Realizacja zadań wynikających z Konwencji: monitoring wdrażania edukacja uczniów z niepełnosprawnościami

Transkrypt

1 Realizacja zadań wynikających z Konwencji: monitoring wdrażania edukacja uczniów z niepełnosprawnościami dr Paweł Kubicki, Stowarzyszenie Nie-Grzeczne Dzieci, Komisja ekspercka ds. osób z niepełnosprawnością przy RPO Katowice,

2 Monitoring Konwencji podstawy działania Zgodnie z treścią art. 33 ust. 2 Konwencji, państwa-strony zobowiązane Dane zastane są do ustanowienia (akty prawne, struktury lokalne obejmującej strategie jeden i lub więcej dokumenty niezależnych urzędowe, mechanizmów dane w statystyczne). celu promowania, ochrony i monitorowania wdrażania Konwencji. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wskazało, że zadania niezależnego mechanizmu monitorującego w Polsce sprawować będzie indywidualnych Rzecznik Praw Obywatelskich. z rodzicami, nauczycielami i Ponadto, w myśl art. 33 ust. 3 Konwencji, w proces monitorowania Konwencji powinno być włączone społeczeństwo obywatelskie, w Działalność tym osoby z niepełnosprawnościami rzecznicza (w 2011 oraz ponad reprezentujące 2200 maili, je organizacje.

3 Obowiązki organu monitorującego Stosownie do zaleceń Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych przy ONZ, do zadań niezależnego organu monitorującego powinny Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i należeć dokumenty obok działań urzędowe, stricte monitorujących, dane statystyczne). także: działania prewencyjne, rozstrzyganie skarg na łamanie lub brak realizacji postanowień Badania Konwencji, jakościowe (38 wywiadów wytaczanie w imieniu skarżących spraw sądowych lub reprezentowanie ich przed sądami, działania promocyjne, w tym podnoszenie świadomości społecznej odnośnie do istnienia Konwencji oraz konieczności kilkaset jej codziennej udzielonych realizacji w porad, praktyce. kilkadziesiąt

4 Monitoring i prewencja lista działań bieżąca analiza sytuacji prawnej i faktycznej osób z niepełnosprawnościami w Polsce, Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). prowadzenie kontroli prewencyjnych działalności organów i instytucji publicznych zobowiązanych do działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami Badania jakościowe (np. (38 w wywiadów zakresie ochrony praw niepełnosprawnych indywidualnych uczniów), z rodzicami, nauczycielami i prowadzenie badań społecznych w zakresie sytuacji faktycznej osób z niepełnosprawnościami i praktyki stosowania przepisów prawa,

5 Monitoring i prewencja lista działań systematyczne analizowanie orzecznictwa sądów oraz sporządzanie Dane zastane okresowych (akty informacji prawne, (nie lokalne rzadziej strategie niż raz na i rok) w zakresie dokumenty istotnych urzędowe, problemów dotyczących dane statystyczne). ochrony praw osób z niepełnosprawnością, monitorowanie precedensowych spraw sądowych toczących się przed sądami krajowymi w sprawach z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji i nierównego traktowania, systematyczne analizowanie orzecznictwa Komitetu Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ oraz sporządzanie okresowych informacji (nie interwencji, rzadziej niż raz spotkania na rok) w zakresie i debaty istotnych eksperckie). problemów dotyczących ochrony praw osób z niepełnosprawnościami,

6 Monitoring i prewencja lista działań Sporządzanie tzw. raportu alternatywnego z wykonywania przez Rzeczpospolitą Dane zastane Polską (akty postanowień prawne, Konwencji lokalne zawierającego strategie i szczegółowe dokumenty sprawozdanie urzędowe, dotyczące dane środków statystyczne). podjętych w celu realizacji zobowiązań wynikających z KPON oraz na temat postępu dokonanego w tym zakresie przez Polskę Stosownie do treści art. 35 ust. 1 i 2 pierwsze sprawozdanie powinno zostać sporządzone dwa lata po ratyfikowaniu Konwencji, a następnie co cztery lata).

