Nowoczesny Bank Spółdzielczy

Transkrypt

1 Krajowa Izba Rozliczeniowa poinformowała, że wkrótce umożliwi realizację płatności mobilnych pomiędzy osobami fizycznymi (P2P, ang. person to person) za pośrednictwem szybkich przelewów systemu Express Elixir. Płatność będzie można zlecić na numer telefonu, który oparty na tzw. bazie aliasów zostanie zamieniony na odpowiadający mu numer rachunku bankowego (NRB) odbiorcy i następnie przetworzony w systemie Express Elixir. Podobne usługi działają już w Europie, a ich potencjał jest oceniany na 1 bln dolarów. W Wielkiej Brytanii, wartość tych operacji w r. wyniosła 1,2 mld funtów i była dwukrotnie wyższa niż rok wcześniej. Mamo, wyślij kasę na smartfon! Przypomnijmy, pięć banków: Alior, Millennium, BZ WBK, ING BSK, mbank i PKO BP w r. zawarło porozumienie z KIR S.A. w sprawie budowy jednolitego standardu płatności. Na mocy tej umowy została powołana spółka Polski Standard Płatności (PSP) do zarządzania systemem, autoryzacją oraz rozliczaniem płatności mobilnych w terminalach, w bankomatach i w internecie. KIR ma realizować obsługę przepływów finansowych, rozrachunek odbywa się z wykorzystaniem systemu Elixir, zaś obsługa płatności mobilnych typu P2P będzie prowadzona poprzez płatności natychmiastowe Express Elixir z wykorzystaniem utrzymywanej przez PSP bazy aliasów pozwalającej na identyfikację numeru NRB przelewu opartego np. na numerze telefonu. KIR zapewni infrastrukturę teleinformatyczną niezbędną do realizacji przedsięwzięcia oraz dostosuje system OGNIVO do obsługi reklamacji związanych z systemem płatności mobilnych. Co ważne, nowy standard jest otwarty dla innych uczestników rynku, czyli na tych samych warunkach będą mogły z niego korzystać wszystkie zainteresowane banki i firmy polskiego rynku finansowego. Jak zakłada KIR, główne zalety płatności P2P bezpieczeństwo i wygoda mają przekonać do rezygnacji z gotówki również nieubankowionych. Dobrym przykładem sukcesu tej formy płatności jest Kenia, gdzie odsetek osób posiadających rachunek bankowy jest znikomy, lecz z transakcji za pomocą telefonu poprzez aplikację M-Pesa korzysta 15 mln użytkowników. Schemat działania usługi jest prosty zarejestrowani klienci mogą dokonywać wpłat, pobierać 32 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

2 Bankowość mobilna gotówkę w bankomatach oraz przesyłać ją innemu posiadaczowi telefonu bez konieczności dostępu do internetu. Beneficjentami systemu mogą być zarówno konsumenci, jak i banki. Rynek płatności natychmiastowych ma duży potencjał wzrostu, szczególnie w zakresie płatności P2P, a w sytuacji rosnącej presji regulacyjnej i niskich stóp procentowych banki powinny poszukiwać możliwości zwiększenia przychodów transakcyjnych mówi Michał Szymański, wiceprezes KIR S.A.. Coraz więcej uwagi poświęca się też rozwojowi płatności natychmiastowych w ramach całej Unii, szczególnie w strefie euro, gdzie takich rozwiązań obecnie jeszcze nie ma. Zgodnie z rekomendacją Euro Retail Payments Board, organu działającego pod przewodnictwem Europejskiego Banku Centralnego, zarówno upowszechnienie szybkich przelewów, jak i mobilnych przekazów P2P w euro, to obecnie priorytety z punktu widzenia rozwoju płatności detalicznych w Europie. KIR rozliczy nasze karty KIR poinformował również, że otrzymał