mieszkańców Pomorza Zachodniego Roman Lewandowski, Czy Szczecin jest metropolią? Agnieszka Zaremba, Eugeniusz Kwiatkowski honorowy obywatel Szczecina i jego wkład na rzecz rozwoju gospodarki polskiej w okresie międzywojennym i po II wojnie światowej Małgorzata Olech, Utylitaryzm Petera Singera. Rozważania o eutanazji Lenka Pelcerová, Student perception of teacher s personality Agnieszka Koźlarek, Analiza przepisów ustawy o szkolnictwie wyższym w kontekście regulacji dotyczących komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli akademickich Anna Pluta, Zarządzanie czasem mocna czy słaba strona pracownika XXI wieku? Ewa Kumik, Przygotowanie studentów do wykonywania zawodu nauczyciela w szkolnictwie muzycznym Anna Frąckowiak, Formy kształcenia ustawicznego w środowisku akademickim Stefan Szałach, Zaufanie w relacjach interpersonalnych wybrane aspekty Barbara Klasińska, Zainteresowania wyrażane przez studentów pedagogiki RECENZJE Joanna Wyleżałek, Mobbing w oświacie jako problem społeczny. Uwarunkowania organizacyjne i społeczne konsekwencje przemocy w miejscu pracy na przykładzie uczelni wyższych. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2012, ss. 299 (Jadwiga Mazur) Daria Hejwosz, Edukacja uniwersytecka i kreowanie elit społecznych. Wyd. Impuls, Kraków 2010, ss. 332 (Zofia Okraj) INFORMACJE Z ŻYCIA UCZELNI

4 CONTENTS From the Editor DISSERTATIONS Kazimierz Denek, The University. Between tradition and challenge of the present time and the future Izabela Skórzyńska, Anna Wachowiak, Selected Polish-German symbolic domains in western and northern area of Poland: Rituals of reconciliation? Наталия Петровна Франчук, Competence approach in the study of technology computerized translation Елена Цалко, Knowledge of competencies: theory and practice of studying competencies in Russian professional education Katarzyna Herda-Płonka, The teacher s role in activating the academic development of students Paulina Grabowiec, The importance of emotional intelligence in teacher s work REPORTS OF THE RESEARCH Ryszard Tomczyk, Criminal procedure in the Habsburg monarchy. Since the second half of the 18 th century to Anna Obiegło, The development of social policy in the areas of employment, migration and social protection in the European Community by Amadeusz Urbanik, Perspectives of Polish-Ukrainian cooperation in the face of European integration in the opinions of the residents of Western Pomerania region Roman Lewandowski, Does Szczecin is a metropolis? Agnieszka Zaremba, Eugeniusz Kwiatkowski Eugeniusz Kwiatkowski honourable citizen of Szczecin and his input to the development of polish economy between the wars and after the Second World War Małgorzata Olech, Peter Singer s utilitarianism. Deliberations on euthanasia Lenka Pelcerová, Student perception of teacher s personality Agnieszka Koźlarek, Analysis of the Law on Higher Education in the context of the regulation of the disciplinary commission for teachers Anna Pluta, Time Management strength or weakness of 21 st century employee? Ewa Kumik, Students preparation for the teaching profession in music education Anna Frąckowiak, Forms of lifelong education in the academy Stefan Szałach, Trust in interpersonal relationships selected aspects Barbara Klasińska, The expressed interests of students of pedagogy REVIEWS Joanna Wyleżałek, Mobbing w oświacie jako problem społeczny. Uwarunkowania organizacyjne i społeczne konsekwencje przemocy w miejscu pracy na przykładzie uczelni wyższych. Publisher: Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2012, pp. 299 (Jadwiga Mazur) Daria Hejwosz, Edukacja uniwersytecka i kreowanie elit społecznych. Publisher: Wyd. Impuls, Kraków 2010, pp. 332 (Zofia Okraj) INFORMATIONS ABOUT THE UNIVERSITY LIFE

