Gminny Program Rewitalizacji Iwanowic

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały nr XXXV/330/2017 Rady Gminy Iwanowice z dnia 30 sierpnia 2017 r. Gminny Program Rewitalizacji Iwanowic Rewitalizacja Doliny rzeki Dłubni Autorzy: mgr Szymon Kawa mgr inż. Zuzanna Potępa-Błędzioska Kraków, sierpieo 2017

2 Spis treści Wstęp Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji Analiza negatywnych zjawisk Analiza lokalnych potencjałów występujących na terenie obszaru rewitalizacji Próba wskazania przyczyn głównych problemów Analiza SWOT obszaru rewitalizacji Opis powiązao z dokumentami strategicznymi gminy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego Powiązania ze strategią rozwoju gminy Iwanowice Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Iwanowice Powiązania z Planem zagospodarowania przestrzennego gminy Iwanowice Powiązania ze strategią rozwiązywania problemów społecznych w gminie Iwanowice Cele rewitalizacji Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji Cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działao Przedsięwzięcia i projekty rewitalizacyjne Lista planowanych podstawowych przedsięwzięd rewitalizacyjnych, Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięd rewitalizacyjnych, realizujących kierunki działao Mechanizmy integrowania działao oraz przedsięwzięd rewitalizacyjnych Komplementarnośd międzyokresowa Wskaźniki realizacji programu Ramy finansowe Struktura zarządzania realizacją gminnego programu rewitalizacji Monitoring i ocena gminnego programu rewitalizacji Monitoring Ewaluacja

3 8. Proces partycypacji społecznej w Gminnym Programie Rewitalizacji Sposób realizacji gminnego programu rewitalizacji w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego Określenie niezbędnych zmian w uchwałach Ustanowienie Specjalnej Strefy Rewitalizacji Załączniki graficzne przedstawienie zmian funkcjonalno-przestrzennych obszaru rewitalizacji Załącznik 1 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Maszków Załącznik 2 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Iwanowice Dworskie.. 96 Załącznik 3 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Iwanowice Włościaoskie Załącznik 4 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Sieciechowice Załącznik 5 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Biskupice Załącznik 6 Podstawowe kierunki zmian funkcjonalno-przestrzennych obszaru rewitalizacji Gminy Iwanowice Załącznik 7 Wstępna diagnoza Gminy Iwanowice pod kątem wyznaczenia możliwego obszaru rewitalizacji Spis Rysunków Spis Tabel Spis Wykresów

4 Wstęp Idąc w duchu przemian społeczno-gospodarczych w jednostkach terytorialnych, a także biorąc pod uwagę szczególne zwrócenie się Komisji Europejskiej w kierunku obszarów będących w sytuacji kryzysowej Sejm RP w dniu 3 listopada 2015 r. przyjął ustawę o rewitalizacji 1 (w dalszych częściach dokumentu - ustawa). Ustawa ta uporządkowała kwestie związane z: zdefiniowaniem czym jest rewitalizacja, wyznaczaniem obszarów zdegradowanych, zagadnieniami upodmiotowienia rewitalizacji, partycypacją społeczną oraz umocowaniem w prawie miejscowym. Nie oznacza to jednak braku możliwości podejmowania przez jednostki samorządu terytorialnego decyzji o innym podejściu do rewitalizacji. Uwarunkowania ustawowe mają na celu określenie terenów oraz działao, które będą mogły uzyskad wsparcie z różnych środków publicznych w tym funduszy Unii Europejskiej. Pojęcia o których mowa jest w ustawie, a mają znaczenie dla programu rewitalizacji, a przede wszystkim: 1. Rewitalizacja Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. (Art. 2, ust. 1 ustawy). 2. Obszar zdegradowany Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym. Dodatkowym czynnikiem wskazującym na degradację terenu jest występowanie negatywnych zjawisk w co najmniej jednej z następujących stref: gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw), 1 Dz. U poz

5 środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi bądź stanu środowiska), przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, brak dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych), technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązao technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska). Obszar o zidentyfikowanych problemach zostaje wyznaczony jako obszar rewitalizacji, przy spełnieniu dodatkowo dwóch warunków ograniczających: nie może byd większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkaoców gminy (Art. 10). 3. Udział społeczeostwa Partycypacja społeczna obejmuje przygotowanie, prowadzenie i ocenę rewitalizacji w sposób zapewniający aktywny udział interesariuszy, w tym poprzez uczestnictwo w konsultacjach społecznych oraz w pracach Komitetu Rewitalizacji.(Art. 5) Konsultacje społeczne (Art. 6) Prowadzi wójt gminy powiadamiając społecznośd lokalną na 7 dni przed rozpoczęciem; Trwają 30 dni; Forma debaty i spotkania oraz zbieranie uwag w formie papierowej i elektronicznej; 4. Komitet rewitalizacji. Komitet Rewitalizacji stanowi forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy w sprawach dotyczących przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji oraz pełni funkcję opiniodawczo-doradczą wójta (Art. 7 ustawy). 5. Specjalna Strefa Rewitalizacji (rozdz. 5 ustawy) Strefę ustanawia się w celu zapewnienia sprawnej realizacji przedsięwzięd rewitalizacyjnych przedsięwzięd rewitalizacyjnych, w szczególności o charakterze społecznym oraz gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym na okres nie dłuższy niż 10 lat, bez możliwości przedłużenia. 5

6 Chociaż Gminny Program Rewitalizacji nie stanowi prawa miejscowego, jednak jego elementy, takie jak ustanowienie Obszaru rewitalizacji, przyjęte uchwałą Rady Gminy stanowią już porządek prawa miejscowego, co oznacza między innymi koniecznośd zachowanie spójności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W ramach Gminnego Programu Rewitalizacji gminy Iwanowice, zgodnie z decyzją władz (Wójta i Rady Gminy), nie zostanie ustanowiona Specjalna Strefa Rewitalizacji. Obszar rewitalizacji został ustalony przez Radę Gminy Iwanowice uchwałą z dnia r. w sprawie określenia obszarów zdegradowanych oraz obszaru rewitalizacji wraz z Wstępną diagnozą Gminy Iwanowice (która stanowi załącznik nr 7) pod kątem wyznaczenia możliwego obszaru rewitalizacji. Dokument ten stał się podstawą opracowania niniejszego projektu Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Iwanowice Rewitalizacja Doliny rzeki Dłubni. Dokument GPR składa się z jedenastu rozdziałów opisowych oraz rozdziału dwunastego graficznej ilustracji najważniejszych planowanych zmian po rewitalizacji. Rozdział 1 przedstawia szczegółową diagnozę sporządzoną w oparciu o badania ankietowe oraz dane statystyczne. Jest to poszerzenie i pogłębienie analiz przeprowadzonych na wstępnym etapie wyznaczania obszaru rewitalizacji. Oprócz prostego zestawienia wyników zastosowano w diagnozie szczegółowej dwuwymiarowe zestawienie zależności pomiędzy postrzeganiem przez mieszkaoców problemów społeczno-gospodarczych i przestrzennych oraz danymi statystycznymi opisującymi rzeczywistośd. Rozdział 2 to opis powiązao z innymi dokumentami o charakterze planistycznym na różnych szczeblach. Wskazano tu na pośrednie i bezpośrednie zależności z takimi dokumentami jak: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego Strategia Rozwoju gminy Iwanowice Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Iwanowice Strategia rozwiązywania problemów społecznych w gminie Iwanowice Rozdział 3 przedstawia strukturę celów programu wraz z wyznaczeniem kierunków działao, które pozwolą cele te osiągnąd. Zaprezentowano także związki przyczynowo-skutkowe pomiędzy poszczególnymi poziomami celów. W rozdziale 4 opisano projekty i przedsięwzięcia jakie przewidywane są do realizacji w ramach programu. Zawarto tu informacje na temat przedsięwzięd infrastrukturalnych jak i projektów miękkich, w szczególności skierowanych do przedsiębiorców i mieszkaoców. Istotnym elementem tego rozdziału są wskaźniki realizacji, które pozwolą oceniad jakośd i skutecznośd wdrażania GPR. 6

7 Rozdział 5 to informacje finansowe. W tabeli przedstawiono indykatywny plan finansowania poszczególnych kierunków działao oraz celów w podziale na lata. Kolejny szósty rozdział opisuje strukturę i system zarządzania programem. Wskazuje na głównego odpowiedzialnego za realizację programu oraz wszelkie ciała weryfikujące, konsultujące i doradzające. Proces monitoringu i ewaluacji został opisany w rozdziale 7 wskazano w sposób schematyczny oraz opisowy rodzaje ewaluacji oraz system bieżącego kontrolowania postępów wdrażania programu. Opisano także możliwości wykorzystania wyników tego procesu. Jednym z ważniejszych elementów tego dokumentu jest opis partycypacji społecznej. Rozdział 8 opisuje, w jaki sposób zapewniono udział społeczności lokalnej najpierw w ustalaniu obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji a następnie w tworzeniu Gminnego Programu Rewitalizacji. Rozdziały 9 i 10 wskazują na zmiany jakie zostaną dokonane w przestrzeni rewitalizacji i skutkach jakie te zmiany wywierad będą na społecznośd lokalną, co wymusi także koniecznośd zmian w uchwałach gminnych. GPR Iwanowice nie ingeruje tak głęboko miesząc się w ramach nakreślonych przez MPZP. Rozdział 11 - Specjalna Strefę Rewitalizacji Przyjęcie i realizacja tego dokumentu po uprzednich konsultacjach społecznych oraz opinii podmiotów wymienionych w art. 17 ust.2 pkt 4). Pozwoli Wójtowi gminy na rozpoczęcie działao w celu realizacji inwestycji. Przede wszystkim umożliwi ubieganie się o zewnętrzne finansowanie projektów inwestycyjnych w zakresie rewitalizacji przestrzeni publicznych. Pozwoli także na pozyskiwanie funduszy na projekty miękkie, których efektem będzie aktywizacja społeczna terenów rewitalizowanych. Korzyści osiągad będą także podmioty i instytucje inne niż publiczne, dla których znalezienie się i realizacja celów Gminnego Programu Rewitalizacji może stad się argumentem dla pozyskania źródeł finansowania różnych projektów. 7

8 1. Szczegółowa diagnoza obszaru rewitalizacji Szczegółowa analiza obszaru rewitalizacji została przeprowadzona w oparciu o dane zebrane w procesie ankietowania mieszkaoców oraz gromadzenia danych statystycznych dostępnych w gminie oraz w publikacjach Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Regionalnych). Punktem wyjścia szczegółowej analizy jest Wstępna diagnoza Gminy Iwanowice stanowiąca załącznik nr 7 niniejszego opracowania. Analiza szczegółowa w niniejszym opracowaniu miała za zadanie potwierdzid wyniki wstępnej diagnozy biorąc pod uwagę dodatkowe czynniki, jak również zbadanie związków pomiędzy subiektywnym postrzeganiem problemów, a stanem faktycznym opisanym przez dane statystyczne obiektywnie weryfikowalne. Dane te poddano wielowymiarowej analizie, dzięki której możliwe jest nie tylko wykazanie występowania danego problemu, ale także wzajemnych oddziaływao pomiędzy zjawiskami społecznymi i gospodarczymi, także w odniesieniu do warunków technicznych czy środowiskowych. W opozycji do przedstawionych negatywnych zjawisk, szczegółowa diagnoza zawiera opis potencjałów lokalnych, czyli takich wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowao, które stanowią o możliwościach rozwojowych poszczególnych miejscowości w zależności od ich położenia oraz pełnionych funkcji. Przedstawiono także próbę określenia przyczyn zdiagnozowanych negatywnych zjawisk Analiza negatywnych zjawisk W procesie prowadzenia badao sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Iwanowice pod kątem uwarunkowao rozwojowych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów o niższym niż średnia 2 potencjale rozwojowym, posłużono się metodą dwutorowej analizy: 1. Analiza danych obiektywnych analiza dostępnych danych statystycznych w Urzędzie Gminy oraz GUS w zakresie demografii, gospodarki i pomocy społecznej. 2. Analiza danych subiektywnych wynikających z odpowiedzi mieszkaoców gminy na postawione obiektywnie pytania dotyczące: społeczno-ekonomicznych warunków funkcjonowania gminy, jak również poszczególnych miejscowości oraz jakości życia w poszczególnych miejscowościach. 2 Przeciętne warunki rozwoju gminy biorąc pod uwagę wszystkie badane czynniki. 8

9 Ankiety pozwoliły na uzyskanie informacji w ramach następujących kryteriów, wśród których wzięto pod uwagę takie zjawiska jak: 1. Problemy społeczne: a. Przestępczośd; b. Ubóstwo; c. Bezrobocie; d. Patologie społeczne; e. Niski poziom edukacji; f. Niepełnosprawnośd; g. Niski poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym; h. Słaba integracja społeczności lokalnej. 2. Problemy środowiskowe: a. Przekroczenie standardów jakości środowiska; b. Zagrożenia wynikające z gospodarki ściekowej i odpadowej; c. Zagrożenia klęskami żywiołowymi. 3. Problemy techniczne: a. Jakośd i stan techniczny dróg; b. Jakośd i stan techniczny infrastruktury komunalnej; c. Stan techniczny budynków; d. Jakośd i stan techniczny infrastruktury telekomunikacyjnej (w tym dostęp do internetu). 4. Problemy funkcjonalno-przestrzenne a. Dostępnośd mieszkaoców do usług podstawowych (media, opieka zdrowotna, edukacja, kultura itp.); b. Dostępnośd terenów rekreacyjnych, wypoczynkowych i sportowych; c. Bariery architektoniczne w zakresie dostępu osób niepełnosprawnych (obiekty użyteczności publicznej, chodniki); d. Estetyka przestrzeni publicznej; e. Wyposażenie w infrastrukturę społeczną (szkoły ośrodki zdrowia, ośrodki kultury, sportowo-rekreacyjne). 5. Problemy gospodarcze a. Słaba kondycja lokalnych firm; b. Potrzeba inwestycji zewnętrznych; c. Jakośd sektora usług; d. Przerost zatrudnienia w rolnictwie. Uznano, że są to te aspekty funkcjonowania gminy, które będą pomocne przy wyodrębnieniu obszaru o najbardziej niekorzystnych warunkach rozwojowych, jako postrzeganie danego obszaru przez mieszkaoców. 9

10 1.1.1.Analiza wskaźnikowa Metodologia Dla przestrzennego określenia problemów i potencjałów gminę podzielono zgodnie ze strukturą jednostek pomocniczych na sołectwa. Jest to podział naturalny dla mieszkaoców gminy, a także umożliwia przeprowadzenie analizy zróżnicowania wewnątrzgminnego. Wyjątek stanowią sołectwa Poskwitów Stary i Poskwitów Nowy, które ze względu na brak odrębnych danych, zostały połączone w jedną jednostkę referencyjną: Poskwitów. Dla poszczególnych jednostek referencyjnych pozyskano materiały informacyjne dostępne w zasobach Urzędu Gminy Iwanowice, jak i specjalnie w tym celu wygenerowane przez instytucje zewnętrzne Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej i Komisariatu Policji w Skale. Uzyskane dane przeanalizowano pod kątem możliwości stworzenia listy porównywalnych wskaźników odnoszących wartośd danej zmiennej do obszaru jednostki. Weryfikacja wskaźników objęła następujące elementy: poprawnośd metodologiczna - wskaźnik powinien opisywad w sposób czytelny i przejrzysty dany problem, powinien byd łatwy w odbiorze przez czytelnika, łatwo weryfikowalny, powinien również różnicowad przestrzeo gminy i byd skonstruowany zgodnie z zasadami matematycznymi i statystycznymi; poprawnośd przestrzenna - wskaźnik powinien zostad odniesiony do jednostki mniejszej niż gmina. W wyniku tak przeprowadzonej procedury wskazano listę 21 wskaźników, które zastosowano dla wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji. Wskaźniki te obejmują sferę społeczną (bezrobocie, ubóstwo, przestępczośd/patologie, uczestnictwo w życiu publicznym), sferę gospodarczą (stopieo przedsiębiorczości), strefę przestrzennofunkcjonalną (dostępnośd infrastruktury społecznej i technicznej) oraz sferę technicznośrodowiskową (brak rozwiązao technicznych w budownictwie mieszkaniowym w zakresie zapewnienia energooszczędności oraz ochrony środowiska). Obszar zdegradowany zgodnie z treścią ustawy o rewitalizacji oraz Wytycznych Ministerstwa to obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy, tj. stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych. Dlatego też w kolejnym etapie diagnozy podjęto próbę określenia obszarów charakteryzujących się kumulacją problemów. W celu wskazania obszarów wymagających rewitalizacji, na podstawie szeregu wskaźników opisujących problemy społeczne zbudowano tak zwany wskaźnik syntetyczny. Pierwszym etapem budowy wskaźnika syntetycznego jest normalizacja zmiennych w celu sprowadzenia ich do porównywalnej skali, tzw. skali niemianowanej, czyli nie związanej z jednostką miary. Jest to zabieg konieczny z punktu widzenia poprawności obliczeo, 10

11 ponieważ dzięki niemu różne rozpiętości zmiennych nie będą sztucznie nadawały wagi, czynnikom przyjmującym wartośd z wyższych przedziałów. W trakcie normalizacji zmiennych przekształcono również desytumalnty w stymulanty. Jako stymulanty, na potrzeby wskazania obszarów zdegradowanych, przyjęte zostały zmienne, których wyższa wartośd wstępowała w obszarach gminy kwalifikujących się jako obszary zdegradowane (np. liczba osób korzystających ze świadczeo pomocy społecznej na 100 mieszkaoców). Natomiast destymulantami były zmienne, których niższa wartośd oznaczała bardziej problemowy obszar (np. liczba przedsiębiorstw na mieszkaoców). Obliczeo dokonano wg następujących wzorów: x ij min i{xij } z ij = max i{xij } min i{xij } dla stymulant z ij = max i x x ij ij max i{xij } min i{xij } Dla destymulant gdzie: x ij to wartośd i-tego obszaru dla j-tej zmiennej, z ij to zmienna po normalizacji. Syntetyczną miarę, odzwierciedlającą sytuację obszarów w poszczególnych zakresach, utworzono przy użyciu metody sum standaryzowanych. Metoda sum standaryzowanych należy do grupy metod bezwzorcowych porządkowania liniowego, zgodnego ze wzorem: k S i = z ij i = 1,, n j =1 Wskaźnik sum standaryzowanych został skonstruowany na bazie wskaźników cząstkowych. Wskaźniki cząstkowe zsumowano, uznając większe znaczenie niektórych wskaźników cząstkowych poprzez nadanie im wag różnych od 1. Wartośd, jaką przyjmowała waga dla konkretnego wskaźnika była wynikiem diagnozy społeczno-gospodarczej Gminy Iwanowice. Dla każdego obliczonego dla sołectwa wskaźnika syntetycznego, daną referencyjną jest średni wskaźnik sum standaryzowanych dla całej gminy, obliczony jako średnia arytmetyczna wskaźników syntetycznych dla poszczególnych jednostek referencyjnych. Najwyższe wartości obliczonego wskaźnika sumarycznego oznaczają największą koncentrację negatywnych zjawisk społecznych na tych obszarach. Za obszar objęty kryzysem społecznym uznano wszystkie jednostki, w których wartośd wskaźnika sumarycznego była najbliższa wartości danej referencyjnej (wskaźnik większy od wartości danej referencyjnej). 11

12 Delimitacja obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji Poniżej przedstawione zostało krótkie podsumowanie najważniejszych wniosków z wstępnej diagnozy wykonanej na potrzeby wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji. Wnioski te wskazują na zasadnośd podjęcia działao rewitalizacyjnych we wskazanych obszarach gminy. Poglądową mapę gminy w podziale na jednostki referencyjne zaprezentowano na rysunku 1. Rysunek 1 Gmina Iwanowice w podziale na jednostki referencyjne Źródło: Opracowanie własne na podstawie dn r. W tabeli 1przedstawiono wskaźniki cząstkowe z zakresu negatywnych zjawisk społecznych oraz pozostałych (tj. gospodarczych, technicznych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych), które posłużyły do delimitacji obszaru zdegradowanego. W celu uwzględnienia dominującej roli negatywnych zjawisk społecznych, wskaźnikom diagnozującym ten obszar problemowy przypisano najwyższą wagę sumarycznie 60 punktów dla wszystkich wskaźników cząstkowych. O zakwalifikowaniu sołectwa do obszaru 12

13 zdegradowanego zdecydowało przekroczenie wartości referencyjnej dla zjawisk społecznych przy jednoczesnym zdiagnozowaniu negatywnych zjawisk w pozostałych dziedzinach wskazanych w ustawie o rewitalizacji. Spośród wskaźników cząstkowych największą wartośd wagi przyznano tym problemom, które w największym stopniu zostały zauważone przez liderów społecznych w trakcie spotkao warsztatowych. Dobór wagi wsparto wynikami badania ankietowego. Wskaźniki cząstkowe po normalizacji oraz standaryzacji posłużyły do wyznaczenia syntetycznego wskaźnika degradacji dla każdej wsi. Najwyższe wartości obliczonego wskaźnika syntetycznego oznaczają największą koncentrację negatywnych zjawisk na tych obszarach. Za obszar objęty kryzysem uznano wszystkie jednostki, w których wartośd wskaźnika syntetycznego była wyższa od wartości danej referencyjnej średniej dla gminy. W tabeli 5 wyróżniono kolorem wskaźniki syntetyczne dla poszczególnych jednostek referencyjnych, które zgodnie z przyjętą metodologią są przejawem kryzysu. Średni dla całej gminy wskaźnik degradacji z zakresu negatywnych zjawisk społecznych przybrał wartośd 18,04 punktu. Dla sołectw: Biskupice, Damice, Grzegorzowice Małe, Grzegorzowice Wielkie, Iwanowice Dworskie, Iwanowice Włościaoskie, Lesieniec, Maszków, Poskwitów, Sieciechowice oraz Zagaje wartośd syntetycznego wskaźnika degradacji dla zjawisk społecznych jest przejawem kryzysu (rys. 2). Jednocześnie w każdym z tych sołectw zdiagnozowano przejawy kryzysu w pozostałych dziedzinach. Rysunek 2 Porównanie wskaźników degradacji dla problemów społecznych poszczególnych sołectw z wartością średnią dla gminy 30,00 25,00 20,00 15,00 19,2016,97 19,05 16,82 18,36 23,64 19,24 27,01 17,8217,45 18,50 18,23 13,26 19,12 12,13 24,11 17,06 17,88 14,35 26,50 14,97 10,00 5,00 5,23 0,00 wartośd średnia Źródło: Opracowanie własne 13

14 Zestawienie liczby osób zameldowanych w poszczególnych miejscowościach oraz powierzchnia miejscowości na terenie Gminy Iwanowice Lp. Nazwa miejscowości Liczba mieszkaoców Powierzchnia [ha] 1. Biskupice ,88 2. Celiny ,65 3. Damice ,25 4. Domiarki ,43 5. Grzegorzowice Małe ,19 6. Grzegorzowice Wielkie ,75 7. Iwanowice Dworskie ,00 8. Iwanowice Włościaoskie ,07 9. Krasieniec Stary , Krasieniec Zakupny , Lesieniec , Maszków , Narama , Poskwitów , Przestaosko , Sieciechowice , Sułkowice , Widoma , Władysław , Zagaje , Zalesie , Żerkowice ,32 14

