Ieiunus raro stomachus vulgaria temnit Głodny Ŝołądek rzadko gardzi pospolitym jadłem (Horacy)

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ieiunus raro stomachus vulgaria temnit Głodny Ŝołądek rzadko gardzi pospolitym jadłem (Horacy)"

Ksawery Madej
8 lat temu
Przeglądów:

1 Ieiunus raro stomachus vulgaria temnit Głodny Ŝołądek rzadko gardzi pospolitym jadłem (Horacy) Cuius panis est, panis datum Kto ma chleb, temu jeszcze dają. Bogatemu diabeł dziecko kołysze.

2 Aleksander Gierymski W altanie, 1882 Muzeum Narodowe w Warszawie;

3 Vincent van Gogh Jedzący kartofle, 1885, Rijksmuseum Van Gogh, Amsterdam

4 CZYNNIKI śywieniowe W ZABURZENIACH DEPRESYJNYCH

5 CZYNNIKI śywieniowe W ZABURZENIACH DEPRESYJNYCH Depresja to cięŝkie schorzenie psychiczne prowadzące w znacznym procencie przypadków do samobójczej śmierci chorego. Choroby o cięŝkim przebiegu wywołujące cierpienia i będące przyczyną przedwczesnej umieralności i kalectwa na świecie. ZakaŜenia dolnych dróg oddechowych. Choroby biegunkowe. Zaburzenia okołoporodowe. Depresja. Choroba niedokrwienna serca. Choroby naczyń mózgowych. WHO w 2020 r. depresja na drugim miejscu.

Choroby o cięŝkim przebiegu wywołujące cierpienia i będące przyczyną przedwczesnej umieralności i kalectwa na świecie.

6 2,5 1,88 2,02 2 1,45 1,68 W artości % 1,5 1 0,398 0,456 0,461 0,498 0, / /98 1 osoby zarejestrowane w poradniach zdrowia psychicznego. 2 - nowo zarejestrowane zachorowania na zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania. (GUS)

7 Liczba samobójstw pacjentów chorych na depresję - 70% Leki przeciwdepresyjne - skuteczność u 60% pacjentów

8 Depresja powikłanie niektórych innych schorzeń układu nerwowego depresja po udarze mózgu w przebiegu choroby Parkinsona Alzheimera stwardnienia rozsianego Depresja - powikłania schorzeń somatycznych choroby narządu krąŝenia narządów miąŝszowych choroby układowe nowotwory zaburzenia hormonalne nieuleczalne choroby przewlekłe

Depresja - powikłania schorzeń somatycznych choroby narządu krąŝenia narządów

9 Powikłania farmakoterapii leki hipotensyjne (np. Rezerpina neuroleptyki (np. Chloropromazyna) antagoniści kanału wapniowego (np. Werapamil) leki o działaniu dopaminergicznym (np. L-dopa) Wydarzenia Ŝyciowe i sytuacje utrata osób bliskich izolacja społeczna zły stan finansowy zmiana miejsca pobytu

10 Schorzenia ośrodkowego układu nerwowego jako przyczyny depresji (PuŜyński,1996) Procesy zwyrodnieniowo-zanikowe mózgu choroba Alzheimera pląsawica Huntingtona zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe choroba Parkinsona stwardnienie rozsiane Guzy mózgu, zwłaszcza płata czołowego Choroby naczyniowe mózgu miaŝdŝyca naczyń mózgowych niewydolność krąŝenia mózgowego stany poudarowe krwiak nadoponowy, podtwardówkowy Padaczka, zwłaszcza ognisko o płacie skroniowym Stany pourazowe, zwłaszcza uszkodzenie płata skroniowego płatów czołowych Inne schorzenia - wodogłowie, defekty genetyczne

naczyniowe mózgu miaŝdŝyca naczyń mózgowych niewydolność krąŝenia mózgowego stany poudarowe krwiak nadoponowy, podtwardówkowy Padaczka,

11 Śmiertelność chorych z depresją po przebyciu zawału mięśnia sercowego w ciągu 6 miesięcy od opuszczenia szpitala (Frasure-Smith i wsp. 1993).

