GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2015

Transkrypt

1 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY KOŚCIERZYNA NA ROK 2015 Kościerzyna 2014

2 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Na rok 2015 I. PODSTAWA PRAWNA..2 II. WSTĘP... 3 III. SKALA PROBLEMU... 3 IV. REALIZATORZY PROGRAMU... 4 V. CELE... 5 VI. ZADANIA PROGRAMU... 5 VII. DZIAŁALNOŚĆ GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE KOŚCIERZYNA VIII. ŹRÓDŁA I ZASADY FINANSOWANIA IX. KONTROLA EFEKTYWNOŚCI PROGRAMU.12

3 I. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2012r., poz z późn. zm.). 2. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kościerzyna na lata Uchwały Nr XII/83/93 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 08 października 1993r. w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5% przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. 6. Uchwała Nr XII/82/93 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 08 październik 1993r. w sprawie usytuowania na terenie Gminy Kościerzyna miejsc sprzedaży napojów alkoholowych (zmienionej Uchwała Nr XII/90/93 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 03 grudnia 1993r.). 7. Uchwały Nr I/188/02 Rady Gminy Kościerzyna z dnia 15 lutego 2002r. w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5% przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży. 8. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2007r. w sprawie biegłych w przedmiocie uzależnienia od alkoholu. 9. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości oraz Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 7 maja 1983r. w sprawie zasad i trybu wykonywania nadzoru nad osobami, w stosunku do których orzeczony został obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu. 10. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012r. w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, sposobu funkcjonowania i rodzajów

4 podmiotów leczniczych wykonujących świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu oraz sposobu współdziałania w tym zakresie z instytucjami publicznymi i organizacjami społecznymi. II. WSTĘP Nadmierne spożywanie alkoholu stanowi poważny problem, zarówno dla pojedynczych jednostek, jak i ogółu społeczeństwa. Alkoholizm w dzisiejszych czasach, stał się trudnym problemem społecznym, który stanowi obecnie duże wyzwanie cywilizacyjne, o szerokim zasięgu. Gmina Kościerzyna prowadzi szereg działań, ukierunkowanych na aktywne przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom społecznym oraz minimalizowanie tych, jakie już występują. Przy opracowaniu Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2015 rok uwzględnione zostały wskazówki wynikające z Rekomendacji do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2015 roku Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. III. SKALA PROBLEMU Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 60 rodzajów chorób i urazów wiąże się z jego spożywaniem. Poziom rozpowszechniania społecznych i zdrowotnych szkód alkoholowych jest tym większy, im powszechniej alkohol jest spożywany w populacji. Ogółem ¼ populacji polskiej w wieku lata sięga po alkohol co najmniej raz w tygodniu.

5 Bardzo ważne z punktu widzenia planowanych działań edukacyjnych są badania, które potwierdziły funkcjonowanie błędnych przekonań dotyczących oddziaływania różnych rodzajów napojów alkoholowych na zdrowie i bezpieczeństwo. W opinii badanych Polaków nadal piwo jest najmniej szkodliwym napojem alkoholowym, wino jest nieco bardziej niebezpieczne niż piwo, a wódka stanowi największe zagrożenie. Spożywanie alkoholu przez osoby niepełnoletnie upośledza czynności poznawcze koncentracje uwagi, zapamiętywanie, uczenie się, rozwój kontroli emocjonalnej, powoduje podejmowanie zachowań ryzykownych, groźnych dla życia i zdrowia, zakłóca proces rozwojowy, może powodować spowolnienie wzrostu i zaburzenia hormonalne. Uwzględniając powyższe, działania przewidziane w niniejszym programie w 2015 roku będą się koncentrowały głównie na profilaktyce mającej na celu zapobieganiu uzależnieniom wśród dzieci i młodzieży szkolnej na terenie gminy. IV. REALIZATORZY PROGRAMU 1. Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kościerzynie 2. Wójt Gminy Kościerzyna 3. GOPS Kościerzyna 4. Gminny Zespół Interdyscyplinarny 5. Komenda Powiatowa Policji w Kościerzynie 6. Placówki oświatowe 7. Publiczne i niepubliczne ośrodki zdrowia 8. Zakład Sportu Kultury i Turystyki 9. Osoby fizyczne i prawne 10.Straż Gminna w Kościerzynie

6 11.Organizacje pozarządowe V. CELE Celem głównym Programu jest zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych, zmniejszenie rozmiarów i natężenia tych, które aktualnie występują oraz rozwijanie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi. Cele szczegółowe: 1. Ograniczenie spożycia napojów alkoholowych. 2. Zmiana zachowań i postaw mieszkańców w sytuacjach związanych z alkoholem. 3. Wdrożenie nowoczesnych form profilaktyki kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży. 4. Poprawa funkcjonowania rodzin, w których występują problemy alkoholowe oraz rodzin zagrożonych uzależnieniem. 5. Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych. 6. Objęcie pomocą większej liczby osób uzależnionych od alkoholu. 7. Zmniejszenie poczucia bezradności w poszukiwaniu pomocy. VI. ZADANIA PROGRAMU Zadanie 1 Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, realizowane poprzez: wspieranie placówek leczenia uzależnienia od alkoholu,

