Projekt edukacyjny. Mały wolontariat. dla dzieci z przedszkola. w Woźnikach. im. Wesołe Krasnoludki

Transkrypt

1 Projekt edukacyjny Mały wolontariat dla dzieci z przedszkola w Woźnikach im. Wesołe Krasnoludki rok szkolny 2016/2017

2 Co to jest wolontariat i kto jest wolontariusz? Wolontariat (łac. volontarius ochotniczy, dobrowolny) definiowany jako świadome, dobrowolne i nieodpłatne działanie na rzecz innych, potrzebujących pomocy, wykraczające poza związki rodzinne, przyjacielskie i koleżeńskie. Jest odruchem serca, skutkującym wsparciem, udzieleniem pomocy człowiekowi, zwierzęciu, przyrodzie. Od 2003 roku wolontariat jest uregulowany prawnie Ustawą o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie. Wolontariat opiera się na trzech filarach: szacunku i wrażliwości, otwartości na potrzeby innych, bezinteresowności w działaniach. Opierając się na tych filarach wolontariat ukazuje sens człowieczeństwa. Wolontariusze pomagając przynoszą nadzieję, przywracając wiarę w dobro istniejące w człowieku. Istnieją różne rodzaje wolontariackiego zaangażowania. Praca wolontariuszy może mieć charakter stały lub czasowy, okazjonalny. Warto zastanowić się, kim jest wolontariusz i kto może nim zostać. Z definicji wolontariuszem może być każda osoba, która dobrowolnie i świadomie podejmuje bezpłatną pracę na rzecz potrzebujących. Bardzo ważny jest, aby wolontariusz robił to z własnej woli i chęci. Mamy tu jednak do czynienia z dziećmi. Bez zgody swoich rodziców lub opiekunów nie mogą one wykonywać żadnej pracy wolontariackiej. Ze względu na wiek, najmłodsi często nie są w stanie wykonać profesjonalnej pomocy. W tym przypadku chodzi jednak nie tylko o angażowanie dzieci w działania, ale przede wszystkim o uświadomienie im, czym jest pomoc, uwrażliwienie ich na potrzeby otoczenia i walkę z obojętnością wobec otoczenia. Uwrażliwianie najmłodszych ma na celu zaowocowaniem odpowiedzialnością społeczną osoby dorosłej najpierw ich rodziców i opiekunów, a potem ich samych, bo przecież czasem drobny gest może wywołać lawinę pozytywnych działań. Wolontariat w przedszkolu Przedszkole zaraz po domu, jest miejscem, w którym dzieci spędzają najwięcej czasu. Przedszkole jest niewątpliwie miejscem właściwym do tego, by kształtować postawy prospołeczne dzieci. Wśród młodych wolontariuszy dominuje często potrzeba przeżycia przygody, poznania nowych osób, rozwijania zainteresowań. Dzieci chcą zaistnieć w grupie, sprawdzić się w nowych zadaniach. Ten potencjał właśnie chcemy spożytkować na społecznie i wychowawczo pożyteczne cele.

3 Cele wolontariatu w przedszkolu rozwijanie wśród dzieci wrażliwości na otoczenie, pomoc rówieśnikom w trudnych sytuacjach, wspieranie inicjatyw wolontariackich dzieci i młodzieży, budowanie poczucia odpowiedzialności, rozwój zainteresowań i umiejętności, edukacja młodszych kolegów, wsparcie wolontariuszy, promocja wolontariatu. Etapy tworzenia wolontariatu Wolontariat powinien z założenia być przemyślanym, rozplanowanym i długofalowym działaniem. To pozwala na podjęcie współpracy nie tylko z dziećmi, ale również z ich rodzicami i środowiskiem lokalnym. Wolontariat wśród dzieci (ale i wśród dorosłych) jest najczęściej działaniem grupowym. Dzięki pracy w grupie wolontariusz wie, że nie jest sam, są wokół koledzy, z którymi współdziała, może podzielić się sukcesem, ale także otrzymać wsparcie. Działania w grupie są urozmaicone, każdy może zgłosić własne pomysły. Grupa daje poczucie siły, więzi, bezpieczeństwa. Wybór i rola koordynatora Zebranie grupy ochotników nie byłoby możliwe, gdyby nie osoba koordynatora. Jest on często inicjatorem działań. Najczęściej decyzję o wyborze takiej osoby podejmuje dyrekcja przedszkola. Na opiekunie spoczywa obowiązek zapoznania się z zasadami i aspektami prawnymi pracy wolontariackiej. To właśnie on ma zebrać grupę chętnych i wraz z nimi opracować zasady działania, zrekrutować wolontariuszy. Zasady działania wolontariuszy obejmują takie elementy jak punktualność, dyskrecję, zaufanie oraz współpracę w grupie. Każdy wolontariusz za zgodą swoich rodziców bądź opiekunów przystępuje do wolontariatu. Opiekun musi umieć i chcieć pracować z dziećmi, poświęcając im czas i uwagę. Ważne, aby była to osoba otwarta, komunikatywna, optymistyczna, wrażliwa na innych i operatywna.