15 Tabela 1 Wskaźniki cząstkowe diagnozujące negatywne zjawiska Lp. Wskaźnik Suma wagi Waga ZJAWISKA SPOŁECZNE 1. Gęstośd zaludnienia [os./ha] Rodziny korzystające z pomocy społecznej na mieszkaoców 3. Rodziny korzystające z pomocy z powodu bezrobocia na mieszkaoców 4. Rodziny korzystające z pomocy z powodu ubóstwa na mieszkaoców 5. Rodziny korzystające z pomocy z powodu wielodzietności na mieszkaoców 6. Osoby w wieku 65 lat i więcej korzystające z pomocy na mieszkaoców 7. Rodziny objęte pomocą z powodu alkoholizmu na mieszkaoców 8. Średni wynik Sprawdzianu *% Frekwencja wyborcza [%] Liczba NGO na 1000 mieszkaoców Wskaźnik obciążenia demograficznego Udział osób starszych *% Liczba stwierdzonych przestępstw na 1000 mieszkaoców Liczba założonych Niebieskich Kart na 1000 mieszkaoców 2 ZJAWISKA GOSPODARCZE 15. Liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkaoców ZJAWISKA PRZESTRZENNO-FUNKCJONALNE 16. Liczba obiektów infrastruktury społecznej na mieszkaoców (obiekty rekreacyjne, kultury i ogólnopojętego czasu wolnego) 17. Liczba zabytków na km Odsetek budynków korzystających z kanalizacji lub poś *%+ 5 ZJAWISKA ŚRODOWISKOWE 19. Średnia emisja CO 2 przypadająca na mieszkaoca *MgCO 2 /os.] ZJAWISKA TECHNICZNE 20. Odsetek dróg do remontu *% Odsetek budynków mieszkalnych wykorzystujących węgiel kamienny na cele grzewcze [%] 2 Źródło: Opracowanie własne 15

16 Jednostka referencyjna Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Tabela 2 Wartości wskaźników cząstkowych dla poszczególnych jednostek referencyjnych Wartośd wskaźnika Biskupice 1,008 2,13 1,33 1,07 0,00 0,27 8,00 59,60 51,66% 0,00 26,58 16,80% 0,00 0, ,33 0,01 12,37% 3,48 33,61% 66,67% Celiny 0,887 1,33 0,30 0,30 0,00 0,15 2,97 62,60 42,00% 2,97 32,49 18,99% 1,48 1, ,93 0,39 1,86% 3,23 17,82% 85,71% Damice 1,248 1,07 1,03 0,00 0,00 0,00 6,87 61,60 59,68% 0,00 31,89 20,27% 13,75 0, ,87 0,43 2,99% 3,10 15,38% 100,00% Domiarki 2,800 1,33 0,50 1,50 0,00 0,00 0,00 62,60 52,39% 0,00 25,19 16,50% 0,00 0, ,00 4,20 0,00% 3,23 0,00% 100,00% Grzegorzowice Małe 1,024 1,07 1,24 0,00 0,00 0,00 0,00 63,60 46,90% 0,00 24,30 16,15% 12,42 6, ,00 0,00 0,00% 3,82 14,89% 100,00% Grzegorzowice Wielkie 0,840 0,53 1,17 0,00 0,00 0,00 7,81 64,60 46,90% 3,91 32,47 19,53% 19,53 3, ,63 4,27 1,52% 3,72 15,21% 85,71% Iwanowice Dworskie 1,618 3,20 0,55 0,55 0,00 0,18 5,48 65,60 51,66% 0,00 24,85 15,54% 10,97 1, ,83 1,48 60,42% 3,97 79,11% 68,00% Iwanowice Włościaoskie 1,217 3,20 0,18 0,72 0,18 0,54 3,60 66,60 55,01% 5,41 31,79 19,82% 25,23 1, ,41 1,75 36,99% 3,79 18,04% 94,74% Krasieniec Stary 1,379 0,27 0,70 1,05 0,00 0,00 3,51 67,60 59,68% 0,00 36,02 20,35% 7,02 0, ,51 1,45 6,58% 3,58 6,83% 100,00% Krasieniec Zakupny 1,143 1,60 0,30 1,51 0,00 0,00 0,00 68,60 51,66% 0,00 34,02 19,88% 0,00 3, ,00 0,00 0,00% 3,29 45,32% 100,00% Lesieniec 0,395 1,60 1,69 0,00 0,00 0,56 11,24 69,60 46,90% 0,00 29,82 19,10% 0,00 11, ,00 0,44 0,00% 3,04 17,65% 50,00% Maszków 1,508 2,40 0,93 0,93 0,00 0,00 3,70 70,60 52,39% 0,00 28,29 18,33% 7,41 0, ,70 0,84 75,00% 3,80 39,85% 71,43% Narama 1,837 2,93 0,35 0,70 0,00 0,00 2,33 71,60 59,68% 1,17 23,29 15,03% 8,16 1, ,16 0,00 3,48% 3,74 60,57% 36,36% Poskwitów 3,484 1,60 0,44 0,74 0,15 0,15 4,44 72,60 55,01% 0,00 27,34 17,33% 8,89 2, ,93 0,52 4,76% 3,42 37,38% 65,52% Przestaosko 0,221 0,53 0,00 0,51 0,00 0,00 0,00 73,60 55,01% 0,00 35,04 21,03% 5,13 0, ,00 0,34 0,00% 3,28 100,00% 100,00% Sieciechowice 6,337 4,80 0,54 0,45 0,00 0,36 3,62 74,60 46,90% 0,90 30,06 18,26% 9,04 4, ,52 4,58 0,00% 3,04 17,36% 78,05% Sułkowice 1,020 2,13 0,74 0,74 0,00 1,48 2,46 75,60 51,66% 7,39 30,52 18,72% 7,39 0, ,39 0,50 2,86% 3,40 36,45% 83,33% Widoma 1,624 1,87 0,60 0,60 0,00 0,30 6,04 76,60 52,39% 3,02 22,60 14,20% 9,06 3, ,11 0,49 0,00% 3,19 15,00% 100,00% Władysław 0,722 0,80 0,67 0,67 0,00 0,00 6,67 77,60 38,98% 6,67 30,11 18,67% 6,67 6, ,67 0,00 2,78% 3,27 35,71% 92,31% Zagaje 0,349 0,53 1,49 1,49 0,00 0,00 14,93 78,60 55,01% 0,00 62,50 29,85% 0,00 0, ,00 0,00 5,88% 3,78 0,00% 100,00% Zalesie 1,721 0,53 0,33 0,33 0,33 0,00 3,28 79,60 52,39% 3,28 23,88 15,74% 9,84 6, ,28 0,00 1,41% 3,11 80,00% 100,00% Żerkowice 1,573 0,53 0,00 0,00 0,00 0,30 0,00 80,60 59,68% 0,00 30,10 17,66% 0,00 0, ,99 2,35 12,36% 3,58 100,00% 63,16% Źródło: Opracowanie własne 16

17 Jednostka referencyjna Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Tabela 3 Wartości wskaźników cząstkowych dla poszczególnych jednostek referencyjnych po normalizacji Wartośd wskaźnika - normalizacja Biskupice 0,13 0,41 0,79 0,71 0,00 0,18 0,54 1,00 0,39 1,00 0,10 0,17 0,00 0,00 0,78 0,66 1,00 0,84 0,48 0,34 0,48 Celiny 0,11 0,24 0,18 0,20 0,00 0,10 0,20 0,86 0,85 0,60 0,25 0,31 0,06 0,13 0,37 0,62 0,91 0,98 0,21 0,18 0,78 Damice 0,17 0,18 0,61 0,00 0,00 0,00 0,46 0,90 0,00 1,00 0,23 0,39 0,54 0,00 1,00 0,56 0,91 0,96 0,07 0,15 1,00 Domiarki 0,42 0,24 0,30 1,00 0,00 0,00 0,00 0,86 0,35 1,00 0,07 0,15 0,00 0,00 0,53 1,00 0,08 1,00 0,20 0,00 1,00 Grzegorzowice Małe 0,13 0,18 0,74 0,00 0,00 0,00 0,00 0,81 0,62 1,00 0,04 0,12 0,49 0,55 0,38 1,00 1,00 1,00 0,84 0,15 1,00 Grzegorzowice Wielkie 0,10 0,06 0,70 0,00 0,00 0,00 0,52 0,76 0,62 0,47 0,25 0,34 0,77 0,35 0,60 0,00 0,07 0,98 0,74 0,15 0,78 Iwanowice Dworskie 0,23 0,65 0,33 0,36 0,00 0,12 0,37 0,71 0,39 1,00 0,06 0,09 0,43 0,16 0,14 0,88 0,68 0,19 1,00 0,79 0,50 Iwanowice Włościaoskie 0,16 0,65 0,11 0,48 0,55 0,37 0,24 0,67 0,23 0,27 0,23 0,36 1,00 0,16 0,52 0,08 0,62 0,51 0,81 0,18 0,92 Krasieniec Stary 0,19 0,00 0,42 0,70 0,00 0,00 0,24 0,62 0,00 1,00 0,34 0,39 0,28 0,00 0,62 0,78 0,68 0,91 0,58 0,07 1,00 Krasieniec Zakupny 0,15 0,29 0,18 1,00 0,00 0,00 0,00 0,57 0,39 1,00 0,29 0,36 0,00 0,27 0,32 1,00 1,00 1,00 0,27 0,45 1,00 Lesieniec 0,03 0,29 1,00 0,00 0,00 0,38 0,75 0,52 0,62 1,00 0,18 0,31 0,00 1,00 0,95 1,00 0,90 1,00 0,00 0,18 0,21 Maszków 0,21 0,47 0,55 0,61 0,00 0,00 0,25 0,48 0,35 1,00 0,14 0,26 0,29 0,00 0,45 0,76 0,82 0,00 0,82 0,40 0,55 Narama 0,26 0,59 0,21 0,46 0,00 0,00 0,16 0,43 0,00 0,84 0,02 0,05 0,32 0,10 0,23 0,48 1,00 0,95 0,75 0,61 0,00 Poskwitów 0,53 0,29 0,26 0,49 0,45 0,10 0,30 0,38 0,23 1,00 0,12 0,20 0,35 0,26 0,66 0,62 0,89 0,94 0,41 0,37 0,46 Przestaosko 0,00 0,06 0,00 0,34 0,00 0,00 0,00 0,33 0,23 1,00 0,31 0,44 0,20 0,00 0,42 1,00 0,93 1,00 0,26 1,00 1,00 Sieciechowice 1,00 1,00 0,32 0,30 0,00 0,24 0,24 0,29 0,62 0,88 0,19 0,26 0,36 0,40 0,64 0,71 0,00 1,00 0,00 0,17 0,66 Sułkowice 0,13 0,41 0,44 0,49 0,00 1,00 0,17 0,24 0,39 0,00 0,20 0,29 0,29 0,00 0,47 0,53 0,89 0,96 0,39 0,36 0,74 Widoma 0,23 0,35 0,36 0,40 0,00 0,20 0,40 0,19 0,35 0,59 0,00 0,00 0,36 0,27 0,17 0,03 0,89 1,00 0,16 0,15 1,00 Władysław 0,08 0,12 0,40 0,44 0,00 0,00 0,45 0,14 1,00 0,10 0,19 0,29 0,26 0,59 0,00 0,57 1,00 0,96 0,25 0,36 0,88 Zagaje 0,02 0,06 0,89 0,99 0,00 0,00 1,00 0,10 0,23 1,00 1,00 1,00 0,00 0,00 0,44 1,00 1,00 0,92 0,80 0,00 1,00 Zalesie 0,25 0,06 0,19 0,22 1,00 0,00 0,22 0,05 0,35 0,56 0,03 0,10 0,39 0,58 0,34 0,79 1,00 0,98 0,08 0,80 1,00 Żerkowice 0,22 0,06 0,00 0,00 0,00 0,20 0,00 0,00 0,00 1,00 0,19 0,22 0,00 0,00 0,50 0,81 0,49 0,84 0,58 1,00 0,42 Źródło: Opracowanie własne 17

18 Jednostka referencyjna Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Tabela 4 Wartości wskaźników cząstkowych dla poszczególnych jednostek referencyjnych po standaryzacji Wartośd wskaźnika - standaryzacja Biskupice 0,64 1,24 2,37 3,54 0,00 0,36 1,61 5,00 1,94 1,00 1,00 0,50 0,00 0,00 7,78 3,29 2,99 4,18 4,77 1,68 0,95 Celiny 0,55 0,71 0,53 0,99 0,00 0,20 0,60 4,29 4,27 0,60 2,48 0,92 0,59 0,26 3,73 3,10 2,74 4,88 2,08 0,89 1,55 Damice 0,84 0,53 1,84 0,00 0,00 0,00 1,38 4,52 0,00 1,00 2,33 1,16 5,45 0,00 10,00 2,80 2,72 4,80 0,68 0,77 2,00 Domiarki 2,11 0,71 0,89 4,98 0,00 0,00 0,00 4,29 1,76 1,00 0,65 0,44 0,00 0,00 5,35 5,00 0,25 5,00 2,02 0,00 2,00 Grzegorzowice Małe 0,66 0,53 2,21 0,00 0,00 0,00 0,00 4,05 3,09 1,00 0,43 0,37 4,92 1,11 3,82 5,00 3,00 5,00 8,45 0,74 2,00 Grzegorzowice Wielkie 0,51 0,18 2,09 0,00 0,00 0,00 1,57 3,81 3,09 0,47 2,47 1,02 7,74 0,70 5,97 0,00 0,21 4,90 7,39 0,76 1,55 Iwanowice Dworskie 1,14 1,94 0,98 1,82 0,00 0,25 1,10 3,57 1,94 1,00 0,57 0,26 4,35 0,33 1,36 4,41 2,03 0,97 10,00 3,96 0,99 Iwanowice Włościaoskie 0,81 1,94 0,32 2,39 1,65 0,73 0,72 3,33 1,13 0,27 2,30 1,08 10,00 0,32 5,19 0,39 1,85 2,53 8,06 0,90 1,83 Krasieniec Stary 0,95 0,00 1,25 3,49 0,00 0,00 0,71 3,10 0,00 1,00 3,37 1,18 2,78 0,00 6,21 3,88 2,05 4,56 5,79 0,34 2,00 Krasieniec Zakupny 0,75 0,88 0,54 5,00 0,00 0,00 0,00 2,86 1,94 1,00 2,86 1,09 0,00 0,54 3,18 5,00 3,00 5,00 2,72 2,27 2,00 Lesieniec 0,14 0,88 3,00 0,00 0,00 0,76 2,26 2,62 3,09 1,00 1,81 0,94 0,00 2,00 9,49 5,00 2,71 5,00 0,00 0,88 0,43 Maszków 1,05 1,41 1,65 3,07 0,00 0,00 0,74 2,38 1,76 1,00 1,43 0,79 2,94 0,00 4,47 3,81 2,45 0,00 8,20 1,99 1,10 Narama 1,32 1,76 0,62 2,32 0,00 0,00 0,47 2,14 0,00 0,84 0,17 0,16 3,23 0,21 2,26 2,39 3,00 4,77 7,51 3,03 0,00 Poskwitów 2,67 0,88 0,79 2,46 1,36 0,20 0,89 1,90 1,13 1,00 1,19 0,60 3,52 0,53 6,63 3,10 2,66 4,68 4,15 1,87 0,92 Przestaosko 0,00 0,18 0,00 1,70 0,00 0,00 0,00 1,67 1,13 1,00 3,12 1,31 2,03 0,00 4,19 5,00 2,78 5,00 2,64 5,00 2,00 Sieciechowice 5,00 3,00 0,97 1,50 0,00 0,49 0,73 1,43 3,09 0,88 1,87 0,78 3,58 0,80 6,39 3,55 0,00 5,00 0,02 0,87 1,31 Sułkowice 0,65 1,24 1,32 2,45 0,00 2,00 0,50 1,19 1,94 0,00 1,99 0,87 2,93 0,00 4,72 2,64 2,67 4,81 3,90 1,82 1,48 Widoma 1,15 1,06 1,08 2,01 0,00 0,41 1,21 0,95 1,76 0,59 0,00 0,00 3,59 0,54 1,68 0,17 2,68 5,00 1,60 0,75 2,00 Władysław 0,41 0,35 1,19 2,21 0,00 0,00 1,34 0,71 5,00 0,10 1,88 0,86 2,64 1,19 0,00 2,87 3,00 4,81 2,52 1,79 1,76 Zagaje 0,11 0,18 2,66 4,96 0,00 0,00 3,00 0,48 1,13 1,00 10,00 3,00 0,00 0,00 4,41 5,00 3,00 4,61 8,00 0,00 2,00 Zalesie 1,23 0,18 0,58 1,09 3,00 0,00 0,66 0,24 1,76 0,56 0,32 0,29 3,90 1,17 3,38 3,95 3,00 4,91 0,78 4,00 2,00 Żerkowice 1,11 0,18 0,00 0,00 0,00 0,41 0,00 0,00 0,00 1,00 1,88 0,66 0,00 0,00 4,97 4,04 1,46 4,18 5,80 5,00 0,84 Źródło: Opracowanie własne 18

19 Sołectwo Tabela 5 Wartości syntetycznego wskaźnika degradacji Zdiagnozowane negatywne zjawiska: społeczne gospodarcze przestrzennofunkcjonalne środowiskowe techniczne Biskupice 19,20 7,78 10,46 4,77 2,63 Celiny 16,97 3,73 10,72 2,08 2,44 Damice 19,05 10,00 10,32 0,68 2,77 Domiarki 16,82 5,35 10,25 2,02 2,00 Grzegorzowice Małe 18,36 3,82 13,00 8,45 2,74 Grzegorzowice Wielkie 23,64 5,97 5,11 7,39 2,31 Iwanowice Dworskie 19,24 1,36 7,42 10,00 4,95 Iwanowice Włościaoskie 27,01 5,19 4,77 8,06 2,74 Krasieniec Stary 17,82 6,21 10,49 5,79 2,34 Krasieniec Zakupny 17,45 3,18 13,00 2,72 4,27 Lesieniec 18,50 9,49 12,71 0,00 1,31 Maszków 18,23 4,47 6,27 8,20 3,09 Narama 13,26 2,26 10,16 7,51 3,03 Poskwitów 19,12 6,63 10,45 4,15 2,79 Przestaosko 12,13 4,19 12,78 2,64 7,00 Sieciechowice 24,11 6,39 8,55 0,02 2,18 Sułkowice 17,06 4,72 10,12 3,90 3,30 Widoma 14,35 1,68 7,84 1,60 2,75 Władysław 17,88 0,00 10,68 2,52 3,54 Zagaje 26,50 4,41 12,61 8,00 2,00 Zalesie 14,97 3,38 11,86 0,78 6,00 Żerkowice 5,23 4,97 9,68 5,80 5,84 Wartośd referencyjna 18,04 4,78 9,97 4,41 3,27 Źródło: Opracowanie własne 19

20 Tabela 6 Ocena stopnia degradacji negatywne zjawiska społeczne Sołectwo Wskaźnik Ocena degradacji stanu Zjawiska degradacji społeczne Iwanowice Włościaoskie 27,01 Zagaje 26,50 Sieciechowice 24,11 Bardzo zły Grzegorzowice Wielkie 23,64 Iwanowice Dworskie 19,24 Biskupice 19,20 Poskwitów 19,12 Damice 19,05 Zły Lesieniec 18,50 Grzegorzowice Małe 18,36 Maszków 18,23 Władysław 17,88 Krasieniec Stary 17,82 Krasieniec Zakupny 17,45 Sułkowice 17,06 Celiny 16,97 Domiarki 16,82 Zalesie 14,97 Widoma 14,35 Narama 13,26 Przestaosko 12,13 Żerkowice 5,23 Źródło: Opracowanie własne Dobry Bardzo dobry Rysunek 3 Obszar zdegradowany Gminy Iwanowice Źródło: Opracowanie własne 20

21 Na podstawie wskaźnikowej analizy matematyczno-statystycznej wytypowano obszar gminy (obszar zdegradowany), który spełnia łącznie dwa warunki: 1. Charakteryzuje się koncentracją negatywnych zjawisk społecznych, 2. Na jego terenie występują negatywne zjawiska gospodarcze, środowiskowe, przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne. Do obszaru zdegradowanego włączono sołectwa: Biskupice, Damice, Grzegorzowice Małe, Grzegorzowice Wielkie, Iwanowice Dworskie, Iwanowice Włościaoskie, Lesieniec, Maszków, Poskwitów, Sieciechowice, Zagaje (rys. 3). Jak pokazuje matryca, problemy rozłożone są w gminie niejednorodnie. Wiele natomiast skupia się wokół miejscowości, które położone są w dolinie rzeki Dłubni. Ponieważ teren ten należy do najbardziej zagrożonych degradacją przyrodniczą, a także techniczną w pierwszej kolejności wyznaczono obszar będący nie tylko terenem który należy odnowid, ale posiada potencjał dla szybkiego rozwoju. Wyznaczenie tego obszaru jest także zgodne z oczekiwaniami mieszkaoców, co potwierdzono w trakcie konsultacji na wstępnym etapie, jak również w trakcie prac nad samym programem. W koocu władze samorządowe Rada Gminy oraz Wójt Gminy dostrzegają problemy narastające na wyznaczonym obszarze, a w jego rewitalizacji upatrują możliwości wejścia na ścieżkę przyspieszonego rozwoju w szczególności w kontekście społecznym i gospodarczym. Granice obszaru rewitalizacji zostały wyznaczone na obszarze zabudowanym po obu stronach rzeki Dłubni. Jednostką przyjętą do analizy było sołectwo (z opisanym wyjątkiem). Jednak aby sprostad wymaganiom ustawy i skoncentrowad się na obszarach życia społeczności lokalnej zastosowano ograniczenie do obszaru zabudowanego przeznaczonego do zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z MPZP. Dlatego też granica obszaru nie pokrywa się z granicami wyznaczonych do analiz jednostek, a także granicami działek, które często tylko w niewielkim stopniu są obszarem zabudowanym, czy przeznaczonym pod zabudowę. Została jednak tak poprowadzona, aby na podstawie MPZP możliwa była identyfikacja tego obszaru. Zgodnie z MPZP gminy Iwanowice granice wyznaczają linie wyznaczające obszar parku krajobrazowego, bądź jego otuliny, a także granice sołectw. Tam, gdzie nie było to możliwe prowadzono granicę wzdłuż drogi, a działki rolne dzielono tak, aby do obszaru rewitalizacji włączyd teren zabudowane. Odstępstwem od przebiegu Dłubni jest fragment sołectwa Lesieniec i Zagaje, gdzie zauważa się nie tylko koncentrację zjawisk kryzysowych, ale także potencjał rozwojowy pozwalający zaktywizowad społecznośd lokalną. Są to bowiem tereny wyposażone w walory przyrodniczo-krajobrazowe, które mogłyby stanowid atrakcję turystyczną, a przynajmniej miejsce rekreacji, nie są jednak wyposażone w wystarczającą infrastrukturę, pozwalającą ożywid działalnośd mieszkaoców. Ostatecznie wyznaczony do rewitalizacji obszar zajmuje powierzchnię 7,75 km 2 (10,9%), którą zamieszkuje osób (25%)(rys. 4, tab. 7). 21

22 Rysunek 4 Obszar rewitalizacji Gminy Iwanowice Źródło: Opracowanie własne na podstawie Uchwała Nr XXI/210/2016 Rady Gminy Iwanowice z dnia r. w sprawie określenia obszarów zdegradowanych oraz obszaru rewitalizacji 22

