program edukacyjny muzeum Pałacu W WilanoWie 2009/2010

Transkrypt

1 program edukacyjny muzeum Pałacu W WilanoWie 2009/2010

2 1. Spotkania Muzealne a. Historia, kultura, sztuka PRZEDSZKOLA Wizyta u króla zajęcia odbywają się w ogrodzie zajęcia odbywają się w Pałacu Warsztaty Przedszkola Szko a Podstawowa Gimnazjum Szko y Ponadgimnazjalne DoroÂli Król, niestety, osobiście nie oprowadza gości po swojej rezydencji. Robią to współcześni piewcy jego bohaterskich czynów. Podczas wizyty u króla Jana III Sobieskiego zwiedzisz wszystkie najpiękniejsze komnaty w jego pałacu, m.in.: Pokój Sypialny Jego Królewskiej Mości, Bibliotekę, Wielką Sień, apartamenty Królowej. Kim była wybranka serca Jana III Sobieskiego, jaka była jego ulubiona lektura i w co się ubierał odpowiedzi znajdziesz, rozwiązując szereg przewidzianych na czas wizyty zadań. Liczne anegdoty i ciekawostki z życia króla Jana, które usłyszysz, pozwolą Ci poznać charakter tego nietuzinkowego władcy. Zwierzaki, stwory i potwory Jeżeli chcesz zamienić się w tropiciela dziwnych stworzeń i niestraszne Ci spotkanie oko w oko z mitologicznymi potworami, to zapraszamy na bezkrwawe łowy w bajkowy świat centaurów, satyrów i nimf. Tylko dzięki Twojej spostrzegawczości dziwaczne kreatury mogą zostać schwytane, poskromione i oswojone. Dlaczego właśnie w pałacu w Wilanowie zamieszkuje smok i centaur? Co łączy królową Marysieńkę ze sfinksem? Dlaczego w Sypialni Króla ukrywają się konie morskie zwane hippokampami? Odpowiedzi szukaj w królewskich komnatach! W czasie zajęć możesz też z całą klasą wsiąść na latający dywan edukacyjny, który potem zamieni się w grę memory lub układankę. Dywan zaprojektowała specjalnie dla najmłodszych gości pałacu w Wilanowie łódzka artystka Joanna Rusin. Guzikozwierzaki Gdzieś, wiadomo nawet dokładnie gdzie, jest park, w którym mieszkają guzikowe zwierzęta. Wśród nich są zarówno guzikolądowce, jak i guzikowodniaki oraz guzikopowietrzniaki. Uczestnicy warsztatów wyruszą na wycieczkę do wilanowskiego Guzikoparku. W czasie wyprawy oko w oko spotkają się z wiewiórką, łabędziem i motylem. Na koniec młodzi tropiciele będą wykonywać (przy użyciu kolorowych guzików różnych kształtów i wielkości, kleju oraz drucików) napotkane w parku zwierzaki. Tajemniczy ogród Wędrując po wilanowskim ogrodzie, możesz dowiedzieć się, jak dawniej planowano ogrody galanteryjne i skąd wzięły się ich regularne kształty. Pożyczysz też od barokowych ogrodników geometryczne okulary, by wcielić się w rolę architekta i z rozkazu Króla Jego Mości rozplanować królewski ogród fruktyfikujący. Spróbuj spojrzeć na otoczenie przez geometryczne okulary! Czy świat może składać się z samych geometrycznych brył? Czy krzewy mogą zamienić się w kule, a drzewa w prostopadłościany? Dawne opisy pozwolą Ci odkryć, jakie warzywa i owoce uprawiał w swoim ogrodzie król Jan III Sobieski. Codzienne niecodzienne stroje Jana III Sobieskiego W trakcie półtoragodzinnych zajęć dydaktycznych dzieci dowiedzą się: kto wchodził w skład familii króla Jana III Sobieskiego (królowa Maria Kazimiera d Arquien zwana Marysieńką, synowie Jakub, Aleksander, Konstanty, Jan i córka Teresa); w co ubierali się na co dzień i od święta król Jan III Sobieski oraz królowa Maria Kazimiera (strój polski żupan, kontusz, pas kontuszowy; suknia z gorsetem); w jaki sposób damy podkreślały swoją urodę (np. róż, puder, czernidło, muszka); jakie uczesania były modne w czasach Jej i Jego Królewskiej Mości (np. wysoko podgolona czupryna, fryzura a la Fontange, fryzura a la lion); jak urządzić swój miniwarsztat krawiecki. Oto niektóre atrakcje dla dzieci: lektura książeczki Codzienne niecodzienne stroje Jana III Sobieskiego; rozpoznawanie po fakturze i splocie nitek różnych rodzajów tkanin (np. aksamit, welur, wełna, jedwab, koronka); gałgankowe wyklejanki ( Ubierz z szykiem szlachciankę Mariannę i szlachcica Bartłomieja! ); mierzenie pasów kontuszowych. Zajęcia mają charakter warsztatowy, a odbywają się w namiocie w parku. Bursztynowa korona W czasie zajęć dzieci poznają legendę, według której król Jan III Sobieski, rezydujący niegdyś w pałacu w Wilanowie, otrzymał koronę wykonaną z bryły bursztynu przez początkującego gdańskiego artystę Andrzeja Schlüetera. Poznają również niesamo- wite dzieje samego artysty, który trafił na dwór Jego Królewskiej Mości. W części warsztatowej zajęć dzieci wykonują ze złotego lustrzanego brystolu koronę królowej (dziewczynki) lub koronę króla (chłopcy), którą ozdabiają kamieniami szlachetnymi. Podróże Jana III Sobieskiego Jeśli Wasi Milusińscy mają nie mniej niż 4 lata i nie więcej niż 7 lat, lubią wodzić palcem po mapie, rozwiązywać zagadki i rebusy, projektować pojazdy, a ponadto są ciekawe, jak i do jakich zakątków Europy podróżowali król Jan oraz królowa Maria Kazimiera, to przyjdźcie z nimi na Podróże Jana III Sobieskiego. Warsztaty prowadzone są w namiocie rozstawionym w parku. Królewskie zabawy w królewskich ogrodach Jeśli Wasi Milusińscy mają nie mniej niż 4 lata i nie więcej niż 8 lat, uwielbiają rysować, malować, układać puzzle i klocki, a ponadto są ciekawi, w co bawili się ich rówieśnicy 300 lat temu, to przyjdźcie z nimi na Królewskie zabawy w królewskich ogrodach. W trakcie ok. półtoragodzinnych warsztatów dzieci dowiedzą się, że pałac w Wilanowie był w XVII wieku letnią rezydencją króla Jana III Sobieskiego i królowej Marii Kazimiery, poznają skład rodziny królewskiej, pieszczotliwe przezwiska, które nadane zostały królewiczom i królewnie przez rodziców oraz zabawy i rozrywki swoich rówieśników sprzed 300 lat (ślepa babka, polowanie, gra w kręgle, gra w piłkę, gra w kości, wyścigi, zagadki i rebusy). Warsztaty odbywają się w okresie od kwietnia do czerwca. Prowadzone są w namiocie rozstawionym w parku.

