Wykaz UE dotyczący osób, grup i podmiotów podlegających szczególnym środkom w celu zwalczania terroryzmu

Transkrypt

1 U IA EUROPEJSKA ~ OTA I FORMACYJ A~ Wykaz UE dotyczący osób, grup i podmiotów podlegających szczególnym środkom w celu zwalczania terroryzmu 27 stycznia 2009 r. UE po raz pierwszy przyjęła środki ograniczające wobec osób i podmiotów uczestniczących w aktach terrorystycznych w grudniu 2001 r., w następstwie ataków terrorystycznych z 11 września tego samego roku. Wykaz UE został sporządzony, aby wprowadzić w życie rezolucję 1373 (2001) RB ONZ przyjętą na mocy rozdziału VII Karty Narodów Zjednoczonych. W tym celu UE przyjęła wspólne stanowisko Rady 2001/931/WPZiB w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 2580/2001 w sprawie szczególnych środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko niektórym osobom i podmiotom mających na celu zwalczanie terroryzmu. Wspólne stanowisko 2001/931/WPZiB ustanawia kryteria umieszczania w wykazie osób, grup lub podmiotów uczestniczących w aktach terrorystycznych i wskazuje, jakie czyny stanowią akty terrorystyczne. Rozporządzenie Rady (WE) nr 2580/2001 przewiduje zamrożenie wszystkich funduszy, innych aktywów finansowych i zasobów gospodarczych należących do określonych osób, grup lub podmiotów. Stwierdza się w nim ponadto, że tym osobom, grupom i podmiotom nie wolno udostępniać, bezpośrednio ani pośrednio, żadnych funduszy, aktywów finansowych ani zasobów gospodarczych. Rozporządzenie przewiduje również wyłączenia ze względów humanitarnych umożliwiające korzystanie z funduszy w określonych przypadkach, np. w celu płatności za środki spożywcze czy lekarstwa lub pokrycia opłat sądowych. Wszystkie osoby, grupy i podmioty znajdujące się w wykazie załączonym do wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB i w późniejszych zmienionych wersjach tego wykazu podlegają wzmożonym środkom współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych w ramach Traktatu o Unii Europejskiej. Ponadto osoby, grupy i podmioty, które znajdują się także w wykazie zawartym w rozporządzeniu Rady (WE) nr 2580/2001, podlegają zamrożeniu aktywów wprowadzonemu przez Wspólnotę Europejską. P R E S S R u e d e l a L o i B B R U S S E L S T e l. : ( 0 ) / F a x : ( 0 ) press.office@consilium.europa.eu 1

2 Powyższy wykaz UE nie jest częścią zestawu środków podjętych przez UE w celu wprowadzenia w życie rezolucji 1390 (2002) Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie zamrożenia funduszy osób i podmiotów związanych z Osamą bin Ladenem, siecią Al-Kaida i talibami (rozporządzenie Rady (WE) nr 881/2002). Kryteria umieszczenia w wykazie Wspólne stanowisko 2001/931/WPZiB ma zastosowanie do osób, grup i podmiotów uczestniczących w aktach terrorystycznych, gdy w odniesieniu do takiej osoby, grupy lub takiego podmiotu podjął decyzję właściwy organ. Decyzja taka może dotyczyć wszczęcia na podstawie poważnych i wiarogodnych dowodów lub poszlak dochodzenia lub postępowania w sprawie dokonania aktu terrorystycznego, usiłowania popełnienia takiego aktu lub ułatwienia dokonania takiego aktu, lub skazania za takie czyny. Właściwym organem jest organ sądowniczy, lub, jeśli organy sądownicze nie mają uprawnień w tej dziedzinie, równoważny właściwy organ. Co na mocy wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB uważa się za akt terrorystyczny? Pojęcie aktu terrorystycznego objaśnione zostało w art. 1 ust. 3 wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB. Akty terrorystyczne oznaczają zamierzone czyny, które ze względu na swój charakter lub kontekst mogą wyrządzić poważną szkodę krajowi lub organizacji międzynarodowej i które są uznawane za przestępstwo na mocy prawa krajowego. Są to m.in.: ataki na życie ludzkie, które mogą spowodować śmierć; ataki na integralność cielesną osoby; porwania lub branie zakładników; spowodowanie rozległych zniszczeń urządzeń użyteczności rządowej lub publicznej, systemu transportu, infrastruktury; zajęcie statku powietrznego, statków lub innych środków transportu zbiorowego lub towarowego; produkowanie, posiadanie, nabywanie, transport, dostarczanie lub używanie broni, materiałów wybuchowych lub broni jądrowej, biologicznej lub chemicznej; uczestniczenie w działalności grupy terrorystycznej, w tym dostarczanie zasobów informacyjnych lub materialnych, lub finansowanie jej działalności w jakikolwiek sposób, ze świadomością faktu, że takie uczestniczenie przyczyni się do przestępczej działalności grupy. Czyny takie uważa się za akty terrorystyczne, jeśli zostały dokonane z zamiarem poważnego zastraszenia ludności, z zamiarem nieuzasadnionego zmuszenia władz publicznych lub organizacji międzynarodowej do wykonania lub powstrzymania się od wykonania jakiegokolwiek działania, lub z zamiarem spowodowania poważnej destabilizacji lub zniszczenia podstawowych struktur politycznych, konstytucyjnych, gospodarczych lub społecznych kraju lub organizacji międzynarodowej. 2