7 Ramy prawne - edukacja Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych w art. 24 pkt. 1 jednoznacznie wskazuje na prawo osób z niepełnosprawnościami (OzN) do edukacji Dane bez zastane dyskryminacji (akty i na prawne, zasadach równych lokalne szans strategie oraz zobowiązuje i sygnatariuszy Konwencji zapewnienia włączającego systemu kształcenia umożliwiającego dokumenty integrację urzędowe, na wszystkich dane poziomach statystyczne). edukacji i w kształceniu ustawicznym Art. 70 Konstytucji RP: Każdy ma prawo do nauki ( ). Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia ( ) Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.). Zgodnie z art. 1: System oświaty zapewnia w szczególności: ( ) możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną ( ) zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi Działalność oraz predyspozycjami, rzecznicza (w a także 2011 opiekę ponad uczniami 2200 maili, ( ) niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych

8 Z życia wzięte Według rzecznika prasowego Kuratorium Oświaty w Warszawie, dyrektor Dane szkoły zastane powszechnej (akty prawne, ma prawo lokalne odmówić strategie przyjęcia dziecka i z niepełnosprawnością dokumenty urzędowe, swojej dane placówki. statystyczne). Jest to uzasadnione tym, że nie każda szkoła ogólnodostępna jest w stanie zapewnić dziecku z niepełnosprawnością odpowiednią opiekę i warunki pobytu. Takie sytuacje Badania mogą jakościowe się zdarzyć np. (38 wtedy, wywiadów gdy w orzeczeniu zalecony jest inny indywidualnych typ szkoły. Dyrektor, z rodzicami, który odmówił nauczycielami przyjęcia dziecka, i powinien udzielić przedstawicielami rodzicom informacji samorządów). o najbliższej placówce, która będzie w stanie zapewnić odpowiednią opiekę. Informacja o tym, czy szkoła ogólnodostępna ma możliwość przyjęcia dziecka z wybór interwencji, szkoły, spotkania i debaty eksperckie). niepełnosprawnością, powinna znaleźć się w jej statucie. (artykuł

9 Wydatki związane z niepełnosprawnością 65 mld, 4,6% PKB w 2010 r. Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). Wydatki na świadczenia pieniężne dla ON - 41% Wydatki publiczne ochrony zdrowia na rzecz ON 33% Wydatki indywidualne (leczenie, rehabilitacja) 12% PFRON 7% Dodatkowe wagi subwencyjne w ramach oświaty 5% (zaokraglając 3 mld zł) Wydatki rzeczowe i na usługi dla ON 1% Orzecznictwo i koszty administracyjne 1% Źródło: Instytucjonalne, zdrowotne i społeczne determinanty niepełnosprawności, projekt IPiSS; prof. Stanisława Golinowska

10 Finansowanie edukacji Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). SZKOŁY P2 = upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, niedostosowanie społeczne, zaburzenia zachowania, zagrożenie uzależnieniem, niedostosowaniem społecznym, z chorobami przewlekłymi P3 = niewidomi, słabowidzący, niepełnosprawni ruchowo, w tym z afazją, zaburzenia psychiczne P4 = niesłyszący i słabosłyszący, upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym lub znacznym P5 = upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim, niepełnosprawności sprzeżone oraz autyzm, w tym zespół Aspergera PRZEDSZKOLA P28 = niesłyszący, słabosłyszący, niewidomi, słabowidzący, z niepełnosprawnością ruchową w tym z P36 = wychowankowie OREW, afazją, z upośledzeniem umysłowym niepełnosprawności sprzeżone oraz autyzm, w tym zespół Aspergera

11 Między teorią a praktyką Dane zastane (akty prawne, lokalne strategie i dokumenty urzędowe, dane statystyczne). Źródło: dr Agnieszka Dudzińska, oprac. własne