7 motywowanie zarówno osób uzależnionych, jak i osób współuzależnionych do podjęcia psychoterapii w placówkach leczenia uzależnień oraz kierowanie na leczenie specjalistyczne, motywowanie osób pijących ryzykownie i szkodliwie, ale nieuzależnionych, do zmiany szkodliwego wzoru picia, udzielanie wsparcia osobom po zakończonym leczeniu odwykowym, rozpoznanie zjawiska przemocy domowej, udzielenie stosownego wsparcia i informacji o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy, inicjowanie interwencji w przypadku diagnozy przemocy domowej, informowanie o możliwościach oraz sposobach terapii oraz instytucjach i stowarzyszeniach, w których możliwa jest specjalistyczna pomoc i wparcie. Zadanie 2 Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, poprzez: Finansowanie zajęć i programów socjoterapeutycznych lub opiekuńczowychowawczych dla dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym. Dofinansowanie obozów socjoterapeutycznych dla dzieci z rodzin z problem alkoholowym. Finansowanie zatrudnienia pracowników merytorycznych w placówkach udzielających pomocy dzieciom oraz młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym. Podnoszenie kompetencji w zakresie pracy z dziećmi z rodzin z problemem alkoholowym oraz w zakresie prowadzenia zajęć profilaktycznych (kursy, szkolenia, konferencje).

8 Finansowanie dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach socjoterapeutycznych. Warsztaty psychologiczne dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy Kościerzyna. Wspieranie pracy interdyscyplinarnego zespołu. Organizowanie zajęć dla rodziców dzieci uczęszczających na zajęcia, mających na celu podniesienie ich kompetencji wychowawczych. Zwiększenie dostępności i podniesienie jakości pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie z problemem alkoholowym. Doskonalenie metod pracy w sytuacji przemocy w rodzinie w ramach procedury Niebieskiej Karty finansowanie szkoleń. Edukacja społeczna poprzez upowszechnianie materiałów informacyjnoedukacyjnych o problemie uzależnień oraz przemocy w rodzinie (broszury, ulotki, informacje w lokalnej prasie). Wspieranie działań profilaktycznych i związanych z opieką psychologiczną i prawną dla rodzin dotkniętych problemem uzależnień i przemocy, inicjowanych poprzez szkoły, organizacje pozarządowe i inne instytucje. Koordynowanie działań o charakterze pomocowym poprzez ścisłą współpracę z Policją, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, ochroną zdrowia, szkołami, sądami itp. Działania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Kościerzyna (kontrole punktów sprzedaży napojów alkoholowych, podnoszenie swoich kwalifikacji, wynagrodzenia, bieżąca działalność). Zadanie 3 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, poprzez:

9 Organizowanie badań, sondaży, diagnoz i ekspertyz, pozwalających ocenić aktualny stan problemów alkoholowych, zasobów oraz efektów podejmowanych działań. Dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy profilaktycznej z dziećmi z rodzin alkoholowych oraz rozwijania umiejętności prowadzenia zajęć profilaktycznych organizowanych dla nauczycieli, pedagogów i psychologów. Współpraca z placówkami oświatowymi w zakresie realizacji profesjonalnych programów profilaktycznych i edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli. Organizowanie na terenie szkół i innych placówek oświatowo i opiekuńczo wychowawczych programów oraz przedstawień profilaktycznych dla dzieci i młodzieży. Wspieranie programów i przedsięwzięć profilaktycznych opracowanych i realizowanych przez młodzież, skierowanych do grup rówieśniczych. Podejmowanie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych oraz działań kontrolnych i interwencyjnych, mających na celu ograniczenie dostępności napojów alkoholowych i przestrzeganie zakazu sprzedaży alkoholu osobom poniżej 18. roku życia. Kontynuacja realizacji programów profilaktycznych dotyczących zagadnień podnoszących świadomość w zakresie zdrowotnych, psychologicznych, społecznych konsekwencji nadużywania alkoholu. Przeprowadzanie lokalnych i regionalnych kampanii edukacyjnych na tematy związane z profilaktyką alkoholową oraz współudział w ogólnopolskich kampaniach medialnych dotyczących tej tematyki. Wspieranie działań profilaktycznych o charakterze rozrywkowym, sportowym itp. dla dzieci i młodzieży w szczególny sposób eksponujący

