Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie delokalizacji w kontekście rozwoju regionalnego (2004/2254(INI))

Transkrypt

1 P6_TA(2006)0077 Delokalizacja w kontekście rozwoju regionalnego Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie delokalizacji w kontekście rozwoju regionalnego (2004/2254(INI)) Parlament Europejski, uwzględniając wspólnotową Kartę Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników z roku 1989 i odnoszący się do niej program działania, uwzględniając dyrektywę Rady 94/45/WE z dnia 22 września 1994 r. w sprawie ustanowienia Europejskiej Rady Zakładowej lub trybu informowania i konsultowania pracowników w przedsiębiorstwach lub w grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym 1, uwzględniając dyrektywę Rady 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliŝania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych 2, uwzględniając dyrektywę Rady 2001/23/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliŝania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów 3, uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/14/WE z dnia 11 marca 2002 ustanawiającą ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej 4, uwzględniając komunikat Komisji - Wytyczne w sprawie pomocy państwa o przeznaczeniu regionalnym 5, uwzględniając komunikat Komisji - Poprawki do wytycznych w sprawie pomocy państwa o przeznaczeniu regionalnym na okres po 1 stycznia 2007 r. 6, uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 2204/2002 z dnia 12 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia 7, uwzględniając własną rezolucję z dnia 13 marca 2003 r. w sprawie zamykania przedsiębiorstw, które skorzystały z pomocy finansowej Unii Europejskiej 8 uwzględniając rezolucję z dnia 22 kwietnia 2004 r. dotyczącą komunikatu Komisji w Dz.U. L 254 z , str. 64. Dz.U. L 225 z , str. 16. Dz.U. L 82 z , str. 16. Dz.U. L 80 z , str. 29. Dz.U. C 74 z , str. 9. Dz.U. C 110 z , str. 24. Dz.U. L 337 z , str. 3. Dz.U. C 61 z , str. 425.

2 sprawie trzeciego sprawozdania na temat spójności ekonomicznej i społecznej 1, uwzględniając rezolucję z dnia 6 lipca 2005 r. w sprawie projektu rozporządzenia Rady ustanawiającego ogólne zasady dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności 2 uwzględniając własną rezolucję z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie znaczenia pomocy publicznej jako instrumentu rozwoju regionalnego 3, uwzględniając artykuły 87 ust. 3, art. 136 oraz 158 Traktatu WE, uwzględniając art. 45 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A6-0013/2006), A. mając na uwadze, Ŝe celem polityki rozwoju regionalnego jest sprzyjanie rozwojowi regionów Unii Europejskiej; mając na uwadze, Ŝe w związku z tym naleŝy zapewnić zbieŝność między polityką rozwoju regionalnego a polityką konkurencji, opartą na załoŝeniu, Ŝe pomoc publiczna nie moŝe stanowić zachęty do delokalizacji działalności gospodarczej; B. mając na uwadze, Ŝe polityka spójności jest instrumentem Unii Europejskiej umoŝliwiającym regionom najbiedniejszym wyrównanie poziomu rozwoju, oraz Ŝe konieczne jest wspieranie przedsiębiorstw oraz inwestowanie w projekty infrastrukturalne w tych regionach; mając na uwadze, Ŝe pomoc publiczna jest instrumentem prawnym słuŝącym osiągnięciu tego celu, C. mając na uwadze, Ŝe przedsiębiorstwa podejmują decyzję o przeniesieniu działalności z róŝnych względów, przy czym niektóre z