Lista tematów na ustną część egzaminu maturalnego na rok szkolny 2012/2013

Transkrypt

1 Lista tematów na ustną część egzaminu maturalnego na rok szkolny 2012/2013 Literatura 1. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj je, odwołując się do wybranych utworów literackich romantyzmu i współczesności. 2. Różne sposoby personifikowania zła w XIX i XX wieku. Przedstaw je, analizując wybrane utwory literackie. 3. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich. 4. Prawo boskie a prawo stanowione przez ludzi. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory literackie. 5. Dekalog bohaterów literatury wojennej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literatury współczesnej. 6. Dramat niespełnienia ludzkich marzeń przedstawiony w literaturze. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane utwory pozytywizmu. 7. Symbolika chrześcijańska w polskiej literaturze romantycznej. Zinterpretuj wybrane symbole, przeprowadź ich typologię, określ funkcje w dziełach literackich. 8. Zanalizuj różne funkcje bajki w literaturze wybranych epok. Odwołaj się do wybranych tekstów. 9. Scharakteryzuj cechy i sposoby kreowania wybranych bohaterów powieści poetyckiej. 10. Porównaj sposoby wykorzystania mitów i legend średniowiecza w wybranych utworach literatury współczesnej. 11. Sposoby ukazywania bohaterskiej śmierci w literaturze. Scharakteryzuj je na przykładzie wybranych utworów powstałych w dwóch epokach literackich. 12. Przedstaw wzorce osobowe w wybranych epokach literackich i dokonaj ich oceny z punktu widzenia współczesnego człowieka. Odwołaj się do różnych utworów. 13. Portret kobiety w literaturze XIX wieku. Przedstaw i porównaj, odwołując się do wybranych przykładów. 14. Związki współczesnej polskiej poezji z twórczością Jana Kochanowskiego. Określ charakter tych związków, analizując wybrane utwory liryczne. 15. Odwołując się do wybranych utworów pozytywizmu, przedstaw różne sposoby przekazywania prawdy historycznej w literaturze tej epoki. 16. Omów różne typy sonetu w literaturze wybranych epok, zwracając uwagę na jego tematykę,

2 budowę i funkcje. 17. Rola dramatu narodowego w wybranych epokach literackich. Omów zagadnienie, odwołując się do konkretnych przykładów. 18. Różne wizje przyszłości zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Scharakteryzuj je, analizując wybrane powieści. 19. Symbolika żywiołów. Interpretując wybrane teksty poetyckie, zwróć uwagę na wieloznaczność tych samych elementów natury. 20. Motyw powstania listopadowego w literaturze polskiej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 21. Motyw zbrodni i kary. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 22. Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj różne sposoby rozrachunku poety z własną przeszłością. 23. Analizując wybrane przykłady reportaży literackich, zbadaj relacje między autorem a bohaterem. Sformułuj wnioski na temat dostrzeżonych prawidłowości. 24. Pieśni i wiersze okolicznościowe okresu wybranego powstania narodowego. Przedstaw ich patriotyczne zadania i cechy językowe. 25. Hiob naszych czasów. Przedstaw problematykę cierpienia w literaturze współczesnej, analizując postawy wybranych bohaterów. 26. Analizując Kwiatki św. Franciszka i utwory literatury współczesnej wyrastające z tradycji franciszkańskiej, przedstaw zawartą w nich koncepcję ludzkiego istnienia. 27. Bohater zdeterminowany przez los i jego odwieczna walka ze złem. Omów problem, przywołując wybrane utwory fantasy. 28. Los człowieka w państwie totalitarnym. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. 29. Problemy okresu dojrzewania człowieka. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich. 30. Analizując wybrane utwory poetyckie Młodej Polski, przedstaw różnorodne sposoby wykorzystania motywu zmierzchu w liryce epoki. 31. Krytyka wad narodowych w wybranych epokach literackich. Omów różne jej metody, odwołując się do utworów literackich. 32. Nietolerancja w Polsce. Przeanalizuj teksty pochodzące z różnych epok, a świadczące o istnieniu zjawiska.

