Polska gospodarka: czy Polska przestanie doganiać Zachód? Leszek Balcerowicz 22 listopada 2017

Transkrypt

1

2

3 Polska gospodarka: czy Polska przestanie doganiać Zachód? Leszek Balcerowicz 22 listopada 2017

4 I. Zacofanie i nadrabianie luki 40% Wzrost gospodarczy Polski należy rozpatrywać w pespektywie historycznej Przez 300 lat zwiększało się zacofanie gospodarcze Polski względem Zachodu W latach przepaść między Polską a Zachodem pogłębiła się jeszcze bardziej PKB per capita Polski jako % USA 35% 30% 25% 20% Źródło: The Maddison Project Interpolacja PKB per capita PL jako % USA Liniowy (PKB per capita PL jako % USA)

5 I. Zacofanie i nadrabianie luki W latach Polska zwiększała PKB per capita najszybciej spośród krajów regionu 140% 120% 100% Wzrost PKB per capita PPP (2016 US$; converted to 2016 price level with updated 2011 PPPs), % 125% 80% 60% 40% 38% 45% 58% 59% 20% 17% 0% Rosja Węgry Rumunia Bułgaria Czechy Słowacja Polska Źródło: Total Economy Database

6 I. Zacofanie i nadrabianie luki Po 1989 r. Polska wyraźnie zredukowała lukę PKB w stosunku do Zachodu 80% PKB per capita w Polsce w stosunku do innych krajów (PPP; 2016 US$; converted to 2016 price level with updated 2011 PPPs) 76% 70% 60% 50% 50% 57% 47% 40% 34% 33% 30% 20% 10% 0% Hiszpania Niemcy Stany Zjednoczone Źródło: Total Economy Database

7 I. Zacofanie i nadrabianie luki Na skuteczność polskich reform zwrócił niedawno uwagę Bank Światowy Postęp gospodarczy, jakiego dokonała Polska, jest nadzwyczajny. W następstwie transformacji z komunizmu wzrost polskiego PKB per capita był szybki i stabilny, wynosząc przeciętnie ok. 4 procent rocznie. Polska potrzebowała mniej niż 15 lat, by z kraju o średnim dochodzie przeobrazić się w kraj o wysokim dochodzie. [ ] Przez cały okres zmian współczynnik nierówności dochodów Giniego nie zwiększył się. Polska cechuje się jednym z najniższych współczynników Giniego spośród krajów, które osiągnęły status krajów o wysokim dochodzie po 2000 roku. Jak to się udało Polsce osiągnąć? Po wielkim wybuchu reform w czasie transformacji z komunizmu ukształtowała we właściwy sposób instytucje: rządy prawa, prawa własności, demokratyczną odpowiedzialność i podstawowe instytucje rynkowe. Następnie wzmocniła je dzięki członkostwu w UE. [ ] Zdrowe rozwiązania makroekonomiczne przyniosły jej stabilność i odporność na wstrząsy. Polska jako jedyny kraj europejski zanotowała dodatni wzrost w 2008 roku roku globalnego kryzysu i w pełni uniknęła kryzysu sektora bankowego. [ ] Dzięki konkurencji rynkowej efektywnie realokowano zasoby między sektorami, między firmami i w ramach firm. [ ] Szybko rosła produktywność pracy. Źródło: Lessons from Poland, Insights for Poland: A Sustainable and Inclusive Transition to High-Income Status

8 II. Czy po wielkim sukcesie w latach Polska przestanie doganiać Zachód? Dalsza konwergencja polskiej gospodarki w stosunku do Zachodu jest poważnie zagrożona, bo: Wiele pro-efektywnościowych zmian strukturalnych w Polsce już się dokonało; Uruchomienie następnych wymaga rozszerzenia wolności gospodarczej w ramach państwa prawa i rynkowej konkurencji, dzięki czemu wzrosłyby prywatne inwestycje i związana z tym innowacyjność; Konieczne jest też uzdrowienie finansów publicznych, tak by zwiększyć krajowe oszczędności, niezbędne do finansowania inwestycji oraz zmniejszyć ryzyko kryzysu fiskalnego; Trzeba też podnosić stopę zatrudnienia, by neutralizować niekorzystne zmiany wynikające z demografii.