23 Tabela 7 Powierzchnia Gminy Iwanowice i obszaru rewitalizacji Wyszczególnienie Liczba ludności Odsetek liczby ludności gminy Powierzchnia [km 2 ] Odsetek powierzchni gminy Gmina Iwanowice ,10 - Obszar rewitalizacji % 7,75 10,9% Źródło: Opracowanie własne Subiektywne spostrzeżenia mieszkaoców na podstawie ankiet Na podstawie informacji przekazanych przez mieszkaoców wysnud można wiele wniosków. Pomocne w takiej analizie będą wykresy słupkowe sporządzone na podstawie zebranych informacji. Metoda opracowania ankiet: Wyniki ankiet zostały zebrane w tabelach zawierających dane W kolumnach wyniki zostały podzielone na poszczególne sekcje jak np. problemy w aspekcie społecznym: przestępczośd przestępczośd, ubóstwo, bezrobocie itd. Tabelę posortowano wg miejscowości zamieszkania ankietowanego. W ramach każdej miejscowości została wyciągnięta ocena średnia ocena na podstawie odpowiedzi dla danego pytania z ankiety Wyciągnięto średnią ocenę dla miejscowości z ocen uzyskanych w punkcie 3 z każdej sekcji. Oceny uzyskane w punkcie 5 ustandaryzowano wg metody opisanej w GPR. Problemy o charakterze społecznym Po pierwsze problemami, które według mieszkaoców mają największe znaczenie są bezrobocie, jak również niski poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym oraz słaba integracja społeczności lokalnej. Znaczenie, chod w mniejszym stopniu mają także ubóstwo, patologie społeczne oraz niepełnosprawnośd. Z punktu widzenia istotności, problemy o charakterze społecznym są najważniejsze dla mieszkaoców Lesieoca, Iwanowic Dworskich i Włościaoskich, Grzegorzowic Wielkich Krasieoca Zakupnego, jak również Poskwitowa, Sułkowic oraz Sieciechowic. Nieznacznie poniżej średniej problem ten zauważany jest w Grzegorzowicach Małych. Interpretując te dane w zestawieniu z rozmowami z mieszkaocami jednym z najistotniejszych problemów jakie dostrzega się we wszystkich miejscowościach jest brak integracji społecznej, a także aktywności społecznej. Chociaż wiele osób wskazuje na problem bezrobocia, to jak wskazują przedstawione w dalszej części dane, nie jest to istotny problem z punktu widzenia społecznego. 23

24 Tabela 8 Postrzeganie problemów społecznych w poszczególnych miejscowościach (sołectwach) Miejscowośd Ubóstwo Bezrobocie Patologie społeczne A. Problemy w aspekcie społecznym Niski poziom edukacji 24 Przestępczośd Niepełnospraw-nośd Niski poz. uczest. w życiu publ. kulturalnym Słaba integracja społeczności lokalnej Biskupice 2,50 3,00 3,40 3,00 3,20 2,75 3,20 2,60 3,25 3,00 Celiny 2,00 2,40 3,00 2,40 2,80 1,80 4,20 3,20 2,25 2,68 Damice 2,50 4,00 4,00 2,50 2,00 2,50 3,50 3,50 3,00 3,04 Domiarki 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 Grzegorzowice Małe 3,00 3,00 3,00 4,00 2,00 3,00 4,00 4,00 3,00 3,22 Grzegorzowice Wielkie 3,00 5,00 5,00 5,00 4,00 3,00 3,00 4,00 3,00 3,89 Iwanowice Dworskie 4,00 4,00 4,33 4,00 4,00 4,00 3,67 4,00 3,00 3,99 Iwanowice Włościaoskie 3,33 3,67 3,67 3,67 4,67 3,33 4,33 4,33 3,33 3,81 Krasieniec Stary 1,00 4,00 4,00 3,00 4,00 4,00 5,00 5,00 5,00 3,89 Krasieniec Zakupny 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 Lesieniec 5,00 3,00 3,00 5,00 4,00 4,00 5,00 4,00 5,00 4,22 Maszków 2,50 3,75 4,00 3,25 4,25 3,00 4,25 4,25 2,00 3,58 Narama 4,00 3,00 2,00 3,00 1,00 3,00 2,00 2,00 3,00 2,56 Poskwitów 4,17 3,83 4,17 3,67 4,00 3,67 3,33 3,33 2,67 3,70 Przestaosko 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 Sieciechowice 3,40 3,40 4,20 3,40 3,80 3,40 3,40 3,20 2,00 3,37 Sułkowice 2,00 4,00 3,00 4,00 4,00 4,00 5,00 4,00 2,00 3,56 Widoma 2,50 3,00 4,50 4,00 2,00 1,50 2,00 2,50 3,00 2,77 Władysław 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 Zagaje 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 3,36 Zalesie 4,00 3,00 4,00 4,00 3,00 2,00 2,00 3,00 0,00 3,13 Żerkowice 2,00 2,00 2,00 2,00 3,00 2,00 5,00 5,00 2,00 2,78 Źródło: Opracowanie własne Inne, Średnia Gmina 3,03 3,41 3,58 3,51 3,29 3,04 3,66 3,61 2,85 3,36

25 Tabela 9 Wartości wskaźników sfery społecznej Miejscowośd Przestępczośd Ubóstwo Bezrobocie Patologie społeczne A. Problemy w aspekcie społecznym Niski poziom edukacji 25 Niepełnosprawnośd Niski poziom uczest. w życiu publ. Słaba integracja społecz. lokalnej Biskupice 0,38 0,33 0,47 0,33 0,60 0,50 0,40 0,20 0,65 0,27 Celiny 0,25 0,13 0,33 0,13 0,49 0,12 0,73 0,40 0,45 0,08 Damice 0,38 0,67 0,67 0,17 0,27 0,40 0,50 0,50 0,60 0,29 Domiarki 0,59 0,45 0,45 0,45 0,64 0,75 0,45 0,45 0,67 0,48 Grzegorzowice Małe 0,50 0,33 0,33 0,67 0,27 0,60 0,67 0,67 0,60 0,40 Grzegorzowice Wielkie 0,50 1,00 1,00 1,00 0,82 0,60 0,33 0,67 0,60 0,80 Iwanowice Dworskie 0,75 0,67 0,78 0,67 0,82 1,00 0,56 0,67 0,60 0,86 Iwanowice Włościaoskie 0,58 0,56 0,56 0,56 1,00 0,73 0,78 0,78 0,67 0,76 Krasieniec Stary 0,00 0,67 0,67 0,33 0,82 1,00 1,00 1,00 1,00 0,80 Krasieniec Zakupny 0,59 0,45 0,45 0,45 0,64 0,75 0,45 0,45 0,67 0,48 Lesieniec 1,00 0,33 0,33 1,00 0,82 1,00 1,00 0,67 1,00 1,00 Maszków 0,38 0,58 0,67 0,42 0,89 0,60 0,75 0,75 0,40 0,61 Narama 0,75 0,33 0,00 0,33 0,00 0,60 0,00 0,00 0,60 0,00 Poskwitów 0,79 0,61 0,72 0,56 0,82 0,87 0,44 0,44 0,53 0,68 Przestaosko 0,59 0,45 0,45 0,45 0,64 0,75 0,45 0,45 0,67 0,48 Sieciechowice 0,60 0,47 0,73 0,47 0,76 0,76 0,47 0,40 0,40 0,49 Sułkowice 0,25 0,67 0,33 0,67 0,82 1,00 1,00 0,67 0,40 0,60 Widoma 0,38 0,33 0,83 0,67 0,27 0,00 0,00 0,17 0,60 0,13 Władysław 0,59 0,45 0,45 0,45 0,64 0,75 0,45 0,45 0,67 0,48 Zagaje 0,59 0,45 0,45 0,45 0,64 0,75 0,45 0,45 0,67 0,48 Zalesie 0,75 0,33 0,67 0,67 0,55 0,20 0,00 0,33 0,00 0,34 Żerkowice 0,25 0,00 0,00 0,00 0,55 0,20 1,00 1,00 0,40 0,13 Gmina 0,51 0,47 0,53 0,50 0,62 0,61 0,55 0,54 0,57 0,48 Źródło: Opracowanie własne Inne, Średnia

26 Biskupice Celiny Damice Domiarki Grzegorzowice Małe Grzegorzowice Wielkie Iwanowice Dworskie Iwanowice Włosciaoskie Krasieniec Zakupny Krasieniec Stary Lesieniec Maszków Narama Poskwitów Przestaosko Sieciechowice Sułkowice Widoma Władysław Zagaje Zalesie Żerkowice Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Wykres 1 Problemy społeczne wynik zagregowany 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Problemy społeczne Źródło: Opracowanie własne Problemy o charakterze środowiskowym Jak wynika z przeprowadzonych badao Największe zagrożenia dostrzegają mieszkaocy w gospodarce ściekowej i odpadowej. W szczególności mieszkaocy miejscowości najmniejszych i najbardziej odległych od centrów rozwojowych, ale atrakcyjnych z punktu widzenia walorów krajobrazowych i rekreacyjnych, dostrzegają koniecznośd poprawy warunków i infrastruktury pozwalającej na efektywniejszą ochronę środowiska. Innym, jednak bardzo istotnym problemem są zagrożenia związane z klęskami żywiołowymi. Jako, że Gmina Iwanowice położona jest w dolinie rzeki Dłubni, miejscowości przez które rzeka przepływa, bezpośrednio narażone są na zagrożenia powodziowe podtopienia, zalania itp. Zaznaczyd należy przy tym, że teren gminy jest mocno pofałdowanym ze spadkami ku dolinie rzeki, co jeszcze wzmacnia te zagrożenia. Zasadniczo zatem większośd terenów dotyka problem klęski żywiołowej. Obszary, gdzie zagrożenia te nie są zaliczane do istotnych to miejscowości położone zgala od terenów zalewowych i potencjalnie zalewowych. 26

27 Tabela 10 Postrzeganie problemów Środowiskowych w poszczególnych miejscowościach (sołectwach) wyniki ankiet Miejscowość B. Problemy w aspekcie ochrony środowiska Przekr Zagr.gosp. Zagr. Inne, stand ściekowej i klęskami Średnia jakie środowiska odpadowej żywioł Biskupice 3,40 3,80 4,20 3,00 3,60 Celiny 2,80 3,00 2,80 2,50 2,77 Damice 4,00 3,50 3,00 3,00 3,42 Domiarki 3,62 3,62 3,62 3,62 3,62 Grzegorzowice Małe 5,00 4,00 4,00 1,00 3,50 Grzegorzowice Wielkie 2,00 5,00 3,00 3,00 3,25 Iwanowice Dworskie 4,50 4,67 3,00 2,00 3,86 Iwanowice Włościańskie 4,00 4,67 5,00 3,67 4,33 Krasieniec Stary 3,00 5,00 3,00 5,00 4,00 Krasieniec Zakupny 3,62 3,62 3,62 3,62 3,62 Lesieniec 4,00 5,00 5,00 5,00 4,75 Maszków 4,25 4,25 4,75 4,00 4,33 Narama 4,00 5,00 5,00 3,00 4,25 Poskwitów 4,17 4,83 4,00 3,00 4,13 Przestańsko 3,62 3,62 3,62 3,62 3,62 Sieciechowice 4,80 4,40 4,40 2,00 4,00 Sułkowice 2,00 3,00 4,00 3,00 3,00 Widoma 1,50 3,00 2,50 3,00 2,29 Władysław 3,62 3,62 3,62 3,62 3,62 Zagaje 3,62 3,62 3,62 3,62 3,62 Zalesie 4,00 5,00 3,00 0,00 4,00 Żerkowice 2,00 2,50 2,50 1,00 2,00 Gmina 3,52 4,03 3,69 2,97 3,62 Źródło: Opracowanie własne 27

28 Tabela 11 Postrzeganie problemów Środowiskowych wskaźniki standaryzujące Miejscowość B. Problemy w aspekcie ochrony środowiska Przekr stand środowiska Zagr.gosp. ściekowej i odpadowej Zagr. klęskami żywioł Inne, jakie Średnia Biskupice 0,54 0,52 0,68 0,60 0,58 Celiny 0,37 0,20 0,12 0,50 0,28 Damice 0,71 0,40 0,20 0,60 0,52 Domiarki 0,60 0,45 0,45 0,72 0,59 Grzegorzowice Małe 1,00 0,60 0,60 0,20 0,55 Grzegorzowice Wielkie 0,14 1,00 0,20 0,60 0,45 Iwanowice Dworskie 0,86 0,87 0,20 0,40 0,68 Iwanowice Włościańskie 0,71 0,87 1,00 0,73 0,85 Krasieniec Stary 0,43 1,00 0,20 1,00 0,73 Krasieniec Zakupny 0,60 0,45 0,45 0,72 0,59 Lesieniec 0,71 1,00 1,00 1,00 1,00 Maszków 0,79 0,70 0,90 0,80 0,85 Narama 0,71 1,00 1,00 0,60 0,82 Poskwitów 0,76 0,93 0,60 0,60 0,77 Przestańsko 0,60 0,45 0,45 0,72 0,59 Sieciechowice 0,94 0,76 0,76 0,40 0,73 Sułkowice 0,14 0,20 0,60 0,60 0,36 Widoma 0,00 0,20 0,00 0,60 0,11 Władysław 0,60 0,45 0,45 0,72 0,59 Zagaje 0,60 0,45 0,45 0,72 0,59 Zalesie 0,71 1,00 0,20 0,00 0,73 Żerkowice 0,14 0,00 0,00 0,20 0,00 Gmina 0,58 0,61 0,48 0,59 0,59 Źródło: Opracowanie własne 28

29 Biskupice Celiny Damice Domiarki Grzegorzowice Małe Grzegorzowice Wielkie Iwanowice Dworskie Iwanowice Włosciaoskie Krasieniec Zakupny Krasieniec Stary Lesieniec Maszków Narama Poskwitów Przestaosko Sieciechowice Sułkowice Widoma Władysław Zagaje Zalesie Żerkowice Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Wykres 2 Problemy środowiskowe 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Problemy środowiskowe Źródło: Opracowanie własne Problemy techniczne Największym problemem technicznym, z jakim borykają się mieszkaocy gminy Iwanowice jest stan dróg. Zaraz po nim dostępnośd do infrastruktury komunalnej. Zasadniczo najwięcej głosów dotyczy bezpieczeostwa poruszania się po drogach nie tylko pojazdów, ale w szczególności pieszych oraz jednośladów. Zauważa się generalnie koniecznośd uzupełnienia infrastruktury drogowej o chodniki, bądź wydzielone miejsca dla poruszania się pieszych. 29

30 Tabela 12 Postrzeganie problemów technicznych przez mieszkaoców wyniki ankiet Miejscowość drogi C. Problemy w aspekcie stanu technicznego infrastruk. komunalna budynki telekom. Inne Średnia Biskupice 4,40 4,00 3,50 4,20 2,75 3,90 Celiny 4,40 4,20 3,60 4,80 3,25 4,04 Damice 4,50 4,50 3,50 3,50 2,00 3,88 Domiarki 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 Grzegorzowice Małe 4,00 4,00 4,00 4,00 3,00 3,80 Grzegorzowice Wielkie 5,00 5,00 4,00 5,00 3,00 4,40 Iwanowice Dworskie 4,33 4,67 3,00 4,33 1,00 3,85 Iwanowice Włościańskie 4,33 3,67 3,67 4,00 3,67 3,87 Krasieniec Stary 4,00 5,00 3,00 3,00 3,00 3,60 Krasieniec Zakupny 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 Lesieniec 5,00 4,00 5,00 4,00 5,00 4,60 Maszków 4,75 4,00 3,50 3,50 2,00 3,73 Narama 5,00 4,00 4,00 5,00 3,00 4,20 Poskwitów 4,50 4,00 3,67 4,00 3,33 3,95 Przestańsko 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 Sieciechowice 4,40 4,40 3,40 4,20 2,00 3,74 Sułkowice 5,00 5,00 4,00 5,00 2,00 4,20 Widoma 4,50 4,50 4,00 3,00 3,00 3,85 Władysław 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 Zagaje 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 3,91 Zalesie 4,00 4,00 2,00 3,00 0,00 3,25 Żerkowice 5,00 4,50 3,00 4,00 2,00 3,70 Gmina 4,39 4,23 3,65 4,00 2,89 3,91 Źródło: Opracowanie własne Gmina także nie jest w całości wyposażona w infrastrukturę komunalną zwłaszcza kanalizacyjną. Jest to problem powiązany z ochroną środowiska, bowiem braki te dotyczą miejscowości położonych w dolinie Dłubni. Brak kanalizacji naraża rzekę oraz jej otoczenie na zanieczyszczenia i dalszą degradację przyrodniczą (Lesieniec, Grzegorzowice Wielkie). W pozostałych częściach gminy braki w infrastrukturze ochrony środowiska wpływad będą na jakośd życia (organizacja zbiorników wybieralnych i związany z tym przymus odpowiedniego zagospodarowania przestrzeni). Innymi aspektami są dostępnośd komunikacyjna, zwłaszcza terenów oddalonych od głównych ciągów komunikacyjnych (Sułkowice, Celiny). Do wymienionych wyżej aspektów dodad należy wyposażenie i infrastrukturę telekomunikacyjną oraz jakośd budynków, w szczególności użyteczności publicznej aby otrzymad całościowy obraz rozkładu problemów technicznych (Wykres 3). 30

31 Tabela 13 Postrzeganie problemów technicznych przez mieszkaoców wskaźniki standaryzujące Miejscowość drogi C. Problemy w aspekcie stanu technicznego infrastruk. komunalna budynki telekom. Inne Średnia Biskupice 0,45 0,25 0,50 0,60 0,55 0,48 Celiny 0,45 0,40 0,53 0,90 0,65 0,59 Damice 0,54 0,63 0,50 0,25 0,40 0,46 Domiarki 0,00 0,19 0,64 0,46 0,78 0,49 Grzegorzowice Małe 0,08 0,25 0,67 0,50 0,60 0,41 Grzegorzowice Wielkie 1,00 1,00 0,67 1,00 0,60 0,85 Iwanowice Dworskie 0,39 0,75 0,33 0,67 0,20 0,44 Iwanowice Włościańskie 0,39 0,00 0,56 0,50 0,73 0,46 Krasieniec Stary 0,08 1,00 0,33 0,00 0,60 0,26 Krasieniec Zakupny 0,00 0,19 0,64 0,46 0,78 0,49 Lesieniec 1,00 0,25 1,00 0,50 1,00 1,00 Maszków 0,77 0,25 0,50 0,25 0,40 0,35 Narama 1,00 0,25 0,67 1,00 0,60 0,70 Poskwitów 0,54 0,25 0,56 0,50 0,67 0,52 Przestańsko 0,00 0,19 0,64 0,46 0,78 0,49 Sieciechowice 0,45 0,55 0,47 0,60 0,40 0,36 Sułkowice 1,00 1,00 0,67 1,00 0,40 0,70 Widoma 0,54 0,63 0,67 0,00 0,60 0,44 Władysław 0,00 0,19 0,64 0,46 0,78 0,49 Zagaje 0,00 0,19 0,64 0,46 0,78 0,49 Zalesie 0,08 0,25 0,00 0,00 0,00 0,00 Żerkowice 1,00 0,63 0,33 0,50 0,40 0,33 Gmina 0,44 0,42 0,55 0,50 0,58 0,49 Źródło: Opracowanie własne 31

32 Biskupice Celiny Damice Domiarki Grzegorzowice Małe Grzegorzowice Wielkie Iwanowice Dworskie Iwanowice Włosciaoskie Krasieniec Zakupny Krasieniec Stary Lesieniec Maszków Narama Poskwitów Przestaosko Sieciechowice Sułkowice Widoma Władysław Zagaje Zalesie Żerkowice Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Wykres 3 Problemy techniczne 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Problemy techniczne Źródło: Opracowanie własne Problemy w aspekcie funkcjonalno-przestrzennym Mieszkaocy gminy zwracają także uwagę na problemy natury funkcjonalno-przestrzennej, czyli rozmieszczenia różnego rodzaju funkcji w przestrzeni. Okazuje się, że jest to jeden z istotniejszych problemów. Należy jednak rozpatrywad go korygując subiektywne odczucia społeczeostw lokalnych, czyli dążenia do zaspokajania potrzeb w miejscu zamieszkania, co w gminie wiejskiej nie jest możliwe do zrealizowania (Wykres 4). Niemniej zwraca się szczególną uwagę na estetykę obiektów zwłaszcza użyteczności publicznej oraz miejsc, które obecnie służą jako miejsca spotkao. Chociaż pełnią one faktycznie rolę placów to w rzeczywistości ich wygląd na co dzieo nie odbiega od dobrze pojętego miejsca reprezentacyjnego miejscowości. W gminie Iwanowice można zidentyfikowad dwa takie miejsca: parking i okolice parkingu koło kościoła w Iwanowicach Włościaoskich oraz Parking i okolice Kościoła w Sieciechowicach. 32

33 Tabela 14 Bariery przestrzenno-funkcjonalne wyniki ankiet Miejscowość Dostęp do usług podst. D. Problemy w aspekcie przestrzenno-funkcjonalnym Dostęp. ter. rekr., sport. Bariery architekt (niepełnos.) Estetyka infrast. Społeczną Inne Średnia Biskupice 3,60 3,20 3,00 4,00 3,80 3,00 3,43 Celiny 4,60 4,40 3,80 4,00 4,20 3,25 4,04 Damice 3,00 4,00 4,00 4,50 3,00 2,00 3,58 Domiarki 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 Grzegorzowice Małe 3,00 3,00 2,00 4,00 4,00 3,00 3,17 Grzegorzowice Wielkie 3,00 4,00 4,00 5,00 3,00 3,00 3,67 Iwanowice Dworskie 4,33 4,00 4,33 4,67 4,00 1,00 4,12 Iwanowice Włościańskie 5,00 5,00 4,67 4,67 4,67 2,67 4,44 Krasieniec Stary 5,00 5,00 5,00 5,00 4,00 5,00 4,83 Krasieniec Zakupny 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 Lesieniec 4,00 5,00 4,00 5,00 4,00 5,00 4,50 Maszków 4,50 4,50 3,75 4,50 4,50 2,00 4,20 Narama 5,00 4,00 4,00 5,00 5,00 3,00 4,33 Poskwitów 4,50 3,33 3,50 3,67 3,50 3,00 3,59 Przestańsko 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 Sieciechowice 4,20 3,60 4,20 4,40 4,00 2,00 3,79 Sułkowice 4,00 5,00 5,00 5,00 5,00 5,00 4,83 Widoma 2,50 3,00 3,00 4,50 3,00 3,00 3,22 Władysław 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 Zagaje 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 Zalesie 3,00 3,00 5,00 4,00 2,00 0,00 3,40 Żerkowice 3,50 4,50 2,50 3,00 4,00 1,00 3,08 Gmina 3,92 4,00 3,87 4,29 3,87 3,02 3,90 Źródło: Opracowanie własne 33

34 Tabela 15 Bariery przestrzenno-funkcjonalne wskaźniki standaryzujące Miejscowość Dostęp do usług podst. D. Problemy w aspekcie przestrzenno-funkcjonalnym Dostęp. Bariery ter. rekr., architekt infrast. sport. (niepełnos.) Estetyka Społeczną Inne Średnia Biskupice 0,44 0,10 0,33 0,50 0,60 0,60 0,20 Celiny 0,84 0,70 0,60 0,50 0,73 0,65 0,55 Damice 0,20 0,50 0,67 0,75 0,33 0,40 0,29 Domiarki 0,56 0,45 0,63 0,45 0,63 0,78 0,46 Grzegorzowice Małe 0,20 0,00 0,00 0,50 0,67 0,60 0,05 Grzegorzowice Wielkie 0,20 0,50 0,67 1,00 0,33 0,60 0,33 Iwanowice Dworskie 0,73 0,50 0,78 0,83 0,67 0,20 0,59 Iwanowice Włościańskie 1,00 1,00 0,89 0,83 0,89 0,53 0,78 Krasieniec Stary 1,00 1,00 1,00 1,00 0,67 1,00 1,00 Krasieniec Zakupny 0,56 0,45 0,63 0,45 0,63 0,78 0,46 Lesieniec 0,60 1,00 0,67 1,00 0,67 1,00 0,81 Maszków 0,80 0,75 0,58 0,75 0,83 0,40 0,64 Narama 1,00 0,50 0,67 1,00 1,00 0,60 0,71 Poskwitów 0,80 0,17 0,50 0,33 0,50 0,60 0,29 Przestańsko 0,56 0,45 0,63 0,45 0,63 0,78 0,46 Sieciechowice 0,68 0,30 0,73 0,70 0,67 0,40 0,41 Sułkowice 0,60 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 Widoma 0,00 0,00 0,33 0,75 0,33 0,60 0,08 Władysław 0,56 0,45 0,63 0,45 0,63 0,78 0,46 Zagaje 0,56 0,45 0,63 0,45 0,63 0,78 0,46 Zalesie 0,20 0,00 1,00 0,50 0,00 0,00 0,18 Żerkowice 0,40 0,75 0,17 0,00 0,67 0,20 0,00 Gmina 0,57 0,50 0,62 0,65 0,62 0,60 0,46 Źródło: Opracowanie własne 34

