Instrukcja obsługi przenośnego odbiornika lotniczego GPSMAP 495

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi przenośnego odbiornika lotniczego GPSMAP 495

2 Prawa autorskie w 2008 roku ma firma Garmin Ltd. lub jej udziałowcy. GARMIN International, Inc., 1200 E. 151 st Street, Olathe, Kansas USA Tel: Fax: GARMIN (Europe) Ltd., Unit 5, The Quadrangle, Abbey Park Industrial Estate, Romsey, SO51 9 AQ UK Tel: 44/ Fax: 44/ GARMIN Corporation, No. 68, Jangshu 2 nd Road, Shijr, Taipei County, Taiwan Tel: Fax: Wszelkie prawa zastrzeżone. Z wyjątkami podanymi poniżej, żadna część niniejszej instrukcji nie może być odtwarzana, kopiowana, przekazywana, rozpowszechniana, przegrywana lub zachowywana na jakimkolwiek nośniku informacji i w jakimkolwiek celu bez uprzedniego pisemnego pozwolenia GARMIN. Niniejszym GARMIN udziela pozwolenia na przegranie pojedynczej kopii tej instrukcji lub korekty do tej instrukcji na dysk twardy lub inny elektroniczny nośnik informacji do wykorzystania dla celów własnych i na wydruk jednego egzemplarza lub korekty dla potrzeb własnych, pod warunkiem że taka elektroniczna lub wydrukowana kopia będzie zawierała pełny tekst niniejszych praw autorskich i następnie, że jakiekolwiek nieautoryzowane rozpowszechnianie tej instrukcji będzie ściśle zabronione. Informacje w tym dokumencie mogą ulec zmianie bez powiadomienia. GARMIN zastrzega sobie prawo do zmiany i ulepszania swoich wyrobów oraz do zmiany treści bez zobowiązywania się do informowania o takich zmianach jakiejkolwiek osoby lub organizacji. Odwiedź internetową stronę firmy Garmin ( w celu bieżącej aktualizacji i uzyskania informacji dotyczących użytkowania i działania tego i innych wyrobów firmy Garmin. Znaki: Garmin, GPSMAP, AutoLocate, TrackBack, BlueChart, See-Thru, są zarejestrowanymi w USA znakami handlowymi i są własnością firmy GARMIN Ltd lub jej udziałowców i nie mogą być używane bez specjalnej zgody firmy Garmin. Luty 2008 Numer części Rev.A Drukowane w Tajwanie Tłumaczenie : M. Łaszkiewicz UWAGA : Niniejsze tłumaczenie powinno być używane łącznie z oryginalnym podręcznikiem GPSMAP 495 portable aviation receiver Owner s Manual.

3 Wprowadzenie > co i jak czytać... WPROWADZENIE Dziękujemy za wybór urządzenia GPSMAP 495 firmy Garmin, jedynego i niezrównanego przenośnego lotniczego odbiornika nawigacyjnego posiadającego pełne możliwości w wykorzystaniu systemu GPS, z funkcją wyświetlania przepisów ruchowych obowiązujących na wybranych lotniskach - AOPA Airport Directory (tylko USA), graficznym zobrazowaniem układu dróg kołowania i startu na lotniskach Safe Taxi Airport Diagrams (tylko USA), bazą danych o terenie i przeszkodach terenowych Terrain/Obstacle database (USA i Europa) i bazę danych Jeppesena Jeppesen database. Podręcznik W celu dokładnego poznania nowego systemu nawigacyjnego przeczytaj dokładnie ten podręcznik i naucz się procedur i zasad korzystania z odbiornika. Zasady stosowane w podręczniku. W niniejszym podręczniku stosowane jest określenie Ostrzeżenie [Warning] dla wskazania potencjalnych sytuacji niebezpiecznych które gdy zostaną zlekceważone wówczas mogą być przyczyną śmierci lub poważnych obrażeń ciała. W niniejszym podręczniku stosowane jest określenie Uwaga [Caution] dla wskazania potencjalnych sytuacji niebezpiecznych które gdy zostaną zlekceważone wówczas mogą być przyczyną poważnych obrażeń lub zniszczeń. Mogą być również podawane bez używania tego określenia aby ostrzec Ciebie przed niebezpiecznym działaniem. GPSMAP 495 instrukcja obsługi i

4 Wprowadzenie > Spis treści... Spis treści Wprowadzenie... i Podręcznik... i Ostrzeżenia...v Zasady postępowania z bateriami... vi Uwagi... vi Początek...1 Wygląd zewnętrzny urządzenia...1 Ładowanie baterii w GPSMAP Włączenie do pracy GPSMAP Pozyskiwanie sygnałów z satelitów...4 Opis klawiszy funkcyjnych...7 Korzystanie z GPSMAP Rodzaj pracy Symulator...11 Podstawowe działanie w Lotniczym rodzaju Pracy..13 Sekwencja stron w Lotniczym rodzaju Pracy...13 Kreowanie funkcji Direct To [Idź Do]...14 Wyszukiwanie najbliższych punktów...18 Wybór rodzaju podejścia do lądowania...23 Wyszukiwanie punktów lądowych...25 Oznaczanie punktów trasowych...26 Tworzenie planów lotu (tras)...27 Lot w/g planu lotu...28 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy...29 Strona mapy...29 Strona terenu...37 Strona tablicy przyrządów pilota...40 Strona trasy aktywnej...44 Strona danych o pozycji...45 Zapis lotu...46 Informacje na temat samolotu...47 Zakładka E6B...49 Podstawowe działanie w Lądowym rodzaju Pracy...51 Sekwencja stron w Lądowym rodzaju Pracy...51 Nawigacja w Lądowym rodzaju Pracy...52 Wyszukiwanie punktów i pozycji...54 Tworzenie tras...57 Tworzenie punktów trasowych...59 Nawigacja po wybranej trasie...62 Edycja Twojej trasy...63 Strony i ich właściwości w Lądowym Rodzaju pracy 65 Strona mapy...65 Strona autostrad...66 Strona trasy bieżącej...68 Komputer podróży...69 Edycja i zarządzanie trasami...70 Edycja i zarządzanie punktami trasowymi...74 Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej...83 ii GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

5 Wprowadzenie > Spis treści... Podstawowe Działanie w Morskim Rodzaju Pracy Sekwencja stron w Morskim Rodzaju Pracy Nawigacja w Morskim Rodzaju Pracy Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju pracy Strona mapy Strona kompasu Strona DSC Menu Główne Zakładka GPS Zakładka Fligts Zakładka Route Zakładka Points Zakładka Track Zakładka Sonar Zakładka Aircraft Zakładka Alarms Zakładka Celestial Zakładka Message Zakładka Display Zakładka Sound Zakładka Setup Zakładka Location Sub Ustawienia i korzystanie z sonaru Zobrazowanie z sonaru na stronie mapy Korzystanie ze strony sonaru Ustawienia strony sonaru Zasada pracy sonaru Wyświetlanie zakładki Sonar Temperature TIS [informacje o ruchu w najbliższej przestrzeni] Ograniczenia TIS Symbolika TIS Odwzorowanie śladów obiektów będących w ruchu Okno ostrzeżeń Strona mapy Procedury operacyjne TIS VHF Comm GPSMAP 495 Instrukcja obsługi iii

6 Wprowadzenie > Spis treści... Dodatek Specyfikacja techniczna Informacje dodatkowe Wyposażenie opcyjne Informacje na temat instalacji Zasada pracy systemu GPS Ustawienia systemu LORAN TD Układ współrzędnych i formaty lokalizacyjne DSC - cyfrowe selektywne wywołanie Informacje na temat bazy danych Jeppesena Komunikaty Opcje pól danych Gwarancja i licencja iv GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

7 Początek > Ostrzeżenia... Ostrzeżenia Przestrzegając poniższych wskazówek unikniesz sytuacji niebezpiecznych które mogą się pojawić w przypadku wystąpienia kolizji drogowej lub wypadku skutkiem którego może dojść do śmierci lub poważnych uszkodzeń ciała. Kiedy GPSMAP 495 jest używany w pojeździe należy umieścić go w miejscu bezpiecznym i gdzie nie występują interferencje z innymi urządzeniami już tam zabudowanymi a także nie zostanie pogorszona widoczność drogi przez kierowcę (zobacz rysunek poniżej). Podczas rzeczywistego użytkowania należy uważnie porównać wskazania pochodzące z GPSMAP 495 ze wszystkimi dostępnymi źródłami informacji nawigacyjnych, wzrokowych, map lotniczych itp. Dla bezpieczeństwa zanim zaczniecie kontynuować nawigację, zawsze należy starać się rozstrzygnąć wszystkie wątpliwości i niezgodności. Zawsze najważniejsze jest bezpieczne prowadzenie pojazdu. Odbiornik GPSMAP 495 nie może być wyłączną przyczyną roztargnienia i niebezpiecznej jazdy we wszystkich możliwych warunkach. W celu zmniejszenia czasu obserwacji ekranu w GPSMAP 495 podczas jazdy należy korzystać z głosowej funkcji podawania komunikatów. Nie należy podczas kierowania pojazdem wprowadzać nowych danych o celu podróży, zmieniać ustawień systemu lub wymagających długotrwałego naciskania na przyciski urządzenia. Należy zjechać na pobocze i dokonać odpowiednich zmian ustawień. GPSMAP 495 został zaprojektowany dla prowadzenia Ciebie po trasie. Nie podaje on ani aktualnego stanu i kondycji dróg, wielkości ruchu, warunków pogodowych i innych informacji które wpływają na bezpieczeństwo i czas podróży. Mapa elektroniczna w GPSMAP 495 jest pomocą nawigacyjną i została opracowana w oparciu o oficjalną mapę rządową lecz nie zastępuje jej. Jedynie oficjalna mapa rządowa z uwagami dla marynarzy zawiera wszelkie informacje potrzebne do bezpiecznej nawigacji. Odbiornik GPSMAP 495 stosowany w samolocie służy tylko jako pomoc nawigacyjna dla lotów wykonywanych w warunkach widzialności VFR. Dane na temat kształtu terenu i przeszkód terenowych są jedynie pomocą do wydawania ostrzeżeń o terenie. GPSMAP 495 jest przeznaczony do użytkowania jako pomoc nawigacyjna i nie może być używany w żadnym innym celu wymagającym precyzyjnego pomiaru kierunku, odległości, położenia przestrzennego lub topograficznego. Ten wyrób nie może być używany do określenia odległości do ziemi podczas nawigacji lotniczej. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi v

8 Początek > Ostrzeżenia... Zasady postępowania z bateriami Jeżeli poniższe zasady nie będą przestrzegane wówczas wewnętrzna bateria litowo-jonowa może mieć skróconą żywotność lub może spowodować uszkodzenie odbiornika GPS, spowodować pożar lub chemiczne oparzenia, wyciek elektrolitu i/lub uszkodzenia ciała. Skontaktuj się organem zajmującym się utylizacją zużytych baterii litowo-jonowych aby przekazać mu zużyte baterie. Nie umieszczaj nigdy urządzenia przy silnych źródłach ciepła lub w miejscach z wysoką temperaturą takich jak słońce w zamkniętych pojazdach w gorące dni. Zapobiegawczo zawsze usuń urządzenie z pojazdu lub przechowaj urządzenie w miejscach gdzie słońce nie pada wprost na nie tak jak schowek na rękawiczki. Nie przebijaj baterii i nie wrzucaj do ognia. Kiedy urządzenie jest składowane przez określony okres czasu przestrzegaj poniższych zasad: zakres temperatur: -4º do 140ºF (-20º do 60ºC). Dla dłuższych okresów zakres ten wynosi : 32º do 77ºF (0º do 25ºC). Nie używaj urządzenia przy zewnętrznych temperaturach : -4º do 131ºF (-20º do 55ºC). Nigdy nie ładuj baterii na zewnątrz odbiornika, nie rozbieraj baterii, Baterie zużyte trzymaj z dala od dzieci. Nie rozbieraj, nie przekuwaj i nie niszcz baterii. Podczas wymiany używaj tylko oryginalnego zestawu baterii GARMIN Lithum-Ion Battery Pack. Używanie innych baterii może być powodem pożaru lub wybuchu. Ostrzeżenie : Wyrób ten jest zapakowany i wszystkie komponenty składowe chemiczne znane są w stanie Kalifornia i mogą być przyczyną raka, defektów porodowych lub problemów reprodukcyjnych. Ta uwaga jest zgodna z wymaganiami kalifornijskiej propozycji 65 (California s Proposition 65).Jeśli masz jakieś pytania lub chciałbyś uzyskać dodatkowe informacje na ten temat zobacz na stronie internetowej : Ważne informacje. Informacje i dane na mapach: Podstawowym celem firmy GARMIN jest dostarczanie klientom w pełni kompletnych i dokładnych danych kartograficznych które są dostępne po rozsądnej cenie. Używana jest kombinacja źródeł danych zarówno rządowych jak i prywatnych, które wykazane są w zalecanej literaturze z uwzględnieniem praw autorskich. Niektóre źródła danych są niedokładne lub nie kompletne w różnym stopniu. Dotyczy to szczególnie danych dotyczących rejonów innych niż USA, gdzie kompletne dane są niedostępne lub bardzo drogie. vi GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

9 Początek > Wygląd zewnętrzny urządzenia... Wygląd zewnętrzny urządzenia. Początek. Zaprojektowany dla bardzo szczegółowego i dokładnego zobrazowania w postaci mapy elektronicznej odbiornik GPSMAP 495 jest dużą pomocą nawigacyjną, która może być używana w samolotach, w pojazdach i jachtach morskich. Ten przenośny odbiornik nawigacyjny GPS posiadający 256- kolorowy ekran TFT dla łatwego odczytu w pełnym słońcu, z funkcją wyświetlania przepisów ruchowych obowiązujących na wybranych lotniskach - AOPA Airport Directory, graficznym zobrazowaniem układu dróg kołowania i startu na lotniskach Safe Taxi Airport Diagrams, bazą lotniczych danych Jeppesena, baza danych przeszkodach terenowych i o terenie - Obstacle database i Terrain database i z automatycznym prowadzeniem Cię po trasie drogowej zakręt po zakręcie. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 1

10 Początek > Ładowanie baterii w GPSMAP Ładowanie baterii w GPSMAP 495. Jeśli nie używasz odbiornika a chcesz, aby bateria była ładowana wówczas wybierz rodzaj pracy Ładowanie (Charge Mode). Podłącz Przed pierwszym użyciem odbiornika należy pamiętać o naładowaniu baterii znajdujących się w odbiorniku GPSMAP 495. Po prostu włącz wtycz- zasilanie zewnętrzne. Naciśnij i przytrzymaj czerwony przycisk POWER. Odbiornik nie jest całkowicie wyłączony tylko przechodzi kę zasilacza zewnętrznego 12 V do gniazda zasilania w odbiorniku. Można korzystać z odbiornika podczas ładowania baterii wewnętrznej. w rodzaj pracy Ładowanie (Charge Mode) tak jak to pokazano poniżej. Aby naładować wewnętrzną baterię: 1. Zdejm kapturek zabezpieczający, aby odsłonić złącze zasilania umieszczone w tylnej części odbiornika. Rysunek na stronie 1 pokazuje dokładnie gdzie jest umieszczone to złącze. 2. Trzymając wtyczkę poziomo i zgodnie z wycięciami wciśnij ją w gniazdo aż do pełnego osadzenia wtyku w gnieździe. 3. Podłącz zasilacz sieciowy z wyjściem 12 woltowym do gniazda sieciowego lub złącze adaptera 12 woltowego do gniazda zapalniczki w samochodzie, jeśli go posiadasz. Należy zwrócić szczególną uwagę na trasę kabla do adaptera, aby nie stwarzała ona utrudnień w prowadzeniu pojazdu. Baterie w odbiorniku są ładowane tak przez cały czas jak długo podłączone jest zasilanie zewnętrzne. Podczas ładowania można korzystać z odbiornika. Wybranie rodzaju pracy Ładowanie (Charge Mode) tak jak jest to opisane poniżej, powoduje, że ładowanie jest szybsze niż, podczas gdy odbiornik pracuje (jest włączony) i zmniejsza zużycie wewnętrznej baterii samochodu / łodzi. Informacje na temat rodzaju pracy Ładowanie (Charge Mode). Podłączenie zewnętrznego zasilania do odbiornika GPSMAP 495 powoduje, że jest on w pełni gotowy do pracy i może wykonywać wszystkie funkcje. Jeśli wyświetlany jest symbol baterii i wymagane jest jej ładowanie wówczas zewnętrzne zasilanie ładuje baterię podczas używania odbiornika. Ładowanie baterii. UWAGA: W rodzaju pracy Ładowanie ( Charge Mode) odbiornik pobiera mały prąd z wewnętrznej baterii samochodu / łodzi. Aby zapobiec nadmiernemu rozładowaniu tej baterii należy odłączyć kabel zasilania zewnętrznego, gdy GPSMAP 495 nie jest używany przez wiele dni. Gdy po wielokrotnym ładowaniu / rozładowaniu baterii litowo-jonowej bateria nie daje się naładować (nie trzyma pojemności) oznacza to, że bateria jest już zużyta. Należy zwrócić się do firmy Garmin lub Twojego lokalnego sprzedawcy wyrobów firmy Garmin i zamówić nowy zestaw baterii. 2 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

11 Początek > Włączenie do pracy GPSMAP Włączenie do pracy GPSMAP 495. Po pierwszym włączeniu zasilania bloku GPSMAP 495 odbiornik musi odebrać sygnały i zebrać dane z satelitów w celu ustalenia swojej aktualnej pozycji. Dla zapewnienia poprawnej inicjalizacji odbiornik GPSMAP 495 jest ustawiony fabrycznie na rodzaj pracy: Automatyczne Określanie Położenia ( AutoLocate mode), który umożliwia odbiornikowi automatyczne odnalezienie się w każdym zakątku globu. Zanim włączysz do pracy sprawdź czy antena jest ustawiona maksymalnie do góry tak jak pokazano to na stronie 1, i nie jest niczym przesłonięta przestrzeń ponad nią w kierunku nieba dla najlepszego odbioru sygnałów z satelitów. Włączenie i wyłączenie odbiornika GPSMAP 495: 1. Naciśnij i przytrzymaj czerwony przycisk POWER. Po włączeniu usłyszysz dźwięk i zostanie wyświetlona Strona Ostrzeżeń / Informacji ( Warning / Information Page). 3. Aby wyłączyć zasilanie odbiornika GPSMAP 495 naciśnij i przytrzymaj czerwony przycisk POWER ponownie. Ustawianie tylnego podświetlenia ekranu i głośności głośnika. Przycisk POWER umożliwia ustawienie do 10 poziomów podświetlenia tylnego ekranu i głośności słuchawek lub zewnętrznego głośnika podłączonego kablem z adapterem. Aby zmienić poziom podświetlenia tylnego ekranu i głośności należy: 1. Nacisnąć i szybko puścić przycisk POWER. 2. Nacisnąć na PRZYCISK CENTRALNY do góry, aby zwiększyć jasność podświetlenia tylnego lub do dołu, aby zmniejszyć jasność podświetlenia tylnego. Nacisnąć w prawo aby zwiększyć głośność lub w lewo aby zmniejszyć głośność. 3. Nacisnąć na przycisk ENTER lub QUIT, aby zamknąć okno ustawień podświetlenia ekranu i głośności. Nacisnąć na przycisk ME- NU aby wyświetlić opcje menu. Strona ostrzeżeń. 2. Po odczytaniu strony naciśnij na przycisk ENTER w celu kontynuacji. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 3

12 Początek > Pozyskiwanie sygnałów z satelitów... Pozyskiwanie sygnałów z satelitów. Po włączeniu zasilania odbiornika GPSMAP 495 rozpoczyna się przeszukiwanie nieba w celu odnalezienia satelitów aktualnie znajdujących się w tym rejonie. Wyświetlana jest strona GPS kiedy urządzenie gromadzi i analizuje odebrane sygnały z satelitów w celu określenia pozycji. Ten proces może potrwać kilka minut. Podczas pozyskiwania sygnałów z satelitów na stronie GPS wyświetlany jest komunikat / status odbiornika Acquiring Satellites ( Wykrywanie satelitów). Po upływie kilku minut zostanie określona aktualna pozycja i wyświetlona na mapie. Należy być cierpliwym aż urządzenie zbierze wymagane dane. W celu przyśpieszenia i polepszenia odbioru sygnałów należy zawsze ustawiać antenę do góry tak jak to pokazano na stronie 1. Korzystanie z zakładki GPS. Zakładka GPS umożliwia wizualne przedstawienie układu satelitów na niebie, status odbiornika i dokładność namiaru. Widok nieba i wielkość odbieranego sygnału pokazują które satelity są widzialne przez antenę odbiornika i które są aktualnie śledzone. Wielkość odbieranego sygnału przedstawiona jest w postaci pionowego słupka odrębnego dla każdego satelity, numer satelity znajduje się poniżej słupka. Gdy odbiornik zlokalizuje satelitę wówczas słupek na ekranie zostanie wyświetlony nad odpowiednim numerem satelity. Numery powyżej 33 oznaczają satelity systemu WAAS. Wygląd widoku nieba przedstawiony jest w postaci ptasiego oka z pozycją każdego satelity i w odniesieniu do ostatniego znanego położenia odbiornika. Zewnętrzny okrąg przedstawia linię horyzontu (północ do góry), wewnętrzny okrąg na wysokości 45º ponad horyzontem i punkt centralny dokładnie nad głową. Można również ustawić widok nieba trasą do góry co spowoduje że widok będzie zawsze ustawiał się w linii wzdłuż bieżącego kierunku trasy. Wskaźnik źródła zasilania pokazuje bateria jest odłączona ( ), pokazuje czy aktualnie bateria jest ładowana ( ) lub pokazuje że odbiornik korzysta z zewnętrznego źródło zasilania ( ). Strona GPS. Informacja: Podczas pozyskiwania sygnałów z satelitów strona mapy może wskazać nieprawidłową lokalizację jak np. Chiny. Nie oznacza to że odbiornik posiada załadowane nieprawidłowe dane. Odbiornik GPS potrzebuje więcej czasu na zebranie informacji w celu określenia Twojej aktualnej pozycji. 4 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

13 Początek > Pozyskiwanie sygnałów z satelitów... Status odbiornika. Status odbiornika jest wyświetlany w polu u góry ekranu, może być wyświetlany jeden z poniższych komunikatów : Strona GPS. Podczas namierzania satelitów możliwe są trzy stany zobrazowania słupka wielkości sygnału: Brak wyświetlania słupka wielkości sygnału odbiornik poszukuje satelity. Jasny (przeźroczysty) słupek wielkości sygnału odbiornik namierzył satelitę/y i odbiera z niego dane. Zielony słupek wielkości sygnału - odbiornik odebrał dane z satelity/ów i jest gotowy do użycia (pracy). Natychmiast gdy GPSMAP 495 zbierze dane z najlepiej dostępnych (widzianych) satelitów dla określenia położenia wówczas w polu statusu zostanie wyświetlony odpowiedni komunikat. Od tej chwili odbiornik będzie uaktualniał pozycję, datę i czas. Searching the Sky odbiornik przeszukuje niebo, AutoLocate odbiornik poszukuje satelitów które znajdują się w almanachu. Ten proces może trwać do 5 minut. Acquiring Satellites odbiornik namierza satelity i z satelitów widzialnych przez odbiornik odbiera dane, dotyczy to ostatniej znanej pozycji lub wstępnie wprowadzonej i brak jest wystarczających informacji do określenia położenia. 2D GPS Location sygnały z co najmniej trzech satelitów o dobrym położeniu geometrycznym są odbierane przez odbiornik, wyliczane jest położenie w dwu wymiarach(długość i szerokość geograficzna). Komunikat 2D Differential będzie wyświetlany gdy odbierane są sygnały korekcyjne systemu różnicowego DGPS w tym rodzaju pracy, litera D będzie wyświetlana na słupku odbieranego sygnału. 3D GPS Location sygnały z co najmniej czterech satelitów o dobrym położeniu geometrycznym są odbierane przez odbiornik, wyliczane jest położenie w trzech wymiarach (długość i szerokość geograficzna oraz wysokość nad poziom morza). Komunikat 3D Differential będzie wyświetlany gdy odbierane są sygnały korekcyjne systemu różnicowego DGPS w tym rodzaju pracy, litera D będzie wyświetlana na słupku odbieranego sygnału. Lost Satellite Reception odbiornik nie może dłużej śledzić wystarczającej liczby satelitów dla rodzaju pracy 2D lub 3D. Receiver Not Usable odbiornik nie pracuje, może być to związane z interferencjami sygnału lub złym stanem satelitów. Należy wyłączyć odbiornik i ponownie włączyć. Simulating GPS odbiornik jest w trybie symulatora. GPS Off odbiornik GPS jest wyłączony. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 5

14 Początek > Pozyskiwanie sygnałów z satelitów... Opcje zakładki GPS. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby dostać się do Menu Głównego (Main Menu). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl zakładkę GPS. Naciśnij ponownie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji : Informacje na temat systemu GPS. Podczas gdy odbiornik GPS gromadzi informacje otrzymywane z satelitów Twoja lokalizacja na mapie może być wskazywana błędnie niż jest to w rzeczywistości. Należy zachować cierpliwość, gdy tylko odbiornik pozyska wystarczającą ilość informacji Twoja aktualna pozycja zostanie na mapie określona prawidłowo. W każdym przypadku gdy odbiornik GPS zostanie przemieszczony na odległość ponad 600 mil morskich bez włączania go do pracy i gdy zostanie włączony potrzebuje więcej czasu niż normalnie na inicjalizację i określenie nowego położenia. Odbiornik GPS może utracić odbiór sygnałów z satelitów w wyniku interferencji pochodzących od wysokich budynków, w tunelach i w wyniku przesłaniania przez gęste liście drzew. Należy wówczas monitorować status odbiornika GPS. Menu Opcji zakładki GPS. Start/Stop Simulator włącza i wyłącza tryb pracy symulator (Simulator Mode). Tryb pomocny podczas nauki wykorzystania odbiornika nawigacji satelitarnej. Zasada pracy systemu GPS podana jest na stronie 148 niniejszego podręcznika. Enable WAAS umożliwia wykorzystanie możliwości systemu WAAS. Więcej informacji na temat systemu WAAS znajduje się ma stronie 149 Dodatku. Track /North Up Skyview umożliwia wybór zorientowania widoku nieba w kierunku północy lub zgodnie z kierunkiem drogi na stronie GPS. New Altitude umożliwia ręczne wprowadzenie wysokości. New Location - umożliwia wprowadzenie nowego położenia automatycznie lub z użyciem mapy. W Lotniczym Rodzaju Pracy można wprowadzić znaki identyfikacyjne lotniska. 6 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

15 Początek > Opis klawiszy funkcyjnych... Opis klawiszy funkcyjnych. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 7

16 Początek > Korzystanie z GPSMAP Korzystanie z GPSMAP 495. W tej części opisane jest w jaki sposób wprowadzać i wybierać informacje zawarte w GPSMAP 495. Aby zmienić rodzaj pracy pomiędzy Lotniczym, Morskim i Lądowym należy nacisnąć i przytrzymać przycisk PAGE. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO należy wybrać rodzaj pracy i nacisnąć na przycisk ENTER. Terminy wykorzystywane w GPSMAP 495. Urządzenie GPSMAP 495 zostało zaprojektowane dla szybkiego i łatwego wyboru opcji nawigacyjnych. W dalszej części niniejszego podręcznika będziesz często proszony o naciśnięcie specyficznego przycisku lub o podświetlenie odpowiedniego pola na ekranie. Gdy zostaniesz o to poproszony powinieneś go nacisnąć i szybko zwolnić nacisk. Gdy przycisk powinien być naciskany dłużej będzie to wyraźnie zaznaczone. Kiedy zostanie wybrane pole na ekranie wówczas jest ono podświetlone na kolor żółty. Wybór pola do podświetlenia dokonywany jest za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO. Field [pole]- lokalizacja na stronie gdzie dane mogą być wprowadzane lub może być wyświetlana opcja. Kursor [podświetlenie] w polu można umieścić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO. On-Screen Button [graficzny przycisk ekranowy] podobny jak pole na ekranie. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO można go podświetlić a następnie uaktywnić za pomocą przycisku ENTER. Scroll Bar [pasek przewijania] kiedy lista dostępnych pozycji jest zbyt długa do wyświetlenia na ekranie wówczas z prawej strony listy zostanie wyświetlony pasek przewijania. Pozycja na pasku wskazuje jaka część listy jest aktualnie wyświetlana. Wielkość paska wskazuje ilość pozycji na liście. Aby przewinąć listę należy użyć PRZYCISKU CEN- TRALNEGO naciskając go do dołu lub do góry. Default [ustawienia domyślne] fabryczne ustawienia urządzenia zapisane w jego pamięci. Ustawienia mogą być zmieniane przez użytkownika lecz zawsze można powrócić do ustawień fabrycznych (default) po wybraniu opcji Restore Default [przywróć ustawienia fabryczne]. Poniższe terminy używane są w niniejszym podręczniku: Highlight [podświetlenie] wybór pola następuje poprzez jego podświetlenie do góry, do dołu, w lewo, w prawo. Wyboru można dokonać za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO. Przemieszczając podświetlenie możliwy jest wybór, wprowadzanie danych lub przewijanie dostępnej listy pozycji do wyboru. 8 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

17 Początek > Korzystanie z GPSMAP Wybór opcji i wprowadzanie danych. Aby wprowadzić dane lub wybrać jedną z dostępnych opcji należy korzystać z PRZYCISKU CENTRALNEGO aby podświetlić, oznaczyć lub wybrać pozycję na liście lub pole ekranowe. Za pomocą przycisku ENTER i PRZYCISKU CENTRALNEGO można dokonywać wyboru opcji, wprowadzać nazwy i cyfry w polach i aktywować wybór. Aby wybrać i uaktywnić wybraną opcję : 1. Będąc na dowolnej stronie naciśnij na przycisk MENU. Zostanie wyświetlone menu dostępnych opcji wraz z ich listą dla tej strony. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybraną opcję z listy. Aby opuścić menu lub powrócić do poprzednich ustawień : 1. Naciśnij na przycisk QUIT aby wykonać (odwołać) czynności w kolejności odwrotnej. 2. Aby powrócić do strony początkowej (startu) naciśnij wielokrotnie na przycisk QUIT. Aby wybrać i uaktywnić graficzny przycisk ekranowy : 1. Będąc na stronie na której wyświetlane są graficzne przyciski ekranowe za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybrany przycisk. 2. Naciśnij na przycisk ENTER. Graficzne przyciski ekranowe. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 9

18 Początek > Korzystanie z GPSMAP Aby wprowadzić dane w polach danych należy: 1. Za pomocą Przycisku Centralnego podświetlić żądane pole i nacisnąć na przycisk ENTER aby uaktywnić pole. 2. Nacisnąć do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY aby wybrać odpowiedni znak. Nacisnąć w prawo aby przemieścić kursor do następnej pozycji. Jeśli w polu jest dwie linie znaków wówczas należy naciskać w prawo tak długo aż kursor znajdzie się w następnej linii. 3. Po wprowadzeniu żądanych danych nacisnąć na przycisk EN- TER dla potwierdzenia wyboru. Bazy danych w GPSMAP 495. Informacja: Bazy danych AOPA Airport Directory, Safe Taxi są dostępne tylko dla obszaru USA. Baza danych Obstacle, Terrain i Voice Guidance są dostępne tylko dla obszaru USA i Europy. Twój GPSMAP 495 posiada zainstalowane bazy danych : AOPA Airport Directory, Safe Taxi, nawigacyjna Jeppesena, baza danych o przeszkodach (Obstacle database), baza danych o terenie (Terrain database), baza komunikatów głosowych (Voice Guidance database). Baza danych Jeppesena powinna być aktualizowana aby korzystać z najbardziej aktu- alnych danych. Na stronie 155 w Dodatku znajdują się szczegółowe informacje na ten temat. Używanie dodatkowych danych mapowych (MapSource). Wprowadzanie danych. Informacja: Aby oczyścić całe pole danych należy przesunąć kursor maksymalnie na lewo i nacisnąć jednokrotnie w lewo na PRZYCISK CENTRALNY. Nie wszystkie pola danych są programowalne np. data i czas. Jeśli znajdujesz się na stronie z takimi polami wówczas kursor nie będzie się na nich zatrzymywać. Opcjonalne Karty Danych (Garmin Data Cards) i płyty CD-ROM z oprogramowaniem MapSource zwiększają różnorodność zastosowań odbiornika GPSMAP 495. Razem z opcjonalnym wyposażeniem z danymi BlueChart g2 które zawiera informacje na temat morskich pomocy nawigacyjnych, miejsc zalegania wraków, innych przeszkód i miejsc ulokowania kotwicowisk. Dołączony do zestawu kabel z końcówką USB lub opcyjny kabel interfejsowy do komputera PC (ze złączem szeregowym) umożliwia transfer z dysku CD MapSource danych na opcjonalną kartę danych Data Card. W celu potwierdzenia kompatybilności produktów MapSource odwiedź w Internecie stronę : 10 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