3 Procedura W pierwszej połowie 2007 roku Rada dokonała szczegółowego przeglądu i konsolidacji swoich procedur umieszczania w wykazie i usuwania z niego osób, grup i podmiotów zgodnie ze wspólnym stanowiskiem 2001/931/WPZiB oraz rozporządzeniem Rady (WE) nr 2580/2001. W wyniku tego przeglądu uzgodniono konkretne usprawnienia, tak by procedura nabrała większej jasności i przejrzystości. Główne elementy obowiązującej procedury przedstawiono poniżej. Ustanowiona została nowa grupa robocza, tzw. grupa robocza ds. wprowadzania w życie wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu ( grupa robocza ds. wspólnego stanowiska 931 ); powierzono jej analizę wniosków o umieszczenie w wykazie lub usunięcie z niego oraz przygotowywanie regularnego przeglądu tego wykazu przez Radę, jak przewiduje art. 1 ust. 6 wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB. Grupa robocza ds. wspólnego stanowiska 931 zastępuje mechanizm nieformalnych konsultacji między państwami członkowskimi istniejący od 2001 roku. Osoby, grupy i podmioty mogą zostać umieszczone w wykazie na podstawie wniosków przedłożonych przez państwa członkowskie lub państwa trzecie. Na poparcie tego typu wniosków należy przedstawić wszelkie istotne informacje. Informacje te są udostępnianie delegacjom państw członkowskich w celu omówienia w ramach grupy roboczej ds. wspólnego stanowiska 931. Grupa robocza ds. wspólnego stanowiska 931 analizuje i ocenia informacje pod kątem umieszczenia w wykazie lub usunięcia z niego osób, grup i podmiotów, i osądza, czy informacje te spełniają kryteria określone we wspólnym stanowisku 2001/931/WPZiB. Następnie wydaje zalecenia, by umieszczeniu w wykazie lub usunięciu z niego dano wyraz w niezbędnych instrumentach prawnych, które zostaną przyjęte przez Radę i opublikowane w Dzienniku Urzędowym. W razie potrzeby zapewniona zostanie poufność prac w ramach grupy roboczej ds. wspólnego stanowiska 931. Uzasadnienie W przypadku każdej osoby, grupy i każdego podmiotu, które podlegają środkom ograniczającym na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001, Rada przedstawia wystarczająco wyczerpujące uzasadnienie, by osoby, grupy i podmioty umieszczone w wykazie mogły zrozumieć powody umieszczenia ich w wykazie, a trybunały wspólnotowe mogły skorzystać ze swoich uprawnień do rewizji, jeśli umieszczenie w wykazie zostanie formalnie zaskarżone. Uzasadnienie wyjaśnia, w jaki sposób spełnione zostały kryteria określone we wspólnym stanowisku 2001/931/WPZiB. Rozpoczyna się stwierdzeniem, że dana osoba, grupa lub dany podmiot uczestniczyły w aktach terrorystycznych. Zawiera następujące szczegółowe dane: popełnione akty terrorystyczne wraz z odniesieniem do stosownych przepisów wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB; charakter lub dane identyfikacyjne właściwego organu, który podjął decyzję w stosunku do danej osoby, grupy lub danego podmiotu; rodzaj podjętej decyzji wraz z odniesieniem do stosownych przepisów wspólnego stanowiska 2001/931/WPZiB. 3

