Dzie o sztuki we wspó czesnej reklamie. Analiza formy, symbolu i znaku w badaniach pedagogicznych. dr Paula Wia ewicz-wójtowicz

Transkrypt

1 Dzie o sztuki we wspó czesnej reklamie. Analiza formy, symbolu i znaku w badaniach pedagogicznych dr Paula Wia ewicz-wójtowicz

2 dr Paula Wia ewicz-wójtowicz Uniwersytet Szczeci ski Wydzia Humanistyczny Instytut Pedagogiki Katedra Wczesnej Edukacji

3 Analiza dzie a sztuki W historii sztuki jeste my wiadkami dyskusji mi dzy dwoma metodami poznania dzie a sztuki: analiz formaln oraz analiz interpretacyjn (Panofsky ego). Formalizm dowodzi, e ocena jest uzale niona od cech takich jak: kompozycja, materia kszta t linia kolor, a dzie o sztuki jest jedynie oddzia uj na nas reprezentacj. Analiza interpretacyjna rozumie opisywanie obrazów jako proces identyfikacji motywów i przedstawie, pozwalaj cy na wyja nianie znaczenia ró nych tematów i postaci alegorycznych, a nast pnie odniesienie zidentyfikowanych tre ci do danej kultury i wyja nienie dlaczego takie ujecie tematu jest charakterystyczne dla tej kultury.

4 Elementy analizy formalnej w dziele plastycznym - pi par opozycyjnych poj : linearyzm malarsko, p aszczyzna g bia, forma zamkni ta forma otwarta, wielo jedno, jasno niejasno.

5 Ostatnia Wieczerza Leonardo da Vinci

6 Formalizm Przedstawicielami takich pogl dów byli: Immanuel Kant, Henrich Wolfflin, Roger Frya, Henri Focillon, Rozalind Krauss. Badania prowadzone w latach 50. wykaza y, e mo liwo ci interpretacyjne analizy formalnej nie wystarczaj ce w ocenie dzie powsta ych po okresie baroku.

7 Reklama francuskiego domu mody Gribaud, 2005

8 Etapy analizy interpretacyjnej Erwina Panowsky ego Preikonograficzny: ocenie podlega wygl d dzie a, bez odwo ywania si do innych róde. Opiera si ona na podstawowej analizie formalnej obrazu. Ikonograficzny: identyfikacja znanych tematów i rozpoznawalnych postaci. Ikonologiczny: wyja nienie sensu przedstawienia, bior c pod uwag wiedz na temat czasu i miejsca powstania dzie a stylu dominuj cego w epoce czy stylu charakterystycznego dla danego artysty.

9 Plakat teatralny Don Giovanni Deutsche Oper Berlin 2010

10 Etap preikonograficzny Teoretycznie przechodzimy przez te etapy po kolei, ale w praktyce pomijamy pierwsz faz analizy preikonografi. Jest nazywana przez historyków sztuki etapem nieuprzedzonego oka, w której chodzi o to, eby analizuj c formalnie obraz nie odwo ywa si do swojego wcze niejszego do wiadczenia ukszta towanego przez wyznawane warto ci, wiedz historyczn i kultur. Oczywi cie takie ca kowite pomini cie wymienionych powy ej aspektów uniemo liwi by analiz, dlatego te we wst pnej ocenie dzie a, nale y jedynie ograniczy si do rzetelnego opisu bez interpretacji.

11 Ostatnia Wieczerza z mi niakami Plakat filmu Niezniszczalni

12 Etap ikonograficzny Etap ikonograficzny poszukuje symbolicznych oraz alegorycznych znacze zawartych w dziele. Badacz odwo uje si do znaczenia symbolu, rozumianego jako znak czy te przedmiot powszechnie rozpoznawalny, reprezentuj cy okre lone poj cie lub byt, na przyk ad waga sprawiedliwo, sowa m dro, Picasso niezrozumienie. Symbole i alegorie s charakterystyczne dla danej kultury, a ich znaczenie nie musi by znane przedstawicielom innej kultury, co wi cej nie zawsze jest jasne nawet dla przedstawicieli tej samej kultury (przyk ady: polonez dla ró nych pokole Polaków, poj cie: faktura).

13 Ostatnia Wieczerza Adi Nesa (Untitled, 1999)

14 Etap ikonologiczny Trzeci etap polega na badaniu znaczenia motywów, symboli oraz alegorii wyst puj cych w dziele plastycznym w ich kulturowym kontek cie. W metodzie tej wida silne wp ywy pogl dów Ernsta Cassiera osz cego poszukiwanie fundamentalnych zasad i idei istotnych oraz obowi zuj cych w danej kulturze, które zosta y przedstawione w postaci warto ci symbolicznych w tre ci analizowanego dzie a. W ten sposób mo na traktowa dzia ania plastyczne jako dokumenty sztuki, religii, filozofii a nawet ca ej cywilizacji i w tym kontek cie uzasadnione staje si nazywanie ich artefaktami. E.Cassier uzale nia form dokumentu od jego symbolicznego oraz kulturowego znaczenia. Pominiecie w analizie interpretacyjnej biografii jak równie zainteresowa autora znacznie ogranicza i upraszcza wnioski.

15 Nowoczesne metody jako ciowe stosowane w naukach pedagogicznych: badanie w dzia aniu, badanie przez edukacj, badanie przez sztuk.

16 Cechy badania przez sztuk : Emancypacja podmiotów badanych. Podwójny cel poznawczy: podczas badania uczy si zarówno badacz, jak równie badany. Samowiedza i samo wiadomo badacza: badanie jest strategi doskonalenia swojego warsztatu pracy, gwarantuje kompleksowy proces uczenia si. Kreatywna postawa badacza: wymaga czynnego dzia ania badacza oraz jego uczestniczenia w zastanej rzeczywisto ci.

17 Wnioski Wspó czesne media s wa nym no nikiem informacji spo ecznych. Dzi ki nowoczesnym metodom bada pedagogicznych dostarczaj one wiedzy na temat rzeczywisto ci spo ecznej oraz potrzeb badanego rodowiska.

18 Bibliografia D Alleva, A. (2013). Metody i teorie historii sztuki. Jak czyta... Kraków: Universitas. Frutinger, A. (2005). Cz owiek i jego znak. Warszawa: Wydawnictwo Do Wydawnictwo Optima. Kubinowski, D. (2010). Jako ciowe badania pedagogiczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS. Ostrowska, U. (1998). Do wiadczanie warto ci edukacyjnych w szkole wy szej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Techniczno-Rolniczej.

19 dzi kuj