9 Polityka PiS idzie w przeciwnym kierunku do wymaganego Zmniejsza i tak zbyt mały zakres sektora prywatnego poprzez rozszerzanie państwowego ( polonizacja ); Zmniejsza zakres rynku poprzez poddawanie całych sektorów władzy politycznej (zwłaszcza górnictwo i energetyka, przemysł zbrojeniowy podlegający MON); Osłabia rynkową konkurencję przez tworzenie lub wzmacnianie państwowych monopoli; Zniechęca ludzi do pracy, pogłębiając negatywne skutki demografii dla zatrudnienia; Zamiast umacniać osłabia poprzez ogromne dodatkowe wydatki finanse publiczne.

10 Polityka PiS idzie w przeciwnym kierunku do wymaganego Taka polityka osłabia długofalowy wzrost polskiej gospodarki tym bardziej im dłużej będzie prowadzona. W efekcie Polska gospodarka przestanie doganiać Zachód lub będzie to robić bardzo powoli. Jeśli na owo spowolnienie polskiej gospodarki nałożą się wstrząsy (pogorszenie światowej koniunktury, kryzys finansowy, problemy w państwowych bankach itp.), to pojawi się groźba kryzysu, czyli załamania gospodarki.

11 Mechanizm spowolnienia gospodarki i kryzysu I Jeśli wystąpią poważne wstrząsy: np. pogorszenie światowej koniunktury (5) 1:SKUTKI: Osłabiony wzrost wydajności Mniejsza liczba ludzi pracujących Niższy wzrost potencjału produkcyjnego KRYZYS (3) (1) (2) (4) 2:PRZYCZYNY: Wypieranie sektora prywatnego, rynku i konkurencji, niepewność wynikająca z ataku na państwo prawa Zniechęcanie do pracy, na czele z obniżaniem wieku emerytalnego Polityka PiS Osłabianie finansów publicznych: duży deficyt, rosnący dług publiczny (pomimo dobrej koniunktury) (1) mniej prywatnych inwestycji, więcej decyzji politycznych (2) więcej ludzi niepracujących (3) brak ludzi do pracy jako hamulec inwestycji (4) szybciej rosnący dług publiczny (lub podatki) (5) spadek tempa wzrostu PKB

12 Mechanizm spowolnienia gospodarki i kryzysu II Na dłuższą metę, począwszy od ok r., zatrudnienie w Polsce nie będzie rosnąć, a spadać. Co oczywiście zadziała w kierunku obniżenia tempa wzrostu PKB. Jednak gdyby zatrudnienie w Polsce, w tej perspektywie, było stałe, to i tak przyszły długofalowy wzrost polskiej gospodarki będzie zależeć od tempa wzrostu średniej wydajności pracy, a to będzie obniżane przez politykę PiS. (Zob. The 2015 Ageing Report: Economic and budgetary projections for the 28 EU Member States ( )) Gdyby tempo wzrostu średniej wydajności pracy spadło z 2,9% (Polska w latach ) do poziomu 1,9% (Węgry w tym samym czasie), to długofalowe tempo wzrostu PKB spadłoby poniżej 2%.

13 Wskaźniki wolności gospodarczej 2017 Index of Economic Freedom (Heritage) 2017 Economic Freedom of the World (Fraser) 1. Hongkong 1. Hongkong 26. Niemcy 23. Niemcy 45. Polska 51. Polska 2017 Index of Economic Freedom stworzono na podstawie danych za okres od II poł do I poł. 2016; 2017 Economic Freedom of the World stworzono na podstawie danych za 2015.

14 Kryzys fiskalny PKB per capita Polski i Węgier w latach (PPP; 2011 international dollar) Na podstawie: IMF WEO (October 2017) Węgry Polska

15 Wstrząs handlowy Stopa wzrostu PKB per capita Niemiec i Polski (PPP; 2011 international dollar) Na podstawie: IMF WEO (October 2017) 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% -2,0% ,0% -6,0% Niemcy Polska

16 Kryzys bankowy jest bardzo kosztowny PKB per capita Polski i Słowenii w latach (PPP; 2011 international dollar) Na podstawie: IMF WEO (October 2017) Polska Słowenia