19 Początek > Rodzaj pracy Symulator... Rodzaj pracy Symulator (Simulator Mode). Dla lepszego poznania działania odbiornika GPSMAP 495 należy uaktywnić rodzaj pracy SYMULATOR (Simulator Mode). Ten rodzaj pracy może być pomocny do praktycznego poznania, gdy odbiornik znajduje się w pomieszczeniu i sygnały z satelitów systemu GPS są niedostępne lub gdy antena jest odłączona. Wszystkie punkty trasowe i planowane trasy lotu w tym rodzaju pracy pozostają w pamięci w celu późniejszego ich wykorzystania. Poniższe sekcje opisują jak używać Symulatora i poruszać się poprzez podstawowe sytuacje nawigacyjne. Informacja : Nigdy nie wykorzystuj rodzaju pracy Symulator do nawigacji. Gdy urządzenie jest w tym rodzaju pracy wówczas odbiornik jest wyłączony. Każdy wyświetlany pasek wielkości sygnału odbieranego z satelity jest symulowany i nie przedstawia rzeczywistej jego wartości. Aktywacja Symulatora. Ten rodzaj pracy można uaktywnić z zakładki GPS lub z zakładki Setup w Menu Głównym : Aby uaktywnić rodzaj pracy Symulator z zakładki Setup należy : 1. Nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU aż zostanie wyświetlona strona Menu Głównego. 2. Podświetlić zakładkę Setup z pionowej listy zakładek. 3. Podświetlić zakładkę System. 4. Wybrać opcję Simulator w polu System Mode.. Aby uaktywnić rodzaj pracy Symulator z zakładki GPS należy : 1. Nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU aż zostanie wyświetlona strona Menu Głównego. 2. Podświetlić zakładkę GPS z pionowej listy zakładek. 3. Nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji dla zakładki GPS. 4. Podświetlić pole Start Simulator i nacisnąć na przycisk EN- TER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 11

20 Początek > Rodzaj pracy Symulator... Wprowadzenie nowej lokalizacji. Ze strony Menu Opcyjnego (GPS Options Menu) można wprowadzić nową lokalizację i wysokość dla rozpoczęcia pracy Symulatora. Aby wprowadzić nową lokalizację z wykorzystaniem mapy należy : 1. Nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU i następnie podświetlić zakładkę GPS z pionowej listy zakładek. 2. Nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. 3. Podświetlić pole New Location i nacisnąć na przycisk EN- TER. 4. Podświetlić pole Use Map i nacisnąć na przycisk ENTER. 5. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO należy przemieścić na mapie symbol strzałki w miejsce nowej lokalizacji i nacisnąć na przycisk ENTER. Aby zmienić symulowaną prędkość, kurs i wysokość ze strony Tablicy przyrządów Pilota, Wskaźnika lub strony Autostrad : 1. Naciskając do góry na PRZYCISK CENTRALNY można zwiększyć prędkość co 10 mil morskich/kilometrów/mil lądowych na godzinę lub do dołu aby prędkość zmniejszyć w takich samych odstępach. 2. Naciskając w lewo lub w prawo na PRZYCISK CENTRALNY można zmienić kurs. 3. Naciskając na przycisk IN lub OUT można zwiększyć lub zmniejszyć wysokość (tylko dla Lotniczego Rodzaju Pracy). Nową lokalizację można również wprowadzić poprzez wpisanie znaków identyfikacyjnych lotniska (kod lotniska). Należy wybrać opcję Use Identifier [użyj identyfikacji] z aktywowanej zakładki GPS. Następnie za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź znaki identyfikacyjne. Na stronie 14 znajduje się więcej informacji na temat wprowadzania znaków identyfikacyjnych lotnisk i punktów trasowych użytkownika. 12 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

21 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Sekwencja stron w Lotniczym Rodzaju Pracy.... Sekwencja stron w Lotniczym Rodzaju Pracy. Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy. Odbiornik GPSMAP 495 posiada trzy rodzaje pracy : Lotniczy (rodzaj pracy domyślny), Morski i Lądowy. Główne ekrany są wzajemnie powiązane i możesz szybko przechodzić przez nie korzystając z przycisków PAGE w kierunku do przodu i przycisku QUIT w kierunku odwrotnym. Każdy ekran posiada dodatkowo Menu Opcyjne (Option Menu) umożliwiające indywidualne dopasowanie wyglądu ekranu (we wszystkich trzech rodzajach pracy) zgodnie z Twoimi preferencjami i/lub wybór właściwości specyficznych dla każdego ekranu. Aby zobaczyć Menu Opcyjne dla każdego ekranu naciśnij na przycisk MENU. Lotniczy rodzaj pracy posiada pięć głównych ekranów (stron) : Ekran Mapy (Map Page), Ekran Terenu (Terrain Page), Ekran Tablicy Przyrządów Pilota (Panel Page), Ekran Trasy Aktywnej (Active Route) i Ekran Pozycji (Position Data Page). Przykładowe ekrany w Lotniczym rodzaju pracy pokazane są poniżej. Każdy ekran może być specyficznie używany i każdy z nich jest omówiony w dalszej części podręcznika. Lotniczy rodzaj pracy jest rodzajem domyślnym dla odbiornika GPSMAP 495. Ten podręcznik w pierwszej kolejności pokazuje każdy ekran jak na przykład Ekran Mapy w Lotniczym rodzaju pracy. Następnie opisywane są ekrany w Morskim Rodzaju Pracy (Marine Mode) i Lądowym Rodzaju Pracy (Automotive Mode). Ekran Mapy. Ekran Terenu. Ekran Tablicy Przyrządów. Ekran Trasy Aktywnej. Ekran Pozycji. Aby zmienić rodzaj pracy należy : 1. Nacisnąć i przytrzymać przycisk PAGE / MODE. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO należy wybrać Lotniczy, Lądowy lub Morski rodzaj pracy i nacisnąć na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 13

22 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Kreowanie funkcji Direct To [Idź do].... Kreowanie funkcji Direct To [Idź do]. Będąc w Lotniczym Rodzaju Pracy naciśnij na przycisk (Direct To) aby wyświetlić stronę Idź Do (Go To) która umożliwi Ci wybór lotniska lub pomocy nawigacyjnej, ostatnio używanego punktu trasowego, lub punktu trasowego Użytkownika jako Twojego punktu docelowego. Jeśli strona Go To lub trasa jest aktualnie w użyciu przytrzymaj wciśnięty przycisk krótko aż zostanie wyświetlona strona z detalicznymi informacjami na temat bieżącego punktu dolotu. Będąc w Morskim lub Lądowym Rodzaju Pracy i naciskając przycisk spowodujemy wyświetlenie Menu Nawigacyjnego (Navigate Menu) które umożliwia Ci aktywną nawigacje lub edycję trasy. Również będąc w Morskim Rodzaju Pracy i naciskając dwukrotnie na przycisk można wykreować punkt MOB - Człowiek za Burtą (Man OverBoard) i rozpocząć nawigację do tego punktu. Po naciśnięciu na przycisk MENU przy uaktywnionej zakładce strony Go To otwiera się menu opcji dla tej zakładki. Możliwy jest wybór : Show Details [pokaż detale], Select Approach [wybór rodzaju podejścia do lądowania], Select Route [wybór trasy], Find Land Points [wyszukiwanie punktów lądowych] i Remove Point [usuń punkt]. Lot w kierunku lotniska lub pomocy nawigacyjnej z wykorzystaniem funkcji Go To : 1. Naciśnij na przycisk (Direct To) aby wyświetlić stronę Idź Do (Go To). Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO aby wyświetlić zakładkę AVIATION. 2. Naciskając do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY wybierz pole znaków identyfikacyjnych, nazwy obiektu lub pole nazwy miasta i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO aby wprowadzić odpowiednią nazwę. Naciskając go do góry lub do dołu zmienia się podświetloną literę / cyfrę, natomiast w prawo przesuwa się podświetloną pozycję do następnego pola. Kiedy wszystkie znaki/pozycje zostaną wprowadzone GPSMAP 495 wyświetli dotychczas wprowadzone takie same (identyczne) nazwy aż do tego momentu. Jeśli w bazie istnieją już identyczne nazwy wówczas zostaną one wyświetlone. Należy użyć przycisku ENTER i PRZYCISKU CEN- TRALNEGO dla dokonania wyboru. 4. Naciśnij na przycisk ENTER gdy wyświetlony jest właściwy punkt. 5. Kiedy na ekranie podświetlony jest graficzny przycisk Go To naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 utworzy kurs z bieżącej Twojej pozycji do wybranego nowego punktu przeznaczenia. Strona Go To : Zakładka Aviation. 14 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

23 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Kreowanie funkcji Direct To [Idź do].... Aby wybrać ostatnio używany punkt trasowy lub istniejący punkt użytkownika jak punkt docelowy funkcji GO TO : 1. Po naciśnięciu przycisku [Direct To] wyświetlony zostanie ekran IDŹ DO [Goto Page]. Za pomocą PRZYCISKU CENTRAL- NEGO wybierz zakładkę Recent lub User. Opcja Show Details dla punktu docelowego. Opcja Show Details (Pokaz detale) umożliwia wyświetlanie detalicznych informacji na temat punktu docelowego lub następnego punktu na trasie lotu. Można odnaleźć łatwo częstotliwości pomocy nawigacyjnych lub informacji na temat lotnisk jak częstotliwości komunikacyjne, drogi startu / lądowania, elewacja lotniska i dostępność paliw lotniczych. Informacje te są wyświetlane z użyciem Menu Opcji (Options Menu) lub po wybraniu polecenia Show Details na ekranie Go To i po naciśnięciu na przycisk ENTER. Aby wyświetlić detaliczne informacje na temat wybranego punktu docelowego : Strona Go To : zakładka Recent [ostatnio używane]. 2. Naciśnij do góry / do dołu na PRZYCISK CENTRALNY aby podświetlić nazwę punktu docelowego z listy. Naciśnij na przycisk ENTER. Z zakładki User można również wybrać linię górnego punktu i za pomocą przycisku ENTER i PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać żądany punkt trasy przez jego oznaczenie. 3. Podświetl graficzny przycisk Go To, naciśnij na przycisk ENTER. Twój kurs-linia pomiędzy aktualną pozycją a punktem docelowym zostanie wyświetlony na ekranie. 1. Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić opcje menu. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl opcję Show Details i naciśnij ENTER. Lub Naciśnij i przytrzymaj przycisk [Direct To], Lub Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl opcję Show Details i naciśnij ENTER. Nowy ekran wyświetli sub zakładki wzdłuż górnej linii ekranu. 2. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO do wyboru zakładki z odpowiednimi informacjami. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 15

24 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Kreowanie funkcji Direct To [Idź do].... Wyświetlanie częstotliwości ograniczonego stosowania. Zakładka Lotnisko strona informacji detalicznych. 3. Podświetl polecenie Show Map (Pokaż mapę) i naciśnij na przycisk ENTER aby zobaczyć pozycje na mapie. Naciśnij na przycisk QUIT gdy tego dokonasz. Podświetl polecenie OK i naciśnij na przycisk ENTER aby zakończyć oglądanie detalicznych informacji na temat tych pozycji i powrócić do ekranu Go To. Podczas wyświetlania informacji po wybraniu zakładki Runway lub Approach należy za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać i podświetlić drogę startu / lądowania punktu docelowego lub nazwę podejścia / zbliżania i nacisnąć na przycisk ENTER. Następnie naciskając do góry / do dołu na PRZYCISK CEN- TRALNY przewiń listę dostępnych dróg startu / lądowania i podejść / zbliżania. Nacisnąć na przycisk ENTER po wybraniu odpowiedniej opcji jeśli chcesz wyświetlić dodatkowe informacje na ten temat. Podczas oglądania częstotliwości dla różnych lotnisk możesz się natknąć na niektóre posiadające dodatkowe oznaczenie w postaci gwiazdki (*) poprzedzającej jej wartość. Ten znak oznacza ograniczenia dla użytkowania tej częstotliwości. Możesz wyświetlić na ekranie GPSMAP 495 jakie są ograniczenia dla użytkowania tej częstotliwości. Aby wyświetlić ograniczenia użytkowania dla danej częstotliwości komunikacji radiowej należy : 1. Kiedy wybrana jest zakładka COMM użyj PRZYCISKU CEN- TRALNEGO aby podświetlić jakąś częstotliwość z ograniczeniami użytkowania (oznaczoną gwiazdką) i naciśnij ENTER. Pojawi się ekran ograniczeń użytkowania opisujący ograniczenia dla wybranej częstotliwości. Strona z ograniczeniami. 2. Aby powrócić do ekranu informacyjnego COMM, naciśnij ENTER. 16 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

25 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyświetlanie przepisów AOPA Airport Directory i grafików Safe Taxi Diagrams... Wyświetlanie przepisów AOPA Airport Directory i grafików Safe Taxi Diagrams. Informacja: Aktualnie informacje AOPA Airport Directory dostępne są tylko dla obszaru USA. Przepisy ruchowe obowiązujące na wybranych lotniskach (AOPA Airport Directory) podają m.in obowiązujące dla danego lotniska poziomy wyczekiwania, dopuszczalne wielkości hałasu w zależności od poziomu lotu a także numery telefonów do służb obsługi lotniskowej FBO (Fixed Base Operator), godziny pracy, lokalne atrakcje, transport drogowy, miejsca noclegowe i inne usługi. Aby wyświetlić obowiązujące przepisy i inne informacje dla lotniska należy : 1. Wybrać lotnisko z wykorzystaniem mapy lub przycisku NRST / FIND [szukaj najbliższego]. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać zakładkę AOPA. 3. Naciskając do góry lub do dołu PRZYCISK CENTRALNY przewinąć całą listę. Ikony dostępnych usług. Wyświetlanie bezpiecznych dróg kołowania. Informacja: Aktualnie informacje Safe Taxi dostępne są tylko dla obszaru USA. Przygotowane przez firmę Garmin grafiki bezpiecznych dróg kołowania Safe Taxi pokazują rozmieszczenie i dodatkowe informacje pozycyjne dla ponad 650 lotnisk w USA. Grafiki te zintegrowane są ze stronami mapy. Aby wyświetlić diagram bezpiecznej drogi kołowania : 1. Zmniejsz skalę mapy tak aby widoczny był grafik dróg kołowania. 2. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO aby wyświetlić interesujące Cię pozycje na grafiku dróg kołowania. Zakładka AOPA Airport Directory. Diagram bezpiecznych dróg kołowania. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 17

26 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyszukiwanie najbliższych punktów... Wyszukiwanie najbliższych punktów Będąc w Lotniczym Rodzaju Pracy naciśnij na przycisk NRST /FIND aby otworzyć stronę Nearest Page. Na stronach tych znajdują się detaliczne informacje na temat najbliższych lotnisk, lotniczych centrach informacji o pogodzie, pomocach nawigacyjnych, miastach i punktach trasowych użytkownika. W Morskim i Lądowym Rodzaju Pracy po naciśnięciu na przycisk NRST /FIND zostanie otwarta strona menu wyszukiwania (Find Menu). Można wówczas łatwo wyszukiwać punkty trasowe, miasta, zjazdy z autostrad, stacje przypływów / odpływów. Strona Najbliższe : zakładka Lotniska (Airport) (Dla Lotniczego Rodzaju Pracy). Będąc na stronie Nearest [najbliższe] naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć stronę opcji dla niej. Możesz wybrać opcję Show Arrows [pokaz strzałki] (lub Show Bearing [pokaż namiar]) i Set Airport Criteria [ustawienie kryteriów dla lotnisk]. Kategorie najbliższych w Lotniczym Rodzaju Pracy. Poniżej wymienione są lotnicze kategorie najbliższych punktów : Airport [lotnisko] najbliższe 15 lotnisk ze znakami identyfikacyjnymi (identifier), namiarem (bearing), odległością (distance), długość najdłuższego pasa (lenght of longest runway) i informacje na temat ruchu lotniczego (common traffic advisory CTAF) lub częstotliwość komunikacyjna wieży lotniskowej. WX (Airport Weather Sources) [informacje o pogodzie]-najbliższe 15 centrów informacyjnych o pogodzie w tym informacje AWOS, ASOS I ATIS a także bieżące dane METAR. VOR (VHF Omnidirectional Radio Beacons) [ogólnokierunkowa radiolatarnia VHF] najbliższe 15 radiolatarni VOR ze znakami identyfikacyjnymi (identifier), nazwą/rodzajem (symbolem), namiarem (bearing), odległością (distance) i wartością częstotliwości (frequency). NDB (Non Directional Beacons) [bezkierunkowa radiolatarnia]- najbliższe 15 radiolatarni NDB ze znakami identyfikacyjnymi (identifier), nazwą/rodzajem (symbolem), namiarem (bearing), odległością (distance) i wartością częstotliwości (frequency). INT [przecięcie tras] najbliższych 15 przecięć tras lotnych (korytarzy) ze znakami identyfikacyjnymi (identifier), namiarem (bearing), odległością (distance). VRP (Visual Reporting Point) (tylko Europa) najbliższe 15 punktów : znaki identyfikacyjne, namiar i odległość. User (Waypoint) [punkty trasowe użytkownika] - najbliższych 15 punktów z nazwą (name), symbolem (symbol), namiarem (bearing), odległością (distance). City najbliższe 15 miast; nazwa, namiar i odległość. ARTCC (Air Route Traffic Control Center) [centrum kontroli ruchu lotniczego]- najbliższych 5 centrów z namiarem (bearing), odległością (distance) i wartością częstotliwości (frequency). FSS (Flight Service Station) [stacje obsługi lotniczej] - najbliższych 5 stacji z namiarem (bearing), odległością (distance) i wartością częstotliwości (frequency) oraz VOR (dla łączności duplexowych). Airspace [przestrzeń powietrzna] do 15 przestrzeni (w zależności od ilości alertów ostrzegawczych) razem z nazwą (name), czasu obowiązywania (time to entry) (jeśli jest to dostępne) oraz statusu (status). 18 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

27 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyszukiwanie punktów najbliższych.... Wybór najbliższego punktu jako punktu docelowego. W sytuacji niebezpieczeństwa możesz nacisnąć tylko kilka przycisków w GPSMAP 495 aby poprowadził Cię on do najbliższego miejsca do lądowania. Aby wybrać najbliższy punkt jako punkt docelowy: 1. Naciśnij na przycisk NRST. 2. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO aby wybrać odpowiednią zakładkę umieszczoną w górnej części ekranu. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybrany punkt. 4. Naciśnij na przycisk (Direct To). Zostanie wyświetlona strona Go To [idź do] i należy wybrać odpowiedni punkt. Lub Naciśnij na przycisk ENTER aby wyświetlić stronę informacyjną (Information) (Details [detale]). 5. Naciśnij na przycisk ENTER gdy podświetlony jest graficzny przycisk ekranowy Go To. Aby wybrać najbliższe lotnisko jako punkt docelowy : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk NRST aby wyświetlić zakładkę Airport [lotniska] i podświetl najbliższe lotnisko. 2. Naciśnij na przycisk ENTER aby wyświetlić stronę informacyjną o tym lotnisku. 3. Gdy podświetlony jest graficzny przycisk ekranowy Go To naciśnij na przycisk ENTER. Wyświetlanie informacji detalicznych na temat najbliższych punktów. Aby wyświetlić detaliczne informacje na temat najbliższego punktu : 1. Naciśnij na przycisk NRST aby wyświetlić ekran Najbliższe (Nearest Page). Wybierz odpowiednią sub zakładkę. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybraną pozycję na liście i naciśnij na przycisk ENTER. Odpowiednie informacje zostaną wyświetlone. Strona informacyjna dla stacji VOR. Będąc na stronach informacyjnych o lotnisku można za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać odpowiednią sub zakładkę umieszczoną w górnej części strony informacyjnej aby wyświetlić uzupełniające informacje. 3. Naciśnij na przycisk QUIT aby powrócić do stron Nearest [najbliższych]. Można również podświetlić jeden wybrany graficzny przycisk ekranowy aby dokonać czynności takich jak Show Map [pokaż na mapie] lub Go To [idź do]. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 19

28 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyszukiwanie punktów najbliższych.... Przeglądanie częstotliwości komunikacyjnych. Ekran najbliższych obiektów wymienia do 5 najbliższych stanowisk służby lotniczej FSS (Flight Service Station) i centrów kontroli ruchu powietrznego ARTCC (Air Route Traffic Control Center). Najbliższy punkt komunikacyjny wraz z częstotliwością/ami, namiarem i odległością do niego jest wyświetlany jako pierwszy z dostępnymi dodatkowymi punktami, jeśli zostaną wybrane. Dla operacji duplex, wymieniona jest korespondująca stacja VOR (według identyfikatora) a częstotliwości nadawania i odbioru są oznaczone odpowiednio jako TX i RX. Aby wywołać dodatkowe częstotliwości komunikacji radiowej: 1. Naciśnij na przycisk NRST, aby otworzyć stronę najbliższych obiektów (Nearest Page). 2. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO, aby wybrać zakładkę ARTCC lub FSS. 3. Naciśnij do dołu PRZYCISK CENTRALNY, aby podświetlić CEN- TER (Centrum) lub STATION (Stanowisko) [w zależności od wyboru zakładki ARTCC lub FSS ] i naciśnij ENTER. 4. Wybierz żądany numerowany obiekt z listy i naciśnij ENTER, aby wyświetlić dane odnośnie częstotliwości komunikacji radiowej, (najniższe numery na liście są najbliższymi punktami komunikacyjnymi). Informacja alarmowe o najbliższej strefie nawigacyjnej. Kiedy podany jest alarm o strefie nawigacyjnej, naciśnij na przycisk NRST wówczas ekran najbliższych obiektów automatycznie (domyślnie) wyświetli informacje o pobliskiej strefie nawigacyjnej. Ta informacja obejmuje nazwę strefy, czas do jej osiągnięcia (w stosownych przypadkach) i status. Normalnie, tylko jeden lub dwa alarmy o strefie nawigacyjnej pojawiają się jednorazowo, ale z kontrolowaną strefą nawigacyjną podzieloną na sektory (taką jak wiele obszarów klasy B) może być ich więcej. Dostępne są następujące informacje statusowe: Ahead Twój planowany kurs spowoduje, że osiągniesz strefę nawigacyjną w czasie 10 minut lub krótszym. Near znajdujesz się w odległości dwóch mil morskich od strefy nawigacyjnej, ale nie przekroczysz jej. Near & Ahead znajdujesz w odległości dwóch mil morskich od strefy nawigacyjnej i Twój aktualny kurs prowadzi do osiągnięcia strefy. Inside Airspace znajdujesz się w granicach strefy nawigacyjnej. Zakładka ARTCC. 20 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

29 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyszukiwanie punktów najbliższych.... Wyświetlanie dodatkowych informacji o przestrzeni powietrznej. Z ekranu najbliższych obiektów możesz wyświetlać dodatkowe informacje o najbliższej strefie nawigacyjnej takie jak granica dolnego i górnego pułapu i częstotliwość komunikacji radiowej. Aby wywołać dodatkowe informacje o strefie nawigacyjnej: 1. Kiedy podany jest alarm o strefie nawigacyjnej, naciśnij NRST aby wyświetlić ekran najbliższych obiektów i informacje o strefie nawigacyjnej. Jeśli ekran najbliższych obiektów jest już wywołany, użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO, aby wybrać zakładkę AIRSPACE Strefa nawigacyjna. 2. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO, aby na ekranie wybrać alarm żądanej strefy nawigacyjnej, następnie naciśnij ENTER. Ekran informacyjny wskaże służbę kontrolującą, status i granice dolnego/górnego pułapu. 3. Aby wyświetlić częstotliwość komunikacji radiowej dla strefy nawigacyjnej, wybierz przycisk graficzny Frequencies (Częstotliwości) i naciśnij ENTER. Aby powrócić do ekranu najbliższych obiektów, wybierz przycisk graficzny OK i naciśnij ENTER. Informacja : Kiedy zostanie podany alarm o strefie nawigacyjnej, wciśnięcie przycisku NRST spowoduje automatyczne wyświetlenie informacji o tej strefie nawigacyjnej. Wciśnij NRST po raz drugi, aby szybko wyświetlić listę najbliższych lotnisk. Naciśnij po raz trzeci na przycisk NRST aby powrócić do Menu Wyszukiwania (Find Menu) Strony Najbliższe : zakładka Airspace [strefa nawigacyjna] GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 21

30 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyszukiwanie punktów najbliższych... Ustawienie kryteriów dla lotniska (Setting Airport Criteria). Po uaktywnieniu zakładki Najbliższe lotniska (Nearest Airport) zostanie wyświetlone okienko opcji które pozwoli wyeliminować lotniska nie spełniające zdefiniowanych kryteriów. To pozwala wykluczyć lotniska z nieodpowiednim rodzajem nawierzchni i/lub pasem startowym/ lądowania o niewystarczającej długości. Można również wybrać opcję Include Private Airports [łącznie z prywatnymi lotniskami] i Include Heliports [łącznie z heliportami] poprzez ich odznaczenie [ odhaczenie ] na zakładce Nearest Airport. 3. Wybierz linię Set Airport Criteria i naciśnij ENTER. Zostanie wyświetlone okienko z bieżącymi ustawieniami dla nawierzchni pasa i minimalnej jego długości. Runway Surface [nawierzchnia pasów] umożliwia ustawienia dla dzaju nawierzchni pasów : ro- Any wyświetla wszelkie pasy startu/lądowania niezależnie od rodzaju nawierzchni, w tym uwzględnione są lądowiska wodne. Hard Only wyświetla tylko pasy startu/lądowania o nawierzchni betonowej, asfaltowej lub podobnie utwardzonej. Hard or Soft wyświetla wszystkie rodzaje pasów startu/lądowania nie uwzględniając jedynie lądowisk wodnych. Water Only uwzględnia tylko lądowiska wodne. Minimum Runway Lenght - umożliwia Ci wprowadzenie specyficznej długości z dopuszczalnych minimalnych dla Twojego samolotu. Aby wprowadzić kryteria wyboru najbliższego lotniska : 1. Naciśnij na przycisk NRST i uaktywnij zakładkę Airport. 2. Naciśnij na przycisk MENU, aby wyświetlić okienko opcji (Options Menu). Strona kryteriów dla lotniska (Airport). 4. Kiedy podświetlone jest pole nawierzchni pasa, naciśnij ENTER. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO, aby wybrać rodzaj żądanej nawierzchni i naciśnij ENTER. 5. Podświetl pole minimalnej długości pasa (Minimum Runway Lenght) i naciśnij ENTER. 6. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz minimalną akceptowalną długość pasa i naciśnij na przycisk ENTER. INFORMACJA: Należy postępować z rozwagą przy zmienianiu kryteriów wyboru najbliższego lotniska. W sytuacjach wyjątkowych, krótki pas startu/lądowania jest jednak lepszym rozwiązaniem niż lądowanie poza lotniskiem. Jeśli wybierzesz zbyt dużą długość pasa lub wykluczysz wiele nawierzchni pasa, możesz nie zostać poinformowany/a o najbliższym lotnisku, które w innym przypadku znalazłoby się na liście. 22 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

31 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wybór rodzaju podejścia do lądowania.... Wybór rodzaju podejścia do lądowania. UWAGA: Informacje o podejściach zawarte w bazie danych Jeppesena przeznaczone są jedynie do monitorowania. Odbiornik GPSMAP 495 nie jest przyrządem zatwierdzonym do wykonywania lotów wg IFR (lot wg przyrządów) i nie może być używany jako podstawowy przyrząd nawigacyjny dla takich lotów. Wybierając opcję Select Approach [wybór rodzaju podejścia do lądowania] zastępujesz lotnisko docelowe przez sekwencję punktów trasowych dla wybranego rodzaju podejścia do lądowania. Należy pamiętać, że wybrane lotnisko musi być lotniskiem ze znaną (opublikowana) procedurą podejścia (GPS, RNAV, VOR, NDB, lokalizator lub procedury ILS) i tylko końcowy segment kursowego podejścia do lądowania (przeważnie od końcowej pozycji podejścia do lądowania FAF (Final Approach Fix) do punktu rozpoczęcia procedury po nieudanym podejściu do lądowania MAP i procedura ta znajduje się w pamięci odbiornika GPSMAP 495. INFORMACJA: Podczas lotu po ustalonej trasie wybór opcji Select Approach [wybór podejścia] powoduje czasowe nakładanie dodatkowych informacji i punktów na tej trasie. Oryginalna i nie zmieniona trasa lotu jest cały czas w pamięci i dostępna dla późniejszego użycia. Podejście do lądowania można wybierać na wiele sposobów : Naciśnij na przycisk [Direct To] i przycisk MENU będąc na stronie GO TO, tak jak opisano to w kolejnych krokach obok po prawej stronie. Ze strony Active Go To [aktywne Idź do] (lub Active Routeaktywna trasa) naciśnij na przycisk MENU. Ze strony Airport Details [inf. detaliczne na temat lotniska] wybierz zakładkę Approach [podejście do lądowania]. Aby wybrać podejście do lądowania dla lotniska docelowego: 1. Po naciśnięciu przycisku [Direct To] wyświetlony zostanie ekran IDŹ DO [Go To Page]. Wybierz punkt docelowy. 2. Naciśnij na przycisk MENU, aby wyświetlić ekran opcji tej strony. Podświetl linię Select Approach [wybór podejścia] i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO, aby wybrać żądany rodzaj podejścia z wyświetlonej listy i naciśnij na przycisk EN- TER. Pojawi się dodatkowe okienko Vectors? [wektorowanie]. Zobacz na następnych stronach więcej informacji nt. wektorowania do końcowego kursu podejścia. Wybór rodzaju podejścia do lądowania. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO możesz wybrać Yes lub No i nacisnąć na przycisk ENTER. Odbiornik GPSMAP 495 usunie lotnisko jako punkt docelowy przy realizacji funkcji Go To [idź do] i zastąpi go punktami podejścia. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 23

32 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wybór rodzaju podejścia do lądowania.... Wektorowanie. Opcja Vectors [wektorowanie] jest widoczna na ostatnim odcinku wybranego podejścia i określa jak należy nawigować do pierwszego punktu podejścia do lądowania. Jeśli wybrałeś Yes wówczas GPSMAP 495 tworzy przedłużenie końcowego kursu, poza ustalone końcowe podejście zawarte w bazie danych (przeważnie jest to pozycja w końcowym punkcie zbliżania [FAF- Final Approach Fix]). Na ekranie trasy aktywnej pojawi się symbol Vector to Final (wektor do końcowego kursu podejścia) obok pierwszego punktu podejścia. Strona aktywnego podejścia do lądowania. Z wykorzystaniem wektorowania. GPSMAP 495 będzie prowadził Cię aż do przechwycenia końcowego kursu poprzedzającego punkt FAF. Igła zejścia z kursu na graficznym wskaźniku HSI pozostanie poza środkiem, dopóki nie znajdziesz się na końcowym kursie do podejścia. Wskaźnik HSI będzie automatycznie nadążał (obracając się wskazując kierunek) w kierunku kursu dolotowego. Ekran mapy wyświetli przedłużenie końcowego kursu podejścia za pomocą pogrubionej kreskowanej linii. Jeśli wybierzesz No w odniesieniu do opcji wektorowania wówczas GPSMAP 495 wytworzy prostą linię kursową wprost do pierwszego punktu podejścia do lądowania (z dowolnego miejsca, gdy zainicjujesz funkcję podejścia). Ten rodzaj pracy podobny jest do innych przelotów po trasie prowadzonych po kursie od punktu do punktu z wykonywaniem koniecznych skrętów przy krzyżujących się punktach. UWAGA: Ostre zakręty nie są dopuszczalne przy wykonywaniu procedury lądowania wg IFR (lot wg przyrządów). Bez względu na rodzaj płyty lotniska lub instrukcji podawanych przez kontrolę ruchu lotniczego należy wykonywać procedurę podejścia do lądowania bez wykonywania ostrych zakrętów. Jeśli kontrola ruchu lotniczego wyrazi zgodę na wykonanie lądowania na lotnisku uruchamiając procedurę podejścia do lądowania powodujesz skasowanie realizacji funkcji Direct To i inicjujesz trasę lotu do końcowego punktu podejścia FAF. Uruchamiaj procedurę podejścia do lądowania jedynie wtedy, gdy otrzymasz zgodę na lądowanie od lokalnego kontrolera ruchu lotniczego. Aby odwołać wektorowanie i / lub podejście do lądowania należy: 1. Po naciśnięciu przycisku [Direct To] wyświetlony zostanie ekran IDŹ DO [GoTo Page]. Lub Otwórz stronę trasy aktywnej (Active Route Page). Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić ekran opcji tej strony. 2. Podświetlić linię Cancel Approach i nacisnąć na przycisk EN- TER aby odwołać funkcję pełnego podejścia do lądowania. Jeśli aktywna jest funkcja wektorowania podświetlić linię Cancel Vectors i nacisnąć na przycisk ENTER, aby nawigować prosto do końcowego punktu FAF. 24 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

