REGULAMIN PRACY PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE SPÓŁKA AKCYJNA KOMENDA GŁÓWNA STRAŻY OCHRONY KOLEI

Transkrypt

1 Załącznik do Decyzji nr... /2010 Komendanta Głównego Straży Ochrony Kolei z dnia.2010 r. REGULAMIN PRACY PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE SPÓŁKA AKCYJNA KOMENDA GŁÓWNA STRAŻY OCHRONY KOLEI Na podstawie art Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy ( tekst jednolity Dz. U. Nr 21, poz. 94 z 1998 r. z późn. zm.) ustala się, co następuje: I. Postanowienia ogólne 1 1. Regulamin Pracy, zwany dalej Regulaminem, ustala organizację i porządek w procesie pracy PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Komenda Główna Straży Ochrony Kolei a także związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników. 2. Regulamin pracy zawiera uregulowania dotyczące zabezpieczenia przez pracodawcę realizacji obowiązków wynikających z Ustawy z dnia 29 sierpnia 1998 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883 z późn. zm.). 3. Postanowienia Regulaminu obowiązują wszystkich pracowników zatrudnionych bez względu na zajmowane stanowisko, wymiar czasu pracy jak również podstawę nawiązania stosunku pracy. 4. Każdy pracownik przed dopuszczeniem do pracy zostaje zapoznany z treścią Regulaminu. Obowiązek zaznajomienia pracownika z Regulaminem spoczywa na bezpośrednim przełożonym pracownika. 5. Pracownik potwierdza fakt, że został zapoznany z Regulaminem na piśmie. Oświadczenie o zapoznaniu z treścią Regulaminu, zaopatrzone w podpis pracownika i datę, włącza się do jego akt osobowych. 6. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym Regulaminie stosuje się przepisy Kodeksu Pracy i inne przepisy prawa pracy. Ilekroć w Regulaminie jest mowa o: 2 1) pracodawcy należy przez to rozumieć PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Komenda Główna Straży Ochrony Kolei, w imieniu, której czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje Komendant Główny Straży Ochrony Kolei. 2) pracowniku należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną u pracodawcy na podstawie umowy o pracę; 3) miejscu wykonywania pracy należy przez to rozumieć: a) dla pracowników świadczących pracę w Biurze Komendy Głównej SOK miejscem wykonywania pracy jest siedziba Komendy Głównej SOK lub siedziba wskazanej w umowie o pracę wykonawczej komórki organizacyjnej Komendy Głównej Straży Ochrony Kolei, 1

2 b) dla pracowników świadczących pracę w Komendzie Regionalnej SOK miejscem pracy jest siedziba Komendy Regionalnej lub obszar jej działania wskazany w umowie o pracę, 4) przepisach prawa pracy należy przez to rozumieć ustawę Kodeks Pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Zatrudnionych u Pracodawców Zrzeszonych w Związku Pracodawców Kolejowych, zawartego w dniu r. (w brzmieniu obowiązującym), Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna, zawartego w dniu roku oraz Porozumienia w sprawie wzajemnych zobowiązań stron Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zawartego w dniu r. II. Obowiązki i prawa pracodawcy 3 Pracodawca jest obowiązany stosować przepisy prawa pracy oraz przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych, a w szczególności: 1) zapewniać pracownikowi przydział pracy, zgodnie z treścią zawartej umowy o pracę, 2) zaznajamiać pracowników z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach pracy oraz ich podstawowymi uprawnieniami: a) udostępniać lub przekazywać pracownikowi, gdy przepisy odrębne tak stanowią, za potwierdzeniem, obowiązujące na danym stanowisku pracy przepisy służbowe, b) pisemnie określić zakres obowiązków, w sytuacji gdy nie wynikają one z obowiązujących przepisów, 3) organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, przestrzegać ustalonych rozkładów czasu pracy (harmonogramów) jak również zapewniać osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy, 4) organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie, 5) przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, zwłaszcza ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, 6) przeciwdziałać mobbingowi, tj. działaniom lub zachowaniom dotyczącym pracownika lub skierowanym przeciwko pracownikowi, polegającym na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołującym u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodującym lub mającym na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników, 7) wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego, 8) równo traktować pracowników w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, 9) informować pracowników o możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony o możliwości zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, 10) zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy, prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, kierować ich na profilaktyczne badania lekarskie oraz podejmować działania zapobiegające wypadkom przy pracy 2

3 i chorobom zawodowym, 11) informować pracownika o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed występującymi zagrożeniami (fakt zapoznania pracownika z oceną ryzyka pracownik potwierdza na piśmie, a oświadczenie zostaje włączone do akt osobowych), 12) wydawać uprawnionym pracownikom odzież roboczą i ochronną, narzędzia i materiały niezbędne w procesie pracy oraz środki higieny osobistej w określonych przepisami terminach, 13) terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie, 14) ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych, 15) stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły średniej lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy, 16) zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników, 17) stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy, 18) wyróżniać i nagradzać pracowników w miarę ich zasług zawodowych, 19) szanować godność pracowników i respektować ich uprawnienia, 20) prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników, 21) zapewniać należyte warunki do zachowania ochrony informacji niejawnych, ochrony danych osobowych, tajemnicy przedsiębiorcy oraz bezpieczeństwa teleinformatycznego, 22) przestrzegać przepisy dotyczące ochrony informacji niejawnych, ochrony danych osobowych oraz ochrony tajemnicy przedsiębiorcy, 23) współpracować z działającymi w zakładzie pracy organizacjami związkowymi, 24) niezwłocznie po ustaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy wydać pracownikowi lub osobie przez niego upoważnionej lub uprawnionej świadectwo pracy, 25) wystąpić do Zarządu PKP PLK S.A. w myśl zapisu Załącznika nr 11 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy o przeniesienie do innej, odpowiedniej pracy pracownika, który stał się niezdolny czasowo lub trwale do wykonywania dotychczasowej pracy Na pracodawcy ciąży obowiązek potwierdzenia pracownikowi na piśmie rodzaju zawartej umowy o pracę i jej warunków. 2. Umowę należy wręczyć pracownikowi najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy. 3. Pracodawca obowiązany jest poinformować każdego pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zatrudnienia o: 1) obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, 2) częstotliwości wypłaty wynagrodzenia za pracę, 3) wymiarze i prawie do urlopu wypoczynkowego, 4) długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę Pracodawcy przysługuje w szczególności prawo do: 1) korzystania z wyników wykonywanej przez pracowników pracy, 2) wydawania pracownikom wiążących poleceń dotyczących pracy w zakresie, w jakim polecenia te nie są sprzeczne z obowiązującymi przepisami lub zasadami współżycia społecznego, 3