17

18 Litwa Polska Słowenia Węgry Chorwacja Bułgaria Łotwa Słowacja Estonia Rumunia Czechy 1. Stopa inwestycji w Polsce jest niska W ciągu dwóch ostatnich lat problem niskiej stopy inwestycji uległ pogłębieniu. Szczególnie niepokoją kluczowe dla wzrostu niskie inwestycje przedsiębiorstw. Stopa inwestycji na tle państw regionu % PKB Inwestycje według sektorów % PKB 40% 30% 35% 25% 30% 25% 20% 15% 10% Median Polska 20% 15% 10% 5% 0% 5% 0% Gosp. dom. Firmy Państwo Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu i KE

19 Rumunia Bułgaria Grecja Polska Finlandia Belgia Francja Dania Malta W. Brytania Węgry Słowenia Hiszpania Holandia Włochy Luksemburg Irlandia Austria Niemcy Estonia Szwecja Słowacja Chorwacja Portugalia Czechy Łotwa Cypr Litwa 2. Sektor przedsiębiorstw w Polsce jest mały Niski poziom inwestycji przedsiębiorstw w Polsce jest powiązany z małym rozmiarem sektora przedsiębiorstw. 100% 80% 60% Pracujący w przedsiębiorstwach niefinansowych jako % pracujących ogółem Średnia Mediana regionu 53% 40% 20% 0% Jako region definiujemy państwa dawnego Bloku Wschodniego, które obecnie należą do Unii Europejskiej. Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

20 3. ale o szybko rosnącej produktywności Prywatyzacja i napływ inwestycji zagranicznych pozwoliły na wysoki wzrost wartości produkcji firm praktycznie bez zmiany zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw. 140% 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 52% Wzrost wartości dodanej w okresie Pkt proc. 30% -12% 6% 23% 8% -1% 15% 122% Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu i GUS

21 4. ale część nadal pozostaje chroniona przed konkurencją Państwowe przedsiębiorstwa wciąż zatrudniają ok. 700 tys. osób, a jednocześnie ich produktywność pozostaje o ponad 40% niższa od prywatnych. Struktura zatrudnienia w firmach w 2015 roku Mln pracujących Produktywność TFP przedsiębiorstw w 2015 roku* Indeks Mikroprzed siębiorstwa : 3,7 Państwowe : 0.7 Prywatne 2,4 4,5 7,2 7,8 Bd 0.7 Zagraniczne 1.6 Państwowe Zagraniczne Prywatne krajowe * trudność z podziałem dochodów na kapitał i pracę w przypadku mikroprzedsiębiorstw utrudnia wiarygodne oszacowanie TFP Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych GUS

22 P Polityka obecnego rządu pogłębia istniejące bariery oraz tworzy nowe Rekordowa liczba uchwalanych przepisów (35 tys. stron w 2017 roku, Grant Thornton), nadużywanie ścieżki poselskiej oraz podporządkowanie Trybunału Konstytucyjnego władzy wykonawczej potęgują nieprzewidywalność prawa. Strony aktów prawnych, które weszły w życie w poszczególnych latach Tysiące stron Prognoza na 2017 rok przy założeniu utrzymania dynamiki rok do roku z trzech pierwszych kwartałów Źródło: Barometr prawa Grant Thornton

23 Regulacje podatkowe Sztywne prawo pracy Niestabilność polityk Wysokość podatków Niewydajna administracja Nieodpowiednie kwalifikacje Dostęp do finansowania Niewystarczająca infrastruktura Brak zdolności do innowacji Niski etos pracy Niestabilność władz/przewroty Problemy zdrowotne Korupcja Przestępczość i kradzieże Inflacja Regulacje walutowe 5. Polityka obecnego rządu pogłębia istniejące bariery oraz tworzy nowe Podatki sektorowe (bankowy, handlowy) oraz rosnąca restrykcyjność administracji skarbowej, pogłębiają problemy ze skomplikowaniem i nieprzewidywalnością prawa podatkowego. 25% 20% 15% 10% 5% 0% Główne bariery dla przedsiębiorców w Polsce na tle regionu Odsetek respondentów zgłaszających problem w danym obszarze Mediana regionu Polska Jako region definiujemy państwa dawnego Bloku Wschodniego, które obecnie należą do Unii Europejskiej. Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Global Competitiveness Report 2016/2017

