Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia"

Transkrypt

1 Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie Kraków 2011

2 Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Wykłady zostały opracowane przez zespół pracowników Pracowni Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii Katedry Górnictwa Podziemnego Wydziału Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo Hutniczej w składzie: dr hab. inż. Stanisław Nawrat, prof. nadzw. AGH Kierownik Pracowni dr inż. Mariusz Kapusta adiunkt, Z-ca Kierownika Pracowni dr inż. Jacek Korski wykładowca w Pracowni dr inż. Paweł Pytlik wykładowca w Pracowni mgr inż. Barbara Bielowicz asystent w Pracowni mgr inż. Dagmara Nowak Senderowska asystent w Pracowni Marek Pers specjalista ds. dydaktyki

3 Wykład 8 z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Temat wykładu: Podstawowy model systemu człowiek maszyna środowisko, funkcje człowieka w procesie produkcyjnym, diagnostyka ergonomiczna stanowisk pracy.

4 Człowiek maszyna - środowisko Model podstawowego systemu człowiek maszyna - środowisko

5 Człowiek maszyna - środowisko

6 Człowiek maszyna - środowisko

7 Człowiek maszyna - środowisko

8 (przyjmowanie informacji) Funkcje człowieka składnika systemu produkcyjnego: przyjmowanie informacji (człowiek odbiornik informacji), przetwarzanie informacji (człowiek przetwornik informacji), podejmowanie działań (człowiek działający składnik systemu). Człowiek jako odbiornik informacji rceptory (narządy zmysłów): wzrok słuch dotyk węch smak Człowiek jako odbiornik informacji: WZROK

9 (przyjmowanie informacji) Budowa oka Twardówka, Soczewka, Źrenica, Tęczówka, Nerw wzrokowy, Plamka żółta, Siatkówka, Naczyniówka.

10 (przyjmowanie informacji) Zakres widzenia. Aby narząd wzroku spełniał swoją funkcję potrzebne jest ŚWIATŁO

11 (przyjmowanie informacji) Akomodacja oka zjawisko automatycznego dostosowywania się układu optycznego oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach Głębia akomodacji odległość pomiędzy punktem dali i bliży wzrokowej. Punkt dali wzrokowej najdalszy punkt, który oko widzi z dobrą ostrością (ok. 5-6m). Punkt bliży wzrokowej to najmniejsza odległość dobrego widzenia (zmienia się z wiekiem dzieci ok. 10cm, dorosły ok. 25 cm).

12 (przyjmowanie informacji) Głębia akomodacji PUNKT DALEKI PUNKT BLISKI

13 (przyjmowanie informacji) Układ RGB w oku

14 (przyjmowanie informacji) Zaburzenia widzenia barwnego PROTANOPIA, DEUTERANOPIA, DALTONIZM, CAŁKOWITA ŚLEPOTA NA BARWY.

15 (przyjmowanie informacji) Funkcje człowieka składnika systemu produkcyjnego: przyjmowanie informacji (człowiek odbiornik informacji), przetwarzanie informacji (człowiek przetwornik informacji), podejmowanie działań (człowiek działający składnik systemu). Człowiek jako odbiornik informacji receptory (narządy zmysłów): wzrok słuch dotyk węch smak Człowiek jako odbiornik informacji: SŁUCH

16 (przyjmowanie informacji) Budowa ucha Ucho zewnętrzne Ucho środkowe Ucho wewnętrzne

17 (przyjmowanie informacji) Fala akustyczna rodzaj fali mechanicznej podłużnej ( zaburzenie gęstości i ciśnienia w ośrodku sprężystym (ciało stałe, ciecz, gaz) wywołane drganiami źródła. Fala dźwiękowa fala akustyczna odbierana przez ucho ludzkie jako wrażenie dźwiękowe.

18 (przyjmowanie informacji)

19 (przyjmowanie informacji) Parametrami opisującymi falę dźwiękową są m. in.: częstotliwość dźwięku [Hz] liczba cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu, ciśnienie akustyczne [Pa] różnica między chwilową wartością ciśnienia w ośrodku przy przejściu fali akustycznej a wartością ciśnienia statycznego, moc akustyczna źródła [W] ilość energii wysyłanej przez źródło dźwięku w jednostce czasu.

20 (przyjmowanie informacji) Częstotliwość dźwięku Ucho ludzkie może rejestrować fale dźwiękowe, których częstotliwości są z zakresu od 16 [Hz] do 20 [khz]. Najlepiej słyszalne są dźwięki o częstotliwości [Hz]. Odpowiada im wartość ciśnienia akustycznego równa 2x10-5 [Pa]. INFRADŹWIĘKAMI dźwięki poniżej zakresu słyszalności dla człowieka ULTRADŹWIĘKI dźwięki powyżej zakresu słyszalności dla

21 (przyjmowanie informacji) Wrażenia słuchowe dzielimy na: tony drgania harmoniczne, dźwięki to suma tonów o różnych częstotliwościach i amplitudach, szmery drgania o różnych częstotliwościach nieharmonicznych.

22 (przyjmowanie informacji)

23 (przyjmowanie informacji) Natężenie a poziom natężenia dźwięku 2 - krotny wzrost natężenia oznacza wzrost poziomu natężenia o ok. 3dB, 10 - krotny wzrost natężenia daje wzrost poziomu o ok. 10dB, krotny wzrost natężenia daje wzrost poziomu o ok. 20dB, krotny wzrost natężenia daje wzrost poziomu o ok. 30dB.

24 Przykłady poziomów natężenia dźwięku (przyjmowanie informacji)

25 (przyjmowanie informacji)

26 (przyjmowanie informacji)

27 (przyjmowanie informacji) Badanie słuchu (audiometr) Osoba badana siedzi w wyciszonej kabinie, w słuchawkach na uszach, przez które słyszy różnorodne tony czyste, od głębokich, niskich basów po wysokie, cienkie piski w zakresie częstotliwości od 125Hz do 8-10kHz. Progi słyszenia dla poszczególnych dźwięków przedstawia się następnie w postaci prostego wykresu.

