9.J. Salach, Dydaktyka fizyki, zagad. wybrane, WN WSP Kraków,1986r, 10.Wybrane numery czasopism: Fizyka w szkole, Foton 11.Podręczniki i zbiory zadań

Transkrypt

1 9.J. Salach, Dydaktyka fizyki, zagad. wybrane, WN WSP Kraków,1986r, 10.Wybrane numery czasopism: Fizyka w szkole, Foton 11.Podręczniki i zbiory zadań do nauczania fizyki w ginazjum. 12.M. Sawicki (red.), Nauczanie fizyki cz. I i II, WSiP, W wa 1976r. 13.T. Dryński, Doświadczenia pokazowe z fizyki, PWN 14.J.Van Clave, 101 ciekawych doświadczeń. Fizyka dla kaŝdego dziecka, WSziP, W-wa,1994r 15..R. BłaŜejewski, 100 prostych doświadczeń z wodą i powietrzem, WNT, W wa,1991r, 16.H. Szydłowski( red.), Fizyczne laboratorium mikrokomputerowe, Wyd.U. A.M., Poznań, 1994r, 17.H. H. Szydłowski, Pomiary fizyczne, podręcznik dla nauczycieli, PWN, W-wa, 1977r, 18.D. Tokar, B. Pędzisz, B. Tokar, Doświadczenia z fizyki dla szkoły podstawowej z wykorzystaniem przedmiotów codziennego uŝytku, WSziP, W- wa,1994r, 19. Ł.Ł. Sikoruk, Fizyka dla najmłodszych, WSziP, W-wa, 1991r. 20.K. Badziąg(red.), Metodyka nauczania fizyki w szkole średniej, PZWSz, W- wa,1973r. 21.M. Głowacki, Zjawiska fizyczne zachodzące w przyrodzie, Kubajak, Krzeszowice, R.J. Brown, 200 doświadczeń dla dzieci, Prószyński i S ka, Warszawa, 1999

2 Kod przedmiotu F/07 LICZBA PUNKTÓW ECTS 3 Nazwa przedmiotu Jednostka prowadząca Kierunek studiów Rok, semestr, formy zajęć i liczba godzin LABORATORIUM LEKCJI PRÓBNYCH Z FIZYKI Instytut Fizyki Fizyka, studia stacjonarne I-go stopnia, specjalność fizyka nauczycielska Rok Semestr Formy zajęć Wykł. Konw. / Ćw. Lab. Punkty ECTS II IV 60 3 Kierownik i realizatorzy Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Ramowy program przedmiotu dr Zygmunt Olesik Wiedza z podstaw fizyki, astronomii, matematyki oraz zagadnień pedagogiczno psychologicznych z elementami socjologii Laboratorium Lekcji Próbnych z Fizyki: (60h) W skład tego przedmiotu wchodzą dwa bloki zajęć. Pierwszy blok zajęć jest odbywany przez studentów w gimnazjum jako szkole ćwiczeń (15h).Zajęcia prowadzone w szkole ćwiczeń (gimnazjum) przeznaczone są na:1.hospitowanie i omawianie róŝnego typu lekcji fizyki prowadzonych przez nauczyciela, opiekuna praktyki śródrocznej (lekcja poświęcona wprowadzaniu pojęć fizycznych, lekcja laboratoryjna, lekcja poświęcona rozwiązywaniu problemów i zadań fizycznych), 2. przygotowywanie scenariuszy (konspektów) do lekcji próbnych, prowadzenie lekcji próbnych z fizyki przez studentów w gimnazjum jako szkole ćwiczeń, hospitacja i omawianie nagranych lekcji. Drugi blok zajęć(45h) odbywa się w Uczelni w Pracowni Dydaktyki Fizyki. Celem zajęć jest przygotowanie studenta (od strony metodycznej i merytorycznej) do prowadzenia lekcji fizyki i astronomii opartej na eksperymencie fizycznym w gimnazjum z wykorzystaniem technologii informacyjnych i środków multimedialnych.. W szczególności opanowanie umiejętności metodyki prowadzenia eksperymentów laboratoryjnych jakościowych i ilościowych, wykorzystanie komputera i TI do wykonywania doświadczeń z fizyki ( pomiar fizyczny, modelowanie, symulacja, obserwacja, analiza zjawisk oraz procesów fizycznych, prezentacja wyników pomiarów w postaci wykresów, tabel, analiza i interpretacja uzyskanych wyników, poszukiwania i gromadzenia zasobów dydaktycznych jako pomocy naukowych, wykorzystanie zasobów Internetu do uzyskiwania potrzebnych informacji, aplikacji, interaktywnych pomocy dydaktycznych), poznanie strategii nauczania wspomaganego komputerem, zapoznanie ze strukturą typowych