3 SZKOŁA PODSTAWOWA Wizyta u króla (klasy 0 6) Król, niestety, osobiście nie oprowadza gości po swojej rezydencji. Robią to współcześni piewcy jego bohaterskich czynów. Podczas wizyty u króla Jana III Sobieskiego zwiedzisz wszystkie najpiękniejsze komnaty w jego pałacu, m.in.: Pokój Sypialny Jego Królewskiej Mości, Bibliotekę, Wielką Sień, apartamenty Królowej. Kim była wybranka serca Jana III Sobieskiego, jaka była jego ulubiona lektura i w co się ubierał odpowiedzi znajdziesz, rozwiązując szereg przewidzianych na czas wizyty zadań. Liczne anegdoty i ciekawostki z życia króla Jana, które usłyszysz, pozwolą Ci poznać charakter tego nietuzinkowego władcy. Zwierzaki, stwory i potwory (klasy 0 3) Jeżeli chcesz zamienić się w tropiciela dziwnych stworzeń i niestraszne Ci spotkanie oko w oko z mitologicznymi potworami, to zapraszamy na bezkrwawe łowy w bajkowy świat centaurów, satyrów i nimf. Tylko dzięki Twojej spostrzegawczości dziwaczne kreatury mogą zostać schwytane, poskromione i oswojone. Dlaczego właśnie w pałacu w Wilanowie zamieszkują smok i centaur? Co łączy królową Marysieńkę ze sfinksem? Dlaczego w Sypialni Króla ukrywają się konie morskie zwane hippokampami? Odpowiedzi szukaj w królewskich komnatach! W czasie zajęć możesz też z całą klasą wsiąść na latający dywan edukacyjny, który potem zamieni się w grę memory lub układankę. Dywan zaprojektowała specjalnie dla najmłodszych gości pałacu w Wilanowie łódzka artystka Joanna Rusin. Mitologia na usługach króla (klasy 4 6) Z pałacowych obrazów spoglądają postaci starożytnych bogów i bogiń, kamienne muskuły prężą rzeźby mitycznych herosów. W sypialni królowej spotkać można Narcyza zapatrzonego w swe odbicie i nieszczęśliwie w nim zakochaną nimfę Echo. W niewielkim gabineciku pod postaciami byka, łabędzia i złotego deszczu ukrywa się najważniejszy z bogów Zeus. Atrybuty towarzyszące mitycznym postaciom są jedyną wskazówką, która pomaga odgadnąć, z kim mamy do czynienia. Podczas zajęć wspólnie zastanowimy się, czym była mitologia i jakie funkcje pełniły mity? Dlaczego władcy tak chętnie sięgali po historie pochodzące z tak odległych, starożytnych czasów? Liczne ćwiczenia i łamigłówki pozwolą odkryć tajemnice mitologicznych postaci. Przekonasz się także, że były bliskie nie tylko królowi i królowej, ale potrafią znaleźć swoje miejsce również w naszych czasach. Obyczaje w dawnej Polsce (klasy 4 6) Kim był szlachcic? Jak się ubierał? Jak lubił spędzać czas? Co jadł? Co to jest herb i dlaczego pojawia się niemal na wszystkim, co należało do tej warstwy społecznej? Odpowiedzi na wszystkie te pytania uzyskasz podczas zajęć muzealnych. Na podstawie wybranych dzieł sztuki przeniesiemy Cię w barwny i niezwykle ciekawy świat obyczajów dawnej Polski. Liczne zagadki i ćwiczenia pomogą Ci w poznawaniu polskich tradycji i rodzimej historii. Warsztat nadwornego malarza (klasy 4 6) Czy wiesz, że za czasów Jana III w Wilanowie działała malarnia będąca zalążkiem pierwszej akademii sztuk pięknych w Polsce? To tu artyści tworzyli swoje wspaniałe kompozycje. Zastanawiałeś się kiedyś, jak uzyskiwali niezwykłe efekty, by zachwycić króla i jego poddanych? W czasie zajęć dowiesz się, jak wykreślano perspektywę, co to jest kompozycja i światłocień. Wspólnie spróbujemy odkryć tajniki warsztatu dawnych artystów królewskich. Skąd brali farby do malowania? Na czym tworzyli swoje dzieła? Jak długo je malowali? Jakimi zasadami kierowali się przy wyborze kolorów i ich zestawieniu? W odpowiedzi na te wszystkie pytania pomogą Ci pomoce naukowe w postaci próbek barwników, pigmentów, farb, podobrazi malarskich. Karty pracy zaś umożliwią Ci ugruntowanie zdobytej wiedzy. Wybierz się razem z nami w fascynującą wyprawę do malarni króla Jana! Guzikozwierzaki (klasy 0 3) Gdzieś, wiadomo nawet dokładnie gdzie, jest park, w którym mieszkają guzikowe zwierzęta. Wśród nich są zarówno guzikolądowce, jak i guzikowodniaki oraz guzikopowietrzniaki. Uczestnicy warsztatów wyruszą na wycieczkę do wilanowskiego Guzikoparku. W czasie wyprawy oko w oko spotkają się z wiewiórką, łabędziem i motylem. Na koniec młodzi tropiciele będą wykonywać (przy pomocy kolorowych guzików różnych kształtów i wielkości, kleju oraz drucików) napotkane w parku zwierzaki. Tajemniczy ogród (klasy 0 6) Wędrując po wilanowskim ogrodzie, możesz dowiedzieć się, jak dawniej planowano ogrody galanteryjne i skąd wzięły się ich regularne kształty. Pożyczysz też od barokowych ogrodników geometryczne okulary, by wcielić się w rolę architekta i z rozkazu Króla Jego Mości rozplanować królewski ogród fruktyfikujący. Spróbuj spojrzeć na otoczenie przez geometryczne okulary! Czy świat może składać się z samych geometrycznych brył? Czy krzewy mogą zamienić się w kule, a drzewa w prostopadłościany? Dawne opisy pozwolą Ci odkryć, jakie warzywa i owoce uprawiał w swoim ogrodzie król Jan III Sobieski. Śladami hrabiego Stanisława Kostki Potockiego (klasy 4 6) Stanisław Kostka Potocki to ogarnięty pasją podróżowania oraz kolekcjonowania dzieł sztuki zręczny polityk i postępowy pisarz oświecenia. Przez ponad 20 lat był on właścicielem pałacu w Wilanowie, w którym niegdyś rezydował król Jan III Sobieski. Pragnąc udostępnić szerszej publiczności zgromadzone przez siebie dzieła sztuki, hrabia Potocki otworzył w pałacu w Wilanowie (w 1805 r.) jedno z pierwszych na ziemiach Rzeczypospolitej muzeów. Co w spadku, poza muzeum, przekazał nam jeszcze Stanisław Kostka Potocki? W jaki sposób potomni odwdzięczyli mu się za ten osobliwy dar? Odpowiedzi na te pytania uczestnicy wycieczki (połączonej z konkursem) znajdą sami, podążając śladami Stanisława Kostki Potockiego, które zaprowadzą ich do bajecznego ogrodu roztaczającego się na tyłach królewskiej rezydencji. Dzieci, które przekażą przewodnikowi wycieczki karty z rozwiązanymi zadaniami, wezmą udział w losowaniu nagród, które odbędzie się 30 czerwca oraz 31 sierpnia. Gra terenowa Kółko i krzyżyk (klasy 4 6) Kółko i krzyżyk to gra, która z pewnością nie ma przed Wami żadnych tajemnic. Znacie obowiązujące w niej zasady i wiecie, jaki zręczny manewr daje Wam zwycięstwo. Niestety, mylicie się W Kółko i krzyżyk można również zagrać bez kartki papieru, a za przeciwnika mieć nie jedną osobę, ale cały zespół. Kartkę zastąpi Wam tym razem mapa terenu rozciągającego się wokół pałacu w Wilanowie, na której znajdziecie doskonale znany Wam diagram z polami do gry w Kółko i krzyżyk. W każdym polu znajduje się jeden z obiektów, do których będzie należało dotrzeć. W grze będą konkurowały ze sobą dwie kilku- lub kilkunastoosobowe drużyny. O przynależności do drużyny, której identyfikatorem, tj. znakiem rozpoznawczym, będzie KÓŁKO lub KRZYŻYK, zadecyduje zabawa Kosmos. Numer obiektu, w którego kierunku wyruszy drużyna, zostanie wylosowany przez wyłonionego spośród Was lidera. Na miejscu odszukacie kartę z takim samym numerem, jaki ma wylosowany obiekt. Na karcie znajdziecie zadania, których rozwiązanie zostanie potwierdzone stemplem kółkiem lub krzyżykiem w odpowiednim polu w diagramie do gry. Zwycięża ta drużyna, u której wylosowane obiekty ułożą się w pionową, poziomą lub skośną linię. Każdy uczestnik wycieczki otrzyma kolorową teczkę z kartami do gry, t-shirt oraz ołówek z logo gry! Grupa może liczyć maksymalnie 35 osób.

