Pierwszy stadion z systemem rejestracji obrazu i dźwięku w technologii IP

Transkrypt

1 Pierwszy stadion z systemem rejestracji obrazu i dźwięku w technologii IP Marek Nowosad, Dominik Tokarski, Dawid Woźny Fortuna Communication Szymon Chlebowski Bosch Security Systems W chwili, gdy ten numer Twierdzy będzie oddawany do druku na niemieckich stadionach będą rozgrywane ostatnie mecze w ramach Piłkarskich Mistrzostw Świata Niemcy W takim momencie warto zwrócić uwagę również na aspekty bezpieczeństwa podczas tego typu imprez. Szczególnie, że jest to u nas temat bardzo aktualny. W połowie maja przez polskie stadiony znów przetoczyła się fala zamieszek wywołanych przez pseudokibiców. Mecz między Wisłą Kraków a Legią Warszawa, który odbył się w stolicy, był okazją do ostrych rozruchów i przyniósł miastu znaczne straty. Po raz kolejny obraz piłki nożnej i policji został narażony na szwank. Takie incydenty odstraszają prawdziwych miłośników tego sportu i stawiają Polskę w niekorzystnym świetle, zwłaszcza że wraz z Ukrainą staramy się o organizację finałów Mistrzostw Europy Euro Ponownie pojawiły się pytania: co zrobić, by na naszych stadionach było wreszcie bezpiecznie i by przyciągały one całe rodziny, a nie grupy stadionowych zadymiarzy. Odpowiedzi są ciągle Kamery szybkoobrotowe EnviroDome pod koroną stadionu 12 twierdza 3/2006

2 te same: należy zlikwidować anonimowość tłumu, a sądy w takich przypadkach powinny szybko orzekać surowe wyroki, tak by za udział w bójkach można było bezpowrotnie utracić możliwość wstępu na wszystkie krajowe stadiony. Odpowiednie dowody powinien oczywiście dostarczać sprawnie funkcjonujący system rejestracji obrazu i dźwięku, którego zainstalowanie nakazuje polskie prawo. Ze skutecznością systemów monitorowania bywa różnie, natomiast pewne jest, iż najlepszą jakość archiwizowanych materiałów można uzyskać, wykorzystując cyfrowe systemy rejestracji. W taki właśnie system został wyposażony najnowocześniejszy obecnie w kraju piłkarski stadion przy ul. Ściegiennego 9 w Kielcach. Kielce przodują Kielecki stadion jest pierwszym obiektem w kraju wybudowanym od podstaw zgodnie z wymogami UEFA. Maksymalna pojemność to miejsc siedzących w przypadku meczów międzypaństwowych. Natomiast podczas rozgrywek krajowych na trybunach mogą zasiąść osoby. Oprócz tego w sektorze dla kibiców gości przewidziano 777 miejsc stojących. Trybuny otaczające z czterech stron boisko mają dwie kondygnacje, wszystkie są zadaszone i podzielone na sektory. Płyta boiska o wymiarach 105 x 68 m jest podgrzewana, natomiast oświetlenie o natężeniu 1411 lx spełnia normy UEFA oraz FIFA. Ten nowoczesny stadion o europejskich standardach jako pierwszy w kraju wyposażono w system rejestracji obrazu i dźwięku zbudowany na bazie najnowszych rozwiązań sieciowych technologii Bosch IP. Zastosowane rozwiązanie to urządzenia tzw. linii profesjonalnej. Wyposażone są w niezależne kodery strumieni MPEG-2/ MPEG-4, które pozwalają na podgląd i rejestrację w pełni dynamicznego obrazu jakości DVD oraz stereofonicznego dźwięku. System nadzoru wizyjnego oddany do użytku 30 marca 2006 roku przeszedł chrzest już 1 kwietnia, podczas spotkania 22. kolejki Orange Ekstraklasy pomiędzy miejscowym Kolporterem Kielce a Zagłębiem Lubin (przegranym przez gospodarzy 0:1). Podczas tego i dwóch Z rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 28 października 2004 r. w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprez masowych oraz minimalnych wymagań technicznych dla urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk wynika, iż wszelkie urządzenia rejestrujące obraz wchodzące w skład systemu dozoru wizyjnego zlokalizowanego na