Technologia Chemiczna Laboratorium
|
|
- Katarzyna Patrycja Komorowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Technologia Chemiczna Laboratorium Kataliza Związkami Metali Prowadzący: dr inż. Karolina Zelga mgr inż. Michał Terlecki Zakład Katalizy i Chemii Metaloorganicznej Wydział Chemiczny PW
2 Kataliza z wykorzystaniem materiałów typu MOF: Synteza oksometalicznych prekursorów analogów MOF-5 1. Wstęp. Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z podstawami technik pracy z użyciem gazu obojętnego z wykorzystaniem linii Schlenka oraz komory rękawicowej. Tematyka zajęć pozwoli uczestnikom szerzej poznać zagadnienie hybrydowych materiałów nieorganiczno-organicznych typu MOF oraz ich zastosowanie w katalizie heterogenicznej. Pogłębiona zostanie wiedza studentów z zakresu chemii koordynacyjnej metali przejściowych (m. in. Co, Fe, Mn) oraz technik analitycznych wykorzystywanych do charakterystyki ich kompleksów. Głównym zadaniem studentów będzie synteza i charakterystyka wybranego przez prowadzącego oksometalicznego prekursora MOF-5. Uczestnicy zajęć będą mieli szansę zapoznania się z aktualnie prowadzonymi badaniami w Zakładzie Katalizy i Chemii Metaloorganicznej, w grupie prof. Lewińskiego (LewinGroup Forma zaliczenia ćwiczenia: kolokwium pisemne, sprawozdanie, praca na zajęciach, wejściówka (punkty dodatkowe). 2. Materiały typu MOF. MOFy (ang. Metal-Organic Framework) są to hybrydowe nieorganiczno-organiczne porowate polimery koordynacyjne zbudowane z klasterów bądź jonów metali (węzłów) połączonych za pomocą wielofunkcyjnych ligandów organicznych (łączników). Z uwagi na swoją budowę materiały tego typu charakteryzują się wysoką krystalicznością i bardzo dużą porowatością. Dzięki swoim właściwościom MOFy mogą znaleźć szerokie zastosowanie m. in. w przechowywaniu i separacji gazów, technologii sensorów, optoelektronice, farmacji i medycynie oraz katalizie. Rys. 1. Przykładowe zastosowania MOFów. Jedną z największych zalet MOFów jest ich wielka różnorodność strukturalna. Sieci supramolekularne tych związków składają się z nieorganicznych węzłów i organicznych łączników
3 posiadających co najmniej dwie grupy funkcyjne. Jednostki budulcowe MOFa mogą mieć różną wielkość i geometrię, co daje praktycznie nieskończoną liczbę możliwych struktur. Klaster metaliczny, stanowiący węzeł sieci supramolekularnej jest określany jako SBU (Secondary Building Unit). Poprzez odpowiedni dobór elementów budulcowych można zaprojektować MOFy o określonej architekturze, co pozwala na kontrolę nad właściwościami otrzymywanych materiałów. Wyjściowa struktura może posiadać jeden lub więcej rodzajów otwartych, bądź zamkniętych porów o różnej wielkości i kształcie. Przykładowe geometrie węzłów i łączników oraz struktury wybranych MOFów przedstawiono na rys. 2 i 3 (nazwy MOFów często są nadawane od ośrodków, w których zostały otrzymane, np. HKUST - Hong Kong University of Science and Technology). Rys. 2. Możliwe geometrie węzłów i łączników oraz przykładowe sieci supramolekularne oparte na liniowym łączniku dwufunkcyjnym. Rys. 3. SBU, łączniki organiczne oraz struktury wybranych MOFów (kolorowe sfery reprezentują pory w sieci supramolekularnej).
4 2.1. Synteza materiałów typu MOF. Z uwagi na swoją wysoką krystaliczność MOFy idealnie nadają się do badania metodami rentgenostrukturalnymi, lecz z powodu ich nierozpuszczalności otrzymywanie odpowiedniej jakości kryształów stanowi duże wyzwanie. Zazwyczaj synteza MOFów jest prowadzona w warunkach solwotermalnych, w których następuje powolny wzrost kryształów z gorącego roztworu odpowiedniego prekursora. Istnieje kilka strategii syntetycznych pozwalających otrzymać tego typu polimery koordynacyjne (Rys. 4): a) Aktywacja łącznika: odpowiedni prekursor łącznika organicznego w warunkach reakcji ulega aktywacji (np. poprzez deprotonację lub hydrolizę) i koordynuje się do obecnych w roztworze centrów metalicznych. b) Synteza in-situ łącznika: łącznik powstaje z mniejszych związków organicznych w trakcie syntezy i koordynuje się do obecnych w roztworze centrów metalicznych. c) Wymiana ligandów: prekursor stanowi nieorganiczny klaster o geometrii SBU. W warunkach reakcji następuje wymiana ligandów stabilizujących, co prowadzi do samoorganizacji układu w odpowiednią strukturę supramolekularną. d) Modyfikacja łącznika: w warunkach reakcji odpowiedni prekursor łącznika organicznego ulega modyfikacji bądź zabezpieczeniu, co sprawia, że staje się on zdolny do utworzenia odpowiedniej sieci supramolekularnej. Rys. 4. Strategie syntetyczne otrzymywania MOFów z odpowiednich prekursorów [1]. Materiały typu MOF można również otrzymać w warunkach mechanochemicznych. Z uwagi na swoje zalety, takie jak prostota, szybkość i wysoka wydajność, mechanosynteza cieszy się obecnie bardzo dużym zainteresowaniem. Przykładem jej zastosowania jest opracowana w grupie prof. Lewińskiego strategia syntezy MOF-5 określana jako SMART - SBU-based Mechanochemical Approach for precursor Transformation.[2] Polega ona na wymianie ligandów w oksocynkowycm kompleksie stabilizowanym anionami benzamidowymi na aniony tereftalowe (Rys. 5.). Łącznik organiczny jest wprowadzany w formie sprotonowanej, a proces jest napędzany różnicą we właściwościach kwasowo-zasadowych benzamidu i kwasu tereftalowego. Strategia SMART pozwala na otrzymanie w ciągu min MOF-5 z bardzo wysoką wydajnością, bez stosowania wysokiej temperatury i dużych ilości rozpuszczalników.