4 Historia szkiełka i oka na dworze króla Jana III Sobieskiego (klasy 3 5) Jak liczną familię miał król Jan III Sobieski? Co łączyło zwycięzcę spod Wiednia z gdańskim astronomem Janem Heweliuszem? Kto Jego Królewskiej Mości wyjaśnił zjawisko powstawania tęczy na niebie? Jak dawniej odmierzano czas? na te i inne pytania dzieci znajdą odpowiedzi w czasie półtoragodzinnych plenerowych warsztatów oraz na podstawie lektury książeczki Historia szkiełka i oka na dworze króla Jana III Sobieskiego. Uczestnicy warsztatów skonstruują zegar słoneczny, a także wprawią w ruch mieszacz kolorów, aby przekonać się, że białe światło wcale nie jest białe. Nauczą się też, że lepiej jest zmierzyć niż uwierzyć. Bursztynowa korona (klasy 1 3) W czasie zajęć dzieci poznają legendę, według której król Jan III Sobieski, rezydujący niegdyś w pałacu w Wilanowie, otrzymał koronę wykonaną z bryły bursztynu przez początkującego gdańskiego artystę Andrzeja Schlüetera. Poznają również niesamowite dzieje samego artysty, który trafił na dwór Jego Królewskiej Mości. W części warsztatowej zajęć dzieci wykonują ze złotego lustrzanego brystolu koronę królowej (dziewczynki) lub koronę króla (chłopcy), którą ozdabiają kamieniami szlachetnymi. SZKOŁY PONADPODSTAWOWE Wnętrza pałacu i ich symbolika Daj się uwieść! Pałac w Wilanowie porazi Cię bogactwem dekoracji ogromne plafony w komnatach królewskich, złocenia, rzeźby, stiuki, marmurowe posadzki, genueńskie welury na ścianach, piękne malowidła ze scenami o tematyce mitologicznej, wspaniałe portrety królewskiej rodziny, istna feeria barw i kształtów! Oszołomieni przepychem musimy zastanowić się, jaka idea łączy w całość te wszystkie elementy. W jaki sposób można wykorzystać prywatną rezydencję króla do gloryfikacji jego czynów wojennych i sławienia go jako dobrego władcy? Dlaczego najbogatszą dekorację otrzymała Sypialnia Jego Królewskiej Mości? W trakcie zwiedzania najpiękniejszych komnat królewskich będziesz mógł wspólnie z koleżankami i kolegami podjąć się interpretacji plafonów z przedstawieniami pór roku i rozwikłać wiele ciekawych zagadek ukrytych w dekoracji pałacowej. Kultura sarmacka, czyli poznaj pana po cholewie! Podejrzany: szlachcic. Wygląd: drągal, brzuszysty, pleczysty, wąsal z czubem. Był ubrany z turecka, kontusz extraordynaryjnie w błocie uflegany. Człowiek gorączka, raptus puelli na Waćpannie Annie Stanisławskiej wykonał. Uwaga! Poszukiwany szlachcic jest wyjątkowo niebezpieczny, zapalczywy, tęgi rębajło, w szabli experincję ma wysoką, znany z burd i pijatyk, świetnie jeździ konno. Znak szczególny: żółta cholewa. Ostatnio z kupą swawolną grasował na szlaku zbaraskim. Wielokrotnie sejmy zrywał. Kompletujemy kompanów do drużyny, która wyruszy śladami zbiega. Kandydaci zmierzą się z kulturą sarmacką, obyczajami i historią. Po wyprawie będziesz wiedział, jak właściwie zawiązać pas kontuszowy, dlaczego warto zawsze nosić przy sobie łyżkę, czemu kielichy były tak duże, jak przyrządzić polewkę piwną i gęś czarną oraz jak zaaranżować uroczystość pogrzebową. W trakcie zajęć dowiesz się też, z czego wynikał swoisty snobizm na tle genealogicznym polskiej szlachty w XVII wieku, ile z ducha tamtej epoki przetrwało do naszych czasów, a także zastanowisz się, co dzisiaj pozwala nam określić się jako wspólnota narodowa. Poznaj niesamowite obyczaje Sarmatów: kulturę polityczną, orientalną modę (elementy polskiego stroju narodowego kontusz, żupan, delia, pas kontuszowy; charakterystyczne fryzury czub, osełedec), zasady zawierania małżeństw (konkury, śluby, rozwody), styl biesiadowania (gusta kulinarne i sposób podejmowania gości), status poszczególnych członków rodziny, zwyczaje pogrzebowe (portret trumienny, oprawa artystyczna pogrzebów). Wilanów perłą baroku Dlaczego z sufitu wyłania się całkiem tłuściutka noga pewnego putta? Jak to się dzieje, że przodkowie z portretów wodzą za Tobą wzrokiem? Dlaczego po złożeniu na pół plan pałacu przybiera kształt litery L, a wzrok płata nam figle, gdy patrzymy na posadzkę w królewskiej Bibliotece? Przyjrzyj się warsztatowi XVII-wiecznego artysty i zbadaj tajniki sztuki barokowej zaklętej w dewizie: Zachwycić, wzruszyć, pouczyć, a wreszcie przekonać! Zachwyć się pięknem barokowych form, wzrusz się dramatycznymi losami mitycznych bohaterów, przyjmij naukę o potędze władzy królewskiej i przekonaj się o mądrości monarchy oraz ogromie jego sukcesów militarnych. W czasie zajęć znajdziesz odpowiedzi na pytania: w jaki sposób artysta barokowy osiąga swój cel propagandowy? Jakie cechy dzieła sztuki pozwalają nam określić je przymiotnikiem barokowy? Czym inspirował się architekt Wilanowa, projektując królewską willę? Twoje wnikliwe oko przebada gruntownie najciekawsze zabytki malarskie, rzeźbiarskie i architektoniczne zgromadzone w Wilanowie, by zgłębić zagadnienie baroku jako stylu i epoki. Zakochany król i królowa Wilanów jako rezydencja zakochanej pary królewskiej kryje wiele dzieł sztuki o tematyce miłosnej. Na obrazach i plafonach odnajdziesz sceny przedstawiające znane pary mitycznych kochanków. Z czasów Jana III Sobieskiego przetrwała wspaniała opowieść o Amorze, bogu miłości, i Psyche, pannie nadobnej ulubiona historia Króla Jego Mości. W trakcie zajęć usłyszysz romantyczną historię miłości prześlicznej Marii Kazimiery d Arquien i Jana Sobieskiego oraz poznasz tajemniczy miłosny szyfr, którym kochankowie posługiwali się w listach. Znajdziesz odpowiedź na pytanie, dlaczego Marysieńka tak często słała królowi pomarańcze, a on namiętnie przyrządzał konfitury. Będziesz mógł również spróbować swych sił w trudnej sztuce epistolografii i stworzyć własny list miłosny utrzymany w stylistyce barokowej. Tajemnice konserwacji Na zajęciach dowiesz się, w jaki sposób w dawnych wiekach malowano obrazy, rzeźbiono lub złocono. Zrozumiesz, dlaczego dzieła sztuki się niszczą. Poznasz różne możliwości ich naprawy. Wystarczy, że zaczniesz wnikliwiej przyglądać się obrazom, a odkryjesz ich tajemnice. A wszystko to na najciekawszych przykładach dzieł sztuki, podane w przystępny sposób przez młodych konserwatorów. Dawne stroje Uwaga, fantazyjne stroje z dawnych epok mogą uwolnić Twoją wyobraźnię i spowodować, że zmienisz całkowicie swój dotychczasowy wizerunek! Zapraszamy do wspólnej wyprawy w krainę dawnej mody, świata gorsetów, krynolin, podgolonych czubów i kontuszy. Wilanowska galeria portretów pozwoli Ci zapoznać się z historią polskiego kostiumu od XVII do XIX w. W trakcie zajęć szczególną uwagę poświęcamy polskiemu ubiorowi narodowemu. Wszyscy uczestnicy zajęć otrzymają bogato ilustrowaną książeczkę edukacyjną Dawne stroje.