4 Dobry opiekun wolontariatu cieszy się autorytetem, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom dzieci, rozwija ich kompetencje i samorządność. Koordynator/opiekun obok prowadzenia grupy, przygotowywania regularnych spotkań zajmuje się także prowadzeniem dokumentacji działań wolontariuszy. Osoba taka ma być nie tylko autorytetem, ale i partnerem do rozmów oraz działania, ma wzbudzać zaufanie i sympatię u dzieci. Podstawowe zadania koordynatora wolontariatu 1. Promocja wolontariatu i rekrutacja wolontariuszy 2. Szkolenia i inspiracja wolontariuszy 3. Praca z wolontariuszami 4. Wspieranie i monitoring działań wolontariuszy 5. Docenianie i nagradzanie wolontariuszy Identyfikacja potrzeb, czyli komu i jak pomagać Krokiem drugim, ale niezbędnym jest analiza otoczenia wolontariuszy, czyli określenie komu i w jaki sposób można pomóc. Ważne jest, aby w procesie rozpoznania potrzeb brali udział wszyscy chętni wolontariusze. Starsze dzieci mogą się same dowiedzieć od rodziców np. o swoich rówieśnikach potrzebujących wsparcia, rodzinach ubogich, dla których warto zebrać dary, zaniedbanych zwierzętach lub przyrodzie. Można także skorzystać w wiedzy ośrodków pomocy społecznej i pomocy rodzinie, fundacje i stowarzyszenia pomagające innym, czy parafie. Świadomość potrzeb środowiska lokalnego daje szansę na odnalezienie się w pracy z różnymi grupami potrzebujących. Kolejnym krokiem koordynatora jest zorganizowanie spotkania z potrzebującymi, określenie ich potrzeb i przyjęcia wolontariuszy, a następnie z dyrekcją, w celu ustalenia możliwości świadczenia takiej pomocy. Koordynator musi w tym momencie zadbać o doprecyzowanie zajęć wolontariuszy, ustalenie zakresu obowiązków oraz częstotliwości podejmowanej przez nich pracy. Oczywiście po uprzednim ustaleniu możliwości czasowych i umiejętności z wolontariuszami. Analizę taką należy okresowo ponawiać.

5 Promocja Tworzenie wolontariatu to nie tylko działalność na rzecz potrzebujących. Wymaga również stałego wzbudzania zainteresowania dzieci taką formułą spędzania czasu i doskonalenia siebie. Opiekun grupy powinien organizować regularne spotkania. Do zadań opiekuna należy również dbanie o wizerunek i promocję wolontariatu w przedszkolu. Warto uwzględnić w komunikacji z wolontariuszami nowoczesne kanały komunikacji takie jak Internet, w tym sieci społecznościowe. W tych działaniach sprawdzają się także komunikacja bezpośrednia (spotkania) oraz informacje na korytarzu/ tablicy informacyjnej przedszkola. Harmonogram działań Stworzenie planu działania wolontariatu ułatwi właściwie podzielić zadania i obowiązki między wolontariuszy. Każdy z wolontariuszy będzie mógł się zaangażować w zależności od swoich możliwości czasowych oraz chęci. Każde dziecko powinno móc wybrać sobie odpowiednie miejsca do pracy oraz zakresu działania. Usystematyzowany wolontariat pozwala na wykorzystanie talentów dzieci plastycznych, aktorskich czy organizacyjnych. Dzięki planowaniu działań dzieciom znane są ich zadania, co sprzyja lepszej organizacji działań wolontariuszy, a przede wszystkim poczuciu odpowiedzialności za powierzone im działania. Monitoring efektów Pisząc monitoring, mam na myśli podziękowanie, wsparcie i pomoc dla wolontariuszy, i ich motywację, poprzez prezentowanie, wspólnie i indywidualnie, osiąganych wyników i współpracę. Warto zaangażować dzieci w monitorowanie. Można wspólnie pisać sprawozdania, liczyć beneficjentów pomocy, czy liczbę godzin przeznaczoną na pomoc innym. Efekty działań warto prezentować w przedszkolu, kronice a nawet na stronie internetowej placówki czy lokalnej prasie, aby dowiedziało się o nich jak najwięcej osób. To niezwykle motywujące dla dzieci, ale i dla innych, którzy wesprą ich działania lub przyłączą się do grona wolontariuszy. Monitorowanie jest też sposobem uzyskania informacji zwrotnej o pracy wolontariuszy.

6 Prawne aspekty zaangażowania wolontariackiego dzieci Nie zawsze i nie wszędzie możemy pozwolić dzieciom na pracę wolontariacką. Pierwsza kwestia dotyczy możliwości angażowania w wolontariat osób poniżej 18 roku życia. Czy dzieci jako osoby niepełnoletnie mogą być wolontariuszami? W świetle komentarzy do Ustawy w przypadku osób, które nie są pełnoletnie, warunkiem zaangażowania jest zgoda ich przedstawiciela ustawowego (najczęściej są to rodzice). Dlatego uprawnione do zawierania umów z wolontariuszami podmioty (np. przedszkole), które chcą przyjąć niepełnoletniego wolontariusza, muszą poprosić o przedstawienie pisemnej zgody rodziców lub opiekunów i nie ma od tej zasady wyjątków. Ustawa wyraźnie nie określa wieku wolontariuszy, jednak w sytuacji, gdy dzieci są wolontariuszami w placówce oświatowej np. w przedszkolu i znajdują się pod stałą opieką nauczyciela (Opiekuna wolontariatu), mogą wykonywać prace wolontariackie. Oczywiście praca taka musi być dostosowana do ich wiedzy, umiejętności i możliwości. W wielu miejscach wystarczy zwykła obecność, rozmowa, pomoc w prostych czynnościach życiowych. Wystarczy tylko akt dobrej woli tych, którzy chcą pomóc dzieciom w zorganizowaniu ich pracy wolontariackiej Zadania: koleżeńska pomoc, ochrona przyrody i ekologia np. dokarmianie zwierząt, oszczędzanie energii, segregacja odpadów, prace porządkowe i ogrodnicze wokół, przedszkola, zbiorki rzeczowe, kiermasze ręcznie wykonywanych ozdób, odwiedzanie osób starszych w miarę możliwości dzieci - wolontariuszy udział w akcjach organizowanych przez inne instytucje. Opracowała Anna Skop Źródło: Internet

7