33 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Wyszukiwanie punktów lądowych.... Wyszukiwanie punktów lądowych. Informacja : Opcyjne automatyczne prowadzenie i mapa City Navigator nie są dostępne w odbiorniku GPSMAP 495. Odbiornik GPSMAP 495 umożliwia tworzenie planów podróży z wykorzystaniem funkcji wyszukiwania punktów lądowych a następnie tworzenie tras zakręt po zakręcie do tych punktów (trasy drogowe). Na przykład można wyszukać restaurację w celu spożycia obiadu gdy znajdziesz się na ziemi. Aby wyszukać punkt lądowy : 1. Po naciśnięciu przycisku [Direct To] wyświetlony zostanie ekran IDŹ DO [GoTo Page]. 2. Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić ekran opcji tej strony. Menu opcji dla strony Go To. Menu wyszukiwania. 4. Naciśnij na przycisk MENU aby wybrać metodę wyszukiwania. Na przykład kiedy chcesz znaleźć punkt lądowy niedaleko Twojego punktu docelowego wybierz opcje Near Destination i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Podświetl ikonę poszukiwanego obiektu (jego kategorii) i naciśnij na przycisk ENTER. 6. Wprowadź konieczne informacje takie jak nazwa restauracji i naciśnij na przycisk ENTER. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie 54 Wyszukiwanie punktów i pozycji. 7. Wybierz linię Save aby wprowadzić do pamięci tę lokalizację jako punkt trasowy dla późniejszego wykorzystania podczas tworzenia tras. Wybierz Show Map [pokaż mapę] aby pokazać tę lokalizacje na mapie lub wybierz Ok aby powrócić do listy wyszukiwania. 3. Podświetl linię Find Land Points [znajdź punkt lądowy] i naciśnij na przycisk MENU. Menu wyszukiwania (Find Menu) zostanie otwarte. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 25

34 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Oznaczanie punktów trasowych.... Oznaczanie punktów trasowych. Przycisk ENTER / MARK w odbiorniku Garmin GPSMAP 495 umożliwia szybkie zapisanie do pamięci odbiornika aktualnej Twojej pozycji dla tworzenia nowego punktu trasowego. Pozycja musi być jednoznacznie określona (2D dwa wymiary [dł, szer. geograf.] lub 3D trzy wymiary [dł, szer. geograf. i wysokość npm]) aby można ją oznaczyć. Należy nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU, otworzyć zakładkę GPS (GPS Tab) i sprawdzić aktualny status odbiornika GPS. Więcej informacji na temat edycji punktów trasowych znajduje się w rozdziale Edycja i zarządzanie punktami trasowymi rozpoczynającym się od strony 74. Aby oznaczyć wybraną lokalizacje jako punkt trasowy : 1. Naciśnij na przycisk PAGE aby otworzyć stronę mapy (Map Page). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przemieść symbol strzałki do miejsca lokalizacji które chcesz zapisać jako punkt trasowy. 3. Szybko naciśnij i puść przycisk ENTER / MARK aby otworzyć stronę informacyjną (Information Page) dla pozycji/obiektów na mapie. Aby oznaczyć Twoją aktualną pozycję należy: 1. Nacisnąć i przytrzymać przycisk ENTER / MARK aż strona Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) zostanie wyświetlona. 2. Dla akceptacji punktu i jego domyślnej nazwy ( Waypoint ) i oznakowania należy za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetlić graficzny przycisk Ok i nacisnąć na przycisk ENTER. Zapis wybranej pozycji jako punktu trasowego. 4. Aby zapisać punkt za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Save i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Aby zaakceptować punkt i domyślną nazwę dla punktu podświetl linię OK i naciśnij na przycisk ENTER. 26 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

35 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Tworzenie planów lotu... Tworzenie planów lotu (tras). Można tworzyć plany lotów (lub tras) wykorzystując stronę Route [trasy] w menu głównym (Main Menu). Stworzona trasa jest zapisywana w pamięci dla późniejszego wykorzystania. Można również tworzyć trasy dla szybkiego jej wykorzystania korzystając ze strony trasy aktywnej (Active Route Page). Więcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale Tworzenie tras rozpoczynającym się od strony 57 i Edycja i zarządzanie trasami rozpoczynającym się od strony 70. INFORMACJA: Po przeprowadzeniu aktualizacji bazy danych Jeppesena należy sprawdzić czy wszystkie plany lotów znajdujące się w pamięci odbiornika są aktualne. Czy znajdują się tam nieaktualne dane/punkty lotnicze w zapisanych trasach lotu, czy trasa jest zablokowana i nieużyteczna. Należy utworzyć nową trasę z uwzględnieniem aktualnych punktów z bazy Jeppesena. Aby utworzyć trasę należy : 1 Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Główne (Main Menu). 2 Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Routes (trasy) i naciśnij na przycisk ENTER. 3 Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Opcji (Options Menu). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz linię New Route (nowa trasa) i naciśnij na przycisk ENTER lub podświetl pierwszą pustą linię i naciśnij na przycisk ENTER. 4 Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Opcji. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Add Waypoint [dodaj punkt] i naciśnij na przycisk ENTER. Lub Podświetl pierwszą pustą linię i naciśnij na przycisk ENTER. 5 Strona Aviation Find Page [lotnicza strona wyszukiwania] (Go To Page) zostanie otwarta i umożliwia Ci wybór punktu lotniczego. Wprowadź odpowiedni numer identyfikacyjny ID, nazwę obiektu (Facility Name) lub nazwę miasta. 6 Podświetl punkt na liście. Podświetl linię OK i naciśnij na przycisk ENTER. Wybrany punkt zostanie dodany do trasy. Aby nawigować po trasie : 7 Kontynuuj kroki z punktów 4 do 6 aż wszystkie punkty zostaną dodane do trasy. Trasa jest automatycznie zapisywana w pamięci od- biornika. 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Głów- ne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Routes (trasy) i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Podświetl z listy wybraną trasę i naciśnij na przycisk MENU. 4. Podświetl linię Active Route i naciśnij na przycisk ENTER. Możesz również tworzyć trasy które będą użyte w przyszłości. Więcej in- formacji na ten temat znajduje się w rozdziale Tworzenie tras rozpoczy- nającym się od strony 57 i Edycja i zarządzanie trasami rozpoczynają- cym się od strony 70. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 27

36 Podstawowe działanie w Lotniczym Rodzaju Pracy > Lot w/g planu lotu.... Lot w/g planu lotu. Kiedy plan lotu jest utworzony (lub trasa) i odbywasz w/g niego lot wówczas GPSMAP 495 będzie Cię prowadził do punktu docelowego z wykorzystaniem różnych pomocy i narzędzi. INFORMACJA: Po przeprowadzeniu aktualizacji bazy danych Jeppesena należy sprawdzić czy wszystkie plany lotów znajdujące się w pamięci odbiornika są aktualne. Czy znajdują się tam nieaktualne dane/punkty lotnicze w zapisanych trasach lotu, czy trasa jest zablokowana i nieużyteczna. Należy utworzyć nową trasę z uwzględnieniem aktualnych punktów z bazy Jeppesena. Ślad przebytej trasy na mapie. Na ekranie mapy Twoja bieżąca pozycja pokazana jest w postaci ikony samolotu (w Lotniczym Rodzaju Pracy). Możesz również widzieć jak samolot przemieszcza się na mapie; jest to graficzne zobrazowanie Twojego lotu. Twoja trasa wykreślona jest w postaci linii w kolorze purpurowym (Magenta). Ikona samolotu powinna być w górnej części tej linii jeśli się poruszasz. Jeśli jesteś na tej linii jesteś dokładnie na kursie. Uzupełniające informacje na temat Strony Mapy (Map Page) i ich właściwościach zamieszczone są w rozdziale Strona mapy strony INFORMACJA: W Lotniczym (i Morskim) Rodzaju Pracy gdy realizowana jest funkcja Go TO i nawigacyjne prowadzenie linia ta jest nieruchoma. Od punktu gdzie funkcja ta została zapoczątkowana. W Lądowym Rodzaju Pracy linia funkcji Go TO na mapie jest w sposób ciągły aktualizowana zgodnie z bieżącym położeniem. Zmiany terenu i przeszkody terenowe. Po naciśnięciu na przycisk PAGE otworzy się strona terenu (Terrain Page) i można obejrzeć zmiany rzeźby terenu i przeszkód terenowych nad którymi aktualnie przelatujesz. Teren i przeszkody terenowe w odległości mniejszej od 100 stóp od samolotu wyświetlane są w kolorze czerwonym. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie 37. Widok wskaźnika HSI na stronie Tablicy Przyrządów Pilota. Można używać strony Tablicy Przyrządów Pilota do wyświetlania graficznego wskaźnika HSI dla zobrazowania namiaru (Bearing to the Course) a także innych informacji jak prędkość, wysokość i czas dolotu ETA. Możliwe jest również wyświetlanie w centrum ekranu kompasu aby określić czy jesteś na właściwym kursie. Może być również on pomocny przy wykonywaniu nawigacji pionowej VNAV jako wskaźnik zejścia VNAV. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronach Strona tablicy przyrządów. Ostrzeżenia i alerty. Podczas podróży na aktualnie wyświetlanej stronie mogą pojawiać się różne alerty takie jak : Airspace [alarm o przestrzeni powietrznej], Terrain [o terenie], Obstacle [przeszkody terenowe] i Descent Rate Alerts [alarm o niewłaściwym zniżaniu]. Kiedy pojawi się alert o przestrzeni powietrznej naciśnij na przycisk NRST aby obejrzeć informacje o tej przestrzeni. Kiedy pojawi się alert o terenie (Terrain) lub przeszkodach terenowych (Obstacle) wówczas naciśnij na przycisk PAGE lub NRST aby otworzyć stronę terenu (Tarrain Page). Na tej stronie zobaczysz jaki kształt terenu i przeszkody terenowe znajdują się przed Tobą i mogą stanowić problem dla Ciebie. Przewidywany punkt zderzenia oznaczony jest jako szereg znaków X. Zmień wysokość lotu aby uniknąć kolizji z terenem lub przeszkodą terenową. 28 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

37 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy.... Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy. W tej części podręcznika opisane są główne strony takie jak strona Mapy i Terenu jak również podane są niektóre dodatkowe właściwości jak E6B [wysokość gęstościowa, prędkość rzeczywista, uskoki wiatrów]. Strona Mapy. W Lotniczym Rodzaju Pracy domyślnie jest cztery definiowane przez użytkownika pola danych widoczne w narożnikach ekranu. Mogą one być konfigurowane w wybrany jeden z wielu sposób. Można również zmieniać wygląd ekranu mapy i rozmieszczenie pól danych. Zobacz na stronie 34 więcej informacji na ten temat. GPSMAP 495 posiada mapę obracającą się w czasie rzeczywistym, której możliwości to coś znacznie więcej niż wykreślanie Twojego kursu. Ekran mapy (Map Page) wyświetla cyfrową mapę w tym granice stref nawigacyjnych, lotniska, pomoce nawigacyjne, jeziora, rzeki, linie wybrzeży, miasta i autostrady. Kursor na ekranie pozwala przesuwać się na obszary poza ramką, określać odległość i namiar do dowolnego miejsca na mapie i korzystać z różnorodnych funkcji dotyczących punktów trasy i tras. Posiada dedykowane specjalistyczne przyciski zoom (IN i OUT) służące do natychmiastowej regulacji skali mapy. Są dwa podstawowe tryby pracy zobrazowania mapowego: tryb pozycji i tryb przesuwania po ekranie, które determinują, jakie informacje są wyświetlane na ekranie. Tryb pozycji wyświetla symbol w centrum ekranu mapy i jest to normalny tryb pracy z zobrazowaniem mapowym. Marker określający pozycję (ikona pozycji) zobrazowuje Twoją podróż na Ekranie Mapy w postaci sylwetki samolotu w Lotniczym rodzaju pracy lub w postaci trójkąta w Morskim i Lądowym rodzaju pracy. Każdorazowo po włączeniu GPSMAP 495 znajduje on się w trybie pozycji z zaznaczoną pozycją ulokowaną w centrum zobrazowania mapowego. Gdy naciśniesz na PRZYCISK CENTRALNY wówczas GPSMAP 495 uaktywni tryb przesuwania po ekranie i po mapie i biały kursor - wskaźnik w postaci białej ikony strzałki będzie się przemieszczał po ekranie. Ekran (strona) Mapy w Lotniczym Rodzaju Pracy. Również graficzny łuk nawigacyjny (HSI wskaźnik sytuacji horyzontalnej) zostanie wyświetlony jako domyślny na Ekranie Mapy. Łuk ten zachowuje się jak kompas na Ekranie Tablicy Przyrządów (Panel Page) wskazując pożądany kurs i odchyłkę (dewiację) w lewo / prawo od tego kursu. Jeśli linia i grot wskazówki w kolorze purpury ustawione są pionowo do góry przemieszczasz się dokładnie po właściwym kursie w kierunku Twojego przeznaczenia. INFORMACJA: Łuk nawigacyjny ustawiony jest do góry tylko w Lotniczym Rodzaju Pracy gdy na Ekranie Mapy wybrana jest opcja śladem do góry (Track Up). Zobacz informacje na str.34. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 29

38 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy... Ustawienie (orientacja ) mapy. Możliwe są trzy ustawienia mapy : północ do góry (North Up) identycznie jak mapy papierowe, ślad trasy do góry (Track Up) zgodnie z aktualnym kierunkiem podróży oraz kursem do góry (Course Up) zgodnie kursem do punktu przeznaczenia. Kiedy korzystamy z opcji ślad trasy do góry (Track Up) lub kurs do góry (Course Up) wówczas grot strzałki w kierunku północy (North) wskazuje bieżąca orientację. Aby zmienić orientację mapy należy nacisnąć na przycisk PAGE aby otworzyć Stronę Mapy. Następnie należy nacisnąć na przycisk MENU. Wybrać linię Set up Map i nacisnąć na przycisk ENTER. Wiecej informacji na ten temat znajduje się na stronie 34. Wybór skali mapy. Mapa posiada 28 zakresów / skal: od 20 stóp do 800 mil morskich (20 stóp do 800 mil lądowych lub 5 m do 1200 km). Skalę można wybierać za pomocą przycisków zoom IN i OUT. Aktualna skala mapy jest pokazywana w dolnym, prawym rogu okienka z danymi. INFORMACJA: Wielkość skali przedstawiona jest w wartościach odległości pomiędzy zaznaczonymi końcami Aby zmienić skalę mapy: Naciśnij przycisk zoom OUT aby zobaczyć większy obszar mniej szczegółowo. Naciśnij przycisk zoom IN aby zobaczyć mniejszy obszar bardziej szczegółowo. System odbiornika GPSMAP 495 posiada wbudowaną mapę miast City Navigator. Więcej szczegółów dla zastosowań morskich dostępne jest po zainstalowaniu opcjonalnych danych zawartych w BlueChart lub oprogramowaniu MapSource. Ilość zawartych danych mapowych może być sprawdzona w następujący sposób; Kiedy wybrana skala jest zawarta we wbudowanej bazie lub w opcjonalnie zainstalowanej MapSource wówczas dane kartograficzne będą wyświetlane. Kiedy wybrana skala jest zawarta zarówno we wbudowanej bazie jak i w opcjonalnie zainstalowanej mapie wówczas dane kartograficzne będą wyświetlane w najlepszej rozdzielczości. Kiedy wybrana skala jest większa niż dostępne w pamięci dane wówczas pojawi się w dolnej części mapy ostrzeżenie w postaci napisu overzoom przekroczona skala. Brak dodatkowych danych. Kiedy opcjonalna wewnętrzna baza danych / mapa miast City Navigator jest używana wówczas napis detail map będzie wyświetlany poniżej skali mapy. Korzystanie z opcjonalnej mapy miast City Navigator. 30 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

39 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy.... Przesuwanie i wskazywanie na mapie. Wskaźnik na mapie umożliwia Ci przesuwanie w kierunku od Twojej aktualnej pozycji na ekranie w granicach wyświetlanego aktualnie obszaru. Kiedy przemieścisz się do krawędzi bieżąco wyświetlanej mapy ekran zacznie się przewijać do przodu dostarczając ciągłego zobrazowania. Aby przesunąć wskaźnik należy: Naciskać na PRZYCISK CENTRALNY, aby przemieścić wskaźnik do góry, dołu, w lewo lub prawo. Graficzny wskaźnik przemieszczający się na mapie umożliwia Ci zobaczenie innych części / obszarów mapy. Gdy wskaźnik jest nieruchomy wówczas stałe koordynaty jego pozycji będą wyświetlane w polu pozycji zaś odległość i kurs od Twojej aktualnej pozycji będą się zmieniały proporcjonalnie do zmian Twojego położenia. Aby przywrócić swoją pozycję na środku mapy / ekranie : 1. Gdy skończysz przemieszczanie po mapie naciśnij na przycisk QU- IT. 2. Urządzenie powróci do trybu pozycji i symbol będzie widoczny w centrum mapy. Wskaźnik może być używany do zaznaczania na ekranie punktu trasowego lub innego punktu na mapie. Umożliwia to przegląd i wybór pozycji lub właściwości wprost z Ekranu Mapowego Zobrazowania. Aby wyświetlić dodatkowe informacje uzupełniające na temat punktów lub pozycji na mapie należy : Przemieszczanie po mapie. Legenda na temat ikon o dostępnych usługach AOPA. Gdy wskaźnik zostanie przemieszczony wówczas odległość i kurs od Twojej pozycji do niego będzie wyświetlana w górnym okienku razem z jego koordynatami. W tym trybie zwiększenie lub zmniejszenie skali będzie dokonywane w odniesieniu do wskaźnika położonego w centrum ekranu. 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przemieść wskaźnik do wybranego punktu trasowego lub do wybranej pozycji na mapie. Jeśli w wybranym miejscu znajduje się wiele zgrupowanych pozycji zmień odpowiednio skalę mapy dla lepszego rozróżnienia. Kiedy punkt trasowy lub pozycja na mapie zostały wybrane wówczas są podświetlone na ekranie z nazwą i lokalizacją wyświetloną w górnej części ekranu, wraz z odległością i namiarem od Twojej aktualnej pozycji tak jak to pokazano po lewej stronie obok. 2. Naciśnij na przycisk ENTER aby wyświetlić więcej informacji na temat tego punktu. Informacje i graficzne przyciski ekranowe zależą bardzo od typu wybranego obiektu. W niektórych przypadkach wyświetlane są dodatkowe zakładki informacyjne w górnej części strony informacyjnej (Information Page) lub strony punktu trasowego (Waypoint Page). 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl dodatkową zakładkę aby wyświetlić uzupełniające informacje. 4. Wybierz graficzny przycisk ekranowy i naciśnij na ENTER. 5. Naciśnij na przycisk QUIT aby wyjść ze strony informacyjnej (Information Page). GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 31

40 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy... Informacje o przestrzeniach powietrznych (strefach nawigacyjnych). Kursor może być również wykorzystany do wywoływania informacji na temat stref nawigacyjnych przedstawionych na mapie. Strona informacyjna Lotniska (Airport). Smart Airspace ( inteligentna przestrzeń ). Funkcja ta umożliwia natychmiastowe wyświetlanie fragmentu otaczającej przestrzeni powietrznej i aktualnej wysokości w postaci pogrubionej czcionki. Pozostałe obszary przestrzeni powietrznej i wysokości wyświetlane są czcionką nie pogrubioną. Smart Airspace na stronie mapy. Informacje o strefie nawigacyjnej. Aby wywołać informacje o strefach nawigacyjnych z ekranu mapy: 1. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO aby wybrać obszar zawarty w granicach wybranej strefy nawigacyjnej. Linia graniczna zostanie podświetlona i pojawi się okienko pokazujące rodzaj strefy nawigacyjnej i limity dolnego i górnego pułapu. 2. Aby wyświetlić dodatkowe informacje, naciśnij ENTER. Częstotliwości komunikacji radiowej mogą zostać wtedy wyświetlone poprzez podświetlenie przycisku graficznego Frequencies (Częstotliwości) i naciśnięcie ENTER. 3. Kiedy podświetlony jest przycisk graficzny OK, naciśnij ENTER aby powrócić do ekranu mapy. 32 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

41 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy.... Usuwanie niepotrzebnych detali z mapy. Możesz usunąć pozycje z ekranu mapy (czyszczenie ekranu) takie jak na przykład drogi szybkiego ruchu (autostrady). W Lotniczym Rodzaju Pracy jest kilka poziomów czyszczenia ekranu mapy. Aby szybko oczyścić ekran mapy należy nacisnąć na przycisk EN- TER. Można również oczyścić mapę ze strony Teren (Terrain Page). Aby oczyścić Ekran Mapy : 1. Będąc na stronie Mapy (Map Page) naciśnij na przycisk EN- TER. Zostanie wyświetlony komunikat Clear-1 (pierwszy poziom czyszczenia) pod skalą mapy. Detaliczne informacje geograficzne a w tym drogi szybkiego ruchu, miasta, rzeki i małe jeziora zostaną usunięte z mapy. 2. Naciśnij ponownie na przycisk ENTER. Granice stref nawigacyjnych zostaną usunięte z mapy. Wyświetlony zostanie komunikat Clear-2 (drugi poziom czyszczenia) pod skalą mapy. 3. Naciśnij ponownie na przycisk ENTER. Tylko punkty trasowe i pomoce nawigacyjne które są aktualnie wykorzystywane w wykonywaniu funkcji Go To lub w aktywnej trasie pozostają na mapie. Zostanie wyświetlony komunikat Clear-3 (trzeci poziom czyszczenia) pod skalą mapy. 4. W Lotniczym Rodzaju Pracy naciśnij na przycisk ENTER ponownie aby przywrócić wszystkie usunięte detale mapy. W Morskim i Lądowym Rodzaju Pracy naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Declutter On (włączenie czyszczenia) lub Declutter Off (wyłączenie czyszczenia) i naciśnij na przycisk ENTER. Pomiar odległości. Możliwe jest wyznaczenie odległości i namiaru pomiędzy dwoma punktami na mapie. Aby wyznaczyć namiar i odległość pomiędzy dwoma punktami należy: 1. Będąc na stronie Mapy (Map Page) nacisnąć na przycisk ME- NU aby otworzyć menu opcji. 2. Podświetlić linię Measure Distance i nacisnąć na przycisk ENTER. Wskaźnik na ekranie zostanie wyświetlony w miejscu Twojego aktualnego położenia a poniżej będzie napis ENT REF. 3. Przemieść kursor (wskaźnik) do początkowego punktu odniesienia (odkąd chcesz wyznaczyć odległość) i naciśnij na przycisk ENTER. Zostanie wyświetlona ikonka pin w miejscu punktu startowego. Pomiar odległości. 4. Przemieść kursor do docelowego punktu. Namiar i odległość od punktu początkowego oraz koordynaty kursora będą wyświetlane w górnej części ekranu. 5. Naciśnij na przycisk QUIT na zakończenie procedury. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 33

42 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy... Ustawienie wskaźnika kursowego. Możliwe jest ustawienie wskaźnika (znacznika) kursu tak aby wskazywał namiar lub kurs do zasterowania. Można również wprowadzić specyficzne referencje kursowe dla tego wskaźnika. Aby ustawić wskaźnik kursowy : 1. Będąc na stronie Mapy (Map Page) nacisnąć na przycisk ME- NU aby otworzyć menu opcji. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Set Bug Indicator i naciśnij ENTER. 3. Zostanie wyświetlona lista dostępnych opcji. Domyślnie znacznik kursu jest pokazywany jako Bearing (BRG) [namiar] do punktu trasowego, ale również może pokazywać kurs do zasterowania Course to Steer (CTS) lub do wyboru funkcji User Selected [do wyboru przez użytkownika]. Ta ostatnia opcja umożliwia Ci wyznaczenie referencji kursowej na graficznym wskaźniku HSI (sytuacji horyzontalnej). To z kolei dostarcza wizualnej ścieżki (kolejki) dla ważnych informacji o kierunku dla bieżącego lub przyszłego wykorzystania. Można również wyłączyć całkowicie ten wskaźnik. 4. Podświetl wybraną opcję z listy i naciśnij ENTER. Można również dokonać ustawień wskaźnika kursowego na graficznym wskaźniku HSI będąc na Stronie Tablicy Przyrządów Pilota (Panel Page). Po otwarciu tej strony należy nacisnąć na przycisk MENU. następnie należy wykonać czynności zgodnie z punktami od 2 do 4 opisanymi powyżej. Ustawienia Strony Mapy. Na stronie ustawień mapy (Map Page Setup) można wybrać w jaki sposób będą widziane pozycje na mapie. Aby zmienić ustawienia mapy należy: 1. Ze Strony Mapy naciśnij na przycisk MENU. 2. Podświetl linię Set Up Map i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO naciskając w lewo lub prawo podświetl wybraną zakładkę a następnie naciskając go do góry lub do dołu podświetl pole które chcesz zmienić i naciśnij na przycisk ENTER. Główna zakładka na stronie ustawień Mapy. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO naciskając do góry lub do dołu podświetl wybrane ustawienia i naciśnij na przycisk ENTER aby wybrać nowe ustawienia. 5. Naciśnij na przycisk QUIT aby opuścić funkcję ustawień. 34 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

43 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy.... Zmiany układu strony i pól danych. Można indywidualnie dostosować wygląd strony oraz pól danych. Możesz dostosować poniższe strony: Stronę mapy (Map Page), Stronę terenu (Terrain Page), Stronę Kompasu (Compass Page), Stronę Pozycji (Location Page), Stronę Komputera Podróży (Trip Computer Page) i opcjonalnie Stronę Sonaru (Sonar Page). Dla wielu z tych stron można również dostosować pola z danymi. Aby zmienić układ strony należy: 1. Nacisnąć na przycisk PAGE aby wyświetlić stronę którą chcesz zmienić. 2. Nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. 3. Podświetlić linię Set Up Page Layout [ustawienia układu strony] i nacisnąć na przycisk ENTER. Aby zmienić pole danych: 1. Naciśnij na przycisk PAGE aby wyświetlić stronę którą chcesz zmienić. 2. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. 3. Podświetl linię Change Data Fields [zmiana pól danych] i nacisnij na przycisk ENTER. 4. Podświetl pole danych, które chcesz zmienić i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO aby wybrać rodzaj danych, które mają pojawić się w tym polu i naciśnij na przycisk ENTER. 6. Aby powrócić do poprzednich ustawień w tym polu naciśnij na przycisk MENU a następnie ENTER. 7. Następnie naciśnij na przycisk QUIT na zakończenie procedury. Zmiana układu na Stronie Mapy. Zmiana w polach danych. 4. Wybrać odpowiednią opcję i nacisnąć na przycisk ENTER. Dla trzech rodzajów pracy dostępne opcje są różne. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 35

44 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona mapy... Dodatkowe mapowe karty danych. Można zobaczyć jakie dane załadowane są do pamięci Twojego GPSMAP 495 i jakie karty danych są podłączone. Aby przejrzeć / zmienić informacje na temat danych zawartych na kartach danych należy: 1. Wejść na Stronę Mapy i nacisnąć na przycisk MENU. 2. Na Stronie Menu Opcji (Options Menu) podświetlić pole Map Information i nacisnąć na przycisk ENTER. Strona informacyjna o dostępnych mapach. 3. Pierwsza wyświetlona strona pokazuje grupę map które zawarte są na kartach danych i czy są one dostępne do wyświetlania na Stronie Mapy. Aby zmienić ustawienia dla całej grupy map należy podświetlić pole następne po nazwie grupy map i nacisnąć na przycisk EN- TER aby wybrać (sprawdzić oznaczenie) lub odwołać wybór (nie sprawdzać oznaczenia) ustawienia funkcji Show (pokaż). 4. Aby przejrzeć listę map z grupy map należy podświetlić nazwę grupy (rodziny) map i nacisnąć na przycisk ENTER. 5. Aby wyświetlić detaliczne informacje na temat poszczególnych map należy podświetlić Nazwę Mapy (Map Name) i nacisnąć na przycisk ENTER. Następnie podświetlić graficzny przycisk Ok. i nacisnąć na przycisk ENTER aby opuścić Stronę Informacyjną Map. 6. Aby wybrać / odwołać wybór mapy do wyświetlenia na Stronie Mapy należy podświetlić pole następne po wybranej mapie i nacisnąć na przycisk ENTER aby sprawdzić / lub nie pole Show Lub: Nacisnąć na przycisk MENU i wybrać odpowiednią opcję ( Show All Pokaż Wszystko, Hide All Ukryj Wszystko, lub Show Defaults Pokaż Domyślne Ustawienia) i nacisnąć na przycisk ENTER. 7. Naciśnij na przycisk QUIT aby opuścić Stronę Informacyjną na temat Map (Map Information Page). 36 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

45 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona terenu.... Strona terenu. Strona zobrazowania terenu dostępna jest tylko w Lotniczym Rodzaju Pracy i dostarcza widoku z góry nad terenem nad którym lecisz. Okienko z ostrzeżeniem pojawia się bez względu jaka strona aktualnie jest wyświetlana informując że zbliżasz się do ziemi lub przeszkody terenowej jak również że zbyt gwałtownie następuje zniżanie. Te alerty zależą od tego jak zostały zdefiniowane przez użytkownika parametry w ustawieniach na stronie tereny (Terrain setup). Informacje o przeszkodach. Przeszkody są wyświetlane na stronie terenu (Terrain Page) lub dla zakresu skali mapy poniżej 12 mil morskich. Przeszkody terenowe wyświetlane są również na stronie Mapy gdy skala mapy jest ustawiona na wartość 3 mil morskich lub mniej. Używane są standardowe symbole mapowe dla oświetlonych lub nie oświetlonych przeszkód o wysokości ponad 200 stóp nad poziom ziemi (AGL). Objaśnienia symboli znajdują się poniżej. Oświetlona przeszkoda 1000 stóp ponad Ziemią i powyżej. Nie oświetlona przeszkoda 1000 stóp ponad Ziemią i powyżej. Oświetlona przeszkoda poniżej 1000 stóp ponad Ziemią. Nie oświetlona przeszkoda poniżej 1000 stóp ponad Ziemią. Strona terenu. Informacje o terenie. Obszary terenu wyświetlane w kolorze czerwonym maja taką wysokość że różnica od Twojej aktualnej wysokości wynosi 100 stóp lub mniej. Obszary wyświetlane w kolorze żółtym pomiędzy 100 stóp i ustawioną przez użytkownika wartością Caution Elevation [ostrzeżenie o elewacji]. Wartością domyślną dla ustawienia w Caution Elevation jest 1000 stóp, zatem obszary wyświetlane w kolorze żółtym znajdują się w przedziale 1000 stóp i 100 stóp poniżej lotu samolotu. Obszary wyświetlane w kolorze czarnym znajdują się poniżej progu ustawionej wartości ostrzegawczej Caution Elevation. Przewidywany punkt zderzenia z przeszkoda oznaczony jest znakiem "X. Ikony przeszkód terenowych. Każda przeszkoda posiada oznaczoną w ramce wysokość wierzchołka nad poziom morza (MSL-Mean Sea Level). W nawiasie podana jest wartość wysokości przeszkody ponad ziemią (MGL-Above Ground Level). Kody kolorowe o przeszkodach i terenie. Kolor czerwony (Red) : Teren lub przeszkody terenowe znajdują się w odległości 100 stóp od wysokości lotu samolotu. Kolor żółty (Yellow) : Teren lub przeszkody terenowe znajdują się w odległości pomiędzy wartością zdefiniowaną na stronie Caution Elevation i ponad 100 stóp od wysokości lotu samolotu. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 37

46 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona terenu.... Alerty. Jeśli znajdujesz się na jednej ze stron dostępnych w GPSMAP 495: Terrain (teren), Obstacle (przeszkody terenowe) i Descent Rate (prędkość zniżania) alerty ostrzegawcze będą pojawiać się w lewym dolnym rogu ekranu informując Cię o sytuacji niebezpiecznej. Alert jest wyświetlany do czasu gdy ścieżka (trasa lotu) będzie wolna od przeszkód lub do momentu gdy zostanie naciśnięty przycisk QUIT. Dodatkowe opcje strony o terenie. Dostęp do Opcji Strony o Terenie możliwy jest po naciśnięciu na przycisk MENU kiedy znajdujesz się na stronie Teren (Terrain Page). Menu Opcji Strony Teren (Terrain Page). Ostrzeżenia o przeszkodach terenowych. Pokazane na Stronie Tablicy Przyrządów. Naciśnij na przycisk ENTER aby szybko oczyścić ekran mapy tak jak to możesz zrobić będąc na Stronie Mapy. Zob. na str. 33. Aby szybko zablokować alerty podświetl linię Disable Alerts i naciśnij na przycisk ENTER. Powtórz czynność aby odblokować alerty. Możesz przemieszczać się po mapie i dokonywać zmiany skali (zoom IN i zoom Out) korzystając z tych samych technik jak dla Strony Mapy. Zob. na str. 30. Możesz zmieniać wygląd Strony Teren (Terrain Page). Zobacz na str.37. Również zobacz w Dodatku na str.158 więcej informacji na temat pól danych. 38 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

47 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona terenu.... Ustawianie Strony Teren i alertów. Na stronie ustawień Terrain Setup Page można ustawić wartości dla alertów terenowych jak również przeszkód terenowych podczas wykonywania lotu. Ostrzeżenia terenowe wysokościowe. Aby ustawić stronę Terenu : 1. Będąc na Stronie Terenu (Terrain Page) naciśnij na przycisk MENU aby dostać się na stronę menu opcji. 2. Wybierz linię Set up Terrain i naciśnij na przycisk ENTER. Wybierz odpowiednie ostrzeżenia terenowe wysokościowe (Caution Elevation). Jeśli teren lub przeszkody terenowe znajdują się w przedziale wartości które zostały wprowadzone do pamięci urządzenia na stronie Caution Elevation zostanie wyświetlony przez GPSMAP 495 komunikat ostrzegawczy. Czas wydawania ostrzeżeń alertów. Funkcja Look Ahead Time [wyprzedzenie czasowe] dla terenu i przeszkód terenowych umożliwia ustawienie czasu kiedy pojawi się komunikat / alert ostrzegawczy. Na przykład gdy zostanie wybrany czas 120 sekund alert pojawi się na ekranie GPSMAP 495 na 120 sekund przed osiągnięciem przeszkody terenowej. Ważność ostrzeżeń alertów. Są trzy poziomy czułości dla alertów (Sensitivity Alert): (Terrain - teren, Obstacle przeszkody, Descent Rate prędkość zniżania) określające dla jakich poziomów niebezpieczeństwa są one wydawane. Domyślnie urządzenie GPSMAP 495 ma ustawiony poziom wysoki High który powoduje wydawanie alertów czerwonych (red) i żółtych (yellow) z wyprzedzeniem czasowym zdefiniowanym na stronie Look Ahead Time. Poziom średni - Medium powoduje wydawanie alertów czerwonych (red) i żółtych (yellow) o najwyższym priorytecie, oraz niski Low który powoduje wydawanie tylko alertów czerwonych (red). Strona ustawień Teren. 3. Dokonaj zmian ustawień na stronie ustawień Teren. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz opcje i naciśnij na przycisk ENTER. Wybierz odpowiednią opcję i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Naciśnij na przycisk PAGE lub QUIT aby zaakceptować zmiany i aby wyjść z opcji ustawień strony Teren. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 39