28 (przyjmowanie informacji) Na siatce audiogramu wykreśla się próg słyszenia dla przewodnictwa powietrznego oraz dla przewodnictwa kostnego. Wykresy progu słyszenia drogą przewodnictwa powietrznego zaznaczone są linią ciągłą, natomiast wykresy progu słyszenia przewodnictwa kostnego zaznaczone są linią przerywaną.

29 (przyjmowanie informacji) Wynik badania (tono)audiogram

30 (przyjmowanie informacji) Wpływ wieku na słyszenie

31 (przetwarzanie informacji) Funkcje człowieka składnika systemu produkcyjnego przyjmowanie informacji (człowiek odbiornik informacji), przetwarzanie informacji (człowiek przetwornik informacji), podejmowanie działań (człowiek działający składnik systemu). Człowiek jako przetwornik informacji Udział zmysłów w pozyskiwaniu informacji z otoczenia: Wzrok słuch dotyk węch - smak

32 (przetwarzanie informacji) płat czołowy, płat ciemieniowy, płat skroniowy, płat potyliczny

33 (przetwarzanie informacji) Specjalizacja płatów mózgowych

34 (przetwarzanie informacji) Specjalizacja półkul mózgowych (asymetria)

35 (przetwarzanie informacji) Pamięć zdolność do rejestrowania i ponownego przywoływania wrażeń zmysłowych, skojarzeń czy informacji. Fazy pamięci jako procesu przetwarzania informacji kodowanie, przechowywanie, odtwarzanie.

36 (przetwarzanie informacji) Rodzaje pamięci (kryterium mechanizmu wydobycia) jawna, ukryta Warto pamiętać, że uczymy się (Vernon A. Magnesen): 10% z tego, co czytamy, 20% z tego, co słyszymy, 30% z tego, co widzimy, 70% z tego, co mówimy, 90% z tego, co mówimy i robimy.

37 (przetwarzanie informacji) Techniki zapamiętywania: przeuczenie, przeglądanie, porcjowanie, aktywne powtarzanie w pamięci, egzaminowanie siebie.

38 (przetwarzanie informacji) Krzywe zapominania (H. Ebbinghaus)

39 (przetwarzanie informacji) Tradycyjny model pamięci Wejście Dane ze środowiska (wrażenia) Rejestry sensoryczne wzrokowy słuchowy dotykowy Pamięć ultrakrótka (USTM) Czasowa pamięć robocza Pamięć krótkotrwała (STM) Pamięć długotrwała (LTM) Czasowa pamięć operacyjna Trwały magazyn pamięciowy Wyjście-Decyzja Reakcja-Działanie

40 (przetwarzanie informacji) Rodzaje pamięci: ultrakrótka, krótkotrwała, Trwała. Podejmowanie decyzji zdolność do tworzenia i oceny rozwiązań oraz koncepcji wyboru. Błąd poznawczy Proces atrybucji Stereotyp

41 (przetwarzanie informacji) Błędy w zachowaniu i podejmowaniu decyzji: efekt podczepienia, efekt potwierdzania, skrzywienie zawodowe, efekt zaprzeczania, efekt posiadania, efekt skupienia, niechęć do straty, ignorowanie prawdopodobieństwa.

42 (przetwarzanie informacji) Błędy w przekonaniach i ocenie prawdopodobieństwa iluzja grupowania, paradoks hazardzisty, efekt obserwatora, efekt polaryzacji, efekt pewności wstecznej, efekt subaddytywności, efekt antropiczny.

43 (podejmowanie działań) Funkcje człowieka składnika systemu produkcyjnego: przyjmowanie informacji (człowiek odbiornik informacji), przetwarzanie informacji (człowiek przetwornik informacji), podejmowanie działań (człowiek działający składnik systemu). Człowiek działający składnik systemu Decyzja efektor ruch kończyny

44 (podejmowanie działań) Reakcja i ruch Czas niezbędny do wykonania czynności w odpowiedzi na bodziec zmysłowy z otoczenia czas odpowiedzi = czas reakcji + czas ruchu Na czas reakcji składają się: czas odbioru bodźca, czas przejścia do świadomości, czas przetwarzania decyzji o rodzaju odpowiedzi, czas wyboru odpowiedzi.

45 (podejmowanie działań) Czas ruchu (zależy od wieku, sprawności fizycznej, ogólnej wydolności organizmu, warunków klimatycznych itp.) jest funkcją: odległości przemieszczenia części ciała, kierunku ruchu, rodzaju ruchu, rodzaju działania na końcu ruchu.

46 (podejmowanie działań) Badanie czasu reakcji

47 (podejmowanie działań) Badanie czasu reakcji

48 (podejmowanie działań) Anatomiczne charakterystyki człowieka antropometria. Antropometria zespół technik, zasad i metod pomiarowych ciała ludzkiego umożliwiających ścisłe badanie zróżnicowania cech mierzalnych. Pomiary antropometryczne opisują sylwetkę: wyprostowaną, naturalną

49 (podejmowanie działań) Antropometria klasyczna obejmuje pomiary: sematometria, kefalometria, osteometria, Antropometria klasyczna zajmuje się badaniem cech o charakterze: statycznym, dynamicznym.

50 (podejmowanie działań) Dla określenia cech o charakterze statycznym wykonuje się pomiary względem stałych punktów antropometrycznych: wysokości, długości, szerokości i głębokości, obwodów, kątów.

51 (podejmowanie działań) Dla określenia cech o charakterze dynamicznym wykonuje się pomiary kątów: odchylenia kończyn, odchylenia i skrętów głowy, skrętu kończyn i ich części, odchylenia grzbietowego i podeszwowego stopy, odchylenia ręki zaciśniętej.

52 (podejmowanie działań) Podstawowe cechy antropometrii statycznej

53 (podejmowanie działań) Położenie płaszczyzn pomiarowych

54 (podejmowanie działań) Położenie płaszczyzn pomiarowych

55 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne zasięg i strefy funkcjonalne rąk zasięg normalny, zasięg maksymalny, zasięg wymuszony.