terenie, na którym ma miejsce impreza masowa, powinny spełniać wymogi ustanowione Polską Normą PN-EN Ponadto obraz utrwalany przez system monitorowania powinien być barwny, rejestrowany z minimalną prędkością 25 klatek/s dla każdej kamery i z rozdzielczością nie mniejszą niż 400 linii telewizyjnych. Urządzenia rejestrujące powinny umożliwiać podłączenie urządzeń pozwalających na niezwłoczne wydrukowanie zarejestrowanego obrazu z rozdzielczością minimum 600 dpi. Jakość zarejestrowanego materiału powinna pozwalać na identyfikację poszczególnych uczestników imprezy masowej. Dla potrzeb identyfikacji każdy obiekt, a nawet przedmiot używany przez uczestnika imprezy masowej do popełnienia wykroczenia, po utrwaleniu powinien zajmować minimum 120% wysokości ekranu. To samo dotyczy utrwalania sytuacji dynamicznych, gwałtownego przemieszczania się osób w obrębie terenu imprezy masowej. Dla potrzeb rozpoznawania zarejestrowany obraz powinien zajmować co najmniej 50% wysokości ekranu. Natomiast rejestracja dźwięku powinna umożliwiać identyfikację okrzyków i zachowań uczestników imprezy w określonych strefach obiektu. kolejnych spotkań Orange Ekstraklasy pracownicy Fortuna Communication głównego wykonawcy systemu monitoringu z rejestracją obrazu i dźwięku pilnowali, czy wszystko działa jak należy. Kamera LTC0485 na głowicy uchylno-obrotowej obserwuje dolny sektor Koncepcja zabezpieczenia stadionu W trakcie przygotowywania koncepcji zabezpieczenia stadionu uwzględniono wszelkie zalecenia przedstawicieli KMP Kielce, KWP Kielce oraz inwestora kieleckiego MO- SiR-u. Uwagi dotyczyły typów zachowań kibiców podczas meczów piłkarskich oraz innych zagrożeń mogących wystąpić na obiekcie tego typu. Przy określaniu liczby oraz lokalizacji punktów kamerowych, jak również przy definiowaniu zadań dla poszczególnych kamer oraz doborze sprzętu wykorzystano doświadczenia zespołu pracowników Bosch Security Systems między innymi z prac nad systemem zabezpieczenia wizyjnego Stadionu Śląskiego w Chorzowie i innych obiektów sportowych w Polsce. W efekcie powstał projekt systemu monitoringu autorstwa ATJ Architekci, któ- twierdza 3/

3 Sprzedaż biletów pod czujnym okiem kamer stacjonarnych LTC 0455 Kontrola tłumu jest realizowana za pomocą kamer szybkoobrotowych EnviroDome ry przewidział uruchomienie docelowo około 200 punktów kamerowych. W pierwszym etapie realizacji uruchomiono 39 kamer, najważniejszych z punktu widzenia zabezpieczenia obiektu. W kolejnych etapach kamery powinny zostać zainstalowane między innymi na pieszych ciągach komunikacyjnych, w przejściach, w okolicy schodów oraz przy bramach wjazdowych. Ogromną zaletą systemu monitoringu IP na kieleckim stadionie jest możliwość jego dowolnej rozbudowy. Rozmieszczenie kamer W pierwszym etapie budowy monitoringu stadionu kieleckiego zamontowano 39 kamer Bosch Security Systems: Po identyfikacji przeprowadzonej za pomocą kamer stacjonarnych kibice są poddawani szczegółowej kontroli przez pracowników służby ochrony 18 szybkoobrotowych kamer EnviroDome z zoomem optycznym 26x, w tym 8 dla obserwacji trybun górnych zamontowano na specjalnych zwieszakach mocowanych do konstrukcji dachu oraz 10 zamontowano na słupach służących do obserwacji terenów zewnętrznych wokół stadionu i tras komunikacyjnych 8 kamer zmiennoogniskowych LTC0485 serii DinionXF umieszczono na głowicach uchylno-obrotowych LTC9420 na masztach o wysokości 4,7 m przed dolnymi trybunami 13 kamer stacjonarnych LTC0455 serii Dinion, realizujących między innymi zadania identyfikacji wszystkich uczestników imprezy wchodzących na stadion, kupujących bilety, umieszczono w rejonie bramek wejściowych na specjalnie do tego celu