4 3) określania zakresu obowiązków każdego pracownika zgodnie z postanowieniami umów o pracę i przepisami wewnętrznymi, 4) tworzenia i przystępowania do organizacji pracodawców w celu reprezentacji i ochrony swoich interesów. 2. Pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane przez pracownika w zakładzie pracy lub miejscu wykonywania pracy pieniądze i przedmioty wartościowe. III. Obowiązki i prawa pracownika 6 1. Pracownik obowiązany jest wykonywać swoją pracę sumiennie i starannie. Podstawowym obowiązkiem pracownika jest w szczególności: 1) przestrzegać ustalonego u pracodawcy czasu pracy i wykorzystywać go w pełni na pracę zawodową, 2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku, 3) zapobiegać wszystkiemu, co zagraża: bezpieczeństwu ruchu kolejowego, bezpieczeństwu ludzi, mienia kolejowego lub powierzonego kolei do przewozu, 4) uprzejmie zachowywać się w stosunku do osób korzystających z usług kolei, służyć radą i ewentualną pomocą, 5) zgłaszać się do pracy w stanie umożliwiającym należyte jej pełnienie, 6) sumiennie, starannie i terminowo wykonywać powierzone obowiązki oraz polecenia przełożonych dotyczące pracy, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami prawa pracy lub umową o pracę, 7) wykonywać doraźne czynności służbowe niezwiązane z zajmowanym stanowiskiem, lecz zgodne z posiadanymi kwalifikacjami, w przypadkach uzasadnionych potrzebami służbowymi, na polecenie zwierzchników, 8) dążyć do uzyskiwania w pracy jak najlepszych wyników i przejawiać w tym celu odpowiednią inicjatywę, 9) przechowywać i zabezpieczać dokumenty, narzędzia i materiały w miejscu do tego przeznaczonym, 10) dbać o należyty stan środków pracy i innego mienia pracodawcy oraz ład i porządek w miejscu pracy, 11) używać środków pracy, w tym zasobów teleinformatycznych pracodawcy, zgodnie z ich przeznaczeniem, wyłącznie do wykonywania zadań służbowych, 12) podnosić kwalifikacje zawodowe oraz uzupełniać je w terminie i w sposób ustalony odrębnymi przepisami oraz doskonalić umiejętności pracy, 13) przestrzegać przepisy dotyczące ochrony informacji niejawnych oraz ochrony tajemnicy przedsiębiorcy, 14) przestrzegać tajemnicy określonej w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2002r. Nr 101, poz. 926 z późn. zm.), 15) zachowywać w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. na szkodę (wg przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz z późn. zm. ), 16) przestrzegać zasad współżycia społecznego, 17) przestrzegać zakazu palenia wyrobów tytoniowych poza wyraźnie wyodrębnionymi do tego celu miejscami, 4

5 18) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników i inne osoby o grożącym im niebezpieczeństwie i podjąć akcję ratowniczą, 19) poddawać się badaniom lekarskim w przypadkach określonych odrębnymi przepisami i stosować się do wskazań lekarskich, 20) niezwłocznie zawiadamiać bezpośredniego zwierzchnika służbowego o każdej przeszkodzie uniemożliwiającej stawienie się do pracy lub jej wykonywanie oraz przedłożenie dowodów usprawiedliwiających nieobecność, 21) informować pracodawcę o aktualnym miejscu zameldowania i adresie do korespondencji, 22) informować pracodawcę o wezwaniach do sądów, policji i innych organów do tego upoważnionych, mających związek z wykonywaniem obowiązków służbowych przez pracowników. 2. W zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji). 3. Pracownik jest obowiązany do bieżącego uaktualniania swoich danych personalnych, w szczególności do niezwłocznego zawiadomienia komórki ds. pracowniczych i organizacji pracodawcy o zmianie adresu zamieszkania, zmianie stanu cywilnego i rodzinnego oraz nazwiska, a także o zakończeniu nauki lub podjęciu pracy przez członka rodziny korzystającego z ubezpieczenia zdrowotnego pracownika. 4. Pracownik powinien informować pracodawcę o każdym znanym mu przypadku dyskryminacji w zatrudnieniu oraz mobbingu. 5. Pracownikowi nie wolno wykorzystywać swego stanowiska lub informacji uzyskanych w związku z pracą dla innych celów niż związanych z wykonywaną pracą ani podejmować działań mogących budzić podejrzenie o stronniczość lub interesowność. 6. W razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, a także w razie przeniesienia do innej jednostki organizacyjnej Spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., pracownik ma obowiązek rozliczyć się z pracodawcą z posiadanej dokumentacji, materiałów i środków pracy oraz uzyskać odpowiednie wpisy w karcie obiegowej. Ciężkim naruszeniem przez pracownika obowiązków pracowniczych jest w szczególności: 7 1) opuszczenie miejsca pracy bez usprawiedliwienia, 2) stawianie się do pracy lub przebywanie w miejscu pracy po spożyciu alkoholu, wnoszenie i spożywanie alkoholu w czasie pracy lub w miejscu pracy, 3) stawianie się do pracy po zażyciu narkotyków lub innych środków odurzających, wnoszenie i zażywanie ich w czasie pracy lub w miejscu pracy, 4) nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, 5) odmowa poddania się badaniom lekarskim, które przewidują przepisy prawa pracy, 6) wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej w zwolnieniu lekarskim niezdolności do pracy lub wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób rażąco niezgodny z jego celem, 7) odmowa wykonania polecenia służbowego bezpośredniego przełożonego lub innego zwierzchnika, dotyczącego pracy, jeśli nie jest ono sprzeczne z przepisami prawa i umowy o pracę, 8) działanie na szkodę pracodawcy przez zagarnięcie lub zawinione niszczenie materiałów, urządzeń i innego mienia pracodawcy, a także poprzez przekazywanie osobom nieuprawnionym, w tym pracownikom i osobom postronnym, informacji o wewnętrznych 5