5 Rys. 5. Schemat syntezy MOF-5 metodą SMART [2]. Niezależnie od drogi syntezy otrzymywany materiał jest zanieczyszczony produktami ubocznymi reakcji znajdującymi się na powierzchni oraz w porach kryształów. Powierzchniowe zanieczyszczenia są zazwyczaj usuwane poprzez przemywanie produktów rozpuszczalnikami. Dalsze pozbycie się zanieczyszczeń wewnętrznych (aktywacja MOFa) jest kluczowym zagadnieniem z punktu widzenia aplikacyjnego. Istnieje wiele metod usuwania molekuł gościa z wnętrza porów, a ich wybór jest uzależniony od stabilności materiału i rodzaju zanieczyszczenia. Cząsteczki organiczne są zazwyczaj wymywane, a rozpuszczalnik usuwany jest poprzez łagodne wygrzewanie pod zmniejszonym ciśnieniem. Rys. 6. Schemat oczyszczania i aktywacji MOFa po syntezie [1].
6 W zależności od zachowania materiału podczas procesu aktywacji MOFy możemy podzielić na cztery generacje: - 1 generacja: po usunięciu cząsteczek gościa struktura supramolekularna ulega zniszczeniu - 2 generacja: usunięcie cząsteczek gościa nie ma wpływu na strukturę supramolekularną (materiał o permanentnej porowatości) - 3 generacja: po usunięciu cząsteczek gościa struktura supramolekularna ulega odwracalnemu odkształceniu (materiał o dynamicznej porowatości) - 4 generacja: aktywacja MOFa może nastąpić poprzez wymianę cząsteczek gościa na inne, które wbudowują się w szkielet materiału (zazwyczaj poprzez związanie się z centrum metalicznym, bądź ligandem organicznym) Jedynie materiały generacji 2, 3 i 4 mogą zostać wykorzystane w katalizie. Rys. 7. Różne zachowanie się MOFów podczas procesu aktywacji [3] Zastosowanie MOFów w katalizie heterogenicznej. Zastosowanie MOFów do katalizowania reakcji wewnątrz ich porów jest strategią, która od ponad 10 lat cieszy się rosnącym zainteresowaniem. Jedną z największych zalet MOFów jest ich nadzwyczajna różnorodność strukturalna, która umożliwia kontrolę nad właściwościami i geometrią centrów katalitycznych. Dodatkowo dzięki ich wysokiej krystaliczności, która pozwala na dokładne określenie położenia poszczególnych atomów w przestrzeni, sieci supramolekularne tego typu materiałów są idealnymi układami modelowymi do badania i projektowania procesów katalitycznych (MOFy często bywają nazywane sztucznymi enzymami ). Odpowiednio zaprojektowany MOF pozawala na uzyskanie wysokiej selektywności pod względem kształtu, wielkości, chiralności oraz właściwości chemicznych prowadzonych w nim reakcji. Ponadto nierozpuszczalność tego typu polimerów koordynacyjnych pozwala na łatwe oddzielenie katalizatora od produktów i substratów reakcji. Słabą stroną MOFów jest ich niska odporność termiczna i chemiczna, co ogranicza ich zastosowanie w niektórych procesach przemysłowych.
7 Do zastosowań w katalizie heterogenicznej zsyntezowany MOF wymaga aktywacji oraz w wielu przypadkach post-syntetycznej modyfikacji w celu uformowania odpowiednich centrów katalitycznych. Reakcje katalityczne wewnątrz MOFów mogą być prowadzone na węzłach, łącznikach, bądź nanocząstkach zamkniętych wewnątrz porów. Najważniejsze strategie prowadzenia reakcji z wykorzystaniem materiałów typu MOF wraz z konkretnymi przykładami zostały omówione poniżej Kataliza na węzłach Kataliza na nieorganicznych węzłach sieci supramolekularnej MOFa przebiega zazwyczaj z wykorzystaniem nienasyconych koordynacyjnie centrów metalicznych. Obecność takich centrów może wynikać z architektury, bądź defektów w strukturze supramolekularnej materiału. W ten sposób katalizowane jest szerokie spektrum reakcji wykorzystujących właściwości kwasowe i redoks jonów metali. Wiele SBU MOFów opartych jest na klasterach, w których centra metaliczne nie są wysycone koordynacyjnie w skutek wiązania ligandów organicznych. Sfera koordynacyjna tych metali jest dopełniona poprzez koordynację cząsteczek rozpuszczalnika, które mogą być usunięte w procesie aktywacji MOFa, bądź ulec wymianie na związek o silniejszych właściwościach zasadowych. Tego typu sytuacja występuje m.in. w rodzinie materiałów MIL (MIL - Materials Institute of Lavoisier). Przykładowo MIL-101(Cr) o wzorze Cr 3 F(H 2 O) 2 O(bdc) 3 (bdc dianion tereftalowy) oparty jest na klasterach oksochromowych połączonych za pomocą anionów kwasu tereftalowego. Dwa z trzech zawartych w nich jonów Cr 3+ posiadają skoordynowane terminalne cząsteczki wody, które mogą zostać usunięte poprzez łagodne wygrzewanie pod zmniejszonym ciśnieniem. MIL-101(Cr) został z powodzeniem wykorzystany do katalizowania takich reakcji jak np.: cyjanosililowanie aldehydów, utlenianie tetralin i sulfidów oraz cykloaddycja CO 2 do epoksydów. Rys. 8. Procesy aktywacji i katalizy na MIL-101(Cr) (CUS - coordinatively unsaturated sites) [3]