5 Od Redakcji Trawestując słowa Cypriana Norwida, że przeszłość jest dziś, tylko cokolwiek dalej, warto dodać, że przyszłość w nauce i dydaktyce to jednak teraźniejszość na ostrym wirażu. We współczesnym świecie edukacja zarysowuje się w coraz bardziej kontrastowych obrazach globalnych nowych oczekiwań i rozwiązań, dlatego zachodzi potrzeba nasycenia myśli społeczno-pedagogicznej, jaką upowszechnia Edukacja Humanistyczna, przede wszystkim nadzieją i zaufaniem dla dobrych wartości oraz teoretycznych przesłanek. Niniejsze zagajenie od Redakcji wiąże się z tym, że nasz periodyk, po piętnastu latach, wchodzi we wczesnomłodzieńczy okres naporów i burz, kiedy wielorakie wartości zderzają się z funkcjonalnością w realnym świecie. Teraźniejsi nauczyciele szkół wyższych i studenci w warunkach permanentnych zmian coraz częściej znajdują się w sytuacji ustawicznych wyborów między krótkotrwałą prawdą, wysublimowanym pięknem, złudną równością człowieka wśród ludzi oraz poczuciem bezpieczeństwa fizycznego, psychicznego i moralnego. Treść prezentowanych tutaj artykułów, w dziale studiów i rozpraw, zwłaszcza tekst Kazimierza Denka dotyczący uniwersytetu ukazanego z perspektywy tradycji i wyzwań współczesności oraz przyszłości, nie może nie skłaniać do zadumy nad przeszłością akademickości, która przemija i szuka nowych rozwiązań w warunkach globalizacji, informatyzacji oraz budowania społeczeństwa wiedzy. W Unii Europejskiej procesy globalizacyjne cechują się względnie daleko idącą unifikacją w zakresie ujednolicania zasad formalnoprawnych, finansowo-ekonomicznych i gospodarczych oraz społeczno-politycznych. W edukacji mamy do czynienia z kreowaniem społeczeństwa wiedzy wspomaganego informatycznie, ale w kulturze mentalnej i językowej, mimo różnorodnych prób na rzecz wychowania Europejczyków do interkulturowości, nadal ujawniają się animozje etniczne i narodowościowe. Dlatego cenna od strony poznawczej i społecznoutylitarnej jest rozprawa Izabeli Skórzyńskiej i Anny Wachowiak na temat polsko-niemieckich domen symbolicznych na polskich ziemiach zachodnio-północnych, ujmowanych w aspekcie rytuału pojednania. W nawiązaniu do teraźniejszości edukacyjnej interesujące są prace zagranicznych autorów: Natalii Franczuk, która pisze o nabywaniu kompetencji edukacyjnej w oparciu o technologię komputerową, oraz Jeleny Czałko opisującej związki zachodzące pomiędzy teorią a praktyką kształcenia kompetencji w edukacji zawodowej na terenie Rosji. Kontynuacją tego pedagogicznego nurtu jest także praca Katarzyny Herdy-Płonki na temat roli nauczyciela akademickiego w aktywizowaniu rozwoju studentów oraz artykuł Pauliny Grabowiec, która pisze o znaczeniu inteligencji emocjonalnej w pracy nauczyciela.

6 6 Od Redakcji W dziele doniesień z badań na ogół mamy do czynienia z różnorodnością tematyczną wśród poruszanych zagadnień z zakresu nauk historyczno-prawnych, polityczno-socjologicznych, psychologiczno-pedagogicznych oraz regionoznawczych. Dlatego można żywić nadzieję, że czytelnik nastawiony na zapoznanie się z interesującymi treściami ma również okazję krytycznie zweryfikować od strony merytorycznej i metodologicznej stosowane przez autorów procedury dochodzenia do wytyczonych obszarów prawdy. Co prawda w naukach humanistyczno-społecznych zakresy i stopnie zobiektywizowanej prawdy obarczone są większym lub mniejszym zaufaniem, tym niemniej warto ją ustawicznie poszerzać i pogłębiać. Wśród plejady kilkunastu publikowanych w niniejszym naukowym periodyku społeczno-pedagogicznym opracowań autorskich znajdują się teksty np. dotyczące procesu prawnego w monarchii habsburskiej (Ryszard Tomczyk), dawnej polityki zatrudnienia w Unii Europejskiej (Anna Obiegło), współpracy polsko-ukraińskiej (Amadeusz Urbanik). Problematyka szczecinoznawcza znalazła się natomiast w pracach: o Szczecinie jako potencjalnej metropolii (Roman Lewandowski), jak również o Eugeniuszu Kwiatkowskim jako honorowym obywatelu Szczecina (Agnieszka Zaremba). Dyskusyjne w swej treści mogą być artykuły o: eutanazji (Małgorzata Olech), percepcji osobowości nauczyciela przez studenta (Lenka Pelcerová), komisji dyscyplinarnej dla nauczycieli akademickich (Agnieszka Koźlarek), zarządzaniu czasem w XXI wieku (Anna Pluta), edukacji nauczycielskiej w szkolnictwie muzycznym (Ewa Kumik), formach kształcenia ustawicznego w szkole wyższej (Anna Frąckowiak), zaufaniu w kontaktach interpersonalnych (Stefan Szałach) i zainteresowaniach studentów pedagogiki (Barbara Klasińska). Recenzje dwóch książek: Janiny Wyleżałek, pt. Mobbing w oświacie jako problem spo- łeczny (Jadwiga Mazur) oraz Darii Hejwosz, pt. Edukacja uniwersytecka i kreowanie elit społecznych (Zofia Okraj) mogą okazać się zaczynem czytelniczym, m.in. ze względu na ich społeczną uciążliwość i ustawiczną aktualizację. W informacjach z życia Wyższej Szkoły Humanistycznej TWP w Szczecinie znajdują się natomiast nie tylko relacje wewnątrzuczelniane, ale także zewnętrzne, związane z uczestnictwem tutejszych nauczycieli akademickich w przedsięwzięciach naukowych w kraju i za granicą. Kazimierz Wenta