PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA

Transkrypt

1 PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA

2 Podane zalecenia i informacje dotyczą ogólnych zasad postępowania po operacjach w obrębie jamy ustnej i gardła. Należy pamiętać, że podejście do każdego pacjenta i rodzaju zabiegu operacyjnego jest indywidualne. Dlatego wymaga wspólnego ustalenia postępowania przed oraz pooperacyjnego z lekarzem kierującym oraz operatorem przeprowadzającym dany typ zabiegu. Rodzaje zabiegów w obrębie jamy ustnej i gardła czyli proste wytłumaczenie trudnych nazw. Kiedy operacja jest konieczna? Wskazania do zabiegów. Jak postępować po zabiegach w obrębie jamy ustnej i gardła, by zmniejszyć dyskomfort i szybko powrócić do zdrowia? Zapalenie błony śluzowej i tkanki chłonnej gardła należy do najczęstszych stanów zapalnych spotykanych w podstawowej praktyce lekarskiej. Skupiska tkanki chłonnej to m.in. migdałki podniebienne, migdałek językowy i migdałek gardłowy tzw. trzeci migdał. Za obronę przed zakażeniem dróg oddechowych odpowiedzialne są mechanizmy odpornościowe miejscowe (bariera mechaniczna, narządy limfatyczne) i ogólnoustrojowe (komórki układu odpornościowego zdolne do rozpoznania antygenów, syntezy cytokin oraz wytwarzania swoistych przeciwciał). bakterie wirusy Ostre zakażenia wirusowe górnych dróg oddechowych należą do najczęstszych zakażeń występujących u pacjentów grzyby leczonych ambulatoryjnie. Wszystkie zakażenia wirusowe są czynnikami sprzyjającymi wtórnym nadkażeniom bakteryjnym. Obok zakażeń wirusowych w codziennej praktyce statystycznie dość często występują zakażenia bakteryjne, rzadziej infekcje wywołane przez grzyby. Przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych jest najczęściej następstwem nawracających ostrych zapaleń migdałków, w wyniku których dochodzi do zatrzymania i wchłaniania patologicznej wydzieliny. Przewlekły stan zapalny toczący się w migdałkach prowadzi do istotnych zmian chorobowych w ich budowie i nieodwracalnych zaburzeń funkcjonowania, a w konsekwencji stanowi ognisko zakażenia. Migdałki nieczynne pod względem odpornościowym stają się jednocześnie miejscem namnażania i rozsiewu chorobotwórczych bakterii i są wskazaniem do ich usunięcia - tonsillektomii. 2 PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA 3