3 33. Molier i jego komedie charakterów. Dokonaj analizy na podstawie wybranych utworów. 34. Obrazy miejsc sakralnych w literaturze pozytywizmu. Przedstaw je i określ ich funkcje w budowaniu przesłania dzieła literackiego. Odwołaj się do wybranych tekstów. 35. Portret mężczyzny w literaturze polskiej XX wieku. Porównaj wizerunki. 36. Liryka młodopolska. Wskaż jej charakterystyczne cechy na wybranych przykładach z epoki. 37. Konflikt pokoleń jako motyw literacki. Zaprezentuj zagadnienie na wybranych przykładach literackich z różnych epok. 38. Tytuł jako klucz do interpretacji utworu literackiego. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł. 39. Oceny rozwoju cywilizacyjnego wyrażone w tekstach literackich dwudziestolecia międzywojennego. Przedstaw je, analizując wybrane utwory. 40. Obraz Żyda w literaturze. Omów temat, analizując wybrane przykłady z różnych epok. 41. Literackie obrazy wsi polskiej. Omów i porównaj wybrane przykłady z różnych epok. 42. Przestrzeń jako element świata przedstawionego w dziele literackim. Określ jej charakter i funkcje w twórczości wybranego pisarza. 43. Motyw maryjny w literaturze i sztuce średniowiecza i epok następnych. Zaprezentuj wpływ ikonograficznych wzorców na kreację Matki Boskiej w wybranych tekstach. 44. Fascynacja stanem szaleństwa i choroby w literaturze romantycznej. Omów zjawisko, prezentując i oceniając postawy wybranych bohaterów. 45. Kamienica jako przestrzeń życia człowieka. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 46. Od kodeksu etyki lekarskiej do praktyki. Przedstaw literackie portrety lekarzy, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 47. Analizując wybrane przykłady reportaży literackich, zbadaj relacje między autorem a bohaterem. Sformułuj wnioski na temat dostrzeżonych prawidłowości. 48. Warszawa w literaturze. Odwołując się do wybranych utworów z różnych epok, przedstaw obraz miasta. Zwróć uwagę na konwencję stylistyczną wykorzystaną przez autorów. 49. Człowiek doskonały. Przedstaw różne propozycje realizacji tego motywu, analizując wybrane utwory literackie. 50. Literackie portrety nieszczęśliwych kochanków. Przedstaw i porównaj wybrane przykłady literackie z różnych epok. 51. Motyw karuzeli w polskiej literaturze powojennej. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów literackich.

4 52. Etos rycerski i jego różnorakie kontynuacje w literaturze. Omów, odwołując się do wybranych utworów. 53. Obraz grupy społecznej w literaturze. Dokonaj wyboru i uzasadnij go, analizując przykłady dzieł. 54. Rola prologu i epilogu. Przedstaw zjawisko, analizując utwory z różnych gatunków literackich. 55. Sacrum i profanum zbadaj sposoby i celowość wykorzystania motywu w wybranej przez siebie epoce (na wybranych utworach literackich). 56. Obraz getta w literaturze. Dokonaj analizy na podstawie wybranych dzieł literackich. 57. Omów i porównaj różne ujęcia motywu snu w wybranych utworach literackich różnych epok. 58. Wesele i ślub w literaturze symbol czy dokument. Zaprezentuj i porównaj różne ujęcia motywu przez twórców różnych epok. 59. Kobieta demon, wamp, famme fatale.... Przedstaw jej wizerunek na przykładzie wybranych tekstów. 60. Omów i porównaj różne ujęcia motywu snu w wybranych utworach literackich różnych epok. 61. Podróże romantyczne jako studiowanie życia i doświadczenie świata. Omów na przykładzie wybranych utworów Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. 62. Topos domu w literaturze polskiej przedstaw różne sposoby jego obecności w tekstach dawnych i współczesnych. 63. Parabola jako gatunek obecny w Biblii i literaturze współczesnej. Omów sposób funkcjonowania tego gatunku, odwołując się do wybranych przykładów. 64. Postaci mitologiczne i biblijne jako symbole wartości uniwersalnych. Omów zagadnienie na wybranych 65. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 66. Pamiętnik i dziennik. Omów sposoby i cele takiego rejestrowania rzeczywistości, analizując wybraną literaturę. 67. Problem obłudy moralnej i stosunek do niej pisarzy różnych epok. Omów, analizując wybrane utwory literackie. 68. Przedstaw funkcje motywu biesiady w wybranych utworach literatury polskiej. 69. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 70. Sztuka pisania listów. Przeanalizuj ewolucję form epistolograficznych na przestrzeni