6 działaniach pracodawcy, 9) zagarnięcie mienia współpracowników, 10) wykorzystywanie sieci teleinformatycznych spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., w tym korzystanie z plików i informacji internetu i intranetu, w celach niezwiązanych z wykonywanymi obowiązkami służbowymi i niezgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami prawa i przepisami wewnętrznymi, 11) popełnienie przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnienie na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, 12) zawiniona przez pracownika utrata uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, 13) stosowanie mobbingu wobec współpracowników, 14) nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych, a także odmowa udziału w szkoleniu w tym zakresie, 15) ujawnienie osobom nieuprawnionym danych osobowych przez pracownika upoważnionego do ich przetwarzania, 16) nieprzestrzeganie przepisów dotyczących ochrony informacji niejawnych, ochrony danych osobowych oraz ochrony tajemnicy przedsiębiorcy określonych w ogólnie obowiązujących przepisach prawa oraz wewnętrznych przepisach pracodawcy, 17) naruszenie tajemnicy dotyczącej danych osobowych pracowników, klientów lub kontrahentów, 18) podawanie nieprawdziwych danych stanowiących podstawę zatrudnienia pracownika, wypłaty wynagrodzenia oraz ubiegania się o przyznanie pracownikowi i członkom jego rodziny określonych w odrębnych przepisach uprawnień i świadczeń, w tym świadczeń socjalnych i przejazdowych oraz uprawnień z zakresu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. 19) Wykonywanie pracy przez pracowników na rzecz innych podmiotów gospodarczych w czasie pracy lub z wykorzystaniem narzędzi i materiałów stanowiących własność PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Komenda Główna Straży ochrony Kolei W razie podejrzenia lub stwierdzenia naruszenia przez pracownika obowiązku trzeźwości, bezpośredni przełożony pracownika ma obowiązek nie dopuścić go do wykonywania pracy i przebywania na terenie zakładu pracy. 2. Bezpośredni przełożony ma obowiązek odsunięcia od pracy pracownika, który spożywał alkohol w czasie pracy lub w miejscu pracy. 3. Pracownikowi, w stosunku, do którego istnieje podejrzenie lub stwierdzono naruszenie obowiązku trzeźwości, przysługuje na jego żądanie prawo przeprowadzenia badania trzeźwości. Natomiast pracownik ma obowiązek poddania się badaniu, jeżeli: 1) uległ wypadkowi przy pracy i zachodzi uzasadnione podejrzenie, że znajdował się wówczas w stanie nietrzeźwości, 2) zostało popełnione przestępstwo lub wykroczenie i zachodzi podejrzenie, że przestępstwo lub wykroczenie zostało popełnione po spożyciu alkoholu. 4. Jeżeli pracownik nie wyrazi zgody na przeprowadzenie kontroli jego stanu trzeźwości, przeprowadzenie takiej kontroli zleca się organom policji. 5. Osoba przeprowadzająca kontrolę sporządza protokół z kontroli. Protokół sporządza się również, gdy pracownik odmawia poddania się badaniu. 6

7 6. W razie stwierdzenia stanu po spożyciu alkoholu przez badanie, pracownik ma obowiązek ponieść koszty tego badania. 9 Pracownikowi przysługuje w szczególności prawo do: 1) zatrudnienia na stanowisku pracy zgodnie z umową o pracę i posiadanymi kwalifikacjami, 2) terminowego otrzymywania wynagrodzenia za pracę, 3) wypoczynku w dniach wolnych od pracy, po zakończeniu czasu pracy w dni robocze oraz podczas urlopu, 4) jednakowego i równego traktowania przez pracodawcę z tytułu wypełniania jednakowych obowiązków, 5) wykonywania pracy w warunkach zgodnych z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 6) tworzenia i przystępowania do organizacji reprezentujących pracowników, 7) poszanowania godności osobistej i innych dóbr osobistych pracownika. IV. Organizacja i porządek Bezpośredni przełożony wyznacza zadania do wykonania podległemu pracownikowi, zapoznaje go z zakresem jego obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień. 2. Bezpośredni przełożony nie może dopuścić pracownika do wykonywania obowiązków służbowych bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku Organizacja pracy polega na podziale pracy pomiędzy komórki organizacyjne oraz na podziale czynności pomiędzy pracowników tych komórek. 2. W czasie nieobecności pracownika jego czynności przejmuje pracownik wyznaczony w karcie charakterystyki lub jego bezpośredni przełożony wyznacza na ten okres zastępstwo innego pracownika lub rozdziela czynności nieobecnego pracownika pomiędzy innych pracowników danej komórki, a gdy jest to niemożliwe do wykonania, zgłasza ten fakt swojemu przełożonemu, który podejmuje decyzję w tym zakresie Czas pracy, w poszczególnych komórkach organizacyjnych jest rejestrowany i rozliczany na podstawie podpisywanych przez pracowników list obecności. 2. Lista obecności i Ewidencja czasu pracy pracowników jest dokumentem ewidencyjnym czasu pracy i stanowi podstawowy dokument do obliczania wysokości wynagrodzeń pracowniczych. 3. Dokumenty, o których mowa w ust 2 powinny być przechowywane przez okres wymagany w instrukcji archiwalnej Ia - 2, a następnie przekazywane do komórki ds. archiwizacji Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie lub inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez pracownika i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. 7