3 Jaka jest różnica między tonsillektomią a tonsillotomią? Tonsillektomia zabieg polegający na usunięciu migdałków podniebiennych z dojścia przez jamę ustną Tonsillotomia zabieg polegający na zmniejszeniu masy migdałków podniebiennych z dojścia przez jamę ustną. W jakich przypadkach wykonujemy tonsillektomię? Przyjęto następujące wskazania do wykonania tonsillektomii: częstość nawrotów: 3 lub więcej epizodów ostrych stanów zapalnych migdałków podniebiennych w ciągu ostatnich 12 miesięcy, 5 lub więcej w ciągu ostatnich 24 miesięcy, 3 rocznie w ciągu ostatnich 3 lat oraz co najmniej jeden z następujących kryteriów: - wzrost ciepłoty ciała > 38 C W jakich przypadkach wykonujemy tonsillotomię? zmniejszenie masy migdałków celem poszerzenia cieśni gardła w przypadku: Obturacyjnego Bezdechu Podczas Snu (OSAS) Zespołu Wzmożonego Oporu Dróg Oddechowych (UARS) Chrapania pierwotnego (PS) Zespołu Obturacyjnego Spłycenia Oddechów (OHS) Obturacyjny Bezdech Podczas Snu (OSAS) należy do grupy zaburzeń czynności oddechowej okresu snu. Istotą choroby są występujące wielokrotnie w czasie snu okresy ograniczenia lub ustania przepływu powietrza w drogach oddechowych powodowane przez zapadanie się ich ścian podczas wdechu. Najczęstszym miejscem obturacji jest gardło środkowe. Prawidłowa budowa anatomiczna tego regionu, wspólnego dla układu oddechowego i pokarmowego stanowi podstawę prawidłowego pasażu powietrza do dolnych dróg oddechowych. Odmienności budowy oraz stany patologiczne tego obszaru mogą stanowić patomechanizm bezdechów i być wskazaniem do zabiegu operacyjnego w obrębie gardła środkowego. OSAS dotyczy zarówno osób dorosłych jak również dzieci. Ocenia się ze zespół ten występuje u 10-12% dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, a częstość zespołu wynosi 1-3% ogólnej populacji. - powiększone lub tkliwe węzły chłonne szyi - potwierdzenie zakażeniem Streptococcus pyogenes nawracające zakażenia mimo prawidłowo prowadzonego leczenia przeciw paciorkowcom powikłania ogólnoustrojowe wynikające z rozsiewu bakterii z ogniska zapalnego w migdałkach podniebiennych (wspólna kwalifikacja z lekarzami innych specjalności: nefrologiem, kardiologiem, dermatologiem, reumatologiem, okulistą) oraz dodatkowo: jako wstępny etap uvulopalatofaryngoplastyki Jakie zabiegi wykonujemy najczęściej w obrębie jamy ustnej i gardła w przypadku zespołów obturacyjnych? uvulopalatofaryngoplastyka uvulopalatoplastyka w razie konieczności diagnostyki histopatologicznej w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych w obrębie migdałka podniebiennego 4 PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA 5

4 Na czym polega uvulopalatofaryngoplastyka (uvulopalatopharyngoplasty UPPP)? Celem UPPP jest usunięcie nadmiaru tkanek miękkich, które zawężają gardło. Przepływające powietrze powoduje powstanie w tych obszarach wibracji generując odgłosy chrapania i podwyższenie oporów dróg oddechowych. W trakcie zabiegu, resekcja (usunięcie) obejmuje część podniebienia miękkiego, łuków podniebienno językowych oraz migdałków podniebiennych (tonsillektomia, tonsillotomia). Na czym polega uvulopalatoplastyka (UPP)? Zabieg o mniejszym zakresie niż UPPP, obecnie wykonywana przy pomocy lasera (Laser assisted uvulopalatoplasty LAUP). Zabieg oceniany przez operatorów jako równie skuteczny jak UPPP, ale obciążony znacznie mniejszym odsetkiem powikłań oraz efektów ubocznych i niepożądanych. Zasięg zabiegów w obrębie jamy ustnej i gardła Jakie mogą być powikłania po operacjach w obrębie jamy ustnej i gardła? Do wczesnych powikłań zaliczymy: krwawienia długo gojące się rany śluzówki jamy ustnej i gardła dyskomfort w obrębie gardła pod postacią uczucia ciała obcego, wysychania, drapania dolegliwości bólowe utrzymujące się nawet do kilku tygodni po zabiegu operacyjnym miejscowe zakażenia gorączkę przejściową niewydolność podniebienia po UPPP, LAUP trwałą niewydolność podniebienia z zarzucaniem połykanych pokarmów do nosogardła po UPPP, LAUP Bardzo rzetelne przygotowanie chorego do operacji w obrębie jamy ustnej i gardła, właściwe przeprowadzenie zabiegu operacyjnego oraz prawidłowa opieka pooperacyjna są czynnikami minimalizującymi prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań. Jak można przygotować się do zabiegu w obrębie jamy ustnej, gardła? w każdym przypadku pacjent powinien stosować się do indywidualnych zaleceń lekarza prowadzącego należy wykonać badania diagnostyczne, konieczne do przeprowadzenia zabiegu operacyjnego, zlecone przez lekarza kwalifikującego do danego rodzaju operacji poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, szczególnie w przypadku leków przeciwkrzepliwych tonsillotomia, tonsillektomia uvulopalatoplastyka uvulopalatofaryngoplastyka celem złagodzenia dyskomfortu w obrębie jamy ustnej i gardła po zabiegu operacyjnym, po konsultacji z prowadzącym lekarzem warto zaopatrzyć się przed operacją w miejscowe leki łagodzące dolegliwości pooperacyjne 6 PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA 7