zgodę NBP na prowadzenie krajowego systemu rozliczeń płatności kartowych SPK. Wdrażany przez KIR system będzie przetwarzał transakcje w punktach usługowo-handlowych, bankomatach oraz innych urządzeniach, obsługiwanych przez agentów rozliczeniowych działających na rynku lokalnym. KIR rozliczy płatności kartowe oraz udostępni wsparcie techniczne, niezbędne do obsługi transakcji. KARTA, KTÓRA PŁACI W RATACH Visa udostępnia kartę ratalną, która dzięki technologii mikroprocesorowej EMV już w trakcie dokonywania płatności w terminalu pozwala użytkownikowi określić liczbę rat, na które chce rozłożyć płatność za zakupy we wszystkich sklepach. Pierwszym wydawcą nowej karty w Polsce i drugim w Europie jest eurobank. Karta ratalna Visa Gold Select rewolucjonizuje proces płatności ratalnych poprzez ograniczenie formalności do minimum, szybkość i prostotę. Dotychczas chęć skorzystania z planu ratalnego wymagała kontaktu z bankiem lub logowania do serwisu internetowego o ile dany bank udostępniał taką możliwość w celu wskazania, które płatności mają zostać rozłożone na raty, a w niektórych przypadkach było to możliwe tylko dla kart danego banku w wybranej sieci. Teraz użytkownik kredytowej karty ratalnej Visa może samodzielnie zdecydować podczas dokonywania płatności, czy dana transakcja ma zostać potraktowana jak zwykła transakcja kartą kredytową, czy też rozłożona na wybraną przez niego liczbę dogodnych, miesięcznych rat. Możliwość rozłożenia płatności na raty dotyczy zakupów powyżej 300 zł i maksymalnie 80 proc. limitu kredytowego. DOBRE CZASY DLA CASH BACK Nadchodzą lepsze czasy dla usługi cash back. Dzięki obniżkom stawek interchange rośnie zapał do honorowania w małych sklepach transakcji bezgotówkowych. Jak twierdzą eksperci w miejscowościach pozbawionych dostępu do sieci bankomatów, placówki handlowe mogą z cash back uczynić spory atut. Raport NBP podaje, że wypłatę sklepową z karty oferowało na koniec grudnia r. około 72 tys. placówek handlowych (sklepy i supermarkety, stacje benzynowe, hotele, salony prasowe), w IV kwartale ich liczba wzrosła o 11,4 tys. kolejnych punktów. Usługa jest dostępna na rynku krajowym od 2006 r. Użytkownicy kart mogą wypłacić do 300 zł gotówki w ramach cash back, niezależnie od wysokości transakcji bezgotówkowej. W grudniu r. organizacja Visa podwyższyła obowiązujący dotychczas górny limit wypłaty z 200 do 300 zł. Dzięki tej zmianie można mówić o ujednoliceniu ram kwotowych wypłat sklepowych stosowanych w odniesieniu do wszystkich rodzajów kart. Eksperci uważają, że może to być pierwszy krok do wprowadzenia polskiej karty debetowej. Transakcje dokonywane kartami są rozliczane lokalnie na przykład w Niemczech czy we Francji. Jak zapewnia jednak KIR nie chodzi o tworzenie schematu krajowej karty płatniczej, a jedynie lokalną obsługę określonych procesów w zakresie rozliczeń transakcji dokonanych z użyciem kart Visa i MasterCard. Podstawową działalnością KIR jest rozliczanie transakcji międzybankowych. Już teraz obsługujemy 1,6 mld przelewów rocznie Mamy trwałe relacje i wieloletnie umowy w ramach obecnie świadczonych usług z bankami i częścią agentów rozliczeniowych. Rozliczanie transakcji kartowych jest dla nas naturalnym rozszerzeniem prowadzonej działalności mówi Dariusz Marcjasz, wiceprezes KIR S.A. Zgoda NBP umożliwia podpisanie umów z pierwszymi z uczestnikami systemu SPK oraz szybkie uruchomienie procesów wdrożeniowych. Dotychczas zostało podpisanych kilka listów intencyjnych, zarówno z bankami jak i agentami rozliczeniowymi. Nowy system będzie gotowy do produkcyjne- 4/