24 5. Polityka obecnego rządu pogłębia istniejące bariery oraz tworzy nowe Nacjonalizacja banku Pekao i wzmacnianie państwowych monopoli (np. Poczta Polska, PKP, TVP) skutkują wzrostem już wcześniej bardzo wysokiego upolitycznienia gospodarki Zakres własności państwowej przedsiębiorstw w UE w 2013 roku Im większa wartość indeksu, tym więcej państwowych przedsiębiorstw Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych OECD (przedstawiona zmienna Scope of state-owned enterprises jest składową indeksu Product Market Regulation)

25 5. Polityka obecnego rządu pogłębia istniejące bariery oraz tworzy nowe Produktywność w rolnictwie pozostaje 5-krotnie niższa niż w usługach i przemyśle głównie przez rozdrobnienie gospodarstw i przerost zatrudnienia. Drugie tyle co rolnictwo wytwarza, trafia do niego w preferencjach podatkowo-składkowych i dotacjach UE. Rząd dodatkowo hamuje konsolidację gospodarstw przez zakaz handlu ziemią. Przeciętna wielkość gospodarstwa rolnego w UE w 2013 roku Liczba hektarów Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

26 Izrael Chorwacja Bułgaria Czechy Estonia Słowenia Słowacja Rumunia Łotwa Litwa Węgry Polska 5. Polityka obecnego rządu pogłębia istniejące bariery oraz tworzy nowe Wzrost produktywności inwestycji hamują też nowe regulacje ograniczające możliwość osiągania korzyści skali, takie jak zakaz tworzenia sieci aptek, obniżona stawka podatku CIT dla małych firm czy proponowany zakaz handlu w niedziele. Zróżnicowanie poziomu produktywności firm w 2013 roku Współczynnik zmienności przychodów na pracującego 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00 Współczynnik zmienności mierzy, jak silnie produktywność przedsiębiorstw odbiega od średniej. Niski współczynnik zmienności wskazuje, że przeważają firmy o produktywności zbliżonej do średniej. Wysoki współczynnik zmienności wskazuje, że w gospodarce obok siebie występują firmy o produktywności znacznie poniżej i znacznie powyżej przeciętnej produktywności. Dane dotyczą 2013 r., Izrael dołączono jako państwo wysoko rozwinięte, w którym przeprowadzono analogiczne badania. Źródło: Opracowanie własne FOR (2015) na podstawie BEEPS

27 5. Polityka obecnego rządu pogłębia istniejące bariery oraz tworzy nowe Permanentny deficyt sektora finansów publicznych ogranicza możliwości sfinansowania znacznego wzrostu stopy inwestycji Deficyt finansów publicznych w Polsce i państwach regionu Pkt proc. PKB Mediana regionu Polska * Jako region definiujemy państwa dawnego Bloku Wschodniego, które obecnie należą do Unii Europejskiej. *2013 z pominięciem Słowenii, gdzie wydatki na dokapitalizowanie sektora bankowego podniosły deficyt do ponad 15% PKB. Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych KE

28 6. Negatywny wpływ polityki rządu na inwestycje Relatywnie niskie inwestycje dotyczą też przemysłu, gdzie wykorzystanie mocy produkcyjnych jest rekordowe. Inwestycje przedsiębiorstw przemysłowych (prywatnych i państwowych) a wykorzystanie mocy produkcyjnych Stopa inwestycji jako nakłady na środki trwałe podzielone przez przychody; bez mikroprzedsiębiorstw 84% 82% 80% 78% 76% 74% 72% 70% 68% 66% 64% 62% IV.06 IV.07 IV.08 IV.09 IV.10 IV.11 IV.12 IV.13 IV.14 IV.15 IV.16 II.17 IV.17 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% wykorzystanie mocy produkcyjnych (lewa oś) inwestycje w maszyny (prawa oś) inwestycje w środki transportu (prawa oś) Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych GUS