48 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona Tablicy Przyrządów.... Strona Tablicy Przyrządów Pilota. Tablica przyrządów wyświetla dane pochodzące z systemu GPS w postaci graficznej podobnie jak tradycyjna tablica przyrządów pilota. Należy zawsze pamiętać o różnicach pomiędzy wskazaniami mechanicznych przyrządów na tradycyjnej tablicy przyrządów a wskazaniami wyświetlanymi na ekranie odbiornika GPS. Strona Tablicy Przyrządów Pilota wyświetlana jest tyko gdy GPSMAP 495 znajduje się w Lotniczym Rodzaju Pracy. Ta graficzna tablica przyrządów wyświetla również wskaźnik HSI i jest otoczona dodatkowymi wskaźnikami. Strona Tablicy Przyrządów Pilota. Graficzny wskaźnik HSI pokazuje kurs wybrany do punktu docelowego lub do następnego punktu na trasie lotu, bieżący kurs względem ziemi, zejście z kursu i wskazanie OD/DO (From/To). Obrotowa tarcza kompasu pokazuje twój bieżący kurs względem ziemi w górnej części ekranu. Wskaźnik wybranego kursu i wskaźnik odchyleń bocznych wskazują wybrany kurs i kiedy jesteś lub nie jesteś na wybranym kursie. Znacznik kursu dostarcza informacji (CTS kurs do sterowania) i prowadząc Cię w drodze powrotnej po tym wybranym kursie byłbyś zabłądził oczywiście. Podziałka - skala wielkości dewiacji (odchyleń) widoczna jest za wskaźnikiem odchyleń. Jeśli zmienisz swoje położenie wówczas wskaźnik pokaże jak daleko jesteś na prawo lub lewo w odniesieniu do podziałki - skali odchyleń. Aby powrócić w drodze powrotnej po tym samym kursie i utrzymując wskaźnik odchyleń w centralnym położeniu po prostu steruj w stronę wskaźnika. Skala odchyleń bocznych jest ustawiana dla opcji Auto w zakresie od ± 0,25; 1,25 ; lub 5,0 ( mili morskiej/lądowej/kilometra) dla pełnego zakresu skali. Aktualnie ustawiona skala jest wyświetlana w dolnym prawym rogu wskaźnika HSI. Domyślnym ustawieniem jest opcja Auto która zależy od trzech czynników które determinują wielkość pełnego odchylenia w lewo lub prawo od położenia centralnego dla wskaźnika odchyleń CDI : W odległości 30 mil morskich od lotniska gdy jesteś na aktywnej trasie pełne odchylenie Auto wskaźnika CDI wynosi 1,25, Jeśli wykonujesz podejście do lądowania na ścieżce lub w odległości 2 mil morskich od punktu FAF lub MAP pełne odchylenie Auto wskaźnika CDI wynosi 0,25, Dla pozostałych przypadków ustawienie Auto wynosi 5,0. 40 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

49 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona Tablicy Przyrządów.... Ustawienia Strony Tablicy Przyrządów. Można indywidualnie skonfigurować wygląd Strony Tablicy Przyrządów tak aby spełniał wszystkie Twoje potrzeby. Aby ustawić zdefiniowany przez Użytkownika wskaźnik kursu odniesienia : 1. Gdy wyświetlana jest Strona Tablicy Przyrządów naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Opcji Strony Tablicy Przyrządów. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl opcję Set Bug Indicator i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Podświetl linię User Selected i naciśnij na przycisk ENTER Ukaże się okienko w centrum wskaźnika HSI wskazując aktualne ustawienie wskaźnika kursu. 4. Naciskając w lewo lub w prawo na PRZYCISK CENTRALNY wybierz żądany kurs odniesienia i naciśnij ENTER. Wskaźnik pozostaje na wybranym kursie dopóki nowe ustawienie nie zostanie dokonane. Aby zmienić skalę odchyleń dla wskaźnika CDI : 1. Gdy wyświetlany jest Ekran Tablicy Przyrządów naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Opcji Strony Tablicy Przyrządów. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl opcję Set CDI Scale i naciśnij na przycisk ENTER. Ukaże się okienko w centrum wskaźnika HSI wskazując aktualne ustawienie skali odchyleń. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz odpowiednią skalę i naciśnij ENTER. Ręczne ustawianie kursu. Za pomocą opcji Set OBS and Hold [ustaw i utrzymaj wartość radialu OBS] można ustawić ręcznie radial dolotowy do punktu przeznaczenia. Aby ręcznie ustawić kurs do punktu docelowego należy : 1. Gdy wyświetlana jest Strona Tablicy Przyrządów naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Opcji Strony Tablicy Przyrządów. 2. Podświetl Set OBS and Hold i naciśnij ENTER. Pole danych OBS pojawi się na wyświetlaczu HSI. Pamiętaj że powinien być wybrany punkt docelowy. 3. Wybierz naciskając w lewo i prawo na PRZYCISK CEN- TRALNY preferowany kurs dolotowy OBS i naciśnij ENTER. Igła zejścia z kursu i wskaźnik wybranego kursu zapewnią teraz wskazówki nawigacyjne do wybranego kursu. Aby odwołać funkcję zatrzymania punktu i przywrócić automatyczne przechodzenie do następnego punktu należącego do trasy należy podświetlić linię Realease Hold i nacisnąć na przycisk ENTER Aby odwołać kurs dolotowy OBS i zresetować bezpośredni kurs do punktu trasy, naciśnij przycisk DIRECT TO, podświetl linię Resume Route i naciśnij na przycisk ENTER aby uaktywnić ponownie trasę. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 41

50 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona Tablicy Przyrządów.... Nawigacja pionowa VNAV. Sub zakładka VNAV w Menu Głównym (Main Menu) zapewnia ustawienia dla funkcji nawigacji pionowej. Te ustawienia tworzą trójwymiarowy profil, który poprowadzi Cię od Twojej aktualnej pozycji i wysokości do wysokościowego punktu nakazanego w określonej pozycji. Gdy profil nawigacji pionowej VNAV zostanie zdefiniowany należy obserwować cienki podwójny poziomy pasek na wskaźniku HSI i uważać na pojawiające się komunikaty które na bieżąco będą informować o postępach wykonywanej procedury. Podczas korzystania z właściwości nawigacji pionowej Twoja prędkość względem ziemi nie powinna być większa niż 35 knots i musisz nawigować z wykorzystaniem funkcji Go To lub po trasie. Komunikat Approaching VNAV Profile [podejście do lądowania wg profilu VNAV] pojawi się na 1 minutę przed początkowym punktem zniżania. Kat zniżania zablokuje się ażeby zmiany prędkości nie zmieniły profilu nawigacji pionowej. Należy o tym pamiętać, ponieważ funkcja nawigacji pionowej VNAV nie będzie uwzględniała żadnych zmian w prędkości względem ziemi, które zachodzą podczas przejścia z lotu płaskiego do zniżania czy wznoszenia. Na wysokości 500 stóp powyżej wysokościowego punktu nakazanego pojawi się komunikat Approaching Target Altitude wartość czasu w polu nawigacji pionowej zniknie, zniknie tez wskaźnik VNAV ze Strony Tablicy Przyrządów. UWAGA: Odbiornik GPSMAP 495 jest pomocą nawigacyjną przeznaczoną do lotów VFR i nie powinien być wykorzystywany do wykonywania podejść do lądowania wg przyrządów. Funkcja VNAV przeznaczona jest tylko do nawigacji VFR i nie jest przeznaczona do podejść wg przyrządów. Wizualne przedstawienie funkcji nawigacji pionowej VNAV. VNAV Profile - profil nawigacji pionowej Distance to Profile - odległość do profilu nawigacji pionowej Glide Ratio to Target - nachylenie ścieżki zniżania do wysokościowego punktu nakazanego Distance to Target - odległość do wysokościowego punktu nakazanego Target Altitude - wysokościowy punkt nakazany Airport lotnisko Korzystanie z funkcji nawigacji pionowej VNAV. Podczas korzystania z funkcji VNAV (Nawigacja pionowa) należy zawsze sprawdzić czy znajdujesz się na prawidłowej wysokości. Wskaźnik VNAV jest wyświetlany na graficznym wskaźniku HSI (Strona Tablicy Przyrządów) w postaci poziomej podwójnej linii koloru jasnoniebieskiego tak jak pokazano to na następnej stronie. Komunikat jest wyświetlany kiedy wykonujesz podejście do lądowania w/g profilu VNAV. Kiedy linia znajduje się w centrum wskaźnika HSI znajdujesz się na właściwej wysokości dla danego profilu VNAV. Należy zawsze sprawdzić czy w menu opcji ustawienie funkcji VNAV Indicator jest wybrane jako On. Będąc na Stronie Tablicy Przyrządów naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji. Należy wybrać linię Capture VNAV Profile [przechwyć profil VNAV] i nacisnąć na przycisk ENTER aby ustawić wskaźnik VNAV w centralnym położeniu na wskaźniku HSI. Zawsze należy wprowadzić aktualny profil nawigacji pionowej VNAV i nawigować. 42 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

51 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona Tablicy Przyrządów.... Strona Tablicy Przyrządów ze wskaźnikiem VNAV. Wskaźnik VNAV wyświetlany jest również na Stronie Mapy (Map Page) kiedy dla tej strony wybrane jest ustawienie Map With Overlay [mapa i otoczenie]. Znajdujesz się na właściwej wysokości dla profilu nawigacji pionowej VNAV kiedy obie niebieskie linie znajduje się w położeniu centralnym na tle wskaźników VNAV. Zakładka ustawień dla wskaźnika VNAV. Target Altitude definiuje wysokość na której chcesz się znajdować kiedy osiągasz miejsce docelowe, wprowadź odpowiednią wartość. Określone jako Above Waypoint powyżej punktu trasy (korzystając z wysokości lotniska dla lotnisk w bazie danych Jeppesena) lub Above MSL - powyżej poziomu morza (do określenia dokładnej wysokości nad poziomem morza miejsca docelowego). By definiuje miejsce docelowe z ustawieniami odległości Before przed lub After - po punkcie odniesienia (zwykle lotnisko docelowe). Aby wybrać miejsce docelowe w punkcie odniesienia, wprowadź odległość o wartości zerowej. Wskaźniki VNAV na Stronie Mapy. Ustawienia funkcji VNAV. Aby otworzyć zakładkę VNAV należy nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Następnie należy wybrać zakładkę SETUP z pionowej listy zakładek. Po tym należy wybrać zakładkę VNAV z górnej linii zakładek. VNAV Waypoint pozwala wybrać dowolny punkt wzdłuż trasy aktualnie aktywnej (lub GoTo) jako Twój punkt odniesienia. Punkt odniesienia definiuje miejsce docelowe. VNAV Profile pozwala wybrać żądane tempo zniżania. VNAV Messages pozwala włączyć/wyłączyć komunikaty alarmowe VNAV. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 43

52 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona Trasy Aktywnej.... Ekran Aktywnej Trasy [Active Route]. W każdym przypadku, gdy uaktywniona jest trasa w Lotniczym lub Morskim trybie pracy wówczas Ekran Aktywnej Trasy pokazuje każdy punkt (punkt trasy lub pozycje na mapie) tej trasy z jego nazwą, kursem, odległością i wieloma innymi informacjami w polach danych. Aktualny punkt docelowy trasy, punkt aktywny (Active) jest oznaczony w postaci ikony strzałki. Podczas nawigowania po trasie informacje wyświetlane na ekranie trasy aktywnej będą na bieżąco uaktualniane wskazując Ci najbliższy aktywny punkt na trasie jako pierwszy. Ekran Trasy Aktywnej i Ekran Przeglądu Tras zawiera wiele opcji i możliwości. Naciśnij szybko na przycisk PAGE aby otworzyć Ekran Trasy Aktywnej. Ekran Trasy Aktywnej. INFORMACJA: Jeśli w pamięci odbiornika znajduje się trasa (Plan lotu) z wykorzystaniem punktów z bazy danych Jeppesena utworzona przed dokonaniem aktualizacji tej bazy danych zostanie ona zablokowana. Należy utworzyć nową trasę z wykorzystaniem aktualnych punktów w bazie danych Jeppesena. Menu Opcji Ekranu Aktywnej Trasy. Naciśnij na przycisk MENU gdy jesteś na Stronie Aktywnej Trasy. Zostanie otwarte Menu Opcji dla tej strony. Można dokonywać edycji trasy wykorzystując wiele opcji z menu takie jak : Edit on Map [edycja na mapie] (zobacz na str.73 więcej informacji), Add Waypoint [dodaj punkt trasowy] i Invert [odwróć]. Można również modyfikować pola danych zgodnie z własnymi potrzebami. Można również wybrać rodzaj procedury podejścia do lądowania i ustawić wielkość zużycia paliwa (lub plan trasy bazujący na aktualnie wybranym rodzaju pracy (Usage Mode)). Select Approach (tylko Lotniczy rodzaj pracy) pozwala wybrać ostatni odcinek kursu publikowanego podejścia, zastępując ostateczne docelowe lotnisko (w funkcji GOTO (Idź do) lub trasie) sekwencją punktów dla wybranego podejścia. Podejścia dostarczają tylko informacji nt. końcowego segmentu kursowego, przeważnie pozycji końcowej punktu podejścia do lądowania (FAF) i punktu rozpoczęcia procedury po nieudanym podejściu do lądowania (MAP). Bazuje na istniejących pomocach takich jak GPS, RNAV, VOR, NDB, lokalizator lub procedury ILS [lądowanie wg przyrządów]. Niezależnie, jakie rodzaje pomocy z wymienionych powyżej są wykorzystywane do jego tworzenia, procedura jest wykonywana jako sekwencja lotu w/g punktów trasowych. Aby wybrać procedurę podejścia i dodać punkty trasowe końcowy punkt dolotu przy wykonywaniu funkcji GOTO lub wykonywaniu trasy aktywnej musi być lotniskiem ze znaną (opublikowaną) procedurą podejścia. Set Fuel Flow (Plan Route)- pozwala wprowadzić informacje na temat Twojego samolotu i trasy. 44 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

53 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Strona Danych o Pozycji.... Strona Danych o Pozycji [Position Data Page]. Strona Danych o Pozycji zawiera najważniejsze informacje potrzebne podczas nawigowania po trasie w Lotniczym i Morskim rodzaju pracy. Domyślnie na tej stronie wyświetlany jest kompas w postaci taśmy, długość i szerokość geograficzna Twojej aktualnej pozycji, aktualna data i czas, położenie punktu najbliższego w stosunku do Twojej aktualnej pozycji i osiem wybieranych pól z danymi. Dane z kompasu wyświetlane w postaci taśmy w górnej części ekranu pokazują Twój aktualny kurs zaś czerwona linia pionowa pokazuje namiar do punktu docelowego. Aby utrzymać się na właściwym kursie należy sterować zgodnie z czerwonym wskaźnikiem (lub grotem strzałki) aż górne części tych linii pokryją się pośrodku. Menu Opcji Strony Danych o Pozycji. Naciśnij szybko na przycisk PAGE aby otworzyć Stronę Danych o Pozycji. Naciśnij na przycisk MENU gdy jesteś na Stronie Danych o Pozycji. Zostanie otwarte Menu Opcji dla tej strony. Można dokonywać zmian ustawień i wyglądu tej strony i zmian w polach danych. Wię- cej informacji na temat pól danych znajduje się w Dodatku na stronie 158. Można również wybrać jedną z poniższych opcji : Change Nearest Type - funkcja umożliwiająca wyspecyfikowanie typu (rodzaju) punktów i pozycji które będą używane jako najbliższe (jak pokazano na zdjęciu z lewej strony). Wybór za pomocą tej funkcji jest inny niż wybór w rodzaju pracy Usage Mode, który jest aktualnie używany. Wybierz rodzaj Automatic [automatyczny] dzięki czemu urządze- nie wybierze samo odpowiedni punkt dla aktualnej Twojej pozycji. Reset Trip - funkcja umożliwiająca wyzerowanie informacji z po- dróży oprócz prędkości maksymalnej i licznika przebytej odległości. Reset Max Speed - funkcja umożliwiająca wyzerowanie zapisu prędkości maksymalnej. Reset Odometer - funkcja umożliwiająca wyzerowanie licznika przebytej odległości od momentu zresetowania. Strona Danych o Pozycji. Reset All - funkcja umożliwiająca wyzerowanie wszystkich informacji w tym i prędkości maksymalnej i licznika drogi przebytej. Lotnisko jest wybrane jako Najbliższe (Nearest Type). Lotnisko w Wheeler Downtown (KMKC) jest lotniskiem najbliższym i znajdujesz się w odległości 6,3 mili morskiej na południe od KMKC. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 45

54 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Zapis Lotu.... Zapis Lotu. Zakładka loty wyświetla listę wszystkich zapisanych lotów wraz z datą, trasą i czasem lotu. Odbiornik GPSMAP 495 może zapisać do pamięci do 50 lotów w Lotniczym Rodzaju Pracy. Loty te do pamięci wprowadza- ne są automatycznie podczas każdego lotu. W dolnej części zakładki Flights [loty] wyświetlany jest czas ostatniego Twojego lotu. Można go zresetować po wybraniu opcji All Unit Defaults [zmień ustawienia jednostek na domyślne] po uaktywnieniu zakładki Opcje Systemu (System tab options). Opcjonalnie oprogramowanie FlightBook ułatwia przechowywanie zapisów lotu. Dodatkowe informacje nt. programu FlightBook znajdują się na internetowej stronie firmy GARMIN pod adresem : Aby wyświetlić szczegóły zapisu lotu należy: 1. Nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl zakładkę Flights na pionowej liście zakładek. 3. Naciśnij na przycisk MENU i wybierz linię Show Hours and Minutes [pokaż godziny i minuty] aby wyświetlić czas lotu w minutach i godzinach jeśli jest taki Twój wybór. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl żądany lot i naciśnij na przycisk ENTER. Otwarte jest okno z zapisem lotu, zobacz poniżej. 5. Po podświetleniu graficznego napisu OK naciśnij na przycisk ENTER aby powrócić do zakładki Flights. Wyświetlanie zapisu lotu. Zapis rozpoczyna się, kiedy Twoja prędkość przekracza 30 węzłów (30 knots) i osiągnąłeś wysokość 250 stóp. Informacje o trasie lotu Route of Flight są wykorzystane do wyznaczenia najbliższego lotniska jako lotniska odlotowego. Położenie lotniska docelowego jest w sposób ciągły uaktualniane w miarę postępu lotu. Jeśli podczas lądowania Twoja prędkość spadnie poniżej 30 węzłów zapis lotu jest zakończony a następny zapis rozpocznie się, kiedy opuścisz lotnisko ponownie. Przyziemienie i krótka przerwa w locie w czasie krótszym niż 10 minut spowoduje, że zapis będzie kontynuowany. W innym przypadku rozpocznie się nowy zapis. Wybierając jakąś wylistowaną pozycję otrzymasz dodatkowe informacje na temat tego lotu. Usuwanie zapisów lotu. Zakładka Loty. Wyświetlona detaliczna strona zapisu lotu. Można usunąć tylko podświetlone zapisy lotów (Delete Flight) lub usunąć wszystkie zapisy lotów (Delete All). Aby usunąć zapisy lotów naciśnij na przycisk MENU (gdy wyświetlana jest zakładka informacyjna Flights). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl menu opcji i naciśnij na przycisk ENTER. 46 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

55 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Informacje na temat samolotu.... Informacje na temat samolotu. Zakładka Aircraft (Samolot) podzielona jest na dwie oddzielne kolumny: Aircraft Profile (Profil samolotu) i Weight&Balance (Waga i wyważenie). Aby otworzyć zakładkę Samolot z Menu Głównego należy: 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Aircraft. 3. Naciskając w lewo i w prawo na PRZYCISK CENTRALNY podświetl zakładkę Aircraft Profile lub Weight&Balance w górnej części ekranu. Zakładka Profil Samolotu. Wprowadzenie profilu Twojego samolotu. Zakładka Aircraft Profile umożliwia Ci określenie prędkości przelotowej, maksymalnej prędkości i zużycia paliwa dla 10 typów samolotów. Prędkość przelotowa i zużycie paliwa są wykorzystywane jako ustawienia domyślne gdy wyświetlane są informacje podczas planowania podróży na stronie przeglądu tras (Route Review Page). Prędkość maksymalna jest używana do określenia zasięgu dla tej prędkości przelotowej na Stronie Tablicy Przyrządów Pilota (Panel Page) i jest automatycznie aktualizowana gdy prędkość jest przekraczana. Aby wprowadzić dane na temat profilu samolotu : 1. Z zakładki Aircraft Profile za pomocą PRZYCISKU CEN- TRALNEGO podświetl graficzny przycisk New i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Podświetl pole Current Aircraft i naciśnij na przycisk ENTER. Lub: Podświetl pole Rename i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź numer burtowy samolotu (lub inną informację identyfikacyjną) w polu Current Aircraft. Na zakończenie naciśnij na przycisk EN- TER. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź prędkość przelotową i prędkość maksymalną dla Twojego samolotu, profil zużycia paliwa w polu Fuel Flow i symbol dla Twojego samolotu. Wybierając symbol dla Twojego samolotu możesz zdefiniować pola danych na Stronie z Tablicą przyrządów i symbole mapy. Aby wybrać zapisany profil samolotu : 1. Z zakładki Aircraft Profile za pomocą PRZYCISKU CEN- TRALNEGO podświetl pole Current Aircraft i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz żądany profil samolotu i naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 47

56 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Informacje na temat samolotu.... Aby zmienić nazwę lub usunąć zapisany profil samolotu : 1. Z zakładki Aircraft Profile za pomocą PRZYCISKU CENTRAL- NEGO podświetl pole Current Aircraft i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz przycisk graficzny (ekranowy) Rename (zmiana nazwy) lub Delete (Usuń) i naciśnij na przycisk ENTER. Jeśli wybrałeś polecenie Rename wówczas za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO i ENTER wprowadź nowy numer burtowy samolotu. Wyliczenia Weight&Balance (Waga i wyważenie). Weight & Balance [waga i wyważenie] może być używana podczas przedlotowego planowania trasy dla zweryfikowania masy i wyważenia dla Twojego samolotu. Przez wprowadzenie wagi i ramienia działania na tej stronie, GPSMAP 495 wylicza łączną wagę, moment i położenie środka ciężkości (CG) zapewniając bezpieczny lot w każdej chwili. Przed wprowadzeniem właściwych wartości musisz określić wagę pustego samolotu i ramię działania (lub umiejscowienie) każdego ciężaru (masy). Te wielkości powinny być określone z użyciem instrukcji użytkowania w locie dla tego samolotu. W instrukcji tej zawarte są uwagi odnośnie ograniczeń ciężaru (masy) i przedniego/tylnego położenia środka ciężkości (CG). Porównanie tych wielkości umożliwia odbiornikowi GPSMAP 495 wykonanie obliczeń. Aby wyliczyć wagę i wyważenie należy : 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Aircraft. 3. Naciskając w prawo na PRZYCISK CENTRALNY podświetlić zakładkę Weight&Balance w górnej części ekranu. Zakładka Waga i Wyważenie. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole wagi (weight) i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź wielkość wagi. Na zakończenie naciśnij na przycisk ENTER. 6. Aby zmienić jednostki wagi podświetl lbs [funty] i naciśnij na przycisk ENTER. Lub : Wybierz Kgs [kilogramy] i naciśnij na przycisk ENTER. 7. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl odpowiednie pole ramienia działania ARM i naciśnij na przycisk ENTER. 8. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź wielkość ramienia. Na zakończenie naciśnij na przycisk ENTER. 9. Powtórz kroki 4-8 i wprowadź pozostałe wielkości. Obliczenia momentu, wagi i położenia środka ciężkości będą wyświetlone w dolnej części ekranu. Należy pamiętać że wprowadzone wielkości dla ekranu Aircraft (waga pustego / ramię działania) muszą zostać wprowadzone jako referencyjne dla obliczeń właściwego momentu, wagi i położenia środka ciężkości (CG). 10. Dla pustego samolotu naciśnij na przycisk ENTER, wybierz linię Empty Aircraft [pusty samolot] i naciśnij na przycisk ENTER. INFORMACJA: Te informacje służą tylko do wyliczeń podczas planowania lotu. Należy zawsze sprawdzić w Instrukcji Użytkowania w Locie dla danego samolotu (aircraft s pilot handbook) jakie sa oficjalne dane na temat wagi i wyważenia. 48 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

57 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy> Zakładka E6B... Zakładka E6B. Zakładka E6B w Menu Głównym wylicza wysokość gęstościową [Density Altitude], prędkość rzeczywistą [True Airspeed] i informacje nt. uskoków wiatru [Winds Aloft] (wiatr czołowy, w ogon, boczny i prędkość wiatru) bazując na informacjach wprowadzonych przez Ciebie. Aby otworzyć zakładkę E6B z Menu Głównego należy: 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę E6B. BARO PRESSURE (Ciśnienie barometryczne) wymaga wprowadzenia dla wyliczeń gęstościowej wysokości/prędkości rzeczywistej. Skorzystaj z aktualnego ustawienia wysokościomierza (ciśnienie barometryczne). TOTAL AIR TEMPERATURE (Całkowita temperatura otoczenia) - wpis wymagany do obliczeń wysokości gęstościowej/prędkości rzeczywistej. TAT jest temperaturą powietrza zewnętrznego uwzględniającą efekt ogrzewania się spowodowany prędkością. Odczyt temperatury na standardowym przyrządzie pomiarowym temperatury powietrza zewnętrznego w który wyposażona jest większość samolotów tłokowych to temperatura TAT. HEAD WIND (Czołowy wiatr, wartość obliczona) obliczone z wpisu kursu i prędkości rzeczywistej. WIND FROM (Wiatr od, wartość obliczona) - obliczony z wpisu kursu i prędkości rzeczywistej. WIND SPEED (Prędkość wiatru, wartość obliczona) - obliczona z wpisu kursu i prędkości rzeczywistej. Zakładka E6B. INDICATED ALTITUDE (Wysokość wskazywana) wpis wymagany do obliczeń wysokości gęstościowej/prędkości rzeczywistej. Wykorzystaj wysokość wyświetlaną na Twoim wysokościomierzu. CALIBRATED AIRSPEED (Prędkość kalibrowana) wpis wymagany do obliczeń wysokości gęstościowej/prędkości rzeczywistej. Wykorzystaj prędkość wyświetlaną na Twoim prędkościomierzu. HEADING (Kurs) wpis wymagany dla obliczeń znoszenia przez wiatry. Skorzystaj z kursu z kierunkowego żyroskopu lub kompasu. TRUE AIRSPEED (Prędkość rzeczywista, wartość obliczona lub wprowadzona przez Użytkownika) obliczona z wpisów prędkości kalibrowanej, ciśnienia barometrycznego i całkowitej temperatury otoczenia. Może być również wprowadzona bezpośrednio dla obliczeń znoszenia przez wiatry. DENSITY ALTITUDE (Wysokość gęstościowa, wartość obliczona) obliczona z wpisów wskazywanej wysokości, ciśnienia barometrycznego i całkowitej temperatury powietrza GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 49

58 Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy > Zakładka E6B.... Aby obliczyć wysokość gęstościową i prędkość rzeczywistą : 1. Z zakładki E6B za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz górną zakładkę Indicated Altitude i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź wysokość odczytaną z wysokościomierza. Na zakończenie naciśnij na przycisk ENTER. 3. Powtórz kroki 1 i 2 i wprowadź odpowiednie wartości : Calibrated Airsped [prędkość kalibrowana], Baro Pressure [ciśnienie barometryczne] i Total Air Temperature [temperaturę otaczającego powietrza] (dla prędkości kalibrowanej użyj wartości jakie pokazuje Twój prędkościomierz. Użyj aktualnej wysokości odczytanej ze skali barometrycznej wysokościomierza. Temperaturę otaczającego powietrza odczytaj z zewnętrznego termometru. Uwzględnia on efekt ogrzewania się termometru zależny od prędkości. Dla wielu samolotów jest to temperatura odczytana z zewnętrznego standardowego termometru. Teraz zostaną wyświetlone obliczone wartości wysokości gęstościowej Density Altitude i prędkości rzeczywistej True Airspeed w dolnej części ekranu w odpowiednich polach. Aby obliczyć znoszenie przez wiatry : 1. Postępuj według poniższych kroków aby określić prędkość rzeczywistą. Lub: Użyj PRZYCISKU CENTRALNEGO i ENTER aby ręcznie wprowadzić wielkość prędkości rzeczywistej w polu True Airsped 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole Heading [kurs] i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź kurs samolotu wyświetlany przez busolę giro magnetyczną lub busolę magnetyczną. Na zakończenie naciśnij na przycisk EN- TER. Teraz zostaną w środkowej części ekranu wyświetlone wartości wiatru czołowego, kierunku od i prędkości wiatru. INFORMACJA: Jeśli odniesienie do północy rzeczywistej jest aktualnie wybrane (jako odniesienie kierunkowe) w GPSMAP 495, należy wprowadzić kurs korzystając z odniesienia do północy rzeczywistej [True North] aby dokładnie obliczyć wiatry. Aby powrócić do ustawień domyślnych zakładki E6B : 1. Otwórz zakładkę E6B w Menu Głównym. 2. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Opcje Menu. 3. Naciśnij na przycisk ENTER gdy podświetlone jest pole Restore Default. Zakładka E6B. 50 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

59 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Sekwencje stron w Lądowym Rodzaju Pracy... Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy. INFORMACJA: Opcyjne dane z City Navigator nie są zawarte w GPSMAP 495 Aby wybrać inny rodzaj pracy : 1. Naciśnij i przytrzymaj przycisk PAGE/MODE. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz odpowiedni rodzaj pracy : Lotniczy, Lądowy lub Morski i naciśnij ENTER. Sekwencja stron w Lądowym Rodzaju Pracy. Lądowy rodzaj Pracy posiada dwie główne strony (ekrany) : strona Mapy (Map) i strona Komputera Podróży (Trip Computer). Opcjonalnie występuje jeszcze strona Dróg szybkiego ruchu (Highway), strona Kompasu (Compass). Podczas wykonywania aktywnej nawigacji lądowej pojawiają się dwie dodatkowe strony : strona Bieżącej Trasy (Current Route) pojawiająca się gdy realizowana jest nawigacja zakręt po zakręcie jak również strona Aktywna Trasa (Active Route) która pojawia się gdy realizowana jest nawigacja nie po drogach (Off Road). Zobacz dodatkowe informacje na ten temat w części Nawigacja w Lądowym Rodzaju Pracy rozpoczynającej się od następnej strony. Strona Mapy Strona kompasu (Opcja) Strona Drogi szybkie. (Opcja) Strona Bieżącej Trasy Strona Komputer podróży Aby dodać stronę Kompasu, lub Drogi Szybkiego Ruchu: 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić stronę Menu Głównego (Main Menu). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl zakładkę Display. 2. Podświetl pole Highway Page, lub Compass Page i naciśnij ENTER. Wybierz pole On i naciśnij ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 51

60 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Nawigacja w Lądowym Rodzaju Pracy.... Nawigacja w Lądowym Rodzaju Pracy. Lądowy rodzaj Pracy i Morski Rodzaj Pracy są podobne. Wiele omówionych tutaj funkcji i możliwości dotyczą również Morskiego Rodzaju Pracy. Jest wiele dróg do rozpoczęcia nawigacji do wybranego punktu w Lądowym Rodzaju Pracy: Wybierz punkt na mapie i naciśnij na przycisk (Direct To). Naciśnij na przycisk (Direct To) aby rozpocząć nową trasę z wykorzystaniem Menu Wyszukiwania (Find Menu), lub rozpocznij podróż w/g zapisanej trasy (saved route) lub śladu trasy (track). Naciśnij na przycisk NRST / FIND aby wyszukać określonej pozycji i utworzyć trasę do niego. Nawigacja Go To [Idź do] poprzez podświetlenie pozycji na mapie : 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pozycję do której chcesz nawigować na Stronie Mapy. 2. Naciśnij na przycisk. Zostanie dodana linia Go To <point name> na liście opcji i automatycznie podświetlona. Jeśli wybrałeś jakiś obszar na mapie a nie jest to punkt na mapie wówczas zostanie wylistowany napis Go TO MAP Point [idź do punktu na mapie]. Wybierz jedną z opcji i naciśnij na przycisk ENTER. Możesz również rozpocząć nawigowanie po zapisanej trasie wykorzystując zakładkę Trasy (Routes) w Menu Głównym (Main Menu). Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie 57. Opcje nawigacyjne dla Lądowego Rodzaju Pracy. 3. Linia w kolorze purpurowym (Magenta) pokazuje utworzoną trasę na stronie Mapy. Nawigujesz przemieszczając się zakręt za zakrętem po trasie (auto route) i wykorzystując stronę Następne Zakręty (Next Turns) oraz stronę Trasa Bieżąca (Current Route). Kiedy wykorzystujesz zewnętrzny głośnik wówczas kieruj się zgodnie z komunikatami głosowymi. 52 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