5 Style w ogrodach W jaki sposób uzyskujemy takie niezwykłe kształty roślin? Co sprawia, że układają się one w barwny dywan? Dlaczego tajemnicze zakątki nie zarosły chwastami? Dzięki ogrodowym opowieściom uczniowie poznają sekrety parku w Wilanowie. Zajęcia są prezentacją różnych typów założeń ogrodowych na przykładzie parku wilanowskiego. W części praktycznej młodzież odnajduje elementy charakterystyczne dla ogrodu barokowego, parku w stylu angielskim i angielsko-chińskim. Odsiecz Wiedeńska Bitwa, która ocaliła Europę Historia odsieczy Wiednia to fascynująca, pełna zdumiewających decyzji strategicznych oraz nagłych zwrotów akcji opowieść. Sama bitwa zaliczana jest przez historyków wojskowości, obok tak znamienitych starć jak zmagania w wąwozie termopilskim czy kampania Aleksandra Macedońskiego, do najważniejszych batalii w historii. Prowadzona we wnętrzach rezydencji Jana III Sobieskiego w Wilanowie lekcja ma na celu zapoznanie z przyczynami konfliktu, przebiegiem działań wojennych, postaciami najważniejszych dowódców, realiami epoki. Zajęcia uzupełnione są prezentacją multimedialną. Na zakończenie przewidziano stoczenie prawdziwej kampanii wojennej dwóch wrogich obozów! Drukarnia króla Jana III Jeśli chcesz dowiedzieć się, co czytano w XVII w. i dlaczego zwycięstwo wiedeńskie było tak popularne wśród czytelników współczesnych Janowi III, dołącz do kręgu uczniów nadwornego drukarza. Przy pomocy repliki XVII-wiecznej prasy drukarskiej własnoręcznie wyprodukujesz kopię Nowin i Pism ulotnych. Zabawa murowana i można się do woli wybrudzić! b. Migane spotkania muzealne Muzeum Pałac w Wilanowie ma przyjemność poinformować o poszerzeniu dotychczasowej oferty edukacyjnej dla dzieci i młodzieży od niedawna w stałej ofercie muzeum można znaleźć także lekcje muzealne dla osób słabosłyszących i niesłyszących. Zajęcia te prowadzone są w języku migowym przez osoby mające doświadczenie w edukacji surdopedagogicznej. W czasie zajęć wykorzystuje się różne pomoce edukacyjne, które urozmaicają lekcję, jak również ułatwiają przyswojenie materiału przez uczniów. Wszystkie lekcje konsultowane były z metodykiem nauczania specjalnego oraz są zgodne z programem nauczania przewidzianym dla poszczególnych szkół. Wizyta u króla W trakcie zajęć dzieci i młodzież będą mogli zapoznać się z historią pałacu w Wilanowie, zobaczyć jego piękne wnętrza, podziwiać bogate dekoracje. Przez ponad godzinę będą gośćmi króla Jana i jego rodziny, którą w całości poznają. Dowiedzą się także o tym, jak wyglądało życie na XVII-wiecznym dworze szlacheckim i czym tamta codzienność różniła się od dzisiejszej. Będą mieli też szansę poznania niektórych z obyczajów staropolskich. Epoka króla Jana III W czasie lekcji uczniowie dowiedzą się sporo o historii Wilanowa i osobie króla Sobieskiego. Oprócz tego poruszone będą kwestie XVII-wiecznej kultury i sztuki. Uczniowie poznają najbardziej charakterystyczne typy malarstwa i architektury, dowiedzą się o najciekawszych obiektach barokowych zarówno z Polski, jak i Europy. Poznają także specyficzne cechy kultury sarmackiej, z tak typowymi elementami jak strój, dworek i obyczaje.

6 c. Spotkania z przyrodą Król ogrodnik (7 14 lat) 2. Programy edukacyjne a. Sekrety Pałacowych Muz Park wilanowski to miejsce niezwykłe ze względu na swój potencjał i bogactwo przyrodnicze, zarówno pod względem flory, jak i fauny. Uczestnicy spotkań o charakterze warsztatowym uczą się rozpoznawać gatunki drzew i krzewów oraz ich symbolikę. Poznają obyczaje zwierząt i ptaków oraz badają doświadczalnie czystość i skład chemiczny wód Jeziora Wilanowskiego oraz potoku Służewieckiego. Przedszkola i szkoły podstawowe Zielona wyprawa (5 12 lat) Dzięki tej wyjątkowej wyprawie uczniowie poznają wiele sekretów przyrody i dowiedzą się, dlaczego warto ją chronić. Młodzi badacze w trakcie zajęć odkryją tajemnice drzew parkowych, dowiedzą się, kim była wydra zwana Robakiem oraz jakie zwierzęta można spotkać w parku. Uczniowie udadzą się także na poszukiwanie motyli oraz nauczą się rozpoznawać parkowe ptaki. Po drugiej stronie lupy o owadach i nie tylko (5 12 lat) Kim są admirał rusałka i paź królowej? Dlaczego szczerzy się szczeżuja? Czy raki faktycznie żyją w czystej wodzie? Na zajęciach dzieci poznają odpowiedzi na te i wiele innych pytań, przy pomocy lupy będą mogły obejrzeć najróżniejsze wodne i lądowe bezkręgowce, a ponadto wykonają kilka niezwykle interesujących zadań. Rozmawiały dwie sikorki, czyli rozpoznawanie ptaków (5 12 lat) Wilanowski park pełen jest skrzydlatych mieszkańców. Na zajęciach dzieci nauczą się rozpoznawać podstawowe gatunki ptaków, poznają ich głosy oraz usłyszą wiele ciekawostek dotyczących ich życia. Dowiedzą się również, jak można pomagać ptakom. Na młodych ornitologów czekają także ciekawe zagadki i kolorowanki. O czym szumią drzewa? (5 12 lat) Zapraszamy na spacer w towarzystwie niecodziennego przewodnika wszędobylskiej wiewiórki, która pokaże nam wiele ciekawych drzew. Poznamy gatunki rodzime i obce, zajrzymy do dziupli, sprawdzimy, czy ktoś mieszka pod korą, dowiemy się, jak policzyć wiek drzewa oraz czy kształt liści ma jakieś znaczenie. Serdecznie zapraszamy na wycieczkę wiewiórczym szlakiem. Zwierzęta parku (5 14 lat) Jakie zwierzęta zamieszkują tereny wilanowskiego parku? Gdzie mieszkają, co i kiedy jedzą, czym się zajmują w ciągu dnia? W trakcie zajęć uczestnicy nauczą się rozpoznawać tropy zwierząt oraz dowiedzą się, kim był tajemniczy Robak ulubieniec króla Jana. Gleba pełna życia (7 12 lat) Ciemno, zimno i ponuro, a mimo to chętnych do przebywania w takim środowisku jest wiele. Na naszych zajęciach uczniowie dowiedzą się, jak wyglądają gniazda zwierząt żyjących w glebie, czym zajmuje się dżdżownica oraz czy rośliny mają swoje ulubione gleby. Uczestnicy zajęć będą mieli również możliwość zobaczyć niecodzienne oblicze minerałów. Jakimi ziołami leczono, a jakimi przyprawiano królewskie potrawy? Jakie użyteczne rośliny uprawiano w Wilanowie, a które służyły wyłącznie ozdobie? Skąd pochodzi nazwa kosztela? W trakcie zajęć uczestnicy poznają niektóre sekrety wilanowskich upraw. W części praktycznej będą mogli powąchać, a nawet skosztować niektórych ziół, a także obejrzeć