8 Innym sposobem wprowadzenia nienasyconych koordynacyjnie centów metalicznych do struktury MOFa jest wytworzenie defektów w jego sieci supramolekularnej. Jest to możliwe dzięki dużej dynamice układów polimerowych opartych na wiązaniach koordynacyjnych. Defekty mogą być wprowadzane na etapie syntezy np. poprzez szybkie wytrącanie produktu lub dodatek jednofunkcyjnych ligandów wbudowujących się w sieć zamiast oryginalnych łączników. Mechanizm oparty na wakansach w sieci supramolekularnej został zaproponowany np. dla MIL-47(V) w katalitycznej reakcji utleniania cykloheksenu za pomocą t-buooh. Struktura MIL-47 o wzorze VO(bdc) opiera się na jednostkach wanadylowych połączonych anionami tereftalowymi i wszystkie centra V(IV) są w niej wysycone koordynacyjnie. Rys. 9. a) Różne rodzaje defektów w strukturze supramolekularnej MOFa, od góry: sieć bez defektu, wakans, wbudowany ligand jednofunkcyjny [1]; b) centrum katalityczne w MIL-47(V); c) kataliza na MIL-47(V) [3] Rzadziej stosowaną strategią wprowadzania centów katalitycznych do węzłów MOFa jest użycie niewysyconych koordynacyjnie jonów metali do związania reaktywnych ligandów pomocniczych wewnątrz porów. Przykładowo takie podejście zostało wykorzystane do immobilizacji w MIL-101(Cr) chiralnych grup katalitycznych, co umożliwiło przeprowadzenie w nim asymetrycznej reakcji aldolowej pomiędzy aldehydami i ketonami Kataliza na łącznikach Inne podejście do katalizy na MOFach polega na prowadzeniu reakcji na zmodyfikowanych łącznikach organicznych. Wprowadzenie centrum katalitycznego do MOFa polega w tym przypadku na inkorporacji jonów metali, bądź reaktywnych grup funkcyjnych do jego części organicznej. Istnieją dwie strategie syntetyczne służące do otrzymywania materiałów ze zmodyfikowanymi łącznikami. Pierwsza, De novo polega na syntezie MOFa z już odpowiednio zmodyfikowanymi ligandami, natomiast druga zakłada post-syntetyczną modyfikację gotowego materiału.
9 Rys. 10. Strategie syntetyczne pozwalające na wprowadzenie centrów katalitycznych do organicznego łącznika MOFa [1] Kataliza z wykorzystaniem metaloligandów Jednym ze sposobów stworzenia centrum katalitycznego wewnątrz MOFa jest wbudowanie jonów metalu w ściany tworzące pory. Dotychczas w tym celu wykorzystano głównie dwie grupy związków, które bardzo dobrze sprawdziły się w katalizie homogenicznej: porfiryny i saleny. Stworzone na ich podstawie łączniki zostały z powodzeniem wykorzystane do konstrukcji MOFów i immobilizacji takich metali jak Al, Mn, Zn, Fe, Co. Tego typu układy zostały wykorzystane do katalizowania takich reakcji jak epoksydacja i utlenianie olefin, cykloaddycja CO 2 do epoksydów oraz reakcja aldolowa. Przykładem zastosowania tej strategii jest materiał ZnPO-MOF o wzorze Zn 2 (tcpb)(zn-por-1) (tcpb = 1,2,4,5-tetrakis(4-carboksyfenyl)benzen; por-1 patrz Rys. 11) ze skoordynowanymi jonami Zn 2+ wewnątrz łącznika porfirynowego. MOF ten posiada bardzo durze pory i wykazuje aktywność katalityczną w reakcji transferu grupy acylowej. Rys. 11. Przykładowe łączniki porfirynowe oraz kataliza na ZnPO-MOF [3]. Metaloligandy salenowe są szczególnie interesujące ze względu na powszechne wykorzystanie tego typu kompleksów w katalizie Jacobsena oraz możliwość łatwego wprowadzenia chiralności do otoczenia centrum metalicznego. Zostały one zastosowane do syntezy rodziny izoretikularnych (bazujących na tym samym szkielecie) chiralnych MOFów CMOF-1-6. Ich struktura bazuje na oksocynkowych rdzeniach [μ 4 -OZn 4 ] 6+ połączonych za pomocą różnych manganowych
10 metaloligandów salenowych (Rys. 12). CMOFy katalizują reakcje asymetrycznej epoksydacji olefin z dużą enancjoselektywnością, sięgającą 92% ee. Rys. 12. Przykładowe metaloligandy salenowe oraz kataliza na CMOFach [3] Organokataliza Wykorzystanie do katalizy wolnych, organicznych grup funkcyjnych na łącznikach MOFa jest znacznie rzadziej stosowaną strategią. Tego typu ugrupowania mają tendencje do koordynowania się do centrum metalicznych, co stwarza znaczne problemy syntetyczne. Przykładem udanego zastosowania tego typu podejścia jest post-syntetyczna modyfikacja MIL-53(Al). Potraktowanie go mieszaniną kwasu siarkowego (VI) i bezwodnika triflatowego powoduje wprowadzenie grup sulfonowych do pierścieni aromatycznych liganda. Otrzymany w ten sposób materiał S-MIL-53(Al) wykazuje aktywność katalityczną w reakcjach estryfikacji Kataliza w porach Rys. 13. Kataliza na S-MIL-53(Al) [3]. Strategią, która cieszy się obecnie bardzo dużym zainteresowaniem jest inkorporacja nanocząstek metali do porów MOFa. Zapobiega to ich przemieszczaniu i agregacji zwiększając ich powierzchnię i aktywność katalityczną. Przykładem zastosowania tej strategii są nanocząstki złota