35 Biskupice Celiny Damice Domiarki Grzegorzowice Małe Grzegorzowice Wielkie Iwanowice Dworskie Iwanowice Włosciaoskie Krasieniec Zakupny Krasieniec Stary Lesieniec Maszków Narama Poskwitów Przestaosko Sieciechowice Sułkowice Widoma Władysław Zagaje Zalesie Żerkowice Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Wykres 4 Problemy przestrzenno-funkcjonalne 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Problemy funkcjonalno-przestrzenne Źródło: Opracowanie własne Problemy gospodarcze Problemy w prowadzeniu działalności gospodarczej zauważalne są tam, gdzie w większości działalnośd ta jest prowadzona. Dlatego też tego typu trudności najlepiej jest rozpatrywad w powiązaniu z innymi problemami, które mogą byd zarówno przyczyną jak i konsekwencją problemów działalności gospodarczej. 35

36 Tabela 16. Problemy w aspekcie gospodarczym wyniki ankiet E. Problemy w aspekcie gospodarczy Miejscowość kondycja lokalnych firm Potrzeba inwestycji zew. Jakość sektora usług Przerost zatr. w rolnictwie Inne Średnia Biskupice 4,00 4,00 3,40 3,00 3,00 3,62 Celiny 3,80 4,60 4,00 2,40 3,25 3,63 Damice 4,00 4,00 4,00 3,50 3,00 3,78 Domiarki 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 Grzegorzowice Małe 3,00 4,00 3,00 4,00 3,00 3,40 Grzegorzowice Wielkie 3,00 4,00 3,00 3,00 3,00 3,20 Iwanowice Dworskie 3,33 4,00 4,33 3,67 1,00 3,58 Iwanowice Włościańskie 4,00 4,33 4,00 4,00 3,67 4,00 Krasieniec Stary 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00 Krasieniec Zakupny 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 Lesieniec 4,00 5,00 4,00 4,00 3,00 4,00 Maszków 4,00 4,50 3,75 3,25 2,00 3,73 Narama 2,00 3,00 4,00 2,00 3,00 2,80 Poskwitów 3,00 3,67 3,00 3,00 2,33 3,06 Przestańsko 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 Sieciechowice 3,40 4,00 4,00 3,40 2,25 3,46 Sułkowice 4,00 4,00 5,00 2,00 2,00 3,40 Widoma 3,50 4,50 3,50 2,50 3,00 3,55 Władysław 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 Zagaje 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 3,46 Zalesie 4,00 4,00 4,00 3,00 0,00 3,75 Żerkowice 3,00 4,50 3,00 2,50 1,00 2,80 Gmina 3,47 3,93 3,65 3,16 2,67 3,46 Źródło: Opracowanie własne 36

37 Tabela 16 Problemy w aspekcie gospodarczym wskaźniki standaryzujące E. Problemy w aspekcie gospodarczy Miejscowość kondycja lokalnych firm Potrzeba inwestycji zew. Jakość sektora usług Przerost zatr. w rolnictwie Inne Średnia Biskupice 1,00 0,50 0,20 0,50 0,82 0,68 Celiny 0,90 0,80 0,50 0,20 0,89 0,69 Damice 1,00 0,50 0,50 0,75 0,82 0,81 Domiarki 0,73 0,23 0,23 0,73 0,94 0,55 Grzegorzowice Małe 0,50 0,50 0,00 1,00 0,82 0,50 Grzegorzowice Wielkie 0,50 0,50 0,00 0,50 0,82 0,33 Iwanowice Dworskie 0,67 0,50 0,67 0,83 0,27 0,65 Iwanowice Włościańskie 1,00 0,67 0,50 1,00 1,00 1,00 Krasieniec Stary 0,50 0,00 0,00 0,50 0,82 0,17 Krasieniec Zakupny 0,73 0,23 0,23 0,73 0,94 0,55 Lesieniec 1,00 1,00 0,50 1,00 0,82 1,00 Maszków 1,00 0,75 0,38 0,63 0,55 0,77 Narama 0,00 0,00 0,50 0,00 0,82 0,00 Poskwitów 0,50 0,33 0,00 0,50 0,64 0,22 Przestańsko 0,73 0,23 0,23 0,73 0,94 0,55 Sieciechowice 0,70 0,50 0,50 0,70 0,61 0,55 Sułkowice 1,00 0,50 1,00 0,00 0,55 0,50 Widoma 0,75 0,75 0,25 0,25 0,82 0,63 Władysław 0,73 0,23 0,23 0,73 0,94 0,55 Zagaje 0,73 0,23 0,23 0,73 0,94 0,55 Zalesie 1,00 0,50 0,50 0,50 0,00 0,79 Żerkowice 0,50 0,75 0,00 0,25 0,27 0,00 Gmina 0,73 0,46 0,32 0,58 0,73 0,55 Źródło: Opracowanie własne 37

38 Biskupice Celiny Damice Domiarki Grzegorzowice Małe Grzegorzowice Wielkie Iwanowice Dworskie Iwanowice Włosciaoskie Krasieniec Zakupny Krasieniec Stary Lesieniec Maszków Narama Poskwitów Przestaosko Sieciechowice Sułkowice Widoma Władysław Zagaje Zalesie Żerkowice Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Wykres 5 Problemy gospodarcze 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Problemy gospodarcze Źródło: Opracowanie własne Jakośd życia Niezwykle istotną informacją jest postrzeganie jakości życia przez mieszkaoców poszczególnych miejscowości pomimo dostrzegania opisanych wcześniej problemów. Z całą pewnością rzutuje to na aspekt społeczny, jednak ze względu na specyfikę pytania ukazuje się wyniki w odrębnym punkcie. Porównanie zaś wyników z danymi statystycznymi nastąpi poprzez ujednoliconą informację w zakresie zjawisk społecznych. Powyższe podsumowanie prowadzi do wniosku, że przedstawione problemy i ich natężenie jakie identyfikują mieszkaocy istotnie przekłada się na postrzeganie jakości ich życia. Niemniej informacja ta musi zostad zweryfikowana poprzez dane statystyczne, które niejednokrotnie wskazują inne tendencje aniżeli wynikałoby to z odczud mieszkaoców. 38

39 Biskupice Celiny Damice Domiarki Grzegorzowice Małe Grzegorzowice Wielkie Iwanowice Dworskie Iwanowice Włosciaoskie Krasieniec Zakupny Krasieniec Stary Lesieniec Maszków Narama Poskwitów Przestaosko Sieciechowice Sułkowice Widoma Władysław Zagaje Zalesie Żerkowice Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Iwanowice na lata Tabela 17 Jakośd życia Miejscowość Jakość życia Średnia Wskaźnik wartość Biskupice 4,20 0,80 Krasieniec Stary 4,00 0,75 Lesieniec 4,00 0,75 Maszków 2,75 0,44 Narama 4,00 0,75 Poskwitów 3,17 0,54 Sieciechowice 2,40 0,35 Sułkowice 2,00 0,25 Widoma 4,00 0,75 Celiny 3,20 0,55 Zalesie 5,00 1,00 Żerkowice 3,50 0,63 Damice 3,00 0,50 Grzegorzowice Małe 4,00 0,75 Grzegorzowice Wielkie 1,00 0,00 Iwanowice Dworskie 4,67 0,92 Iwanowice Włościańskie 3,00 0,50 Domiarki 3,47 0,62 Krasieniec Zakupny 3,47 0,62 Przestańsko 3,47 0,62 Władysław 3,47 0,62 Zagaje 3,47 0,62 Gmina 3,42 0,60 Źródło: Opracowanie własne Wykres 6 Jakośd życia 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Jakośd życia Źródło: Opracowanie własne 39

40 1.2. Analiza lokalnych potencjałów występujących na terenie obszaru rewitalizacji Śledząc dokumenty planistyczne opracowane przez gminę Iwanowice, a w szczególności jej strategię rozwoju, jak również biorąc pod uwagę wypowiedzi mieszkaoców w trakcie badao ankietowych wyłania się pozytywny obraz obszaru chociaż zdegradowanego, to posiadającego olbrzymi potencjał, który można rozpatrywad w różnych aspektach: technicznym, turystycznym, kulturowym i rekreacyjnym, demograficznym. Potencjał ten odpowiednio uruchomiony, lub uaktywniony może przynieśd na obszarze rewitalizacji zwielokrotnione korzyści dla przyrody, ludności zamieszkującej i przyjezdnej, a przede wszystkim wpłynie na wizerunek gminy Iwanowice Potencjał techniczny Z punktu widzenia wyposażenia obszaru rewitalizacji w infrastrukturę techniczną oraz jej warunki można uznad, że jest to jeden z większych atutów gminy. Niewątpliwie istnieją jeszcze miejsca wymagające uzupełnienia i poprawy tej infrastruktury, niemniej do potencjałów należy zaliczyd: 1. Położenie komunikacyjne bliskośd aglomeracji krakowskiej (rynek pracy, rynek zbytu, dostęp do edukacji, w tym na szczeblu wyższym, dostęp do usług publicznych, itd.); 2. Wysoką dostępnośd komunikacyjna gminy (przez teren gminy prowadzą drogi z Krakowa w kierunku Miechowa, Wolbromia i Ojcowa); 3. Dobre połączenie gminy z Krakowem liniami autobusowymi oraz siecią prywatnych mikrobusów, w tym przewidywany do budowy wraz z drogą ekspresową węzeł drogowy z drogą krajową nr 7 i drogą powiatową; 4. Dostęp do sieci wodociągowej; 5. Wysoki poziom bezpieczeostwa przeciwpożarowego (działalnośd Ochotniczych Straży Pożarnych); Potencjał turystyczny, kulturowy i rekreacyjny Byd może wynika do z racji położenia geograficznego i uwarunkowao historycznych, ale potencjał turystyczno-wypoczynkowy, czy rekreacyjny wraz z możliwościami rozwoju i eksponowania kulturowego obszaru świadczy o wielkim niewykorzystaniu możliwości obszaru rewitalizacji. Brak wykorzystania tego właśnie potencjału prowadzi do niszczenia atrakcyjnych przyrodniczo i turystycznie terenów w dolinie rzeki Dłubnia. Stąd konieczna jest jak najszybsza aktywizacja takich potencjałów jak: 40

41 1. Położenie na pograniczu Wyżyny Miechowskiej i Jury Krakowsko-Częstochowskiej bogate walory przyrodniczo-krajobrazowe, sporo terenów zielonych, liczne skałki wapienne; 2. Bogate zasoby wód jurajskich typu artezyjskiego na terenie obszaru; 3. Bogactwo dziedzictwa kulturowego na terenie obszaru i w jego pobliżu, w tym m.in. zabytki architektury sakralnej (kościoły, np. drewniany kościółek p.w. św. Trójcy w Iwanowicach, kapliczki, przydrożne krzyże); 4. Muzeum Regionalne w zabytkowym XVIII-wiecznym budynku dawnej karczmy, dokumentujące i prezentujące historie i wytwory osadnictwa w dolinie Dłubni; 5. Bogata historia, żywa kultura i tradycja lokalna folklor, działalnośd zespołów i kapel ludowych, orkiestr dętych, itp., Festiwal Godki Krakowskiej, Dożynki gminne, rodzima podkrakowska kuchnia; 6. Dobra lokalizacja pod kątem sąsiednich atrakcji turystycznych, zlokalizowanych m.in. w Krakowie czy Ojcowie; 7. Łatwy dostęp do oferty kulturalnej stolicy regionu; 8. Tradycje pszczelarskie; 9. Duża aktywnośd społeczna w zakresie sportu i rekreacji (m.in. 4 kluby sportowe, wiele sekcji); 10. Istniejąca infrastruktura sportowo-rekreacyjna; 11. Działalnośd społeczno-kulturowa Ochotniczych Straży Pożarnych i Kół Gospodyń Wiejskich Potencjał demograficzny Z kolei potencjał demograficzny należy traktowad jako potencjał, który w przyszłości wesprze procesy rewitalizacyjne i porewitalizacyjne. Bardzo wysokie przeciętne saldo migracji z lat na 10. tys. mieszkaoców (równe: 84,08), oraz dodatni przeciętny przyrost naturalny, to dane dla gminy. Nie inaczej wygląda sytuacja w obszarze rewitalizacji. Jednak występują tu bardzo licznie i duże zróżnicowania (stare i nowe domy, zagospodarowane tereny i tereny nieuporządkowane). Tereny pozostawione bez interwencji w wyznaczonym obszarze wpływad będą negatywnie na te, które są uporządkowane i pełnią jakieś funkcje. Brak reakcji tereny zaniedbane niekorzystnie odbije się na całości. W konsekwencji nawet, jeśli dziś demografia pokazuje wskaźniki korzystne dla gminy, w ciągu kilku lat proces może się odwrócid. Z kolei dla nowego budownictwa istnieje jeszcze wiele miejsca, co umacnia warunki dla rozwoju potencjału demograficznego. Jest to olbrzymi kapitał gminy, który obecnie nieco uśpiony może w momencie realizacji inwestycji rewitalizacyjnych oraz przedsięwzięd miękkich się ujawnid w dad pozytywne efekty w postaci podejmowania działalności gospodarczej i społecznej w różnych sferach. 41

42 Wnioski Obszar rewitalizacji gminy Iwanowice posiada olbrzymi potencjał rozwojowy wynikający przede wszystkim z dwóch przesłanek: a) bliskości dużego miasta o wielkich tradycjach i atrakcyjności zarówno inwestycyjnej jak i turystycznej b) położenia na obrzeżach Jury Krakowsko-Częstochowskiej, na obszarze której znajduje się park krajobrazowy Doliny Dłubni, a niewielkiej odległości znajduje się Ojcowski Park Narodowy. To właśnie położenie wraz z walorami krajobrazowymi, które także są do wydobycia, predestynują teren rewitalizacji do bycia zapleczem rekreacyjnym dla mieszkaoców dużej aglomeracji miejskiej. Uruchomienie odpowiednich procesów może nakręcid pozytywną spiralę zdarzeo prowadzącą do dynamicznego rozwoju najpierw wyznaczonego obszaru rewitalizacji a następnie całej gminy i okolic. Zjawiska kryzysowe, jakie zostały opisane w rozdziale 1.1 w powiązaniu potencjałem i możliwościami nie mogą byd pozostawione bez działao rewitalizacyjnych. Grozid to może bowiem dalszą degradacją środowiskową, a brak możliwości rozwoju mieszkaoców społeczno-ekonomiczną marginalizacją. Dlatego też instrumentarium, jakie jest planowane do wykorzystania w procesach rewitalizacyjnych, mimo że wydawad by się mogło skierowane będzie na turystów/gości, to właśnie wygenerowanie swoistego wizerunku gminy i jej postrzegania będzie impulsem do podejmowania różnych aktywności przez społecznośd lokalną. 42

43 1.3. Próba wskazania przyczyn głównych problemów Generalnie w gminie Iwanowice został jasno zdefiniowany problem, którego źródło identyfikuje się na obszarze wyznaczonym do rewitalizacji. Teren ten został zlokalizowany w dolinie rzeki Dłubni. Sytuacja kryzysowa tego terenu wynika z charakteru rolniczego gminy, co wiąże się z wysokim zatrudnieniem w nierentownej (w większości) działalności rolniczej, jak również niewykorzystanego potencjału przyrodniczo-rekreacyjnego. Natomiast naczelnym problemem jest postępująca degradacja obszaru bogatego krajobrazowo i kulturowo ze względu na brak szerokiego zainteresowania i wizji możliwości zagospodarowania tego elementu Dłubiaoskiego Parku Krajobrazowego. Przyczyną tego stanu rzeczy są wieloletnie zaniedbania w szczególności w infrastrukturze podstawowej wynikające z rolniczego niegdyś charakteru gminy. Rysunek 5 Struktura problemowa obszaru rewitalizacji Postępująca degradacja przyrodnicza Zaniedbania w infrastrukturze Brak zainteresowania i wizji możliwości rozwoju Brak środków finansowych Tradycyjna gospodarka rolna Niska świadomośd lokalnego potencjału Niski stopieo integracji społecznej Wod-kan Drogi i chodniki Wypoczynek Miejsce reprezentacyjne Źródło: Opracowanie własne W trakcie warsztatów diagnostycznych jednym z często wskazywanych problemów społecznych była niska aktywnośd mieszkaoców w życiu publicznym i kulturalnych oraz ich słaba integracja. Przyczyn nieangażowania się podawano wiele: brak czasu, wiedzy, pomysłu czy wiary w skutecznośd działania. Częśd osób wyżej od aktywności społecznej stawia troskę o rozwiązywanie własnych problemów lub nie chce przyjmowad na siebie zbyt dużych 43

44 zobowiązao. Budowę społeczeostwa obywatelskiego utrudnia niedobór rozwiniętej nowej klasy średniej, która w dojrzałych demokracjach stanowi społeczne i finansowe zaplecze organizacji pozarządowych, oraz brak wystarczającego prawnego, finansowego i organizacyjnego wsparcia dla tych organizacji przez administrację paostwową. Pasywności obywatelskiej sprzyjają: ubóstwo, długotrwałe bezrobocie, dyskryminacja z powodu odmienności, które prowadzą do marginalizacji i wykluczenia społecznego. Niekorzystne w aspekcie tworzenia społeczeostwa obywatelskiego są też migracje zarobkowe, które wiążą się z rozbijaniem sieci społecznych. Główną barierą w rozwoju społeczeostwa obywatelskiego w obszarze rewitalizacji jest słabo rozwinięta infrastruktura społeczna (brak świetlic lub ich niska jakośd). Mieszkaocy potrzebują także impulsu do zmiany postawy. W tym zakresie duże możliwości posiadają władze gminne, które mogą zainicjowad zaawansowaną formę współpracy i komunikacji z mieszkaocami. Skore do współpracy władze gminne oraz zauważenie realnego wpływu na sposób realizowania zadao inwestycyjnych będą owocowad coraz większym uczestnictwem lokalnej społeczności w życiu publicznym. Słaby rozwój przedsiębiorczości wynika z rolniczego charakteru gminy. Gmina pomimo bliskiej odległości do Krakowa oraz dobrej komunikacji, nie jest atrakcyjnym miejscem dla inwestorów. Bezrobocie nierozerwalnie powiązane jest z rozwojem gospodarczym. Można przypuszczad, że rozwój i właściwe wykorzystanie potencjału turystycznego będzie skutkowad rozwojem przedsiębiorczości i ograniczy bezrobocie. Zdiagnozowano także wiele problemów natury technicznej i przestrzenno-funkcjonalnej dotyczących głównie zaniedbania przestrzeni publicznej i niskiej estetyki budynków. Wynika to nie tylko z braku środków finansowych, ale i z kumulacji zaniedbao jakie miały miejsce na przestrzeni wielu lat. Ideą rewitalizacji jest dostarczenie impulsu do dalszej zmiany. W związku tym Gmina Iwanowice planuje odnowid tę częśd przestrzeni publicznej, która leży w jej gestii, a już odnowione przestrzenie połączone z działaniami aktywizującymi lokalną społecznośd, skutecznie zachęcą pozostałych do partycypacji w tych działaniach. Zły stan powietrza atmosferycznego spowodowany w głównej mierze emisją zanieczyszczeo związanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków (tzw. niska emisja). Niska emisja szkodzi mieszkaocom i przebywającym tu turystom oraz negatywnie wpływa na wizerunek obszaru charakteryzującego się wyjątkowymi atrakcjami turystycznymi. 44

45 1.4. Analiza SWOT obszaru rewitalizacji Diagnoza społeczno-gospodarcza obszaru rewitalizacji, wsparta wynikami partycypacji społecznej oraz analizą ankiet wskazuje na kluczowe deficyty i potencjały obszaru rewitalizacji i jego otoczenia, które zostały przedstawione w formie analizy SWOT. Identyfikację negatywnych zjawisk przeprowadzono na podstawie wniosków wyciągniętych z analizy wartości wskaźników cząstkowych dla poszczególnych sołectw, na terenie których utworzono obszar rewitalizacji. MOCNE STRONY (Potencjały) Silna tożsamośd regionalna i kulturowa Położenie blisko Krakowa: dostępnośd do atrakcyjnego rynku pracy i usług publicznych wyższego rzędu Dostępnośd komunikacyjna gminy Niepowtarzalne i wybitne walory przyrodnicze i kulturowe Materialne dziedzictwo kulturowe i historyczne Wzrost liczby ludności i dodatni przyrost naturalny Saldo migracji w ruchu wewnętrznym na dodatnim poziomie SZANSE Wzrost znaczenia idei partycypacji społecznej w polityce rozwoju lokalnego Wzrost społecznej akceptacji osób niepełnosprawnych Dostępnośd funduszy zewnętrznych na działania rewitalizacyjne w sferze przestrzennej, społecznej i gospodarczej (m.in. RPO WM) Rozwój infrastruktury turystycznej w celu przyciągnięcia turystów zainteresowanych aktywnym weekendowym wypoczynkiem Wzrost zainteresowania budownictwem indywidualnym i letniskowym poza terenami miast Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkaoców OBSZAR REWITALIZACJI 45 SŁABE STRONY (Negatywne zjawiska) Starzejące się społeczeostwo Bezrobocie i ubóstwo socjalne Niewielka liczba organizacji pozarządowych, działających w sferze włączenia społecznego Niewystarczająca oferta czasu wolnego oraz brak miejsc integracji społecznej, szczególnie dla młodzieży w wieku szkolnym Niewystarczający poziom wyposażenia w infrastrukturę rekreacyjną i aktywne formy wypoczynku Zły stan dróg oraz chodników Zanieczyszczenie powietrza Brak infrastruktury rowerowej Niewielka ilośd uporządkowanej zieleni rekreacyjnej, obiektów małej architektury Braki w infrastrukturze technicznej Zły stan techniczny niektórych budynków, w tym budynków użyteczności publicznej Niezagospodarowane przestrzenie publicznej o niskiej estetyce Niski stopieo przedsiębiorczości ZAGROŻENIA Zwiększenie się liczby osób korzystających z pomocy społecznej Niskie poczucie odpowiedzialności za swoją gminę, brak poczucia realnego wpływu na rozwój gminy Starzejące się społeczeostwo Wysoka konkurencyjnośd rynku usług w Krakowie

46 2.Opis powiązao z dokumentami strategicznymi 2.1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego Cel generalny: Małopolska- region szans, wszechstronnego rozwoju i ówczesnej gospodarki; silnym aktywnością swoich mieszkaoców, czerpiącym z dziedzictwa przeszłości i zachowującym tożsamośd w integrującej się Europie. Harmonijne gospodarowanie przestrzenią jako podstawa dynamicznego i zrównoważonego rozwoju województwa. GPR Iwanowic odpowiada celom strategicznym omawianego dokumentu w zakresie: Cele strategiczne: zapewnienie mieszkaocom równego dostępu do kultury; rozwinięta infrastruktura sportowo-rekreacyjna; stworzenie warunków do identyfikacji mieszkaoca z regionem; efektywne wykorzystanie stanu zainwestowania, pokonywanie barier i konfliktów, poprawa ładu przestrzennego; dążenie do dalszej intensyfikacji rozwoju najbardziej aktywnych gospodarczo obszarów z równoczesnym przełamywaniem impasu gospodarczego obszarów wymagających aktywizacji; przełamywanie barier i ograniczeo rozwoju; definiowanie obszarów, w których obowiązują ograniczenia w swobodnym zagospodarowaniu przestrzeni; poprawa ładu przestrzennego Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego Strategia Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata przyjęta 29 maja 2013 roku jest dokumentem planistycznym zgodnym z perspektywą finansowania polityki strukturalnej UE. W części diagnostycznej zidentyfikowane zostały problemy i potencjały powiatu, do których będą odnosid się działania prorozwojowe. Wyznaczono w związku z tym 6 obszarów, dla których zidentyfikowano cele operacyjne. Gminny Program Rewitalizacji wpisuje się w realizację wizji: W 2020 roku powiat krakowski w pełni korzysta ze swojego położenia w sąsiedztwie miasta Krakowa, walorów środowiska i dostępności komunikacyjnej. Rozwinęły się konkurencyjne i innowacyjne sektory gospodarki oraz turystyka. Efektywne zarządzanie publiczne, aktywnośd wspólnot samorządowych, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych zapewniły wysoki poziom życia mieszkaoców i dostęp do usług o wysokim standardzie. oraz niektórych celów tej strategii. 46

