ZAJĘCIA LEKCYJNE DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

Transkrypt

1 ZAJĘCIA LEKCYJNE DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Z ZAKRESU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ w ramach Projektu pt. Gospodarka odpadami w obrębie powiatów żarskiego i żagańskiego Projekt Gospodarka odpadami w obrębie powiatów żarskiego i żagańskiego współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko. Żary, sierpień 2013 Profile Poznań s.c. K. Godlewska, I. Urbanowicz ul. Zgoda 14/ Poznań tel tel fax agnieszka.jaks@profile.poznan.pl

2 Lekcja 1: EKOLOGICZNE GRZECHY GŁÓWNE Scenariusz (45 minut) Celem lekcji jest piętnowanie najbardziej szkodliwych, jednocześnie najczęstszych zachowań negatywnych z ekologicznego punktu widzenia w zakresie gospodarki odpadami. Podczas lekcji uczniowie podejmą samodzielną diagnozę przyczyn problemów, poznają skutki oraz przygotują kreatywny plan działań edukacyjnych w najbliższej okolicy. 1. Wprowadzenie (5 minut) Materiał pomocniczy: spoty telewizyjne (źródło: YouTube) Uczniowie oglądają 3 spoty, zrealizowane w ramach kampanii Ministerstwa Środowiska pt. Nie zaśmiecaj swojego sumienia. Następnie odpowiadają na pytania: - jakie zachowania zostały napiętnowane w kampanii zrealizowanej przez Ministerstwo Środowiska? Czy znają z własnego doświadczenia inne przypadki równie negatywnych zachowań związanych z gospodarowaniem odpadami (np. składowanie azbestu, zanieczyszczanie wód ściekami). Które spośród nich zaobserwowali w najbliższej okolicy? (wśród sąsiadów, na osiedlu, w pobliskim lesie ) - w jaki sposób autorzy kampanii próbują przekonać jej odbiorców, aby prowadzili ekologiczny tryb życia? (Kto jest bohaterem, kto odbiorcą spotów? Jaką rolę pełni w spocie duchowny? Kto jeszcze mógłby wystąpić w roli moralizatora w sprawie właściwego postępowania z odpadami?) - czy kampania może być skuteczna? W jaki inny sposób można walczyć z ekologicznymi grzechami, promować właściwe postępowanie z odpadami? (np. plakaty, ulotki rozdawane przez miasto lub gminę, działania promocyjne podczas festynów, działania strażników miejskich, spotkania informacyjne dla mieszkańców m.in. informacje o grożących karach i metodach pozbywania się groźnych odpadów). Dyskusja o tym, co jest bardziej skuteczne: groźba kary czy wskazanie dobrego przykładu. Spoty MŚ w kanale YouTube: Inne propozycje: Część edukacyjno informacyjna (15 minut) strona 2

3 Materiał pomocniczy: prezentacja W tej części lekcji następuje zapoznanie uczniów z informacjami, dotyczącymi negatywnych skutków przydomowego spalania śmieci: czego nie wolno palić w piecu? Czym z ekologicznego i prawnego punktu widzenia grozi takie postępowanie? Uczniowie poznają również argumenty leśników przemawiające za nie wyrzucaniem śmieci do lasu. 3. Praca w grupach (15 minut) Materiały pomocnicze: materiały źródłowe, karty pracy Każdy z nas codziennym zachowaniem ma wpływ na swoje otoczenie Chodzi o to, aby ludzie zaczęli dyskutować na temat swoich działań i ich konsekwencji w zakresie ochrony środowiska. Aby palenie śmieci czy wywożenie ich do lasu nie odbywało się już za milczącym przyzwoleniem sąsiadów. (Lech C. Król z agencji Adwertajzing, koordynator kampanii Nie zaśmiecaj swojego sumienia ). Zadaniem uczniów, podzielonych na grupy będzie zapoznanie się z artykułami prasowymi opisującymi konkretne problemy dotyczące złych zachowań mieszkańców, turystów w zakresie gospodarowania odpadami. Następnie uczniowie spróbują wspólnie odpowiedzieć na pytanie: Gdyby ten problem pojawił się w Twojej okolicy, jakie miałbyś propozycje rozwiązań? Uczniowie planują konkretne działania edukacyjne. W sformułowaniu trafnych metod pomogą im pytania z karty pracy: Uwaga metodyczna dla nauczyciela: w efekcie ich pracy uczniów powinien powstać możliwie spójny plan. Jeśli np. ich zdaniem rozwiązaniem dla problemu będzie przygotowanie serii ulotek informacyjnych, powinni wskazać, kto takie ulotki może przygotować (gmina? szkoła?), do kogo i w jakich okolicznościach powinny trafić, jaka powinna być ich treść? 4. Prezentacja efektów pracy (10 minut) strona 3