29 6. Negatywny wpływ polityki rządu na inwestycje Wzrost inwestycji w 3 kwartale 2017 roku (o niecałe 4 mld zł) był możliwy dzięki wzrostowi inwestycji samorządowych o prawie 8 mld zł. Inwestycje przedsiębiorstw nadal stoją w miejscu. Nakłady na środki trwałe w 3 kwartale Ceny bieżące ,5 79,2 82,8 44,0 38,9 44,1 1,7 2,1 9,8 34,1 30, Q3 2016Q3 2017Q3 Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych KE pozostałe nakłady budżetu nakłady samorządów nakłady średnich i dużych przedsiebiorstw nakłady na środki trwałe Pozostałe: - firmy do 50 osób - gospodarstwa domowe (łącznie z rolnictwem) - GDDKiA i inne agendy rządowe

30 6. Negatywny wpływ polityki rządu na inwestycje Łącznie w przypadku przedsiębiorstw prywatnych inwestycje są o mld zł niższe niż wynikałoby z prognoz sprzed zmiany rządu. Inwestycje przedsiębiorstw (prywatnych i państwowych) oraz gospodarstw domowych Mld zł w cenach z 2010 roku wykonanie i aktualne prognozy prognozy sprzed zmiany rządów P Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych KE

31

32 Grecja Portugalia Węgry Słowacja Irlandia Chorwacja W. Brytania Polska Słowenia Malta Hiszpania Francja Cypr Rumunia Czechy Włochy Litwa Łotwa Austria Belgia Holandia Niemcy Bułgaria Szwecja Estonia Dania Finlandia Luksemburg 1. Zły stan finansów publicznych Utrzymujący się deficyt sektora finansów publicznych negatywnie wyróżnia Polskę na tle państw UE. 2 0 Deficyt sektora finansów publicznych % PKB średnia Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

33 2. jest maskowany przez szybkie tempo wzrostu PKB Szybki wzrost PKB częściowo neutralizował negatywny wpływ deficytu na dług publiczny, obniżając przeciętnie jego relację do PKB o 2,6 pkt. proc. rocznie. Deficyt sektora finansów publicznych i jego wpływ na relację długu publicznego do PKB Pkt. proc. PKB pozostała część deficytu część deficytu niwelowana przez nominalny wzrost PKB Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

34 3. Spadek wydatków publicznych po 2010 roku nie jest trwały Zmiana wydatków publicznych na poszczególne kategorie: różnica między średnią z lat a poziomem z 2015 r. Pkt. proc. PKB 0,4 0,2 0,0-0,2-0,4-0,6-0,8-1,0-1,2-1,4 Ograniczenie deficytu sektora finansów publicznych po 2010 roku wynikało przede wszystkim z ograniczenia wydatków. Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

35 4. Rekordowy wzrost wydatków socjalnych W ciągu dwóch ostatnich lat rząd rekordowo zwiększył wydatki socjalne. Zmiana wydatków sektora finansów publicznych Pkt proc. PKB 0,9 2,0 Skumulowane wydatki socjalne Pkt proc. PKB 1,5 1,0 0,5-0,5 Inwestycje publiczne -0,4 Pozostałe wydatki -0,3 Koszt obsługi długu Pomoc socjalna 0, Rodzina 500+ Pozostała pomoc społeczna Obniżenie wieku emerytalnego i inne emerytalne Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu i KE

36 mar 03 paź 03 maj 04 gru 04 lip 05 lut 06 wrz 06 kwi 07 lis 07 cze 08 sty 09 sie 09 mar 10 paź 10 maj 11 gru 11 lip 12 lut 13 wrz 13 kwi 14 lis 14 cze 15 sty 16 sie 16 mar Sfinansowanie nowych wydatków państwa oznacza także nowe podatki Podatek bankowy to podatek od kredytów, utrudniający przedsiębiorstwom prywatnym sfinansowanie inwestycji. Należności banków z tytułu obligacji państwowych oraz kredytów inwestycyjnych Mld PLN Obligacje emitowane przez instytucje rządowe szczebla centralnego Kredyty inwestycyjne dla przedsiębiorstw Wprowadzenie podatku bankowego 0 Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