47 Tabela 18 Spójnośd GPR z celami Strategii Rozwoju Powiatu Krakowskiego OBSZAR 1 GOSPODARKA, EDUKACJA I RYNEK PRACY 2 TURYSTYKA I DZIEDZICTWO KULTUROWE 3 WEWNĘTRZNE I ZEWNĘTRZNE POWIĄZANIA KOMUNIKACYJNE 5 ROZWÓJ MIAST I TERENÓW WIEJSKICH 6 BEZPIECZEOSTWO PUBLICZNE, EKOLOGICZNE I SPOŁECZNE Cel operacyjny 1.4 Rozwój aktywności i przedsiębiorczości mieszkaoców 2.1 Budowa spójnej oferty turystycznej i kulturowej powiatu krakowskiego 2.2 Zrównoważony rozwój infrastruktury turystycznej i kulturowej 2.3 Ochrona krajobrazu kulturowego i dziedzictwa 3.1 Wsparcie zewnętrznej dostępności komunikacyjnej Powiatu 3.3 Wewnętrzna spójnośd komunikacyjna Powiatu 3.4 Rozwój infrastruktury społeczeostwa informacyjnego 5.1 Poprawa dostępności do usług edukacyjnych na wysokim poziomie 5.2 Rozwój oferty kulturalnej i rekreacyjnosportowej 5.4 Rewitalizacja miast i terenów wiejskich oraz efektywne zarządzanie przestrzenią 6.1 Wysokie poczucie bezpieczeostwa publicznego 6.2 Sprawna i integrująca polityka społeczna 6.3 Dbałośd o stan środowiska naturalnego Źródło: Opracowanie własne na podstawie Załącznika do Uchwały Nr XXXI/314/13 Rady Powiatu w Krakowie z dnia 29 maja 2013 r. w sprawie zmiany Strategii Rozwoju Powiatu Krakowskiego na lata Opisane w dalszej części programu cele, kierunki działao i przedsięwzięcia programu wskazują na realizację wymienionych powyżej celów strategii powiatowej. W szczególności ważne jest odniesienie do takiego przygotowania obszaru, aby możliwy był rozwój turystyki wypoczynku i rekreacji, a to może przyczynid się do powstawania nowych miejsc pracy. Tego typu działania znajdują swoje odzwierciedlenie w poszczególnych obszarach. Dodatkowym elementem integrującym GPR Iwanowic ze Strategią Rozwoju Powiatu Krakowskiego jest zwrócenie szczególnej uwagi na dziedzictwo kulturowe Powiązania ze strategią rozwoju gminy Iwanowice Wizja nakreślona w Strategii Rozwoju Gminy Iwanowice wskazuje, że do 2020 roku gmina może stad się atrakcyjnym obszarem osadniczym i rekreacyjno-wypoczynkowym dla mieszkaoców aglomeracji krakowskiej. Natomiast na potencjale inwestycyjnym i atrakcyjności rekreacyjno-turystycznej gminy oraz przedsiębiorczości mieszkańców rozwijad się będzie lokalna gospodarka generując miejsca pracy. 47

48 Tabela 19 Spójnośd GPR z celami Strategii Rozwoju Gminy Iwanowice OBSZAR Cel operacyjny I.2 Zwiększenie atrakcyjności turystycznorekreacyjnej gminy I.3 Rozwój potencjału gospodarczego gminy I ROZWÓJ GOSPODARCZY I.4 Wzmacnianie i promocja przedsiębiorczości oraz przeciwdziałanie bezrobociu II.1 Dbałość o wspólne dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze oraz przestrzeń publiczną II ROZWÓJ SPOŁECZNY II.2 Wysoka jakość usług edukacyjnych II.3 Zapewnienie bezpieczeństwa na terenie gminy III.1 Rozwój systemów infrastruktury technicznej i ochrona środowiska III INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO III.1 Wysoka dostępność komunikacyjna gminy Źródło: Opracowanie własne na podstawie Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 40/2013 wójta Gminy Iwanowice z dnia r.; Strategia Rozwoju Gminy Iwanowice na lata Doskonale zatem widad, że GPR Iwanowic ściśle koresponduje z założeniami strategii gminnej. GPR może również stanowid stricte program realizujący strategię Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Iwanowice Założenia programu rewitalizacji wpisują się w ustalenia zawarte w SUiKZP gminy przyjętego Uchwałą Nr XXIII/147/2012 Rady Gminy Iwanowice z dnia 20 lipca 2012 roku. Przede wszystkim należy zwrócid uwagę na takie elementy wspólne jak: 1. W ramach zasad ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i krajobrazu kulturowego szczególne znaczenie ma a. ochrona Dłubiaoskiego Parku Krajobrazowego i jego walorów. Dlatego też planuje się kolejne etapy budowy infrastruktury komunalnej w tym obszarze b. ochrona powietrza, która realizowana będzie poprzez program likwidacji niskiej emisji poprzez wymianę źródeł ciepła na bardziej ekologiczne 2. W ramach zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej takie jak ochrona obiektów architektury tradycyjnej, które nie utraciły cech stylowych, w tym obiektów małej architektury o wartościach kulturowych, poprzez zagospodarowanie terenów dla mieszkaoców w okolicach zabytkowych obiektów sakralnych 3. W zakresie kierunków rozwoju komunikacji dostrzega się koniecznośd: 48

49 a. doprowadzenia i utrzymania odpowiedniej jakości dróg, b. promowania atrakcyjnych przyrodniczo i krajobrazowo terenów Gminy poprzez wyznaczanie: tras pieszych i rowerowych, ścieżek dydaktyczno-turystycznych. 4. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej zakładają a. dalszy rozwój sieci wodociągowej oraz b. uporządkowanie gospodarki ściekowej oraz realizacja zbiorowego systemu kanalizacji sanitarnej z odprowadzeniem ścieków do oczyszczalni wyposażonej w punkty zlewne, z racji położenia gminy w chronionej zlewni rzeki Dłubni. 5. W sferze społecznej działania gminy koncentrowad się będą na: a. zapewnieniu dostępności komunikacyjnej szkół b. tworzenia w oparciu o bazę szkolną zajęd (kursów) ogólnie dostępnych, mających na celu zapewnienie możliwości stałego podnoszenia poziomu wykształcenia całej społeczności gminy c. popularyzacja imprez kulturalnych zarówno lokalnych jak i odbywających się poza Gminą, d. wypracowywanie (głównie wśród młodzieży szkolnej) potrzeby rozwijania swoich zainteresowao kulturalnych, tworzenia życia kulturalnego, e. organizowanie różnorodnych konkursów szkolnych i międzyszkolnych zarówno z zakresu tzw. wiedzy szkolnej jak i bardziej ogólnej. f. aktywizowanie bezrobotnych, organizowad szkolenia i kursy pozwalające im na naukę poszukiwanych obecnie zawodów, g. propagowanie działao na rzecz promocji kultury fizycznej i sportu, h. wyposażanie w obiekty sportowe i. wspieranie urządzania bazy sportowej, j. wspieranie urządzanie terenów zieleni dla czynnej rekreacji i wypoczynku, wyposażone m.in. w ścieżki zdrowia, ciągi spacerowe, pola biwakowe. Program rewitalizacji będzie zatem realizował założenia przyjęte w studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego Powiązania z Planem zagospodarowania przestrzennego gminy Iwanowice Zgodnośd i spójnośd Gminnego Programu Rewitalizacji z Miejscowym Planem Zagospodarowania przestrzennego najlepiej opisuje fakt braku konieczności zmian w tym pranie wynikających z realizacji przedsięwzięd na obszarze rewitalizacji. W wyznaczonym bowiem obszarze znajdują się tereny sportu i turystyki, przeznaczone pod zorganizowanie obiektów i przestrzeni o charakterze rekreacyjnym, jak również zabudowy mieszkaniowousługowej oraz zabudowy mieszanej (mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej) gdzie możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług, w tym obsługi ruchu turystycznego. 49

50 2.6. Powiązania ze strategią rozwiązywania problemów społecznych w gminie Iwanowice W tym dokumencie zidentyfikowane zostały problemy społeczne zarówno z punktu widzenia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, jak i środowisk lokalnych. Na tej podstawie oceniono kierunki działao w celu poprawy zdiagnozowanej sytuacji. Działania GPR wpisują się także w niektóre cele strategii. Priorytet I: Osoby starsze i niepełnosprawne Cel strategiczny Wsparcie osób starszych i niepełnosprawnych w utrzymaniu aktywności społecznej i zawodowej. Cel operacyjny I.2. Stwarzanie warunków do utrzymywania aktywności, w tym zawodowej przez osoby starsze i niepełnosprawne Realizacja GPR pozwoli na utrzymanie tej aktywności poprzez wygenerowanie usług w szczególności o charakterze turystyczno-kulturowym, w których zatrudnienie mogą znaleźd właśnie osoby starsze, posiadające dużą wiedzą na temat gminy, jej historii i kultury. W szczególności zaś program rewitalizacji będzie odpowiadał na zagadnienia związane z Priorytetem III: Rynek pracy. Cel strategiczny Wzrost zatrudnienia na terenie Gminy Iwanowice Cel operacyjny III.1. Wspieranie rozwoju kompetencji zawodowych wśród mieszkaoców Gminy Iwanowice Cel operacyjny III.2. Zwiększenie aktywności zawodowej wśród osób bezrobotnych Cel operacyjny III.3. Rozwój podmiotów ekonomii społecznej Wsparcie rozwoju kompetencji to nic innego jak proponowane w niniejszym programie działania zmierzające do nabycia przez mieszkaoców nowych umiejętności w szczególności w zakresie turystyki i rekreacji. Wszelkiego rodzaju szkolenia mogą aktywizowad różne osoby do podejmowania aktywności zawodowej w tym do otwierania własnej działalności. Integracja dwóch pierwszych celów, a więc zwiększenie kompetencji wraz z aktywizacją osób bezrobotnych może przenieśd się do tworzenia przez te osoby podmiotów tzw. ekonomii społecznej, które są znakomitym inkubatorem dla przyszłych mikro i małych przedsiębiorców. Również w GPR dostrzega się koniecznośd integrowania ludzi wokół jakiejś idei, którą może stad się dla nich instrumentem wychodzenia z ubóstwa, a nade wszystko z bezrobocia. 50

51 3. Cele rewitalizacji Rewitalizacja ze swej natury ma na celu dokonanie takich zmian w wielu sferach społecznoekonomicznego życia gminy, aby zidentyfikowany obszar o charakterze kryzysowym zmienił swoje funkcje, lub charakter. Zmiany te mają pozwolid na rozwój gospodarczy i wzrost zadowolenia z przebywania na tym właśnie terenie (zamieszkania, podejmowania działalności, wypoczynku itp.) 3.1. Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji Rewitalizacja doliny rzeki Dłubni ma byd asumptem do dalszych zmian na terenie gminy Iwanowice, które przyczynią się do zmiany jej wizerunku. Realizacja Gminnego Programu Rewitalizacji będzie częścią realizacji działao założonych w Strategii Rozwoju Gminy Iwanowice. Wizja jaka została nakreślona w tym dokumencie, W 2020 roku Gmina Iwanowice w pełni korzysta ze swojego położenia w sąsiedztwie Krakowa, w Subregionie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Stanowi atrakcyjny obszar osadniczy i rekreacyjno-wypoczynkowy dla mieszkaoców aglomeracji krakowskiej. Rozwinęła się lokalna gospodarka, bazująca na potencjale inwestycyjnym i atrakcyjności rekreacyjno-turystycznej gminy oraz przedsiębiorczości mieszkaoców, generując nowe miejsca pracy. Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz doskonalenie usług publicznych przynoszą korzyści w postaci zwiększenia standardów życia. kładzie istotny nacisk na stworzenie warunków dla rozwoju takiej działalności, dzięki której zmieni się postrzeganie Gminy Iwanowice. Potencjał, jakim gmina dysponuje pozwala przewidywad, że poprzez prowadzenie odpowiednich aktywności zarówno od strony technicznej jak i infrastrukturalnej szanse na rozwój ma miedzy innymi sektor turystycznorekreacyjny. Gminny Program Rewitalizacji odpowiada na te założenia w części rekreacyjnowypoczynkowej. Jak już uzasadniono, teren doliny rzeki Dłubni (także podlegający ochronie), jest mocno zaniedbany i z roku na rok jego stan ulega pogorszeniu. Potencjał zaś tego obszaru, jakkolwiek wymagający interwencji może przysporzyd mu wiele korzyści, zarówno wizerunkowych, jak i materialnych. Wizja obszaru rewitalizacji po zakooczeniu interwencji zatem jest następująca: 1.Dolina rzeki Dłubni jest terenem gminy Iwanowice, na którym rozwija się działalnośd związana z obsługą ruchu turystyki wypoczynkowej wykorzystując potencjał przyrodniczy i kulturowy oraz przedsiębiorczośd mieszkaoców. 2. Odnowione przestrzenie publiczne w obszarze rewitalizacji służą mieszkaocom. Mieszkaocy obszaru wspierają się i tworzą zintegrowaną społecznośd lokalną, mając wiele możliwości wspólnego spędzania czasu dla różnych grup wiekowych. 51

52 Oznacza to, że proces rewitalizacji powinien przynieśd w efekcie dynamiczny napływ turystów, którzy będą chcieli wypocząd aktywnie w dośd krótkim czasie. Dlatego też nastawienie będzie na wypoczynek lokalny i regionalny. Aktywnośd wypoczynku ma wiązad się z wykorzystywaniem istniejących zmodernizowanych i nowych szlaków turystycznych pieszych i rowerowych. Utworzenie zaś centrów pełniących funkcje rekreacyjne, kulturalne i społeczne wzbogaci ofertę spędzania wolnego czasu przede wszystkim dla mieszkaoców. Aby osiągnąd ten cel konieczne jest wsparcie kapitału społecznego. Przedsiębiorczośd mieszkaoców to jedynie potencjał, który wymaga pobudzenia. Dlatego rewitalizacja powinna przyczynid się do wykorzystania tego potencjału w kierunku rozwijania działalności obsługi tak specyficznego ruchu turystyczno-wypoczynkowego. Ostatecznie rewitalizacja przyczynid się do zmiany profilu i wizerunku gminy Iwanowice. Nie będzie już ona postrzegana jako gmina rolnicza, ewentualnie sypialnia dla Krakowa, ale ma szansę zostad gminą o charakterze szeroko pojętego zaplecza wypoczynkowego dla mieszkaoców aglomeracji krakowskiej rekreacja, sport, turystyka, osadnictwo. 52

53 Rysunek 6 Centra rekreacyjno-wypoczynkowe po rewitalizacji Przestrzenie publiczne Przestrzenie rekreacyjne Przestrzeo kulturalnorekreacyjna Źródło: opracowanie własne na podstawie 53

54 3.2. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające im kierunki działao Nakreślona wizja doliny rzeki Dłubni po rewitalizacji będzie możliwa dzięki postawieniu i osiągnięciu dwóch zasadniczych celów: 1. Utworzenie w dolinie Dłubni przestrzeni wypoczynkowo-rekreacyjnej 2. Osiągniecie wyższego stopnia wewnętrznej integracji lokalnej społeczności w gminie i jej miejscowościach. Cele te zostały wyznaczone w odpowiedzi na zidentyfikowane problemy. Aby ich realizacja była możliwa działania prowadzone w ramach procesu rewitalizacji powinny byd odpowiednio ukierunkowane. Kierunki te powinny zarówno wynikad analizy problemowej jak też byd spójne z przewidzianymi w Strategii Rozwoju Gminy. Kierunki działao nadadzą zatem odpowiedni bieg procesom rewitalizacji, a w szczególności wyznaczą projekty, które będą lokomotywą rewitalizacji i zmian w dolinie rzeki Dłubni jak również wskażą przedsięwzięcia wspomagające ten proces. CEL 1: UTWORZENIE W DOLINIE DŁUBNI PRZESTRZENI WYPOCZYNKOWO-REKREACYJNEJ KIERUNKI DZIAŁAŃ: 1.1. Poprawa dostępności komunikacyjnej 1.2. Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa bezpieczeostwa) 1.3. Poprawa stanu środowiska Poprawa dostępności komunikacyjnej wynika ze zgłaszanych przez mieszkaoców potrzeb w tym zakresie, a drogi gminne i powiatowe nie są w najlepszej kondycji (przeszło 30% dróg gminnych wymaga remontu). Wskazuje się bowiem, że dobre drogi oraz łatwe i bezpieczne poruszanie się znacznie poprawia poczucie komfortu życia i prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei z punktu widzenia możliwości rozwoju turystyki (niezależnie od tego, czy będzie ona wyłącznie weekendowa, czy też przyjmie inne wymiary) warunkiem sine qua non jest dobre skomunikowanie zarówno z innymi miejscowościami, jak i wewnątrz gminy. Potencjał w tej materii jest bardzo duży (patrz rozdz.1.2.2). Bliskośd Krakowa, Dłubiaoski Park Krajobrazowy, Ojcowski Park Narodowy, to tylko niektóre z argumentów świadczących za koniecznością takiego dostosowania infrastruktury drogowej, które pozwoli sprawnie przemieszczad się turystom w tych obszarach. Obszar rewitalizacji gminy Iwanowice stanowi częśd większego terenu, o wysokiej atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej. Jednakże obecnie jego zagospodarowanie i dostępnośd wymagają jeszcze doinwestowania. 54

55 Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa bezpieczeostwa). Gmina Iwanowice posiada kilka miejsc, które można określid przestrzenią publiczną, czyli taką, z której korzystają mieszkaocy. Najczęściej są to boiska sportowe przy szkołach, czy tereny użytkowane w celach sportowo-rekreacyjnych będących własnością, lub w zarządzie innych podmiotów (kościoła, straży pożarnej itp.). Jednak mieszkaocy odczuwają brak terenów o ściśle określonej funkcji publicznej, z której mogliby korzystad w sposób zorganizowany, czy indywidualny. W związku z tym podjęto decyzję o poprawie tych warunków poprzez utworzenie takich przestrzeni w czterech miejscowościach. Wybór lokalizacji ma ścisły związek z rewitalizacją wyznaczonego terenu. Zostały one bowiem usytuowane w bliskiej odległości od rzeki Dłubni, podkreślając tym samym walor turystyczno-rekreacyjny doliny. W związku z tym zostaną utworzone swa stricte obiekty sportowe z częścią rekreacyjną w Maszkowie i Biskupicach oraz dwa tzw. miejsca spotkao stanowiące także swoiste zaplecze turystyczno-rekreacyjne w Iwanowicach i Sieciechowicach. Istotą tworzenia tego typu obiektów jest nie tylko chęd zaoferowania przyjezdnym rozrywki, ale także, a czasami przede wszystkim umożliwienie integracji podzielone strukturalnie społeczności lokalnej. Poprawa stanu środowiska jest kierunkiem działania niezwykle istotnym dla gminy aspirującej do zmiany postrzegania jej z tylko i wyłącznie w charakterze gminy wiejskiej, rolniczej, na gminę pełniącą dla turystów funkcje rekreacyjną, czy wypoczynkową. Do tego potrzeba jednak czystego stosunkowo środowiska, tego najbliższego (okolic zamieszkania, czy zakwaterowania) jak i dalszego, z którego walorów będzie się korzystad. Gmina jest skanalizowana w niewielkim tylko stopniu. Aby zachowad walory doliny Dłubni proces kanalizowania rozpoczęto właśnie w jej przebiegu. Istnieją jednak w tym obszarze miejscowości, gdzie nie ma jeszcze możliwości włączenia się do sieci kanalizacyjnej. Odbija się to niekorzystnie na jakości wód w rzece, a co za tym idzie utracie walorów przyrodniczych i postępującą degradację terenów przybrzeżnych. Zagrożenie przedostawania się ścieków do gleby to również zagrożenie skażenia studni głębinowych na bazie których funkcjonują wodociągi na terenie gminy. Obecnie już wybudowana kanalizacja stanowi też dobry grunt, jako uzbrojenie terenów pod przeprowadzenie niektórych projektów rewitalizacyjnych, co wzmocni efektywnośd realizacji programu. Nie tylko czysta woda, czy ziemia są determinantą zmiany funkcji w kierunku rekreacyjnym. Świetne wyposażenie i infrastruktura wraz z doskonałym dojazdem i systemem komunikacji nie przyniosą pożądanego efektu, jeżeli nie zadba się o jakośd powietrza. Jakośd powietrza jest przede wszystkim elementem skupiającym na sobie uwagę przyszłych turystów zwłaszcza z terenów miejskich, którzy szukad będą wypoczynku z dala od zanieczyszczonego miejskiego powietrza. Dlatego też tak ważne będzie podejmowanie działao w obszarze likwidacji niskiej emisji, przekonując jednocześnie mieszkaoców oraz przedsiębiorców do wykorzystywania innych, alternatywnych form pozyskiwania energii (obecnie brak jest danych o takim sposobie pozyskiwania energii). 55

56 Realizacja projektów wpisujących się w opisane kierunki działao przyczyni się do stworzenia warunków dla efektywnego wykorzystywania potencjału gminy, który daje szanse na wyraźną zmianę charakteru rewitalizowanego obszaru. Dla społeczności lokalnej będzie mied to natomiast niebagatelne znaczenie z punktu widzenia rozwoju gospodarki. Aby jednak inwestycje przyniosły pożądane efekty konieczne jest jeszcze odpowiednie przygotowanie mieszkaoców oraz osób, które będą mogły i chciały aktywnie uczestniczyd w kreowaniu i świadczeniu usług na rzecz nowych funkcji rekreacji, wypoczynku, turystyki, a także szeroko pojętej kultury. CEL 2: OSIĄGNIECIE WYŻSZEGO STOPNIA WEWNĘTRZNEJ INTEGRACJI LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI W GMINIE POPRZEZ WSPÓLNE DZIAŁANIA W OBSZARZE REWITALIZACJI KIERUNKI DZIAŁAŃ: 2.1. Działania wspierające podnoszenie aktywności gospodarczej 2.2. Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi 2.3. Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach Wewnętrzna integracja zapisana w celu nr 2 jest warunkiem koniecznym dla odbudowania wewnętrznej integralności społeczności zamieszkującej gminę Iwanowice. Jak wynika z informacji zebranych w trakcie analizy obszaru duże zróżnicowanie społeczności lokalnych (pomiędzy miejscowościami i w miejscowościach), wynikające z przyczyn: różnicy wieku, materialnych, wykształcenia, pochodzenia ( rdzenni mieszkaocy, ludnośd napływowa), stanowi duży problem i jest podłożem rozbieżności zdao w wielu kwestiach, czy nawet konfliktów. Taka sytuacja nie sprzyja rozwojowi obszaru, który w założeniu ma uchodzid za przyjazny turystom, czy osobom poszukującym miejsca na dłuższy, lub krótszy wypoczynek. Stąd też koniecznośd podjęcia takich działao, których realizacja przyczyni się do wyeliminowania barier w wewnętrznym porozumieniu. Działania wspierające podnoszenie aktywności gospodarczej. Działania te mogą zostad zainicjowane zarówno przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Gminy jak i organizacje funkcjonujące w poszczególnych sołectwach (stowarzyszenia oświatowe, koła, kluby sportowe itp.). Elementem wiodącym w realizacji tego kierunku działania powinny byd sport i rekreacja. 56