61 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Nawigacja w Lądowym Rodzaju Pracy... Aby rozpocząć nową trasę z wykorzystaniem Menu Wyszukiwania: 1. Naciśnij na przycisk (Direct To) aby otworzyć Menu Nawigacji (Navigate Menu). 2. Podświetl linię New Route [nowa trasa] (lub Go To Point [idź do punktu] gdy jesteś w Morskim rodzaju Pracy) i naciśnij na przycisk ENTER aby otworzyć Menu Wyszukiwania (Find Menu). 3. Z Menu Wyszukiwania podświetl linię Waypoints i naciśnij na przycisk ENTER. (Możesz również wybrać opcję go to other points [idź do innego punktu] takie jak Cities [miasta] lub Services [stacje obsługi] z tej listy. Powyższe kroki są nieco inne niż wymienione na liście dla opcji Waypoint). 4. Wybierz punkt trasowy z listy i naciśnij na przycisk ENTER aby go wyświetlić na stronie Punktów Trasowych (Waypoint Page). Aby wyszukać pozycję i rozpocząć trasę do niej : 1. Naciśnij na przycisk NRST / FIND aby otworzyć Menu Wyszukiwania (Find Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl kategorię pozycji jak np. Cities [miasta] i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Naciśnij na przycisk ENTER i za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź nazwę wybranej pozycji. Podczas wprowadzania nazwy istniejąca lista jest sortowana i pokazuje hasła w których występują wpisywane litery. Naciśnij na przycisk ENTER. Strona Punktów Trasowych. Aktywacja funkcji Go To z wykorzystaniem Menu Wyszukiwania. 5. Strona Punktów Trasowych automatycznie zostanie otwarta. Gdy podświetlony jest graficzny przycisk ekranowy Go To naciśnij na przycisk ENTER aby rozpocząć nawigację. Wyszukiwanie pozycji z wykorzystaniem funkcji Containing field [pola zawartości] : Szukanie kombinacji słów zawierających wprowadzane kolejne litery i wyświetlanie ich na liście. 4. Podświetl pozycję (nazwę) z listy i naciśnij na przycisk EN- TER. 5. Podświetl graficzny przycisk Go To i naciśnij na przycisk ENTER. Informacje uzupełniające na temat wyszukiwania pozycji znajdują się na stronie 58. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 53

62 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Wyszukiwanie punktów i pozycji.... Wyszukiwanie punktów i pozycji. Menu Wyszukiwania (Find Menu) umożliwia Ci szybkie i łatwe wyszukiwanie znajdujących się w pamięci punktów trasowych i punktów użyteczności publicznej. Po naciśnięciu na przycisk NRST / FIND Menu Wyszukiwania zostanie otwarte. Menu Wyszukiwania obejmuje wiele różnych kategorii: punkty trasowe użytkownika (Waypoints), miasta (Cities), zjazdy z autostrad (Exits), adresy (Addresses), skrzyżowania dróg (Crossroads), jedzenie i picie (Food&Drink) atrakcyjne punkty lotnicze (Attractions Aviation Points) i stacje pogodowe meteo (Weather Data). Korzystanie z opcji wyszukiwanie z. Jedna z opcji Menu Wyszukiwania jest wyszukiwanie z ( find from ) które powoduje że po wyszukaniu pierwszej pozycji następne wyszukiwania dokonywane są wokół tego pierwszego punktu. Aby wyszukać nową pozycję z innej lokalizacji na mapie : 1. Otwórz Stronę Mapy (Map Page). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przemieść na mapie grot strzałki (wskaźnik) do wybranego miejsca i naciśnij na przycisk NRST / FIND. Wyszukiwanie z wykorzystaniem Strony Mapy i wskaźnika. Menu Wyszukiwania. Postępując zgodnie z krokami opisanymi na poprzednich stronach można wyszukiwać pozycje i punkty najbliższe Twojej aktualnej pozycji i następnie utworzyć do nich trasę. 2. Zostanie otwarte Menu Wyszukiwania (Find Menu) i wyświetlona strona From Map Pointer [Mapa ze wskaźnikiem]. Lista dostępnych pozycji jest posortowana i pokazuje najbliższe Twojej wybranej pozycji. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl kategorię pozycji z listy i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pozycję z listy i naciśnij na przycisk ENTER. Zostanie automatycznie otwarta strona informacyjna o tej pozycji. Możliwe jest zapisanie tej pozycji jako punkt trasowy, wyświetlanie tego punktu na mapie lub automatyczne utworzenie trasy do tej pozycji (funkcja Go To). 54 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

63 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Wyszukiwanie punktów i pozycji.... Aby wyszukać pozycję z innej lokalizacji: 1. Będąc na dowolnej stronie naciśnij na przycisk NRST/FIND. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przewiń listę kategorii punktów, podświetl wybraną i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Naciśnij na przycisk MENU. Podświetl linię Near Other (Inne Najbliższe) i naciśnij na przycisk ENTER. Jeśli aktualnie nawigujesz po trasie możesz również wybrać jedną z innych opcji z wyświetlanych na stronie wyszukiwania (Find From) tak jak pokazano to poniżej : Aby wyszukać nową pozycję niedaleko innej pozycji : 1. Naciśnij na przycisk NRST/FIND. 2. Z Menu Wyszukiwania (Find Menu) podświetl pozycję od której chcesz wyszukać nową pozycję. 3. Naciśnij na przycisk NRST/FIND gdy pozycja ta jest podświetlona. Menu Wyszukiwania (Find Menu) zostanie ponownie otwarte z pozycjami położonymi najbliżej wybranej uprzednio pozycji. Wyszukaj właściwą pozycję. Ostatnio wyszukiwane pozycje. Strona z ostatnio wyszukiwanymi pozycjami (Recently Found Page) wyświetla listę tych pozycji/punktów. Aby wyświetlić listę ostatnio wyszukiwanych pozycji : Opcja Wyszukiwanie z (Find From). 4. Wybierz pozycję referencyjną na mapie i naciśnij na przycisk EN- TER. Lista pozycji w pobliżu nowego miejsca na mapie zostanie wyświetlona. 1. Naciśnij na przycisk NRST/FIND. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Recently Found [ostatnio wyszukiwane]. Naciśnij na przycisk ENTER. Zostanie otwarta strona ostatnio wyszukiwanych pozycji (Recently Found Page). 3. Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić menu opcji (Options Menu). Show Find History (pokaż historię wyszukiwania) - funkcja umożliwiająca przełączanie stron z pozycjami ostatnio wyszukiwanymi (Find History) ze stronami gdzie ostatnio były one tworzone w opcji Go To for [idź do po..] ( Go To History ). Remove Point (usuń punkt) - funkcja umożliwiająca usunięcie z listy podświetlonego punktu. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 55

64 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Wyszukiwanie punktów i pozycji.... Wyświetlanie strony informacyjnej. Każda pozycja wyświetlana na stronie Menu Wyszukiwania (Find Menu) posiada stronę informacyjną. Strona informacyjna wyświetla wiele informacji na temat pozycji mapowych. Aby wyświetlić detaliczne informacje na temat pozycji należy : 1. Po podświetleniu wybranej pozycji na mapie lub na liście wyszukiwania naciśnij na przycisk ENTER. Strona informacyjna z detalicznymi informacjami i z licznymi zakładkami zostanie wyświetlona. W zależności od rodzaju / typu pozycji dodatkowe opcje będą dostępne do ukazania ich na mapie, widoczne będą również uwagi pochodzące z zainstalowanych map i opcjonalnych kart danych i będą wyświetlane następne wyszukane pozycje. Opcje Menu Wyszukiwania (Find Options Menu). Aby wyświetlić dodatkowe opcje Menu Wyszukiwania należy nacisnąć na przycisk NRST/FIND a następnie na MENU. Enable Auto Arrange (automatyczne rozmieszczenie) - funkcja umożliwiająca automatyczne rozmieszczenie elementów na stronie menu wyszukiwania (Find Menu). Disable Auto Arrange (brak automatycznego rozmieszania) i Restore Default (powrót do ustawień domyślnych) jest widoczna, gdy wybierzesz polecenie Enable Auto Arrange (przywróć ustawienia automatycznie). Near Other (inne najbliższe) - funkcja umożliwiająca wybór nowej lokalizacji skompilowanej z listą pozycji w Menu Wyszukiwania. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przesuń kursor na mapie do żądanej pozycji i naciśnij na przycisk ENTER. Map Information (informacja na temat map) funkcja umożliwiająca wyświetlenie informacji jakie mapy detaliczne są zawarte na dołączonych kartach danych i umożliwia wybór które mapy bedą wyświetlane na stronie Mapy (Map Page). Dodatkowo możliwy jest wybór poniższych opcji podczas nawigowania : Strona informacyjna. 2. Naciśnij na przycisk PAGE lub QUIT aby opuścić stronę informacyjną. Można również podświetlić jeden z graficznych przycisków ekranowych i następnie nacisnąć na przycisk ENTER dla wykonania tej operacji. Near Next (następny najbliższy) kompiluje pozycje na liście Menu Wyszukiwania bazując na następnym zakręcie trasy. Near Destination (następny punkt docelowy) - kompiluje pozycje na liście Menu Wyszukiwania bazując na następnym punkcie docelowym. Near Current Route (następna trasa bieżąca) - kompiluje pozycje na liście Menu Wyszukiwania bazując na bieżącej trasie aktywnej. 56 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

65 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Tworzenie tras.... Tworzenie tras [Creating Routes]. Aby utworzyć trasę z użyciem Menu Wyszukiwania : Odbiornik GPSMAP 495 umożliwia tworzenie i zapamiętanie do 50 tras powrotnych z 300 punktami trasy na każdej z nich. Trasy mogą być tworzone na dwa sposoby. Pierwszym sposobem jest wybór punktów trasowych ze strony Menu Wyszukiwania (Find Menu) gdzie wyświetlana jest lista punktów trasowych do zaprogramowania trasy. Drugim sposobem jest wybór punktów trasowych lub punktów / pozycji na Stronie Mapy (Map Page) i przedstawienie trasy w sposób graficzny na ekranie podczas jej tworzenia. Zakładka Trasy. 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Główne (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Route (trasa) z pionowej listy zakładek. 3. Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Menu Opcji Trasowych (Route Options Menu). Wybierz linię New Route (nowa trasa) i naciśnij na przycisk ENTER. Lub : Podświetl pierwszą dostępną pustą rubrykę dla trasy i naciśnij na przycisk ENTER. Strona przeglądu tras (Route Review Page) zostanie automatycznie wyświetlona z pustą rubryką dla trasy. 4. Naciśnij na przycisk ENTER aby odnaleźć inne pozycje i dodać je do trasy. 5. Strona Wyszukiwania (Find Page) lub Strona Menu Wyszukiwania (Find Menu Option) zostanie otwarta ( w zależności od tego jakiego trybu używasz). Zgodnie z opisaną procedurą zawartą we wcześniejszej sekcji niniejszego podręcznika Wyszukiwanie punktów i pozycji ( Find an Items ) a rozpoczynającą się od strony 56 wybierz punkt i dodaj go do trasy. Gdy wybrana jest inna pozycja podświetl graficzny przycisk Ok i naciśnij na przycisk ENTER aby dodać punkt do trasy. Powtórz kolejno te czynności aby dodać wszystkie punkty do trasy. Tworzenie Nowej Trasy na Stronie Przeglądu Tras. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 57

66 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Tworzenie tras.... Aby utworzyć trasę w sposób graficzny : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Głównego Menu (Main Menu Page). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Route. 2. Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Opcji Tras (Route Options Page). Wybierz linię New Route i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Podświetl pierwszą pustą linię na końcu wyświetlanej Listy Tras (Route List) i naciśnij na przycisk ENTER. Za pomocą PRZY- CISKU CENTRALNEGO podświetl i wybierz linię Edit on Map (edycja na mapie) i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybraną pozycję na mapie i naciśnij na przycisk MENU i wybierz linię Append To Route [dodaj do trasy]. Jeśli wybrałeś na mapie obszar lub punkt który nie był dotychczas wykorzystywany wówczas lokalizacja ta zostanie ustanowiona jako nowy punkt trasowy. Naciśnij na przycisk ENTER będąc na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) aby zapisać tę lokalizację jako punkt trasowy i kontynuuj dodawanie punktów do Twojej trasy. Możesz edytować wszystkie właściwości punktów trasowych. 5. Powtórz powyższe czynności aby dodać wszystkie punkty do trasy. 6. Na zakończenie naciśnij dwukrotnie na przycisk QUIT aby powrócić do Strony Przeglądu Tras (Route Review Page). Lub : Naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Edit as Text (edycja tekstowa) i naciśnij na przycisk ENTER aby obejrzeć Stronę Przeglądu Tras (Route Review Page). Korzystanie z zapisanej trasy w Lądowym Rodzaju Pracy : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Głównego Menu (Main Menu Page). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Route. 2. Podświetl wybraną trasę i naciśnij na przycisk MENU. 3. Podświetl linię Activate Route i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Zostanie otwarta Strona Aktywnej Trasy (Active Route Page). Naciśnij na przycisk MENU. Podświetl linię Follow Roads [po drogach] i naciśnij na przycisk ENTER. Odbiornik GPSMAP 495 automatycznie wygeneruje trasę zakręt po zakręcie (turn-byturn) po drogach. Jeśli chcesz poruszać się na trasie po drogach naciśnij na przycisk MENU wybierz opcję Follow Roads na stronie Trasy Aktywnej (Active Route Page). Tworzenie Trasy na Stronie Mapy. 58 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

67 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Tworzenie punktów trasowych.... Tworzenie punktów trasowych [Creating Waypoints]. Punkty trasy są lokalizacją lub stałymi punktami na ziemi zapisanymi i przechowywanymi w pamięci odbiornika GPSMAP 495. Zapis Twojej aktualnej pozycji dokonywany jest poprzez naciśnięcie i przytrzymanie przycisku ENTER / MARK. Możesz również wyszukiwać punkty trasy z wykorzystaniem mapy lub Menu Wyszukiwania (Find Menu) a następnie zapisać je do pamięci odbiornika. Odbiornik Garmin GPSMAP 495 może przechowywać w pamięci do 3000 alfanumerycznych punktów trasowych razem ze zdefiniowanymi przez Użytkownika ikonami, komentarzami, wysokością, głębokością i temperaturą gdy dane te są dostępne. Punkty mogą być tworzone z użyciem trzech podstawowych metod: Przycisku ENTER / MARK który umożliwia szybkie zaznaczenie Twojej bieżącej pozycji. Graficznie za pomocą oznaczenia na mapie Twojej nowej pozycji i z użyciem PRZYCISKU CENTRALNEGO. Przez wprowadzenie tekstu - Text Entry za pomocą ręcznego wprowadzenia koordynatów dla nowej pozycji. Oznaczenie Twojej nowej pozycji. Przycisk ENTER / MARK w odbiorniku Garmin GPSMAP 495 umożliwia szybkie zapisanie aktualnej Twojej pozycji dla tworzenia nowego punktu trasowego. Pozycja musi być jednoznacznie określona (2D dwa wymiary [dł,szer.geograf.] lub 3D trzy wymiary [dł,szer.geograf. i wysokość npm]) aby można ją oznaczyć. Może to być potwierdzone poprzez sprawdzenie na zakładce GPS (GPS Tab) statusu odbiornika na stronie Menu Głównego (Main Menu). Aby oznaczyć Twoją aktualną pozycję należy: 1. Nacisnąć i przytrzymać przycisk ENTER / MARK aż strona Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) zostanie wyświetlona i wówczas go zwolnić. Zobaczysz wówczas domyślną czterocyfrową nazwę i symbol dla nowego punktu trasowego. Strona Nowych Punktów Trasowych. 2. Dla akceptacji punktu i jego domyślnej nazwy i oznakowania należy za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetlić graficzny przycisk OK i nacisnąć na przycisk ENTER. 3. Aby zmienić dowolną informację na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) podświetl odpowiednie pole danych i naciśnij na przycisk ENTER. Po wprowadzeniu i potwierdzeniu Twoich zmian podświetl graficzny przycisk OK. i naciśnij na przycisk ENTER GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 59

68 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Tworzenie punktów trasowych.... Tworzenie punktów trasowych na mapie. Punkty trasowe mogą być również tworzone na Stronie Mapy (Map Page). Za pomocą kursora oznaczamy na mapie pozycję lub opis do pozycji i zatwierdzamy aby utworzyć nowy punkt. Gdy przesuniesz kursor na wybraną pozycję na mapie wówczas jej opis zostanie podświetlony. GPSMAP 495 używa tekstowych opisów punktów / pozycji zgodnie z mapami kartograficznymi jako nazwami i symbolami domyślnymi dla nowych punktów trasowych. Aby utworzyć nowy punkt trasowy z wykorzystaniem Strony Mapy (Map Page): 1. Naciśnij na przycisk PAGE aż zostanie wyświetlona Strona Mapy (Map Page). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przesuń kursor do wybranej pozycji na mapie lub opisu geograficznego do pozycji. 3. Naciśnij i szybko zwolnij przycisk ENTER / MARK aby przechwycić - oznaczyć pozycję kursora. Naciskając i przytrzymując przycisk ENTER / MARK oznaczasz Swoją aktualną pozycję a nie położenie kursora na mapie. Jeśli podświetliłeś opis geograficzny do pozycji na mapie wówczas strona informacyjna zostanie wyświetlona gdy naciśniesz na przycisk ENTER. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Save (zapisz) i naciśnij na przycisk ENTER aby zapisać opis do pozycji jako punkt trasowy. Wyświetlana jest Strona Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page). Strona Informacyjna Mapy. Wybierz linię Save aby zapisać opis geograficzny z mapy jako punkt trasowy. 4. Aby zatwierdzić punkt trasowy z domyślną nazwą i symbolem podświetl przycisk graficzny OK. i naciśnij na przycisk ENTER. Aby zmienić dowolną informację na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) podświetl odpowiednie pole danych i naciśnij na przycisk ENTER. Po wprowadzeniu i potwierdzeniu Twoich zmian podświetl graficzny przycisk OK. i naciśnij na przycisk ENTER. 60 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

69 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Tworzenie punktów trasowych.... Tworzenie punktów trasowych za pomocą wprowadzenia koordynatów lokalizacji. Punkty trasowe mogą być tworzone również za pomocą ręcznego wprowadzania koordynatów pozycji. Metoda ta może być używana przy tworzeniu punktów trasowych gdy znana jest dokładna pozycja z mapy papierowej w postaci długości i szerokości geograficznej. Można również ręcznie zmieniać koordynaty pozycji na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) przy tworzeniu nowego punktu trasy lub poprzez wybór w zakładce Create Waypoint [tworzenie punktu trasy] w Menu Opcji Punktów Użytkownika (User Points). Aby utworzyć nowy punkt trasy za pomocą wprowadzenia koordynatów lokalizacji : 1. Naciśnij na przycisk ENTER / MARK aby utworzyć punkt trasy (Zawsze twórz punkt trasy z użyciem preferowanej przez Ciebie metod opisanych wcześniej). Nowy punkt trasy jest tworzony jako następny w kolejności do już istniejących i dla odbiornika jest to ostatnia pozycja z domyślną nazwą i położeniem. Aby zmienić lokalizację punktu trasowego podświetl znaki w polu Location. Naciśnij do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY aby wybrać inny znak. Powtórz kroki dla całego oznaczenia. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) podświetl pole danych Location (lokalizacja) i naciśnij na przycisk ENTER. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź właściwe koordynaty pozycji i naciśnij na przycisk ENTER gdy zakończysz. 3. Aby zmienić dowolną informację na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page) podświetl odpowiednie pole danych i naciśnij na przycisk ENTER. Za pomocą PRZYCISKU CEN- TRALNEGO wprowadź nową informację. 4. Po wprowadzeniu i potwierdzeniu Twoich zmian podświetl graficzny przycisk OK. i naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 61

70 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Nawigacja po wybranej trasie.... Nawigacja po trasie w Lądowym Rodzaju Pracy. Odbiornik GPSMAP 495 prowadzi Cię do punktu docelowego z wykorzystaniem różnych pomocy i narzędzi takich jak Strona Mapy (Map Page) i Strony Bieżącej Trasy (Current Route Page). Wyświetlanie postępu w pokonywaniu trasy na Stronie Mapy. Możesz śledzić ślad pokonywanej trasy na Stronie Mapy (Map Page). Twoja trasa pokazana jest w postaci linii w kolorze purpury (Magenta). Następny zakręt wyświetlany jest na pasku w górnej części ekranu na Stronie Mapy (Map Page). Strona Bieżącej Trasy w Lądowym Rodzaju Pracy. Zawsze kiedy rozpoczynasz trasę typu zakręt po zakręcie odbiornik GPSMAP 495 znajduje się w Lądowym Rodzaju Pracy (Automotive Mode) i Strona Bieżącej Trasy jest wyświetlana pokazując każdy zakręt na aktywnej trasie, pokazywana jest też odległość do zakrętu, nazwa ulicy i przewidywany czas przybycia do punktu przeznaczenia (ETA) oraz czas na trasie (ETE). Podczas nawigacji po trasie zawsze następny zakręt jest wyświetlany na górze listy. Strona Trasy Bieżącej. Śledzenie danych z podróży. Strona Mapy wyświetla Twoją trasę. Można wykorzystywać funkcję Komputer Podróży (Trip Computer) aby wyświetlać dane z podróży. Możesz śledzić Twoją prędkość jak również inne informacje w odniesieniu do aktualnej podróży. Początek i zatrzymanie nawigacji. Naciśnij na przycisk (Direct To) aby otworzyć Stronę Menu Nawigacji (Navigation Menu). Podświetl linię Stop/Resume Navigation [zatrzymanie/wznowienie nawigacji]. 62 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

71 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy> Edycja Twojej Trasy.... Edycja trasy. Kiedy nawigujesz po trasie możesz dokonać edycji (wprowadzenia zmian) tej trasy. Możesz dodawać obszary i drogi które chcesz ominąć gdyż mogą być czasowo zamknięte i wyznaczone są objazdy. Możesz również dodać dodatkowe punkty na postój na trasie nosi to nazwę Via Points [przez punkty]. Podczas nawigacji naciśnij na przycisk (Direct To) aby otworzyć Stronę Menu Nawigacji (Navigation Menu) jak to pokazano poniżej : Opcje nawigacji w Lądowym Rodzaju Pracy. Podczas nawigowania zgodnie z kursem. Wprowadzenie ograniczeń własnych dla tras. Funkcja Custom Avoids [ograniczenia własne - wyłączenia] umożliwia Ci wprowadzenie specyficznych obszarów i dróg które chciałbyś omijać podczas wykonywania nawigacji. Funkcja Custom Avoids dotyczy wszystkich tras zaś Detours [objazdy] dotyczy tylko aktywnych tras. Funkcja Custom Avoids [ograniczenia własne] może być dodana w trakcie trwania nawigacji lub przed jej rozpoczęciem. Aby wprowadzić ograniczenia własne : 1. Naciśnij na przycisk (Direct To) gdy znajdujesz się w Lądowym Rodzaju Pracy, Lub : Otwórz Stronę Mapy (Map Page) i naciśnij na przycisk MENU. 2. Wybierz linię Custom Avoid. Naciśnij na przycisk ENTER. 3. Naciśnij na przycisk ENTER, gdy graficzny przycisk Add Avoid [dodaj ograniczenie] jest podświetlony. 4. Wybierz linię Avoid Road [ograniczone drogi] lub Avoid Areas [ograniczone obszary]. 5. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przemieść symbol grotu strzałki do punktu początkowego ograniczonego - wyłączonego obszaru. Naciśnij na przycisk ENTER aby wybrać punkt początkowy. 6. Przemieść symbol grotu strzałki do punktu końcowego i naciśnij na przycisk ENTER. Podczas wykonywania obliczeń trasy i nawigacji odbiornik GPSMAP 495 będzie teraz unikał obszarów i dróg które zostały tutaj wyselekcjonowane. 7. Na zakończenie podświetl graficzny przycisk OK i naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 63

72 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja Twojej Trasy.... Tworzenie objazdów. Jeśli podczas nawigacji po trasie okaże się że niektóre drogi są w trakcie rozbudowy / remontu lub zamknięte odbiornik GPSMAP 495 może utworzyć trasę objazdową. Podczas nawigacji wykonywanej zgodnie z kursem naciśnij na przycisk (Direct To). Wybierz linię Detour [objazd] z menu Nawigacyjnego (Navigation Menu). Wybierz odległość i naciśnij na przycisk ENTER. Odbiornik GPSMAP 495 przeliczy ponownie Twój kurs z uwzględnieniem dodatkowej odległości wynikającej z objazdu. Aby zakończyć wprowadzanie objazdu w sposób ręczny naciśnij ponownie na przycisk (Direct To) i wybierz linię Cancel Detour [odwołanie objazdu]. Dodawanie i edycja punktów postoju (Via Points). Opcja Edit Vias [edycja dodatkowych punktów] umożliwia Ci dodawanie punktów na trasie podróży przed osiągnięciem docelowego punktu przeznaczenia. Jest to bardzo pomocne gdy poszukujesz stacji paliw lub banku i planujesz długą trasę podróży. Aby dodać dodatkowe punkty postoju na trasie : 1. Podczas wykonywania nawigacji po trasie naciśnij na przycisk (Direct To) aby otworzyć Stronę Menu Nawigacji (Navigation Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Edit Vias i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Otworzy się okno dodawania/edycji punktów (Add/Edit Vias). Naciśnij na przycisk ENTER gdy podświetlona jest linia Add Via Point [dodaj dodatkowy punkt postoju]. 4. Podświetl linię Use Map [użyj mapy] lub Find [szukaj] i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Jeśli wybierzesz Use Map [użyj mapy] wówczas za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz pozycję na mapie (tak jak to opisano w części Wyszukiwanie punktów i pozycji rozpoczynającej się od strony 54). Pamiętaj że zawsze powinieneś naciskać na przycisk MENU gdy otwarte jest Menu Wyszukiwania (Find Menu) a Ty poszukujesz jakiejś pozycji niedaleko Twojej aktualnej pozycji np. dla Twojego nowego punktu przeznaczenia. 6. Nowy punkt jest dodany do trasy i jest widoczny na stronie Dodawania/Edycji Nowych Punktów Postoju (Add/Edit Vias Page). Powtórz kroki z punktów 2 do 4 dla dodania wszystkich punktów. Podświetl graficzny przycisk Done [wykonane] aby nowe punkty na trasie zostały dodane do niej. Strona dodawania/edycji dodatkowych punktów postoju. Pokazana jest oryginalna trasa bez punktów dodatkowego postoju. 64 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

73 Strony i ich właściwości w Lądowym Rodzaju Pracy> Strona mapy.... Strony i ich właściwości w Lądowym Rodzaju Pracy. W poniższym rozdziale opisane są główne strony w Lądowym Rodzaju Pracy takie jak Strona Mapy (Map Page) jak również dodatkowe właściwości jak trasy i punkty trasowe. Strona Mapy (Map Page). Na stronach 29 do 36 w części Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy opisane są właściwości Stron Mapy. Marker oznaczający (ikona) pokazuje Twoją podróż na Stronie Mapy (Map Page) jest trójkątem. Taki sam marker występuje w Morskim i Lądowym Rodzaju Pracy. Każdorazowo po włączeniu do pracy GPSMAP 495 znajduje się w trybie określania pozycji z ostatnią zapamiętaną znaną pozycją w centrum mapy. Po naciśnięciu na PRZYCISK CENTRALNY w odbiorniku GPSMAP 495 uaktywniany jest tryb przemieszczania po mapie który umożliwia przewijanie mapy zgodnie z ruchem białego grotu strzałki (wskaźnik mapy map pointer) w zakresie dysponowanego obszaru wyświetlacza. W Lądowym Rodzaju Pracy domyślnie wyświetlane są z prawej strony ekranu cztery pola danych. Pola danych mogą być definiowane przez użytkownika. W górnej części ekranu wyświetlany jest status odbiornika GPS lub odcinek trasy. Można dodać dodatkowe pola danych na tej stronie lub wybrać opcję : mapa na całym ekranie bez pól danych. Strona Mapy. Po naciśnięciu przycisków zmieniających skalę (In lub Out) można zmieniać w/g potrzeb skalę mapy / wyświetlany obszar. Niektóre pozycje na mapie wyświetlane są tylko dla określonych skal. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji (Optins Menu) na Stronie Mapy (Map Page). Wprowadź ograniczenia / wyłączenia (Custom Avoids) obszarów i dróg które chcesz omijać podczas podróży np. obszary z dużym natężeniem ruchu drogowego. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zmierz odległość pomiędzy dwoma pozycjami na mapie. Zmień wygląd strony Mapy i pola danych zgodnie ze swoimi wymaganiami. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 65

74 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Strona Autostrad.... Strona Autostrad. Strona Autostrad (dróg szybkiego ruchu) (Highway Page) dostępna jest tylko w Morskim i Lądowym trybie pracy. Aby ukryć / pokazać Stronę Autostrad należy : 1. Nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU, aby wyświetlić Stronę Menu Głównego (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetlić zakładkę Display [wyświetlacz]. 3. Podświetlić pole Highway Page i nacisnąć na przycisk EN- TER. 4. Wybrać graficzny przycisk Off, aby ukryć lub On, aby włączyć i nacisnąć na przycisk ENTER. Korzystanie ze Strony Autostrady (Drogi Szybkiego Ruchu) Strona Autostrad. W każdym przypadku, gdy wykorzystywana jest funkcja nawigacji wówczas Strona Autostrad (Highway Page) dostarcza cyfrowych i graficznych informacji kierunkowych ułatwiających dotarcie do celu przeznaczenia. Z prawej strony ekranu znajdują się wybierane przez Użytkownika pola danych wyświetlające pomocnicze informacje nawigacyjne. Dane z kompasu wyświetlane są w postaci taśmy w górnej części ekranu i pokazują Twój aktualny kurs w postaci fioletowej linii pionowej zaś czerwona linia pionowa pokazuje namiar do punktu docelowego. Aby utrzymać się na właściwym kursie należy sterować zgodnie z fioletową linią (lub grotem strzałki) dopóki linia ta jest skierowana ku górze a czerwona linia znajduje się w centralnej części wskaźnika. W dolnej części ekranu pokazana jest droga i prowadzenie po niej w postaci graficznej. Linia poniżej środka drogi pokazuje twój ślad. Gdy przemieszczasz się w kierunku punktu przeznaczenia droga cały czas się zmienia pokazując przybliżanie się do tego punktu i kierunek, jaki musisz utrzymywać, aby nie zboczyć z kursu. Jeśli nawigujesz po ustalonej trasie Strona Autostrady pokazuje Ci trasę punkt po punkcie w postaci czarnego śladu z białą linią umieszczoną w środku, jest to zamierzony ślad drogi. Najbliższe punkty nie leżące na wybranej trasie aktywnej będą również wyświetlane. Perspektywiczna wielkość skali drogi może być zmieniana (zwiększana lub zmniejszana). Aby zmienić perspektywiczną skalę drogi : 1. Naciśnij na przycisk IN dla powiększenia, 2. Naciśnij na przycisk OUT dla pomniejszenia. 66 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

75 Strony i ich właściwości w Lądowym Rodzaju Pracy> Strona Autostrad.... Menu Opcji Strony Autostrady. Menu Opcji Strony Autostrady (Highway Page) umożliwia zdefiniowanie zawartości pól danych i wybór punktów trasowych, które będą wyświetlane na ekranie. Pola danych ulokowane są wzdłuż prawej strony ekranu i rozmieszczone zgodnie z wyborem Użytkownika i dostarczają różnych potrzebnych podczas nawigacji informacji. Rozmieszenie pól z danymi może być również zmieniane a ilość dopasowywana do potrzeb. Aby wyświetlić Menu Opcji Strony Autostrady (Drogi Główne) : 1. Naciśnij kilkakrotnie na przycisk PAGE aż zostanie wyświetlona Strona Autostrady (Highway Page). 2. Naciśnij na przycisk MENU. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybraną opcję. 4. Naciśnij na przycisk ENTER. Dostępne są następujące opcje : Set Up Page Layout funkcja umożliwiająca wybór ilości pól z danymi. Change Data Fields funkcja umożliwiająca wyspecyfikowanie rodzaju danych wyświetlanych w każdym używanym polu danych na ekranie mapy. Opcja ta dostępna jest z dowolnej strony głównej. Zobacz w Dodatku do mniejszego podręcznika str. 158 gdzie opisane są rodzaje pól danych. Set Up Highway funkcja umożliwiająca wyświetlane Menu Opcji (Options Menu) z dwoma zakładkami : Linia (Line) i Punkty Trasy (Waypoint). Każda zakładka posiada ustawienie On / Off (włącz / wyłącz) dla wielu opcji, takich jak wyświetlanie linii w Aktywnym Odcinku (Active leg) i Zapis Śladu Trasy (Track Log). Menu Opcji Strony Autostrady Ustawienia Strony Autostrady. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 67