je pod mikroskopem. Wodne laboratorium (7 14 lat) Jak krąży woda w przyrodzie? Ile jest jej na naszej planecie? Jak możemy ją chronić? Młodzi badacze dowiedzą się, jak można oczyścić wodę, samodzielnie skonstruują filtr wodny i zbadają współczynnik ph wód Jeziora Wilanowskiego oraz potoku, a następnie porównają je z ph cytryn i detergentów. Szkoły ponadpodstawowe Przyroda w miastach Zapraszamy młodzież gimnazjalną i licealną na niezwykle ciekawą wycieczkę w dżunglę miasta. Uczestnicy spotkania poznają różnorodność przyrody Warszawy w strefach poddanych różnej presji człowieka. Co żyje na naszych osiedlach? Dlaczego parki i ogrody są ważne dla roślin, zwierząt i człowieka? Jak dzika i naturalna może być przyroda w miastach? Odpowiedzi na te pytania poszukamy w trakcie dwuipółgodzinnego spaceru przez osiedla wilanowskie, ogrody przypałacowe i rezerwat Morysin. Zapraszamy uczniów i nauczycieli ze szkół podstawowych, gimnazjów i liceów do wzięcia udziału w programie edukacyjnym Sekrety Pałacowych Muz. Celem naszych spotkań będzie zapoznanie dzieci i młodzieży z życiem kulturalnym na dworach monarchów europejskich i polskich. Z przepychem i blaskiem balów, uczt oraz maskarad, których nieodzownym elementem były muzyka, taniec i teatr. Uczestnicy dowiedzą się również, jak zmieniała się moda w dziedzinie stroju i obyczaju. Omawiany program obejmuje okres XVII XIX w. Zajęcia są cykliczne, odbywają się raz w miesiącu i obejmują następujące tematy: Wilanów rezydencja królewska i magnacka Podczas zajęć uczniowie poznają dzieje rezydencji wilanowskiej i jej kolejnych właścicieli. Domowe muzykowanie Marii Kazimiery Podczas warsztatów muzycznych uczestnicy poznają najbardziej zasłużonych dla sztuki muzycznej doby baroku mecenasów, a także nazwiska i repertuar czołowych muzyków. Prezentowane jest instrumentarium wykorzystywane przez ówczesnych artystów. Kontakt z żywą muzyką z epoki, odtwarzaną przez muzyków na dawnych instrumentach, możliwość bezpośredniego obejrzenia i dotknięcia skrzypiec, fletu, klawikordu oraz poznania ich budowy i zasad wydobywania dźwięku dla wielu jest pierwszym tak bliskim spotkaniem z tą dziedziną sztuki. Zajęcia prowadzą Maria Erdman i Karolina Zych. Zabytki muzyki ludowej Niezwykle wartka i pasjonująca opowieść o muzykowaniu ludowym, które bardzo często przenikało na dwory, szczególnie szlacheckie, ale i magnackie, a nawet królewskie. Jan III So-

7 bieski, który był człowiekiem wszechstronnie wykształconym, wykazywał niezwykłe zamiłowanie do tego rodzaju muzyki. Warsztaty wyzwalają niezwykłą aktywność i mają ogromny walor edukacyjny. Młodzież ma możliwość obejrzenia i dotknięcia takich instrumentów, jak: basy, cymbały, flety proste, lira korbowa. Uczniowie mogą również spróbować na nich zagrać. I wcale nie jest wymagane przygotowanie muzyczne. Zajęcia prowadzi Jerzy Burdzy. Warsztaty tańca dawnego Tancerka specjalizująca się w tańcach historycznych podczas dwóch spotkań wprowadzi dzieci i młodzież w świat XVII- i XVIII-wiecznych uczt i zabaw. Nasi goście uczą się kroków menueta, gawota czy kontredansa przy akompaniamencie przepięknej muzyki, co sprawia dużą radość z uwagi na to, że nie są to tańce trudne, a efekty edukacyjne zauważalne są już po pierwszym spotkaniu. Zajęcia prowadzi Sylwia Majewska. Lalka przytulanka Warsztaty plastyczne odbywają się w pałacu w Sali Uczt lub w Sali Białej. Zajęcia manualne mają za zadanie pobudzić rozwój emocjonalny dziecka, a także wyzwolić jego potencjał twórczy. Uczestnicy wykonują lalki putta i lalki pierot z materiału lub na szydełku, a następnie ozdabiają je koralikami. Wykonane lalki nawiązują do motywów dekoracji wnętrz pałacowych i do teatru. Zajęcia prowadzi Magdalena Szpak. Rokokowy galant warsztaty kostiumologiczne, pokaz makijażu barokowego Warsztaty te, przygotowane z niezwykłą pieczołowitością, wymagały dużej inwestycji, jaką był zakup specjalnie na tę okoliczność szytych kopii oryginalnych kostiumów z epoki rokoko. Są to zarówno suknie damskie, jak i stroje męskie, peruki, pantofle i wszelkie niezbędne dodatki. Uczestnicy podczas zajęć poznają nie tylko specyfikę stroju szlacheckiego i magnackiego, polskiego oraz zachodniego, ale również dowiadują się, jak i dlaczego zmieniała się moda, jak wyglądało życie codzienne, jakie rozrywki umilały czas naszym przodkom. Następnie w specjalnie ustawionej przygotowalni mają możliwość wypróbowania na sobie makijażu zgodnego z kanonami ówczesnej mody, przymierzenia kostiumu, peruki, a potem sfotografowania się. Zajęcia odbywają się w Sali Białej. Warsztat prowadzą: aktorka Mira Nyckowska i charakteryzatorki z Teatru Wielkiego Marta Pyt i Joanna Żukowska. Teatr potęga wyobraźni Nawiązując do teatralnych zamiłowań dawnych mieszkańców pałacu wilanowskiego, którzy nie tylko byli widzami ale również i to bardzo często twórcami, a zarazem aktorami pisanych przez siebie przedstawień i sztuk teatralnych, chcielibyśmy zaprosić młodzież na podróż w magiczny świat teatru. Pragniemy uzmysłowić tym, którzy zechcą uczestniczyć w naszych zajęciach, fenomen istnienia i funkcjonowania teatru tej dziedziny sztuki, która chyba najbardziej ze wszystkich zawładnęła ludzką wyobraźnią, skupiając wokół siebie pozostałe: muzykę, taniec, malarstwo, rzeźbę i architekturę. Naszym celem jest przygotowanie młodzieży nie tylko do roli odbiorcy kultury, ale również czynnego jej uczestnika twórcy. Chcemy zapoznać uczniów z różnymi technikami aktorskimi, takimi jak: maska, lalka, pantomima, rekwizyt. Chcemy też pokazać, jakźpoprzez wyobraźnię aktora można zmieniać znaczenie tekstu, nadając mu nowy wyraz. Uzmysłowi to uczestnikom, jak ogromne znaczenie w pracy aktora mają wyobraźnia oraz emocje, a także do jak zaskakujących efektów może doprowadzić zabawa z nimi. Przeprowadzamy dzieci przez świat teatru i pokazujemy, jaką drogę przebywa tekst literacki od pomysłu, poprzez scenariusz, projekty scenografii, kostiumy, pomysł kompozytora, do gotowego spektaklu. W warsztatach wykorzystujemy maski teatralne nawiązujące do teatru antycznego, lalki teatralne będące przykładami różnych technik (pacynki, marionetki, kukły) oraz inne rekwizyty teatralne. Warsztaty prowadzi aktorka Alina Więckiewicz.