5 wieków na wybranych 71. Rewizja mitów narodowych w literaturze pozytywistycznej i młodopolskiej. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów. 72. Rola i funkcja kostiumu historycznego w utworze literackim. Omów zagadnienie na wybranych 73. Sylwetki wielkich ludzi w wybranych utworach literackich. Zaprezentuj je, odwołując się również do historii. 74. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej i współczesnej. 75. Motywy akwatyczne ( morze, jezioro, rzeka ) w twórczości poetyckiej. Analizując wybrane przykłady, przedstaw funkcjonowanie tego motywu w poezji. 76. Wizerunki ojców w literaturze. Przedstaw i porównaj kreacje wybranych bohaterów literackich. 77. Motyw teatru w teatrze". Omów na podstawie wybranych dramatów. 78. Współczesna poezja religijna. Zaprezentuj zjawisko, odwołując się do wybranych tekstów poetyckich. 79. Sen i cień w polskiej poezji renesansu i baroku. Odwołując się do wybranych utworów, porównaj funkcjonowanie motywu. 80. Tatry i góralszczyzna jako inspiracja dla pisarzy Młodej Polski. Omów na wybranych 81. Religijność naszych przodków i jej odzwierciedlenie w literaturze staropolskiej omów na przykładzie wybranych utworów. 82. Estetyka brzydoty i jej funkcje w poezji Stanisława Grochowiaka. Omawiając temat, odwołaj się do wybranych utworów. 83. Motyw bezdomności w literaturze XIX i XX wieku. Omów różne jej rodzaje, odwołując się do wybranych utworów. 84. Samotność człowieka sukcesu. Zanalizuj problem, odwołując się do utworów z XIX i XX wieku. 85. Młodość i starość jako odwieczny temat literatury. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. 86. Arkadia, Eden, Raj.... Przedstaw i zinterpretuj obrazy szczęścia człowieka zawarte w utworach różnych epok literackich. 87. Prawa złagrowanego świata, kodeks postępowania w nieludzkich warunkach. Przedstaw i oceń postawy ludzi na wybranych przykładach literackich.

6 88. Jak uleczyć świat śmiechem? Omów rolę satyry, kpiny, żartu w utworach z różnych epok literackich. 89. Miłość i erotyzm w twórczości polskich poetek XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych teksów lirycznych, np. Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej, Haliny Poświatowskiej, Anny Świrszczyńskiej czy Małgorzaty Hillar. 90. Obrazy dzieciństwa. Omów na wybranych przykładach z literatury polskiej i obcej. 91. Przedstaw sposoby i efekty posługiwania się aluzją literacką przez różnych autorów. Odwołaj się do wybranych tekstów literackich. 92. Literackie rodzeństwa przedstaw różne wizerunki i ukaż ich związek z ideą dzieła. Odwołaj się do wybranych utworów. 93. Przedstaw i porównaj funkcjonowanie motywu jesieni w wybranych utworach literackich. 94. Pieniądz narzędziem dobra i zła. Omów jego rolę w życiu człowieka, analizując wybrane utwory literackie różnych epok. 95. Symbol ptaka i różnorodność jego funkcjonowania w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 96. Gatunki literackie romantyzmu jako bunt wobec reguł klasycznych. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 97. Przedstaw i porównaj motywy pożegnania w wybranych utworach literackich XIX i XX wieku. 98. Polak w Paryżu. Przedstaw i porównaj wybrane utwory, w których na stolicę świata patrzy przybysz z Polski. 99. Motyw małej ojczyzny i jego realizacje w literaturze. Przedstaw zagadnienie na wybranych 100. Sztuka felietonu. Omów na celowo wybranych przykładach rodowód tej formy, jej cechy gatunkowe i rozwój Omów konflikt między artystą i społeczeństwem, analizując celowo wybrane utwory z różnych epok literackich Postacie tyranów we współczesnej literaturze pięknej i literaturze faktu. Przedstaw na wybranych 103. Mit arkadyjski i jego kontynuacja w literaturze polskiej. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów różnych epok Literackie wizerunki polskiej szlachty. Wybierz kilka przykładów z różnych epok, przeanalizuj je i dokonaj porównania Poezja lingwistyczna. Omów zjawisko, odwołując się do twórczości Mirona Białoszewskiego.