56 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne zasięg rąk

57 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne zasięg rąk

58 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne zasięg ruchu stawów (stopnie)

59 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne zasięg ruchu stawów (stopnie)

60 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne inne przykłady

61 (podejmowanie działań) Dane dynamiczne inne przykłady

62 Antropometria w projektowaniu stanowisk pracy Wymiar antropometryczny jako zmienna losowa

63 Antropometria w projektowaniu stanowisk pracy Antropometria w projektowaniu Pozycja ciała przy pracy. Wraz ze zmianą pozycji ciała zmienia się geometria człowieka i jego możliwości dynamiczne. Zasadniczo wyróżnia się pozycje: stojącą, siedzącą, leżącą i pośrednią (klęcząca, kuczna itp.).

64 Antropometria w projektowaniu stanowisk pracy Antropometria w projektowaniu w pozycji siedzącej organizm zużywa już o 4,0% energii więcej, w pozycji klęczącej organizm zużywa już o 8,5% energii więcej, w pozycji stojącej organizm zużywa już o 12,0% energii więcej. Powyższe dane dotyczą postawy nie wymuszonej. Stan wymuszenia powoduje wzrost wydatkowania energii do 60%.

65 Antropometria w projektowaniu stanowisk pracy Atlas antropometryczny do projektowania

66 Antropometria w projektowaniu stanowisk pracy Antropometria w projektowaniu Przy projektowaniu stanowisk pracy z wykorzystaniem danych antropometrycznych stosuje się następujące metody: statystyczną, manekinów płaskich, graficzną, eksperymentalną.

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie

Bardziej szczegółowo

Fale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne

Fale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne Fale akustyczne Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość ciśnienie atmosferyczne Fale podłużne poprzeczne długość fali λ = v T T = 1/ f okres fali

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość. dr inż. Romuald Kędzierski

Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość. dr inż. Romuald Kędzierski Fale dźwiękowe - ich właściwości i klasyfikacja ze względu na ich częstotliwość dr inż. Romuald Kędzierski Czym jest dźwięk? Jest to wrażenie słuchowe, spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku

Bardziej szczegółowo

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła

Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Dźwięk. Cechy dźwięku, natura światła Fale dźwiękowe (akustyczne) - podłużne fale mechaniczne rozchodzące się w ciałach stałych, cieczach i gazach. Zakres słyszalnej częstotliwości f: 20 Hz < f < 20 000

Bardziej szczegółowo

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie Kraków 2015 Bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe. Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski

Fale dźwiękowe. Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski Fale dźwiękowe Jak człowiek ocenia natężenie bodźców słuchowych? dr inż. Romuald Kędzierski Podstawowe cechy dźwięku Ze wzrostem częstotliwości rośnie wysokość dźwięku Dźwięk o barwie złożonej składa się

Bardziej szczegółowo

Drgania i fale sprężyste. 1/24

Drgania i fale sprężyste. 1/24 Drgania i fale sprężyste. 1/24 Ruch drgający Każdy z tych ruchów: - Zachodzi tam i z powrotem po tym samym torze. - Powtarza się w równych odstępach czasu. 2/24 Ruch drgający W rzeczywistości: - Jest coraz

Bardziej szczegółowo

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej Fala dźwiękowa Podział fal Fala oznacza energię wypełniającą pewien obszar w przestrzeni. Wyróżniamy trzy główne rodzaje fal: Mechaniczne najbardziej znane, typowe przykłady to fale na wodzie czy fale

Bardziej szczegółowo

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia INFORMACJE OGÓLNE SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie

Bardziej szczegółowo

Przykładowe poziomy natężenia dźwięków występujących w środowisku człowieka: 0 db - próg słyszalności 10 db - szept 35 db - cicha muzyka 45 db -

Przykładowe poziomy natężenia dźwięków występujących w środowisku człowieka: 0 db - próg słyszalności 10 db - szept 35 db - cicha muzyka 45 db - Czym jest dźwięk? wrażeniem słuchowym, spowodowanym falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym (ciele stałym, cieczy, gazie). Częstotliwości fal, które są słyszalne dla człowieka, zawarte są

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI Z FIZYKI DLA KLASY III GIMNAZJUM. Temat lekcji: Co wiemy o drganiach i falach mechanicznych powtórzenie wiadomości.

SCENARIUSZ LEKCJI Z FIZYKI DLA KLASY III GIMNAZJUM. Temat lekcji: Co wiemy o drganiach i falach mechanicznych powtórzenie wiadomości. SCENARIUSZ LEKCJI Z FIZYKI DLA KLASY III GIMNAZJUM Temat lekcji: Co wiemy o drganiach i falach mechanicznych powtórzenie wiadomości. Prowadzący: mgr Iwona Rucińska nauczyciel fizyki, INFORMACJE OGÓLNE

Bardziej szczegółowo

w kontekście percepcji p zmysłów

w kontekście percepcji p zmysłów Układ nerwowy człowieka w kontekście percepcji p zmysłów Układ nerwowy dzieli się ę na ośrodkowy i obwodowy. Do układu nerwowego ośrodkowego zalicza się mózgowie (mózg, móżdżek i pień mózgu) oraz rdzeń

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko ucznia Data... Klasa...

Imię i nazwisko ucznia Data... Klasa... Przygotowano za pomocą programu Ciekawa fizyka. Bank zadań Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Częstotliwość

Bardziej szczegółowo

Nauka o słyszeniu. Wykład I Dźwięk. Anna Preis,

Nauka o słyszeniu. Wykład I Dźwięk. Anna Preis, Nauka o słyszeniu Wykład I Dźwięk Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 7. 10. 2015 Co słyszycie? Plan wykładu Demonstracja Percepcja słuchowa i wzrokowa Słyszenie a słuchanie Natura dźwięku dwie definicje

Bardziej szczegółowo

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ Ruch falowy Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość Częstotliwość i częstość kołowa Opis ruchu falowego Równanie fali biegnącej (w dodatnim kierunku osi x) v x t f 2 2 2 2 2 x v t Równanie różniczkowe

Bardziej szczegółowo

System diagnostyki słuchu

System diagnostyki słuchu System diagnostyki słuchu Politechnika Gdańska ul. Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk www.pg.gda.pl 1. Wprowadzenie Celem opracowanej aplikacji jest umożliwienie przeprowadzenie podstawowych testów słuchu,

Bardziej szczegółowo

Podstawy biofizyki zmysłu słuchu. Badanie progu pobudliwości ucha ludzkiego.