8 2. Pracownik powinien uprzedzić bezpośredniego przełożonego o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia, co najmniej w dniu poprzedzającym dzień planowanej nieobecności. 3. W razie zaistnienia przyczyn uniemożliwiających stawienie się do pracy, których wcześniej nie można było przewidzieć, pracownik jest obowiązany zawiadomić bezpośredniego przełożonego, komórkę ds. pracowniczych i organizacji lub komórkę ds. obsługi administracyjnej o przyczynie swojej nieobecności i przewidywanym okresie jej trwania, nie później jednak niż w drugim dniu nieobecności w pracy. Zawiadomienia tego pracownik dokonuje osobiście lub przez inną osobę, telefonicznie lub za pośrednictwem innego środka łączności albo drogą pocztową, przy czym za datę zawiadomienia uważa się wtedy datę stempla pocztowego. 4. Niedotrzymanie terminu przewidzianego w ust. 2 może być usprawiedliwione tylko szczególnymi okolicznościami, zwłaszcza obłożną chorobą pracownika połączoną z brakiem lub nieobecnością domowników albo innym zdarzeniem losowym. W takim przypadku pracownik zawiadamia bezpośredniego przełożonego, komórkę ds. pracowniczych i organizacji lub komórkę ds. obsługi administracyjnej o przyczynie nieobecności niezwłocznie po ustaniu okoliczności, o których mowa wyżej. 5. Pracownik jest obowiązany usprawiedliwić nieobecność w pracy lub spóźnienie się do pracy dostarczając dowód nieobecności określony przepisami prawa. 6. Dowodami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są: 1) zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu o czasowej niezdolności do pracy, 2) decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, w razie odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami, 3) oświadczenie pracownika w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której dziecko uczęszcza, 4) imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd, prokuraturę lub policję w charakterze strony lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą stawienie się pracownika na to wezwanie, 5) oświadczenie pracownika potwierdzające odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, 6) zaświadczenie stacji krwiodawstwa o oddaniu krwi. 7. Dowody, o których mowa w ust. 6 pkt. 2-6 pracownik powinien przedłożyć najpóźniej w dniu przystąpienia do pracy, a zwolnienie lekarskie nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego wystawienia lub otrzymania Pracownik, który w danym dniu spóźnił się do pracy, obowiązany jest niezwłocznie przedstawić bezpośredniemu przełożonemu przyczyny spóźnienia, a na żądanie odpowiednie dokumenty (zaświadczenie lekarskie, wezwanie itp). 2. Decyzję o uznaniu spóźnienia pracownika za usprawiedliwione lub nieusprawiedliwione podejmuje bezpośredni przełożony. 3. Kontroli czasu pracy podległych pracowników dokonuje na bieżąco bezpośredni przełożony. 8

9 15 1. Pracownik może być zwolniony od pracy przez bezpośredniego przełożonego na czas niezbędny dla załatwienia ważnej sprawy osobistej, z zastrzeżeniem ust. 2 i Zwolnienia można udzielić, gdy zachodzi nieunikniona i należycie uzasadniona potrzeba takiego zwolnienia oraz po dokonaniu odpowiednich wpisów w Książce wyjść do celów prywatnych. 3. Za czas zwolnienia od pracy, o którym mowa w ust. 1, pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie, chyba, że odpracował czas zwolnienia w tym samym okresie rozliczeniowym (miesiącu), w którym miało miejsce zwolnienie. Odpracowanie to nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. 16 Każde wyjście pracownika w czasie pracy poza zakład pracy lub stałe miejsce wykonywania pracy w celu załatwienia spraw służbowych może nastąpić tylko za wiedzą i zgodą bezpośredniego przełożonego, a w przypadku pracowników zatrudnionych na samodzielnych stanowiskach za wiedzą i zgodą Komendanta Głównego SOK lub osoby przez niego upoważnionej oraz po dokonaniu odpowiednich wpisów w Książce wyjść do celów służbowych. 17 Przebywanie pracownika na terenie zakładu pracy poza ustalonymi dla pracownika godzinami pracy jest dopuszczalne jedynie w przypadku szczególnych potrzeb pracodawcy i zlecenia wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. 18 Po zakończeniu pracy pracownik obowiązany jest do uporządkowania i zabezpieczenia miejsca pracy, a w szczególności do: 1) sprawdzenia czy wyłączone zostały z sieci wszystkie urządzenia, 2) właściwego zabezpieczenia pieczęci i dokumentów zawierających informacje prawnie chronione oraz zamknięcia pomieszczeń, w których pracuje. V. Czas pracy Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. 2. Do czasu pracy zalicza się również okresy: 1) badań lekarskich wstępnych w rozumieniu art Kodeksu pracy, obowiązkowych badań lekarskich wymaganych na zajmowanym stanowisku, zleconych przez pracodawcę, w wymiarze niezbędnym do wykonywania tych badań, 2) obowiązkowych szkoleń i egzaminów, wymaganych do kontynuowania pracy na zajmowanym stanowisku lub na które pracownik został skierowany przez pracodawcę w obowiązującym trybie, 3) udziału pracownika w postępowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez pracodawcę, 4) uczestniczenia pracowników w prowadzonych przez zakład pracy, sądy, policję lub inny organ do tego upoważniony postępowaniach mających związek z wykonywaniem obowiązków służbowych, 5) przerwę 5-minutową przysługującą po każdej godzinie pracy przy monitorach ekranowych, 9

10 3. Komendant Główny Straży Ochrony Kolei, w odrębnej decyzji, najpóźniej w grudniu każdego roku kalendarzowego ustala dla pracowników Komendy Głównej SOK na rok następny wymiar czasu pracy dla okresów rozliczeniowych i terminy dni wolnych od pracy wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (załącznik nr 1 do Regulaminu) W Komendzie Głównej Straży Ochrony Kolei mogą być zatrudnieni pracownicy w następujących systemach czasu pracy: 1) Podstawowy system czasu pracy, 2) Równoważny system czasu pracy w zależności od potrzeb i charakteru poszczególnych komórek organizacyjnych. O zastosowaniu odpowiedniego systemu czasu pracy w danej komórce organizacyjnej, decyduje pracodawca lub osoba przez niego upoważniona po uzgodnieniu wcześniej z miejscowymi strukturami zakładowych organizacji związkowych. 2. Stosowanie innych systemów czasu pracy reguluje Kodeks Pracy. 3. Praca zmianowa jest dopuszczalna bez względu na stosowany system czasu pracy Czas pracy pracowników wynosi 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, z zastrzeżeniem postanowień 23 pkt Okresem rozliczeniowym czasu pracy jest okres jednego miesiąca. 3. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oblicza się: a) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie b) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku. c) z wymiaru czasu pracy wyłącza się dzień 25 listopada Święto Kolejarza. 4. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. 5. Wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych wyżej ulega obniżeniu w okresie rozliczeniowym o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadająca do przepracowania w okresie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy. 6. Czas pracy: - pracownic w ciąży, - pracowników opiekujących się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia, bez ich zgody nie może przekraczać 8 godzin na dobę Czas pracy radców prawnych określają przepisy o czasie pracy w spółce PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z uwzględnieniem unormowań szczególnych zawartych w art. 18 Ustawy z 06 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r., nr 123 poz z późniejszymi zmianami). 2. Indywidualny rozkład czasu pracy radców prawnych ustala pracodawca. 10