7 106. Katastrofa zapowiadana i katastrofa spełniona. Omów przepowiednie poetów dwudziestolecia międzywojennego i wiersze ukazujące realizację zapowiadanych przez nich wydarzeń Bóg dobry ojciec, stworzyciel czy też srogi sędzia? Przedstaw i porównaj wizerunki Boga w różnych epokach literackich, analizując wybrane utwory Samotność jako wybór i samotność jako skazanie. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów literatury polskiej Autotematyzm w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 110. Małe formy prozatorskie. Na wybranych przykładach zbadaj ich strukturę i funkcję Różne sposoby wykorzystywania motywów tyrtejskich w literaturze polskiej. Przedstaw na wybranych 112. Motyw zdrady i jego różnorakie ujęcie w wybranych utworach literackich Różne sposoby walki z zaborcą przedstawione w literaturze XIX wieku. Omów je, analizując wybrane utwory Brzydota jako kategoria estetyczna w literaturze. Omów na wybranych 115. Wizerunki dobrych i złych żon w literaturze. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 116. Temat podróży ma swoje realizacje malarskie, filmowe, literackie. Zaprezentuj i porównaj różne ujęcia motywu przez twórców różnych epok Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, porównaj różne sposoby przedstawiania lęku w dziele sztuki Język filmu i język literatury. Porównaj dzieło literackie i jego filmową adaptację na wybranych 119. Jan Paweł II w literaturze i sztuce. Omów sposób przedstawienia postaci papieża w wybranych dziełach literatury i sztuki ( muzyki, malarstwa, rzeźby, fotografii, filmu) Realia życia w PRL w tragikomicznym ujęciu filmowym i literackim. Zinterpretuj celowo wybrany materiał, zwracając na wyznaczniki poetyki groteski Baśń w literaturze i sztuce. Omów motywy baśniowe w wybranych dziełach literatury i

8 sztuki Symboliczne znaczenie barw w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury jednej epoki ( np. Młodej Polski ) Rozrachunek z historią najnowszą w dziełach polskiej szkoły filmowej inspirowanych literaturą. Omów problem na podstawie ekranizacji wybranego utworu prozatorskiego Literackie i fotograficzne świadectwa czasu wojny. Porównaj wartości poznawcze interpretowanych przykładów literatury faktu i zdjęć reportażowych Motyw Pasji. Interpretując wybrane przykłady realizacji tego motywu w literaturze, filmie i malarstwie, zwróć uwagę na specyfikę środków obrazowania typowych dla różnych dziedzin artystycznych Analizując wybrane dzieła, porównaj artystyczne interpretacje wybranego powstania narodowego w literaturze i malarstwie Jak się buduje nastrój grozy? Porównaj zabiegi artystyczne wykorzystywane przez literaturę i film Sport w oczach pisarza, malarza i rzeźbiarza. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane dzieła sztuki i literatury Różne ujęcia scen batalistycznych w literaturze i sztuce. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów Dawne i współczesne wzorce polskiej rodziny w literaturze i serialach telewizyjnych. Omawiając temat, odwołaj się do wybranych przykładów Motyw pojednania. Przedstaw go, analizując porównawczo dzieła literackie i z innych dziedzin sztuki Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw na wybranych przykładach tekstów literackich i z innych dziedzin sztuki Różnorodne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Zaprezentuj je i porównaj na wybranych 134. Różne funkcje wykorzystania motywu faustycznego w filmie i współczesnej literaturze. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych dzieł Barokowy koncept w malarstwie i poezji. Omów charakterystyczne cechy, analizując teksty literackie i obrazy Renesansowe piękno w trwaniu i barokowe piękno w ruchu. Analizując wybrane dzieła sztuki i literatury, oceń trafność tego określenia Inspiracje plastyczne w prozie i dramacie XX wieku. Przedstaw na przykładzie twórczości dwóch wybranych artystów.

9 138. Obrazy żywiołów i ich funkcje w literaturze i sztuce romantycznej. Omów problem na wybranych 139. Rola motywu vanitas w poezji i sztuce barokowej. Omów na wybranych 140. Różne znaczenia motywu labiryntu w literaturze i sztuce współczesnej. Omów problem, odwołując się do wybranych dzieł Sposoby kreowania człowieka w dramatach i malarstwie Witkacego. Porównaj wybrane dzieła Sztuka jako sposób na ucieczkę od rzeczywistości. Przedstaw zagadnienie na przykładzie wybranych dzieł Przedstaw literackie i filmowe wizje Litwy. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane przykłady Różnorodne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Zaprezentuj je i porównaj na wybranych 146. Motyw rycerza bez skazy w literaturze i filmie. Przedstaw i porównaj na wybranych 147. Zaprezentuj obraz piekła i jego funkcje w literaturze i malarstwie wybranych twórców różnych epok Twój region w literaturze i sztuce. Zaprezentuj wybrane dzieła literackie i malarskie Różne sposoby kreowania motywu arkadii w literaturze i filmie. Przedstaw i porównaj na wybranych 150. Mity współczesnej pop kultury. Określ ich istotę, odwołując się do wybranych utworów literackich i filmowych. Język 151. Różne odmiany stylu publicystycznego. Przedstaw je i porównaj, analizując język i styl artykułów wybranych z aktualnej prasy i czasopism Językowe sposoby kreowania obrazu świata w reklamie telewizyjnej. Zanalizuj wybrane przykłady Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter.