nich zupełnie nie są związane z kwestią produkcyjności, wydajności lub rentowności przedsiębiorstwa; mając na uwadze, Ŝe delokalizacje te mogą spowodować znaczące zmniejszenie liczby miejsc pracy i trudności gospodarcze, których wpływ na rozwój regionalny jest tym większy, im mniej moŝliwości zatrudnienia istnieje w regionie, gdzie przedsiębiorstwa dotychczas funkcjonowały, D. mając na uwadze, Ŝe sytuacja ta spowodowała konieczność przyjęcia na poziomie wspólnotowym ram prawnych wprowadzających systemy nadzoru, mające na celu ocenę kosztów społeczno-ekonomicznych delokalizacji; mając na uwadze, Ŝe Parlament w wyŝej wymienionej rezolucji z dnia 6 lipca 2005 r. wezwał do przyjęcia wszelkich środków prawnych niezbędnych do tego, aby przedsiębiorstwa, które korzystają z kredytów udzielanych przez Wspólnotę nie przenosiły działalności w perspektywie długoterminowej, przez z góry określony okres, oraz przepisów wprowadzających zakaz dofinansowywania operacji powodujących likwidację znaczącej liczby miejsc pracy lub zamykanie zakładów produkcyjnych w miejscu ich pierwotnego usytuowania; mając na uwadze, Ŝe Parlament uznał równieŝ w wyŝej wymienionej rezolucji z dnia 15 grudnia 2005 r., Ŝe pomoc Unii Europejskiej przeznaczona na przenoszenie przedsiębiorstw nie przynosi Ŝadnej wartości dodanej w skali europejskiej i Ŝe w związku z tym naleŝy z niej zrezygnować, 1 2 Dz.U. C 104 E z , str Teksty przyjęte w tej dacie, P6_TA(2005) Teksty przyjęte w tej dacie, P6_TA(2005)0527

3 E. mając na uwadze, Ŝe globalizacja, postęp technologiczny i zmniejszenie barier w wejściu na rynki niektórych krajów ułatwiają wymianę międzynarodową i stanowią szansę dla Unii Europejskiej w dobie globalizacji, jednak mogą się równieŝ przyczynić do wzrostu zagroŝeń związanych z przenoszeniem przedsiębiorstw, F. mając na uwadze, Ŝe pomoc publiczna powinna przyczyniać się do tworzenia trwałych miejsc pracy, G. mając na uwadze, Ŝe ani aparat statystyczny we Wspólnocie, ani w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej nie jest obecnie w stanie udzielić dokładnych, globalnych danych statystycznych na temat skali zjawiska przenoszenia działalności w obrębie Unii lub poza jej terytorium, w szczególności jeŝeli chodzi o ocenę ilościową delokalizacji przedsiębiorstw oraz o ich wpływ na zatrudnienie w krajach pochodzenia i w krajach docelowych; Ŝe w związku z tym naleŝy wzmocnić europejskie instrumenty statystyczne, H. mając na uwadze, Ŝe pomoc publiczna moŝe okazać się konieczna jako środek nadzwyczajny w sytuacjach, w których restrukturyzacja lub delokalizacja będą prowadzić do utraty wielu miejsc pracy na danym terenie, 1. podkreśla wagę problemu delokalizacji przedsiębiorstw w wielu krajach Unii Europejskiej; 2. domaga się, aby cele spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej, a takŝe strategiczny cel osiągnięcia pełnego zatrudnienia, wraz z przysługującymi uprawnieniami, i postępu socjalnego, wyraŝone w artykule 1-3 ust. 3 projektu Traktatu Konstytucyjnego były respektowane i stosowane, oraz domaga się, aby praktyki, które nie przyczyniają się do realizacji tych celów, jak na przykład delokalizacje nieuzasadnione względami gospodarczymi lub mogące spowodować likwidację znacznej liczby miejsc pracy, nie otrzymywały wsparcia finansowego Unii Europejskiej; 3. przypomina, Ŝe fundusze strukturalne i fundusze spójności mają słuŝyć osiągnięciu celu spójności, polegającego