4 Powiadomienie Po tym, jak Rada podejmie decyzję o umieszczeniu w wykazie, Sekretariat Generalny informuje o tym każdą osobę, grupę i każdy podmiot, które podlegają środkom ograniczającym na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001, wysyłając pismo na adres danej osoby, grupy lub danego podmiotu, o ile jest to wykonalne. Pismo to zawiera następujące elementy: opis podjętego środka ograniczającego; wzmiankę o dostępnych wyłączeniach z jego stosowania ze względów humanitarnych; uzasadnienie Rady dotyczące powodów umieszczenia w wykazie; informację o możliwości przesłania Radzie przez daną osobę, grupę lub dany podmiot akt zawierających odpowiednie dokumenty uzupełniające i wniosku o ponowne rozważenie decyzji o umieszczeniu w wykazie; informację o możliwości wniesienia odwołania do Sądu Pierwszej Instancji zgodnie z Traktatem WE; wniosek o zgodę osoby, grupy lub podmiotu umieszczonych w wykazie na publiczne udostępnienie uzasadnienia. W Dzienniku Urzędowym jest ponadto publikowane zawiadomienie z informacją o tych elementach skierowane do osób, grup i podmiotów podlegających środkom ograniczającym na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001. Zawiadomienie to ma również na celu poinformowanie osób, grup i podmiotów, których adres jest nieznany, o możliwości otrzymania dotyczącego ich uzasadnienia Rady. Procedura przeglądowa Rada dokonuje przeglądu wykazu w regularnych odstępach czasu, co najmniej co sześć miesięcy. Państwa członkowskie przekazują sobie informacje o nowych faktach i zdarzeniach dotyczących osób, grup i podmiotów umieszczonych w wykazie. W piśmie, w którym powiadamiane są o umieszczeniu w wykazie, dane osoby, grupy i podmioty zachęca się do przedstawienia swoich poglądów. Do celów wspomnianego przeglądu grupa robocza ds. wspólnego stanowiska 931 przeprowadza szczegółową ocenę tego, czy nadal istnieją podstawy, by dana osoba, grupa lub dany podmiot widniały w wykazie. Grupa bierze pod uwagę wszelkie istotne przesłanki, w tym uczestnictwo danej osoby, grupy lub danego podmiotu w aktach terrorystycznych w przeszłości, obecny status tej grupy lub tego podmiotu i dostrzegalne przyszłe zamiary danej osoby, grupy lub danego podmiotu. Po przeprowadzeniu tej oceny grupa robocza ds. wspólnego stanowiska 931 opracowuje zalecenia, które powinny znaleźć wyraz w niezbędnych instrumentach prawnych mających zostać przyjętych przez Radę. Instrumenty te zawierają nowe wykazy osób, grup i podmiotów i są publikowane w Dzienniku Urzędowym. Dane grupy, osoby i podmioty są informowane o wyniku przeglądu w nowym piśmie powiadamiającym. Oprócz regularnego przeglądu i niezależnie od niego Rada może w każdym momencie przyjąć decyzję o umieszczeniu w wykazie lub usunięciu z niego osób, grup i podmiotów. 4

5 Usuwanie z wykazu Poza osobami, grupami i podmiotami umieszczonymi w wykazie, z wnioskiem o usunięcie z wykazu może również wystąpić państwo członkowskie lub to państwo trzecie, które zaproponowało ich umieszczenie w wykazie. Wszystkie wnioski o usunięcie z wykazu są omawiane w ramach grupy roboczej ds. wspólnego stanowiska 931 jako kwestia priorytetowa. Usunięcia z wykazu należy dokonać, gdy nie są już spełniane kryteria umieszczenia w wykazie określone we wspólnym stanowisku 2001/931/WPZiB. Usunięcie z wykazu może być również właściwe w innych przypadkach, np. z powodu śmierci osoby umieszczonej w wykazie lub likwidacji umieszczonego w wykazie podmiotu. Regularny przegląd przeprowadzany przez Radę doprowadził od 2002 roku do usunięcia z wykazu 18 osób oraz sześciu grup i podmiotów. Obowiązujący wykaz Nowy wykaz został opublikowany w dniu 27 stycznia 2009 r. (Dz.U. L 23, s. 25). Wykaz ten obejmuje 59 osoby oraz 47 grup i podmiotów. Spośród nich 28 osób oraz 29 grup i podmiotów podlega środkom ograniczającym (zamrożeniu aktywów) zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2580/2001. Aby dać temu wyraz, w Dzienniku Urzędowym opublikowane zostały dwa instrumenty prawne: wspólne stanowisko aktualizujące wspólne stanowisko 2001/931/WPZiB, zawierające wykaz wszystkich osób, grup i podmiotów, do których stosuje się to ostatnie wspólne stanowisko, oraz decyzja Rady przyjęta na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001, stwierdzająca, które spośród osób, grup i podmiotów umieszczonych w wykazie w tym wspólnym stanowisku podlegają również środkom ograniczającym przewidzianym we wspomnianym rozporządzeniu. W Dzienniku Urzędowym serii C ukazało się ponadto zawiadomienie zawierające elementy wymienione w powyższej sekcji dotyczącej powiadamiania. Oczekuje się, że nowy wykaz zostanie opublikowany w czerwcu 2009 r. po zakończeniu kolejnego regularnego przeglądu. Jakie możliwości mają osoby, grupy lub podmioty umieszczone w wykazie? Osoby, grupy i podmioty umieszczone w wykazie mogą: wystąpić do Rady z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie ich przypadku na podstawie dokumentów uzupełniających; zaskarżyć decyzję krajowego właściwego organu zgodnie z procedurami krajowymi; jeśli podlegają środkom ograniczającym na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 2580/2001 zaskarżyć decyzję Rady w Sądzie Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich, zgodnie z warunkami określonymi w art. 230 akapit czwarty i piąty Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską; jeśli podlegają środkom ograniczającym na mocy rozporządzenia (WE) nr 2580/2001 wystąpić o przyznanie wyłączenia ze względów humanitarnych w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb. 5