11 umieszczone wewnątrz ZIF-8 (ZIF - Zeolitic Imidazolate Framework, MOF o topologii zeolitu oparty na jonach cynku i ligandach imidazolowych). Taki materiał wykazuje wysoką aktywność katalityczną w reakcjach utleniania CO oraz alkoholi. Au@ZIF-8 otrzymuje się poprzez ucieranie ZIF-8 z metaloorganicznym związkiem złota, Me 2 Au(acac) (acac acetyloaceton), a następnie jego redukcję za pomocą strumienia H 2. Tego typu hybrydowe materiały z nanocząstkmi Cu, Ru, Au, Pd oraz Pt wykorzystano do katalizowania takich reakcji jak utlenianie/redukcja alkoholi/ketonów, sprzęganie Suzuki oraz Hecka i synteza Indoli. 3. Część eksperymentalna. Rys. 14 Kataliza na Au@ZIF-8 [3]. Zadaniem studentów będzie otrzymanie oksometalicznego prekursora MOF-5. Jego synteza polega na hydrolizie in-situ kompleksu bisamidowego, otrzymanego w wyniku reakcji transmetalacji soli potasowej odpowiedniego liganda (Rys. 15). Rys. 15. Schemat syntezy oksometalicznych prekursorów MOF-5. W trakcie ćwiczenia studenci zapoznają się z technikami pracy z wykorzystaniem linii Schlenka oraz komory rękawicowej. Zaprezentowane zostaną również techniki krystalizacji stosowane w laboratorium oraz metody analityczne wykorzystywane do charakterystyki związków kompleksowych. Dodatkowe zagadnienia na wejściówkę/zejściówkę: struktura elektronowa metali bloku s i d teoria pola krystalicznego i teoria pola ligandów
12 izomeria związków kompleksowych kataliza na centrach metalicznych podstawy technik analitycznych: spektroskopia IR, UV/Vis, NMR, dyfraktometria rentgenowska (proszkowa i monokrystaliczna), termograwimetria, chromatografia, analiza spaleniowa, ICP-MS, analiza sorpcyjna. Literatura uzupełniająca: [1] F.X. Llabres i Xamena, J. Gascon, Metal Organic Frameworks as Heterogeneous Catalysts, RSC Catalysis Series No. 12, 2013 [2] D. Prochowicz, K. Sokołowski, I. Justyniak, A. Kornowicz, D. Fairen-Jimenez, T. Friščić, J. Lewiński, Chem. Commun. 51 (2015) [3] J. Liu, L. Chen, H. Cui, J. Zhang, L. Zhang, C.-Y. Su, Chem. Soc. Rev. 43 (2014) [4] S. F. A. Kettle, Fizyczna Chemia Nieorganiczna, PWN, 1999 Opracował: mgr inż. Michał Terlecki
wykład monograficzny O niektórych sposobach udoskonalania procesów katalizowanych metalami i ich związkami
wykład monograficzny niektórych sposobach udoskonalania procesów katalizowanych metalami i ich związkami rocesy katalizowane kompleksami metali Wybrane przykłady ydroodsiarczanie ropy naftowej e, Mo ydroformylacja
Bardziej szczegółowoZestaw pytań egzaminu inŝynierskiego przeprowadzanego w Katedrze Fizykochemii i Technologii Polimerów dla kierunku CHEMIA
Zestaw pytań egzaminu inŝynierskiego przeprowadzanego w Katedrze Fizykochemii i Technologii Polimerów dla kierunku CHEMIA 1. Metody miareczkowania w analizie chemicznej, wyjaśnić działanie wskaźników 2.
Bardziej szczegółowoProgram studiów II stopnia dla studentów kierunku chemia od roku akademickiego 2015/16
Program studiów II stopnia dla studentów kierunku chemia od roku akademickiego 2015/16 Semestr 1M Przedmioty minimum programowego na Wydziale Chemii UW L.p. Przedmiot Suma godzin Wykłady Ćwiczenia Prosem.
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I
Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie
Bardziej szczegółowoProgram studiów II stopnia dla studentów kierunku chemia od roku akademickiego 2016/2017. Semestr 1M
Program studiów II stopnia dla studentów kierunku chemia od roku akademickiego 2016/2017 Semestr 1M L.p. Przedmiot 1. Biochemia 60 30 E 30 Z 5 2. Chemia jądrowa 60 30 E 30 Z 5 Blok przedmiotów 3. kierunkowych
Bardziej szczegółowoUniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział. Praca ze wskazaną literaturą przedmiotu, rozwiązywanie zadań problemowych
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Chemia, drugi Sylabus modułu: Moduł przedmiotów specjalizacyjnych B 0310-CH-S2-005 Nazwa wariantu modułu: Elementy chemii metaloorganicznej
Bardziej szczegółowoZidentyfikuj związki A i B. w tym celu podaj ich wzory półstrukturalne Podaj nazwy grup związków organicznych, do których one należą.
Zadanie 1. (2 pkt) Poniżej przedstawiono schemat syntezy pewnego związku. Zidentyfikuj związki A i B. w tym celu podaj ich wzory półstrukturalne Podaj nazwy grup związków organicznych, do których one należą.
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Piotr Sobota Wrocław r. Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski
Prof. dr hab. Piotr Sobota Wrocław 2. 11. 2015 r. Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski e-mail: piotr.sobota@chem.uni.wroc.pl Ocena rozprawy doktorskiej mgr Adama Łukasza Tulewicza pt.: Projektowanie,
Bardziej szczegółowoPROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA Ćwiczenie 1 (Karta pracy - 1a, 1b, 1c, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń. Regulamin pracowni chemicznej i przepisy BHP (Literatura
Bardziej szczegółowoROLNICTWO. Ćwiczenie 1
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR ZIMOWY) ROLNICTWO Ćwiczenie 1 1. Organizacja ćwiczeń. Regulamin pracowni chemicznej i przepisy BHP (Literatura zalecana, pozycja 1, rozdz. 1.1.). Zasady
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 4
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia organiczna Organic chemistry Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator dr Waldemar Tejchman Zespół dydaktyczny dr Waldemar Tejchman Opis kursu (cele kształcenia) Celem
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy
Reakcje chemiczne Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów biologii.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Ćwiczenie Temat: Podstawowe reakcje nieorganiczne. Obliczenia stechiometryczne.