przygotowanych konstrukcjach. Takie rozmieszczenie kamer powoduje, że cała płyta boiska, trybuny oraz ulice przylegające do stadionu są doskonale widoczne i co najważniejsze, zapewnia uzyskanie odpowiednich kątów obserwacji umożliwiających rejestrację w technice identyfikacji. Przy wybranych kamerach znajdują się mikrofony, z których dźwięk jest również rejestrowany. Zadania poszczególnych grup kamer Każda osoba przychodząca na mecz, już podczas kupna biletu znajduje się w zasięgu kamery. Mało tego każda osoba, która chce wejść na teren stadionu, musi podać nr PESEL, do którego przypisuje się numer biletu i numer miejsca. Wejście na stadion odbywa się przez specjalne kołowroty, na które skierowane są kamery. Ich ustawienie umożliwia identyfikację osób wchodzących. Nie można zapomnieć o roli pracowników ochrony fizycznej, którzy mają za zadanie nie wpuszczać kibiców, którzy nie chcą zdjąć nakrycia głowy przy przejściu przez bramki. Całości ochrony obwodowej dopełniają kamery szybkoobrotowe Enviro- Dome umieszczone na słupach wokół stadionu. Ich celem jest kontrola tłumu stojącego przy wejściach, obserwacja parkingów oraz przyległych ulic. Zadaniem kamer szybkoobrotowych EnviroDome, umieszczonych na koronie stadionu, jest wyłapywanie nagannych zachowań kibiców na balkonach. Między trybunami a boiskiem na specjalnych słupach zamontowano na głowicach uchylno-obrotowych LTC9420 kamery dzienno-nocne LTC0485 serii DinionXF z obiektywami typu motozoom, których zadaniem jest monitorowanie dolnych trybun. Rozmieszczenie kamer dobrano tak, że każdą sytuację można jednocześnie obserwować i nagrywać nawet z czterech ujęć. Dlatego pseudokibic nie ma szans na anonimowość. 14 twierdza 3/2006

4 Identyfikacja osób wchodzących na teren stadionu Kilka słów o systemie IP Podstawą monitoringu stadionu kieleckiego jest system transmisji sygnałów wizyjnych, fonicznych i telemetrycznych zrealizowany na bazie sieci Ethernet. Jej szkielet o topologii pierścienia ma przepustowość 1 Gb/s. Odporna na zakłócenia i przepięcia cyfrowa magistrala systemowa, wykonana na bazie łączy światłowodowych, umożliwiła rozproszenie punktów dystrybucji sygnałów, co w efekcie spowodowało skrócenie długości łączy transmisji sygnałów podatnych na wszelkiego rodzaju zakłócenia i dało dużą swobodę w konfigurowaniu systemu. Do budowy struktury sieci GigabitEthernet wykorzystano przełączniki LAN firmy Westermo w wykonaniu przemysłowym, pracujące w 3. warstwie modelu OSI oraz posiadające funkcję natychmiastowej automatycznej rekonfiguracji w razie awarii oraz obsługę protokołu IGMP. Sygnały obiektowe z kamer oraz mikrofonów zbiegają się w trzech punktach dystrybucyjnych gdzie są zamieniane na postać cyfrową, a następnie nagrywane na rejestratorach sieciowych. Komunikację między punktami dystrybucyjnymi zapewnia światłowodowa sieć komputerowa pracująca w standardzie GigabitEthernet. Aby spełnić wymagania dotyczące sposobu utrwalania przebiegu imprez masowych do wprowadzania wszelkich sygnałów obiektowych (wizji, fonii i danych telemetrycznych) do sieci Ethernet, zastosowano jednokanałowe kodery i enkodery odpowiednio VIP1000S i VIP1000E. Zastosowane w nich kodery MPEG-2 do-

