SPIS TREŚCI PRZEDMOWA... 11

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA WPROWADZENIE Geneza ergonomii jako dyscypliny naukowej Rozwój techniki i ewolucja jej roli dla człowieka oraz społeczeństwa Organizacja badań ergonomicznych, instytucje naukowe oraz piśmiennictwo periodyczne z zakresu ergonomii w Polsce i na świecie Podstawowe pojęcia stosowane w ergonomii, diagnostyce i organizacji pracy PODSTAWY PROJEKTOWANIA ERGONOMICZNEGO Działania ergonomiczne w sferze techniki Procesy projektowania w technice Pojęcie procesu projektowania Sekwencja działań podstawowych i strategie projektowe Typowe struktury procesów projektowania technicznego Elementy metodyki projektowania ergonomicznego Decyzje projektowe Przedmiot projektowania ergonomicznego Podział zadań w systemie człowiek obiekt techniczny Fazy istnienia systemu Ergonomiczne kryteria projektowe Ergonomiczna klasyfikacja projektowanych systemów Komputerowe wspomaganie projektowania ergonomicznego Rocedura wykonania zadania projektowego Sformułowanie zadania projektowego Założenia ergonomiczno-techniczno-ekonomiczne (ZETE) do projektu Poszukiwanie koncepcji rozwiązania zadania projektowego Projektowanie wstępne Projektowanie szczegółowe i dokumentowanie konstrukcyjne Budowa i badanie prototypu Weryfikacja dokumentacji projektowej

2 2.6. Zadania projektowe Zadanie 1. Podział czynności i zadań między człowieka i maszynę Zadanie 2. Prognoza obciążeń fizycznych pracownika Zadanie 3. Prognoza obciążenia psychicznego przyszłych użytkowników Zadanie 4. Metody pracy Zadanie 5. Ustalenie wysokości manipulacyjnej i przestrzeni czynności ruchowych Zadanie 6. Projektowanie stanowiska pracy w pozycji siedzącej Zadanie 7. Projektowanie struktury przestrzeni pracy na podstawie danych antropometrycznych Zadanie 8. Projektowanie koniecznej przestrzeni obserwacji Zadanie 9. Architektura obiektu technicznego Zadanie 10. Projektowanie rozmieszczenia urządzeń sterowniczych i wskaźnikowych Zadanie 11. Konstrukcja i dobór urządzeń sygnalizacyjnych i informacyjnych Zadanie 12. Konstrukcja i dobór typowych urządzeń sterowniczych Zadanie 13. Badanie prototypu Zadanie 14. Projektowanie modernizacji stanowisk pracy Zadanie 15. Projektowanie środowiska fizyczno-chemiczno-biologicznego DIAGNOZA W ERGONOMII Istota diagnozy Diagnoza ergonomiczna Diagnoza jako źródło danych do projektowania Diagnoza obciążeń człowieka w procesie pracy Fizjologiczne i biomechaniczne podstawy wykonywania pracy Ocena obciążenia fizycznego pracą Ocena ryzyka występowania dolegliwości mięśniowo-szkieletowych Psychologiczne podstawy wykonywania pracy Ocena obciążenia psychicznego pracą Zmęczenie i odpoczynek Diagnoza obiektów technicznych Ocena antropometryczna obiektów technicznych Dane dotyczące warunków percepcji informacji Kształtowanie układów kontrolno-sterowniczych Kształtowanie obiektów technicznych Diagnoza materialnego środowiska pracy Drgania mechaniczne (wibracje) Hałas Oświetlenie Mikroklimat Zanieczyszczenia, zapylenia Emisja energii szkodliwej Przegląd metod i technik diagnostycznych Struktura metod oceny stanowisk pracy Metoda list kontrolnych Metody badań testowych Metody ilościowe Metody atestacji i certyfikacji Metoda bilansowa Metoda analizy czynnikowej