10 154. Funkcja archaizmów w literaturze. Omów zagadnienie w oparciu o wybrany materiał literacki Środki poetyckiego obrazowania w prozie XX wieku. Omów je na wybranych 156. Określ funkcję retorycznych środków językowych, analizując wybrane dzieła literatury współczesnej Język mówiony jako tworzywo literatury, np. w twórczości Bolesława Prusa, Juliana Tuwima, Mirona Białoszewskiego, Stanisława Barańczaka. Zanalizuj celowo dobrane utwory Anglicyzmy we współczesnym języku polskim. Zaprezentuj ich zakres tematyczny na wybranych 159. Językowe sposoby kreowania obrazu świata w reklamie telewizyjnej. Przedstaw je na wybranych 160. Styl urzędowy i publicystyczny w poezji. Zanalizuj język celowo wybranych wierszy współczesnych poetów (np. S. Barańczaka, A. Bursy, R. Krynickiego, W. Szymborskiej ) oraz określ funkcje tego typu stylizacji Język komiksu a język prozy fabularnej. Zanalizuj i porównaj funkcje języka w kreowaniu świata przedstawionego dowolnie wybranego utworu oraz jego wersji komiksowej Dokonaj analizy neologizmów i frazeologizmów obecnych w gwarze uczniowskiej. Wskaż źródła ich pochodzenia oraz sposoby tworzenia Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych Wpływ poprawności politycznej na język. Przedstaw zjawisko i dokonaj jego oceny na przykładach wybranych tekstów prasowych Reklama, czyli jak oddziaływać na psychikę jednostki. Analiza i ocena perswazyjnej funkcji wybranych reklam Tak mówią znani Polacy. Charakterystyka języka 2-3 przedstawicieli świata polityki, kultury lub sportu. Dokonaj analizy na podstawie zgromadzonego materiału ( teksty prasowe lub nagrania) Zjawisko nowomowy - omów charakterystyczne cechy, przeanalizuj teksty różnego typu Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość Styl komentatorów i/lub kibiców sportowych. Przedstaw zagadnienie, analizując

11 celowo zebrany materiał O sztuce przemawiania na przykładzie wybranych tekstów literackich okresu renesansu, baroku i oświecenia Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego, odwołując się do wybranych przykładów Wpływ procesów językowych doby staropolskiej na kształt współczesnego języka polskiego. Omów problem na wybranych 173. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany materiał Omów sposób funkcjonowania związków frazeologicznych pochodzenia biblijnego i mitologicznego w tekstach literackich różnych epok Tendencje impresjonistyczne w języku literackim. Przedstaw na wybranych 176. Eksperymenty językowe. Odwołując się do wybranych tekstów, przedstaw to zjawisko i omów jego funkcje Magia w języku: nazwy osób uprawiających magię, nazwy praktyk magicznych i typów wypowiedzi używanych w celach magicznych, zaklęcia etymologia i budowa słowotwórcza nazw. Omów na wybranych 178. Przysłowia i aforyzmy (sentencje) w utworach literackich; ich rola w tekście. Omów na wybranych 179. Neologizmy w utworach wybranych pisarzy np. C. K. Norwida, B. Leśmiana, S. I. Witkiewicza. Przedstaw i omów funkcje w utworach Język jako źródło humoru. Na przykładzie wybranych tekstów omów zabiegi językowe służące tworzeniu komizmu Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów Historia w nazwach zapisana. Zanalizuj znaczenie i pochodzenie wybranych nazw miejscowości w Twojej okolicy lub regionie oraz poklasyfikuj zgromadzone przykłady nazw miejscowych Językowe i pozawerbalne środki manipulacji w reklamie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach tekstów reklamowych Na przykładzie wybranych tekstów omów środki językowe służące wartościowaniu Dokonaj analizy języka współczesnych przebojów muzycznych obecnych w rozgłośniach radiowych i stacjach telewizyjnych. Opracował Artur Piekara