3 WSKAŹNIKI UDZIAŁU KREDYTÓW ZAGROŻONYCH W KREDYTACH NA KARTACH KREDYTOWYCH, KREDYTACH KONSUMPCYJNYCH I KREDYTACH MIESZKANIOWYCH W KOLEJNYCH MIESIĄCACH OD GRUDNIA 2012 R. LICZBA WYEMITOWANYCH KART ZBLIŻENIOWYCH ORAZ UDZIAŁ KART ZBLIŻENIOWYCH W LICZBIE WSZYSTKICH KART PŁATNICZYCH NA KONIEC KOLEJNYCH KWARTAŁÓW OD IV KWARTAŁU 2012 R. (WG DANYCH SZACUNKOWYCH NBP) LICZBA PUNKTÓW HANDLOWO-USŁUGOWYCH AKCEPTUJĄCYCH PŁATNOŚCI KARTOWE NA KONIEC KOLEJNYCH KWARTAŁÓW OD IV KWARTAŁU 2012 R. 350 tys. + 15,5 tys ,8 tys. + 13,7 tys. + 5 tys. + 8,1 tys. + 2,8 tys. + 7,9 tys. + 4,2 tys. 250 STRUKTURA LICZBY PRZEPROWADZONYCH TRANSAKCJI PRZY UŻYCIU KART W IV KWARTALE R ,4 242,5 250,5 253,4 261,3 265,5 279, Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Źródło: Narodowy Bank Polski 34 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

4 Bankowość mobilna go wdrożenia pierwszych uczestników w drugiej połowie roku, po zakończeniu procesów certyfikacyjnych wymaganych przez organizacje kartowe deklaruje wiceprezes KIR. Plastik ma dobre przebicie Według nowego raportu NBP mamy w portfelach 36,1 mln kart płatniczych, w tym 29,7 mln kart debetowych i 6 mln kart kredytowych. W IV kw. r. przy użyciu kart przeprowadzono 553 mln transakcji bezgotówkowych na łączną kwotę 44,4 mld zł, plastik posłużył nam do realizacji średnio 20,5 transakcji, zarówno gotówkowych, jak i bezgotówkowych. Odnotowano 2,9 mln transakcji kartami w internecie, tj. o 13,8 proc. więcej niż w III kw., a ich wartość wyniosła 578 mln zł przy średniej jednostkowej 198 zł. ZNIKAJĄCE BANKOMATY PŁATNOŚCI W INTERNECIE W III ORAZ IV KWARTALE R. Liczba transakcji Wartość transakcji (zł) Średnia wartość pojedynczej transakcji (zł) Procentowy udział transakcji internetowych do wszystkich transakcji bezgotówkowych Q3 ZMIANA ZMIANA% Q tys. +13,8% ,3 mln -0,2% ,3 198,4 0,53% 0,55% Pozytywne zmiany zachodzą na rynku akceptacji kart. NBP podał, że na koniec grudnia r. było 305 tys. punktów handlowo-usługowych przystosowanych do obrotu bezgotówkowego (kwartalny wzrost o 5,3 proc.) oraz 398 tys. terminali POS w ostatnim kwartale przybyło 19,4 tys. nowych urządzeń (+5,1 proc.). W całym roku liczba punktów handlowo-usługowych akceptujących płatności powiększyła się o 44 tys. nowych placówek (+17 Euronet zapowiedział likwidację bankomatów we wszystkich lokalizacjach, które nie przynoszą zysków. Dotyczy to głównie małych miejscowości informuje newseria.pl. Dlatego firma zamierza przenieść swoje instalacje do dużych ośrodków. Ocenia się, że rentowne są bankomaty, z których klienci miesięcznie dokonują od 3 do 3,5 tys. transakcji. Euronet chciał wprowadzić dodatkowe opłaty za wypłaty gotówki (surcharge), lecz nie zgodziło się na to Ministerstwo Finansów. System surcharge, znany przede wszystkim w USA, jest szansą na dodatkowy zarobek np. dla właścicieli punktów handlowych. Umożliwia zakup prywatnego bankomatu, wstawienie go np. do sklepu i zwrot kosztów obsługi i serwisowania urządzenia z kieszeni osoby