4 Lekcja 2: TONIEMY W ELEKTROODPADACH Scenariusz (45 minut) Celem lekcji jest uświadomienie uczniom problemu rosnącej liczby elektroodpadów wokół nas. Uczniowie poznają m.in. zagrożenia z nimi związane, prawa i obowiązki podmiotów wytwarzających tego rodzaju odpady. Przy wykorzystaniu materiałów pomocniczych samodzielnie podejmą próbę znalezienia sposobów na edukowanie osób z najbliższego otoczenia w zakresie właściwego postępowania z elektoodpadami. 1. Wprowadzenie (5 minut) Podczas krótkiej dyskusji wstępnej nauczyciel powinien poruszyć następujące tematy: - jaki wpływ ma postęp technologiczny na poziom wytwarzania elektroodpadów? (możliwe odpowiedzi: *rośnie liczba, różnorodność sprzętu wykorzystywanego w gospodarstwach domowych *coraz krótszy czas życia produktów elektrycznych i elektronicznych *modne nowinki technologiczne *coraz bardziej ekonomiczne sprzęty, które chcemy wymienić na nowe) - ok. 20 lat temu średnia liczba urządzeń na gospodarstwo domowe wynosiła 2, ile średnio urządzeń elektrycznych i elektronicznych uczniowie posiadają w swoich domach obecnie? Ile mają w plecaku, przy sobie? Ile spośród tych urządzeń nadaje się już do wymiany? Które mają najkrótszą żywotność? Jakie urządzenia chcieliby, by dodatkowo znalazły się w ich domu, o jakich marzą ich rodzice? 2. Część edukacyjno informacyjna (15 minut) Materiały pomocnicze: prezentacja, materiały źródłowe W tej części lekcji następuje zapoznanie uczniów z definicją elektroodpadów (ZSEE) i ich kategoriami. Uczniowie poznają powody, dla których sprzęt elektryczny i elektroniczny wymaga specjalnego traktowania (m.in. przykłady groźnych związków i ich negatywne oddziaływanie na środowisko, zdrowie człowieka), poznają również głównych uczestników systemu gospodarowania zużytym sprzętem ich prawa i obowiązki (ze szczególnym naciskiem na użytkowników prywatnych). W trakcie prezentacji uczniowie pracują z materiałami źródłowymi, poszukując odpowiedzi na zadane w prezentacji pytania: 1. Próba samodzielnego uszeregowania (skategoryzowania) znajdujących się w gospodarstwach domowych elektroodpadów. 2. Odpowiedź na pytanie, czy w 2011 roku, zgodnie z danymi GIOŚ udało się osiągnąć wymagany przez UE poziom zbiórki elektroodpadów? Ponieważ w 2011 roku, zbiórka nie osiągnęła wymaganego poziomu (3,55 kg zamiast wymaganych 4kg/mieszkańca), zdiagnozowanie przez uczniów tej sytuacji powinno stać się punktem wyjścia do kolejnej, krótkiej dyskusji nad tym, co można zrobić, aby poziom zbiórki był wyższy w stosunku do całkowitej masy wprowadzanego sprzętu. (*Należy naprowadzić strona 4