Podstawy biofizyki zmysłu słuchu. Badanie progu pobudliwości ucha ludzkiego. M5 Podstawy biofizyki zmysłu słuchu. Badanie progu pobudliwości ucha ludzkiego. Zagadnienia: Drgania mechaniczne. Fala mechaniczna powstawanie, mechanizm rozchodzenia się, własności, równanie fali harmonicznej.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej Dr inż. Wioletta Nowak ĆWICZENIE NR 1 POMIARY AUDIOMETRYCZNE

Bardziej szczegółowo

Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory

Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory Mechanoreceptory (dotyk, słuch) termoreceptory i nocyceptory Iinformacja o intensywności bodźca: 1. Kodowanie intensywności bodźca (we włóknie nerwowym czuciowym) odbywa się za pomocą zmian częstotliwość

Bardziej szczegółowo

Zmysł słuchu i równowagi

Zmysł słuchu i równowagi Zmysł słuchu i równowagi Ucho Jest narządem słuchu i równowagi. Składa się zasadniczo z trzech części: ucha zewnętrznego (1), środkowego (2) i wewnętrznego (3). Ucho zewnętrzne Składa się z małżowiny usznej

Bardziej szczegółowo

2LO 6 lu L 92, 93, 94 T3.5.2 Matematyczny opis zjawisk falowych cd. Na poprzednich lekcjach już było mamy to umieć 1. Ruch falowy 1.

2LO 6 lu L 92, 93, 94 T3.5.2 Matematyczny opis zjawisk falowych cd. Na poprzednich lekcjach już było mamy to umieć 1. Ruch falowy 1. 2LO 6 lu L 92, 93, 94 T3.5.2 Matematyczny opis zjawisk falowych cd. Na poprzednich lekcjach już było mamy to umieć 1. Ruch falowy 1. pokaz ruchu falowego 2. opis ruchu falowego słowami, wykresami, równaniami

Bardziej szczegółowo

Dźwięk podstawowe wiadomości technik informatyk

Dźwięk podstawowe wiadomości technik informatyk Dźwięk podstawowe wiadomości technik informatyk I. Formaty plików opisz zalety, wady, rodzaj kompresji i twórców 1. Format WAVE. 2. Format MP3. 3. Format WMA. 4. Format MIDI. 5. Format AIFF. 6. Format

Bardziej szczegółowo

Tajemnice świata zmysłów oko.

Tajemnice świata zmysłów oko. Tajemnice świata zmysłów oko. Spis treści Narządy zmysłów Zmysły u człowieka Oko Budowa oka Model budowy siatkówki Działanie oka Kolory oczu Choroby oczu Krótkowzroczność Dalekowzroczność Astygmatyzm Akomodacja

Bardziej szczegółowo

( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania

( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania ( F ) I. Zagadnienia 1. Ruch drgający i falowy. Zjawiska rezonansowe. 2. Źródła oraz detektory drgań i fal mechanicznych. 3. Ultradźwięki, dźwięki i infradźwięki. Wibracje. 4. Obiektywne i subiektywne

Bardziej szczegółowo

II. Metoda pracy Praca z podręcznikiem i atlasem, opis, wyjaśnianie, rozmowa dydaktyczna, obserwacja, prezentacje, gra dydaktyczna, pokaz.

II. Metoda pracy Praca z podręcznikiem i atlasem, opis, wyjaśnianie, rozmowa dydaktyczna, obserwacja, prezentacje, gra dydaktyczna, pokaz. Scenariusz lekcji I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: a) zna funkcje narządu słuchu i równowagi; b) wie, że ucho jest narządem zmysłu odbierającym bodźce akustyczne i zmiany położenia ciała; c) zna części

Bardziej szczegółowo

Mapa akustyczna Torunia

Mapa akustyczna Torunia Mapa akustyczna Torunia Informacje podstawowe Mapa akustyczna Słownik terminów Kontakt Przejdź do mapy» Słownik terminów specjalistycznych Hałas Hałasem nazywamy wszystkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe

Bardziej szczegółowo

Wykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne. Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak

Wykład FIZYKA I. 11. Fale mechaniczne.  Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Wykład FIZYKA I 11. Fale mechaniczne Dr hab. inż. Władysław Artur Woźniak Instytut Fizyki Politechniki Wrocławskiej http://www.if.pwr.wroc.pl/~wozniak/fizyka1.html FALA Falą nazywamy każde rozprzestrzeniające

Bardziej szczegółowo

1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom?

1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom? 1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom? 2. Ciało wykonujące drgania harmoniczne o amplitudzie

Bardziej szczegółowo

KARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia. data zal. projektu: Grupa Wydział. ocena za projekt: Rok lp. data adnotacje do zajęć podpis prowadzącego

KARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia. data zal. projektu: Grupa Wydział. ocena za projekt: Rok lp. data adnotacje do zajęć podpis prowadzącego Z KARTA REALIZACJI PROJEKTU Ergonomia imię i nazwisko: tytuł projektu:... prowadzący:...... data zal. projektu: Grupa Wydział ocena za projekt: Rok lp. data adnotacje do zajęć podpis prowadzącego 4 5 6

Bardziej szczegółowo

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera Jucatan, Mexico, February 005 W-10 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka

Bardziej szczegółowo

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Inżynier mechanik zawód z przyszłością współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zajęcia wyrównawcze z izyki -Zestaw 13 -eoria Drgania i ale. Ruch drgający harmoniczny, równanie ali płaskiej, eekt Dopplera, ale stojące. Siła harmoniczna, ruch drgający harmoniczny Siłą harmoniczną (sprężystości)

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli. Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ

Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli. Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ Instrukcja do laboratorium z Fizyki Budowli Temat laboratorium: CZĘSTOTLIWOŚĆ 1 1. Wprowadzenie 1.1.Widmo hałasu Płaską falę sinusoidalną można opisać następującym wyrażeniem: p = p 0 sin (2πft + φ) (1)

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z fizyki dla klasy III gimnazjum