programów edukacyjnych, wykorzystanie obudowy medialnej podręczników do fizyki, wykorzystanie arkuszy kalkulacyjnych ( Excel, Modellus) w nauczaniu fizyki i astronomii. Działy: 1. Mechanika, 2. Ośrodki ciągłe, hydrostatyka, aerostatyka, 3. Ciepło, elementy termodynamiki, 4. Elektrostatyka, prąd stały, 5. Elektromagnetyzm, 6. Optyka, 7. Elementy fizyki współczesnej. Typy ćwiczeń: I. Demonstracje zjawisk fiz. z wykorzystaniem technologii informacyjnych (rzutnik multimedialny, kamera TV, DVD, kasety video, programy komputerowe - komputerowa symulacja zjawisk fizycznych, filmy multimedialne), II. Wyznaczanie wielkości lub stałej fizycznej, wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania zadań i oprac.ćw. laborat., III. Badanie ilościowe zaleŝności między wielkościami fizycznymi (wykorzystanie

3 programów komputerowych MODKSP, EXCEL itp. do budowania matematycznych modeli opisujących badane zj. fiz., dopasowanie wykresów do punktów pomiarowych, modelowanie i symulacja za pomocą komputera) I Demonstracje: 1. Badanie zderzeń. 2. Badanie tarcia dynamicznego i statycznego 3. Badanie ruchu ciał w inercjalnych i nieinercjalnych układach odniesienia. 4. Badanie zasady zachowania pędu i momentu pędu. 5. Badanie zjawiska względności ruchu i zasady niezaleŝności ruchów. 6. Badanie oddziaływań elektrostatycznych i linii sił pola elektrycznego. 7. Badanie oddziaływań magnetycznych i linii sił pola magnetycznego. 8. Badanie oddziaływania przewodników z prądem elektrycznym. 9. Badanie siły Lorentza i siły elektrodynamicznej 10. Badanie zjawiska indukcji wzajemnej i własnej. Reguła Lenza. 11. Badanie własności fal elektromagnetycznych. 12. Badanie własności transformatora. 13. Badanie zjawiska rezonansu mechanicznego i elektrycznego. 14. Badanie zjawiska rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów. 15. Badanie drgań źródeł dźwięku z wykorzystaniem oscyloskopu i generatora. 16. Demonstracja ruchów Browna. 17. Badanie rozmieszczenia ładunków na przewodnikach i izolatorach 18. Badanie i symulacja rozchodzenia się światła w ośrodkach jednorodnych i niejednorodnych. 19. Badanie i symulacja zjawiska odbicia załamania światła. 20. Badanie i symulacja obrazów w zwierciadłach płaskich, kulistych i soczewkach. 21. Budowanie modeli przyrządów optycznych. 22. Badanie zjawiska polaryzacji światła. 23. Badanie zjawiska fotoelektrycznego zewnętrznego. 24. Badanie polaryzacji dielektryków. 25. Badanie własności magnetycznych substancji. 26. Badanie wyładowań elektrycznych w gazach. 27. Badanie form przekazywania energii. 28. Detekcja promieniowania jądrowego. 29. Badanie wielkości fotometrycznych. 30. Badanie procesów widzenia i widzenia barwnego. 31. Badanie obwodów elektrycznych rozgałęzionych (prawa Kirchhoffa). 32. Obserwacja widm emisyjnych i absorpcyjnych. 33. Badanie i symulacja figur Lissajous. 34. Badanie siły wyporu i warunków pływania ciał. II Wyznaczanie wielkości lub stałej fizycznej (planowanie pomiarów): 1. Wyznaczanie gęstości ciała stałego i cieczy z prawa Archimedesa. 2. Wyznaczanie przyspieszenia grawitacyjnego ziemskiego róŝnymi metodami. 3. Wyznaczanie współczynników tarcia. 4. Wyznaczanie ciepła właściwego substancji. 5. Wyznaczanie oporu i oporu właściwego przewodnika. 6. Wyznaczanie SEM i oporu wewnętrznego ogniwa i baterii. 7. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy w oparciu o prawo Lenza. 8. Wyznaczanie momentu bezwładności bryły. 9. Wyznaczanie współczynnika indukcji własnej cewki Wyznaczanie indukcji magnetycznej róŝnymi metodami Wyznaczanie sprawności transformatora Wyznaczanie prędkości fal w róŝnych ośrodkach Wyznaczanie ogniskowych zwierciadeł kulistych i soczewek Wyznaczanie długości fal świetlnych Wyznaczanie stałej siatki dyfrakcyjnej odbiciowej Wyznaczanie współczynnika załamania światła róŝnymi metodami Wyznaczanie sprawności grzałki elektrycznej. 18.Sprawdzanie praw elektrolizy.