na promowaniu spójności i solidarności między Państwami Członkowskimi i Ŝe największe wysiłki naleŝy koncentrować przede wszystkim w regionach o niŝszym stopniu rozwoju gospodarczego; 4. stwierdza, Ŝe delokalizacja moŝe wpływać nie tylko na przemysł zwany tradycyjnym, o wysokiej koncentracji zatrudnienia, ale równieŝ na przemysł o wysokiej koncentracji kapitału oraz na sektor usług; 5. zaleca Komisji, aby uwaŝnie śledziła obecne procesy zamykania i delokalizacji przedsiębiorstw i domagała się zwrotu przyznanej pomocy w przypadku niewłaściwego jej wykorzystywania; 6. podkreśla konieczność zaangaŝowania się Komisji i Państw Członkowskich w przyjmowanie środków, zarówno na poziomie wspólnotowym, jak i krajowym, pozwalających uniknąć potencjalnych negatywnych skutków delokalizacji dla rozwoju gospodarczego, jak równieŝ dramatów społecznych spowodowanych bezpośrednio lub pośrednio utratą zatrudnienia wynikającą z przenoszenia przedsiębiorstw z regionów Unii Europejskiej, które w niewielkim stopniu zdolne są do przebranŝowienia lub w ogóle nie posiadają takiej zdolności, 7. zachęca Komisję do podjęcia wszelkich koniecznych kroków mających na celu

4 zapobieganie sytuacjom, w których regionalna polityka europejska mogłaby stanowić zachętę do delokalizacji przedsiębiorstw, co w konsekwencji mogłoby spowodować utratę miejsc pracy; 8. docenia przedłoŝoną w ramach reformy funduszy strukturalnych propozycję Komisji, mającą na celu karanie przedsiębiorstw, które otrzymawszy pomoc finansową z Unii Europejskiej dokonują delokalizacji swojej działalności w okresie siedmiu lat od daty przyznania tejŝe pomocy, traktując tę propozycję jako pierwszy krok niezbędny do uzyskania spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej w Unii Europejskiej; 9. domaga się równieŝ, aby przedsiębiorstwa, które po otrzymaniu pomocy publicznej - szczególnie w przypadku niespełnienia wszystkich warunków, od których uzaleŝnione jest otrzymanie takiej pomocy - lub po zwolnieniu pracowników zatrudnionych w miejscu gdzie pierwotnie była prowadzona działalność wbrew przepisom krajowym i międzynarodowym, przystępują do delokalizacji wewnątrz Unii Europejskiej, nie mogły juŝ skorzystać z pomocy publicznej udzielanej w ich nowym miejscu działalności oraz aby nie mogły korzystać z funduszy strukturalnych lub pomocy publicznej przez siedem lat od daty delokalizacji; 10. uwaŝa, Ŝe naleŝy równieŝ przewidzieć środki dotyczące delokalizacji zwanych odwróconymi, czyli delokalizacji powodujących pogorszenie warunków w dziedzinie zatrudnienia bez przenoszenia działalności przedsiębiorstwa; 11. uwaŝa, Ŝe wobec braku lepszej koordynacji krajowych systemów socjalnych konieczne staje się podjęcie ogółu skoordynowanych środków w ramach poszczególnych polityk Unii Europejskiej; w związku z tym wzywa do jak najszybszego ustanowienia ogólnoeuropejskiej strategii zapobiegania, nadzoru i kontroli delokalizacji przedsiębiorstw zarówno w obrębie UE, jak i poza jej terenem, prowadzonej na poziomie Unii i skoordynowanej ze wszystkimi Państwami Członkowskimi; 12. w tym kontekście zwraca uwagę na wagę wyŝej wymienionej rezolucji Parlamentu z dnia 13 marca 2003 r. oraz wzywa Komisję do powierzenia Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków śycia i Pracy w Dublinie (Europejskie Centrum Monitorowania Zmian) zadania przeprowadzenia analizy, oceny (obejmującej określenie liczby stworzonych i