wypłacającej pieniądze. Dzięki surcharge nowe instalacje mogą powstać w takich lokalizacjach, które do tej pory były omijane przez banki i duże organizacje płatnicze, ponieważ nie generowały wystarczająco wysokich obrotów. Sieć bankomatów w Polsce nadal jest słabo rozwinięta. Wszystkich mamy ok. 500 na milion mieszkańców, podczas gdy średnia europejska to 870 instalacji. DWA PLASTIKI W JEDNYM Getin Bank udostępnia klientom kartę Visa SimplyOne, która umożliwia korzystanie z funkcji debetowej i kredytowej, czyli realizowanie transakcji w ciężar środków dostępnych na koncie osobistym lub w ciężar limitu kredytowego. To bank wydawca ustala, jakie dwie z trzech możliwych funkcji będą na niej zapisane funkcja debetowa, kredytowa czy przedpłacona. Jedna z tych funkcji (np. karta debetowa) zostaje wybrana jako domyślna i zapisana w mikroprocesorze oraz na pasku magnetycznym, zaś druga zostaje zapisana wyłącznie w mikroprocesorze, przy czym sama karta może również obsługiwać płatności zbliżeniowe dla domyślnej funkcji. Decyzję, którą z kart dokonać transakcji, użytkownik Visa SimplyOne podejmuje w momencie jej realizacji. Podczas płatności użytkownik wprowadza kartę do czytnika, a terminal POS pyta, którą z dwóch funkcji karty chcemy zapłacić. Podobnie dzieje się w przypadku bankomatów, gdzie użytkownik wskazuje, z której funkcji chce skorzystać. Obie funkcje płatnicze (karty) mają ten sam okres ważności, jednak różnią się numerami kart oraz kodami CVV2, które umożliwiają dokonywanie płatności w internecie obydwiema kartami. 4/

5 Zdjęcia: (NIE)BEZPIECZNE ZBLIŻENIE Expander radzi, co mogą zrobić posiadacze kart zbliżeniowych, aby poprawić bezpieczeństwo swoich pieniędzy. Główny problem polega ta tym, że gdy zgubimy taką kartę, to ktoś może jej bez problemu użyć, w przypadku płatności do kwoty 50 zł nie jest bowiem wymagany PIN. Pierwsze, najbardziej drastyczne rozwiązanie, to poproszenie banku o wyłączenie możliwości dokonywania swoją kartą płatności zbliżeniowych. KNF zasugerowała bankom, że powinny wprowadzić taką opcję, wskazała również, że klienci powinni móc włączyć ograniczenie polegające na tym, że transakcje zbliżeniowe dokonywane ich kartą wymagają podania PIN. Inna możliwość to wykupienie w banku specjalnego ubezpieczenia. Chroni ono przed skutkami nieautoryzowanych transakcji na karcie do kwoty 150 euro. Straty powyżej tej kwoty i tak obciążają bowiem bank. Przy obecnym kursie maksymalna strata posiadacza karty wynosi więc ok. 650 zł. Jest też trzecie rozwiązanie powiadomienia o dokonywanych operacjach. Usługa polega na tym, że po wykonaniu każdej lub wybranych rodzajów operacji bank wysyła do klienta SMS-a lub a. Dzięki temu już po pierwszej nieautoryzowanej transakcji będziemy mogli szybko zastrzec kartę. proc.). Do 427 zł wzrosła też wartość średniej pojedynczej wypłaty w sieci instalacji bankomatowych, jednak wyraźne zmniejszenie liczby transakcji (wypłaty gotówki, depozyty, zakup towarów, przelewy) ma swoje odzwierciedlenie w spadku wskaźników rentowności, np. do 98 zmniejszyła się średnia dzienna liczba transakcji przypadająca na jeden bankomat. Dane NBP potwierdzają, że rośnie skłonność klientów do realizowania płatności bezgotówkowych przy użyciu kart. Pozycję dominującą na rynku nadal utrzymuje organizacja