12 Niedobory białkowo-energetyczne Nie powodują zaniku tkanki nerwowej, ale głównie opóźnienie jej rozwoju. Zredukowane: mokra i sucha masa mózgu; zawartość białka ogółem; RNA; całkowity cholesterol; fosfolipidy; DNA. Słaby rozwój móŝdŝku i hipokampa.

Zredukowane: mokra i sucha masa mózgu; zawartość białka

13 ZAWARTOŚĆ PIERWIASTKÓW W LUDZKIEJ TKANCE MÓZGOWEJ mg / 100 g Magnez Wapń śelazo Cynk Miedź 400 Glin 47 Mangan 26 Chrom 13 Ołów <10 Cyna < 6 Kobalt 0,9 Rtęć 1,8

śelazo 6 500 Cynk 1 300 Miedź 400 Glin 47

14 Klasyfikacja pierwiastków (II, III) w centralnym systemie nerwowym wg ich wartości Ŝywieniowej i toksycznej Niezbędne Prawdopodobnie Toksyczne Niska toksyczność: dla mózgu niezbędne dla mózgu nieznany status Wapń Magnez śelazo Miedź Cynk Mangan Kobalt Molibden Chrom Nikiel Cyna Wanad Ołów Rtęć Glin Kadm Arsen Bar German Srebro Stront Tytan Cyrkon Bizmut Gal Złoto Ind Tal Uran za Smith, 1990

nieznany status Wapń Magnez śelazo Miedź Cynk Mangan Kobalt Molibden Chrom Nikiel Cyna Wanad Ołów

15 Zn i Mg a receptor NMDA (receptor glutaminianergiczny) Receptor NMDA nazwa od specyficznego agonisty kwasu N-metylo-D-asparaginowego (agonista ligand pobudzający receptor) Kompleks: kanał wapniowy, miejsce glutamatergiczne wiąŝące kwas glutaminowy (takŝe kwas asparaginowy) neurotransmiter, miejsca modulujące, miejsca wiąŝące Zn, miejsca wiąŝące Mg

receptor) Kompleks: kanał wapniowy, miejsce glutamatergiczne wiąŝące kwas glutaminowy

16 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE I REGULUJĄCE POBRANIE I DYSTRYBUCJĘ SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CENTRALNYM SYSTEMIE NERWOWYM Pobranie z Ŝywnością i naraŝenie Absorpcja i dystrybucja na obwodzie Transport z krwi do mózgu Dystrybucja i wymiana wewnątrz centralnego systemu nerwowego

naraŝenie Absorpcja i dystrybucja na obwodzie Transport z krwi do

17 CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TRANSPORT SKŁADNIKÓW MINERALNYCH PRZEZ BARIERĘ KREW-MÓZG ZWIĄZKI KOMPLEKSUJĄCE WIEK Związki kompleksujące metale EDTA Związki rozpuszczalne w tłuszczach wzrost dystrybucji w mózgu Bariera krew-mózg słabiej rozwinięta u niemowląt niŝ u ludzi dorosłych (związki hydrofilowe, jony, białka szybciej akumulują się w mózgu i szybciej osiągają wyŝsze stęŝenia WZROST PRZEPUSZCZALNOŚCI BARIERY KREW-MÓZG Nadciśnienie, wirusowe zapalenie mózgu, zapalenie opon, raki mózgu, drgawki, niedokrwistość

niemowląt niŝ u ludzi dorosłych (związki hydrofilowe, jony, białka szybciej akumulują się w mózgu i szybciej osiągają wyŝsze

18 Światowa Organizacja Zdrowia za granicę starości - wiek 65 lat. Wiek kalendarzowy nie jest obiektywnym miernikiem procesów starzenia się. Skala przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia charakteryzuje populację według odsetka osób w wieku 65 lat i więcej w następujący sposób: populacja młoda - poniŝej 4% populacja dojrzała - 4 7% populacja stara - równy lub powyŝej 7%

Skala przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia charakteryzuje populację według odsetka

19 ,6 9,3 10,2 11,9 12,1 11,2 7,4 4,9 5,0 4,2 4, Polska pow 65 r.ŝ. Anglia z Walią i Szkocja Francja Ryc. Udział ludności powyŝej 65 r. w polskiej populacji w latach Wartości podane w %

1982 1985 1988 1991 1994 1997 Polska pow 65 r.ŝ. Anglia z Walią i Szkocja Francja Ryc.