8 b. Jak przebierała się historia? Księżna Izabela Lubomirska i ród Potockich (gimnazjum, liceum) Program obejmuje cykl spotkań i warsztatów poświęconych księżnej Izabeli Lubomirskiej i jej spadkobiercom. Celem programu jest rozszerzenie i pogłębienie wiedzy młodzieży o procesach kulturowych uwzględniających wpływ epok historycznych XVIII i XIX wieku na przemiany w ubiorze, a także ukazanie metamorfoz dawnych strojów w kontekście uwarunkowań społecznych, kulturowych i obyczajowych. Proponowane tematy spotkań i warsztatów muzealnych: Błękitna markiza W autentycznych XVIII-wiecznych apartamentach wilanowskiego pałacu uczniowie poznają koleje życia księżnej Izabeli Lubomirskej, jej działalność kulturalną i charytatywną. Nie zabraknie ciekawych informacji z prywatnego życia błękitnej markizy, a także o tym, kto ją tak nazwał oraz jakie było przeznaczenie wybudowanej przez nią w Wilanowie łazienki. Z wizytą u księżnej Lubomirskiej Uczestnicy warsztatu kostiumologicznego będą mieli niepowtarzalną okazję poczuć się rokokowymi damami i kawalerami. Po zrobieniu stosownego do epoki makijażu, czyli po nałożeniu bielidła na twarz, różu na policzki i przyklejeniu muszek, ubiorą się w strój damski (robe á la francaise) i męski (habit á la francaise) oraz peruki. Poznają sztukę rokokowego makijażu i uczesania, rodzaje materiałów, jakich używano do szycia strojów (jedwabie, aksamity i atłasy, złote hafty, koronki i wstążki), oraz sztukę ubierania. Warsztaty tańca dawnego Jest to propozycja nauki podstawowych kroków i figur tańców dworskich typowych dla XVII i XVIII wieku menueta i gawota. Zajęcia prowadzone w kostiumie z epoki. Stanisław Kostka Potocki twórca muzeum Spotkanie przybliży uczniom postać obywatela patrioty zaangażowanego w kulturalne, społeczne i polityczne życie Polski w trudnych czasach końca I Rzeczypospolitej, okupacji pruskiej, Księstwa Warszawskiego oraz Królestwa Kongresowego na przełomie XVIII i XIX wieku. Hrabia Potocki to także miłośnik sztuki, kolekcjoner, archeolog i podróżnik. A prywatnie wspaniały mąż, troskliwy ojciec i kochający dziadek. Wszystkie jego oblicza można poznać w Wilanowie. c. Dał nam przykład Bonaparte Polacy w czasach napoleońskich Przełom wieków XVIII i XIX przyniósł Polakom nadzieje na odzyskanie niepodległości związane z sukcesami militarnymi cesarza Francuzów Napoleona Bonaparte. Przewodnikami po tamtych czasach będą portrety osobistości polskich, które związały swój los z Napoleonem. Zwrócimy także uwagę na ważne dla kraju momenty z ich życiorysów. Polska małżonka Napoleona Przełom wieków XVIII i XIX to czas, kiedy polityka przeplatała się z miłością. Związek uczuciowy, jaki nawiązał się między Marią Walewską a Napoleonem, cesarzem Francji, to doskonały pretekst do przedstawienia nie tylko fragmentu wspólnej historii obu krajów, ale też etykiety dworu cesarskiego i mody, jaka panowała w ubiorze, (fasonów i nazw poszczególnych części stroju, materiałów, z jakich były szyte, a także ich kolorystyki i symboliki). Całość ożywi scenka zagrana przez uczniów ubranych w stroje z epoki, ilustrująca początek romansu Marii Walewskiej z Napoleonem. Na salonach Jaka etykieta panowała na salonach XIX wieku? Jaką korzyść z tego savoir-vivre u można odnieść współcześnie? W co wypadało się ubrać i jak zachować podczas przyjęć, wieczorków, rautów, bali czy herbatek? Co należało do obyczaju i dobrego tonu, a czego powinni unikać jak ognia bywalcy salonów? Jakie tańce i zabawy królowały na salonach? Wśród tych ciekawostek nie zabraknie praktycznej nauki tańców salonowych: poloneza, mazura, polki lub kadryla i kontredansa. d. Królewski Wilanów i świat starożytnych bogów Zapraszamy uczniów szkół podstawowych (klasy 4 6), gimnazjów i liceów do pałacu w Wilanowie, by podczas spotkań muzealnych i warsztatów poznali mity, rzeźbę i ceramikę oraz teatr grecki i sztukę układania ubiorów antycznych. W dekoracjach pałacowych odkrywać będziemy tajemnice pochodzących z antyku alegorii i ich główne wątki, apoteozę króla Jana III oraz gloryfikację cnót królewskiej małżonki. e. Życie domowe w XIX wieku. Pałac dwór kamienica Program realizowany przy współpracy z Muzeum Historycznym m.st. Warszawy. Życie domowe arystokracji, szlachty i mieszczan, ich codzienne czynności, styl życia, posiłki, prace ręczne, domowa rachunkowość, rozrywki, apteka, higiena, a także materialne wyposażenie domu, jego wygląd i funkcje będą tematem spotkań w pałacu w Wilanowie i w kamienicach Muzeum Historycznego. Proponowane tematy: Śniadanie u Augustowej Potockiej; Kamienica mieszczańska; Szlachcic w mieście, mieszczanin we dworze; Jak dawniej podróżowano?; Rośliny lecznicze naszych prababek. f. Warszawskim szlakiem Jana III Sobieskiego Program skierowany do uczniów szkół podstawowych (klasy 4 6), gimnazjów i liceów poświęcony jest rodzinie królewskiej oraz ważnym wydarzeniom historycznym XVII wieku. Podczas cyklu spotkań poznawać będziemy otoczenie króla, obyczaje staropolskie i tradycje wojskowe oraz życie codzienne ludzi baroku. Wędrując po warszawskiej Starówce, poznamy miejsca związane z osobą króla Jana i jego działalnością na rzecz stolicy. g. Pod znakiem Marsa Szkoła Rycerska Program obejmuje cykl czworga zajęć terenowych. W trakcie kolejnych spotkań poznacie tajniki fechtunku na szable, strzelania z łuku, jazdy konnej oraz ciężką pracę muszkieterów. Powąchacie też proch, własnoręcznie paląc z XVII-wiecznego działa. Jeśli chcecie poznać sylwetki najsławniejszych polskich hetmanów i prześledzić losy największych bitew, a także sprawdzić, ile ważyła zbroja husarska, zapraszamy do Szkoły Rycerskiej. h. Młodzieżowe Zespoły Muzealne Chcesz poznać zabytki kultury sarmackiej, dzierżyć w ręku szablę polskiego husarza spod Kircholmu bądź przymierzyć oryginalny strój Sarmaty? Celem naszego programu jest zaangażowanie młodzieży ze szkół ponadpodstawowych w wykonanie dokumentacji rekonstrukcyjnej zabytków z muzeów polskich dotyczących sarmatyzmu. W ciągu roku szkolnego kilkakrotnie odwiedzicie najsłynniejsze polskie muzea. Chcemy, abyście poprzez świetną zabawę poznawali najciekawsze perełki polskiej kultury materialnej.