Przedmiotowy system oceniania z fizyki dla klasy III gimnazjum Przedmiotowy system oceniania z fizyki dla klasy III gimnazjum Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI WYMAGANIA EDUKACYJNE Z FIZYKI KLASA III Drgania i fale mechaniczne Wymagania na stopień dopuszczający obejmują treści niezbędne dla dalszego kształcenia oraz użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

Bardziej szczegółowo

TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH

TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH TEMAT: OBSERWACJA ZJAWISKA DUDNIEŃ FAL AKUSTYCZNYCH Autor: Tomasz Kocur Podstawa programowa, III etap edukacyjny Cele kształcenia wymagania ogólne II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków

Bardziej szczegółowo

Temat: Zagrożenie hałasem

Temat: Zagrożenie hałasem MODUŁ IV LEKCJA 2 Temat: Zagrożenie hałasem Formy realizacji: ścieżka edukacyjna, lekcja fizyki, techniki (45 minutowa jednostka lekcyjna). Cele szczegółowe lekcji: uświadomienie zagrożeń związanych z

Bardziej szczegółowo

Pamięć. Funkcja i jej zaburzenia. Maciej Kopera

Pamięć. Funkcja i jej zaburzenia. Maciej Kopera Pamięć Funkcja i jej zaburzenia Maciej Kopera Definicja Czynność poznawcza umożliwiająca chwilowe lub trwałe zachowanie (zapamiętywanie), przechowywanie (magazynowanie), odtwarzanie (przypominanie) informacji.

Bardziej szczegółowo

BUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY

BUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY NEUROFIZJOLOGICZNE PODSTAWY UCZENIA SIĘ I PAM IĘCI BUDOWA MÓZGU (100 MILIARDÓW NEURONÓW) Objętość ok. 1300 cm 3 Kora mózgowa powierzchnia ok. 1m 2 Obszary podkorowe: Rdzeń przedłużony (oddychanie, połykanie,

Bardziej szczegółowo

Badanie widma fali akustycznej

Badanie widma fali akustycznej Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 00/009 sem.. grupa II Termin: 10 III 009 Nr. ćwiczenia: 1 Temat ćwiczenia: Badanie widma fali akustycznej Nr. studenta: 6 Nr. albumu: 15101

Bardziej szczegółowo

Zmysł wzroku Narząd wzroku Zdolność układu nerwowego do odbierania bodźców świetlnych i przetwarzania ich w mózgu na wrażenia wzrokowe jest określana jako zmysł wzroku. Anatomiczną postacią tego zmysłu

Bardziej szczegółowo

Percepcja dźwięku. Narząd słuchu

Percepcja dźwięku. Narząd słuchu Percepcja dźwięku Narząd słuchu 1 Narząd słuchu Ucho zewnętrzne składa się z małżowiny i kanału usznego, zakończone błoną bębenkową, doprowadza dźwięk do ucha środkowego poprzez drgania błony bębenkowej;

Bardziej szczegółowo

I. TEST SPRAWDZAJĄCY WIELOSTOPNIOWY : BODŹCE I ICH ODBIERANIE

I. TEST SPRAWDZAJĄCY WIELOSTOPNIOWY : BODŹCE I ICH ODBIERANIE I. TEST SPRAWDZAJĄCY WIELOSTOPNIOWY : BODŹCE I ICH ODBIERANIE INSTRUKCJA Test składa się z 28 pytań. Pytania są o zróżnicowanym stopniu trudności, ale ułożone w takiej kolejności aby ułatwić Ci pracę.

Bardziej szczegółowo

Pamięć i uczenie się Organizacja pamięci: systemy i procesy

Pamięć i uczenie się Organizacja pamięci: systemy i procesy Pamięć i uczenie się Organizacja pamięci: systemy i procesy Pamięć (Tulving) to hipotetyczny system w umyśle (mózgu) przechowujący informacje W 4 dr Łukasz Michalczyk Pamięć to zdolność, to procesy poznawcze,

Bardziej szczegółowo

8. Narządy zmysłów. 1. Budowa i działanie narządu wzroku. 2. Ucho narząd słuchu i równowagi. 3. Higiena oka i ucha

8. Narządy zmysłów. 1. Budowa i działanie narządu wzroku. 2. Ucho narząd słuchu i równowagi. 3. Higiena oka i ucha 8. Narządy zmysłów 1. Budowa i działanie narządu wzroku 2. Ucho narząd słuchu i równowagi 3. Higiena oka i ucha 4. Zmysły powonienia, smaku i dotyku Senses the ability to perceive information from the

Bardziej szczegółowo

Przygotowała: prof. Bożena Kostek

Przygotowała: prof. Bożena Kostek Przygotowała: prof. Bożena Kostek Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do ponad 10 Pa) wygodniej

Bardziej szczegółowo

voice to see with your ears

voice to see with your ears voice to see with your ears Łukasz Trzciałkowski gr00by@mat.umk.pl 2007-10-30 Zmysł słuchu to zmysł umożliwiający odbieranie (percepcję) fal dźwiękowych. Jest on wykorzystywany przez organizmy żywe do

Bardziej szczegółowo

Drania i fale. Przykład drgań. Drgająca linijka, ciało zawieszone na sprężynie, wahadło matematyczne.

Drania i fale. Przykład drgań. Drgająca linijka, ciało zawieszone na sprężynie, wahadło matematyczne. Drania i fale 1. Drgania W ruchu drgającym ciało wychyla się okresowo w jedną i w drugą stronę od położenia równowagi (cykliczna zmiana). W położeniu równowagi siły działające na ciało równoważą się. Przykład

Bardziej szczegółowo

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe

Bardziej szczegółowo

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 32 AKUSTYKA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania

autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 32 AKUSTYKA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania autor: Włodzimierz Wolczyński rozwiązywał (a)... ARKUSIK 32 AKUSTYKA Rozwiązanie zadań należy zapisać w wyznaczonych miejscach pod treścią zadania TEST JEDNOKROTNEGO WYBORU Przyjmij w zadaniach prędkość

Bardziej szczegółowo

Projekt W ś wiecie dź więko w

Projekt W ś wiecie dź więko w Projekt W ś wiecie dź więko w Adresaci projektu: uczniowie gimnazjum. Formy i metody pracy: pogadanka wprowadzająca, praca grupowa, metoda projektów. Czas realizacji : 3 tygodnie Cele projektu: Cel główny:

Bardziej szczegółowo

Drgania i fale zadania. Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3

Drgania i fale zadania. Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3 Zadanie 1 Zadanie 2 Zadanie 3 Zadanie 4 Zapisz, w którym punkcie wahadło ma największą energię kinetyczną, a w którym największą energię potencjalną? A B C Zadanie 5 Zadanie 6 Okres drgań pewnego wahadła

Bardziej szczegółowo

Regulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.

Regulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich

Bardziej szczegółowo

4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)

4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)185 4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu

Bardziej szczegółowo

Fale w przyrodzie - dźwięk

Fale w przyrodzie - dźwięk Fale w przyrodzie - dźwięk Fala Fala porusza się do przodu. Co dzieje się z cząsteczkami? Nie poruszają się razem z falą. Wykonują drganie i pozostają na swoich miejscach Ruch falowy nie powoduje transportu

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe wstęp. Wytworzenie fali dźwiękowej w cienkim metalowym pręcie.

Fale dźwiękowe wstęp. Wytworzenie fali dźwiękowej w cienkim metalowym pręcie. Fale dźwiękowe wstęp Falami dźwiękowymi nazywamy fale podłużne, które rozchodzą się w ośrodkach sprężystych Ludzkie ucho rozpoznaje fale dźwiękowe o częstotliwości od około 20 Hz do około 20 khz (zakres

Bardziej szczegółowo

Pole elektromagnetyczne. POLE ELEKTROMAGNETYCZNE - pewna przestrzeń, w której obrębie cząstki oddziałują na siebie elektrycznie i magnetycznie.

Pole elektromagnetyczne. POLE ELEKTROMAGNETYCZNE - pewna przestrzeń, w której obrębie cząstki oddziałują na siebie elektrycznie i magnetycznie. Pole elektromagnetyczne POLE ELEKTROMAGNETYCZNE - pewna przestrzeń, w której obrębie cząstki oddziałują na siebie elektrycznie i magnetycznie. INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA zjawisko powstawania siły elektromagnetycznej

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Fizyka klasa II gimnazjum. Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń:

Wymagania edukacyjne Fizyka klasa II gimnazjum. Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń: Przedmiotowy system oceniania dla uczniów z opinią PPP z fizyki kl.ii Wymagania edukacyjne Fizyka klasa II gimnazjum 1. Ruch i siły. 11 godz. L.p. Temat lekcji Wymagania na ocenę dopuszczającą 1 Ruch jednostajny

Bardziej szczegółowo

Doświadczalne wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu

Doświadczalne wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Doświadczalne wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Autorzy: Kamil Ćwintal, Adam Tużnik, Klaudia Bernat, Paweł Safiański uczniowie klasy I LO w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Edwarda Szylki w

Bardziej szczegółowo

AKUSTYKA. Fizyka Budowli. Akustyka techniczna WYKŁAD Z PRZEDMIOTU: a) akustyki urbanistycznej. b) akustyki wnętrz

AKUSTYKA. Fizyka Budowli. Akustyka techniczna WYKŁAD Z PRZEDMIOTU: a) akustyki urbanistycznej. b) akustyki wnętrz AKUSTYKA WYKŁAD Z PRZEDMIOTU: Fizyka Budowli Akustyka techniczna Kształtowaniem właściwych warunków akustycznych w miejscu pobytu ludzi zajmuje się dyscyplina naukowa zwana akustyką techniczną. W budownictwie

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO

LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metodyki pomiarów audiometrycznych, a w szczególności

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do technologii HDR

Wprowadzenie do technologii HDR Wprowadzenie do technologii HDR Konwersatorium 2 - inspiracje biologiczne mgr inż. Krzysztof Szwarc krzysztof@szwarc.net.pl Sosnowiec, 5 marca 2018 1 / 26 mgr inż. Krzysztof Szwarc Wprowadzenie do technologii

Bardziej szczegółowo

Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku

Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku Nauka o słyszeniu Wykład IV Głośność dźwięku Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 26.10.2016 Plan wykładu - głośność Próg słyszalności Poziom ciśnienia akustycznego SPL a poziom dźwięku SPL (A) Głośność

Bardziej szczegółowo

Percepcja jako zmysłowy odbiór bodźców Procesy percepcji Percepcja jako proces Definicja percepcji/spostrzegania Odbiór wrażeń Percepcja rejestracja

Percepcja jako zmysłowy odbiór bodźców Procesy percepcji Percepcja jako proces Definicja percepcji/spostrzegania Odbiór wrażeń Percepcja rejestracja Percepcja jako zmysłowy odbiór bodźców Wzrok Procesy percepcji wykład 5 Słuch Smak Węch Dotyk (czucie skórne) Zmysł równowagi Definicja percepcji/spostrzegania W wąskim znaczeniu odbiór wrażeń zmysłowych

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Metody kształcenia (wg W. Okonia): dyskusja, eksperyment pokazowy, wykład

SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Metody kształcenia (wg W. Okonia): dyskusja, eksperyment pokazowy, wykład Katarzyna Budzanowska SCENARIUSZ ZAJĘĆ Typ szkoły: ponadgimnazjalna Etap kształcenia: IV Rodzaj zajęć: lekcje fizyki Temat zajęć: Aby zagrać tak jak Chopin Cechy fal dźwiękowych Cele kształcenia: 1. Cel

Bardziej szczegółowo

Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu. Pielęgniarstwo Studia I stopnia Profil praktyczny Studia stacjonarne. Biofizyka. zimowy.

Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu. Pielęgniarstwo Studia I stopnia Profil praktyczny Studia stacjonarne. Biofizyka. zimowy. Sylabus przedmiotu 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne):

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Przedmowa. 2o Psychologia rozwoju człowieka 63

Wstęp. Przedmowa. 2o Psychologia rozwoju człowieka 63 Wstęp Przedmowa n 1. Cele, założenia i zastosowanie psychologii 13 1.1. Analiza zachowania i doznawania jako zadanie psychologii 14 1.2. Psychologia jako dziedzina badań 16 1.2.1. Cele badań naukowych

Bardziej szczegółowo

Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa,

Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa, Poziom dźwięku Decybel (db) jest jednostką poziomu; Ponieważ zakres zmian ciśnień fal akustycznych odbieranych przez ucho ludzkie mieści się w przedziale od 2*10-5 Pa do 10 2 Pa, co obejmuje 8 rzędów wielkości

Bardziej szczegółowo

Fale dźwiękowe i zjawisko dudnień. IV. Wprowadzenie.

Fale dźwiękowe i zjawisko dudnień. IV. Wprowadzenie. Ćwiczenie T - 6 Fale dźwiękowe i zjawisko dudnień I. Cel ćwiczenia: rejestracja i analiza fal dźwiękowych oraz zjawiska dudnienia. II. Przyrządy: interfejs CoachLab II +, czujnik dźwięku, dwa kamertony

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty. Techniki szybkiego uczenia się Praktyczne zastosowanie technik zapamiętywania. Sylwester Mariusz Pilipczuk.

Akademia Młodego Ekonomisty. Techniki szybkiego uczenia się Praktyczne zastosowanie technik zapamiętywania. Sylwester Mariusz Pilipczuk. Akademia Młodego Ekonomisty Techniki szybkiego uczenia się Praktyczne zastosowanie technik zapamiętywania Sylwester Mariusz Pilipczuk Uniwersytet w Białymstoku 24 listopada 2011 r. Cele: Zaznajomienie

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu. Prozopagnozja. wrażenie sensoryczne a percepcja. wrażenia sensoryczne i percepcja

Plan wykładu. Prozopagnozja. wrażenie sensoryczne a percepcja. wrażenia sensoryczne i percepcja Plan wykładu (1) rozróżnienie wrażeń sensorycznych i percepcji Psychologia procesów poznawczych: percepcja, język, myślenie wrażenie sensoryczne a percepcja W 3 dr Łukasz Michalczyk (2) wprowadzenie do

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki wykład 7

Podstawy fizyki wykład 7 Podstawy fizyki wykład 7 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Drgania Drgania i fale Drgania harmoniczne Siła sprężysta Energia drgań Składanie drgań Drgania tłumione i wymuszone Fale

Bardziej szczegółowo

Terminologia, definicje, jednostki miar stosowane w badaniach audiologicznych. Jacek Sokołowski

Terminologia, definicje, jednostki miar stosowane w badaniach audiologicznych. Jacek Sokołowski Terminologia, definicje, jednostki miar stosowane w badaniach audiologicznych Jacek Sokołowski Akustyka Akustyka jest to nauka o powstawaniu dźwięków i ich rozchodzeniu się w ośrodkach materialnych, zwykle

Bardziej szczegółowo

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera.

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera. W-1 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka falowa Fale akustyczne w powietrzu

Bardziej szczegółowo

POMIARY AUDIOMETRYCZNE

POMIARY AUDIOMETRYCZNE Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej ĆWICZENIE NR 9 POMIARY AUDIOMETRYCZNE Cel ćwiczenia Zapoznanie

Bardziej szczegółowo

Zmysły. Wzrok 250 000 000. Węch 40 000 000. Dotyk 2 500 000. Smak 1 000 000. Słuch 25 000. Równowaga?

Zmysły. Wzrok 250 000 000. Węch 40 000 000. Dotyk 2 500 000. Smak 1 000 000. Słuch 25 000. Równowaga? Zmysły Rodzaj zmysłu Liczba receptorów Wzrok 250 000 000 Węch 40 000 000 Dotyk 2 500 000 Smak 1 000 000 Słuch 25 000 Równowaga? Fale elektromagnetyczne Wzrok Informacje kształt zbliżony do podstawowych

Bardziej szczegółowo

Multi-sensoryczny trening słuchowy

Multi-sensoryczny trening słuchowy Multi-sensoryczny trening słuchowy Rozumienie mowy w hałasie Co daje trening słuchowy? Trening słuchowy gwarantuje powiększenie i polepszenie pracy ośrodków odpowiedzialnych za słyszenie na 5 lat. Pacjent,

Bardziej szczegółowo

- podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca

- podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca Fizyka, klasa II Podręcznik: Świat fizyki, cz.2 pod red. Barbary Sagnowskiej 6. Praca. Moc. Energia. Lp. Temat lekcji Wymagania konieczne i podstawowe 1 Praca mechaniczna - podaje przykłady wykonania pracy

Bardziej szczegółowo

Teorie opisujące naturalne słyszenie przestrzenne

Teorie opisujące naturalne słyszenie przestrzenne Teorie opisujące naturalne słyszenie przestrzenne teoria lokalizacji natężeniowo-czasowej teorie optyczne teorie motoryczne teorie przewodzenia przez kości czaszki teorie błędnikowe teorie wrażeń dotykowych

Bardziej szczegółowo

Zestaw ćwiczeń laboratoryjnych z Biofizyki dla kierunku Fizjoterapia

Zestaw ćwiczeń laboratoryjnych z Biofizyki dla kierunku Fizjoterapia Zestaw ćwiczeń laboratoryjnych z Biofizyki dla kierunku Fizjoterapia 1. Ćwiczenie wprowadzające: Wielkości fizyczne i błędy pomiarowe. Pomiar wielkości fizjologicznych 2. Prąd elektryczny: Pomiar oporu

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI PRZEDMOWA... 11

SPIS TREŚCI PRZEDMOWA... 11 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA.... 11. 1. WPROWADZENIE.... 15 1.1. Geneza ergonomii jako dyscypliny naukowej.... 16 1.2. Rozwój techniki i ewolucja jej roli dla człowieka oraz społeczeństwa... 19 1.3. Organizacja

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy II gimnazjum zgodny z nową podstawą programową.

Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy II gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Lekcja organizacyjna. Omówienie programu nauczania i przypomnienie wymagań przedmiotowych Tytuł rozdziału w

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Fizyka klasa II gimnazjum. Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń:

Wymagania edukacyjne Fizyka klasa II gimnazjum. Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń: Przedmiotowy system oceniania z fizyki kl.ii Wymagania edukacyjne Fizyka klasa II gimnazjum 1. Ruch i siły. 11 godz. L.p. Temat lekcji Wymagania na ocenę dopuszczającą 1 Ruch jednostajny prostoliniowy.