zlikwidowanych miejsc pracy, z uwzględnieniem aspektu jakościowego) i kontroli zjawiska delokalizacji, celem obiektywnego stwierdzenia jego skutków społecznych i gospodarczych oraz wpływu, jaki wywiera na politykę spójności, zagospodarowania przestrzennego oraz rozwój regionalny oraz do przedstawiania Parlamentowi, w formie sprawozdań okresowych, wniosków i konkretnych propozycji; 13. z zadowoleniem stwierdza, Ŝe Komisja przyjęła środki ustanawiające nowe wytyczne dotyczące pomocy państwa dla celów regionalnych, przewidujących zwrot pomocy przez przedsiębiorstwa, które nie przestrzegają warunków związanych z otrzymaniem takiej pomocy i przenoszą miejsce swojej działalności w obrębie Unii Europejskiej lub poza jej teren; 14. zauwaŝa, Ŝe Komisja zawarła równieŝ nowe wytyczne do pomocy państwa dla celów regionalnych systemu pozwalającego na przyznawanie pomocy publicznej jako środka wyjątkowego w przypadku utraty wielu miejsc pracy, nawet jeŝeli dany region lub okolica nie byłyby normalnie uprawnione do takiej pomocy;

5 15. ponawia swoje wezwanie, aby regulacje prawne dotyczące pomocy państwa były spójne oraz aby unikać nadmiernych dysproporcji pomiędzy sąsiadującymi regionami w zakresie pomocy; 16. wzywa Komisję do uzaleŝniania przyznawania i udzielania pomocy publicznej, finansowanej z budŝetu Unii Europejskiej lub Państw Członkowskich, od przyjęcia stosownych zobowiązań w dziedzinie zatrudnienia i rozwoju lokalnego, mających moc wiąŝącą dla przedstawicieli przedsiębiorstw oraz dla właściwych władz lokalnych, regionalnych i krajowych; 17. zwraca uwagę Komisji, na znaczenie powiązania takiej pomocy z długoterminowymi, rzetelnymi gwarancjami na rzecz zatrudnienia i wzrostu gospodarczego w danym regionie; 18. wzywa Komisję do skutecznego stosowania obowiązujących przepisów dotyczących zwrotu dotacji przez przedsiębiorstwa niedotrzymujące swoich zobowiązań co do inwestycji, na które otrzymały pomoc publiczną oraz do sporządzenia sprawozdania na temat stosowania obecnych przepisów; 19. wzywa równieŝ Komisję i Państwa Członkowskie do sporządzenia listy przedsiębiorstw, które naruszają zasady korzystania z pomocy publicznej lub funduszy wspólnotowych, przenosząc działalność w obrębie Unii Europejskiej lub poza jej teren, co jest niezgodne ze obowiązkiem nieprzerwanego prowadzenia działalności określonym w odpowiednich przepisach; 20. wzywa Komisję do opracowania europejskiego kodeksu postępowania w celu uniknięcia przenoszenia przedsiębiorstw lub ich zakładów produkcyjnych do innego regionu bądź kraju Unii Europejskiej wyłącznie w celu otrzymania europejskiej pomocy finansowej; 21. wzywa Komisję do pracy nad włączeniem klauzul socjalnych do traktatów międzynarodowych, na podstawie pięciu konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), które uwaŝa się za priorytetowe, mianowicie dotyczących prawa organizowania się, swobody zrzeszania się, zakazu pracy dzieci, zakazu pracy przymusowej i dyskryminacji; wzywa do tego, aby wdroŝenie tych klauzul socjalnych było poparte konkretnymi środkami i bodźcami dla tych państw i przedsiębiorstw, które podporządkowały się tym klauzulom; wzywa Komisję i Radę do zapewnienia, aby sprawa ta ponownie znalazła się w porządku dziennym konferencji ministerialnej Światowej Organizacji Handlu oraz aby został utworzony komitet ds. handlu i praw człowieka, który zajmowałby się przede wszystkim kwestiami praw człowieka w