4 Forma zaliczenia zajęć 19.Wyznaczanie powiększenia zwierciadeł i soczewek. 20.Wyznaczanie ciepła topnienia lodu. 21.Wyznaczanie współczynnika napięcia powierzchniowego. 22.Wyznaczanie temperaturowego współczynnika oporu dla metali. 23.Wyznaczanie składowej poziomej indukcji magnetycznej Ziemi. III Badanie ilościowe zaleŝności między wielkościami fizycznymi: 1. Badanie zaleŝności s = f(t) w ruchu jednostajnym. 2. Badanie zaleŝności s = f(t) w ruchu jednostajnie przyspieszonym 3. Wyznaczanie prędkości chwilowej i przyspieszenia. 4. Badanie II zasady dynamiki dla ruchu postępowego : a = f F gdy m = const., a = f ( m) gdy F = const. 5. Badanie II zasady dynamiki dla ruchu obrotowego: ε = f M gdy I = const., ε = f ( I ) gdy M = const. 6. Badanie spręŝystości ciał (prawo Hooke a 7. Badanie okresu drgań wahadła matematycznego, fizycznego i obciąŝnika na spręŝynie 8. Badanie przemiany izotermicznej. 9. Badanie przemiany adiabatycznej. 10. Badanie przemiany izochorycznej. 11. Badanie przemiany izobarycznej. 12. Badanie zaleŝności I = f ( U ) gdy R = const. i I = f ( R) gdy U = const. (prawo Ohma dla odcinka obwodu elektrycznego). 13. Badanie pojemności kondensatora płaskiego: C = f ( d ), C = f ( S), C = f ( ε r ) 14. Badanie charakterystyk prądowo napięciowych I = f ( U ) dla złącza p-n. 15. Badanie ruchu po okręgu F = f ( m), F = f ( r), F f ( T ), d d d = 16. Badanie zaleŝności oporu przewodnika i półprzewodnika od temperatury. Zaliczenie na ocenę pierwszy blok zajęć: obowiązkowa obecność na zajęciach w gimnazjum jako szkole ćwiczeń (przygotowywanie konspektów (scenariuszy) do wszystkich hospitowanych i prowadzonych lekcji próbnych, pozytywna ocena przynajmniej jednej lekcji próbnej, pisemny protokół z kaŝdej hospitowanej lekcji, ocena i samoocena nagranej techniką wideo lekcji próbnej. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności student odrabia zajęcia indywidualnie w porozumieniu z opiekunem studenckich praktyk śródrocznych i nauczycielem akademickim prowadzącym te zajęcia. Drugi blok zajęć: KaŜdy student jest zobowiązany wykonać 4 ćwiczenia w semestrze III w tym: jedno ćwiczenie demonstracyjne, jedno ćwiczenie typu wyznaczanie wielkości fizycznej, jedno ćwiczenie typu badanie ilościowe zaleŝności między wielkościami fizycznymi, czwarte ćwiczenie do wyboru przez prowadzącego i studenta (indywidualnie dla kaŝdego studenta). Warunkiem przystąpienia studenta do wykonywania ćwiczenia jest pozytywne zaliczenie ustnego kolokwium wstępnego mającego na celu sprawdzenie przygotowania merytorycznego i dydaktycznego. Do kaŝdego ćwiczenia student przygotowuje w formie pisemnej projekt jego wykonania. W skład projektu wchodzą: temat ćwiczenia, cele ćwiczenia, metoda wykonania eksperymentu, rysunki schematyczne lub schematy stanowiska pomiarowego, wykaz przyrządów, tabele pomiarowe. KaŜde danego typu ćwiczenie lab. kończy się sprawozdaniem pisemnym, zawierającym opracowanie merytoryczne i dydaktyczne ćwiczenia(scenariusz konspekt )do konkretnej lekcji z wykorzystaniem wykonanych ćwiczeń i właściwych środków technologii informacyjnych. Końcowa ocena jest średnią z wszystkich ocen cząstkowych.