76 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Strona Trasy Bieżącej.... Strona Trasy Bieżącej. Każdorazowo, gdy w odbiorniku GPSMAP 495 uaktywniona jest funkcja trasy w Lądowym Rodzaju Pracy wówczas na Stronie Trasy Bieżącej (Current Route Page) wyświetlany jest każdy zakręt drogi wraz z odległością do niego, nazwą drogi (ulicy) i przybliżony czas potrzebny do jego osiągnięcia i godzina przybycia. Podczas nawigowania po trasie lista zakrętów jest automatycznie uaktualniana wskazując następny zakręt na czele tej listy. Zapis Bieżącej Trasy. Strona Następnego Zakrętu. Strona Trasy Bieżącej. Można przewijać pełną listę zakrętów za pomocą PRZYCISKU CEN- TRALNEGO naciskając go do góry i do dołu. Przez podświetlenie wybranej nazwy zakrętu z listy i po naciśnięciu na przycisk ENTER można wyświetlić stronę Next Turn (Następny zakręt) dotyczącą tego zakrętu. Strona Trasy Bieżącej (Current Route Page) i Strona Następnego Zakrętu (Next Turn Page) zawierają podobne informacje, różnią się tylko wyglądem. Ekran Następnego Zakrętu pokazują Twój następny zakręt na mapie. Można dokonać zapisu Bieżącej Trasy wprost ze Ekranu Bieżącej Trasy. Należy nacisnąć w tym celu na przycisk MENU. Następnie należy nacisnąć na przycisk ENTER, gdy podświetlona jest linia Save Route. Trasa zostanie automatycznie zapisana i używa nazwy punktu początkowego i punktu końcowego jako nazwy całej trasy. Następnie należy nacisnąć na przycisk ENTER gdy podświetlony jest graficzny przycisk OK. aby zakończyć zapis. 68 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

77 Strony i ich właściwości w Lądowym Rodzaju Pracy> Komputer podróży.... Komputer podróży. Strona Komputera Podróży (Trip Computer Page) zawiera najważniejsze informacje potrzebne podczas nawigowania po trasie w Lądowym Rodzaju Pracy. Pokazywana jest aktualna prędkość oraz użyteczna statystyka na temat Twojej podróży taka jak namiar, średnia prędkość i czas na trasie. Należy zawsze zresetować komputer podróży przed rozpoczęciem nowej podróży (trasy). Jeśli na trasie często się zatrzymujesz wówczas pozostawiaj włączony odbiornik GPSMAP 495 aby mógł odbierać sygnały z satelitów. Dzięki temu odbiornik dokładnie wylicza upływający czas podczas podróży. Set Up Page Layout - funkcja umożliwiająca zmianę wyglądu ekranu i ilości pól z danymi. Można również wybrać opcję graficzną Dashboard [tablica przyrządów], wybrać układ dla Strony Danych o Pozycji (Position Data Page) (2 Columns - 2 kolumny) lub wybrać układ 4 Big Fields [4 duże pola danych]. Można również zmieniać pola danych (Data Fields) na układ 2 Columns [2 kolumny] i 4 Big Fields [4 duże pola danych]. Change Nearest Type - funkcja umożliwiająca wyspecyfikowanie typu pozycji które będą używane jako najbliższe (wyświetlane w lewym dolnym polu danych o Pozycji (Position Data) (2 Columns 2 kolumny). Możliwość wyboru jest nieco inna w zależności od aktualnie używanego rodzaju pracy. Reset Trip - funkcja umożliwiająca wyzerowanie informacji z podróży oprócz prędkości maksymalnej i licznika przebytej odległości. Reset Max Speed - funkcja umożliwiająca wyzerowanie zapisu prędkości maksymalnej. Reset Odometer - funkcja umożliwiająca wyzerowanie licznika przebytej odległości. Strona Komputera Podróży. Reset All - funkcja umożliwiająca wyzerowanie wszystkich informacji w tym i prędkości maksymalnej i licznika drogi przebytej. Opcje Strony Komputera Podróży. Będąc na Stronie Komputera Podróży po naciśnięciu na przycisk ME- NU zostaną wyświetlone dostępne opcje. Dostępne są poniższe opcje Strony Komputera Podróży. Niektóre opcje dostępne są jeśli zmienisz wygląd ekranu na inny niż domyślny. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi. 69

78 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie trasami.... Edycja i zarządzanie trasami. Zakładka Route [trasa] umożliwia wyświetlanie utworzonych tras zawartych w pamięci odbiornika GPSMAP 495. Kompleksowe informacje na temat tras zawarte są w części Tworzenie tras strony Wyświetlanie wszystkich zapisanych tras. Zakładka Route [trasa] wyświetlana na Stronie Menu Głównego (Main Menu) po uaktywnieniu wyświetla listę wszystkich zapisanych w pamięci tras które są łatwe do odczytu. Korzystanie a opcji Strony Trasa (Route Options). Zakładka Route [trasa] wyświetlana na Stronie Menu Głównego (Ma- nie wyświetlone menu opcji. Od tego momentu można rozpocząć in Menu) po uaktywnieniu wyświetla listę wszystkich zapisanych w pamięci tras które ułożone są w alfabetycznej kolejności. Po podświetleniu wybranej trasy i po naciśnięciu na przycisk MENU zosta- trasę, skopiować ją, usunąć ją, usunąć wszystkie trasy z pamięci lub utworzyć nową trasę. Można również dokonać zmiany w istniejącej w pamięci trasie i ręcznego przejścia do następnego punktu trasowego. Ręczne przechodzenie do następnego punktu trasowego. Aby wyświetlić listę tras : Zakładka Trasy. 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić stronę Menu Głównego (Main Menu Page). 2. Podświetl za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Route. Po uaktywnieniu zakładki Route [trasa] w Menu Opcji (Option Menu) należy podświetlić linię Set up Routes [ustaw trasy] i nacisnąć na przycisk ENTER, następnie należy ustawić odcinek przejścia (leg transition) (albo waypoint transition punkt przejścia). Należy wybrać opcję Distance [odległość] aby wprowadzić promień dopusz- punktu czalnej odległości i GPSMAP 495 poprowadzi Cię do następnego trasy. Kiedy wybierzesz opcję Manual [ręcznie] możesz przejść do następ- Kiedy wykonujesz nawigację po trasie otwórz Stronę Trasy Aktywnej nego punktu trasowego podczas prowadzenia nawigacji trasowej. (Active Route Page). Naciśnij MENU. Podświetl opcję Next Route Waypoint [następny punkt na trasie] i naciśnij na przycisk ENTER aby GPSMAP 495 mógł poprowadzić Cię do następnego punktu tra- sy. 70 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

79 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie trasami.... Nawigacja po zapisanej trasie. Opcja Nawigacja po Trasie (Navigate Route) umożliwia łatwy wybór zapisanej trasy. Wiecej informacji na temat tworzenia tras znajduje się w części Tworzenie tras na stronach Aby nawigować po trasie w Lądowym Rodzaju Pracy : 1. Nacisnąć na przycisk [Direct To]. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Navigate Route i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl żądaną trasę i naciśnij na przycisk ENTER. Strona Aktywnej Trasy (Active Route Page) zostanie automatycznie otwarta i rozpocznie się nawigacja. Edycja tras. Kiedy trasa jest utworzona można ją potem za pomocą Strony Przeglądu Tras (Route Review Page) edytować, zmieniać nazwę i dokonywać przeglądu punktów trasowych dla wybranej trasy. Aby zmienić nazwę trasy: 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU i podświetl linię Route [trasy]. 2. Będąc na Stronie Listy Tras (Route List Page) za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl nazwę trasy i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Będąc na Stronie Przeglądu Tras (Route Review Page) za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole nazwy trasy w górnej części ekranu i naciśnij na przycisk ENTER. Wybór trasy. 4. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. 5. Podświetl linię Follow Roads [po drogach] i naciśnij na przycisk ENTER aby utworzyć trasę zakręt po zakręcie (turn by turn) która jest widoczna na Stronie Trasy Bieżącej (Current Route Page). Strona Przeglądu Tras. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź nazwę trasy i naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 71

80 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie trasami.... Aby przejrzeć indywidualne punkty trasy : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU i podświetl linię Route. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNRGO podświetl nazwę trasy i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Ze Strony Przeglądu Tras (Route Review Page) podświetl wybrany punkt i naciśnij na przycisk ENTER. Aby dodać punkty do trasy : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Głównego Menu (Main Menu Page). Za pomocą PRZYCI- SKU CENTRALNEGO podświetl linię Route. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz trasę i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl punkt na trasie który chcesz dodać jako nowy punkt (nowy punkt jest dodawany przed podświetleniem punktu trasowego). Naciśnij na przycisk MENU. 4. Podświetl linię Insert Waypoint (wprowadzenie punktu) i naciśnij na przycisk ENTER. Menu Wyszukiwania (Find Menu) zostanie automatycznie otwarte i możesz poszukiwać i wybrać punkty trasowe które chcesz dodać do trasy. 5. Na Stronie Przeglądu Punktów (Point Review Page) gdy podświetlony jest graficzny przycisk OK. naciśnij na przycisk ENTER aby dodać punkt do trasy. Strona Przeglądu Tras. 4. W okienku Przeglądu Punktów (Point Review) będziesz miał do wyboru Next (następny) (podświetla następny punkt na trasie), Show Map (pokaż mapę) ( pokazuje punkt w okienku mapy) lub Save (zapisz) ( zapisuje punkt jako punkt trasowy) i naciśnij na przycisk ENTER. Jeśli punkt trasowy jest punktem Użytkownika możesz edytować dowolny punkt i jego właściwości na Stronie Punktów (Waypoint Page) (zobacz w części Edycja i zarządzanie punktami trasowymi rozpoczynającej się od strony 74). Gdy powrócisz do Strony Przeglądu Tras (Route Review Page) wówczas następny punkt trasy jest podświetlony. Funkcja ta umożliwia przegląd każdego punktu trasy za pomocą przycisku ENTER naciskanego wielokrotnie. 72 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

81 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie trasami.... Aby utworzyć trasę w sposób graficzny z wyświetlanej mapy : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Głównego Menu (Main Menu Page). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Route. 2. Wybierz trasę i naciśnij na przycisk ENTER. Naciśnij na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Przeglądu Tras (Route Review Page) i menu opcji. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl i wybierz linię Edit on Map (edycja na mapie) i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybraną pozycję na trasie ( trasa z zakrętami na biało kiedy grot strzałki jest za trasą). Naciśnij na przycisk ENTER. 5. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przeciągnij graficzne zobrazowanie trasy do miejsca lokalizacji nowych punktów trasowych i naciśnij na przycisk ENTER. Aby wprowadzić planowaną prędkość i profil zużycia paliwa : 1. Otwórz Stronę Przeglądu Tras (Route Review Page) i menu opcji. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Route. Naciśnij na przycisk ENTER. (Podświetl linię Set Speed and Fuel [ustaw prędkość i zużycie paliwa] w Lotniczym Rodzaju Pracy). Wprowadzenie prędkości i profilu zużycia paliwa do planu lotu. 3. Wprowadź odpowiednie dane dotyczące prędkości i profilu zużycia paliwa. W trybie Morskim i Lądowym można również wprowadzić datę i godzinę odjazdu. Naciśnij na przycisk QUIT aby powrócić do Strony Przeglądu tras (Route Review Page). Edycja trasy na mapie. 6. Jeśli Strona Nowych Punktów Trasy (New Waypoint Page) jest otwarta edytuj punkt trasowy, podświetl graficzny przycisk OK i naciśnij na przycisk ENTER. 7. Powtórz kroki 4 do 6 aż wszystkie punkty zostaną dodane do trasy. Na zakończenie naciśnij na przycisk QUIT Informacja : Zużycie paliwa jest wyrażone w jednostkach na godzinę. Zmiana ustawień odbiornika dotycząca pomiaru jednostek odległości (mile lądowe, morskie lub jednostki metryczne) nie wpływają na pomiar zużycia paliwa. Powinieneś zatem wprowadzić jednostkowe zużycie na podstawie dostępnych informacji dla tego pojazdu / jednostki (takich jak podręcznik użytkownika lub specyfikacje osiągowe) i zwracaj uwagę na podane jednostki pomiarowe (takie jak galony lub litry). GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 73

82 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Edycja i zarządzanie punktami trasowymi. Gdy zostały utworzone i wpisane do pamięci punkty trasy wówczas mogą być one modyfikowane, przeglądane, zmieniane mogą być ich nazwy, przesuwane lub usuwane z pamięci w każdej chwili z użyciem Strony Przeglądu Punktów Trasy (Waypoint Review Page) i Strony Edycji Punktów Trasy (Waypoint Edit Pages). Te strony dostarczają Ci wirtualnie takich samych informacji. Praktycznie należy najczęściej korzystać ze Stron Punktów Trasy (Waypoint Pages). Aby uzyskać dostęp do Strony Edycji Punktów Trasy (Waypoint Edit Page) : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby wyświetlić Stronę Menu Głównego (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl Points [punkty] z pionowej listy zakładek a następnie podświetl wybrany z listy punkt trasy. Aby uzyskać dostęp do Strony Przeglądu Punktów Trasy (Waypoint Review Page) ze Strony Mapy (Map Page) : 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybrany punkt na Stronie Mapy (Map Page). 2. Naciśnij na przycisk ENTER aby wyświetlić Stronę Przeglądu Punktów Trasy (Waypoint Review Page). Jeśli dla wybranego punktu trasy znajdują się w pamięci dodatkowe informacje zawarte w bazie mapy, lub w bazie MapSource lub BlueChart wówczas na Stronie Przeglądu Punktów Trasy wyświetlone będą dodatkowe zakładki na ten temat. Strona Przeglądu Tras. Zakładka Points w Menu Głównym. 3. Naciśnij na przycisk ENTER aby wyświetlić Stronę Edycji Punktów Trasy (Waypoint Edit Page). Jeśli dla wybranego punktu trasy znajdują się w pamięci dodatkowe informacje zawarte w bazie mapy, lub w bazie Map- Source lub BlueChart wówczas na Stronie Edycji Punktów Trasy (Waypoint Edit Page) nie będą wyświetlone dodatkowe detaliczne informacje na ten temat. Wykorzystując powyższe metody dostępu do Strony Punktów Trasowych (Waypoint Page) możesz edytować i zarządzać punktami trasowymi. 74 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

83 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Aby zmienić nazwę punktu trasy : 1. Otwórz Stronę Przeglądu Punktów Trasy (Waypoint Review Page) lub Stronę Edycji Punktów Trasy (Waypoint Edit Page). 2. Podświetl pole nazwy Name punktu trasy i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź nową nazwę i naciśnij na przycisk ENTER gdy tego dokonasz. Aby wyświetlić punkt trasy na mapie : 1. Ze Strony Przeglądu Trasy (Waypoint Page) podświetl linię Show Map (Pokaż mapę). 2. Naciśnij na przycisk ENTER. Na mapie podświetlony jest Punkt Trasy i wyświetlane jest w górnej części okienko z nazwą, pozycją i odległość oraz namiar z aktualnej Twojej pozycji. Na wyświetlanym ekranie Show Map dostępne są dwie dodatkowe opcje po naciśnięciu przycisku MENU : Measure Distance (Pomiar odległości) - funkcja umożliwiająca pomiar odległości i namiaru / kursu pomiędzy dwoma punktami na mapie ( zobacz na stronie 33 gdzie znajdują się dodatkowe informacje na ten temat). Point to on Main Map (Powrót do Mapy) funkcja umożliwiająca powrót do podświetlonego punktu trasy na Stronie Mapy (Map Page) i opuszczenie Strony Punktów Trasy (Waypoint Page). Strona Przeglądu Tras. Aby zmienić symbol punktu trasy lub inny element : 1. Otwórz Stronę Przeglądu Punktów Trasy (Waypoint Review Page) lub Stronę Edycji Punktów Trasy (Waypoint Edit Page). 2. Podświetl pole symbolu punktu trasy z lewej strony jego nazwy lub podświetl następne pole które chcesz zmienić i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz symbol lub wprowadź dane i naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 75

84 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Dodawanie punktów do trasy. Opcja Append to Route [dodaj do trasy] dodaje do trasy wybrane punkty na końcu tej trasy. Opcja ta wyświetlana jest kiedy nie odbywa się nawigacja. Natomiast podczas wykonywania nawigacji do punktu docelowego wyświetlana jest opcja Add to Current Route [dodaj do bieżącej trasy]. Wybrane punkty trasowe dodawane są do bieżącej trasy przed osiągnięciem punktu docelowego. Aby dodać nowy punkt do trasy : 1. Otwórz Stronę Punktów Trasowych (Waypoint Page) i naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. Wyliczenie uśrednionej lokalizacji punktu trasowego. Gdy wybierzesz opcję Average Location (Przybliżona / uśredniona lokalizacja) wówczas odbiornik będzie próbkował lokalizację wyznaczając ją dla punktu trasy, ciągle ją przeliczając dla dokładniejszego odczytu. Aby wyliczyć przybliżoną / uśrednioną lokalizację: 1. Otwórz Stronę Punktów Trasowych (Waypoint Page) i naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. 2. Wybierz linię Average Location (Przybliżona / uśredniona lokalizacja z Menu Opcyjnego (Options Menu) i naciśnij na przycisk ENTER. Strona Average Location zostanie wyświetlona. Menu Opcji Punktów Trasowych. 2. Wybierz opcję Append To Route (Dołącz do trasy) z Menu Opcyjnego (Options Menu). Okienko Wybór Trasy (Select Route) zostanie wyświetlone. 3. Podświetl wybraną trasę lub wybierz linię New Route (Nowa Trasa) i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Podświetl przycisk graficzny OK i naciśnij na przycisk ENTER aby zapisać ten punkt trasy. Przybliżona / uśredniona lokalizacja. 3. Poczekaj aż w polu zmian zostanie wyliczona przybliżona pozycja dla punktu trasy. Aby zapisać wyliczoną lokalizację naciśnij na przycisk ENTER. Informacja : Przed uaktywnieniem opcji wyliczenia przybliżonej / uśrednionej pozycji należy sprawdzić status odbiornika GPS. Aktualna pozycja odbiornika GPS powinna być ustalona. 76 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

85 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Projektowanie punktów trasowych. Punkty trasowe mogą być również tworzone poprzez projektowanie za pomocą odległości i kursu z wybranej określonej lokalizacji do nowego punktu trasowego. Aby utworzyć nowy punkt trasowy poprzez projektowanie jego lokalizacji : 1. Zawsze twórz punkt trasy z użyciem preferowanej przez Ciebie metody (opisanych wcześniej). Nowy punkt trasy jest tworzony jako następny w kolejności do już istniejących i dla odbiornika jest to ostatnia pozycja z domyślną nazwą i położeniem. 2. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Stronę Menu Głównego (Main Menu). 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionowa zakładkę Points [punkty]. 4. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Stronę Nowych Punktów (New Waypoint Page) i jej menu. 5. Podświetl opcje Project Location [projektowana lokalizacja] i naciśnij na przycisk ENTER. 6. Aby zmienić lokalizację skąd planujesz utworzenie nowego punktu trasy podświetl pole From (z) i naciśnij na przycisk EN- TER. Menu Wyszukiwania (Find Menu) zostanie otwarte. Wybierz miejsce od którego będziesz planował nowy punkt trasy i może to być znany punkt trasy lub punkt charakterystyczny (interesujący) / punkt użyteczności publicznej. Więcej informacji na ten temat znajduje się w części Wyszukiwanie punktów i pozycji rozpoczynającej się od strony Aby ustawić odległość gdzie planujesz umieścić nowy punkt trasy a mieści on się poza istniejącym oryginalnym punktem trasy należy podświetlić pole Distance (odległość) i nacisnąć na przycisk ENTER. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNE- GO ustawić właściwą odległość i nacisnąć na przycisk ENTER. Aby ustawić kurs do nowo tworzonego punktu trasy w odniesieniu do istniejącego oryginalnego punktu trasy należy podświetlić pole Bearing (namiar / kurs) i nacisnąć na przycisk ENTER. Następnie wprowadzić należy właściwy namiar / kurs i nacisnąć na przycisk ENTER. 8. Gdy wszystkie ustawienia dotyczące planowanej lokalizacji zostaną dokonane podświetl linię Save i naciśnij na przycisk EN- TER. 9. Wykonaj wszystkie wymagane zmiany danych nowego punktu trasy (takich jak nazwa i symbol) i podświetl linię OK i naciśnij na przycisk ENTER. Menu Projektowanej Lokalizacji. Wprowadź odległość, namiar i projektowaną lokalizację z. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 77

86 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Sortowanie punktów trasowych w kategorie. Możesz posortować swoje punkty trasowe w odpowiednie kategorie które pomogą Ci w zarządzaniu i korzystaniu z nich. Na przykład po utworzeniu kategorii Vacation [wakacje] w której zostaną umieszczone wszystkie punkty które być może wykorzystasz podczas planowania najbliższych wakacji. Po wakacjach możesz łatwo usunąć te punkty z danej kategorii po prostu naciskając kilka przycisków. Można utworzyć do 15 kategorii punktów. Aby utworzyć kategorię dla punktu trasowego : 1. Z dowolnej Strony Punktów Trasy (Waypoint Pages) lub z zakładki Points [punkty] naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji (Options Menu). 2. Wybierz opcję Edit Categories [edytuj kategorie] i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź nazwę dla nowej kategorii. 5. Podświetl opcję Save [zapisz] i naciśnij na przycisk ENTER. Teraz kiedy tworzysz lub edytujesz punkt trasowy możesz wybrać kategorię z listy Categories [kategorie] znajdującej się na Stronie Punktów Trasowych (Waypoint Page). Aby usunąć kategorie dla punktów trasowych : 1. Kiedy otwarte jest okno Kategorie Punktów Trasowych (Waypoint Categories) podświetl kategorie do usunięcia. Naciśnij na przycisk MENU. 2. Wybierz opcję Delete Category [usuń kategorie] i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl opcję Add [dodaj] i naciśnij na przycisk ENTER. 78 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

87 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Aby przenieść / dodać punkt trasowy do kategorii : 1. Otwórz Stronę Punktów Trasowych (Waypoint Page) (Możesz również zmienić kategorię punktu trasowego na Stronie Nowych Punktów Trasowych (New Waypoint Page)). 2. Wybierz pole Category [kategoria] i naciśnij na przycisk EN- TER. Zarządzanie punktami. Zakładka Points [punkty] posiada dwie sub zakładki: User [użytkowe] i Proximity [bliskie] co umożliwia edycje i zarządzanie dużą ilością punktów trasowych szybko i efektywnie. Wiecej informacji na temat tworzenia, edycji i usuwania punktów trasowych znajduje się w części Tworzenie punktów trasowych zaczynającej się od strony 59. Aby dostać się do zakładki Points w Menu Głównym : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetl opcję Points [punkty] z pionowej listy zakładek. Zakładka User Points [punkty użytkowe]. Strona Punktów Trasowych. Zakładka User Points [punkty użytkowe] pokazuje główną listę wszystkich punktów aktualnie znajdujących się w pamięci. Z listy tej można dokonywać przeglądu, edycji, zmiany nazwy lub usunięcia wybranych punktów lub wszystkich punktów użytkowych. 3. Wybierz kategorię do jakiej chcesz przenieść / dodać punkt trasowy i naciśnij na przycisk ENTER. Zakładka Punkty Użytkowe. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 79

88 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Pełna lista znajdujących się w pamięci i dostępnych informacji o punktach trasowych wyświetlana jest w dolnej części sub zakładki User [użytkowe], lista ułożona jest w alfabetycznej kolejności. Aby rozpocząć funkcję Go TO [idź do] z zakładki User Points : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetl opcję Points [punkty] z pionowej listy zakładek a następnie podświetl opcję User [użyteczne] w górnym rzędzie zakładki. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl punkt trasowy. 4. Naciśnij na przycisk [Direct To]. Podświetl linię Go To,Point Name> [Idź do <nazwa punktu>] i naciśnij na przycisk ENTER. Lub : Naciśnij na przycisk ENTER gdy punkt trasowy jest podświetlony aby wyświetlić ten punkt na Stronie Punktów Trasowych (Waypoint Page). Zobacz na poprzednich stronach więcej informacji dotyczących wyświetlania i edycji punktów trasowych. Usuwanie punktów trasowych. Aby dostać się do zakładki Points: 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetl opcję Points [punkty] z pionowej listy zakładek. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO naciskając go w prawo lub w lewo podświetl opcję User [użyteczne] lub Proximity [bliskie] aby otworzyć wybraną zakładkę. Aby usunąć punkt trasowy z zakładki User [użyteczne] : Punkty trasowe można usuwać z listy punktów znajdującej się na zakładce Points [punkty] lub ze Stron Punktów Trasowych (Waypoint Pages). Aby usunąć punkty trasowe ze Strony Punktów Trasowych (Waypoint Page) podświetl za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO graficzny przycisk ekranowy Delete [usuń] i naciśnij na przycisk ENTER. Informacja : Kiedy punkt trasowy zostanie usunięty z listy wówczas nie może być ponownie odzyskany z pamięci odbiornika. Wskazane jest przeniesienie ważniejszych punktów trasowych do pamięci komputera za pomocą kabla połączeniowego USB i oprogramowania MapSource lub ręcznego jego wpisania do komputera. 1. Z sub zakładki User [użyteczne] za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl punkt trasowy który chcesz usunąć. 2. Naciśnij na przycisk MENU, podświetl opcję Delete Waypoint [usuń punkty] i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Naciśnij na przycisk ENTER dla potwierdzenia wyboru. 80 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

89 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Aby usunąć punkty trasowe o określonym symbolu lub kategorii : 1. Gdy uaktywniona jest zakładka User podświetl punkt który ma być usunięty i naciśnij na przycisk MENU. 2. Podświetl linię Delete by Symbol lub Delete by Category i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Kiedy chcesz usunąć punkt o określonym symbolu podświetl za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrany do usunięcia symbol punktu trasowego i naciśnij na przycisk ENTER. Kiedy chcesz usunąć punkt z określonej kategorii podświetl za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybraną do usunięcia kategorię punktu trasowego i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Podświetl graficzny przycisk OK. i naciśnij na przycisk ENTER dla potwierdzenia wyboru. Wybierz linię Cancel lub naciśnij na przycisk QUIT aby zakończyć usuwanie. Zakładka Proximity [bliskie]. Zakładka Proximity Points [Bliskie punkty] umożliwia zdefiniowanie promienia działania Alarmu [ostrzeżenia] wokół pozycji punktów trasowych znajdujących się w pamięci odbiornika. Funkcja ta umożliwia odpowiednio wcześniejsze zaalarmowanie Ciebie w przypadku zbliżania się do raf, skał lub wód o ograniczonych dla żeglugi akwenach. Maksymalnie do 100 punktów trasowych może być objętych tą funkcją a maksymalny promień działania ostrzeżeń wynosi 99,99 mil morskich, mil lądowych lub kilometrów. Aby usunąć punkt trasowy znajdujący się w określonej odległości: 1. Gdy uaktywniona jest zakładka User podświetl punkt który ma być usunięty i naciśnij na przycisk MENU. 2. Podświetl linię Delete By Distance i naciśnij na przycisk EN- TER. 3. Wybierz linię Less Than (mniej niż) lub More Than (więcej niż) i wprowadź za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO odpowiednią odległość. 4. Jeśli jest taka potrzeba można również wybrać punkt trasowy lub inny punkt charakterystyczny jako lokalizacja Od Punktu From. Podświetl pole From i naciśnij na przycisk ENTER. Na Stronie Wyszukiwania (Find Menu) wybierz lokalizację i naciśnij na przycisk ENTER. Gdy podświetlony jest graficzny przycisk OK. naciśnij na przycisk ENTER. 5. Podświetl linię Delete i naciśnij na przycisk ENTER aby usunąć wszystkie punkty trasowe znajdujące się w ustawionej lokalizacji. Wybierz linię Cancel lub naciśnij na przycisk QUIT aby zakończyć usuwanie. Zakładka Punkty Bliskie. Jeśli promień działania Alarmu zachodzi na inny istniejący w pamięci odbiornika wówczas zostanie wyświetlony komunikat: Proximity Overlaps Another Proximity Waypoint. Odbiornik wypracuje tylko jedno ostrzeżenie alert, należy zwrócić szczególną uwagę podczas nawigowania w takich obszarach. Jeśli wprowadzisz promień działania ostrzeżenia alarmu zachodzący na inny wówczas zostaniesz ostrzeżony w pobliżu tego punktu. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 81

90 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Edycja i zarządzanie punktami trasowymi.... Aby włączyć lub wyłączyć alarm : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetl pionową zakładkę Points [punkty]. Podświetl linię Proximity [bliskie] w górnej części zakładki. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole poniżej linii Proximity Alarm i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Wybierz graficzny przycisk ON lub OFF w zależności od potrzeb i naciśnij na przycisk ENTER. Aby usunąć jeden lub wszystkie punkty najbliższe z listy: 1. Uaktywnij sub zakładkę Proximity. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybrany do usunięcia punkt najbliższy i naciśnij na przycisk MENU. Aby dodać ostrzeżenie do punktu trasowego: 1. Z zakładki Proximity Point [punkty bliskie] za pomocą PRZYCI- SKU CENTRALNEGO podświetl pustą linię na liście punktów z ostrzeżeniami i naciśnij na przycisk ENTER. Zostanie wyświetlona wówczas Strona Menu Wyszukiwania (Find Menu). 2. Wybierz odpowiedni punkt trasy lub punkt charakterystyczny / użyteczności publicznej z Menu Strony Wyszukiwania. Przy podświetlonym graficznym przycisku OK. naciśnij na przycisk ENTER aby wybrać ten punkt. (Pełne informacje na temat Menu Wyszukiwania znajdziesz w części Wyszukiwanie punktów i pozycji na stronie 54). Podświetlone jest pole odległości (Distance). 3. Naciśnij na przycisk ENTER aby rozpocząć wprowadzanie promienia działania alarmu - ostrzeżenia. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź odpowiednią wartość ( maksymalnie do 99,99 jednostek odległości) i naciśnij na przycisk ENTER. Menu opcji zakładki Punkty Bliskie. 3. Aby usunąć pojedynczy alarm podświetl linię Remove Point i naciśnij na przycisk ENTER. Aby usunąć wszystkie alarmy podświetl linię Remove All i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl graficzny przycisk OK i naciśnij na przycisk ENTER aby potwierdzić wybór. 82 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

91 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej.... Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej. Ustawienia i zapis Twojego śladu trasy przebytej. W odbiorniku GPSMAP 495 wykonywany jest elektroniczny zapis ścieżki drogi przebytej w postaci punktów jak okruchy chleba lub w postaci zapisu ciągłego śladu na mapie. Zapis ścieżki zawiera informacje na temat punktów wzdłuż drogi, w tym czas i pozycję dla każdego punktu. Zapis śladu rozpoczyna się jak tylko GPSMAP 495 wyznaczy swoją aktualną pozycję. Aby zawsze mieć dobre rezultaty należy kasować stary zapis ścieżki przed rozpoczęciem nowej trasy ponieważ gdy pamięć przeznaczona do zapisu ścieżki zostanie zapełniona nowe punkty śladu będą nadpisywane na punktach starego zapisu. Procentowa wartość zajętej pamięci do zapisu śladu trasy wyświetlana jest w górnej części ekranu na sub zakładce Activ. Gdy zostanie skasowany zapis ścieżki wówczas wyświetlana jest wartość 0%. Gdy wyświetlana jest wartość 100% wówczas wszystkie nowe punkty śladu zapisywane są na najbardziej starych punktach (jeśli wybrana jest funkcja Wrap dla rodzaju Record Mode (Zapis)). Aby zapobiec utracie zapisu punktów śladu trasy zapisz do pamięci ślad drogi przebytej gdy wyświetlana jest wartość 99% zajętości. Należy zawsze najpierw zapisać do pamięci ślad ścieżki przed uruchomieniem funkcji Navigate Track (ślad nawigacyjny). Maksymalnie może zostać zapisane do 15 śladów drogi przebytej wraz z czasem i datą. Aby dostać się Zakładki Ślad Trasy (Track tab) : 1. Dwukrotnie naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetl pionową zakładkę Track za pomocą PRZYCI- SKU CENTRALNEGO. Zakładka Aktywny Ślad. Record Mode tryb zapisu : Wrap nowy zapis odbywa się na starym zapisie poprzez nadpisywanie gdy pamięć zajęta jest w 100%, Full nowy zapis odbywa się tylko do czasu zapełnienia pamięci w 100%. Gdy wybrana jest opcja Off zapis nie następuje. Interval Distance rodzaj przerwy po którym rozpocznie się zapis ścieżki po wyspecyfikowanej odległości od której zaczyna on się. Time tworzenie punktów zapisu ścieżki po wyspecyfikowanym upływie czasu. Resolution tworzenie punktów zapisu ścieżki w zadanej rozdzielczości. Wysoka rozdzielczość powoduje że zapisanych jest więcej elementarnych punktów. Value - tworzenie punktów zapisu ścieżki zgodnie z wybranym rodzajem Interval i Value (wielkości). Należy wprowadzić odpowiednia wartość odległości, czasu i rozdzielczości. Color możliwość wyboru koloru dla zapisu śladu trasy przebytej gdy jest on wyświetlany na mapie. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 83