57 Wzrost aktywności gospodarczej w obszarze rewitalizacji jest postrzegany jako tworzenie, zakładanie nowych przedsięwzięd w zakresie obsługi ruchu turystycznego w różnych wymiarach (baza noclegowa, gastronomiczna, parkingi, dowozy, itp.). Dlatego też konieczne będzie aktywizowanie lokalnych społeczności do podejmowania takiego ryzyka. Jednakże koniecznym jest udzielenie wsparcia przede wszystkim merytorycznego, ale także w pewnym sensie finansowego. Takim wsparciem może byd cykl kursów przygotowujących do prowadzenia działalności gospodarczej w obszarze turystyki. Gmina może także podejmowad decyzje w sprawach finansowych (np. ulg, okresowych zwolnieo podatkowych) dla nowych przedsiębiorców podejmujących ryzyko wchodzenia w nieznane sobie realia otwierającego się rynku. Realizacja tego kierunku działao powinna przyczynid się do powstania nowych firm, w szczególności małych, rodzinnych przedsięwzięd, co pozwoli systematycznie odchodzid od nierentownej działalności rolniczej (tam, gdzie to ma znaczenie). Również osoby przeszkolone, nawet, jeśli własnej działalności nie otworzą, będą stanowid kapitał intelektualny i społeczny istotny z punktu widzenia przedsiębiorców rynku turystycznego poszukujących miejsca do rozwijania własnej działalności. Takie osoby będą stanowid zaplecze potencjalnych pracowników, których atutem będzie nabyta znajomośd branży i co najistotniejsze znajomośd terenu w którym przedsięwzięcie może byd realizowane. To jednak wymaga wysiłku skierowanego na inny kierunek działania jakim jest Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi. Praca z różnymi grupami społecznymi nie jest rzeczą prostą i wymaga właściwego podejścia ośrodka który taką integrację zamierza przeprowadzad i nią zarządzad. W tym przypadku ośrodkiem tym jest samorząd gminy. Integracja nie ma również szans powodzenia bez chęci realizacji przez wszystkich beneficjentów wspólnych celów, czy zadao. Procesy integrowania się lokalnych społeczności w gminie Iwanowice są doskonale widoczne, chociażby poprzez organizowane imprezy o charakterze lokalnym, gromadzące wokół siebie zarówno mieszkaoców jak i osoby przyjezdne. Mają one także charakter bardzo tradycyjny, co nie tylko integruje społeczności ale także przyczynia się do postrzegania gminy jako ciekawej z punktu widzenia poznawania kultury i rozwoju turystyki. Wszelkie tego typu działania powinny byd wspierane przez gminę finansowo oraz poprzez tworzenie warunków do ich podejmowania. Z kolei Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach jest kierunkiem bardzo specyficznym, którego głównym adresatem są dzieci i młodzież. Chodzi mianowicie o kształcenie u podstaw dzieci i młodzież w zakresie wiedzy o regionie, najbliższym otoczeniu, ale w szczególności o gminie i procesach przyrodniczych, biologicznych, geograficznych, a także historycznych i politycznych zachodzących w obszarze rewitalizacji. Takie wiadomości mogą na przyszłośd zaowocowad wyższym potencjałem zasobów ludzkich przygotowanych do prowadzenia działalności w obsłudze ruchu turystycznego. Zajęcia takie mogłyby byd prowadzone w 57

58 formule innowacji edukacyjnej wprowadzonej do szkół podstawowych, po odpowiednim przygotowaniu programu i zatwierdzeniu przez kuratorium oświaty. 58

59 4. Przedsięwzięcia i projekty rewitalizacyjne Program rewitalizacji będzie realizowany za pomocą różnego rodzaju projektów i przedsięwzięd o charakterze technicznym, przestrzenno-funkcjonalnym, czy społecznym. Zgodnie z zarysowanymi problemami i odpowiadającymi im celami przewidziane do realizacji przedsięwzięcia podzielono odpowiednio do celów programu oraz kierunków działao. Zadania, jakie zostały zaplanowane do realizacji w pierwszej kolejności należą do grupy inwestycji w infrastrukturę kształtującą przestrzeo i jej funkcje. Są to projekty związane z utworzeniem centrów rekreacyjnych i wypoczynkowych na szlaku przebiegu rzeki Dłubni (Maszków, Iwanowice, Biskupice, Sieciechowice). Inwestycje te uzupełnione zostaną przez projekty z zakresu ochrony środowiska, a w szczególności walka z niską emisją w celu poprawy jakości powietrza, a także dbałośd o czystośd wód. Dla całkowitego przygotowania obszaru do pełnienia swoich funkcji przewiduje się także realizację projektów drogowych. Oprócz działao infrastrukturalnych przewiduje się działania polegające na wsparciu dla przedsiębiorców oraz osób pragnących podjąd działalnośd gospodarczą (zachęty, ułatwienia, dofinansowanie - premie). Z kolei w zakresie kształcenia dzieci i młodzieży, realizując wizję obszaru po rewitalizacji jako terenu atrakcyjnego o unikalnych walorach, planuje się realizację projektów edukacyjnych oraz kształtujących postawy i przekazujących wiedzę pozwalającą w przyszłości prowadzid działalnośd jakiej może oczekiwad lokalny rynek pracy rekreacja, kultura, turystyka, a także obsługa takiego ruchu zarówno pod względem technicznym jak i społecznym. 59

60 4.1. Lista planowanych podstawowych przedsięwzięd rewitalizacyjnych, Tabela 20 Wykaz projektów wraz z ich opisami Nazwa Podmiot realizujący Zakres realizowanych zadao Lokalizacja CEL 1: UTWORZENIE W DOLINIE DŁUBNI PRZESTRZENI WYPOCZYNKOWO-REKREACYJNEJ 1.1. Poprawa dostępności komunikacyjnej Przebudowa drogi gminnej nr K w miejscowości Grzegorzowice Wielkie na odcinku od km do km Przebudowa dróg powiatowych - IS Gmina Iwanowice Zarząd Dróg Powiatowych Poprawa nawierzchni drogi Poprawa nawierzchni dróg i poprawa i bezpieczeostwa Grzegorzowice Wielkie Grzegorzowice Wielkie - Sieciechowice - Lesieniec - Biskupice - Iwanowice Włościaoskie, Iwanowice - Dworskie - Maszków Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania PRGiPID Zarząd Dróg Powiatu Krakowskiego Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Jedna z pierwszych inwestycji transportowych poprawiających dostępnośd słabo zagospodarowanych obszarów gminy. Dzięki poprawie nawierzchni drogi poprawi się bezpieczeostwo i możliwy będzie dalszy rozwój miejscowości w szczególności w miejscach bardziej oddalonych od drogi powiatowej prowadzącej w kierunku gminy Skała, gdzie kontynuację ma Dłubiaoski Park Krajobrazowy a także zlokalizowana jest większa częśd Ojcowskiego Parku Narodowego. Poprawa dostępności komunikacyjnej do obszaru podlegającego rewitalizacji i pełniącego po tym procesie funkcje wypoczynkowe, rekreacyjne, sportowe i turystyczne, a także miejsc spotkao i integracji mieszkaoców oraz rozwoju i promocji kultury. 60

61 Nazwa Podmiot realizujący Zakres realizowanych zadao Lokalizacja Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania 1.2. Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa bezpieczeostwa) Maszków - Budowa i oznakowanie Iwanowice Budowa ścieżek rowerowych z Dworskie i zintegrowanej sieci Gmina przystankami oraz Włościaoskie tras i ścieżek pieszorowerowych w Iwanowice budowa ścieżek Zagaje - EFRR pieszych w miejscach Lesieniecgminie Iwanowice atrakcyjnych Sieciechowice - Biskupice Budowa ścieżek rowerowych w ramach projektu velojura Województwo Małopolskie Budowa i oznakowanie ścieżek rowerowych z przystankami Lesieniec EFRR W atrakcyjnych miejscach z punktu widzenia przyrodniczego i rekreacyjnego zostaną wybudowane ścieżki pieszorowerowe, między innymi w uzupełnieniu do projektu velojura. Uatrakcyjnią one niewykorzystaną przestrzeo w miejscowościach: Jest to uzupełnienie tras głównych w ramach szerszego przedsięwzięcia budowy tras rowerowych w Małopolsce. Przebieg trasy znajdującej się w pewnym szerszym systemie sprawi, że będą one jeszcze bardziej atrakcyjne. Nawet, jeśli nie będą to główne trasy przejazdowe dla potencjalnych turystów, to przejazd nimi zachęcid może do późniejszego byd może odwiedzenia gminy, lub zatrzymania się i skorzystania z okazji zwiedzenia czegoś więcej. Aby jednak zachęcid turystów do powrotu, czy pozostania, konieczne jest podejmowanie także przez mieszkaoców innych działao zachęcających i promujących odwiedzanie Iwanowic i ich atrakcji. 61

62 Nazwa Budowa nowoczesnego zaplecza turystyki i rekreacji w miejscowości Iwanowice Włościaoskie w gminie Iwanowice Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Zagospodarowanie rekreacyjnowypoczynkowe terenu przy zabytkowym kościele z wyznaczeniem terenu spotkao Wymiana stolarki okiennej, zmiana źródeł ogrzewania, ocieplenie budynków Lokalizacja Iwanowice Włościaoskie Iwanowice Włościaoskie Celiny Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania EFRR EFRR Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Celem projektu będzie zagospodarowanie do dziś nie użytkowanego terenu. Pierwsze procesy rewitalizacji terenów wokół kościoła, to budowa parkingu, który już stanowi zaplecze dla dalszych prac. Planuje się utworzenie alejek spacerowych, strefy zabaw dla dzieci, oraz strefy rekreacyjnej. Dla potrzeb organizacji większych uroczystości, plac parkingowy wraz ze zrewitalizowanym obszarem dadzą przestrzeo na której mieszkaocy będą mogli wziąd udział w uroczystościach. Będzie to także okazja do pokazania lokalnego świętowania na zewnątrz dostępnośd dla turystów. Oprócz głównego celu, jakim jest poprawa efektywności energetycznej budynków, dzięki ich ociepleniu poprawi się strona wizualna, co korzystnie wpłynie na wizerunkową stronę rewitalizacji przestrzeni. Będzie miało to istotne znaczenie ze względu na bliskie sąsiedztwo z terenami (wokół zabytkowego drewnianego kościoła) przewidzianymi do zagospodarowania na cele nowoczesnego zaplecza turystyki i rekreacji, a także sąsiedztwo z budynkami administracji publicznej w gminie. 62

63 Nazwa Rewitalizacja centrum Biskupic - etap I Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Zagospodarowanie terenu przy remizie strażackiej na cele sportowo-rekreacyjne. Przygotowanie terenu oraz infrastruktury (boisko sportowe, plac zabaw, miejsce do wypoczynku, przedstawieo i pełnienia innych funkcji) dla potrzeb rozwoju rekreacji dla mieszkaoców i turystów Lokalizacja Biskupice Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania EFRR Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania W przebiegu doliny rzeki Dłubni znajdują się niezagospodarowane tereny o bardzo dużym potencjale (położenie przy rzece, na obszarze zielonym z dostępem do mediów przy remizie strażackiej), ale także których brak wykorzystania jest pewnym obciążeniem dla straży pożarnej w Biskupicach. Organizując miejsce spotkao, aktywnego wypoczynku oraz rekreacji nie tylko nadaje się niewykorzystanemu obszarowi nowe funkcje, ale przede wszystkim zapobiega się jego dalszej degradacji poprzez niekontrolowane czynniki naturalne. Jako miejsce organizowania spotkao teren ten przyczyni się pośrednio do zwiększenia integracji społecznej nie tylko w Biskupicach, ale także pomiędzy innymi miejscowościami (Iwanowice, Sieciechowice), leżącymi na trasie przebiegu rzeki w obszarze rewitalizacji. 63

64 Nazwa Rewitalizacja centrum Sieciechowic Odbudowa Dworu w Sieciechowicach Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Fundacja Arte Novum Zakres realizowanych zadao Przebudowa obecnego parkingu na przestrzeo użyteczności publicznej (utworzenie przestrzeni zielonej przeznaczonej wyłącznie dla pieszych, organizacja uporządkowanego parkingu, wyznaczenie przystanku dla autobusów) Utrzymanie ogrodu wymiana stolarki odnowa elewacji, zabezpieczenie i renowacja piwnic, odnowa i wyposażenie wnętrz. Lokalizacja Sieciechowice Sieciechowice Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania EFRR Środki prywatne fundacji Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania W przebiegu doliny rzeki Dłubni znajdują się tereny o bardzo dużym potencjale (położenie w pobliżu rzeki, na obszarze bezpośrednio sąsiadującym z drewnianym kościołem w Sieciechowicach w samym centrum miejscowości. W bliskiej odległości znajduje się także remiza strażacka. Problemem tego obszaru jest jego wizerunek (teren zaasfaltowany), co przyczynia się do braku możliwości jego praktycznego wykorzystania. Obecnie częściowi służy jako niezorganizowany parking oraz przystanek autobusowy jednak bez wyraźnego ładu przestrzennego. Brak jakiejkolwiek zieleni sprawia że obszar ten sprawia wrażenie martwego i nieestetycznego. Podjęcie działao rewitalizacyjnych pozwoli zmienid częściowo jego funkcje. Pozostawienie, ale zorganizowanego parkingu oraz wydzielenie miejsca przy kościele eksponując zabytkową kapliczkę św, Nepomucena odnowi funkcje centrum miejscowości, które stanie się miejscem spotkao, czy organizowania miejscowych uroczystości. Projekt zakłada odbudowę dworu w Sieciechowicach, który bryłą swoją będzie nawiązywał dworu szlacheckiego. Odbudowany dwór z nowoczesnym wyposażeniem znakomicie uzupełni koncepcję kulturowego rozwoju obszaru rewitalizowanego. Planuje się tu bowiem utworzenie Międzynarodowego Ośrodka Wymiany Artystycznej. Planowane jest uruchomienie w części konferencyjnej nowoczesnego, mobilnego studia transmisji online. Znajdą się tu pracownie malarskie, warsztat 3d, galeria dolna otwarta dla mieszkaoców oraz kuchnia i zaplecze rekreacyjne. 64

65 Nazwa Rewitalizacja strefy rekreacyjnosportowej w Maszkowie Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Organizacja boiska sportowego z zapleczem rekreacyjnym Lokalizacja Maszków Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania EFRR Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania W przebiegu doliny rzeki Dłubni znajdują się niezagospodarowane tereny o bardzo dużym potencjale (położenie przy rzece, na obszarze zielonym z dostępem do mediów, z bezpośrednim dostępem do drogi powiatowej prowadzącej do drogi krajowej nr 7), ale także których brak wykorzystania jest Niekorzystne z punktu widzenia krajobrazowego i wizerunkowego. Organizując miejsce spotkao, aktywnego wypoczynku oraz rekreacji nie tylko nadaje się niewykorzystanemu obszarowi nowe funkcje, ale przede wszystkim zapobiega się jego dalszej degradacji poprzez niekontrolowane czynniki naturalne. Jako miejsce organizowania spotkao teren ten przyczyni się pośrednio do zwiększenia integracji społecznej nie tylko w Maszkowie, który poprzez rozwój budownictwa mieszkaniowego i napływ nowych mieszkaoców jest mocno zróżnicowany, ale także pomiędzy innymi miejscowościami (Iwanowice, Poskwitów), leżącymi na trasie przebiegu rzeki w obszarze rewitalizacji. 65

66 Nazwa Rewitalizacja centrum wsi Iwanowice Włościaoskie Podmiot realizujący Gmina Iwanowice 1.3. Poprawa stanu środowiska Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Gmina Iwanowice Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Przebudowa obecnego parkingu na przestrzeo użyteczności publicznej (utworzenie przestrzeni zielonej przeznaczonej wyłącznie dla pieszych, organizacja uporządkowanego parkingu, wyznaczenie przystanku dla autobusów) Wyposażenie mieszkaoców na obszarach o zwartej zabudowie w system kanalizacji sanitarnej Wyposażenie gospodarstw domowych w terenie o zabudowie rozproszonej o niekorzystnym położeniu w małe oczyszczalnie Lokalizacja Iwanowice Włościaoskie Iwanowice Włościaoskie, Iwanowice Dworskie, Sieciechowice, Poskwitów Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw z obszaru rewitalizacji) 66 Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania EFRR EFRR EFROW Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Teren objęty rewitalizacją ma wiele walorów krajobrazowych, które przez zaniedbanie nie mają obecnie znaczącego wpływu na estetyczny i widokowy odbiór tego terenu. Obecnie częściowo służy jako niezorganizowany parking oraz przystanek autobusowy jednak bez wyraźnego ładu przestrzennego. Brak jakiejkolwiek zieleni sprawia że obszar ten sprawia wrażenie martwego i nieestetycznego. Podjęcie działao rewitalizacyjnych pozwoli zmienid częściowo jego funkcje. Pozostawienie, ale zorganizowanego parkingu oraz wydzielenie miejsca przystankowego wraz ze strefą wolnego wypoczynku pozwoli odnowid centrum miejscowości, które stanie się miejscem spotkao, czy organizowania miejscowych uroczystości. Ochrona środowiska, w szczególności poprzez ograniczenie zrzutu nieczystości do rzeki Dłubni. W zakresie rewitalizacji działanie to przyczyni się do poprawy wartości przyrodniczej obszaru a za tym wartości turystycznej. Budowa kanalizacji Maszków Wyposażenie Maszków Ochrona środowiska, w szczególności poprzez ograniczenie J.w.

67 Nazwa sanitarnej w miejscowości Maszków Likwidacja niskiej emisja - paliwa stałe Likwidacja niskiej emisja - paliwa gazowe i biomasa Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao mieszkaoców na obszarach o zwartej zabudowie w system kanalizacji sanitarnej Wymiana kotłów wykorzystujących paliwa stałe na bardziej przyjazne środowisku Poprawa sprawności stosowanych źródeł, promowanie OZE Lokalizacja Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw z obszaru rewitalizacji) Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem gospodarstw z obszaru rewitalizacji) Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania Środki własne gminy EFRR EFRR Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania zrzutu nieczystości do rzeki Dłubni. W zakresie rewitalizacji działanie to przyczyni się do poprawy wartości przyrodniczej obszaru a za tym wartości turystycznej. Podjęte działania przyczynią się do poprawy jakości powietrza w rewitalizowanym obszarze, że obszar rewitalizacji położony jest w znaczącej mierze w dolinach, gdzie niska emisja może kumulowad swoje negatywne oddziaływania zaprzeczając tym samym idei atrakcyjności turystycznej. W związku z tym likwidacja niskiej emisji bezpośrednio oddziaływad będzie na cele założone przez program rewitalizacji. CEL 2: OSIĄGNIECIE WYŻSZEGO STOPNIA WEWNĘTRZNEJ INTEGRACJI LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI W GMINIE POPRZEZ WSPÓLNE DZIAŁANIA W OBSZARZE REWITALIZACJI 2.1. Działania wspierające podnoszenie aktywności gospodarczej Czas na zmiany - zainwestuj w siebie Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Aktywizacja społecznozawodowa 44 osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym na terenie Gminy Iwanowice Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem osób z obszaru rewitalizacji) GOPS J.w. Doprowadzenie do zatrudnienia lub samozatrudnienia osób biorących w programie. Przygotowanie odpowiedniej infrastruktury na obszarze rewitalizowanym może ułatwid start w prowadzeniu działalności. 67

68 Nazwa Doradztwo dla przedsiębiorców Premie dla przedsiębiorców Wsparcie rozwijania działalności Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Gmina Iwanowice Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Przewiduje się prowadzenie doradztwa dla osób zakładających działalnośd gospodarczą, (w celu ułatwienia przejścia przez procedury) oraz w zakresie prowadzenia działalności (np. sprawy podatkowe). Prognozuje się wygospodarowanie kwoty ok. 5 tys. zł rocznie Założenie działalności gospodarczej będzie nagradzane premią wysokości 50 tys. zł zakłada się że z takiej premii może skorzystad 5 przedsiębiorców rocznie Finansowa gratyfikacja dla przedsiębiorców którzy prowadzą już działalnośd i rozwijają własną firmę Lokalizacja Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem osób z obszaru rewitalizacji) Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem osób z obszaru rewitalizacji) Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem osób z obszaru rewitalizacji) Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania GOPS Środki własne Środki własne Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Prowadzenie doradztwa będzie prowadzone stale w okresie rewitalizacji. Dzięki temu zmniejszy się obawy przed podejmowaniem ryzyka, jakim jest prowadzenie własnej firmy. Pozwoli dynamiczniej rozwijad przedsiębiorczośd. Premie dla przedsiębiorców będą finansową motywacją do zakładania własnego biznesu. Wsparcie rozwijania działalności ma na celu zmotywowanie mikro i małych firm do rozwoju i poszerzania oferty. Rozwijanie przedsiębiorstw będzie umacniad istniejące już firmy na rynku. Pojawiające się dzięki rewitalizacji szanse mogą ułatwid ten proces. 68

69 Nazwa Podmiot realizujący Zakres realizowanych zadao 2.2. Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi Wsparcie inicjatyw lokalnych w zakresie integracji społecznej Projekty kulturalnoartystyczne Gmina Iwanowice Rady sołeckie Fundacja Arte Novum Organizowanie lokalnych uroczystości i imprez o unikalnym charakterze, promując obszar i jego walory rekreacyjnowypoczynkowe Projekty o charakterze kulturalnym i artystycznym skierowane do artystów z różnych stron świata unikalny całoroczny program. Artyści otrzymają w zależności od swojego profilu działalności finansowany z zasobów fundacji czas pobytu w ośrodku oraz środki niezbędne do wypełnienia programu artystycznego zaplanowanego w ramach naszego programu kulturowego. Lokalizacja Maszków, Iwanowice Dworskie, Iwanowice Włościaoskie, Biskupice, Sieciechowice Sieciechowice, miejscowości wskazane przez Arte Novum Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania Środki własne Środki prywatne fundacji Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Na terenach, na których powstaną miejsca spotkao możliwe będzie wspólne organizowanie okolicznych imprez, festynów itp. Będzie to doskonała forma integracji lokalnej społeczności i okazja do promowania walorów doliny Dłubni. W ramach prowadzenia działalności Fundacji w Sieciechowicach jako Międzynarodowy Ośrodek Wymiany Artystycznej (MOWA) realizowane będą projekty i programy wymiany kulturowej. Korzyścią dla obszaru rewitalizowanego, a także dla gminy będzie stworzenie warunków do prowadzenia unikatowej nowoczesnej działalności w zakresie kultury i rekreacji. Utworzenie w ramach zadania inwestycyjnego mobilnego studia transmisji on-line będzie miało dodatkowy wymiar rozpoznawczy dla Sieciechowic i dalej gminy Iwanowice w krajach uczestniczących w programach. Będzie to dodatkowy impuls integrujący mieszkaoców i przyciągający zainteresowanie odwiedzających. 69

70 Nazwa Podmiot realizujący 2.3. Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach Wprowadzenie innowacji edukacyjnej w szkołach podstawowych polegających na edukacji w zakresie wartości przyrodniczych i kulturowych w gminie Kompleksowy program rozwojowy dla szkół z terenu Gminy Iwanowice Gmina Iwanowice Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Opracowanie i wprowadzenie do programu nauczania (dla osób zainteresowanych) lekcji o tematyce dotyczącej gminy i jej walorów. Punktem odniesienia będzie przedstawienie tematu w kontekście turystyki Rozwijanie u dzieci i młodzieży kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy w zakresie przedmiotów przyrodniczych i matematyki oraz kompetencji informatycznych Lokalizacja Cała gmina(ze szczególnym uwzględnieniem osób z obszaru rewitalizacji) Iwanowice Włościaoskie Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania Środki własne Środki własne/efs Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Wprowadzenie innowacji edukacyjnej nie przyniesie efektów natychmiastowych, ale będzie inwestycja na przyszłośd. Osoby, które uzyskają bazową wiedzę o gminie będą mogły w większym stopniu zainteresowad odwiedzających dolinę Dłubni, a tym samym skłonid do powrotu, czy dłuższego pozostania. Będzie to miękkie rozwijanie obszaru w kierunku turystyki i rekreacji. Wzrost jakości kształcenia w szkole podstawowej w Iwanowicach będzie miało duże znaczenie dla wzrostu konkurencyjności uczniów tej szkoły na rynku edukacyjnym oraz rynku pracy. Przyczyni się m.in. do zwiększenia w przyszłości aktywności gospodarczej i społecznej mieszkaoców obszaru rewitalizowanego. Będzie to dodatkowy impuls integrujący mieszkaoców i przyciągający zainteresowanie odwiedzających. 70