VISA, do której należy 59,3 proc. wydanych w Polsce kart, natomiast drugie miejsce z 39,5 proc. udziałem zajmuje organizacja MasterCard. Zbliżamy karty na potęgę Spośród 36,1 kart płatniczych w obiegu, aż 71,3 proc. to karty mikroprocesorowe z funkcją zbliżeniową. NBP ocenia, że za ich pomocą dokonujemy 33 proc. wszystkich kartowych transakcji, stając się potęgą w płatnościach bezstykowych. W rankingu światowym przed nami są już tylko Australijczycy, za dwa-trzy lata będziemy prawdziwym gigantem w każdym sklepie akceptującym karty zapłacimy zbliżeniowo, ponieważ wszyscy agenci rozliczeniowi instalują już tylko najnowocześniejsze urządzenia, a do 31 grudnia 2016 r. mają obowiązek wymienić wszystkie starsze maszyny na terminale bezstykowe. Visa Europe pochwaliła się, że w ramach realizowanego z polskimi bankami Programu Małych Miast, w r. zainstalowano ponad 35 tys. terminali POS w punktach handlowych 25 tys. detalistów. Obecnie na rynku funkcjonuje 400 tys. tych terminali, z czego ponad 75 proc. przyjmuje płatności zbliżeniowe zarówno kartami, jak i mobilnie. Ze statystyk wynika, że w okresie ostatnich 12 miesięcy dokonaliśmy kartami Visa 1,1 mld płatności, a ich wartość wzrosła o 17,3 proc. do poziomu 21,4 mld euro. Całkowita wartość transakcji (łącznie płatności i wypłaty z bankomatu) zwiększyła się o 8,9 proc. do 66 mld euro. Szybko rozwijały się też płatności kartami Visa w handlu internetowym ich łączna wartość to 959 mln euro (+ 26,8 proc. r./r.). Co ciekawe, Polska jest jednym z krajów najlepiej radzących sobie w Europie z zapobieganiem przestępstwom związanym z użyciem kart. Jeśli chodzi o karty Visa, to współczynnik zawieranych nimi transakcji nieuprawnionych jest blisko 10 razy niższy niż średnia europejska: wynosi 0,005 proc., tj. pięć eurocentów na każdy tysiąc euro wartości transakcji bezgotówkowych. DOJRZ@ŁOŚĆ W SIECI Raport GUS wskazuje na wzrost w r. popularności smartfonów (44 proc. w stosunku do 11,7 proc. w 2011 r.) oraz osób korzystających z nielimitowanego dostępu do internetu mobilnego (27 proc. wobec 15 proc. w r.). Coraz częściej też wybieramy się do sieci po zakupy 45 proc. rodaków korzysta z internetowej oferty sklepów i usługodawców. Nadal jednak 2,8 mln gospodarstw domowych nie posiada komputera, ponad 3 mln rodzin jest pozbawiona dostępu do internetu, a 1,8 mln Polaków na pytanie, dlaczego nie korzysta z sieci, odpowiada, że nie odczuwa takiej potrzeby. Z innych badań wynika, że spośród blisko 13 mln Polaków po pięćdziesiątym roku życia, ponad 10 mln (78 proc.) nie korzysta z internetu. Pod względem kompetencji cyfrowych starszych grup wiekowych (50+), Polska wciąż zajmuje jedne z ostatnich pozycji wśród krajów Unii Europejskiej. 36 Nowoczesny Bank Spółdzielczy

6 D O DAT E K M I E S I Ę C Z N I K A N OWO C Z E S N Y B A N K S P Ó Ł DZ I E LC Z Y BANK (NR 1/2015) URODZAJNYCH GŁÓW FINANSOWANIE ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH B ankowanie na chłopski rozum Rozmowa z Janiną Jadwigą Wolanin prezesem zarządu Banku Spółdzielczego w Księżpolu Euro do grosza a będzie kokosza Rozmowa z Aleksandrą Szelągowską, dyrektor Departamentu Finansów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi S ztuka zarabiania wespół w zespół Granty spod kwoki Grunt to kapitał partnerzy raportu