5 starczają obraz i dźwięk najwyższej cyfrowej jakości. Dodatkowe, wbudowane kodery MPEG-4 pozwalają na efektywny monitoring obiektu w okresach poza imprezami masowymi. Związane jest to z wydajniejszą kompresją MPEG-4, która oszczędza przestrzeń dyskową, minimalizując koszty systemu wówczas, gdy nie mają zastosowania przepisy ustawy. Na podkreślenie zasługuje też fakt wykorzystania transmisji multicastowej. Dzięki tej funkcji system jest wydajniejszy (mniejsza przepływność danych, więcej równoległych połączeń). Rejestrację wizji i fonii zrealizowano, wykorzystując sieciowe serwery Vidos-NVR. Każdy z nich ma pojemność przestrzeni dyskowej wynoszącą 500 GB, co wystarcza na utrwalenie zapisu materiału nawet z czterech meczów. Zapis materiałów odbywa się z prędkością 25 klatek/s, rozdzielczością 704 x 576 pikseli w kompresji MPEG-2, dźwięk natomiast rejestrowany jest w paśmie audio Hz i dynamice 50 db. W celu optymalizacji pracy systemu serwery NVR umieszczono w trzech punktach dystrybucyjnych znajdujących się również na terenie stadionu. Fanatycy Kolportera rozpoczynają rozróbę Centrum monitoringu Centrum monitoringu usytuowano w centrum dowodzenia. Dzięki takiej lokalizacji policja i szef ochrony obiektu mają szybki dostęp do tego, co dzieje się na stadionie i wokół niego. W centrum monitoringu znajdują się trzy stanowiska operatorskie wyposażone w pulpity sterujące KBD-Universal, podłączone do stacji roboczych, na których zainstalowano oprogramowanie Vidos, przeznaczone do zarządzania systemem, w tym również do podglądu obrazu z poszczególnych kamer, jak również do sterownia zintegrowanymi kamerami szybkoobrotowymi EnviroDome oraz głowicami uchylno-obrotowymi LTC9420, na których zlokalizowano kamery LTC0485 z obiektywami motozoom. Każdy z obsługujących system ma ściśle przyporządkowaną grupę kamer. W jej skład wchodzą kamery zlokalizowane na zewnątrz stadionu oraz wewnątrz. Operatorzy przed imprezą i po niej obserwują teren wokół stadionu, a w czasie meczu zachowania kibiców na trybunach. Na ścianie centrum monitoringu dodatkowo podwieszono pięć 20-calowych monitorów wysokorozdzielczych LCD MON201CL, na których za pomocą jednego kliknięcia myszki operatorzy mogą wyświetlać obrazy z obsługiwanych kamer w podziale lub w trybie pełnoekranowym. W systemie znajduje się również Centrum Dowodzenia systemem monitoringu Policja studzi zapędy chuliganów wideodrukarka termosublimacyjna Mitsubishi CP-910E, która służy do natychmiastowego wydruku obrazu wyświetlanego na jednym z monitorów MON201CL. Dodatkowo centrum monitoringu wyposażono w magnetowid S-VHS, który nagrywa obraz prezentowany na jednym z monitorów MON201CL. Służy on do nagrywania sytuacji wychwyconych przez system monitoringu. Materiał nagrany na kasecie wideo może zostać od razu użyty jako łatwy w odtwarzaniu dowód. Dostęp do materiału zarchiwizowanego za pomocą rejestratorów sieciowych jest możliwy tylko zdalnie z dowolnego stanowiska operatora. Interesujące fragmenty nagrań można skopiować na płytę CD lub DVD, przy czym do jej odtworzenia potrzebne jest specjalne oprogramowanie MPEGViewer. Dzięki własnemu formatowi zapisu mamy pewność, że nagranie jest autentyczne. Monitoring stadionu miejskiego w Kielcach jest przykładem dobrze zaprojektowanego i wykonanego systemu CCTV zgodnie z normą PN-EN , który spełnia również warunki rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z 28 października 2004 r. w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprez masowych oraz minimalnych wymagań technicznych dla urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Już podczas pierwszego meczu dzięki niemu udało się zapobiec kilku groźnym incydentom oraz zidentyfikować osobę, która za chuligański wybryk zapłaciła zakazem wstępu na krajowe stadiony. Sukces odniesiony przez wykonawcę, firmę Fortuna Communication, oraz dostawcę technologii Bosch Security Systems został osiągnięty przy pełnej współpracy z władzami miejskimi, przedstawicielami sił prewencji i ochrony, władzami kieleckiego MOSiR-u, przedstawicielami klubu piłkarskiego Kolporter Korona SSA oraz z generalnym wykonawcą inwestycji budowy stadionu Skanska SA. 16 twierdza 3/2006