9 3. KRÓLEWSKI TEATR W WILANOWIE Parady Jana Potockiego, czyli kilka humorystycznych historii prozą i pantomimą Parady to przejęte z teatru jarmarcznego humorystyczne scenki napisane ku rozrywce widzów dworskiego teatru w Łańcucie w 1792 r. Szereg krótkich jednoaktówek wiązał się w całość nie tyle fabularnie, co za sprawą groteskowych postaci: Zerzabelli, Gila, Kasandra i Leandra. Parady przedstawione w innej niż to ma miejsce w dziele J. Potockiego kolejności, wraz z rozbudowanymi elementami pantomimicznymi, ukazują barwną, czasem oniryczną, często przewrotną i niewątpliwie zabawną historię ludzkich namiętności. Scenariusz: Bartłomiej Ostapczuk. Wesoła opowieść o miłości, łzach i złamanych sercach... O marzeniach i ich spełnianiu... I o chwilach, w których bywa niezręcznie... Historia przewrotnej miłości, dziwnego zauroczenia i nieoczekiwanej zamiany miejsc pewnej grupy osób w pewnym państwie i niezbyt pewnych czasach. Opowieść inspirowana komedią dell arte, w której poprzez śmiech i łzy zmierzamy w nieznane Spektakl, w którym nie pada ani jedno słowo, choć tak wiele zostaje powiedziane. Scenariusz, reżyseria, choreografia: Bartłomiej Ostapczuk. Opowieść wigilijna na motywach powieści Charlesa Dickensa Jedna z najpiękniejszych i najbardziej wzruszających opowieści o magii świąt Bożego Narodzenia, choć tak naprawdę o magii każdego dnia. Znana niemal wszystkim historia zgryźliwego i gburowatego samotnika, którego odwiedza duch dawnego przyjaciela i przepowiada, że w ciągu trzech kolejnych nocy E. Scrooge doczeka się odwiedzin trzech zjaw, które wskażą mu odpowiednią drogę. Tak więc z duchami przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości bohater opowieści odbywa długą, wzruszającą, momentami wyjątkowo komiczną, lecz mimo wszystko niebywale bolesną podróż... w głąb samego siebie. Po raz pierwszy wigilijna opowieść zostanie zaprezentowana bez użycia słów. Spektakl zrodzony z ruchu, energii i wyobraźni, odwołując się do czytelnych symboli i piękna sztuki istniejącej poza słowami, ukazuje nam uniwersalną prawdę o nas samych. Odrobina czasu, ulotnej przestrzeni, schwytana dźwiękiem, ruchem i obrazem. Scenariusz i reżyseria: Bartłomiej Ostapczuk. Tajemnicza podróż Krótka opowieść o współczesnym człowieku, człowieku XXI wieku, na co dzień zabieganym, zmęczonym, uciekającym od rzeczywistości w świat dawno zapomnianych przedmiotów ukrytych na strychu. Odnajduje on tam książkę z baśniami Hansa Christiana Andersena, a kiedy w ręce wpada mu stara pozytywka, wszystko nagle się zmienia. Sen przeplata się z rzeczywistością, jawa miesza się ze snem, i już do samego końca nie wiadomo, co dzieje się naprawdę, a co jest jedynie sennym marzeniem. Można tu odnaleźć fragmenty takich baśni jak Słowik czy Ołowiany żołnierzyk. Nietypowa formuła teatru ruchu (pantomima) dodaje temu przedstawieniu tajemniczości i pobudza wyobraźnię widza, wprowadzając go w świat niewypowiedzianych myśli, odczuć i przede wszystkim marzeń, które nie opuszczają nas przecież nigdy. Występuje: Grzegorz Grzywacz. Pan Pasek i wydra Monodram oparty na Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska, opowiadający historię oswojonej wydry, której sława rozeszła się tak daleko, że nawet sam król Jan III Sobieski zapragnął ją mieć. Zachęcamy młodzież, dorosłych, a także dzieci do obejrzenia i posłuchania tej żywej i barwnej opowieści w miejscu, które wydaje się dla naszego monodramu stworzone w pałacu w Wilanowie. To tu rozegrały się wydarzenia zapisane na kartkach Pamiętników. Aktor posługuje się językiem staropolskim. W roli Pana Paska występuje Grzegorz Gierak.

10 W świecie bajki Miłe złego początki, lecz koniec żałosny. Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły. Już był w ogródku, już witał się z gąską. Wolnoć Tomku w swoim domku. Znane? Ale posłuchajcie jeszcze raz bajek zapamiętanych z dzieciństwa lub czytanych w szkole, a na pewno powtarzanych we fragmentach, nieraz bezwiednie, jako potoczne przysłowia czy powiedzenia. Przepiękny, bardzo pouczający spektakl, w którym obok aktora udział bierze prawdziwy mim. Występują: Grzegorz Gierak i Grzegorz Grzywacz. Tuwim dla dzieci Wszystkie wiersze o lokomotywie, słoniu Trąbalskim, panu Hilarym, o Zosi Samosi i Grzesiu napisał Julian Tuwim. Na ich podstawie stworzyliśmy przedstawienie dla najmłodszych. Zapraszamy starsze przedszkolaki, a także młodsze dzieci szkolne do Sali Uczt pałacu wilanowskiego na spotkanie z teatrem, w którym wiersze są nie tylko opowiadane. Można zobaczyć, jak mim potrafi wyczarować świat poezji bez słów. Udział biorą: Grzegorz Gierak i Grzegorz Grzywacz. Dziadek do orzechów według E.T.A. Hoffmana Pragniemy zaproponować Państwu przedstawienie Dziadek do orzechów według E.T.A. Hoffmana z muzyką Piotra Czajkowskiego. W wigilijny wieczór Klara oczekuje na pierwszą gwiazdkę, a tym samym na prezenty, które rodzice przygotowali pod choinką dla dzieci. Zjawia się jeszcze jeden gość, ojciec chrzestny Klary, który zawsze przynosi niezwykłe podarunki. Tak jest i tym razem ojciec chrzestny przynosi dziwnie wyglądającego, niepozornego dziadka do orzechów. W nocy, kiedy Klara kładzie się spać, nagle do pokoju wpada stado myszy, które chcą zabrać jej zabawki. Z pomocą nadchodzi dziadek do orzechów. Przy wsparciu armii ołowianych żołnierzyków rozprawia się z myszami. Niestety król myszy przysięga zemstę! Występują: Maria Reif i Alina Więckiewicz. Zasmarkane dziecko bogów baśnie japońskie Spektakl oparty na technice teatru cieni. Powstał na podstawie autentycznych ludowych baśni japońskich spisanych przez Kazuko Adachi, która podczas pobytu w Polsce zaprzyjaźniła się z małą dziewczynką. Kazuko opowiadała jej japońskie baśnie, które po powrocie do kraju postanowiła wydać w języku polskim. Przedstawienie ma typową dla teatru japońskiego konstrukcję: narracja i dialog połączone są z bezpośrednią akcją sceniczną. Całość zbudowana jest na elementach teatru cieni i teatru dziecięcej wyobraźni. Za pomocą rekwizytów i lalek cieni oraz nastrojowej autentycznej muzyki japońskiej tworzony jest inny klimat klimat i nastrój dalekiego Kraju Wschodzącego Słońca i Kraju Kwitnącej Wiśni. Po spektaklu aktorki opowiadają o teatrze japońskim, a dzieci mają szansę same animować lalki. Udział biorą: Maria Reif i Alina Więckiewicz Kot w butach Jana Brzechwy Kot w butach to piękna europejska baśń ludowa zapisana i wydana w XVI w. przez Giovanniego Francesco Straparolę. Adaptowana, a następnie napisana wierszem przez Jana Brzechwę do dziś zachwyca swym urokiem. Spektakl w wykonaniu aktorów pantomimy i teatru słowa, osadzony w XVII-wiecznej Polsce, oczaruje najmłodszych widzów niekonwencjonalną grą, przepiękną muzyką i baśniową scenografią. Występują: Grzegorz Grzywacz i Marcin Masztalerz. 