71 Nazwa Tworzenie nowych miejsc przedszkolnych oraz rozszerzenie oferty dodatkowej w zakresie wychowania przedszkolnego Podmiot realizujący Gmina Iwanowice Zakres realizowanych zadao Dostosowanie istniejącej oferty przedszkolnej do potrzeb dzieci niepełnosprawnych oraz rozszerzenie oferty dodatkowej, w tym pod kątem wsparcia dzieci z niepełnosprawnościami Lokalizacja Iwanowice Włościaoskie, Sieciechowice Szacowana wartośd *zł+ Źródło finansowania Środki własne/efs Prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, o ile dane te są możliwe do wskazania Dostosowanie pomieszczeo przedszkolnych do potrzeb dzieci niepełnosprawnych oraz organizacja dodatkowych zajęd będzie służyd zwiększeniu szans edukacyjnych tych dzieci oraz wyrównaniu zdiagnozowanych deficytów. Przygotowanie odpowiedniej infrastruktury na obszarze rewitalizowanym ułatwid funkcjonowanie dzieci niepełnosprawnych oraz pozwoli promowad ten obszar, jako przyjazny dla osób niepełnosprawnych. 71

72 4.2. Charakterystyka pozostałych dopuszczalnych przedsięwzięd rewitalizacyjnych, realizujących kierunki działao Pozostałymi projektami realizującymi kierunki działao wymienionych w rozdziale 3.2 procesu rewitalizacji są także projekty inwestycyjne przygotowane do realizacji poza obszarem rewitalizacji. Jednakże projekty te mogą mieś istotny wpływ na zaplanowane procesy a nawet wzmacniad ich efekty w efekcie synergii W szczególności mowa tu o projektach z zakresu poprawy bezpieczeostwa oraz poprawy dostępności komunikacyjnej, a także ochrony środowiska. Przewiduje się bowiem realizacje takich zadao jak: Przebudowa drogi powiatowej nr 2148K w miejscowościach Widoma, Poskwitów i Iwanowice Dworskie drogi, która położona jest poza obszarem rewitalizacji, ale bezpośrednio z nim powiązana. Jest to najkrótsza trasa prowadząca od drogi krajowej nr 7 Kraków Warszawa, przy której planowana jest również budowa węzła na projektowanej drodze ekspresowej S7. Z punktu widzenia dostępności komunikacyjnej mieszkaoców Krakowa i okolic będzie ona odgrywała główną rolę w kształtowaniu się przestrzeni jako atrakcyjnej turystycznie. Uzupełnieniem tego szlaku będą pozostałe drogi wyprowadzające ruch z DK 7 w Maszkowie, oraz droga wojewódzka nr 773 od DK 7 od miejscowości Widoma. Budowa chodnika w Poskwitowie przy drodze wojewódzkiej nr 773 będzie mied istotne znaczenie dla bezpieczeostwa mieszkaoców poruszających się po miejscowości. Chociaż droga ta nie jest objęta obszarem rewitalizacji i nie będzie bezpośrednio nao oddziaływad, znacząco przyczyni się do rozwoju tego terenu. Swobodne poruszanie się po miejscowości rzutowad będzie na wizerunek gminy i jej status, jako gminy bezpiecznej. Modernizacja wodociągu Władysław, Grzegorzowice Wielkie, Celiny konieczne uzupełnienie infrastruktury podstawowej poza obszarem rewitalizacji. Na uwadze należy mied jednakże rozwój całej gminy dzięki procesom rewitalizacyjny Miejscowości w których realizowane będzie zadanie stanowid mogą potencjał do dalszego rozwoju funkcji turystycznych w gminie w szczególności na swoje bardzo atrakcyjne położenie. Z kolei aktywnośd lokalnej społeczności w Celinach znakomicie uzupełnia potencjał kulturowy gminy. Budowa wodociągu w Żerkowicach podobnie jak opisane wyżej miejscowości stanowid może zaplecze obsługi ruchu turystycznego. Dodatkowo przebiegające w pobliżu ścieżki rowerowe mogą byd przyczyną powstawania nowych funkcji w miejscowościach okalających obszar rewitalizacji, co stanie się źródłem nowych miejsc pracy i stałego dochodu. 72

73 4.3. Mechanizmy integrowania działao oraz przedsięwzięd rewitalizacyjnych Zadania jakie zostały opisane w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji w ramach wyznaczonych celów i kierunków działao, przyczyniających się do realizacji wizji, wzajemnie na siebie oddziałują. Polega to na wzajemnych powiązaniach zarówno wewnątrz kierunków działao jak i zewnętrznie pomiędzy nimi. Oddziaływania dostrzega się także pomiędzy poszczególnymi zadaniami zarówno bezpośrednie pośrednie (komplementarne do siebie), jak i pośrednie (przyczyniające się do realizacji celów, ale nie będące warunkiem koniecznym.) Wzajemna integracja działao (Rysunek 7) wraz z bieżącym monitorowaniem spójności procesów rewitalizacyjnych przyczyni się do bardziej efektywnego osiągania celów, założeniem których jest minimalizowanie problemów występujących na obrzeże rewitalizacji. W konsekwencji rewitalizowany obszar przestanie spełniad kryteria obszaru w stanie kryzysowym, a to oznaczad będzie sukces programu, czyli wypełnienie jego misji. Struktura realizacji i osiągania celów GPR Iwanowice rewitalizacji Doliny Rzeki Dłubni z racji dużego stopnia zdegradowania obszaru (wynikającego z zaniedbania i niewykorzystania go w zgodzie z potencjałem) jest sekwencyjna. Oznacza to, że konieczne jest w pierwszej kolejności zajęcie się sferą majątkową, czyli odpowiednim doinwestowaniem terenów, w których upatruje się możliwośd zmiany przestrzenno-funkcjonalnej i na które gmina ma bezpośredni wpływ. Równocześnie rozpoczną się działania miękkie skierowane do młodzieży oraz do przedsiębiorców. Ponieważ projekty infrastrukturalne są ograniczone realizacyjnie w czasie, zakooczą się odpowiednio wcześniej, przygotowując grunt pod wykorzystanie przez społecznośd nabytych umiejętności. Projekty miękkie trwad będą przez dłuższy czas. Jeśli okażą się byd projektami skutecznymi mogą zostad prolongowane na kolejne okresy lub też przeniesione swoim oddziaływaniem na inne obszary i sfery. Dlatego też istnieje koniecznośd poprawy infrastruktury drogowej pozwalającej swobodnie dotrzed do miejsc atrakcyjnych. Bez dobrych dróg doinwestowanie w przestrzenie rekreacyjne będzie miało krótkotrwały efekt. Po pierwszym boomie związanym z efektem nowości trudnośd w dotarciu do tych miejsc zniechęci potencjalnych odbiorców usług, jakie będą mogły byd oferowane na zrewitalizowanym obszarze. Dlatego też poprawa dostępności komunikacyjnej, w tym związanej z powstającym węzłem drogi ekspresowej S7 w miejscowości Widoma, powinna byd gwarantem uzyskania efektów nowego zagospodarowania przestrzeni publicznych i nie tylko. Kwestia ochrony środowiska jest w stosunku do poprzednio omówionych kierunków działao kwestią o charakterze horyzontalnym. Może bowiem byd zarówno przesłanką do realizacji przedsięwzięd rewitalizacji przestrzeni publicznej, jak również ich konsekwencją. Z jednej strony budowa kanalizacji powinna zapewnid czystośd zlewni rzeki, co będzie miało wpływ na rozwój rekreacji w tym terenie, z drugiej zaś strony, utworzenie kilku ośrodków 73

74 rekreacyjnych wraz z powstaniem ścieżek rowerowych może skłonid przedsiębiorczych mieszkaoców do tworzenia miejsc noclegowych (w gminie występuje wyłącznie zabudowa jednorodzinna). Taka działalnośd wymaga pełnego dostępu do infrastruktury podstawowej zarówno wodociągowej jak i kanalizacyjnej oraz energetycznej (energia elektryczna, gaz) i teleinformatycznej. Rysunek 7 Mechanizm integracji działao Źródło: Opracowanie własne Pojawienie się w perspektywie szansy na powstanie w doliny Dłubni przestrzeni o charakterystyce rekreacyjnej, wypoczynkowej, czy chociażby miejsca, gdzie można się spotkad i efektywnie, aktywnie spędzid wolny czas, powinno uruchomid procesy miękkie, czyli takie, dzięki którym społecznośd lokalna będzie mogła wzmocnid, a następnie wykorzystad potencjał kapitału ludzkiego dla przełożenia procesów rewitalizacji na rzeczywiste korzyści ekonomiczne. Zatem pierwsze działania skierowane powinny byd do osób, które chciałyby założyd i prowadzid własną działalnośd gospodarczą w zakresie obsługi ruchu turystycznego (baza noclegowa, gastronomiczna, przewodnicy lokalni, itp.). Widząc 74

75 pozytywne efekty tych działao należy kupid się na kształceniu młodego pokolenia, które po ukooczeniu nauki może podjąd się zatrudnienia na własny lub cudzy rachunek w gminie. Przykładem takiego podejścia mogłoby byd wprowadzenie innowacji edukacyjnej w szkole podstawowej 3, dzięki której uczniowie mogliby poznawad historię, oraz przyrodę i kulturę gminy. W ten sposób stworzona zostałaby swoista baza ludzi, którzy w przyszłości mogliby czy jako informacja turystyczna, czy jako przewodnicy pokazywad, sugerowad, czy wręcz poprowadzid osoby wypoczywające, a zainteresowane czymś więcej. Innym skutkiem powstania przestrzeni publicznych przyjaznych nie tylko odwiedzającym ale w szczególności mieszkaocom będzie większy stopieo integracji społecznej. Praca w jednym celu bardzo jednoczy ludzi wokół danej sprawy Komplementarnośd międzyokresowa Gminny Program Rewitalizacji Gminy Iwanowice zwraca także uwagę na zachowanie ciągłości programowej. Przedsięwzięcia podejmowane w poprzednich okresach programowych mają swoją ciągłośd i kontynuację w obecnym dokumencie. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w latach realizował projekt pn.: Czas na zmiany. Program aktywizacji społeczno-zawodowej w Gminie Iwanowice w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, Priorytet VII. Promocja integracji społecznej, Poddziałanie Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Całkowita wartośd projektu wyniosła: ,17zł, zaś kwota dofinansowania to ,19 zł. W ramach projektu zorganizowano kursy zawodowe, trening umiejętności społecznych, konsultacje z psychologiem, sfinansowano badania lekarskie. Kontynuacją projektu będzie zadanie pn.: "Aktywizacja społeczno-zawodowa 44 osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym na terenie Gminy Iwanowice", które także nakierunkowane jest na wyrównywanie szans i ułatwienie wyjścia z trudnej sytuacji życiowej. Gmina Iwanowice w latach realizowała także wiele zadao inwestycyjnych, które dziś wpisują się w ideę rewitalizacji. Wiele z tych zadao znajduje kontynuację w planowanych inwestycjach wpisanych do GPR, np. budowa kanalizacji, termomodernizacje budynków, rozwój oferty spędzania wolnego czasu, podniesienie poziomu edukacji. W tabeli 22 zestawiono kilka przykładowych zadao zrealizowanych przez gminę r. Prezydent RP podpisał ustawę, na podstawie której gimnazja zostaną wygaszone a nauka w szkołach podstawowych zostanie wydłużona do 8 lat. 75

76 Tabela 21 Zestawienie zadao zrealizowanych przez gminę Iwanowice Źródło dofinansowania Program rozwoju Obszarów Wiejskich Małopolski regionalny Program Operacyjny Program Operacyjny Kapitał Ludzki Nazwa Zadania Kwota dofinansowania *zł+ Koszt całkowity zadania *zł+ Modernizacja oczyszczali ścieków i budowa 44 przydomowych oczyszczalni ścieków , ,19 Budowa kanalizacji sanitarnej, opadowej, zjazdów i chodników w Biskupicach i , ,42 Iwanowicach Dworskich Remont budynku Muzeum Regionalnego Iwanowicach Dworskich , ,86 Zakup strojów regionalnych dla członków Kół Gospodyo Wiejskich i Zespołów , ,50 Śpiewaczych Utworzenie placu zabaw dla dzieci we wsi Żerkowice , ,90 Remont świetlicy w Celinach , ,00 Boisko Sportowe w Grzegorzowicach Wielkich , ,48 Lokalne Centrum Wypoczynku w Sułkowicach , ,00 Budowa zespołu boisk sportowych wraz z infrastrukturą techniczną i miejscami parkingowymi w Iwanowicach Włościaoskich , ,77 Zajęcia dodatkowe i zakup pomocy dydaktycznych dla szkół podstawowych w , ,00 Celinach, Iwanowicach, Sieciechowicach i Widomej Zajęcia dodatkowe, doradztwo i opieka pedagogiczno-psychologiczna, wyjazdy , ,40 edukacyjne i zakup pomocy dydaktycznych dla szkół podstawowych w Celinach, Iwanowicach, Sieciechowicach, Widomej Zajęcia dodatkowe i zakup pomocy dydaktycznych dla SP Iwanowice , ,00 Rządowy Program Biały Orlik (środki krajowe) Utworzenie lodowiska sezonowego ORLIK przy SP Sieciechowice , ,00 Rządowy Program Radosna Szkoła (środki krajowe) Rządowy Program rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli- Cyfrowa Szkoła Utworzenie i wyposażenie placu zabaw przy SP Widoma , ,19 Wyposażenie szkolnych placów zabaw przy SP Iwanowice i Celiny , ,75 Zakup pomocy dydaktycznych i sprzętu do nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych , ,88 technologii w SP Sieciechowice Mały Mistrz 3 000, ,00 Konkurs Małopolskie Remizy (WFOŚiGW) Docieplenie elewacji i stropu budynku remizy OSP Biskupice , ,44 Remont budynku OSP Narama , ,16 Remont i modernizacja budynku OSP Maszków , ,48 Remont budynku remizy OSP Władysław , ,94 76

77 Źródło dofinansowania Nazwa Zadania Kwota dofinansowania *zł+ Koszt całkowity zadania *zł+ Remont budynku OSP Sułkowice , ,39 Rządowy Program Animator Boisko-ORLIK Dofinansowanie do obowiązkowego zatrudnienia animatora kompleksu gminnych , ,00 boisk sportowych oraz lodowiska ORLIK przy SP Sieciechowice Konkurs Małopolska Janowi Pawłowi II Gminny konkurs Wiedzy i Plastyczny o Janie Pawle II 2 500, ,00 (Samorząd Województwa Małopolskiego) Konkurs małopolska Nasz Region, Nasza III Festiwal Godki krakowskiej 5 000, ,00 szansa (Samorząd Województwa Małopolskiego) Dożynki Powiatowe Sieciechowice 2 000, ,00 Otwarte konkursy ofert (Samorząd II Festiwal Godki Krakowskiej 9 527, ,70 Województwa Małopolskiego) Lokalna Grupa Działania Jurajska Kraina II Festiwal Godki Krakowskiej , ,00 Noc świętojaoska 4 500, ,00 Piknik Rodzinny 7 500, ,00 Powiat Krakowski Wykonanie nawierzchni asfaltowej na drogach powiatowych w Celinach, Biskupicach, , ,07 Iwanowicach, Lesieocu, Maszkowie, Przestaosku, Sieciechowicach, Władysław, Zagaje Środki regionalne Drogi dojazdowe do gruntów rolnych , ,12 Źródło: Opracowanie własne Budowa chodnika w Poskwitowie z kanalizacją opadowa , ,13 Budowa chodnika w Naramie , ,19 Budowa chodnika przy drodze powiatowej w Maszkowie , ,96 Wykonanie instalacji CO i kotłowni gazowej w SP Widoma , ,37 Dożynki Powiatowe Sieciechowice , ,00 SUMA: , ,29 77

78 4.5. Wskaźniki realizacji programu Realizacja GPR Iwanowic powinna przynieśd oczekiwane efekty w postaci osiągnięcia celów opisanych powyżej. Zgodnie jednak z systemem monitoringu i oceny, aby sprawdzad i oceniad przebieg realizacji programu oraz jego skutki konieczne jest określenie odpowiednich mierników pozwalających takiej oceny dokonad. Dlatego też, zgodnie z metodyką formułowania wskaźników opracowano je pod kątem celów i kierunków działao. Taka metoda pozwoli na wymierne określenie postępu realizacji programu oraz skuteczności działao. Wskaźniki podzielone zostały na trzy kategorie: produkt, rezultat, oddziaływanie. Produktem będą bezpośrednie i namacalne efekty realizowanych projektów. Najszybciej dostrzegalne i możliwe do oceny z punkty widzenia jakości i przydatności dla realizacji celu głównego programu. Na ich podstawie możliwe będzie zbadanie efektywności programu w powiązaniu z drugą kategorią wskaźników rezultatu. Rezultaty to efekty, które będą możliwe do sprawdzenia po zrealizowaniu projektów i programu, pozwalające ocenid skutecznośd podjętych działao. Pomiar chod trudniejszy od produktu (nie jest to często efekt materialny) daje informacje i pierwszy pogląd na jakośd wdrożenia programu rewitalizacji, poprzez ocenę kierunków działao. W dłuższej zaś perspektywie oceniane będą wskaźniki rezultatu wskazujące na zmiany jakie w wyniku rewitalizacji dokonały się na danym obszarze. Wskaźniki zatem przyjęte w procesie monitorowania i oceny GPR Iwanowice przedstawiają się następująco tabela

79 Tabela 22 Wskaźniki realizacji programu Poziom programu Wskaźniki produktu Wskaźniki rezultatu Wskaźniki oddziaływania CEL 1 Utworzenie w dolinie Dłubni przestrzeni wypoczynkowo-rekreacyjnej 1.1 Poprawa dostępności komunikacyjnej 1.2 Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa bezpieczeostwa) 1.3 Poprawa stanu środowiska Długośd wyremontowanych dróg 1400 m Długośd wybudowanych chodników 1000 m Długośd tras rowerowych m Liczb miejsc rekreacyjnowypoczynkowych i kulturalnych 5 szt Zmniejszenie liczby wypadków i zdarzeo drogowych Wzrost liczba rowerzystów uczęszczających po nowych szlakach Liczba przydomowych oczyszczalni ścieków 115 szt Wzrost liczba imprez Długośd sieci kanalizacyjnej okolicznościowych 20 km organizowanych w nowo Liczba gospodarstw, które utworzonych miejscach zmieniły system energetyczny 65 szt CEL 2 Osiągniecie wyższego stopnia wewnętrznej integracji lokalnej społeczności w gminie poprzez wspólne działania w obszarze rewitalizacji Liczba działao na rzecz osób zagrożonych ubóstwem 1 cyklicznie Liczba działao skierowanych do mieszkaoców w zakresie aktywizacji zawodowej 1 Wzrost liczba osób, która 2.1 Działania wspierające cyklicznie znalazła zatrudnienie podnoszenie aktywności Liczba wspartych Zwiększenie liczby gospodarczej przedsiębiorstw 35 utworzonych firm Liczba udzielonych porad w zakresie działalności gospodarczej trudne do oszacowania. Przewiduje się kwotę 5 tys. zł rocznie 2.2 Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi 2.3 Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach Źródło: Opracowanie własne Liczba zorganizowanych nowych imprez okolicznościowych 8 na rok Liczba programów kulturalnych 3 Liczba godzin wdrożonej innowacji 1500/rok Wzrost liczby uczestników z danej miejscowości i spoza niej odwiedzających MOVA Wzrost liczby osób z nowymi umiejętnościami Zwiększony ruch turystyczny, rekreacyjny i wypoczynkowy odwiedzający gminę Wyższy poziom uczestnictwa w życiu miejscowości (liczba osób zaangażowanych w lokalne wydarzenia) Liczba nowopowstałych przedsiębiorstw w branży obsługi ruchu turystycznego 79

80 5. Ramy finansowe Ramy finansowe zostały opracowane w oparciu o dane pochodzące z uchwały budżetowej gminy Iwanowice z dnia r. a w szczególności tabeli zawierającej wieloletnie prognozy finansowe oraz inwestycje, dla których planowane jest pozyskanie finansowania zewnętrznego. Zadania zapisane w budżecie oraz propozycje pozostałych projektów, które będą realizowad założone cele rewitalizacji zostały przyporządkowane do każdego z kierunków działao, dzięki czemu powstała indykatywna tabela finansowania programu (Tabela 23). Jako fundusze własne przedstawiono fundusze pochodzące z budżetu gminy lub jednostek powiązanych. Fundusze zewnętrzne natomiast to wszelkiego rodzaju środki pomocowe, granty oraz finanse podmiotów nie będących podmiotami powiązanymi z gminą. Wstępny budżet programu został oszacowany na nieco ponad 28,5 mln zł. do roku Najwięcej środków pochłaniad będą inwestycje: CEL 1. Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa bezpieczeostwa) ,00 zł Poprawa dostępności komunikacyjnej Poprawa stanu środowiska ,00 zł ,90 zł Cel 2. Działania wspierające podnoszenie aktywności gospodarczej ,78 Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi ,00 Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach ,00 Przedstawiony w poniższej tabeli plan finansowania sięga jedynie 2019 roku dla inwestycji, co wynika z zaprojektowanego budżetu na kolejne lata w wieloletnim planie inwestycyjnym. Na dalsze okresy trudno jest szacowad wydatki w związku z dużą niepewnością co do poczynao inwestorów. Dlatego też do roku 2023 zaprognozowano budżet dotyczący wsparcia przedsiębiorców oraz działao miękkich. W zakresie kolejnych inwestycji pozostawia się kwestię finansowania programu do roku 2023 jako kwestię otwartą, do doprecyzowania w trakcie procesu monitorowania i ewaluacji programu. Rok 2019 będzie dobrym momentem dla przeprowadzenia dogłębnej analizy postępów realizacji programu i włączenie do niego kolejnych projektów skierowanych na realizację kierunków działao, celów, a w koocu wizji obszaru po rewitalizacji. 80

81 Tabela 23 Ramy finansowania programu rewitalizacji Nazwa zadania Łączna Rok 2016 Rok 2017 Rok 2018 Rok 2019 wartośd Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. CEL , , , , , , , , , Poprawa dostępności komunikacyjnej ,00 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Przebudowa drogi gminnej nr , , , K w miejscowości Grzegorzowice Wielkie na odcinku od km do km Przebudowa dróg powiatowych , , ,00 IS 1.2 Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa , , , , , , , , ,00 bezpieczeostwa) Budowa ścieżek rowerowych w ramach projektu velojura , , ,00 Budowa zintegrowanej sieci tras i ścieżek pieszo-rowerowych w gminie Iwanowice Budowa nowoczesnego zaplecza turystyki i rekreacji w miejscowości Iwanowice Włościaoskie w gminie Iwanowice Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Rewitalizacja centrum Biskupic - etap I Odbudowa Dworu w Sieciechowicach , , , , , , , , ,00 0,00 0, , , , , , , , , , , , , , ,00 81