11 23 1. Ustala się następujący czas rozpoczynania i kończenia pracy: a) dla podstawowego systemu czasy pracy - rozpoczynanie pracy o godzinie: zakończenie pracy w godzinie: b) dla równoważnego systemu czasu pracy - rozpoczynanie pracy w godzinach: i od zakończenie pracy w godzinach: i od Dopuszcza się możliwość rozpoczynania i kończenia pracy w innych godzinach niż określone w ust. 1, w przypadku wystąpienia szczególnych potrzeb pracodawcy, wynikających z organizacji pracy. 3. Na pisemny wniosek pracownika, odpowiednio uzasadniony, Komendant Główny Straży Ochrony Kolei może ustalić indywidualne godziny rozpoczynania i kończenia pracy. 4. Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy pracodawca ustala indywidualny rozkład czasu pracy, określając w nim dni pracy, godzinę rozpoczynania pracy oraz liczbę godzin pracy w poszczególnych dniach. 5. Rozkład czasu pracy dla pracowników niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego bądź umiarkowanego stopnia niepełnosprawności pracodawca ustala indywidualnie W systemie równoważnego czasu pracy dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin na dobę. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony dniami wolnymi od pracy oraz krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach, z zastrzeżeniem ust Pracownikowi zatrudnionemu w systemie równoważnego czasu pracy w dniu, który zgodnie z rozkładem czasu pracy jest dla niego dniem roboczym, pracodawca zapewnia pracę w wymiarze nie mniejszym niż 8 godzin, z zastrzeżeniem ust. 3 i W przyjętym okresie rozliczeniowym jeden dobowy wymiar czasu pracy może być ustalony poniżej 8 godzin, o ile dla wykonania ustalonego wymiaru czasu pracy na ten okres pozostało pracownikowi mniej niż 8 godzin. 4. W dniu, w którym pracownik jest kierowany na obowiązkowe szkolenia lub egzaminy, dobowy wymiar czasu pracy może być mniejszy niż 8 godzin. 5. Zmianę rozpoczynającą się w jednym dniu kalendarzowym, a kończącą się w następnym dniu kalendarzowym, zalicza się do dnia początku tej zmiany. 6. Pracownikowi zatrudnionemu w systemie równoważnego czasu pracy za pracę wykonywaną w niedziele i święta zapewnia się łączną liczbę dni wolnych od pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym odpowiadającą, co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadających w tym okresie, z zastrzeżeniem 25 ust Pracownik zatrudniony w systemie równoważnego czasu pracy wykonuje pracę według ustalonego rozkładu czasu pracy (harmonogramu). 2. Rozkład czasu pracy określa w szczególności: 1) godzinę rozpoczęcia i zakończenia pracy, 2) liczbę zmian rozłożonych równomiernie w przyjętym okresie rozliczeniowym, 3) czas pracy dla każdej zmiany w poszczególnych dobach, 11

12 4) dni wolne w zamian za pracę w niedziele i święta, 5) dni wolne od pracy wynikające z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, 6) wymiar czasu pracy w okresie rozliczeniowym, 7) czas badań lekarskich zleconych przez pracodawcę, 8) czas obowiązkowych szkoleń i egzaminów. 3. Kierownicy poszczególnych wykonawczych komórek organizacyjnych Komendy Głównej SOK zobowiązani są do opracowania rozkładów czasu pracy dla swojej komórki. Rozkład czasu pracy na przyjęty okres rozliczeniowy podawany jest dowodnie do wiadomości pracownika (za podpisem pracownika) najpóźniej na 3 dni przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego. 4. Wszelkie zmiany wprowadzone do harmonogramów w trakcie trwania okresu rozliczeniowego przez kierowników komórek winny być wprowadzane po uprzednim powiadomieniu pracownika z wyraźnym zapisem w harmonogramie, kiedy powiadomiono i zmianę uzgodniono. Zapis ten musi być potwierdzony podpisem pracownika, którego zmiana dotyczy. Powyższe zmiany mogą nastąpić w przypadku: a) akcji ratowniczej (np. katastrofy kolejowej), b) usunięcia awarii, c) zastępstwa za chorego pracownika, d) zastępstwa za pracownika korzystającego z urlopu na żądanie, e) innych szczególnych potrzeb pracodawcy lub uzasadnionego wniosku pracownika. 5. Powiadamianie pracownika o zmianach w harmonogramach odbywa się w sposób określony w poszczególnych wykonawczych komórkach organizacyjnych. 6. Odpowiedzialność za nadzór i rozliczanie czasu pracy podległych pracowników ponoszą kierownicy poszczególnych wykonawczych komórek organizacyjnych Komendy Głównej SOK Za pracę w niedzielę i święto oraz w dzień wolny od pracy wynikający z przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, uważa się pracę wykonywaną pomiędzy godziną 6 00 w tym dniu, a godziną 6 00 dnia następnego. 2. W zespołach pracowniczych, w których praca odbywa się również w niedziele, pracownik powinien korzystać, co najmniej raz na 3 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. 3. Pracownikowi zatrudnionemu w niedzielę pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni przed lub po takiej niedzieli, a gdy nie jest to możliwe, do końca okresu rozliczeniowego. 4. Gdy pracownik świadczy pracę w święto winien otrzymać inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego. 5. Za pracę w dzień wolny od pracy wynikający z zasady pięciodniowego tygodnia pracy należy udzielić pracownikowi innego dnia wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego Pora nocna obejmuje 8 godzin i trwa od do 6 00 dnia następnego. 2. Pracę w porze nocnej dopuszcza się najwyżej przez dwie kolejne noce. 3. Postanowienia ust. 2 mają zastosowanie, gdy pracownik przepracował w porze nocnej co najmniej 2 godziny Każdy pracownik Komendy Głównej SOK zobowiązany jest do przepracowania obowiązującej w danym miesiącu normatywnej ilości godzin pracy. 2. Za pracę w godzinach nadliczbowych, która jest dopuszczalna tylko w razie konieczności 12