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR LETNI) OCHRONA ŚRODOWISKA Literatura zalecana 1. P. Szlachcic, J. Szymońska, B. Jarosz, E. Drozdek, O. Michalski, A. Wisła-Świder, Chemia I: Skrypt do
Bardziej szczegółowoKATALIZA I KATALIZATORY
AKADEMIA CIEKAWEJ CEMII 2010/2011 KATALIZA I KATALIZATRY WYKŁAD IV dr Anna Zawisza Katedra Chemii rganicznej i Stosowanej UŁ 12.01.2011 REAKCJE CEMICZNE SZYBKIE WLNE TERIA ZDERZEŃ musi dochodzić do zderzeń
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: Biotechnologia, pierwszy Sylabus modułu: Chemia ogólna (1BT_05)
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biotechnologia, pierwszy Sylabus modułu: Chemia ogólna (1BT_05) 1. Informacje ogólne koordynator modułu/wariantu rok akademicki 2014/2015
Bardziej szczegółowoKonkurs ACCh zagadnienia
Konkurs ACCh 2018 - zagadnienia 1.Trujące leki, czyli spisek molekuł AD 2017. 1. Dlaczego aminofenazon (piramidon) jest rakotwórczy? Podaj mechanizm procesu uszkadzania DA. 2. Dlaczego paracetamol jest
Bardziej szczegółowoProgram Wydziałowej Konferencji Sprawozdawczej w dniach lutego 2013r. 11 lutego 2013 r.
Wydział Chemii UMCS Program Wydziałowej Konferencji Sprawozdawczej w dniach 11-12 lutego 2013r. 9 00 9 10 Otwarcie 11 lutego 2013 r. Sesja I Przewodniczący prof. dr hab. Mieczysław Korolczuk 9 10-9 30
Bardziej szczegółowoPrzedmiot CHEMIA Kierunek: Transport (studia stacjonarne) I rok TEMATY WYKŁADÓW 15 godzin Warunek zaliczenia wykłady: TEMATY LABORATORIÓW 15 godzin
Program zajęć: Przedmiot CHEMIA Kierunek: Transport (studia stacjonarne) I rok Wykładowca: dr Jolanta Piekut, mgr Marta Matusiewicz Zaliczenie przedmiotu: zaliczenie z oceną TEMATY WYKŁADÓW 15 godzin 1.
Bardziej szczegółowoRepetytorium z wybranych zagadnień z chemii
Repetytorium z wybranych zagadnień z chemii Mol jest to liczebność materii występująca, gdy liczba cząstek (elementów) układu jest równa liczbie atomów zawartych w masie 12 g węgla 12 C (równa liczbie
Bardziej szczegółowoBadanie oddziaływania polihistydynowych cyklopeptydów z jonami Cu 2+ i Zn 2+ w aspekcie projektowania mimetyków SOD
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej Badanie oddziaływania polihistydynowych cyklopeptydów z jonami Cu 2+ i Zn 2+ w aspekcie projektowania mimetyków SOD Aleksandra Kotynia PRACA DOKTORSKA
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR ZIMOWY) ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE Ćwiczenie 1 (Karty pracy laboratoryjnej: 1a, 1b, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń.
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Brak
WYDZIAŁ Podstawowych Problemów Techniki KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim Podstawy chemii ogólnej Nazwa w języku angielskim General chemistry Język wykładowy polski Kierunek studiów Optyka Specjalność
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Chemia fizyczna I. Physical Chemistry I
Biologia, I stopień, studia stacjonarne, 2017/2018, II semestr KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia fizyczna I Physical Chemistry I Koordynator Prof. dr hab. Maria Filek Zespół dydaktyczny Prof. dr
Bardziej szczegółowoEnancjoselektywne reakcje addycje do imin katalizowane kompleksami cynku
Streszczenie pracy doktorskiej Enancjoselektywne reakcje addycje do imin katalizowane kompleksami cynku mgr Agata Dudek Promotor: prof. dr hab. Jacek Młynarski Praca została wykonana w Zespole Stereokotrolowanej
Bardziej szczegółowoPlan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści
Anna Kulaszewicz Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy lp. Dział Temat Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania i wymaganiami edukacyjnymi z
Bardziej szczegółowoChemia organiczna. Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok)
Chemia organiczna Zagadnienia i przykładowe pytania do kolokwiów dla Biotechnologii (I rok) Zakład Chemii Organicznej Wydział Chemii Uniwersytet Wrocławski 2005 Lista zagadnień: Kolokwium I...3 Kolokwium
Bardziej szczegółowoSpis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych
Spis treści 1. Struktura elektronowa związków organicznych 13 2. Budowa przestrzenna cząsteczek związków organicznych 19 2.1. Zadania... 28 3. Zastosowanie metod spektroskopowych do ustalania struktury
Bardziej szczegółowoCHIRALNE KWASY FOSFOROWE WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE. Anna Kozioł Zespół II
CHIRALNE KWASY FSFRWE WŁAŚCIWŚCI I ZASTSWANIE Anna Kozioł Zespół II STATNIE ZASTSWANIA KWASÓW W FSFRWYCH PARTYCH NA BINLU KWASY BRØNSTEDA JAK KATALIZATRY Model aktywacji kwasami Brønsteda Rozwój enancjoselektywnych,
Bardziej szczegółowoNanomateriałyi nanotechnologia
Nanomateriałyi nanotechnologia Nowa specjalność na kierunku technologia chemiczna Kierownik specjalności: Janusz Lewiński http://lewin.ch.pw.edu.pl Przesłanki do powołania nowej specjalności Nanonauka
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Zbigniew Czarnocki Warszawa, 3 lipca 2015 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii
prof. dr hab. Zbigniew Czarnocki Warszawa, 3 lipca 2015 Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Recenzja pracy doktorskiej Pana mgr Michała Smolenia, zatytułowanej Modyfikacja N-heterocyklicznych karbenów
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoPolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Kierunek studiów: Inżynieria
Bardziej szczegółowoMg I. I Mg. Nie można ich jednak otrzymać ze związków, które posiadają grupy chlorowcowe w tak zwanym ustawieniu wicynalnym.
nformacje do zadań kwalifikacyjnych na "Analizę retrosyntetyczną" Urszula Chrośniak, Marcin Goławski Właściwe zadania znajdują się na stronach 9.-10. Strony 1.-8. zawieraja niezbędne informacje wstępne.