5 Metoda dydaktyczna Literatura Próbnych z Fizyki: lekcje próbne w szkole ćwiczeń, dyskusja, ćwiczenia laboratoryjne w oparciu o instrukcję metodą obiegową w dwuosobowych grupach 1.M.Głowacki,Dydaktyka fizyki, zagadnienia ogólne, Wydawnictwo WSP, Czwa1994r, 2.M.Głowacki, Dydaktyka fizyki, zagad. szczegółowe, Wydawnictwo WSP, Czwa, 1996r, 3.red. J. L. Lewis, Nauczanie fizyki, PWN,W-wa,1982r, 4.red. H.Szydłowski, Informatyka i dydaktyka w nauczaniu fizyki, WN UAM, Poznań,1997r, 5.E. Putkiewicz, M. Ruszczyńska- Schiller, Gry symulacyjne w szkole, WSiP, W- wa,1983r, 6.M. Halunbrenner, Ćwiczenia praktyczne z fizyki (kurs średni), WSziP, W- wa,1982r, 7.G. Gębura, R. Subiekta, Metodyka eksperymentu fizycznego w SP, PWN, W- wa,1973r, 8.J.Gaj, Laboratorium fizyczne w domu, WNT, W-wa,1982r, 9.J. Salach, Dydaktyka fizyki, zagad. wybrane, WN WSP Kraków,1986r, 10.Wybrane numery czasopism: Fizyka w szkole, Foton 11.Podręczniki i zbiory zadań do nauczania fizyki w ginazjum. 12.M. Sawicki (red.), Nauczanie fizyki cz. I i II, WSiP, W wa 1976r. 13.T. Dryński, Doświadczenia pokazowe z fizyki, PWN 14.J.Van Clave, 101 ciekawych doświadczeń. Fizyka dla kaŝdego dziecka, WSziP, W-wa,1994r 15..R. BłaŜejewski, 100 prostych doświadczeń z wodą i powietrzem, WNT, W wa,1991r, 16.H. Szydłowski( red.), Fizyczne laboratorium mikrokomputerowe, Wyd.U. A.M., Poznań, 1994r, 17.H. H. Szydłowski, Pomiary fizyczne, podręcznik dla nauczycieli, PWN, W-wa, 1977r, 18.D. Tokar, B. Pędzisz, B. Tokar, Doświadczenia z fizyki dla szkoły podstawowej z wykorzystaniem przedmiotów codziennego uŝytku, WSziP, W- wa,1994r, 19. Ł.Ł. Sikoruk, Fizyka dla najmłodszych, WSziP, W-wa, 1991r. 20.K. Badziąg(red.), Metodyka nauczania fizyki w szkole średniej, PZWSz, W- wa,1973r. 21.M. Głowacki, Zjawiska fizyczne zachodzące w przyrodzie, Kubajak, Krzeszowice, R.J. Brown, 200 doświadczeń dla dzieci, Prószyński i S ka, Warszawa, 1999