13 prowadzenia akcji ratowniczej albo usunięcia awarii oraz w razie szczególnych potrzeb pracodawcy, na pisemny wniosek pracownika, może być udzielony czas wolny od pracy w tym samym wymiarze. 3. Pracodawca do końca okresu rozliczeniowego może udzielić pracownikowi, bez jego wniosku, czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych w wymiarze o połowę większym niż wynosi czas pracy w godzinach nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. 4. Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym Pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy, w razie konieczności, świadczą pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia. 2. Kierownicy wyodrębnionych wykonawczych komórek organizacyjnych zobowiązani są, w razie konieczności, do świadczenia pracy poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia. 3. Pracownikom wskazanym w ust. 2 za pracę w niedzielę i święto należy udzielić w zamian innego dnia wolnego od pracy, a gdy nie jest to możliwe wypłacić dodatkowe wynagrodzenie. 4. Wykaz pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz kierowników wyodrębnionych wykonawczych komórek organizacyjnych określa załącznik nr 2 do niniejszego Regulaminu Pracownik może zostać zobowiązany do pełnienia dyżuru w zakładzie pracy lub w innym miejscu wykonywania pracy, a także w miejscu zamieszkania. 2. Czasu dyżuru nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli w tym czasie pracownik nie świadczył pracy. 3. Czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego lub tygodniowego, o których mowa w 31 i Za czas dyżuru, z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu, pracownikowi przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania. 5. Przepisów ust. 3 i 4 nie stosuje się do pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierowników wyodrębnionych wykonawczych komórek organizacyjnych Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownikowi przysługuje 15-minutowa przerwa w pracy wliczana do czasu pracy. Pracownikom zatrudnionym w równoważnym czasie pracy, podczas zmiany przysługują przerwy w pracy w łącznym wymiarze 30 minut, z tym, że jedna z nich nie może być krótsza niż 15 minut. Przerwy te wlicza się do czasu pracy. Czas rozpoczynania i zakończenia przerwy dla każdego pracownika ustala bezpośredni przełożony. 2. Pracownik ma prawo do co najmniej 11-godzinnego dobowego nieprzerwanego odpoczynku, z zastrzeżeniem ust. 4, a pracownikowi świadczącemu pracę w systemie równoważnego czasu pracy po okresie pracy należy zapewnić okres odpoczynku. Okres tego odpoczynku powinien wynosić tyle godzin, ile trwała praca nie mniej jednak niż 12 godzin. 3. Przepis ust. 2 nie dotyczy: 1) pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz kierowników 13

14 wyodrębnionych wykonawczych komórek organizacyjnych, 2) przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. 4. W przypadkach określonych w ust. 3 pracownikowi przysługuje, w okresie rozliczeniowym, równoważny okres odpoczynku. 5. Doba w rozumieniu ust. 1 to 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo, do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego odpoczynek dobowy, o którym mowa w 31 ust. 2, z zastrzeżeniem ust. 3 i W przypadkach określonych w 31 ust. 3 tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny. 3. Odpoczynek, o którym mowa w ust. 1 i 2, powinien przypadać w niedzielę, a w przypadku dozwolonej pracy w niedzielę, tj. wykonywania pracy w systemie równoważnego czasu pracy, może przypadać w innym dniu niż niedziela. 4. Tydzień w rozumieniu ust. 1 to 7 dni, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego. VI. Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy 33 Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej urlopem, w wymiarze i według zasad określonych w Kodeksie Pracy Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu z zastrzeżeniem art Kodeksu pracy. 2. Przy udzielaniu urlopu zgodnie z pkt 1, jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. 3. Pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy ma prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym do wymiaru czasu pracy. Postanowienia ust. 1 stosuje się odpowiednio. 4. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, przy czym co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych, do których zaliczamy oprócz dni korzystania z urlopu również dni wolne od pracy przypadające w trakcie i po zakończeniu korzystania przez pracownika z urlopu Urlopu wypoczynkowego udziela się zgodnie z planem urlopów. 2. Plan urlopów ustala pracodawca biorąc pod uwagę wnioski pracowników i potrzeby wynikające z konieczności zapewnienia normalnego toku pracy (zgodnie z art Kodeksu Pracy) po uzgodnieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. 3. Plan urlopów podaje się do wiadomości pracownikom w terminie najpóźniej na jeden miesiąc przed rozpoczęciem okresu, na który obowiązuje, w sposób przyjęty w zakładzie pracy. 4. Pracownik może rozpocząć urlop po uprzednim wpisaniu terminu urlopu do Karty urlopowej pracownika i uzyskaniu pisemnej akceptacji bezpośredniego przełożonego. Wpisując do Karty urlopowej urlop na żądanie należy oznaczać go Wż. 14

15 5. Na wniosek pracownika, w wyjątkowych sytuacjach, urlop może być udzielony poza planem urlopów. 6. Część urlopu niewykorzystanego z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, odbywania ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego przez okres do trzech miesięcy, urlopu macierzyńskiego, pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym po uzgodnieniu z pracownikiem. 7. Urlop niewykorzystany zgodnie z planem urlopów należy pracownikowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego 8. Cztery dni urlopu na żądanie pracownik może wykorzystać w terminie przez siebie wskazanym, ale tylko w roku, w którym nabył do niego prawo. Niewykorzystany do dnia 31 grudnia urlop na żądanie staje się od dnia 1 stycznia roku następnego zaległym urlopem, do którego stosuje się ogólne zasady dotyczące urlopów wypoczynkowych. 9. Urlopu na żądanie udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy i nie podlegają zasadom art Kodeksu pracy. 10. Pracownik zgłasza na piśmie żądanie udzielenia urlopu na żądanie bezpośredniemu przełożonemu możliwie jak najwcześniej, z uwzględnieniem ust Pracownik może zgłosić wykorzystywanie urlopu na żądanie najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia, przed planowaną godziną rozpoczęcia pracy. Forma zawiadomienia jest dowolna, z tym, że niezwłocznie po powrocie do pracy pracownik powinien potwierdzić na piśmie wykorzystanie urlopu na żądanie. 12. Za właściwą organizację pracy w trakcie korzystania przez pracowników z urlopów, a także za zgodne z przepisami wykorzystywanie urlopów wypoczynkowych przez podległych pracowników odpowiada bezpośredni przełożony Pracownikom zatrudnionym w systemie równoważnego czasu pracy na stanowiskach pracy (posterunkach) czynnych nieprzerwanie przez całą dobę i wszystkie dni tygodnia przysługuje w roku kalendarzowym dodatkowy urlop w wymiarze 8 dni roboczych z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, obliczonego jak za urlop wypoczynkowy. 2. Dodatkowy urlop, o którym mowa w ust. 1 przysługuje również pracownikowi zatrudnionemu na stanowiskach pracy ( posterunkach ), na których suma regulaminowych i technologicznych przerw w pracy stanowiska (posterunku) nie przekracza 42 godzin w tygodniu. 3. Dodatkowy urlop udzielany jest na zasadach urlopu wypoczynkowego z tym, że prawo do pierwszego urlopu pracownik nabywa po upływie 6 miesięcy zatrudnienia na stanowiskach (posterunkach), o których mowa w ust. 1 i 2, z zastrzeżeniem ust W przypadku ustania zatrudnienia na stanowiskach, o których mowa w ust. 1 i 2, trwającego co najmniej 1 miesiąc, przed upływem 6 miesięcy dodatkowy urlop udzielany jest w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w tym systemie. 5. Do okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 3, zalicza się okres zatrudnienia przed dniem wejścia w życie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna. 6. Na pisemny wniosek pracownika w zamian za dodatkowy urlop, o którym mowa w ust. 1 może być wypłacone wynagrodzenie obliczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. 37 Pracownikowi na jego pisemny wniosek może być udzielony urlop bezpłatny. 15