5 Jak postępować po zabiegach w obrębie gardła i jamy ustnej? PRZECIWWSKAZANIA tworzące się białe naloty w miejscach po usuniętych migdałkach nie stanowią cech zakażenia bakteryjnego czy grzybiczego lecz są naturalnym procesem gojenia się rany i tworzenia tzw. włóknika w tych miejscach. Nigdy nie należy mechanicznie usuwać tworzącego się włóknika grozi to krwawieniem wymagającym niejednokrotnie ponownej hospitalizacji należy unikać przebywania w wysokich temperaturach (sauna, bezpośrednie nasłonecznienie, solarium) należy ograniczyć przyjmowanie żywności kwaśnej, konserwowej i kiszonej oraz zawierającej takie przyprawy jak pieprz, curry, ostra papryka ZALECENIA zaleca się dietę oszczędzającą pod względem mechanicznym i termicznym, co zapobiega podrażnieniom i powikłaniom. Należy stosować szczególnie w pierwszych dniach po operacji dietę płynną, półpłynną, papkowatą celem zmniejszenia dolegliwości pooperacyjnych (bólu gardła, drapania, uczucia ciała obcego) należy stosować neutralne środki miejscowe, działające przeciwzapalnie, przeciwbólowo, zmniejszające dyskomfort w obrębie jamy ustnej i gardła (np. Larimax T) Jakie leki i preparaty mogą być stosowane w zakażeniach w otolaryngologii oraz po zabiegach operacyjnych w obrębie narządów otorynolaryngologicznych? Do preparatów najczęściej stosowanych w obrębie górnych dróg oddechowych zaliczamy: leki przyczynowe, skierowane przeciwko bakteriom, grzybom, wirusom leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe leki przeciwzapalne leki i preparaty stosowane miejscowo do gardła, nosa, krtani, ucha zmniejszające stan zapalny, działające przeciwbólowo, nawilżająco, regenerujące i przyspieszające gojenie śluzówki, skóry Celem odniesienia pełnej korzyści z leczenia zakażeń górnych dróg oddechowych czy z przebytej operacji niezmiernie istotne jest ścisłe przetrzeganie zaleceń lekarza. Należy pamiętać aby: nigdy samodzielnie nie zmieniać zalecanego schematu podawania leków nigdy nie przerywać terapii (lub leczenia) bez wcześniejszej konsultacji z prowadzącym lekarzem nigdy samodzielnie nie stosować leków i innych preparatów bez wiedzy i akceptacji lekarza 8 PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA 9

6 NOTATKI NOTATKI 10 PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA 11

7 Skuteczny: w łagodzeniu bólu i minimalizowaniu uczucia dyskomfortu po zabiegach w obrębie jamy ustnej i gardła w leczeniu ostrych i przewlekłych stanów zapalnych gardła LARIMAX T łączy w sobie najlepsze właściwości lecznicze oleju z rokitnika zwyczajnego i nagietka. Zarówno olej z rokitnika zwyczajnego jak i nagietka mają działanie przeciwzapalne, zmniejszają obrzęk, ból oraz redukują podrażnienie gardła i ułatwiają przełykanie. Olej z nagietka dezynfekuje uszkodzoną błonę śluzową, co spowalnia dalsze rozprzestrzenianie się infekcji. Olej z rokitnika zwyczajnego pobudza miejscową odporność i procesy regeneracji, wspomagając proces gojenia uszkodzonej błony śluzowej. łagodzi ból i pieczenie ułatwia przełykanie zmniejsza obrzęk przyśpiesza rekonwalescencję 2 dawki 2-3 razy dziennie Wyłączny dystrybutor: TACTICA Pharmaceuticals Sp. z o.o. ul. Bankowa 4, Gliwice PRZEWODNIK DLA PACJENTÓW PO ZABIEGACH W OBRĘBIE JAMY USTNEJ I GARDŁA