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z fizyki w klasie 3

Przedmiotowy system oceniania z fizyki w klasie 3 Przedmiotowy system oceniania z fizyki w klasie 3 Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie (oceny) 1. Drgania i fale R treści nadprogramowe Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry

Bardziej szczegółowo

Ma x licz ba pkt. Rodzaj/forma zadania

Ma x licz ba pkt. Rodzaj/forma zadania KARTOTEKA TESTU I SCHEMAT OCENIANIA - szkoła podstawowa - etap rejonowy Nr zada nia Cele ogólne 1 I. Wykorzystanie pojęć i wielkości 2 III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz

Bardziej szczegółowo

Temat: Budowa i działanie narządu wzroku.

Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole.

Bardziej szczegółowo

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia STUDIA STACJONARNE SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie

Bardziej szczegółowo

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia

Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia Wykłady z przedmiotu Bezpieczeństwo Pracy i Ergonomia SEMESTR I Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Górnictwa Podziemnego Pracownia Bezpieczeństwa Pracy i Ergonomii w Górnictwie Kraków 2015 Wykłady

Bardziej szczegółowo

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego - - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura

pobrano z serwisu Fizyka Dla Każdego -  - zadania z fizyki, wzory fizyczne, fizyka matura 11. Ruch drgający i fale mechaniczne zadania z arkusza I 11.6 11.1 11.7 11.8 11.9 11.2 11.10 11.3 11.4 11.11 11.12 11.5 11. Ruch drgający i fale mechaniczne - 1 - 11.13 11.22 11.14 11.15 11.16 11.17 11.23

Bardziej szczegółowo

Szkoła Główna Służby Pożarniczej Zakład Ratownictwa Technicznego i Medycznego. Laboratorium Bezpieczeństwa Ratownictwa.

Szkoła Główna Służby Pożarniczej Zakład Ratownictwa Technicznego i Medycznego. Laboratorium Bezpieczeństwa Ratownictwa. Szkoła Główna Służby Pożarniczej Zakład Ratownictwa Technicznego i Medycznego Laboratorium Bezpieczeństwa Ratownictwa Ćwiczenie nr 3 Temat: Badanie indywidualnego pola widzenia w różnych typach masek Warszawa

Bardziej szczegółowo

FALE DŹWIĘKOWE. fale podłużne. Acos sin

FALE DŹWIĘKOWE. fale podłużne. Acos sin ELEMENTY AKUSTYKI Fale dźwiękowe. Prędkość dźwięku. Charakter dźwięku. Wysokość, barwa i natężenie dźwięku. Poziom natężenia i głośności. Dudnienia. Zjawisko Dopplera. Fala dziobowa. Fala uderzeniowa.

Bardziej szczegółowo

KULTURA BEZPIECZEŃSTWA DRGANIA MECHANICZNE

KULTURA BEZPIECZEŃSTWA DRGANIA MECHANICZNE KULTURA BEZPIECZEŃSTWA DRGANIA MECHANICZNE Drgania mechaniczne wibracje to ruch cząstek ośrodka spręzystego względem położenia równowagi. W środowisku pracy rozpatrywane są jedynie drgania przekazywane

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO

LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR 3 SPRAWDZANIE PARAMETRÓW AUDIOMETRU TONOWEGO. AUDIOMETRIA TONOWA DLA PRZEWODNICTWA POWIETRZNEGO I KOSTNEGO Cel ćwiczenia Ćwiczenie składa się z dwóch części. Celem

Bardziej szczegółowo

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa Metody Optyczne w Technice Wykład 5 nterferometria laserowa Promieniowanie laserowe Wiązka monochromatyczna Duża koherencja przestrzenna i czasowa Niewielka rozbieżność wiązki Duża moc Największa możliwa

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1. Temat: BADANIE OSTROŚCI WIDZENIA W RÓŻNYCH WARUNKACH OŚWIETLENIOWYCH

Ćwiczenie nr 1. Temat: BADANIE OSTROŚCI WIDZENIA W RÓŻNYCH WARUNKACH OŚWIETLENIOWYCH Grupa: Elektrotechnika, sem 3., wersja z dn. 03.10.2011 Podstawy Techniki Świetlnej Laboratorium Ćwiczenie nr 1. Temat: BADANIE OSTROŚCI WIDZENIA W RÓŻNYCH WARUNKACH OŚWIETLENIOWYCH Opracowanie wykonano

Bardziej szczegółowo

Nauka o słyszeniu Wykład II System słuchowy

Nauka o słyszeniu Wykład II System słuchowy Nauka o słyszeniu Wykład II System słuchowy Anna Preis, email: apraton@amu.edu.pl 12.10.2016 neuroreille.com lub cochlea.eu Plan wykładu Anatomia i funkcja systemu słuchowego Ucho zewnętrzne Ucho środkowe

Bardziej szczegółowo

Wydział EAIiE Kierunek: Elektrotechnika. Wykład 12: Fale. Przedmiot: Fizyka. RUCH FALOWY -cd. Wykład /2009, zima 1

Wydział EAIiE Kierunek: Elektrotechnika. Wykład 12: Fale. Przedmiot: Fizyka. RUCH FALOWY -cd. Wykład /2009, zima 1 RUCH FALOWY -cd Wykład 9 2008/2009, zima 1 Energia i moc (a) dla y=y m, E k =0, E p =0 (b) dla y=0 drgający element liny uzyskuje maksymalną energię kinetyczną i potencjalną sprężystości (jest maksymalnie

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA III

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA III WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI KLASA III I. Drgania i fale R treści nadprogramowe Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady

Bardziej szczegółowo

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski

Wykład 9: Fale cz. 1. dr inż. Zbigniew Szklarski Wykład 9: Fale cz. 1 dr inż. Zbigniew Szklarski szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ Klasyfikacja fal fale mechaniczne zaburzenie przemieszczające się w ośrodku sprężystym, fale elektromagnetyczne

Bardziej szczegółowo