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoChemia ogólna i nieorganiczna. SYLABUS A. Informacje ogólne Opis
Chemia ogólna i nieorganiczna Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język przedmiotu Rodzaj
Bardziej szczegółowoPodstawy biogospodarki. Wykład 7
Podstawy biogospodarki Wykład 7 Prowadzący: Krzysztof Makowski Kierunek Wyróżniony przez PKA Immobilizowane białka Kierunek Wyróżniony przez PKA Krzysztof Makowski Instytut Biochemii Technicznej Politechniki
Bardziej szczegółowoInnowacyjne materiały i nanomateriały z polskich źródeł renu i metali szlachetnych dla katalizy, farmacji i organicznej elektroniki
Innowacyjne materiały i nanomateriały z polskich źródeł renu i metali szlachetnych dla katalizy, farmacji i organicznej elektroniki Katarzyna Leszczyńska-Sejda Katowice, grudzień 2013 pracownicy przedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Właściwości fizykochemiczne i zastosowanie metali szlachetnych Rok akademicki: 2012/2013 Kod: NME-2-109-MS-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Metali Nieżelaznych Kierunek: Metalurgia Specjalność:
Bardziej szczegółowoZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. dr Henryk Myszka - Uniwersytet Gdański - Wydział Chemii
ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE SOLE PODWÓJNE Sole podwójne - to sole zawierające więcej niż jeden rodzaj kationów lub więcej niż jeden rodzaj anionów. Należą do nich m. in. ałuny, np. siarczan amonowo-żelazowy(ii),
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Semestr II (1 )
1/ 6 Biotechnologia Chemia nieorganiczna Semestr II (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: prof. dr hab. inż. Barbara Becker. 2/ 6 Wykład Program Gazy szlachetne. Fluorowce. Pierwiastki grup VI i V ze
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoczyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu
czyli reakcje wymiany ligandów i ich zastosowanie Mateusz Bożejko Edmund Pelc Liceum Ogólnokształcące nr III we Wrocławiu Podstawowe pojęcia Podstawowe pojęcia Związek kompleksowy Sfera koordynacyjna Ligand
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z przyrodą
Biologia, I stopnia, stacjonarne, 2017/2018, sem. III KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia z przyrodą.. (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia nieorganiczna Inorganic Chemistry
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoMechanizmy działania i regulacji enzymów
Mechanizmy działania i regulacji enzymów Enzymy: są katalizatorami, które zmieniają szybkość reakcji, same nie ulegając zmianie są wysoce specyficzne ich aktywność może być regulowana m.in. przez modyfikacje
Bardziej szczegółowoPL B1. UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU, Poznań, PL BUP 24/17
RZECZPOSPOLITA POLSKA (2) OPIS PATENTOWY (9) PL () 229709 (3) B (2) Numer zgłoszenia: 49663 (5) Int.Cl. C07F 7/30 (2006.0) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 05.2.206 (54)
Bardziej szczegółowoKatalityczne odwadnianie alkoholi
Zarządzanie Środowiskiem Pracownia Podstawy technologii chemicznej i zarządzanie chemikaliami Wprowadzenie i instrukcja do ćwiczenia Katalityczne odwadnianie alkoholi dr Hanna Wilczura-Wachnik Uniwersytet
Bardziej szczegółowoAminy pierwszorzędowe - niedoceniane katalizatory w syntezie asymetrycznej
Aminy pierwszorzędowe - niedoceniane katalizatory w syntezie asymetrycznej Zespół VI Opiekun: dr hab. Jacek Młynarski, prof. nadzw. Oskar Popik Wstęp Początki organokatalizy Pierwszy przykład organokatalitycznej
Bardziej szczegółowoBiowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym
Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Instytut Inżynierii Środowiska Politechnika Częstochowska Strategie oczyszczania (remediacji) środowiska
Bardziej szczegółowoKONSPEKT PRZEDMIOTU PIERWSZEGO POZIOMU STUDIÓW STACJONARNYCH
KONSPEKT PRZEDMIOTU PIERWSZEGO POZIOMU STUDIÓW STACJONARNYCH Nazwa przedmiotu Chemia Skrót: CHEM Semestry: I Rodzaj przedmiotu: podstawowy Punkty ECTS: 4 Liczba godzin w semestrze: Wykład Ćwiczenia Laboratorium
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoKierownicy: dr hab. inż. Wanda Ziemkowska dr inż. Paulina Wiecińska
Kierownicy: dr hab. inż. Wanda Ziemkowska dr inż. Paulina Wiecińska Technologie: organiczna i nieorganiczna, plazmowe i jądrowe, Podstawy technologii polimerów, Technologie wytwarzania nanocząstek Technologie
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy chemii. 2. KIERUNEK: Mechanika i budowa maszyn. 3. POZIOM STUDIÓW: pierwszego stopnia
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Podstawy chemii 2. KIERUNEK: Mechanika i budowa maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: rok I / semestr 2 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6.
Bardziej szczegółowoChemia ogólna i analityczna Inorganic and Analitical Chemistry
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Chemia ogólna i analityczna Inorganic and Analitical Chemistry Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator dr Iwona Stawoska Zespół dydaktyczny dr Agnieszka Kania dr Iwona Stawoska
Bardziej szczegółowoWynik egzaminu końcowego Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Technologia chemiczna, I stopnia Sylabus modułu: Chemia nieorganiczna (015) Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): 1. Informacje ogólne koordynator
Bardziej szczegółowo1,2 1,2. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Brak
Zał. nr 4 do ZW 33/01 WYDZIAŁ Podstawowych Problemów Techniki KARTA PRZEDMIOTU Nazwa w języku polskim Podstawy Chemii Ogólnej Nazwa w języku angielskim General Chemistry Kierunek studiów (jeśli dotyczy):
Bardziej szczegółowoAkademia Ciekawej Chemii II edycja (2010/2011) Wykaz zagadnień do Konkursu Chemicznego
Kwiecień 2011 Akademia Ciekawej Chemii II edycja (2010/2011) Wykaz zagadnień do Konkursu Chemicznego Wykład Nr 1 Natura wiązania chemicznego dr hab. prof. UŁ Marcin Palusiak 1. Opisz budowę atomu. 2. Wyjaśnij
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoMetody fosforylacji. Schemat 1. Powstawanie trifosforanu nukleozydu
Metody fosforylacji Fosforylacja jest procesem przenoszenia reszty fosforanowej do nukleofilowego atomu dowolnego związku chemicznego. Najczęściej fosforylację przeprowadza się na atomie tlenu grupy hydroksylowej
Bardziej szczegółowoProjekt SONATA BIS 4, Wydział Chemii UJ, Kraków
Zaproszenie do udziału w realizacji projektu NCN SONATA BIS (UMO-2014/14/E/ST5/00357) Nanoprzestrzenna inżynieria krystaliczna nowych rozgałęzionych magnetyków molekularnych Kierownik projektu: dr hab.