16 Pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: na poszukiwanie pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez Pracodawcę w wymiarze: a) 2 dni robocze w okresie wypowiedzenia nieprzekraczającego 1 miesiąca, b) 3 dni robocze w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia na podstawie art Kodeksu pracy. 2. na przeprowadzenie okresowych i kontrolnych badań lekarskich (art i 3 Kodeksu Pracy), a także na przeprowadzenie obowiązkowych badań lekarskich, i szczepień ochronnych przewidzianych przepisami o zwalczaniu chorób zakaźnych, o zwalczaniu gruźlicy oraz chorób wenerycznych (rozporządzenie MPiPS z dnia r. Dz.U.nr 60, poz. 281), 3. na przeprowadzenie przez pracownicę badań lekarskich w związku z ciążą (art Kodeksu Pracy), 4. na przerwy na karmienie (art K.p.), 5. na udział w posiedzeniu komisji bezpieczeństwa i higieny pracy w charakterze członka tej komisji (art Kodeksu Pracy), 6. krwiodawcom w celu oddania krwi w czasie oznaczonym przez stacje krwiodawstwa oraz w celu przeprowadzenia zaleconych przez stację okresowych badań lekarskich ( 12 i 16 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281), 7. na pełnienie funkcji z wyboru w zarządzie zakładowej organizacji związkowej lub na wykonanie doraźnej czynności wynikającej ze sprawowania funkcji związkowej (art. 25 i 31 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych tekst jednolity Dz. U. Nr 79 z 2001 roku, poz. 854 ze zm., oraz rozporządzenie RM z r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego zwolnienia od pracy Dz. U. Nr 71 poz. 336 ), 8. na pełnienie funkcji społecznego inspektora pracy (art. 15 ustawy z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz.U. nr 35, poz. 163 z późn. zm.) zgodnie z art. 20 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna, 9. na sprawowanie mandatu posła lub senatora (art. 29 ustawy z dnia 09 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 73, poz. 350) 10. na sprawowanie mandatu radnego (art. 25 ustawy z dnia 08 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym ( Dz. U. Nr 16, poz. 95 z późn. zm.), 11. na sprawowanie funkcji w komisjach socjalnych i mieszkaniowych, 12. uczestnictwa w akcji ratowniczej i do wypoczynku koniecznego po jej zakończeniu, jeżeli pracownik jest członkiem Górskiego Pogotowia Ratunkowego, 13. w związku ze zdarzeniem osobistym i rodzinnym ( 15 i 16 ust.1 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281): 1) 2 dni -w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy, 2) 1 dzień w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką, Zwolnienia wymienione w pkt. 1 i 2 udzielane są w dniach przed, po zdarzeniu lub w dniu wystąpienia zdarzenia. Zwolnienia od pracy nie przysługują, jeżeli pracownik w tym czasie korzysta już z innego zwolnienia od pracy, np. urlopu wypoczynkowego, niezdolności do pracy z powodu choroby. 14. w celu wzięcia udziału w posiedzeniu komisji pojednawczej w charakterze członka tej 16

17 komisji, w charakterze strony lub świadka postępowania pojednawczego, 39 Pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy za rekompensatą utraconego wynagrodzenia od właściwego organu (wzywającego): 1. na czas niezbędny w celu osobistego stawienia się na wezwanie organu właściwego w zakresie powszechnego obowiązku obrony ( 5 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz. U. nr 60, poz. 281 w związku z art. 52 ust 1, art. 119 ust 1 oraz art. 204 ust 2 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej tekst jednolity - Dz. U. z 2002 r. nr 21, poz. 205 ze zm.), 1) 2 dni w przypadku doręczenia pracownikowi karty powołania do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, 2) 1 dzień w przypadku powołania na ćwiczenia wojskowe trwające powyżej 30 dni, 3) 1 dzień po odbyciu ćwiczeń wojskowych trwających powyżej 30 dni, 2. na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenie ( 6 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281), 3. w celu wykonywania czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym lub sądowym łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może przekraczać 6 dni w ciągu roku kalendarzowego, 4. wezwanego w charakterze świadka w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez Najwyższą Izbę Kontroli i pracownika powołanego do udziału w tym postępowaniu w charakterze specjalisty ( 10 i 16 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281), 5. uczestniczenia pracownika będącego członkiem ochotniczej straży pożarnej w działaniach ratowniczych i do wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu, a także w wymiarze nie przekraczającym łącznie 6 dni w ciągu roku kalendarzowego na szkolenie pożarnicze ( 11 ust 1 pkt 1 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281 ), 6. w razie konieczności udziału w akcji ratowniczej następuje w trybie przyjętym przez służbę ratowniczą odpowiednią do organizowania takich akcji, zaś w celu uczestniczenia w szkoleniu pożarniczym na podstawie wniosku właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej. Czas koniecznego wypoczynku pracownika po zakończeniu akcji ratowniczej ustala osoba, która kierowała taką akcją ( 11 ust 2 pkt 1 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281), 7. w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej, w szkole wyższej, w placówce naukowej lub w jednostce badawczo-rozwojowej łączny wymiar zwolnień z tego tytułu nie może przekraczać 6 godzin w tygodniu lub 24 godziny w miesiącu ( 13 rozporządzenia MPiPS z dnia r. Dz.U. nr 60, poz. 281), 8. zwolnienia od pracy udzielone pracownikom w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego w formach szkolnych i pozaszkolnych określają przepisy rozporządzenia MEN oraz MPiPS z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. nr 103, poz. 472, z późn. zm.), 9. na pełnienie funkcji ławnika ( art i 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z dnia r.). W razie skorzystania przez pracownika ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w pkt 1-8, komórka finansowa zakładu pracy, na wniosek pracownika potwierdzony przez bezpośredniego zwierzchnika służbowego, wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu 17