10 szkodliwość alkoholu, narkotyków oraz dopalaczy (spektakle, zawody sportowe, festyny, konkursy, itp.). Zakup i rozprowadzanie materiałów informacyjno edukacyjnych (książki, broszury, ulotki, itp.). Szkolenia i kursy specjalistyczne dla osób zajmujących się pracą z osobami uzależnionymi oraz współuzależnionymi. Działalność na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości na drogach oraz w miejscach publicznych (kampanie społeczne, edukacja w szkołach, współpraca na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego). Edukacja publiczna prowadzenie systemu informacji na temat działań podejmowanych na terenie gminy na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, np. informacje w lokalnej prasie, informacje na tablicach ogłoszeń. Monitorowanie skali problemów alkoholowych w środowisku lokalnym. Inicjowanie działań na rzecz współpracy służb i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w miejscach publicznych. Zadanie 4 Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, poprzez: Współpracę z organizacjami, jednostkami i stowarzyszeniami działającymi na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Wykorzystywanie lokalnych zasobów do tworzenia koalicji na rzecz ograniczenia problemów alkoholowych i przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

11 Zadanie 5 Podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osób uzależnionych od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego (kierowanie spraw do Sądu Rejonowego) Pokrycie kosztów sądowych. Pokrycie kosztów poniesionych na sporządzenie opinii lekarzy biegłych sądowych w przedmiocie uzależnienia (psycholog, psychiatra). Zadanie 6 Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, w sprawach: Naruszenia zakazu reklamy i promocji alkoholowych. Naruszenia zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym, nieletnim oraz na kredyt lub pod zastaw. Celem koordynacji postępowania przed sądem, sporządzenia aktu oskarżenia, nadzorowania i reprezentowania przed organami ścigania dopuszcza się dofinansowanie wskazanego przez wójta oskarżyciela publicznego. Prowadzenie działań kontrolnych punktów sprzedaży napojów alkoholowych. VII. DZIAŁALNOŚĆ GMINNEJ KOMISJI ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W GMINIE KOŚCIERZYNA Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kościerzynie działa na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz z późn. zm.). Gminną Komisję

12 Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kościerzynie powołuje Wójt Gminy Kościerzyna oraz zatwierdza jej regulamin działania. Do zadań Komisji należy, w szczególności: o podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia przez sąd o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, o przygotowanie dokumentacji związanej z postępowaniem sądowym wraz z opinią przygotowaną przez biegłych, o prowadzenie ewidencji osób uzależnionych, o opiniowanie zgodności lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych z ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz z uchwałami Rady Gminy, będących podstawą do uzyskania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, o podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów dotyczących promocji i reklamy określonych w art.13¹ i art.15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, o inicjowanie działań stanowiących zadania własne gminy w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, o rozpatrywanie zawiadomień z instytucji, organizacji społecznych i od osób fizycznych dotyczących osób nadużywających alkoholu, o występowanie z wytyczeniem priorytetów gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, o współpraca z innymi organami administracji państwowej i samorządowej oraz organizacjami społecznymi, związkami wyznaniowymi w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii.

13 Członkowie komisji za udział w posiedzeniach otrzymują wynagrodzenie w wysokości 20% minimalnego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Przewodniczący komisji za udział w posiedzeniach otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Podstawą wynagrodzenia są listy obecności z posiedzenia Komisji. Wydatki na wynagrodzenia, szkolenia, koszty podróży służbowych (delegacje) członków, utrzymanie i doposażenie Gminnej Komisji realizowane są ze środków budżetu Gminy przeznaczonych na realizację zadań własnych wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi określonych w niniejszym Programie. VIII. ŹRÓDŁA I ZASADY FINANSOWANIA Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizowany będzie w ramach środków finansowych planowanych w budżecie Gminy Kościerzyna w dziale 851 ochrona zdrowia, w rozdziale przeciwdziałanie alkoholizmowi. Finansowanie niniejszego programu dokonywane będzie głównie z rocznych opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Szczegółowe zapotrzebowanie na środki finansowe przeznaczonych na realizację zadań wynikających z Gminnego Programu zatwierdza Wójt Gminy. IX. KONTROLA EFEKTYWNOŚCI PROGRAMU Sporządzanie raz w roku sprawozdania z wykonania Programu, zawierającego informacje dotyczące ilości środków finansowych

14 przeznaczonych na realizację poszczególnych działań, liczby przeprowadzonych i/lub dofinansowanych form w ramach poszczególnych działań, liczby osób objętych poszczególnymi działaniami, liczby podmiotów, z którymi nawiązano współpracę. Wójt Gminy Kościerzyna sprawuje na bieżąco nadzór nad realizacją Gminnego Programu i podejmuje niezbędne działania zmierzające do osiągnięcia wyznaczonych celów.