Bardziej szczegółowoPOLIMERYZACJA KOORDYNACYJNA
POLIMEYZAJA KOODYNAYJNA Proces katalityczny: - tworzą się związki koordynacyjne pomiędzy katalizatorem a monomerem - tworzą się polimery taktyczne - stereoregularne Polimeryzacji koordynacyjnej ulegają:
Bardziej szczegółowoTreść podstawy programowej
CHEMIA ZR Ramowy rozkład materiału w kolejnych tomach podręczników I. Atomy, cząsteczki i stechiometria chemiczna Tom I 1. Masa atomowa I.2. 2. Izotopy I.1., I.3. 3. Reakcje jądrowe I.4. 4. Okres półtrwania
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Student posiada podstawową wiedzę z zakresu fizyki, matematyki i chemii nieorganicznej.
Kierunek, stopień, tok studiów, rok akademicki, semestr Biologia, licencjat, studia stacjonarne, 2017/2018, II KARTA KURSU Nazwa Chemia organiczna I Nazwa w j. ang. Koordynator dr Waldemar Tejchman Zespół
Bardziej szczegółowoPochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom H jest zastąpiony grupą hydroksylową (- OH ).
Cz. XXII - Alkohole monohydroksylowe Pochodne węglowodorów, w cząsteczkach których jeden atom jest zastąpiony grupą hydroksylową (- ). 1. Klasyfikacja alkoholi monohydroksylowych i rodzaje izomerii, rzędowość
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW NR II PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI POZIOM STUDIÓW: STUDIA DRUGIEGO STOPNIA (1,5-roczne magisterskie) FORMA STUDIÓW:
UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY 1.TECHNOLOGIA PROCESÓW CHEMICZNYCH 2. BIOTECHNOLOGIA PRZEMYSŁOWA 3. ANALITYKA CHEMICZNA I SPOŻYWCZA 4. NOWOCZESNE TECHNOLOGIE MATERIAŁOWE godzin tygodniowo (semestr
Bardziej szczegółowoCHEMIA 1. Podział tlenków
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 www.medicus.edu.pl tel. 501 38 39 55 CHEMIA 1 SYSTEMATYKA ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. ZWIĄZKI KOMPLEKSOWE. Tlenki
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA CHEMICZNA LABORATORIUM
TECHNOLOGIA CHEMICZNA LABORATORIUM KATALIZA ZWIĄZKAMI METALI PROWADZĄCY: DR INŻ. KAROLINA ZELGA OPRACOWANIE: mgr inż. Anna Wojewódzka ZAKŁAD KATALIZY I CHEMII METALOORGANICZNEJ Synteza i charakteryzacja
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów i wzorów 13. Przedmowa 25 Zofia Stasicka i Grażyna Stochel
Podstawy i perspektywy chemii koordynacyjnej. T. 2, Perspektywy i zastosowania chemii koordynacyjnej / pod red. Zofii Stasickiej i Grażyny Stochel. Kraków, cop. 2017 Spis treści Wykaz skrótów i wzorów
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Maria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH
Ćwiczenie 14 aria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYATYCZNYCH Zagadnienia: Podstawowe pojęcia kinetyki chemicznej (szybkość reakcji, reakcje elementarne, rząd reakcji). Równania kinetyczne prostych
Bardziej szczegółowoEgzamin końcowy obejmujący wykład i laboratorium Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Technologia Chemiczna poziom I Sylabus modułu: Kataliza i procesy katalityczne 022 Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): - 1. Informacje
Bardziej szczegółowoTematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.
Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.
Bardziej szczegółowoSprawdzian końcowy obejmujący wykład i laboratorium Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Chemia, poziom I Sylabus modułu: Moduł A związany ze specjalnością 025 Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): Kataliza 023 1. Informacje
Bardziej szczegółowoProjekt Era inżyniera pewna lokata na przyszłość jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
TEMAT I WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH. STOPNIE UTLENIENIA. WIĄZANIA CHEMICZNE. WZORY SUMARYCZNE I STRUKTURALNE. TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWA INTERPRETACJA WZORÓW I RÓWNAŃ CHEMICZNYCH
Bardziej szczegółowoProgram Operacyjny Kapitał Ludzki
Program Operacyjny Kapitał Ludzki Poddziałanie 4.1.1: Wzmocnienie i rozwój potencjału dydaktycznego uczelni ROZWÓJ POTENCJAŁU DYDAKTYCZNO-NAUKOWEGO MŁODEJ KADRY AKADEMICKIEJ POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ SPRAWOZDANIE
Bardziej szczegółowoZAKŁAD CHEMII TEORETYCZNEJ
ZAKŁAD CHEMII TEORETYCZNEJ Prof. Krzysztof Nieszporek Kierownik Zakładu Prof. Krzysztof Woliński Prof. Paweł Szabelski Dr Mariusz Barczak Dr Damian Nieckarz Dr Przemysław Podkościelny prof. Krzysztof Woliński
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Wydział Biologiczno-Rolniczy. Katedra Chemii i Toksykologii Żywności. Odnawialne Źródła Energii i Gospodarka Odpadami
SYLABUS 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE 1.1. Cechy przedmiotu/modułu Nazwa przedmiotu/ modułu Podstawy chemii Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa
Bardziej szczegółowoEgzamin końcowy Średnia arytmetyczna przedmiotów wchodzących w skład modułu informacje dodatkowe
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Technologia Chemiczna poziom I Sylabus modułu: Podstawy chemii 002 Nazwa wariantu modułu (opcjonalnie): - 1. Informacje ogólne koordynator
Bardziej szczegółowoDotyczy: Doktorantów i studentów II stopnia, Kierunek: chemia, kierunki pokrewne; Specjalność: chemia koordynacyjna doświadczalna, magnetochemia.