92 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej.... Aby skasować ślad drogi należy : 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Track a następnie u góry zakładkę Activ. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz polecenie Clear i naciśnij na przycisk ENTER. Aby dokonać zapisu części śladu drogi należy: 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Track a następnie u góry zakładkę Activ. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać polecenie Save i nacisnąć na przycisk ENTER. 4. Pojawi się okienko z zapytaniem czy chcesz zapisać cały ślad drogi. Aby zapisać tylko część śladu należy podświetlić graficzny przycisk No i nacisnąć na przycisk ENTER. 5. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać początkowy punkt i nacisnąć na przycisk ENTER. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać końcowy punkt i nacisnąć na przycisk EN- TER. Strona Przeglądu Zapisanych Śladów drogi (Track Review Page) automatycznie się otworzy. Usuwanie zapisów śladu drogi. 4. Podświetl graficzny przycisk OK. i naciśnij na przycisk ENTER. Naciśnij na przycisk QUIT aby wyjść z tej opcji. Aby zapisać cały ślad drogi należy : 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Track a następnie u góry zakładkę Activ. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybrać polecenie Save i nacisnąć na przycisk ENTER. 4. Pojawi się okienko z zapytaniem czy chcesz zapisać cały ślad drogi. Aby tego dokonać należy podświetlić graficzny przycisk Yes i nacisnąć na przycisk ENTER. Zapis części śladu trasy przebytej. 6. Podświetlić przycisk graficzny OK i nacisnąć na przycisk ENTER aby zapisać ślad drogi. Następnie nacisnąć na przycisk QUIT aby wyjść z tej opcji. 84 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

93 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej.... Sub zakładka Zapis (Saved). Zakładka Saved zawiera listę zapisanych śladów drogi w pamięci Twojego odbiornika. 3. Podświetl ślad który chcesz edytować i naciśnij na przycisk ENTER. Strona Przeglądu Śladów Drogi (Track Review Page) zostanie otwarta. Dokonaj odpowiednich zmian. Sub zakładka Zapis (Saved). Po naciśnięciu na przycisk MENU gdy znajdujesz się na stronie pod zakładką Saved zostanie wyświetlona lista dostępnych opcji : Review on Map pokazuje na mapie ślad drogi na Stronie Mapy (Map Page). TracBack nawigacja po zapisanym śladzie drogi. Można nawigować po zapisanym i wybranym śladzie drogi lub możesz nawigować w kierunku odwrotnym. Delete Track usuwa wybrany zapis śladu drogi z pamięci odbiornika. Delete All usuwa z pamięci wszystkie zapisy śladu drogi z pamięci odbiornika. Aby edytować ślad drogi : 1. Dwukrotnie naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Podświetl za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pionową zakładkę Track a następnie u góry sub zakładkę Saved. Strona Przeglądu Śladów Drogi. 4. Podświetl pole Name [nazwa] i naciśnij na przycisk ENTER. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO dokonaj odpowiednich zmian nazwy i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Wybierz inny kolor ekranu kiedy wyświetlany jest na mapie ślad. 6. Aby wyświetlać ten ślad na mapie podświetl pole za opcją Show on Map [pokaż na mapie] i naciśnij na przycisk ENTER. 7. Aby rozpocząć funkcję TracBack [ślad powrotny] podświetl opcję TracBack i naciśnij na przycisk ENTER. Wiecej informacji na temat tej funkcji znajduje się na następnej stronie. 8. Aby zobaczyć ślad na mapie podświetl opcję Map [mapa] i naciśnij na przycisk ENTER. Naciśnij na przycisk QUIT aby powrócić do zakładki Track [ślad]. 9. Podświetl graficzny przycisk OK i naciśnij na przycisk ENTER aby zapisać ślad. Naciśnij na przycisk QUIT aby wyjść z tej opcji. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 85

94 Podstawowe działanie w Lądowym Rodzaju Pracy > Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej.... Nawigacja po zapisanym śladzie trasy. Funkcja nawigacji powrotnej (TracBack Route) umożliwia Ci wyznaczenie trasy powrotnej po ścieżce zapamiętanej i zapisanej w pamięci odbiornika, eliminuje to konieczność wprowadzania do pamięci wszystkich punktów leżących na przebytej trasie. Funkcja TracBack tworzy trasę powrotną redukując ślad trasy przebytej z zawartością do 300 zakrętów i aktywuje trasę poprzez te punkty w odwrotnej kolejności. Po jednokrotnym aktywowaniu funkcji TracBack program prowadzi Cię poprzez istniejące w pamięci punkty trasy przebytej, należy zatem skasować istniejące w pamięci punkty trasy przebytej przed startem na całkiem nową trasę. Gdy będziesz później korzystać z funkcji trasy powrotnej musisz dokonać zapisu do pamięci trasy przebytej. Aby rozpocząć nawigacje TrackBack z wykorzystaniem przycisku [Direct To] : 1. Naciśnij na przycisk [Direct To], następnie podświetl opcję Navigate Track [nawigacja po śladzie] i naciśnij ENTER. Wybór zapisanego śladu. 2. Podświetl ślad po którym chcesz nawigować i naciśnij ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz punkt do którego chcesz nawigować (TracBack to [nawigacja TracBack do]) i naciśnij ENTER. Podstawowe informacje na temat funkcji TracBack. Gdy funkcja TrackBack zostanie uaktywniona wówczas odbiornik GPSMAP 495 dzieli całą trasę na segmenty nazywane gałęziami. Może być użyte maksymalnie do 300 punktów zwrotnych dla oznakowania ważniejszych szczegółów na linii drogi, dla wykonania duplikatu dokładnej ścieżki jak to tylko jest możliwe. Dla najlepszego i właściwego wykorzystania możliwości funkcji TracBack pamiętaj o następujących warunkach : Zawsze usuwaj z pamięci zapis drogi przebytej do punktu który będzie później Twoim punktem powrotnym ( tak jak doki lub miejsca obozowisk), Opcja Record Mode ( zapis drogi przebytej) na zakładce Active Track powinna być wybrana jako Fill lub Wrap. Jeśli przerwy (Interval) w zapisie drogi przebytej na zakładce Active ustawione są w opcji Time (czas) wówczas trasa może nie pokrywać się dokładnie z Twoją drogą ( bezpieczniej jest ustawić przerwy w zapisie drogi przebytej w opcji Resolution - rozdzielczość), Jeśli odbiornik jest wyłączony lub układ pokrycia satelitów jest bardzo niekorzystny podczas Twojej podróży wówczas Trac- Back będzie wykreślał linię prostą pomiędzy punktami gdzie nastąpiło pogorszenie widzialności satelitów do punktu gdzie pokrycie jest dobre. Jeśli zmiany kierunku i odległości na Twojej zapisanej linii drogi przebytej są bardzo duże wówczas 300 punktów trasowych może nie wystarczyć dla dokładnego oznakowania trasy. Odbiornik będzie wyznaczał punkty trasowe tylko dla najbardziej znaczących punktów na tej trasie upraszczając złożone segmenty trasy. 86 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

95 Podstawowe działanie w Morskim Rodzaju Pracy > Sekwencje stron w Morskim Rodzaju Pracy.... Podstawowe działanie w Morskim Rodzaju Pracy. Informacja : Opcjonalne dane z mapy BlueChart nie są dostępne w GPSMAP 495. Aby wybrać inny rodzaj pracy : 1. Naciśnij i przytrzymaj przycisk PAGE / MODE. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz odpowiedni rodzaj pracy : Lotniczy, Lądowy lub Morski i naciśnij ENTER. Sekwencja stron w Morskim Rodzaju Pracy. Morski Rodzaj Pracy posiada pięć głównych stron (ekranów) : strona Mapy (Map), strona Kompasu (Compass), strona Drogi Szybkie (Highway), strona Aktywnej Trasy (Active Route) i strona Danych o Pozycji (Position Data Page). Jeśli do odbiornika podłączony jest moduł sonaru jak np. GSD 20 lub GSD 21 wówczas dostępna jest strona Sonaru (Sonar Page). Strona Mapy. Strona Kompasu. Strona Drogi Szybkie. Strona Aktywnej Trasy. Strona Pozycji. Strona Sonaru. (Opcja) GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 87

96 Podstawowe działanie w Morskim Rodzaju Pracy > Nawigacja w Morskim Rodzaju Pracy.... Nawigacja w Morskim Rodzaju Pracy. Po naciśnięciu przycisku [Direct To] będąc na dowolnej stronie możesz rozpocząć nawigację do punktu docelowego trasy. Są następujące sposoby nawigowania do punktu docelowego: Go To Point (do punktu), Navigate Route (Nawigacja po trasie), Navigate Track, analogicznie jak w Lądowym Rodzaju Pracy. Na wcześniejszych stronach opisane są szczegółowo te rodzaje pracy. W Morskim Rodzaju Pracy można dodatkowo korzystać z funkcji MOB Man OverBoard (człowiek za burtą), który po aktywowaniu oznacza tą lokalizację i można później nawigować do tego punktu. Funkcja Man OverBoard (Człowiek za burtą). Funkcja ta (MOB) umożliwia Ci symultaniczne oznaczanie i skompletowanie kursu do pozycji i szybką reakcję podczas prowadzenia akcji ratunkowych. Aby uaktywnić funkcję MOB (Człowiek za burtą) należy: 1. Nacisnąć i przytrzymać przycisk [Direct To] lub nacisnąć go dwukrotnie. Opcje nawigacyjne w Morskim Rodzaju Pracy. Dostęp po naciśnięciu na przycisk [Direct To]. Gdy uaktywniłeś funkcję nawigowania wówczas zobaczysz purpurową linię, która zawsze przemieszcza się z Twojej aktualnej pozycji do punktu docelowego na Stronie Mapy (Map Page). Można korzystać ze Strony Mapy (Map Page), Kompasu (Compass Page), Drogi Szybkie (Highway) i Strony Danych o Pozycji (Position Data Page) dla ułatwienia nawigacji do punktu docelowego. Ekran potwierdzający wybór funkcji MOB (Człowiek za burtą). 2. Nacisnąć na przycisk ENTER dla potwierdzenia i rozpoczęcia nawigacji do pozycji MOB (Człowiek za burtą). Kiedy funkcja MOB zostanie uaktywniona wówczas punkt trasowy MOB z międzynarodowym symbolem jest wykreowany i odbiornik rozpoczyna aktywną nawigacje do tego punktu. Można używać dowolnej Strony Nawigacyjnej do poprowadzenia trasy powrotnej od punktu MOB. Punkt MOB znajduje się w pamięci odbiornika na liście punktów trasowych i może być usunięty tak jak inne punkty. 88 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

97 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy> Strona mapy.... Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy. Morski Rodzaj Pracy jest bardzo podobny do Lotniczego Rodzaju Pracy, również niektóre funkcje i właściwości operacyjne podobne są jak w Lądowym Rodzaju Pracy. Sprawdź detaliczne informacje w częściach poświęconych Lotniczemu i Lądowemu Rodzajowi Pracy. Strona Mapy (Map Page). Na stronach 29 do 36 w części Strony w Lotniczym Rodzaju Pracy opisane są właściwości Stron Mapy. Marker oznaczający (ikona) pokazuje Twoją podróż na Stronie Mapy (Map Page) jest w kształcie trójkąta. Taki sam marker występuje w Morskim i Lądowym Rodzaju Pracy. Każdorazowo po włączeniu do pracy GPSMAP 495 znajduje się w trybie określania pozycji z ostatnią zapamiętaną znaną pozycją w centrum mapy. Po naciśnięciu na PRZYCISK CENTRALNY w odbiorniku GPSMAP 495 uaktywniany jest tryb przemieszczania po mapie który umożliwia przewijanie mapy zgodnie z ruchem białego grotu strzałki (wskaźnik mapy map pointer) w zakresie dysponowanego obszaru wyświetlacza. W Morskim Rodzaju Pracy domyślnie wyświetlane są z prawej strony ekranu pięć pól z danymi. Pola danych mogą być definiowane przez użytkownika. Można dodać dodatkowe pola danych na tej stronie lub wybrać opcję : mapa na całym ekranie bez pól danych. Strona Mapy. Po naciśnięciu przycisków zmieniających skalę (In lub Out) można zmieniać w/g potrzeb skalę mapy / wyświetlany obszar. Niektóre pozycje na mapie wyświetlane są tylko dla wyspecyfikowanych skal. Naciśnij na przycisk ENTER aby szybko oczyścić ekran (usunąć nie potrzebne elementy) mapy. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji (Options Menu) na Stronie Mapy (Map Page). Pokaż i ukryj linię kursową z menu opcyjnego dla strony Mapy (Map Page). Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zmierz odległość pomiędzy dwoma pozycjami na mapie. Zmień wygląd strony Mapy i pola danych zgodnie ze swoimi wymaganiami. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 89

98 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy > Strona kompasu.... Strona Kompasu. Podczas aktywnej nawigacji Strona Kompasu pokazuje Ci Twój punkt docelowy z cyfrowym odczytem w polu danych i graficzną tarczą kompasu wyświetlaną wraz ze wskaźnikiem. Jeśli zaś grot wskaźnika jest odchylony w bok wykonaj zakręt aż grot znajdzie się dokładnie w górę i kontynuuj przemieszczanie w tym kierunku. Informacja : Należy przemieszczać się zgodnie z aktualnymi wskazaniami kompasu i wyświetlanym kursem. Z prawej strony ekranu Kompasu (Compass Page) znajdują się wybierane przez użytkownika pola danych na których wyświetlane są dodatkowe informacje podczas aktywnej nawigacji. W Dodatku na stronie 158 opisane są definicje dla ustawień pól danych. Opcje dla Strony Kompasu. Strona Kompasu w Morskim Rodzaju Pracy. W środkowej części ekranu znajduje się ruchoma tarcza kompasu wskazując bieżący kurs względem ziemi (ślad) gdy się przemieszczasz. Twój aktualny kurs względem ziemi jest wskazywany w górnej części ekranu. Twój kierunek kompasowy do punktu docelowego (namiar) w odniesieniu do kursu względem ziemi jest zobrazowany w postaci wskaźnika kierunku i znajduje się w środkowym położeniu na tarczy kompasu, a znacznik namiaru (Bearing) na zewnętrznej części tarczy. Tarcza i wskaźnik pracują niezależnie i pokazują kierunek Twojego przemieszczania i kierunek do punktu przeznaczenia. Na przykład gdy grot wskaźnika skierowany jest dokładnie w górę wówczas przemieszczasz się dokładnie w kierunku wybranego punktu dolotowego. Menu Opcji na Stronie Kompasu umożliwia Ci indywidualną kompozycje wyglądu tej strony. Tak samo jak w przypadku Strony Mapy, Strona Kompasu posiada wybierane przez Użytkownika pola danych z prawej strony ekranu. Kiedy otwarta jest Strona Kompasu (Compass Page) naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć menu opcji. Show Course Pointer / Show Compass przełączalnie pomiędzy wyświetlaniem wskaźnika kursu, pokazującego jak daleko jesteś od kursu nakazanego i w jaki sposób masz do niego powrócić lub wyświetlaniem strzałki kompasu. Dla wskaźnika odchyleń CDI wskazywana jest wielkość odchylenia od wybranego radiala. Show /Hide Bug Indicator opcja przełączania pomiędzy wyświetlaniem a ukryciem wskaźnika namiaru (mały purpurowy znacznik na zewnątrz tarczy kompasu). 90 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

99 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy> Strona kompasu.... Korzystanie z morskich czasomierzy. Morski Czasomierz (Marine Timer) jest specjalnie zaprojektowany dla wyścigów żeglarskich i umożliwia zliczanie czasu wprzód lub wstecz. Podczas zawodów żeglarskich często potrzebne są 5 minutowe ostrzeżenia przeplatane 4 minutowymi a w końcu finalnie 1 minutowe. Należy zmienić układ Strony Kompasu (Compass Page) i dodać wyświetlanie morskiego czasomierza. Aby udostępnić morski czasomierz : 1. Naciśnij kilkakrotnie na przycisk PAGE aż zostanie wyświetlona Strona Kompasu (Compass Page). 2. Naciśnij na MENU. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Set up Page Layout i naciśnij na ENTER. 4. Podświetl opcję 2 Columns With Timer [dwie kolumny z czasomierzem] i naciśnij na ENTER. Morski czasomierz zostanie wyświetlony w dolnym prawym rogu ekranu. Korzystanie z morskiego czasomierza : 1. Naciśnij do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY aby ustawić czas do odliczania. Wartość pięciu (5) minut jest ustawiana domyślnie. 2. Naciśnij na ENTER aby uruchomić czasomierz. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO możesz szybko wybrać inny czas odliczania. 3. Naciśnij na ENTER aby zatrzymać odliczanie czasu. Morski Czasomierz na Stronie Kompasu. Tak jak opisano to wcześniej czasomierz ustawiony jest domyślnie na wartość 5 minut do odliczania. Jeśli chcesz zmienić długość czasu albo sposób jego pracy otwórz zakładkę ustawień czasomierza (Timers Setup) w Menu Głównym (Main Menu). Ustawienia morskiego czasomierza : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU. 2. Naciśnij do dołu na PRZYCISK CENTRALNY i wybierz opcję Setup a następnie w prawo i wybierz sub zakładkę Timers. 3. Podświetl pole Stop następne za polem Marine i naciśnij na ENTER aby zmienić zachowanie czasomierza. Podświetl odpowiednią opcję i naciśnij na ENTER. 4. Podświetl pole czasu (time) i naciśnij na ENTER, następnie za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź nowy czas. Maksymalnie można wprowadzić 60:00 (minut: sekund). Na zakończenie naciśnij ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 91

100 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy > Strony DSC.... Strona DSC. Strona DSC (Digital Selective Calling cyfrowe selektywne wywołanie) umożliwia sterowanie i ustawienia dla opcji DSC w którą wyposażony jest odbiornik GPSMAP 495. System DSC wykorzystuje radiostacje morskie z zakresu VHF i technologie nawigacji satelitarnej GPS do nadawania i odbioru informacji lokalnych. Urządzenie piszące na mapie otrzymuje poprzez radio VHF charakterystyczne dane i wrysowuje go na mapie (w formie elektronicznej). Odbiornik GPSMAP 495 wymaga podłączenia do sygnału z systemu DSC dostępnego w odpowiednim urządzeniu odbiorczym VHF aby wyświetlać pozycję i sytuację wokół oraz przekazywać alerty foniczne i wizualne w przypadku wystąpienia sytuacji niebezpiecznych. Dla informacji odwrotnych radio VHF powinno być podłączone do odbiornika GPS w celu przekazywania aktualnych danych o własnej pozycji. Informacje o połączeniach pomiędzy radiem VHF i odbiornikiem GPS zawarte są w części Informacje na temat instalacji na stronie 143. W przypadku niebezpieczeństwa wysłany zostanie w eter sygnał DSC o tym np. że jakaś jednostka pływająca ma problemy, sygnał w postaci kompletnej informacji jako pojedynczy przekaz danych lub komunikat foniczny, bez konieczności korzystania z łączności komunikacyjnej (głosowej). W odbiorniku najbliższego ratownika zostanie odebrany sygnał DSC w postaci alarmu fonicznego a następnie dane o jego lokalizacji. Ratownik może sam nawigować w jego kierunku lub powiadomić najbliższą jednostkę Straży Wybrzeża. Kiedy jednostka Straży Wybrzeża otrzyma taką informację wówczas może sprawdzić w swojej bazie danych co to za jednostka i do kogo należy aby następnie przekazać do jednostki ratowniczej. W przypadku nie ratunkowego sygnału / raportu o pozycji DSC Position Report możliwa jest zmiana / aktualizacja pozycji i sytuacji wokół. Kiedy odebrany jest raport o pozycji DSC żeglarz może utworzyć punkt trasowy lub przedstawić odebraną lokalizacje na mapie elektronicznej. W każdym czasie gdy jednostka pływająca odbierze sygnał DSC może wpisać go do pamięci i szybko nawigować do tej lokalizacji korzystając z funkcji Go TO [idź do]. Dzięki sygnałowi DSC oszczędza się czas co jest ważne w sytuacjach niebezpieczeństwa. Aby można było korzystać z systemu DSC użytkownik musi najpierw zarejestrować radiostację VHF zgodnie z wymaganiami FCC i uzyskać numer Morskiej Ruchomej Identyfikacji (MMSI Martime Mobile Service Identity). Więcej informacji na temat systemu DSC i Morskiej Ruchomej Identyfikacji (MMSI Martime Mobile Service Identity) znajduje się w Dodatku str Strona DSC. 92 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

101 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy > Strony DSC.... Wywołanie w niebezpieczeństwie. Kiedy odbiornik GPSMAP 495 odbierze sygnał o niebezpieczeństwie pochodzący od sprzężonego z nim radia VHF wówczas komunikat ostrzegawczy i strona z powiadomieniem zostanie wyświetlona, słyszalny będzie również ton ostrzegawczy. Wywołanie w niebezpieczeństwie będzie wyświetlane na liście wywołań DSC (DSC Call List) wraz z wpisem i odhaczonym symbolem. Istnieje też możliwość wprowadzenia nazwy wydającego wywołanie jeśli jest ono znane. Nazwa wywołującego zastępuje numer Morskiej Ruchomej Identyfikacji (MMSI Martime Mobile Service Identity) jako nowo wprowadzona referencja. Raport o Pozycji. Raport o pozycji jest podobny jak wywołanie w niebezpieczeństwie oprócz tego że nie zawiera alarmu fonicznego. Raporty o pozycji nie są rozsyłane do wszystkich użytkowników systemu DSC i wyświetlane wraz z symbolem łodzi (jednostki pływającej). Odbiór sygnałów DSC. W każdej chwili gdy odbierasz sygnał wywołania w niebezpieczeństwie lub raport pozycyjny wówczas jest wyświetlana strona z powiadomieniem wraz z odznaczonym na liście DSC Call List właściwym komunikatem. Strona z powiadomieniem (Notification Page) zawiera informacje na temat wywołania: rodzaj wywołania (Distress niebezpieczeństwo czy Position report raport o pozycji), numer MMSI wywołującego, jego nazwa, czas i data wywołania, namiar i odległość od aktualnej Twojej pozycji i koordynaty wywołującego. Aby zobaczyć położenie wywołującego na mapie należy wybrać i nacisnąć na przycisk graficzny Show Map [pokaż na mapie]. Aby utworzyć punkt trasowy w miejscu gdzie znajduje się wywołujący należy wybrać i nacisnąć na graficzny przycisk Create Wpt. Aby zamknąć stronę z powiadomieniem (Notification Page) naciśnij na przycisk QUIT. Kiedy Wywołanie w Niebezpieczeństwie lub Raport o Pozycji jest umieszczone i odznaczone na liście DSC Call List wówczas informacja na stronie z powiadomieniem (Notification Page) jest zatrzymana. Aby przejrzeć wprowadzone wywołania DSC lub wprowadzone wpisy dla wywołań / rejestr należy podświetlić to wpisy i nacisnąć na przycisk ENTER. Strona przeglądu DSC (DSC Entry Review Page) jest identyczna jak strona z powiadomieniem (Notification Page) z jedną różnicą, wprowadzenia / wejścia mogą być usuwane. Aby przejrzeć wywołania lub wprowadzone wpisy: 1. Otwórz Listę wywołań (Call List) lub wprowadzonych wpisów / rejestru (Log) z zakładki DSC. 2. Naciśnij do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY aby podświetlić wywołania które chcesz zobaczyć. 3. Naciśnij ENTER aby otworzyć stronę Przeglądu DSC (DSC Entry Review Page). Strona przeglądu DSC. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 93

102 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy > Strony DSC.... Lista wywołań DSC. Lista wywołań DSC (DSC Call List) wyświetla 50 najczęściej występujących wywołań nawet gdy odbiornik znajdował się przez pewien okres bez dozoru. Ta lista zawiera wywołania pochodzące z jednostek pływających. Jeśli drugie wywołanie zostanie odebrane z tej samej jednostki wówczas zastępuje ono na liście wywołań DSC wywołanie poprzednie. Naciśnij na przycisk MENU aby posortować listę i usunąć wprowadzone oznaczenia / wejścia. Rejestr DSC. Kiedy zostanie odebrane wywołanie DSC jest automatycznie umieszczane - wpisywane do rejestru (Log), ostatnie wywołanie znajduje się u góry listy. Odbiornik może pomieścić do 100 wpisów /rejestracji. Kidy zostanie odebrane 100 wpisów / rejestrów wówczas stare wpisy / rejestry są usuwane kiedy pojawi się nowe wywołanie. Naciśnij na przycisk MENU aby posortować listę i usunąć wprowadzone oznaczenia / wejścia. Lista Wywołań DSC. Rejestr wpisów DSC log. 94 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

103 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy > Strony DSC.... Spis wywołań DSC. Spis wywołań DSC wygląda jak książka telefoniczna i może zawierać do 50 wpisów / wejść. Po naciśnięciu na przycisk MENU będąc na tej stronie możesz dodawać nowe pozycje (New Item), usuwać (Delete) dla podświetlonych oznaczeń / wejść albo usuwać (Delete All) wszystkie oznaczenia / wejścia. Strona nowych oznaczeń / wejść do spisu. Kiedy wywołanie w niebezpieczeństwie, raport o pozycji albo nowe oznaczenie / wejście jest nazwane wówczas nazwa ta jest dołączana do specyficznego numeru MMSI. Jeśli używana jest nazwa wówczas wszystkie wejścia DSC z takim samym numerem MMSI będą wyświetlane z taką samą nazwą. Spis DSC. Aby dodać nowe oznaczenie / wejście do spisu : 1. Otwórz opcje DCS Directory [spis DSC] w Menu Głównym (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię pierwszego niewypełnionego wejścia na spisie i naciśnij EN- TER. Lub : Naciśnij MENU, podświetl linię New Item [nowa pozycja] i naciśnij ENTER. 3. Wprowadź numer MMSI (Martime Mobile Service Identity), nazwę lub dowolny komentarz. 4. Na zakończenie podświetl graficzny przycisk OK i naciśnij EN- TER. Inną drogą wprowadzenia nazwy jest użycie Strony Przeglądu Wejść (Entry Review Page) lub Strony Wywołań w Niebezpieczeństwie DSC (Distress Call DSC) albo Strony Raportu o Pozycji (Position Report Pages). Nazwa i numer MMSI są wysyłane do innych odbiorników GPS produkcji firmy Garmin. Jedynie numer MMSI jest wysyłany do użytkowników systemu DSC korzystających z odbiorników innych producentów. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 95

104 Strony i ich właściwości w Morskim Rodzaju Pracy > Strony DSC.... Nawigacja do miejsca wysłania raportu o pozycji lub wywołania w niebezpieczeństwie. Po odebraniu raportu o pozycji lub wywołania w niebezpieczeństwie można szybko rozpocząć nawigację do lokalizacji skąd pochodzi wywołanie. Aby nawigować do miejsca wysłania raportu o pozycji lub wywołania w niebezpieczeństwie z użyciem przycisku [Direct To] : Ustawienia funkcji DSC. Zakładka DSC Setup umożliwia włączenie lub wyłączenie funkcji DSC. Ta zakładka umożliwia również symulację wywołań w niebezpieczeństwie i raportów o pozycji kiedy odbiornik jest w rodzaju pracy Symulator (zobacz na stronie 11). Symulacja wywołań jest pomocna w poznaniu i opanowaniu praktycznym zasad pracy systemu przed podłączeniem do systemu rzeczywistego. Symulacja wywołania w niebezpieczeństwie jest również pomocna do sprawdzenia czy alarm pracuje prawidłowo. 1. Naciśnij na przycisk [Direct To]. 2. Gdy podświetlona jest linia Go To (MMSI / Number) naciśnij EN- TER. Aby nawigować do miejsca wysłania raportu o pozycji lub wywołania w niebezpieczeństwie z użyciem Listy wywołań (Call List) lub zapisów rejestru (Log) : 1. Podświetl odpowiednie wywołanie na liście wywołań (Call List) lub zapis rejestru (Log) i naciśnij na przycisk [Direct To]. 2. Gdy podświetlona jest linia Go To (MMSI / Number) lub DSC naciśnij ENTER. Ustawienia funkcji DSC. Nawigacja w kierunku wywołania DSC. 96 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

105 Menu Główne > Zakładka GPS... Zakładka GPS. Menu Główne. Menu główne zawiera kilka dodatkowych stron które przydatne są podczas planowania podróży i użycia GPSMAP 495. Niektóre z tych stron zostały omówione dokładniej we wcześniejszych częściach tego podręcznika. Niniejszy rozdział zawiera opis tylko tych dodatkowych stron które nie były omawiane wcześniej. Poniższe zakładki w Menu Głównym (Main Menu) umożliwiają Ci przywrócenie ustawień domyślnych : Ślad Trasy (Track), zakładka E6B, Alarmy (Alarms), Wyświetlacz (Display), Dźwięk (Sound) i Ustawienia (Setup). Zakładka GPS pokazuje w sposób wizualny stan akwizycji satelitów, status odbiornika i dokładność. Widok nieba i wielkość sygnału w postaci pionowego słupka i jego wysokość pokazuje które satelity są widziane przez odbiornik i które są aktualnie śledzone i wykorzystywane do obliczeń. Więcej informacji na temat zakładki GPS jest zamieszczone na stronie 4. Aby przywrócić ustawienia domyślne : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybraną zakładkę. 3. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji (Option Menu). 4. Podświetl linię Restore Default [przywróć domyślne]. 5. Naciśnij na przycisk ENTER aby przywrócić ustawienia domyślne dla wybranej zakładki. Strona GPS. Aby przywrócić wszystkie ustawienia odbiornika do ustawień domyślnych fabrycznych wybierz linię All Unit Defaults [wszystkie ustawienia domyślne] z menu ustawień zakładki Setup. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 97

106 Menu Główne > Zakładka Flights, Routes i Points.... Zakładka Flights [loty]. Zakładka Flights [loty] wyświetla listę wszystkich zapisanych lotów wraz z datą, trasą i czasem lotu. Odbiornik GPSMAP 495 może zapisać do pamięci do 50 lotów podczas pracy w Lotniczym Rodzaju. Loty te do pamięci wprowadzane są automatycznie podczas każdego lotu. Więcej informacji na temat zakładki Flights znajduje się na stronie 46. Zakładka Points [punkty]. Zakładka Points zawiera dwie sub zakładki : User [użyteczne] i Proximity [bliskie] które umożliwiają zarządzanie dużą ilością punktów trasowych w sposób szybki i efektywny. Wiecej informacji na temat punktów trasowych znajduje się w części Tworzenie punktów trasowych rozpoczynającej się od strony 59. Sub zakładka User [użyteczne] Sub zakładka User [użyteczne] wyświetla główną listę wszystkich punktów trasowych aktualnie znajdujących się w pamięci odbiornika. Pełną ilość znajdujących i dostępnych punktów trasowych widoczna jest w dolnej części ekranu sub zakładki User. Sub zakładka Proximity [bliskie]. Zakładka Fligts. Wyświetlana jest strona detaliczna o lotach. Za pomocą sub zakładki Proximity można określić wielkość okręgu kiedy będzie wydawany alarm o zbliżaniu się do pozycji punktów trasowych znajdujących się pamięci. Zakładka Route [trasy]. Zakładka Route [trasy] używana jest do tworzenia i zapisu do 50 tras powrotnych z 300 punktami trasowymi na każdej. Zobacz w części Tworzenie tras rozpoczynającej się od strony 57 więcej informacji na ten temat. 98 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

107 Menu Główne > Zakładka Track i Sonar.... Zakładka Track [ślad trasy przebytej]. Zakładka Sonar. Za pomocą zakładki Track można wyspecyfikować kiedy zapisywane będą odcinki trasy przebytej lub czy nie będą, o sposobie rejestracji lub o tym czy zapis będzie wykorzystywany w przyszłości. Zakładka Track składa się z dwu sub zakładek : Active [aktywna] i Saved [zapisana]. Więcej informacji na temat śladów trasy przebytej znajduje się w części Zarządzanie zapisanymi śladami trasy przebytej rozpoczynającej się od strony 83. Sub zakładka Active [aktywna]. Sub zakładka Active [aktywna] służy do zapisu aktywnej trasy (aktualnie trwającej). Wyświetlana jest sumaryczna ilość zajętej pamięci do zapisu śladu trasy i bieżące ustawienia. Zakładka Sonar zawiera opcje dla Strony Sonaru (Sonar Page). Zobacz w części Ustawienia strony sonaru rozpoczynającej się od strony 125 więcej informacji na temat opcji ustawień dla Sonaru. Aby uzyskać dostęp do zakładki Sonar : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl zakładkę Tab. Sub zakładka Saved [zapisane]. Sub zakładka Saved wyświetla listę wszystkich zapisanych śladów trasy przebytej znajdujących się w pamięci odbiornika. Zakładka Sonar. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 99