20 40 30 r = p = HDRS Zn [mg/l] Ryc. ZaleŜność między zawartością cynku w surowicy pacjentów z depresją jednobiegunową i uzyskanymi wartościami Skali Depresji Hamiltona (Schlegel-Zawadzka i wsp. 1999)

21 Miejsca kontroli syntezy serotoniny 1. ograniczenia dietetyczne; 2. aktywny transport kompetycja z waliną, leucyną, izoleucyną, fenyloalaniną i tyrozyną; 3. synteza udział enzymu (Bell i wsp., 2001).

22 Biosynteza i biotransformacja serotoniny (Pawłowski, 2002).

23 Porcje orzechów waŝące 30 g (Szostak i wsp., 2001).

24 30 g mieszanki w równych częściach: orzechy włoskie; orzechy laskowe; orzechy pistacjowe; migdały. Pokrywa 70% dziennego zapotrzebowania na NNKT 48% na witaminę E. Zawiera znaczne ilości tryptofanu od 152 do 310 mg / 100 g produktu jadalnego.

25 ObniŜenie poziomu tryptofanu w surowicy spadek poziomu w mózgu nasilenie depresji.

26 Cynk obecność w mikrosomach wątroby - frakcja odpowiedzialna za desaturację kwasów tłuszczowych Wpływ na aktywność 6-desaturazy decyduje o szybkości przemian metabolicznych długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (LCPUFA). Elektrony niezbędne do do desaturacji LCPUFA pochodzą z NADP (fosforan dinukleotydu nikotynoamidowego) oraz NADPH poprzez cytochromy B-5 i P-450. Cynk niezbędny do utrzymania prawidłowej konfiguracji enzymów desaturacyjnych, powstawania prostaglandyny PGE1.

27 USA obniŝenie spoŝycia omega-3 LCPUFA koreluje ze wzrostem częstości występowania depresji (DHA dokozaheksaenowy - szczególnie). Sugestia wzrost depresji od 1913 wzrost stosunku omega-6 oleje roślinne / omega 3 olej rybi wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zalecenia stosunek omega-6/omega-3 około 5-10.

28 SKŁADNIKI MINERALNE Efekt antydepresyjny po podaniu litu, rubidu, preparatów cynku. Niedobory mikropierwiastków alkoholizm, anoreksja, zawał serca, rozległe zabiegi operacyjne, Alzheimer, Parkinsonizm starzenie się organizmu,

29 20-40% cholesterolu w ustroju pochodzi z poŝywienia; Zawartość w dobowej racji pokarmowej nie powinna przekraczać około 300 mg. Czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca gdy zbyt wysoki poziom we krwi. W 1999 r. doniesienie: zbyt niski poziom cholesterolu zwiększone ryzyko wystąpienia samobójstw i stanów przygnębienia.

Podobne dokumenty

ZABURZEŃ AFEKTYWNYCH. Małgorzata Schlegel-Zawadzka. Zakład śywienia Człowieka Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

ZABURZEŃ AFEKTYWNYCH. Małgorzata Schlegel-Zawadzka. Zakład śywienia Człowieka Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego FACULTATES MEDICAE COLLEGII MEDICI UNIVERSITATIS JAGIELLONICAE FACULTATES MEDICAE COLLEGII MEDICI UNIVERSITATIS JAGIELLONICAE UWARUNKOWANIA śywieniowe ZABURZEŃ AFEKTYWNYCH Małgorzata Schlegel-Zawadzka