dr hab. Robert Podgajny Wydział Chemii UJ, Zakład Chemii Nieorganicznej Zespół Nieorganicznych Materiałów Molekularnych ul. Ingardena 3, 30-060 Kraków e-mail: podgajny@chemia.uj.edu.pl http://www2.chemia.uj.edu.pl/znmm/
Bardziej szczegółowoOFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
Bardziej szczegółowoChemia i Dynamika Związków Koordynacyjnych - badania korelacji między strukturą i właściwościami związków metali przejściowych.
Badania naukowe na Wydziale Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego Chemia Strukturalna - badania struktury elektronowej i molekularnej związków koordynacyjnych, metaloorganicznych i organicznych. Chemia i Dynamika
Bardziej szczegółowoKINETYKA INWERSJI SACHAROZY
Dorota Warmińska, Maciej Śmiechowski Katedra Chemii Fizycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska KINETYKA INWERSJI SACHAROZY Wstęp teoretyczny Kataliza kwasowo-zasadowa Kataliza kwasowo-zasadowa
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Pierwiastki, nazewnictwo i symbole. Budowa atomu, izotopy. Przemiany promieniotwórcze, okres półtrwania. Układ okresowy. Właściwości pierwiastków a ich położenie w
Bardziej szczegółowoCHEMIA ORGANICZNA I nazwa przedmiotu SYLABUS A. Informacje ogólne
CHEMIA ORGANICZNA I nazwa SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok
Bardziej szczegółowoSesja dotycząca współpracy dydaktycznej z Przemysłem
14 30 15 40 Sesja dotycząca współpracy dydaktycznej z Przemysłem Spotkania z Przemysłem, 8 marca 2018 Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii
Bardziej szczegółowoData wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Chemia organiczna Wszystkie specjalności Data wydruku: 21.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności: Przetwórstwo tworzyw sztucznych i spawalnictwo Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU
Bardziej szczegółowoCHEMIA NIEORGANICZNA Z ELEMENTAMI CHEMII ANALITYCZNEJ
AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA WYDZIAŁ ENERGETYKI I PALIW I r. EiP (Technologia Chemiczna) CHEMIA NIEORGANICZNA Z ELEMENTAMI CHEMII ANALITYCZNEJ Prof. dr hab. Leszek CZEPIRSKI Wykład (W) - egzamin Ćwiczenia
Bardziej szczegółowoCHEMIA NIEORGANICZNA
AKADEMIA GÓRNICZO HUTNICZA WYDZIAŁ ENERGETYKI I PALIW I r. EiP (Technologia Chemiczna) CHEMIA NIEORGANICZNA Prof. dr hab. Leszek CZEPIRSKI Wykład (W) - 28h (egzamin) Ćwiczenia audytoryjne (ĆW) - ( 28h
Bardziej szczegółowoReakcje chemiczne, związki kompleksowe
201-11-15, związki kompleksowe Literatura: L. Jones, P. Atkins Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje. Lesław Huppenthal, Alicja Kościelecka, Zbigniew Wojtczak Chemia ogólna i analityczna dla studentów
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Podstawy chemii Rok akademicki: 2012/2013 Kod: JFM-1-103-s Punkty ECTS: 6 Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Fizyka Medyczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia
Bardziej szczegółowoTechnologia Chemiczna II st. od roku akad. 2015/2016
Przedmioty kierunkowe na drugim stopniu studiów stacjonarnych Kierunek: Technologia Chemiczna Semestr Przedmioty kierunkowe w tygodniu 1. 1. Inżynieria reaktorów chemicznych 60 2E 2 5 2. Badania struktur
Bardziej szczegółowoSynteza Nanoproszków Metody Chemiczne II
Synteza Nanoproszków Metody Chemiczne II Bottom Up Metody chemiczne Wytrącanie, współstrącanie, Mikroemulsja, Metoda hydrotermalna, Metoda solwotermalna, Zol-żel, Synteza fotochemiczna, Synteza sonochemiczna,
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Kierunek Chemia. Semestr 2 Godziny Punkty ECTS 9 w c l p s
Nazwa przedmiotu Chemia nieorganiczna Kod CH 5.2 Semestr 2 Godziny 2 1 4 Punkty ECTS 9 w c l p s Katedra Chemii Nieorganicznej Odpowiedzialny (a) Prof. dr hab. inż. Barbara Becker - - Sposób zaliczenia
Bardziej szczegółowoRozdział 6. Odpowiedzi i rozwiązania zadań. Chemia organiczna. Zdzisław Głowacki. Zakres podstawowy i rozszerzony
Zdzisław Głowacki Chemia organiczna Zakres podstawowy i rozszerzony 2b Odpowiedzi i rozwiązania zadań Rozdział 6 Oficyna Wydawnicza TUTOR Wydanie I. Toruń 2013 r. Podpowiedzi Aldehydy i ketony Zadanie
Bardziej szczegółowoKierunek i poziom studiów: chemia poziom pierwszy Sylabus modułu: Podstawy Chemii B 0310-CH-S1-010
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: chemia poziom pierwszy Sylabus modułu: Podstawy Chemii B 0310-CH-S1-010 1. Informacje ogólne koordynator modułu Prof. dr hab. Teresa Kowalska
Bardziej szczegółowoZałącznik numer 1. Informacje o studiach II stopnia Chemia rozpoczynjących się od semestru letniego każdego roku akademickiego
Załącznik numer 1 Uchwały nr 1/03/2018 Zarządu Samorządu Studentów Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego z 02.03.2018 Informacje o studiach II stopnia Chemia rozpoczynjących się od semestru letniego
Bardziej szczegółowo