82 Nazwa zadania Łączna Rok 2016 Rok 2017 Rok 2018 Rok 2019 wartośd Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Rewitalizacja centrum , , , , , ,00 Sieciechowic Rewitalizacja przestrzeni ,00 publicznej Iwanowice Dworskie Rewitalizacja strefy rekreacyjnosportowej , , , , , ,00 w Maszkowie 1.3 Poprawa stanu środowiska , ,90 0, , , , , , ,83 Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Maszków Likwidacja niskiej emisja - paliwa stałe Likwidacja niskiej emisja - paliwa gazowe i biomasa , ,90 0, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 CEL , ,00 0, , , , , , , Działania wspierające podnoszenie aktywności , ,00 0, ,78 0, ,00 0, ,00 0,00 gospodarczej Czas na zmiany - zainwestuj w , , , ,00 siebie - aktywizacja społecznozawodowa 44 osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym na terenie Gminy Iwanowice Doradztwo dla przedsiębiorców , , , ,00 Premie dla przedsiębiorców , , , ,00 Wsparcie rozwijania działalności , , , , Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi ,00 0,00 0, ,00 0, ,00 0, , ,00 82

83 Nazwa zadania Łączna Rok 2016 Rok 2017 Rok 2018 Rok 2019 wartośd Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Wsparcie inicjatyw lokalnych w zakresie integracji społecznej ,00 0, , , ,00 Projekty kulturalno-artystyczne , , Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach ,00 0,00 0, , , , , ,00 0,00 Wprowadzenie innowacji edukacyjnej w szkołach podstawowych polegających na edukacji w zakresie wartości przyrodniczych i kulturowych w gminie ,00 0,00 0, , , , , ,00 0,00 RAZEM , , , , , , , , ,83 83

84 Tabela 25 Ramy finansowania programu rewitalizacji cd. Nazwa zadania Rok 2020 Rok 2021 Rok 2022 Rok 2023 Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. CEL , , , ,00 0,00 0,00 0,00 0, Poprawa dostępności komunikacyjnej 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Przebudowa drogi gminnej nr K w miejscowości Grzegorzowice Wielkie na odcinku od km do km Przebudowa dróg powiatowych - IS 1.2 Budowa i zwiększenie atrakcyjności przestrzeni publicznych (w tym poprawa bezpieczeostwa) 0,00 0, , ,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Budowa ścieżek rowerowych w ramach projektu velojura Budowa zintegrowanej sieci tras i ścieżek pieszorowerowych w gminie Iwanowice Budowa nowoczesnego zaplecza turystyki i rekreacji w miejscowości Iwanowice Włościaoskie w gminie Iwanowice Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Rewitalizacja centrum Biskupic - etap I Odbudowa Dworu w Sieciechowicach Rewitalizacja centrum Sieciechowic Rewitalizacja przestrzeni publicznej Iwanowice Dworskie Rewitalizacja strefy rekreacyjno-sportowej w Maszkowie , , Poprawa stanu środowiska , ,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Maszków , ,00 84

85 Nazwa zadania Likwidacja niskiej emisja - paliwa stałe Likwidacja niskiej emisja - paliwa gazowe i biomasa Rok 2020 Rok 2021 Rok 2022 Rok 2023 Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. Własne Zewnętrz. CEL , , , , , , , , Działania wspierające podnoszenie aktywności gospodarczej ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 0,00 Czas na zmiany - zainwestuj w siebie - aktywizacja społeczno-zawodowa 44 osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym na terenie Gminy Iwanowice Doradztwo dla przedsiębiorców , , , ,00 Premie dla przedsiębiorców , , , ,00 Wsparcie rozwijania działalności 5 000, , , , Integracja grup społecznych oraz tworzenie więzi , , , , , , , ,00 Wsparcie inicjatyw lokalnych w zakresie integracji , , , ,00 społecznej Projekty kulturalno-artystyczne , , , , Wspieranie edukacji turystycznej w szkołach ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 Wprowadzenie innowacji edukacyjnej w szkołach podstawowych polegających na edukacji w zakresie wartości przyrodniczych i kulturowych w gminie ,00 0, ,00 0, ,00 0, ,00 RAZEM , , , , , , ,00 0,00 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych UG Iwanowice 85

86 6. Struktura zarządzania realizacją gminnego programu rewitalizacji Zgodnie z podjętą przez Radę gminy uchwałą w sprawie wyznaczenia obszarów zdegradowanych i obszarów rewitalizacji na obszarze Gminy Iwanowice za realizację GPR odpowiada wójt gminy, który pełnid będzie funkcję zarządzania wrażaniem tego programu za pomocą struktur organizacyjnych urzędu. Aby jednak wdrażanie było skuteczne, konieczne jest podjęcie środków, które zintegrują wokół tego procesu także inne instytucje (publiczne i prywatne), a także ludzi odpowiedzialnych. Funkcja pełnomocnika wójta ds. wdrażania programu i jednocześnie koordynatora działao zostanie powierzona osobie w randze zastępcy wójta odpowiedzialnej za inwestycje w gminie. Wsparcie merytoryczne pochodzid będzie natomiast z Referat Inwestycji, Gospodarki Komunalnej i Rolnictwa (IGKR) w zakresie planowania i realizacji inwestycji infrastrukturalnych oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (GOPS) w zakresie przygotowania i wdrażania projektów miękkich. Za stronę finansową planowanie, konstruowanie i monitorowanie budżetu odpowiedzialny będzie Skarbnik Gminy, który we współpracy z Pełnomocnikiem sporządzał będzie plany i harmonogramy Zadania odnoszące się do zarządzania programem rewitalizacji odbywad się będą w ramach obowiązków pracowników Urzędu Gminy Iwanowice dlatego też na obecnym etapie nie wskazuje się dodatkowych kosztów z tego tytułu. Nie jest jednak wykluczone pozyskanie wsparcia zewnętrznego na późniejszym etapie wdrażania programu, gdzie w toku realizacji będą inwestycje oraz inne projekty towarzyszące. Wówczas na wniosek Wójt Gminy, Rada Gminy będzie mogła wyrazid zgodę na zatrudnienie podmiotu zewnętrznego w celu wsparcia procesu zarządzania Gminnym Programem Rewitalizacji. Ustawa o rewitalizacji nakazuje także powołanie tzw. Komitetu Rewitalizacji. Dlatego też po przyjęciu tego programu w ustawowym terminie komitet taki zostanie utworzony. Będzie on pełnid rolę opiniodawczą i doradczą dla Wójta, pozostając równocześnie organem nadzorującym realizację GPR. Komitet będzie składał się z przedstawicieli władz, mieszkaoców oraz reprezentantów różnych grup (przedsiębiorców, podmiotów non-profit itp), zapewniając szeroką partycypację społeczną na etapie wdrażania programu. W strukturze zarządzania będzie ogniwem pomiędzy Wójtem gminy i Radą Gminy obserwując działania realizacyjne. Nad całością czuwad jednak będą mieszkaocy, którzy w okresie wdrażania programu rewitalizacji, każdym momencie mają prawo wnosid uwagi i propozycje zmian, usprawnieo czy uwagi w stosunku do działao prowadzonych przez gminę czy inne podmioty biorące udział tym procesie (rys. 8). 86

87 Rysunek 8 Struktura zarządzania GPR Iwanowice Źródło: Opracowanie własne Dla zapewnienia sprawności i skuteczności prowadzenia działao zostanie opracowany ramowy harmonogram wraz ze wskazaniem podmiotów, lub osób odpowiedzialnych za realizację poszczególnych przedsięwzięd. Harmonogram taki zapewni z jednej strony integralnośd podejmowanych działao, z drugiej zaś określi realne terminy oraz konsekwentne podejmowanie działao w związku przyczynowo- skutkowym tak, aby przyniosły one jak najwyższą efektywnośd. Wójt Gminy, na podstawie Ramowego harmonogramu działao będzie przedstawiał Radzie gminy szczegółowe harmonogramy roczne (np. przy okazji sprawozdawania rocznego z postępów wdrażania GPR). Wszystkie przedsięwzięcia rewitalizacyjne będą realizowane zgodnie z Wieloletnią Prognozą Finansową uchwalaną wraz z budżetami rocznymi. Tabela 24 Ramowy wstępny harmonogram działao Działanie Okres Odpowiedzialnośd Przygotowanie inwestycji I kw I kw.2018 IGKR/Partnerzy Realizacja inwestycji II kw IV kw.2019 rewitalizacji Przygotowanie projektów miękkich I kw IV kw.2018 GOPS/Partnerzy Realizacja projektów miękkich I kw IV kw.2019 rewitalizacji Źródło: Opracowanie własne 87

88 7. Monitoring i ocena gminnego programu rewitalizacji Integralnym elementem systemu zarządzania programem rewitalizacji jest monitoring i ewaluacja, czyli procesy, dzięki którym możliwa jest bieżąca obserwacja i ocena rozwijającej się sytuacji i odpowiednie reagowanie na zmiennośd warunków Monitoring Skuteczna realizacja Gminnego Programu Rewitalizacji wymaga opracowania systemu jej monitorowania. Bieżąca wiedza na temat podejmowanych działao ich przebiegu oraz problemów w realizacji pozwala podjąd, na każdym szczeblu procesu wdrażania GPR, odpowiednie kroki w celu skorygowania, przyspieszenia, czy naprawienia błędów, a nawet poprzez wkład informacyjny do systemu ewaluacji (rozdz. 7.2) doprowadzenia do zmian w koncepcji GPR. Rola zatem tego systemu jest niezwykle istotna i sprowadza na zarządzającego dużą odpowiedzialnośd. Dlatego też organizacja tego systemu powinna zostad właściwie dobrana do potrzeb i możliwości organizacyjnych zarówno zarządzającego programem jaki samego programu. W ramach stałego monitoringu Gminnego Programu Rewitalizacji Pełnomocnik sam, lub we współpracy z innymi podmiotami zaangażowanymi w proces rewitalizacji sporządza na koniec każdego roku sprawozdanie z postępów w realizacji przedsięwzięd rewitalizacyjnych. Informacje do sprawozdania w zakresie zadao będących w przygotowaniu, czy w toku realizacji pozyskiwad się będzie od jednostek odpowiedzialnych za realizację poszczególnych zadao. Aby monitoring był skuteczny Pełnomocnik musi zebrad informacje o każdym projekcie realizowanym w ramach GPR w układzie karty projektu zawierającej: Nazwa Podmiot realizujący Zakres projektu Harmonogram projektu Budżet projektu (w podziale na źródła finansowania projekty JST) Dla celów porównawczych informacje do sprawozdania będą zbierane przy pomocy raportu zawierającego takie informacje jak: realizacja harmonogramu rzeczowego i finansowego identyfikacja odstępstw od harmonogramu zidentyfikowane problemy i potrzeby projektu działania w projekcie przewidziane na kolejny okres realizacja wskaźników (jeżeli dotyczy). Wskazanym jest, aby raporty te składane były w odstępach 6-ciomiesięcznych. Taki interwał czasu niezależnie od opracowania rocznego sprawozdania pozwoli na wcześniejszą reakcję ze strony odpowiedzialnych za zarządzanie programem w zależności od wagi problemu (Rada 88

89 Gminy, Wójt Gminy, Pełnomocnik). Każdorazowo raport taki wysyłany będzie do wiadomości Komitetu Rewitalizacji. Roczne sprawozdanie przekazywane jest do zaopiniowania Komitetowi Rewitalizacji, a następnie Wójtowi Gminy, który po jego zatwierdzeniu przedstawia je Radzie Gminy wraz z propozycjami, które zamierza się wprowadzid do budżetu (wraz z Wieloletnią Prognozą Finansową na kolejny rok) Ewaluacja Ocena jest procesem zwieoczającym monitorowanie programu. Pozwala na wyciąganie wniosków z informacji przedstawionych w procesie monitoringu poprzez interpretacje danych i ich ocenę. System ewaluacji pozwala ocenid efektywnośd i skutecznośd osiągania założonych efektów programu. Dlatego też do oceny potrzebne są mierzalne wskaźniki porównanie których pozwoli wydad osąd co do tego, w jakim stopniu rewitalizacja wyznaczonego obszaru przyczyniła się do osiągnięcia założonych celów. Ewaluacja powinna zostad przeprowadzona na trzech poziomach: ewaluacja ex ante (przed realizacją działao) ocena wskaźników opracowanych trakcie prac przygotowawczych do GPR; ewaluacja on going (w trakcie realizacji działao) ściśle powiązana z procesem monitoringu (ocena w dokonywana w ramach rocznych sprawozdao); ewaluacja ex post (po zakooczeniu realizacji programu) ocena efektów realizacji programu w dłuższej perspektywie. Powinna ona ocenid, w jakim stopniu osiągnięty został cel programu, a w tym przypadku także, czy udało się osiągnąd stan zawarty w wizji GPR. Ewaluacja ex ante oraz on going będzie prowadzona przez gminę i koordynowana przez Wójta lub Pełnomocnika. W ramach oceny ex ante konieczne będzie sprawdzenie, czy wskaźniki realizacji programu posiadają swoje podstawowe cech, czyli czy są realne do osiągnięcia w określonym czasie, mierzalne, koszty ich pomiaru są akceptowalne. Sprawdzid także należy, czy odpowiadają one informacji, jaką gmina będzie chciała uzyskad Z kolei ocena w trakcie realizacji dokonywana będzie równolegle z procesem sprawozdawczości, a jej wyniki przedstawiane wraz ze sprawozdaniem rocznym na sesji Rady Gminy po uprzednim przedłożeniu jej Wójtowi Gminy i zaopiniowaniu przez Komitet Rewitalizacji. Ewaluacja ex post powinna natomiast zostad zlecona do realizacji podmiotowi zewnętrznemu, który obiektywnie powinien ocenid skutki krótko i długookresowe realizacji 89

90 programu. Raport z takiej oceny powinien zostad przedstawiony na posiedzeniu Rady Gminy w dowolnym momencie. Na jego podstawie mogą byd podejmowane dalsze decyzje co do rewitalizacji tego lub innych obszarów. 8. Proces partycypacji społecznej w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminny Program Rewitalizacji Iwanowic opracowany został w oparciu o wymagania zasady partnerstwa i partycypacji różnych środowisk i partnerów. W ramach prowadzonych prac starano się zaangażowad na każdym etapie przygotowywania dokumentu jak największą reprezentację środowisk lokalnych a także opiniotwórczych. Praca została podzielona na dwa etapy: I etap wstępnej diagnozy przygotowanej na potrzeby uchwały o wyznaczeniu obszarów kryzysowych i przeznaczonych do rewitalizacji II etap opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji Na etapie wstępnej diagnozy prace prowadzono z wykorzystaniem następujących narzędzi: Informacja elektroniczna (strona internetowa oraz Facebook) o przystąpieniu gminy Iwanowice do prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji. Badania ankietowe prowadzone drogą elektroniczną oraz tradycyjną, dzięki którym określono najistotniejsze problemy mieszkaoców gminy Spotkania konsultacyjne z przedstawicielami Rady Gminy, Rad Sołeckich oraz mieszkaocami. I spotkanie przedstawienie koncepcji programu rewitalizacji. Spotkanie II miało na celu skonsultowanie prawidłowości wyciągniętych wniosków w odniesieniu do zaproponowanego obszaru rewitalizacji. Wypracowano w drodze dyskusji obszar, który powinien podlegad rewitalizacji. wizja lokalna przegląd zaproponowanego obszaru pod kątem wizualnym i przestrzenno-funkcjonalnym oraz tam gdzie to możliwe określenie problemów, jakie napotykają mieszkaocy. I etap prac został zakooczony przyjęciem przez Radę Gminy Iwanowice r. Uchwały w sprawie określenia obszarów zdegradowanych oraz obszaru rewitalizacji (wraz z Wstępną diagnozą Gminy Iwanowice pod kątem wyznaczenia możliwego obszaru rewitalizacji). Dokumenty te, zgodnie z ustawą o rewitalizacji zostały poddane konsultacjom społecznym. Interesariusze mogli się wypowiedzied w następujący sposób: 1. uwagi składane w urzędzie gminy w postaci papierowej, 2. uwagi ustnie składane w urzędzie gminy, 90

91 3. uwagi składane w formie elektronicznej na adres urzędu gminy. Na II etapie prac opracowanie Gminnego Programu Rewitalizacji, Projekt Gminnego Programu Rewitalizacji został wystawiony do konsultacji społecznych w dniach Uwagi zostały zebrane w następujących formach: 1. w postaci papierowej lub elektronicznej z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego. Wypełniony formularz można było dostarczyd: a. drogą elektroniczną przesyłając na adres sekretariat@iwanowice.pl; b. drogą korespondencyjną n adres urzędu Gminy Iwanowice; c. bezpośrednio składając formularz w Urzędzie Gminy Iwanowice na dzienniku podawczym; 2. na spotkaniu otwartym, które odbyło się 25 stycznia 2017 r. w siedzibie Urzędu Gminy Iwanowice (w Sali Obrad); 3. ustnie z wpisaniem do protokołu w siedzibie Urzędu Gminy Iwanowice (dziennik podawczy). Do udziału w konsultacjach uprawnieni byli wszyscy mieszkaocy Gminy Iwanowice, a także: właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości położonych w obszarze rewitalizacji w tym wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, oraz towarzystwa budownictwa społecznego; podmioty prowadzące działalnośd oraz zamierzające prowadzid działalnośd gospodarczą i społeczną w obszarze rewitalizowanym (w tym organizacje pozarządowe, grupy nieformalne); jednostki samorząd terytorialnego i ich jednostki organizacyjne oraz organa władzy publicznej, zgodnie z ustawą o rewitalizacji. W wyniku przeprowadzonych konsultacji wpłynęły dwie uwagi. Pierwsza dotycząca uwzględnienia projektu przystosowania rzeki Dłubni do możliwości wykorzystania jej do spływu kajakowego, zaś druga uwzględnienia w zadaniach inwestycyjnych projektu rozbudowy terenów sportowo-rekreacyjnych w Grzegorzowicach Wielkich, położonych w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki. Przesłane propozycje jakkolwiek słuszne z punktu widzenia programu rewitalizacji i wpisujące się w jego cele, zostały zgłoszone na koocowym etapie procedury uchwalania tego dokumentu. Nie ma zatem możliwości właściwego ich przygotowania w taki sposób, aby możliwe było skonkretyzowanie przedsięwzięd rewitalizacyjnych (uzgodnienia z właścicielami, zaproponowanie rozwiązao rozbudowy strefy rekreacyjno-sportowej, uwarunkowania środowiskowe itp.). W związku z tym uznano, że propozycje te zostaną w pierwszej kolejności wzięte pod uwagę przy aktualizacji GPR Iwanowice. 91

92 Zapewniona była zatem szeroka partycypacja społeczna w procesie opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji. Partycypacja społeczna jest także przewidziana w procesie monitorowania i wdrażania programu. W celu utrzymania uspołecznionego charakteru dokumentu, w trakcie realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji podejmowane będą takie działania jak: zamieszczenie na stronie internetowej Urzędu Gminy Gminnego Programu Rewitalizacji oraz kontaktu do pracownika Urzędu, który przyjmowad będzie uwagi o sposobie realizowania zaplanowanych zadao. Zgłoszone uwagi przekazywane będą do Pełnomocnika, który w porozumieniu z Wójtem, Radą Gminy oraz Komitetem Rewitalizacji podejmowad będzie decyzję o ewentualnej konieczności aktualizacji GPR; wzbogacanie strony internetowej Urzędu o informacje dotyczące stopnia realizacji GPR (publikowanie rocznych sprawozdao); współpraca z prasą lokalną mająca na celu informowanie opinii publicznej o przebiegu realizacji GPR. Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i organizacjami pozarządowymi: przygotowywanie i publikowanie informacji bieżących z przebiegu wdrażania Gminnego Programu Rewitalizacji, w tym także w formie sprawozdao z monitoringu GPR; opracowanie i realizacja ankiety internetowej skierowanej do mieszkaoców i innych interesariuszy, dotyczącej oceny realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji; powołanie Komitetu Rewitalizacji, w którego skład wchodzid będą oprócz pracowników Urzędu Gminy, liderzy społeczni oraz przedstawiciele środowiska gospodarczego i przedstawiciele sektora społecznego (organizacji pozarządowych i grup nieformalnych, działających na terenie gminy). Tak szeroko zakrojone działania zapewnią upowszechnienie i upublicznienie tego dokumentu, a tym samym uzyskanie akceptacji społecznej dla jego realizacji poprzez zapobieganie potencjalnym konfliktom interesów. 92

93 9. Sposób realizacji gminnego programu rewitalizacji w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego Na etapie opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji nie przewiduje się zmian w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego, ze względu na prowadzenie działao w ramach i w oparciu o przyjęty MPZP. 10. Określenie niezbędnych zmian w uchwałach W uchwałach, o których mowa w art. 21. Ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminnym i o zmianie Kodeksu Cywilnego oraz w art. 7 ust. 3 w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji nie przewiduje się zmian. 11. Ustanowienie Specjalnej Strefy Rewitalizacji W ramach Gminnego Programu Rewitalizacji nie będzie ustanowiona Specjalna Strefa Rewitalizacji, o której mowa w art. 25 ustawy o rewitalizacji. 93

94 12. Załączniki graficzne przedstawienie zmian funkcjonalnoprzestrzennych obszaru rewitalizacji Załącznik 1 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Maszków. Jest to obszar położony w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Dłubnia do dziś o braku konkretnego przeznaczenia. Siłami własnymi mieszkaoców doprowadzony do porządku i przygotowany do zagospodarowania na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Poniżej przedstawiono lokalizację na wycinku z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Iwanowice oraz fotografię stanu obecnego, zaś dalej plan zagospodarowania tego obszaru. 94

95 95

96 Załącznik 2 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Iwanowice Dworskie. Obszar o charakterystyce miejskiej. Wieloletnie pozostawienie centrum Iwanowic Dworskich bez inwestycji rozwojowych, a jedynie utrzymywanie w należytym stanie obiektów i infrastruktury przyczyniły się do tego, że wizytówka gminy stała się nieprzyjazna z punktu widzenia estetycznego i funkcjonalnego. Zaplanowana inwestycja poprawi nie tylko wizerunek centrum wsi, ale także przyczyni się do poprawy bezpieczeostwa na skrzyżowaniu z drogą wojewódzką. Zwiększy się ilośd zieleni oraz powstaną chodniki-deptaki z małą architekturą, teren uzyska funkcję wypoczynkową. Poniżej przedstawiono lokalizację na wycinku z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Iwanowice oraz fotografię stanu obecnego, zaś dalej plan zagospodarowania tego obszaru. 96

97 Rewitalizacja przestrzeni Publicznej Iwanowice Dworskie 97

98 Załącznik 3 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Iwanowice Włościaoskie. Jest to obszar położony w terenie o charakterze reprezentacyjnym. Duży poziom zdegradowania terenu czyni go bardzo nieprzyjaznym chod znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie zabytkowego kościoła. Do tej pory zagospodarowano jedynie niewielką częśd tego terenu pod uporządkowany parking. Pozostałą jest porośnięta dziką roślinnością. Poniżej przedstawiono lokalizację na wycinku z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Iwanowice oraz fotografię stanu obecnego, zaś dalej plan zagospodarowania tego obszaru. 98

99 99

100 Załącznik 4 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Sieciechowice. Jest to obszar położony w centrum miejscowości o charakterze reprezentacyjnym. Duży pozom zdegradowania terenu czyni go bardzo nieprzyjaznym chod znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła i zawiera unikatową zabytkową kapliczkę św. Nepomucena. Teren zaasfaltowany nieprzyjazny człowiekowi. Brak uporządkowania. Poniżej przedstawiono lokalizację na wycinku z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Iwanowice oraz fotografię stanu obecnego, zaś dalej plan zagospodarowania tego obszaru. 100

101 101

102 Załącznik 5 Zmiana zagospodarowania obszaru w miejscowości Biskupice. Jest to obszar położony w centrum miejscowości o charakterze sportowym. Są to obiekty częściowo należące do gminy, a częściowo do straży pożarnej. Te drugie są w lepszym stanie i służą rozgrywkom piłkarskim. Teren należący do gminy wymaga odświeżenia i przeplanowania funkcji. Poniżej przedstawiono lokalizację na wycinku z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Iwanowice oraz fotografię stanu obecnego, zaś dalej plan zagospodarowania tego obszaru. 102

103 103