18 rekompensaty pieniężnej z tego tytułu w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach. 40 Pracownikom należącym do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, przysługuje zwolnienie od pracy bez prawa do wynagrodzenia, w okresie tych świąt. 41 Zwolnienia, o których mowa w udzielane są przez bezpośredniego przełożonego na pisemny wniosek pracownika Z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju lub poza granicami kraju oraz w przypadku wykonywania badań lekarskich poza miejscem zamieszkania lub stałym miejscem pracy określonym w umowie o pracę, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową na warunkach określonych przepisami wydanymi przez ministra właściwego do spraw pracy. 2. Wyjazdy służbowe (poza wyjazdami miejscowymi) odbywają się na podstawie polecenia wyjazdu (delegacji) podpisanego przez pracodawcę lub osobę przez niego upoważnioną. VII. Wypłata i ochrona wynagrodzenia za pracę Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. 2. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy stanowią tak przepisy prawa pracy Wynagrodzenie za pracę wypłaca się jednorazowo z dołu do 10 dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie, z zastrzeżeniem ust. 2 i Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. 3. Wynagrodzenie na pisemny wniosek pracownika jest przekazywane na jego rachunek bankowy, z zastrzeżeniem ust W przypadku określonym w ust. 3 termin wypłaty uważa się za dotrzymany, jeżeli w terminach wskazanych w ust. 1 i 2 wynagrodzenie znajdzie się na rachunku pracownika w banku i pracownik będzie mógł nim dysponować. Wypłata dokonana w terminie późniejszym uzasadnia prawo dochodzenia odsetek z tytułu opóźnienia. 5. W przypadku braku pisemnego wniosku pracownika, o którym mowa w ust. 3, wypłata wynagrodzenia za pracę będzie dokonywana w formie gotówkowej do rąk pracownika, w zależności od miejsca wykonywania przez niego pracy w siedzibie Komendy Głównej SOK lub w Komendach Regionalnych SOK. 18

19 45 1. Informacja o wysokości wynagrodzenia za pracę podlega ochronie prawnej. Ujawnienie wysokości wynagrodzenia za pracę może nastąpić tylko za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. 2. Na żądanie pracownika pracodawca jest obowiązany udostępnić mu do wglądu dokumenty na podstawie, których obliczone zostało jego wynagrodzenie Z wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych podlegają potrąceniu bez zgody pracownika tylko następujące należności: 1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, 2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, 3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi, 4) kary pieniężne przewidziane w art. 108 Kodeksu pracy. 2. Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej w ust Z wynagrodzenia za pracę odlicza się w pełnej wysokości kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności, za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. 4. Należności inne niż wymienione 46 ust. 1 pkt. 1-4 mogą być potrącone z wynagrodzenia pracownika jedynie za jego zgodą wyrażoną na piśmie. 5. Pracodawca może na pisemny wniosek pracownika potrącić z jego wynagrodzenia także inne należności oraz związane z nimi ewentualne opłaty porto. VIII. Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ochrona przeciwpożarowa Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Pracodawca jest obowiązany w szczególności: 1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy, 2) kierować pracowników na profilaktyczne badania lekarskie i szkolenia z zakresu bhp, 3) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń, 4) zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej, a także zapewnić środki do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku, 5) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy, 6) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy. 3. Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy o ochronie przeciwpożarowej. 19

20 Pracodawca jest obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenie to powinno być okresowo powtarzane. 48 Za zapewnienie bezpiecznych warunków pracy w poszczególnych wykonawczych komórkach organizacyjnych ponoszą odpowiedzialność ich kierownicy, którzy są w szczególności zobowiązani do: 1) zorganizowania stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, 2) organizowania, przygotowania i prowadzenia prac w sposób zabezpieczający przed wypadkami, 3) zapewnienia bezpiecznego i higienicznego stanu pomieszczeń oraz odpowiedniego wyposażenia technicznego, 4) zapewnienia możliwości przestrzegania przez pracowników przepisów i zasad bhp Pracownik przed dopuszczeniem do pracy podlega szkoleniu wstępnemu w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, zaś w trakcie zatrudnienia także szkoleniom okresowym. 2. Wstępne szkolenie dla nowo zatrudnionych pracowników obejmuje: a) instruktaż ogólny, polegający na zaznajomieniu pracownika z podstawowymi przepisami bhp, oraz przepisami p.poż. i zasadami udzielania pierwszej pomocy, b) instruktaż szczegółowy na stanowisku pracy, na którym pracownik ma być zatrudniony, polegający na zaznajomieniu go z praktycznymi sposobami bezpiecznego wykonywania pracy, oraz ochrony przed zagrożeniami występującymi na danym stanowisku pracy. Pracownikom, którzy mają być zatrudnieni za stanowiskach o szczególnym zagrożeniu zdrowia lub zagrożenia wypadkami wręcza się, niezależnie od szkolenia, pisemne instrukcje określające zasady bezpiecznej pracy oraz zakres obowiązków z tym związanych 3. Przeszkolonym pracownikom wydaje się zaświadczenia z odbytych szkoleń i kursów. Fakt odbytego przeszkolenia odnotowany jest w aktach osobowych pracownika Pracownik odbywa szkolenie okresowe w celu aktualizacji i ugruntowania wiedzy i umiejętności w dziedzinie bhp oraz zaznajomienia się z nowymi rozwiązaniami technicznoorganizacyjnymi w tym zakresie. 2. Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych u pracodawcy na stanowiskach robotniczych przeprowadza się, z zastrzeżeniem ust. 3 nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na innych stanowiskach nie rzadziej niż raz na 5 lat. 3. Pierwsze szkolenie okresowe pracodawcy oraz innych osób kierujących pracownikami przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach, natomiast osób zatrudnionych na pozostałych stanowiskach w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach Szkolenia wymienione w 49 i 50 powinny być zakończone egzaminem, który przeprowadza organizator szkolenia. 20