5 uczniów na hasło edukacji ekologicznej, zapytać, czy kojarzą kampanie edukacyjne związane z ekologią: Jaka była ich tematyka? Jakimi argumentami posługiwali się ich twórcy? W jaki sposób my sami, na co dzień możemy przyczyniać się do edukacji osób z najbliższego otoczenia: znajomych, członków rodziny, sąsiadów?) 3. Praca w grupach (15 minut) Materiały pomocnicze: karty z zadaniami opis scenek, fiszki informacyjne Elektroodpady i ekologiczne zasady Uczniowie, podzieleni na kilkuosobowe grupy przygotowują scenki edukacyjne poświęcone ograniczaniu elektroodpadów. Do wyboru mają 2 hipotetyczne sytuacje: 1. Wychodząc z domu spotykasz swojego sąsiada, który wyrzuca do kontenera na śmieci stary monitor. Dowiedz się jakie są powody, dla których przyniósł na śmietnik zużyty sprzęt? Czy zdaje sobie sprawę z tego, że takie postępowanie jest zabronione? Wytłumacz, jakie grożą mu z tego powodu konsekwencje. Podpowiedz, co powinien zrobić, aby postąpić zgodnie z prawem. Skorzystaj z informacji zawartej na fiszce informacyjnej. 2. Wybrałeś się ze znajomym do sklepu elektronicznego. Planuje zakup nowego sprzętu, chcesz mu doradzić. Podpowiedz, co powinien wziąć pod uwagę, by decyzja o zakupie była rozsądna z ekologicznego punktu widzenia. Jak powinien ten sprzęt użytkować, by przedłużyć jego życie. Skorzystaj z informacji zawartej na fiszce informacyjnej. 4. Prezentacja efektów pracy (10 minut) strona 5

6 Lekcja 3: CZTERY OBICZA RECYKLINGU Scenariusz (45 minut) Celem lekcji jest przekazanie uczniom wiedzy na temat celowości segregacji odpadów, zapoznanie z definicją recyklingu i odzysku. Uczniowie poznają cztery oblicza recyklingu, tj. szczegóły dotyczące procesu przetwarzania szkła, plastiku, papieru, aluminium. Podejmą próbę samodzielnego wyselekcjonowania najważniejszych informacji spośród dostarczonych im w prezentacji licznych ciekawostek. Przedyskutują wspólnie z nauczycielem za i przeciw wykorzystaniu poszczególnych typów surowców wtórnych. 1. Wprowadzenie (5 minut) Materiał pomocniczy: prezentacja Pytania dla uczniów: - dlaczego duża ilość odpadów to problem? - na czym polega segregacja odpadów? Co oznacza termin segregacja u źródła? - czy uczniowie segregują w domach odpady? Dlaczego tak/nie? - dlaczego mówi się, że recykling pozwala ograniczać zużycie surowców naturalnych? - jakie surowce mogą ulec ponownemu przetworzeniu? Czy dużo jest ich w naszych domach? Na koniec nauczyciel podaje definicję odzysku i recyklingu. 2. Cześć edukacyjno-informacyjna (15 minut) 3. Praca w grupach (15 minut) Materiały pomocnicze: prezentacja (plansze do wydruku), karty pracy Uczniowie dzielą się na grupy. Każda z nich otrzymuje kartę pracy. W tej części lekcji zapoznają się z materiałami informacyjnymi poświęconymi 4 rodzajom surowców: szkło, aluminium, papier, tworzywa sztuczne. Zadaniem każdej grupy będzie przygotowanie wypowiedzi dotyczącej danego surowca: analizy jego wad i zalet produkcji oraz wykorzystania i recyklingu. Uczniom w zrealizowaniu tego zadania pomogą liczne ciekawostki i istotne informacje zawarte w prezentacji (dla ułatwienia każda z grup powinna otrzymać swoją część w formie wydrukowanych plansz). 4. Prezentacja efektów pracy (10 minut) Przedstawiciel każdej grupy tematycznej prezentuje informacje na temat wybranego surowca. Po prezentacji wszystkich grup uczniowie, przy wsparciu nauczyciela wyciągają wspólnie wnioski, płynące z zaprezentowanych informacji. strona 6