4. Wydarzenia edukacyjne Badacze przyrody Przyrodniczy program edukacyjny przeznaczony dla dzieci w wieku 5 10 lat. Jeżeli Wasze najmłodsze pociechy interesują się otaczającym światem, chcą zobaczyć życie pod mikroskopem, poznać wiele niezwykłych ciekawostek ze świata przyrody, a przy tym lubią malować, lepić, wycinać i szyć zapraszamy na zajęcia Badacze przyrody. Spotkania odbywają się w namiocie rozstawionym w parku w weekendy w sezonie letnim. Warsztaty fotografii przyrodniczej Czapla puściła do Ciebie oczko, wiewiórka poczęstowała orzeszkiem, ryba stepowała Niezapomniane przeżycia, ale nikt w to nie uwierzył? Jeśli potrzebne Ci są niezbite dowody, zapraszamy na kurs fotografii przyrodniczej. Podczas cyklu plenerowych spotkań będzie można w teorii i praktyce zdobyć najważniejsze informacje o fotografii przyrodniczej, m.in. jak najlepiej uchwycić fotografowany obiekt, wykorzystać światło, zatrzymać ruch. Dorośli Konserwacja dla Ciebie Dla amatorów staroci, miłośników zabytków, kolekcjonerów i pasjonatów różnych przedmiotów artystycznych oferujemy spotkania z konserwatorami, pracownikami muzeum. Chcemy podzielić się praktyczną wiedzą o tym, jak należy chronić prywatne zbiory. W jaki sposób samodzielnie można zabezpieczać domowe kolekcje przed szkodliwym działaniem nadmiernej temperatury, wilgoci, światła itd. Warsztaty poświęcone dziedzinom konserwacji malarstwa, papieru, drewna, metalu, mebli będą odbywały się w ostatnią sobotę miesiąca od kwietnia do października 2010 r. Wilanowskie podróże artystyczne Pałac w Wilanowie jest skarbnicą sztuki począwszy od XVII, a skończywszy na XIX stuleciu. Zabytkowe wnętrza, tkaniny, obrazy, porcelana, srebra, szkło i starożytności zachwycają swoją urodą każdego gościa muzeum. Niestety podczas jednej wizyty w Wilanowie trudno posiąść wiedzę na temat wszystkich zgromadzonych tam dzieł sztuki. Dlatego Muzeum Pałac w Wilanowie przygotowało program skierowany do odbiorców dorosłych, składający się z 18 sobotnich spotkań tematycznych trwających od października 2009 do czerwca 2010 r. Podczas każdego z nich zostanie omówione inne zagadnienie związane z wnętrzami, kolekcją wilanowską oraz ogrodem królewskim. Zajęcia poprowadzą historycy sztuki, muzealnicy, specjaliści z danej dziedziny. Na zakończenie cyklu planujemy wizytę w pobliskim Natolinie. Szczegółowe informacje znajdą Państwo na naszej stronie internetowej. Zapraszamy! Patrol ekologiczny Zapraszamy na niezwykłą wycieczkę po parku w Wilanowie. Będzie to wyprawa dla wszystkich, małych i dużych miłośników natury, z lornetkami oraz przewodnikami, którzy opowiedzą o bogatej przyrodzie parku i ciekawostkach z nim związanych, a także odpowiedzą na wszystkie pytania uczestników. Razem z patrolem można przeprawić się również na drugi brzeg jeziora, aby poznać mało znany, lecz bardzo ciekawy przyrodniczo park Morysin. 5. Wirtualne muzeum a. E-learning w wortalu Muzeum Pałacu w Wilanowie /elearning E-learning to zestaw multimedialnych pomocy naukowych on-line, które można wykorzystać podczas lekcji w szkole lub przy samodzielnym zdobywaniu wiedzy w dowolnym miejscu i czasie. Pozwala on poznać historię i kulturę Polski na przykładzie najcenniejszych dzieł sztuki z kolekcji Muzeum Pałacu

11 w Wilanowie. Dbamy o atrakcyjną formę przekazu, która wzmacnia zainteresowanie tematem. Używamy prostego języka, a wszystkie trudniejsze słowa i pojęcia wyjaśniamy w tekście lekcji. Udostępniamy również instrumenty sprawdzania wiedzy (pytania testowe z odpowiedziami, zadania do samodzielnego opracowania, tematy do dyskusji). Przeprowadzenie lekcji z wykorzystaniem e-learningu zajmuje ok minut, potrzebny jest komputer i łącze internetowe. Oto kilka przykładów wybranych z 13 dostępnych modułów: Opowieść o Stanisławie Kostce Potockim: uczonym i polityku, twórcy muzeum wilanowskiego, które od ponad dwustu lat jest otwarte dla publiczności. Porównujemy portret namalowany przez Jacques a Louisa Davida z innymi obrazami z kolekcji wilanowskiej (barok, neoklasycyzm w malarstwie), pokazujemy różnice między portretem reprezentacyjnym i prywatnym, omawiamy zagadnienia stylu. Moduł poświęcony malarstwu średniowiecznemu pozwala zapoznać się z zagadnieniami ikonografii, wprowadzić umiejętność czytania obrazów i symboli chrześcijańskich, poznać techniki malarskie stosowane w średniowieczu. W zbiorach Muzeum Pałacu w Wilanowie znajduje się ponad 60 cennych obrazów przedstawiających Madonnę z Dzieciątkiem. W części o wilanowskiej kolekcji waz antycznych omawiamy style malarstwa greckiego i obyczaje starożytnych Greków, przedstawiamy wpływ kultury antycznej na sztukę nowożytną (np. motywy antyczne na elewacjach pałacu oparte na Metamorfozach Owidiusza), a także zagadnienia kolekcjonerstwa i początków badań naukowych w dziedzinie archeologii i historii sztuki. Dla malarzy holenderskich XVII wieku wesołe towarzystwo bankietujące w gospodzie było równie dobrym tematem jak bukiet kwiatów czy pasące się krowy. Moglibyśmy porównać te obrazy do fotografii, które obecnie robimy, aby zatrzymać wspomnienie miłej chwili lub ludzi, którzy za moment się rozejdą. Pod pozorną naturalnością tych przedstawień kryją się jednak starannie przemyślana kompozycja i ważne przesłanie. Czytajmy historie zapisane w pejzażach holenderskich, przyglądajmy się światu, który nas otacza. b. Silva Rerum zbiór opowieści opartych na realiach historycznych, tekstów i obrazów wspomagających nauczanie historii i kultury. Propagujemy wyniki badań historycznych w atrakcyjnej, popularnonaukowej formie, uczymy umiejętności korzystania ze źródeł, opowiadamy o obyczajach, ludziach i ich losach. Teksty są przygotowane przy współpracy z ośrodkami naukowymi (Instytutem Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, Polskim Towarzystwem Historycznym, Ośrodkiem Badania Tradycji Antycznej Uniwersytetu Warszawskiego) oraz magazynem historycznym Mówią Wieki. Dostęp do artykułów Silva Rerum (w kulturze staropolskiej oznaczało to las rzeczy ) ułatwiają wyszukiwarka i cztery indeksy. c. Portal Edukacji Muzealnej Jeżeli chcą się Państwo dowiedzieć więcej o edukacyjnej ofercie nie tylko Wilanowa, ale również wielu innych polskich muzeów, zachęcamy do odwiedzenia strony internetowej: Znajdą tam Państwo informacje o programach edukacyjnych, wydarzeniach muzealnych, ciekawych wystawach i wykładach oraz wielu innych sposobach i pomysłach na spędzenie czasu w muzeum. Zachęcamy również do korzystania z Forum Miłośników Muzeów (znajdującego się na podanej stronie), na którym na bieżąco mogą Państwo komentować i oceniać naszą pracę. NOTATKI

12 6. Informacje praktyczne Spotkania muzealne odbywają się w poniedziałki, środy, czwartki i piątki (w sezonie turystycznym również we wtorki). Od połowy sierpnia przyjmujemy zapisy na lekcje do końca roku kalendarzowego, w styczniu do końca roku szkolnego. Grupa może liczyć do 25 osób. W przypadku większych grup konieczne jest ich podzielenie i organizacja zwiedzania z zachowaniem odstępu czasowego (15 min). Parter pałacu dostępny jest dla osób niepełnosprawnych. Lekcje można zamawiać również w ramach promocyjnych pakietów wspólnej oferty programowej kina Orange IMAX na Sadybie i Muzeum Pałacu w Wilanowie. Pakiet I 24 zł od osoby (seans w kinie 45 min + spotkanie muzealne ok. 60 min) Pakiet II 18 zł od osoby (seans w kinie 45 min + spotkanie parkowe ok. 60 min) Pakiet III 27 zł od osoby (seans w kinie 45 min + spotkanie muzealne ok. 60 min + spotkanie parkowe ok. 60 min) Seanse filmowe należy zamawiać bezpośrednio w kinie IMAX pod numerem tel Informacje o cenach biletów i zajęć muzealnych można uzyskać pod numerem tel oraz na stronie internetowej w zakładce Edukacja. Rezerwacja spotkań muzealnych: tel./faks: edukacja@muzeum-wilanow.pl Muzeum Pałac w Wilanowie Dział Edukacji Muzealnej ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/ Warszawa Dojazd liniami autobusowymi E-2, 116, 117, 130, 139, 180, 519, 522, 724, 710

13