3 4. ZASADY PROJEKTOWANIA ZHUMANIZOWANYCH FORM ORGANIZACJI PRACY Ergonomiczne aspekty nowych form organizacji pracy Kształtowanie treści pracy Praca w zespołach roboczych Metody pracy Przerwy wypoczynkowe w czasie pracy Praca zmianowa Elastyczne formy czasu pracy Psychologiczne i społeczne aspekty organizacji pracy Motywacja do pracy Satysfakcja z pracy Teoria systemów socjotechnicznych Partycypacyjne metody usprawnienia organizacji pracy Metody wartościowania pracy Mierniki oceny warunków pracy Ocena płynności kadr Ocena bezpieczeństwa pracy Ocena wypadków przy pracy Ocena ryzyka zawodowego Ocena efektów pracy pracownika Ocena wydajności pracy Ocena technicznego uzbrojenia pracy Ocena ekonomiczna rozwiązań ergonomicznych NOWE NURTY W BADANIACH ERGONOMICZNYCH Ergonomia mieszkania Ergonomia dla ludzi starszych i osób z niepełnosprawnościami Ergonomia wyrobu Ergonomia a bezpieczeństwo pracy Stan normalizacji w ergonomii Ergonomia przekazu informacji naukowej Osobowość wykładowcy Konstrukcja treści przekazu Zasada poglądowości przekazu Certyfikacja kompetencji zawodowych ergonomisty EKSPERYMENTY Część 1 STRUKTURA PRZESTRZENNA STANOWISKA PRACY Eksperyment 1. Graficzne wyznaczanie obszarów pracy Eksperyment 2. Modelowe wyznaczanie obszarów pracy (fantomy) Eksperyment 3. Komputerowe wyznaczanie obszarów pracy Eksperyment 4. Ocena rozmieszczenia urządzeń sterowniczych Eksperyment 5. Ocena ergonomiczności różnych typów krzeseł Eksperyment 6. Wyznaczanie wysokości pola pracy i rozległości strefy manipulacyjnej Eksperyment 7. Wyznaczanie położenia strefy manipulacji Eksperyment 8. Uwarunkowania sprawności komunikacyjnej układu człowiek maszyna

4 Eksperyment 9. Wyznaczanie optymalnego położenia kątowego strefy manipulacyjnej Eksperyment 10. Badanie związków między sygnałem a działaniem (wariant A) Eksperyment 11. Badanie związków między sygnałem a działaniem (wariant B) Eksperyment 12. Badanie szybkości i precyzji pracy Eksperyment 13. Weryfikacja antropometryczna stanowiska pracy Część 2 FIZJOLOGICZNE PODSTAWY WYKONYWANIA PRACY Eksperyment 14. Badanie wydolności fizycznej na podstawie pomiaru ciśnienia krwi. 359 Eksperyment 15. Badanie wydolności fizycznej na podstawie pomiaru wentylacji minutowej płuc Eksperyment 16. Badanie wydolności fizycznej na podstawie pomiaru tętna Eksperyment 17. Badanie wydolności fizycznej na podstawie pomiaru odnowy tętna,. ciśnienia krwi, wentylacji minutowej płuc Eksperyment 18. Warunki utrzymania maksymalnej siły mięśni Eksperyment 19. Statyczne obciążenie mięśni Eksperyment 20. Indeks sprawności fizycznej Część 3 PSYCHOLOGICZNE PODSTAWY WYKONANIA PRACY Eksperyment 21. Badanie wydolności psychicznej na podstawie pomiaru czasu reakcji prostej Eksperyment 22. Badanie wydolności psychicznej na podstawie pomiaru czasu reakcji złożonej (alternatywnej) Eksperyment 23. Koordynacja wzrokowo-ruchowa Eksperyment 24. Preferencje w spostrzeganiu Eksperyment 25. Monotonia Część 4 HAŁAS 374 Eksperyment 26. Ocena poziomu hałasu w pomieszczeniu zamkniętym Eksperyment 27. Sumowanie poziomów hałasu Eksperyment 28. Wpływ szumu na odbiór informacji werbalnych Eksperyment 29. Ocena poziomu ekspozycji na hałas Eksperyment 30. Absolutny próg słuchowy Eksperyment 31. Wpływ hałasu na słuch Eksperyment 32. Ocena szkodliwości hałasu Eksperyment 33. Ocena dokuczliwości hałasu Eksperyment 34. Indywidualne środki ochrony przed hałasem Eksperyment 35. Wykreślenie mapy hałasu Eksperyment 36. Chłonność akustyczna pomieszczenia Eksperyment 37. Izolacyjność akustyczna przegród z materiałów dźwiękoizolacyjnych Eksperyment 38. Tłumienie dźwięku przez materiały dźwiękoizolacyjne Część 5 DRGANIA MECHANICZNE (WIBRACJE) Eksperyment 39. Ocena parametrów wibracji Eksperyment 40. Wpływ parametrów wibracji na pracę człowieka

5 Część 6 OŚWIETLENIE 403 Eksperyment 41. Ocena parametrów oświetlenia w pomieszczeniu zamkniętym Eksperyment 42. Oświetlenie płaszczyzny roboczej Eksperyment 43. Cienistość ogólna i zaciemnienie miejscowe na płaszczyźnie roboczej Eksperyment 44. Wpływ natężenia oświetlenia na czas reakcji prostej operatora Część 7 WARUNKI TERMICZNE Eksperyment 45. Ocena parametrów mikroklimatu Eksperyment 46. Mikroklimat w środowisku termicznym umiarkowanym Część 8 ZAGROŻENIA WYPADKOWE Eksperyment 47. Analityczna ocena częstości zagrożeń wypadkowych BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKI