Książki nadesłane. W książce wprowadzono nowy model oceny ryzyka finansowego i jego zastosowania.

Transkrypt

1 Wiad. Mat. 50 (1) 2014, Polskie Towarzystwo Matematyczne Książki nadesłane Władysław Homenda, Algorytmy, złożoność obliczeniowa, granice obliczalności, Lecture Notes, Nauki ścisłe 2, Centrum Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009, 143 str. Książka powstała w oparciu o wykład pod tym samym tytułem prowadzony przez autora w Centrum Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej. Książka składa się z trzech części: Pojęcia podstawowe, Problemy i algorytmy, Granice obliczalności. Zawiera prezentację wybranych podstawowych pojęć informatyki. Może stanowić wprowadzenie do systematycznych studiów tych pojęć. Jonathan Blackledge, The Fractal Market Hypothesis: Applications to Financial Forecasting, Lecture Notes, Nauki ścisłe 4, Centrum Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011, 101 str. W książce wprowadzono nowy model oceny ryzyka finansowego i jego zastosowania. Ryszard Zieliński, Statystyka matematyczna stosowana. Elementy, Lecture Notes, Nauki ścisłe 5, Centrum Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2011, 54 str. W książce omawia się cztery coraz bardziej ogólne modele statystyczne pomiaru. Autor zakłada znajomość podstawowych faktów z rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej Polskie Towarzystwo Matematyczne

2 212 Książki nadesłane Teresa Regińska, Metody numeryczne w zagadnieniach niestabilnych, Lecture Notes, Nauki ścisłe 7, Centrum Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2013, 99 str. Książka powstała jako skrypt do wykładów prowadzonych w ramach Uczelnianej Oferty Studiów Zaawansowanych Politechniki Warszawskiej. Jej celem jest zapoznanie czytelnika ze specyfiką przybliżonego (numerycznego) rozwiązywania zadań niestabilnych. Peter Imkeller, Malliavin s Calculus and Applications in Stochastic Control and Finance, IM PAN Lecture Notes 1, Instytut Matematyczny Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2008, 83 str. Autor jest profesorem teorii prawdopodobieństwa Uniwersytetu Humboldta w Berlinie. W pracy rozwija się rachunek Malliavina uogólniając go na nieskończeniewymiarowe przestrzenie ciągowe. Andrzej Chrząszczyk, Algorytmy teorii liczb i kryptografii w przykładach, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2010, 328 str. W książce przedstawiono najbardziej popularne algorytmy kryptograficzne i algorytmy teorii liczb. Uczyniono to na bazie dokładnie opisanych przykładów. Autor zrezygnował ze stosowania do realizacji obliczeń kosztownych narzędzi komercyjnych, takich jak Mathematica czy Maple w ich miejsce zastosował dostępne bezpłatnie pakiety GP/Pari i Sage. Robert Nowak, Andrzej Pająk, Język C++. Mechanizmy, wzorce, biblioteki, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2010, 392 str. Książka jest podręcznikiem do praktycznej nauki technik wykorzystywanych we współczesnym programowaniu w języku C++. Zawiera szczegółowe opisy mechanizmów dostarczanych przez ten język. Opisano w niej sposoby poprawnego rozwiązywania typowych problemów pojawiających się podczas tworzenia oprogramowania. Małgorzata Majsnerowska, Wprowadzenie do rachunku prawdopodobieństwa z zadaniami, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2009, 142 str. Książka powstała w oparciu o wykłady z rachunku prawdopodobieństwa na Uniwersytecie Wrocławskim. Autorka zakłada tylko znajomość podstawowego kursu teorii mnogości i analizy matematycznej. Każdy z omawianych tematów został zilustrowany przykładami oraz zadaniami. Do prawie wszystkich zadań dołączono odpowiedzi lub wskazówki do rozwiązania.

3 Książki nadesłane 213 Tomasz Górecki, Podstawy statystyki z przykładami w R, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2011, 536 str. Książka jest podręcznikiem do nauki statystyki dla uczniów szkół średnich, studentów i hobbystów, których pasjonują obliczenia statystyczne oraz osób zawodowo zajmujących się statystyką. Zawarte w niej przykłady obliczeniowe zostały opracowane za pomocą pakietu obliczeniowego o nazwie R dostępnego bezpłatnie w Internecie. Autor zakłada znajomość matematyki na poziomie szkoły średniej. Jerzy Mieścicki, Wstęp do informatyki nie tylko dla informatyków, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2013, 480 str. Książka jest przeznaczona dla osób, które nie mają specjalnego przygotowania matematycznego i wiadomości wykraczających poza szkołę średnią, a chcą poznać pojęcia i idee stanowiące fundament współczesnej informatyki. Omawia się w niej takie zagadnienia, jak własności algorytmów, metody algorytmiczne, maszyny Turinga, mówi się o lingwistyce matematycznej i automatach skończonych, o budowie i działaniu urządzeń cyfrowych. Matila C. Ghyka, Złota liczba. Rytuały i rytmy pitagorejskie w rozwoju cywilizacji zachodniej, tłumaczenie Ireneusz Kania, wyd. drugie w języku polskim, Universitas, Kraków 2014, 393 str. Autor, dziś już prawie zapomniany matematyk, filozof, pisarz i dyplomata pochodzenia rumuńskiego śledzi historię złotej liczby i związanych z nią takich pojęć, jak rytm i harmonia, w kulturze zachodniej od czasów Pitagorasa do dziś. Wykorzystuje przy tym bogaty materiał historyczny i porównawczy z różnych dziedzin, od fizyki atomowej poprzez dzieje architektury i sztuki aż po biologię. Dochodzi do wniosku, że geometryczna, oparta na liczbie interpretacja świata (wywodząca się od Pitagorasa) to nie tylko historyczny wyróżnik cywilizacji zachodniej, ale także jedno z żywych jej źródeł. W książce liczne ilustracje. Dzieło (wydane pierwotnie po francusku) zrobiło furorę w Europie lat trzydziestych XX wieku. Roman Murawski, Filozofia informatyki. Antologia, Wydawnictwo Naukowe UAM w Poznaniu, Poznań 2014, 200 str. Książka jest próbą ukazania panoramy pytań natury filozoficznej przede wszystkim ontologicznych i epistemologicznych odnoszących się do informatyki oraz pokazania, jakie zasadnicze odpowiedzi pojawiały się w takiej refleksji filozoficznej. Zawiera ona dwadzieścia jeden tekstów podzielonych na osiem grup odpowiadających głównym problemom filozofii informatyki, a mianowicie: (1) czym jest informatyka jako dyscyplina, (2) co to jest komputer, (3) czym jest algorytm, (4) natura programu komputerowego,

4 214 Książki nadesłane (5) problem weryfikowalności programów, (6) filozofia sztucznej inteligencji, (7) epistemologia informatyki, (8) teza Churcha Turinga. Michał Heller, Elementy mechaniki kwantowej dla filozofów, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 191 str. Książka powstała w oparciu o wykład monograficzny prowadzony przez autora dla studentów filozofii. Nie zakłada zaawansowanej znajomości matematyki czy fizyki, co nie oznacza jednak, że nie ma w niej aparatu matematycznego. Wykład skoncentrowany jest na podstawowych pojęciach mechaniki kwantowej. Głównym celem autora jest pokazanie struktur matematycznych, w które są one wkomponowane. Zawarto też szereg uwag na temat matematyczności przyrody. Książka ma charakter podręcznika, co podkreślają umieszczone na końcu rozdziałów pytania kontrolne. Jest to już trzecie wydanie tych wykładów. Michał Heller, Tadeusz Pabjan, Elementy filozofii przyrody, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 267 str. Książka jest wykładem podstawowych zagadnień filozofii przyrody. Autorzy skoncentrowali się na bliskich ich zainteresowań naukowych problemach fizyki i kosmologii, choć nie pominęli także kwestii związanych z biologią. Książka składa się z pięciu głównych rozdziałów traktujących odpowiednio o koncepcjach filozofii przyrody, czasie i przestrzeni, strukturze materii, elementach kosmologii oraz życiu i jego ewolucji. Całość ma charakter podręcznika; na końcu poszczególnych paragrafów, z których składają się rozdziały, zamieszczono pytania kontrolne, tematy do dyskusji, ćwiczenia i tematy do opracowania. Tadeusz Pabjan, Niedomknięty bilans Wszechświata, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 240 str. W latach siedemdziesiątych XX wieku okazało się, że całkowita masa Wszechświata jest wielokrotnie większa od tej wynikającej z prostego sumowania mas wszystkich obiektów znanych z astronomii i kosmologii. W ten sposób powstał problem brakującej masy (ciemnej materii i ciemnej energii) zajmujący jedno z czołowych miejsc na liście zagadnień naukowych domagających się pilnego wyjaśnienia. Książka poświęcona jest przedstawieniu najważniejszych epizodów składających się na historię tego problemu. W badania te zaangażowani są astronomowie, astrofizycy, kosmologowie, specjaliści od cząstek elementarnych.

5 Książki nadesłane 215 Michał Heller, Stanisław Krajewski, Czy fizyka i matematyka to nauki humanistyczne?, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 463 str. Książka jest dwugłosem. Część pierwsza autorstwa Michała Hellera, kosmologa, filozofa i teologa, poświęcona jest fizyce. Składa się z dziewięciu rozdziałów podzielonych na trzy części: Fizyka i piękno, Między fizyką a filozofią, Przez konflikty ku transcendencji. Jest to kontynuacja poszukiwań autora, których zapisem są dwie jego poprzednie książki: Nowa fizyka i nowa teologia oraz Moralność myślenia. Pojawia się tu nowy wątek, a mianowicie piękno jako kryterium prawdy. Część druga, autorstwa Stanisława Krajewskiego, matematyka i filozofa, traktuje o matematyce i informatyce. Składa się ona z dziewięciu rozdziałów-esejów poświęconych takim zagadnieniom, jak emergencja w matematyce, twierdzenia Gödla, test Turinga, neopitagoreizm, matematyzm, matematyka a teologia, racjonalizm a matematyka. Łukasz Lamża, Przekrój przez Wszechświat. Od galaktyk po cząstki elementarne, z krótkim przystankiem na oku mrówki, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 230 str. Czy nie zadawaliśmy sobie nigdy pytania, jak wygląda świat z perspektywy mrówki, pojedynczego atomu czy z drugiej strony galaktyki? Autor przybliża czytelnikowi zarówno świat rzeczy najmniejszych, jak i największych pokazując przy tym piękno i bogactwo natury w różnych skalach. Łukasz Mścisłowski, Wyzwania realizmu. Strukturalne i konceptualne zagadnienia teorii kwantów w świetle badań nad kwantową grawitacją Chrisa Ishama, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 293 str. W książce zaprezentowano nowe spojrzenie na teorie fizyczne zaproponowane przez brytyjskiego fizyka Chrisa J. Ishama. Pokazano niezwykłe sprzężenie między poszukiwaniem coraz ogólniejszych teorii fizycznych, ich formalizmem matematycznym a pewnymi wątkami filozoficznymi. Czytelnik otrzymuje ciekawą propozycję odmiennego niż dotąd rozumienia teorii fizycznych i w konsekwencji także związanych z nimi stwierdzeń filozoficznych. Bartosz Brożek, Granice interpretacji, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 276 str. Autor pokazuje, dlaczego w świecie komunikacji jesteśmy skazani na interpretację. Korzystając z dorobku kognitywistyki i teorii ewolucji oraz odwołując się do tradycji filozofii analitycznej dowodzi, że nie może istnieć język doskonały niepodatny na interpretację. Rozważa też problem struktury rozumienia.

6 216 Książki nadesłane Michał Heller, Granice nauki, Copernicus Center Press, Kraków 2014, 342 str. Na książkę składają się artykuły i eseje napisane przez autora w ostatnich latach i opublikowane w rozmaitych miejscach. Łączy je wszystkie refleksja nad możliwościami i ograniczeniami matematyczno-empirycznej metody naukowej. Autor pokazuje, że nasze postrzeganie świata zależy od tego, w jaki aparat poznawczy zostaliśmy wyposażeni i jaką aparaturę pojęciową udało się nam wypracować to treść esejów zebranych w części pierwszej książki zatytułowanej Co istnieje?. W części drugiej Wszechświat wczoraj i dziś pokazano kilku wielkich uczonych, którzy próbowali zrozumieć Wszechświat i rządzące nim prawa (Newton, Einstein i inni). Część trzecią, Problemy kosmologii, stanowią artykuły poświęcone współczesnym zagadnieniom kosmologicznym stawianym na pograniczu metody naukowej. W części czwartej, Nauka i wartości, znajdujemy spojrzenie na naukę i jej metody jako na wartości. W części piątej, Między nauką a religią, autor zajmuje się zagadnieniami z pogranicza nauki i religii. Zamykająca książkę część szósta, Granice metody, to kilka esejów poświęconych zagadnieniom metodologii i filozofii nauki. Bogdan Miś, Nowe ślady Pitagorasa. Książka o matematyce, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2011, 142 str. Książka jest zbiorem anegdot matematycznych mających na celu wprowadzenie czytelnika w świat matematyki. Przeznaczona jest dla czytelników o bardzo różnym poziomie przygotowania: od uczniów, przez studentów po osoby profesjonalnie zajmujące się edukacją matematyczną. Michał Szurek, Gawędy matematyczne na każdy dzień miesiąca, Wydawnictwo BTC, Legionowo 2012, 314 str. Książka jest zbiorem trzydziestu jeden gawęd o matematyce. Przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych matematyką hobbystycznie i zawodowo w szczególności dla nauczycieli, uczniów i studentów. Marcus du Sautoy, Poker z Pitagorasem. Matematyka za milion dolarów, tłumaczenie Adam Bukowski, Jacek Środa, Carta Blanca, Warszawa 2012, 344 str. Autor profesor matematyki na Uniwersytecie Oxfordzkim próbuje przekonać czytelnika, że matematyka jest fundamentem współczesnego świata, pomaga podejmować codzienne decyzje i przewidywać przyszłość. Pokazuje, że korzystamy z matematyki, gdy ściągamy muzykę z Internetu, gdy lecimy samolotem czy gdy rozmawiamy przez telefon komórkowy.

7 Książki nadesłane 217 Richard Elwes, Matematyka... i już!, tłumaczenie Adam Bukowski, Jacek Środa, Dom Wydawniczy PWN, Warszawa 2013, 352 str. Autor jest brytyjskim pisarzem, nauczycielem matematyki oraz stypendystą na uniwersytecie w Leeds. Zajmuje się popularyzowaniem matematyki, prowadzi regularnie wykłady otwarte i audycje radiowe. W tej książce pokazuje, że matematyka jest wszędzie. Dowodzi tego, rozważając trzydzieści pięć często dziwacznych i nieoczekiwanych przypadków jej zastosowania. Ian Stewart, Matematyka życia. Jak równania pomagają odkrywać tajemnice natury, tłumaczenie Bogumił Bieniok, Ewa L. Łokas, Prószyński i S-ka, Warszawa 2014, 471 str. To kolejna przełożona na język polski książka niestrudzonego popularyzatora matematyki Iana Stewarta. Autor opowiada w niej o tym, jak matematyka pomaga w odkrywaniu tajemnic życia. Omawia matematyczne aspekty badań nad życiem (ukryte mechanizmy żywych komórek, działanie mózgu, zachowanie wirusów), zastanawia się nad możliwościami zaprojektowania i stworzenia sztucznych form życia i szacuje prawdopodobieństwo istnienia organizmów żywych w innych zakątkach Wszechświata. Joanna Karłowska-Pik, Bartosz Ziemkiewicz, L A TEX dla matematyków, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013, 312 str. Książka jest opracowaniem slajdów z kursu L A TEX-a, który autorzy prowadzą w formie zdalnej dla studentów matematyki.