37 dynamika wpływów z VAT r/r 6. Trwałość wzrostu dochodów z VAT zweryfikuje następne spowolnienie Dochody z VAT w ciągu 2 lat wzrosną o ok. 30 mld zł, z czego 10 mld zł to efekt wzrostu PKB, 5-7 mld zł to czynniki jednorazowe a tylko między 5 a 9 mld zł można już teraz uznać za trwałą poprawę ściągalności. 0,2 0,15 0,1 0,05 0-0,05-0,1 Dynamika wpływów z VAT oraz spożycia gospodarstw domowych Dynamika nominalna r/r 2017Q2 2017Q1 2011Q1 y = 0,0621ln(x) + 0, Q1 2014Q2 2011Q2 R² = 0, Q3 2010Q2 2016Q2 2011Q3 2016Q3 2015Q4 2009Q4 2010Q3 2010Q4 2011Q4 2016Q1 2016Q4 2014Q3 2014Q4 2010Q1 2012Q1 2012Q4 2015Q3 2009Q3 2013Q3 0 0, Q4 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0, Q2 2012Q3 2012Q2 2015Q2 2015Q1-0,15-0,2 2013Q1 Dynamika spożycia w sektorze gospodarstw domowych r/r Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu

38 7. Nowe wydatki mają tylko częściowe pokrycie w trwałym wzroście dochodów W ciągu ostatnich 2 lat dochody rosły szybciej od wydatków (76 mld vs 68 mld zł), jednak wzrost dochodów jest znacznie mniej trwały niż wzrost wydatków. Zmiana wydatków i dochodów państwa Mld zł Zmiana wydatków Zmiana dochodów Efekt wzrostu PKB Trwały wzrost ponad wzrost PKB Czynniki jednorazowe Niepewne Rodzina VAT Obniżenie wieku emerytalnego (koszt w 2018 już 10 mld zł) 1.5 Podatki dochodowe i składki Razem najważniejsze nowe wydatki 25.5 Podatek bankowy 4 Pozostałe wydatki 42.6 Razem Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych Eurostatu i MF

39 Irlandia Słowenia Holandia Niemcy Czechy Austria Litwa Szwecja Malta Chorwacja Portugalia Luksemburg Cypr Węgry Dania Belgia Słowacja Estonia Hiszpania Bułgaria Rumunia Finlandia W. Brytania Łotwa Grecja Włochy Francja Polska 8. Pomimo dobrej koniunktury dług publiczny w Polsce szybko rośnie Przyrost długu publicznego w Polsce według prognoz MFW będzie najszybszy w UE, a według prognoz KE trzeci najszybszy Prognozowana przez MFW zmiana relacji długu publicznego do PKB Pkt. proc. PKB 3.1 Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych MFW

40 Zmiana deficytu strukturalnego (pkt proc. PKB) 9. Kraje UE wykorzystują dobrą koniunkturę do ograniczenia deficytów Prognozowana przez MFW zmiana relacji długu publicznego do PKB Pkt. proc. PKB duży, ale malejący deficyt Malta 2 Holandia Bułgaria Słowacja W. Brytania Chorwacja Słowenia 1 Łotwa Czechy Szwecja Belgia Irlandia Litwa Dania Francja Portugalia Grecja Finlandia 0 Niemcy 1 2 Hiszpania Włochy Estonia Polska Cypr -1 Austria Luksemburg 3 rosnąca nadwyżka Węgry -2 duży i rosnący Deficyt struktralny w 2015 roku (pkt proc. PKB) Rumunia -3-4 malejąca nadwyżka Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych MFW

41 10. Za dobrym wykonaniem budżetu po 10 miesiącach stoi niskie wykonanie wydatków Realizacja budżetu państwa po 10 miesiącach (%PKB) 25% 20% 15% 19,8% 16,4% Wydatki 18,9% 18,7% 15,3% 15,2% 19,8% 19,5% 15,8% 14,8% Wydatki inne niż inwestycje, zaplanowane Inwestycje - zaplanowane Inwestycje - zrealizowane do X 25% 20% 15% 16,5% 13,9% 13,7% 16,1% 15,8% 13,2% Dochody 16,8% 16,4% 14,4% 14,9% niepodatkowe - zrealizowane podatkowe - zrealizowane do X 10% 5% Wydatki inne niż inwestycje - zrealizowane do X realizacja 10% 5% plan realizacja plan 0% % Źródło: Opracowanie własne FOR na podstawie danych MF

42 Raport Perspektywy dla Polski do pobrania z:

43