świecie pracy; 22. jest przekonana, Ŝe zapewnienie większej przejrzystości w odniesieniu do wszystkich miejsc, gdzie produkty są wytwarzane, oraz w zakresie obowiązujących standardów pracy pomogłyby wpływać na kupujących i konsumentów w zakresie wyboru nabywanych produktów; 23. domaga się, aby przedsiębiorstwa korzystające z pomocy publicznej były zachęcane do rozwijania, wspólnie z organizacjami przedstawicielskimi pracowników oraz władzami regionalnymi i lokalnymi, modelu przedsiębiorstwa odpowiedzialnego, uczestniczącego w realizacji polityki spójności i mającego na celu zrównowaŝony rozwój regionalny; 24. wzywa Komisję oraz Państwa Członkowskie, aby we współpracy z zainteresowanymi władzami lokalnymi i regionalnymi zajęły się kwestią skutecznego i celowego

6 wykorzystania funduszy europejskich, ukierunkowanego na kształcenie zawodowe i przekwalifikowanie pracowników w regionach dotkniętych restrukturyzacją lub delokalizacjami, w szczególności pracowników, którzy stracili pracę bezpośrednio z powodu delokalizacji ich byłego pracodawcy; 25. podkreśla konieczność ukierunkowania i wzmocnienia udziału funduszy strukturalnych w tworzeniu miejsc pracy, zapewnieniu trwałego wzrostu gospodarczego, zakładaniu nowych przedsiębiorstw tworzących miejsca pracy, kształceniu zawodowym przez całe Ŝycie, a takŝe poprawie wydajności; w związku z tym popiera propozycję Komisji mającą na celu utworzenie ogólnego funduszu, który umoŝliwiłby zapobieganie i odpowiednie postępowanie w przypadku wystąpienia kryzysu gospodarczego i społecznego związanego z restrukturyzacją lub delokalizacją, domagając się, aby fundusz ten został zasilony środkami pozwalającymi na realizację objętych nim zadań; 26. uwaŝa, iŝ wykorzystanie funduszy wspólnotowych, zwłaszcza środków przeznaczonych na przemysł i udzialanych w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, powinno zostać podporządkowane specjalnym zasadom dotyczącym innowacji, rozwoju lokalnego, zatrudnienia, jak równieŝ przyjęciu przez korzystające z nich przedsiębiorstwa zobowiązania do długoterminowej produkcji na terytorium Unii Europejskiej; wzywa w szczególności do poszanowania i wzmocnienia przepisów w sprawie wykorzystania funduszy strukturalnych; 27. zwraca się o ochronę praw poszkodowanych pracowników oraz zapewnienia im pełnej gwarancji dostępu do informacji; 28. uwaŝa, Ŝe negatywne skutki licznych delokalizacji powinny doprowadzić do podjęcia otwartej i konstruktywnej refleksji nad stworzeniem prawdziwej europejskiej przestrzeni socjalnej i jest zdania, Ŝe dialog społeczny pełni waŝną rolę w zapobieganiu delokalizacjom i radzeniu sobie z ich skutkami; 29. zwraca się do Komisji, aby przyjęła wytyczne, podobnie jak w przypadku reformy funduszy strukturalnych, mające na celu nakładanie surowszych sankcji na przedsiębiorstwa, które przeniosły swą działalność w całości lub częściowo poza teren Unii Europejskiej, mimo Ŝe skorzystały z pomocy publicznej; 30. Ŝąda zapewnienia wszystkim zainteresowanym stronom prawa do informacji o udzieleniu przedsiębiorstwu pomocy finansowej; 31. Ŝąda uwzględnienia w szczególności problemów obszarów granicznych, w których istnieją duŝe róŝnice w zakresie wsparcia; 32. zaleca swoim właściwym dla tej sprawy komisjom uwaŝne ocenianie biegu nadanego niniejszej rezolucji przez Komisję; 33. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parlamentom krajowym Państw Członkowskich.