108 Menu Główne > Zakładki Aircraft, E6B i Alarmy.... Zakładka Aircraft. Zakładka Alarms [alarmy]. Zakładka Alarms umożliwia Ci zdefiniowanie ustawień o alarmach. Zakładka Aircraft składa się z dwu sub zakładek : Aircraft Profile Aby ustawić alarm należy : [profil samolotu] i Weight&Balance [waga i wyważenie]. Informacje 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). na temat zakładki Aircraft zamieszczone są na stronie Otworzyć za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zakładkę Alarms. 3. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pole poniżej nazwy alarmu który chcesz uaktywnić i nacisnąć na przycisk ENTER. 4. Zmień rodzaj pracy na On i naciśnij na przycisk ENTER. Jeśli to konieczne podświetl następne pole z prawej strony i naciśnij na przycisk ENTER, następnie wprowadź odpowiednie ustawienia i naciśnij na przycisk ENTER. Zakładka E6B. Zakładka Aircraft Profile. Zakładka E6B w Menu Głównym umożliwia wyliczenie Wysokości Gęstościowej (Density Altitude), Rzeczywistej Prędkości (True Airspeed) i Uskoków Wiatru (Winds Aloft) ( wiatr czołowy, w ogon, boczny i prędkość wiatru) bazując na informacjach wprowadzonych przez Ciebie. Informacje na temat zakładki E6B zamieszczone są na stronie 49. Gdy alarm jest wyłączony wówczas informacja o alarmie wyświetlana jest na ekranie i odbiornik emituje pięć (5) krótkich sygnałów (beeps). Gdy wybierzesz ustawienie na alarm ciągły wówczas odbiornik będzie emitował sygnał tak długo dopóki nie naciśniesz na przycisk ENTER jako potwierdzenie przyjęcia ostrzeżenia. Kiedy podczas trwania alarmu naciśniesz na przycisk NRST / FIND wówczas zostanie wyświetlona informacja o Przestrzeni Powietrznej (Airspace Information) której ten alarm dotyczy. Aby ustawić ciągły alarm należy : 1. Dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). 2. Wybrać za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zakładkę Alarms. 3. Podświetlić za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO pole następne po nazwie alarmu który chcesz słyszeć jako ciągły ( np. Next Turn następny zakręt). 4. Nacisnąć na przycisk ENTER aby zaznaczyć pole (odhaczyć) Persist. 5. Kiedy alarm jest wyłączony jego dźwięk jest słyszalny tak długo dopóki nie naciśniesz na przycisk ENTER jako potwierdzenie przyjęcia ostrzeżenia. 100 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

109 Menu Główne > Zakładka Alarms.... Zakładka Airspace Alarms (tylko Lotniczy Rodzaj Pracy) [alarmy o przestrzeni powietrznej]. Class B, CTA ; Class C, TMA; Towers, Cntrl Zones ; Restricted, ADIZ ; MOAs ; Mode C Veils ; Other SUAs - stosuje się do uaktywnienia / zablokowania alarmów w wybranej przestrzeni powietrznej. Wybierz On aby uaktywnić lub Off aby zablokować. Altitude Buffer (bufor wysokości) - umożliwia wprowadzenie wartości obszaru pionowego strefy, która określa margines bezpieczeństwa w niej. Podświetl tę linię i naciśnij na przycisk ENTER aby wprowadzić różnicową wartość. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wprowadź odpowiednie cyfry. Wybierz Auto aby alarm o następnym zakręcie był wydawany w sposób dyskretny. Arrival zapewnia komunikat alarmowy w ramach ustawionego czasu i odległości od punktu docelowego. Wybierz Off dla zablokowania alarmu o przybyciu do punktu docelowego. Wybierz Dist aby wprowadzić wartość odległości. Wybierz Time aby wprowadzić odpowiednią wartość czasu przed upływem którego będzie słyszalny alarm o przybyciu do punktu docelowego. Wybierz Auto aby alarm o przybyciu do punktu docelowego był wydawany w sposób dyskretny. Off Course można ustawić alarm dźwiękowy kiedy zejdziesz z kursu poza określoną odległość. Wybierz On aby wstawić odpowiednią wartość odległości. Anchor Drag - można ustawić alarm dźwiękowy kiedy dryfujesz z kotwicowiska poza określoną odległość. Wybierz On aby uaktywnić ten rodzaj alarmu i wprowadzić odpowiednią wartość odległości. Custom POI umożliwia ustawianie alarmów dźwiękowych kiedy zbliżasz się do punktu interesującego / punktu użyteczności publicznej. Zakładka Alarms Airspace. Sub zakładka Navigation Alarms [alarmy nawigacyjne]. UWAGA: Firma Garmin nie jest odpowiedzialna za konsekwencje użycia bazy danych Użytkownika w odniesieniu do punktów POI ani ich dokładności określenia położenia ani innych danych zawartych w bazie danych Użytkownika. Next Turn (następny zakręt) ustawienie alarmu dla wskazania następnego zakrętu na trasie. Wybierz Off dla zablokowania alarmu dla następnego zakrętu. Wybierz Dist aby wprowadzić wartość odległości. Na przykład jeśli wstawisz 1 milę morską alarm dla następnego zakrętu będzie słyszalny na 1 milę przed osiągnięciem kolejnego zakrętu. Wybierz Time aby wprowadzić odpowiednią wartość czasu przed upływem którego będzie słyszalny alarm o zbliżaniu się do następnego zakrętu. Na przykład jeśli wprowadzisz wartość 00:02:00 alarm o zbliżaniu się do następnego zakrętu będzie słyszalny na dwie minuty przed jego osiągnięciem. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 101

110 Menu Główne > Zakładka Alarms.... Sub zakładka Systems Alarms [systemy rodzaje alarmów]. Sub zakładka Sonar Alarms [alarmy sonarowe]. Należy odbierać informacje dane w formacie NMEA aby takie alarmy były wydawane. Sub zakładka Systems Alarms. Clock (zegar) - funkcja umożliwiająca wykorzystanie wewnętrznego zegara. Wybierz opcję On a następnie wprowadź czas kiedy chcesz usłyszeć alarm (budzik). Odbiornik musi być w tym czasie włączony do pracy aby go usłyszeć. Ext. (External) Voltage (zasilanie zewnętrzne)- funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy napięcie zasilania zewnętrznego spadnie poniżej wyspecyfikowanej wartości. Wybierz On i wprowadź minimalną wartość napięcia. DGPS (System różnicowy GPS) - funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy odbiornik nie odbiera sygnałów różnicowych o położeniu. Accuracy (Dokładność) - funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy dokładność określania położenia uległa pogorszeniu ponad dopuszczalne limity. Wybierz On i wprowadź wartość odległości. Sub zakładka Sonar Alarms. Shallow Water (Woda płytka) i Deep Water (Woda głęboka) - funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy zbliżasz się do obszaru wody zbyt płytkiej lub zbyt głębokiej dla żeglugi. Water Temp (Temperatura wody) - funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy temperatura wody przewyższa lub jest zbyt niska w stosunku do ustawionych temperatur granicznych. Wybierz Above (powyżej) lub Below (poniżej) i wprowadź odpowiednia wartość temperatury lub wybierz Inside (wewnątrz) lub Outside (na zewnątrz) i wprowadź zakres dopuszczalnych temperatur. Drift (dryfowanie) - funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy dryfowanie przekracza ustawiony dystans. Wybierz On i wprowadź wartość odległości. Fish funkcja umożliwiająca ustawienie alarmu dźwiękowego gdy kiedy zostaną wykryte ryby zgodnie ze zdefiniowanym rozmiarem - symbolem 102 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

111 Menu Główne > Zakładka Celestial.... Zakładka Celestial. Aby wyświetlić informacje na temat słońca i księżyca dla daty innej niż bieżąca : Zakładka Celestial w Menu Głównym (Main Menu) wyświetla informacje na temat słońca i księżyca, dane na temat przypływów / odpływów i informacje na temat polowań i połowów. Możesz wyświetlać te dane w odniesieniu do Twojej aktualnej pozycji, pozycji z mapy lub dla innego punktu. Możesz również wyświetlać inny czas i datę lub używać bieżącej daty. Aby uzyskać dostęp do zakładki Celestial z Menu Głównego : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Podświetl pionową zakładkę CELESTIAL. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO otwórz zakładkę, analogicznie również zakładkę Sun & Moon. Sub zakładka Sun & Moon [słońce i księżyc]. Sub zakładka Sun & Moon wyświetla dane na temat wschodów / zachodów słońca i wschodów / zachodów księżyca. Wyświetlane są również w sposób graficzny fazy księżyca. Można wyświetlić informacje na temat słońca i księżyca dla dowolnej daty i miejsca. Można również odtwarzać, przyspieszać i zatrzymywać animację dla słońca lub księżyca. 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole Date i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zmień wartość cyfrową daty. Można również używać przycisków Zoom IN lub OUT aby zobaczyć informacje dla innej daty. Naciskając w sposób ciągły na przycisk IN lub OUT można szybko przewinąć daty. 3. Naciśnij na przycisk ENTER gdy skończysz. Odbiornik będzie wyświetlał dane dla daty którą ustawiłeś i wybrałeś. Aby powrócić do bieżącej daty podświetl pole Date. Naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Use Current Date (używaj bieżącej daty) i naciśnij na przycisk ENTER. Sub zakładka Sun & Moon. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 103

112 Menu Główne > Zakładka Celestial.... Aby wyświetlić informacje na temat słońca i księżyca dla Sub zakładka Tide [przypływy i odpływy]. lokalizacji innej niż bieżąca : 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole From i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole Use Find Menu (używaj Menu wyszukiwania) i naciśnij na przycisk ENTER. Menu Wyszukiwania automatycznie otworzy się. 3. Wybierz odpowiedni punkt trasy lub punkt interesujący i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Na stronie informacyjnej tego punktu naciśnij na przycisk EN- TER. Odbiornik wyświetli informacje na temat słońca i księżyca dal wybranej lokalizacji. Aby użyć bieżącej lokalizacji podświetl pole From. Naciśnij na przycisk ENTER, podświetl linię Current Location (użyj bieżącej lokalizacji) i naciśnij na przycisk ENTER. Zakładka Tide [przypływy/odpływy] pokazuje graficzne zobrazowanie całodobowych informacji na temat wielkości przypływów i odpływów. Możesz wybrać takie zobrazowanie dla różnych dat i ponad 3000 miejsc. Zakładka Tide. W górnej części ekranu wyświetlana jest nazwa miejsca a poniżej data. Wykres poniżej pokazuje 24 godzinne zobrazowanie wg czasu lokalnego zmieniającego się od lewej do prawej. Każda pełna linia pionowa umieszczona jest w odstępach 4-ro godzinnych, zaś linie punktowe w odstępach 1-no godzinnych. Krzywa przypływów pokazuje zaciemnione obszary gdzie przypływy są wyższe i niższe oraz krótsze. W dolnej części ekranu wyświetlone są czasy z największymi i najmniejszymi przypływami. 104 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

113 Menu Główne > Zakładka Celestial.... Aby wyświetlić tabelę i informacje nt. przypływów/odpływów Aby wyświetlić detaliczne informacje nt. innych okresów dla innych stacji pomiarowych: dnia (innych niż w czasie bieżącym) : 1. Z zakładki Tide za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole At i naciśnij na przycisk ENTER. Menu Wyszukiwania automatycznie otworzy się i wyświetli stacje. 2. Naciśnij na przycisk MENU i wybierz pole Near Current Location (najbliższa bieżącej lokalizacji), Near Current Route (najbliższa bieżącej trasy), Near Other (najbliższa inna) ( wybierz inną lokalizację z użyciem mapy) lub Near Destination (najbliższa punktu docelowego) jeśli jest taka potrzeba. Lista jest aktualizowana zgodnie z Twoimi wymaganiami. 3. Wybierz właściwą stację z listy i naciśnij na przycisk ENTER. Zostanie wyświetlona strona informacyjna stacji przypływów i odpływów. 4. Podświetl graficzny przycisk OK. i naciśnij na przycisk ENTER. Zakładka Tide zostanie ponownie wyświetlona pokazując wykres z informacjami dla tej stacji. Aby wyświetlić i obejrzeć informacje nt. przypływów/odpływów dla innej daty: 1. Z zakładki Tide gdy wyświetlana jest wybrana tabela za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole przycisku graficznego On i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zmień wartość cyfrową daty i naciśnij na przycisk ENTER. Można również używać przycisków Zoom IN lub OUT aby zobaczyć informacje dla innej daty. Naciskając w sposób ciągły na przycisk IN lub OUT można szybko przewinąć daty. 3. Naciśnij na przycisk ENTER gdy skończysz. Odbiornik będzie wyświetlał wykresy dla daty którą ustawiłeś i wybrałeś. Aby powrócić do bieżącej daty podświetl pole Date. Naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Use Current Date (używaj bieżącej daty) i naciśnij na przycisk ENTER. 1. Z zakładki Tide gdy wyświetlana jest wybrana tabela naciśnij na przycisk MENU i wybierz linię Move Cursor [przesuń kursor]. 2. Za pomocą PRZCISKU CENTRALNEGO naciskając w prawo lub w lewo wyświetl wykres dla innego czasu. 3. Naciśnij na przycisk MENU i wybierz pole Stop Moving Cursor (zatrzymaj ruchomy kursor) aby powrócić do czasu bieżącego. Aby ustawić kursor dla automatycznego przewijania wykresu : 1. Za pomocą PRZCISKU CENTRALNEGO podświetl pole daty i naciśnij przycisk do dołu aby rozpocząć funkcję przemieszczania wskaźnika. 2. Przewiń wykres w PRAWO aby zobaczyć stan na następny dzień lub w LEWO aby zobaczyć stan z dnia poprzedniego. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 105

114 Menu Główne > Zakładka Celestial.... Sub zakładka Hunt & Fish [polowania i połowy]. Aby wyświetlić informacje na temat polowań i połowów dla innej daty : Zakładka Hunt & Fish wyświetla dobry i najlepszy czas (okres-pora roku) dla polowań i połowów (wędkowania). Można wybrać datę i miejsce dla tych zajęć. Aby wyświetlić informacje na temat polowań i połowów : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO otwórz pionową zakładkę Celestial. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl sub zakładkę Hunt & Fish. 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole Date i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO zmień wartość cyfrową daty i naciśnij na przycisk ENTER. Można również używać przycisków Zoom IN lub OUT aby zobaczyć informacje dla innej daty. Naciskając w sposób ciągły na przycisk IN lub OUT można szybko przewinąć daty. 3. Naciśnij na przycisk ENTER gdy skończysz. Odbiornik będzie wyświetlał wykresy dla daty którą ustawiłeś i wybrałeś. Aby użyć bieżącej daty podświetl pole Date. Naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Use Current Date (używaj bieżącej daty) i naciśnij na przycisk ENTER. Aby wyświetlić informacje na temat polowań i połowów dla innej lokalizacji : Sub zakładka Hunt & Fish. 1. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole From i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Podświetl pole Use Find Menu i naciśnij na przycisk ENTER. Menu Wyszukiwania automatycznie otworzy się. 3. Wybierz właściwy punkt trasowy i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Zostanie wyświetlona strona informacyjna punktów trasowych, naciśnij na przycisk ENTER. Na ekranie zostaną wyświetlone informacje w odniesieniu do nowej lokalizacji. Aby użyć bieżącej lokalizacji podświetl pole From. Naciśnij na przycisk ENTER, podświetl linię Current Location i naciśnij na przycisk ENTER. 106 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

115 Menu Główne > Zakładka Message.... Zakładka Message [komunikaty]. Aby wyświetlić / ukryć wybrane rodzaje komunikaty za pomocą funkcji Log Filter : Zakładka Message (komunikaty) w Menu Głównym wyświetla listę komunikatów które może wygenerować odbiornik GPSMAP 495. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO można przewinąć pełną listę komunikatów gdy aktywna jest zakładka Log (rejestr dziennik). Można również użyć funkcji Log Filter (filtr rejestru dziennika) aby wybrać tylko ważne dla Ciebie komunikaty które będą wyświetlane na ekranie. Aby wyświetlić rodzaje komunikatów : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO otwórz pionową zakładkę Message. 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Podświetl i otwórz pionową zakładkę Message. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl zakładkę Log Filter. Zostaną wyświetlone domyślne ustawienia dla wszystkich komunikatów. Zakładka Message Log Filter. Zakładka Message Log. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybrany komunikat który nie będzie wyświetlany na ekranie i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Wybrany komunikat zostanie wyświetlony w okienku Hide (ukryty). Podświetl ponownie wybrany komunikat i naciśnij na przycisk ENTER aby ponownie go wyświetlić. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl wybrany komunikat. Naciśnij na przycisk ENTER aby wyświetlić szczegółowe informacje na temat wybranego komunikatu. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 107

116 Menu Główne > Zakładka Display.... Zakładka Display [wyświetlacz]. Twilight Adjustment - funkcja umożliwiająca ustawienie optymalnego sposobu podświetlenia tylnego ekranu podczas zmierzchu. Zakładka Display w Menu Głównym umożliwia ustawienie wielu właściwości i funkcji wyświetlacza, takich jak: które strony będą wyświetlane sekwencyjnie na stronie Main Page Sequence (sekwencja stron głównych) i jak długo ma działać podświetlenie tylne ekranu (backlight). Aby wyświetlić zakładkę Display : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Display. Backlight Timeout - funkcja umożliwiająca ustawienie sposobu podświetlenia tylnego ekranu jako ciągłego gdy tylko odbiornik włączony jest do pracy lub czasowego gdy po upływie zadanego okresu czasu jest on wyłączany przy zasilaniu z baterii. Podświetlenie przy zasilaniu ze źródła zewnętrznego jest ciągłe i niezależnie od tych ustawień. Highway Page - funkcja umożliwiająca wyświetlanie tej strony (strona drogi główne) w sekwencji Stron Głównych gdy wybrana jest opcja On. Dostępna jest tylko w Morskim i Lądowym Rodzaju Pracy. Compass Page - funkcja umożliwiająca wyświetlanie tej strony (strona kompasu) w sekwencji Stron Głównych gdy wybrana jest opcja On. Dostępna jest tylko w Morskim i Lądowym trybie pracy. Backlight Intensity - funkcja umożliwiająca zmianę intensywności podświetlenia tylnego ekranu. Naciskając w prawo PRZYCISK CENTRALNY powodujesz wzrost intensywności, zaś w lewo zmniejszenie intensywności. Aby powrócić do ustawień domyślnych dla wyświetlacza : Zakładka Display. Main Menu funkcja umożliwiająca ustawienie sposobu wyświetlania Menu Głównego jako tekstu i ikon (ustawienie domyślne) lub tylko jako tekstu. Color Mode funkcja umożliwiająca ustawienie trybu pracy wyświetlacza w rodzaju: Day (dzień) lub Night (noc) albo Auto (automatycznie). Ustawienie w rodzaju Auto powoduje że automatycznie jest przełączany tryb pracy wyświetlacza z dziennego na nocny po zachodzie słońca i powraca do trybu dziennego po wschodzie słońca. 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Podświetl pionową zakładkę Display 3. Naciśnij na przycisk MENU. 4. Podświetl linię Restore Defaults i naciśnij na przycisk EN- TER. 108 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

117 Menu Główne > Zakładka Sound.... Zakładka Sound [dźwięki]. Voice Prompt - funkcja umożliwiająca ustawienie komunikatów głosowych które będą wydawane tylko dla : Guidance and Status [prowadzenie i status], Route Guidance Only [tylko prowadzenie], lub No Voice Prompts [bez komunikatów głosowych]. Zakładka Sound (dźwięki) umożliwia Ci przystosowanie rodzajów dźwięku które wypracowuje GPSMAP 495 zgodnie z twoimi preferencjami. Aby wyświetlić zakładkę Sound : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Sound. Zakładka Sound. Beeper ustawienie bipera (krótki dźwięk) do każdorazowego sygnalizowania naciśnięcia dowolnego przycisku i alarmowania ( Key and Alarm ) lub tylko alarmowania ( Alarms Only ). Attention Tone funkcja umożliwiająca włączenie / wyłączenie tonu ostrzegawczego który będzie słyszalny przed głosowym ostrzeżeniem i po ostrzeżeniu. Terrain Audio (tylko Lotniczy Rodzaj Pracy) włączenie lub wyłączenie alarmów o terenie (rzeźba terenu) i przeszkodach terenowych. Możliwe jest również włączenie lub wyłączenie funkcji Five hundred [pięćset stóp] przypominającej Ci kiedy zniżysz się poniżej wysokości 500 stóp w odniesieniu do elewacji lotniska przeznaczenia. TIS Audio (tylko Lotniczy Rodzaj Pracy) - włączenie lub wyłączenie alarmów systemu TIS (sytuacja o ruchu w najbliższej przestrzeni). Audio Volume - funkcja umożliwiająca ustawienie głośności gdy używasz zewnętrznego głośnika. Naciskając w prawo na Przycisk Centralny powodujesz wzrost głośności, zaś w lewo zmniejszenie głośności. Audio Jack - funkcja umożliwiająca ustawienie rodzaju sygnału generowanego z odbiornika do gniazda audio Jack. Domyślnie jest to wyjście liniowe (Line Out) dla podłączenia Twoich słuchawek lotniczych lub audiopanela. Można ustawić opcję Headphones [słuchawki] aby podłączyć bezpośrednio parę słuchawek stereofonicznych. Aby powrócić do ustawień domyślnych dla sygnałów dźwiękowych : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Podświetl pionową zakładkę Sound. 3. Naciśnij na przycisk MENU. 4. Podświetl linię Restore Defaults i naciśnij na przycisk ENTER. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 109

118 Menu Główne > Zakładka Setup.... Zakładka Setup [ustawienia]. Text Language - funkcja umożliwiająca wybór języka, w jakim będą wyświetlane informacje na ekranie. Przystosowanie GPSMAP 495 zgodnie z Twoimi preferencjami możliwe jest dzięki dostępowi do ustawień systemowych w Menu Głównym (Main Menu). Sub zakładka System. Aby otworzyć sub zakładkę System naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Wybierz opcję Setup z pionowej listy zakładek. Następnie wybierz System z górnego rzędu zakładek. WAAS - funkcja umożliwiająca zablokowanie (Disable) i aktywowanie (Enable) korzystanie z systemu nawigacji WAAS. External Power Off - funkcja umożliwiająca wybór kiedy GPSMAP 495 pozostaje włączony do pracy (Stay On) lub odbiornik zostanie wyłączony (Turn Off) gdy zasilanie zewnętrzne zostanie odłączone od odbiornika. External Power On - funkcja umożliwiająca wybór czy GPSMAP 495 zostaje włączony do pracy (Turn On) lub następuje doładowanie baterii (akumulatorów) (Charge Battery) gdy zasilanie zewnętrzne zostanie podłączone od odbiornika. Sub zakładka VNAV [nawigacja pionowa]. Sub zakładka System. Sub zakładka VNAV w Menu Głównym (Main Menu) zapewnia ustawienia dla funkcji nawigacji pionowej. Te ustawienia tworzą trójwymiarowy profil, który poprowadzi Cię od Twojej aktualnej pozycji i wysokości do wysokościowego punktu nakazanego w określonej pozycji. Wiecej informacji na temat VNAV zawarte jest na stronie 42. System Mode funkcja umożliwiająca wybór rodzaju pracy : Normal (normalna nawigacja), Battery Saver (oszczędzanie baterii) lub Simulator (symulator) (tylko do nauki praktycznej obsługi). Usage Mode - funkcja umożliwiająca wybór trybu pracy : Lotniczy, Morski lub Lądowy. Speed Filter - funkcja umożliwiająca wybór rodzaju odczytu średniej prędkości. Można wybrać: Off (wyłączony odczyt), Auto ( automatycznie sterowanie filtrem) lub On (włączony odczyt) (umożliwia wprowadzanie wartości prędkości na sekundę). Sub zakładka VNAV. 110 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

119 Menu Główne > Zakładka Setup.... Sub zakładka Road Routing [trasy drogowe]. Off Road (nie po drogach głównych) : w linii prostej z aktualnej Twojej pozycji do punktu docelowego. Funkcja w pełni Za pomocą sub zakładki Road Routing [trasy drogowe] można wybrać odpowiednie ustawienia dla tras. dobrych użyteczna, gdy podróżujesz bez mapy lub tam gdzie nie ma dróg. Aby otworzyć sub zakładkę Road Routing : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Setup. 3. Naciśnij na prawo na PRZYCISK CENTRALNY i wybierz sub zakładkę Road Routing. Ask Me My Preference (pytaj o Moje preferencje) funkcja umożliwiająca określenie, kiedy będziesz proszony o wybór preferencji trasowych przed obliczeniami trasowymi. Calculation Method (metody wyliczeń) - funkcja umożliwiająca ustawienia, w jaki sposób odbiornik będzie wybierał najlepszą trasę. Quickset Calculation (najszybsze obliczenia) : szybkie obliczenia, lecz wyliczona trasa może nie być najlepsza. Quick Calculation (szybkie obliczenia) : potrzeba nieco więcej czasu na obliczenia, lecz wyliczona trasa jest lepsza. Better Route (lepsza trasa) : trasa dobrej jakości. Best Route (najlepsza trasa) : bardzo optymalna trasa, ale potrzeba jeszcze więcej czasu na obliczenia. Sub zakładka Road Routing. Route Preference (preferencje trasowe) funkcja umożliwiająca wyliczenia trasowe w następujących opcjach : Faster Time (najkrótszy czas) : Czas używany jest jako kryterium dla wyliczeń Twojej trasy. Wyliczona trasa jest najszybsza do pokonania, ale może posiadać dłuższy dystans. Shorter Distance (krótszy dystans) : Dystans (odległość) używany jest jako kryterium dla wyliczeń Twojej trasy. Wyliczona trasa jest krótka do pokonania, ale może być potrzebny dłuższy czas do jazdy. Calculate Routes for (obliczenia tras dla) - funkcja umożliwiająca obliczenia trasowe specjalnie dla Twojego typu pojazdu, niektóre drogi posiadają ograniczenia dla ruchu pojazdów. Avoid (unikać) - funkcja umożliwiająca unikać w wyliczeniach pewnych rodzajów dróg i zakrętów. Odbiornik będzie używał tylko wówczas tych dróg jako alternatywnych dla długich tras lub, gdy inne nie będą dostępne. Można wybrać unikanie. Custom Avoids - funkcja umożliwiająca wprowadzenie specyficznych obszarów i dróg których chciałbyś uniknąć podczas nawigacji. Zobacz na stronie 63 więcej informacji na temat tworzenia i wprowadzania ograniczeń własnych dla tras GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 111

120 Menu Główne > Zakładka Setup.... Next Turn (następny zakręt) funkcja umożliwiająca wyłączenie Custom Road Prefs - funkcja umożliwiająca wprowadzenie unikania opcji wyświetlania okienka informacyjnego o zakręcie (Off) lub lub korzystania z Głównych (Major), Średnich (Medium) i drugorzędnych (Minor) dróg w ruchomej skali. Może to być przydatne jeśli np. [Direct To], lub otwarcie go tylko automatyczne (Automatically otwarcie go gdy zostanie naciśnięty i przytrzymany przycisk chcesz uniknąć głównych dróg szybkiego ruchu. Only) lub dla obu przypadków (Both). Sub zakładka Guidance [prowadzenie]. Aby otworzyć sub zakładkę Guidance [prowadzenie kierowanie] należy nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU by otworzyć Menu Główne. Następnie należy wybrać pionową zakładkę Setup i wybrać zakładkę Guidance z górnego rzędu zakładek. Sub zakładka Timers [czasomierze]. Aby otworzyć zakładkę Timers (czasomierze) należy nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU by otworzyć Menu Główne. Następnie należy wybrać pionową zakładkę Setup i wybrać zakładkę Timers z górnego rzędu zakładek. Sub zakładka Guidance. Off-Route Recalculation (ponowne obliczenia) funkcja umożliwiająca ustawienie odbiornika, aby poinformował Ciebie, że konieczne jest ponowne przeliczenie trasy, lub aby poinformował gdy może wykonać te operacje automatycznie. Można również ustawić odbiornik tak, aby informował Ciebie, że wykonuje automatycznie przeliczenia trasy (Automatic-Annouced) lub, że przelicza w ciszy (Automatic-Silent). Można również wyłączyć przeliczenia opcja Off. Sub zakładka Timers. User pozwala wybrać liczenie czasu wprzód (Count Up) lub wstecz (Count Down). Można również wyzerować stan licznika (Reset) lub go wyłączyć ( Off ). Marine wyświetla Stronę Kompasu (Compass Page) w Morskim Rodzaju Pracy. Zobacz na stronie 90. Fuel Tank funkcja umożliwiająca takie ustawienie odbiornika aby przypominał Ci o sprawdzeniu stanu paliwa w zbiorniku. To przypomnienie będzie powtarzane w określonych odstępach czasowych po rozpoczęciu każdej podróży. 112 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

121 Menu Główne > Zakładka Setup.... Since Midnight wyświetla na bieżąco jak długo odbiornik pracował od północy bieżącego dnia. Czas zostanie wyzerowany, gdy w zakładce System wybierzesz opcje powrotu do ustawień domyślnych (fabrycznych) All Unit Defaults. Sub zakładka Time [czas]. Zakładka Time (czas) umożliwia Ci ustawienie formatu czasu i strefy czasowej. Możesz również dostosować odbiornik do zapisu czasu letniego (Daylight Saving Time). Bieżący czas i datę odbiornik wyświetla w dolnej części ekranu. Aby otworzyć zakładkę Time (czas) należy nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU by otworzyć Menu Główne. Następnie należy wybrać pionową zakładkę Setup i wybrać zakładkę Time z górnego rzędu zakładek. Jeśli wyświetlana jest nieprawidłowa data naciśnij na przycisk ME- NU, podświetl linię Set Date [ustaw datę] i naciśnij na przycisk EN- TER. Wprowadź bieżący rok. GPSMAP 495 wykorzystuje tą informację podczas pozyskiwania sygnałów z satelitów i wyświetli prawidłowa datę. Sub zakładka Units [jednostki]. Zakładka Units (jednostki) umożliwia Ci ustawienie formatu wyświetlanych jednostek miary. Aby otworzyć zakładkę Units (jednostki) należy nacisnąć dwukrotnie na przycisk MENU by otworzyć Menu Główne. Następnie należy wybrać pionową zakładkę Setup i wybrać zakładkę Units z górnego rzędu zakładek. Distance and Speed wybiera jednostki miary odczytów odległości i prędkości. Direction display funkcja umożliwiająca ustawienie wyświetlania jednostek określających kierunek podczas nawigacji. Mils jest jednostką pomiaru kąta używanych przez wojsko gdzie 17,78 mils jest równy 1 stopień. Temperature temperatura jest wyświetlana w stopniach Fahrenheita (ºF) lub Celsjusza (ºC). Altitude można wybrać jednostki w jakich będzie wyświetlana aktualna wysokość. Sub zakładka Time. Time Zone [strefa czasowa] funkcja umożliwiająca wybór wyświetlanego lokalnego czasu w zależności od strefy czasowej gdzie aktualnie się znajdujesz. Można wybrać format UTC dla czasu Greenwich lub wybrać opcję Other (inny) aby wprowadzić przesuniecie w stosunku do czasu UTC. Depth (głębokość) - funkcja umożliwiająca wybór jednostek głębokości. Vertical Speed - funkcja umożliwiająca wybór jednostek dla prędkości pionowej. Pressure - funkcja umożliwiająca wybór jednostek ciśnienia atmosferycznego. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 113

122 Menu Główne > Zakładka Setup.... Sub zakładka Location [lokalizacja]. Wybór innego odniesienia dla informacji kierunkowych. W Załączniku do niniejszego podręcznika znajduje się więcej informacji na temat formatów lokalizacji i układów odniesienia dla map. Możesz również odwiedzić internetową stronę Narodowej Agencji Odwzorowania i Map (National Imagery and Mapping Agency) : aby uzyskać dodatkowe informacje na temat siatek i układów odniesienia dla map. Sub zakładka Location Format [format lokalizacji]. Location format [format określenia położenia] używany do zmiany systemu koordynatów które określają na ekranie pozycję. Domyślnym formatem jest długość / szerokość geograficzna [latitude/longitude] w stopniach, minutach i dziesiętnych częściach minuty (hddd mm.mmmm ). Sub zakładka Map Datum [układ odniesienia map]. Map Datum [układ odniesienia map] umożliwia ręczny wybór układu odniesienia używanego do określenia pozycji. Domyślnym ustawieniem jest WGS 84. Odbiornik automatycznie wybierze najlepsze odniesienie w zależności od tego jaki format wybrałeś. Można wybrać opcje: Auto Mag Var [automatyczna korekcja deklinacji magnetycznych] : automatycznie ustalanie kursu w odniesieniu do północy magnetycznej dla aktualnej Twojej pozycji; True [rzeczywisty] ; ustalanie kursu w oparciu o rzeczywisty kierunek północy; Grid [siatka]; ustalanie kursu w oparciu o siatkę z odniesieniem północnym (i używany w połączeniu z odpowiednim formatem siatki). User Mag Var [ręczna korekcja deklinacji magnetycznych] umożliwia ustalanie kursu w odniesieniu do północy magnetycznej z wprowadzeniem w polu Magnetic Variation odpowiednich poprawek dla deklinacji magnetycznych obowiązujących dla rejonu gdzie aktualnie się znajdujesz. OSTRZEŻENIE: Jeśli wybierzesz opcję User Mag Var urządzenie nie będzie automatycznie przeliczać i uaktualniać deklinacji magnetycznej dla aktualnie wyświetlanej pozycji. Musisz okresowo uaktualniać wartość deklinacji magnetycznej w miarę jak zmienia się Twoja pozycja. Błąd podczas wprowadzania może spowodować znaczącą rozbieżność pomiędzy wyświetlaną informacją na ekranie w stosunku do innych wskaźników np. busoli magnetycznej. OSTRZEŻENIE: Wybór nieprawidłowego układu odniesienia może być powodem znacznego błędu określenia pozycji. Należy zmienić tylko format określenia pozycji jeśli używasz mapy która korzysta z innego formatu do określenia pozycji lub gdy chcesz używać swojego ulubionego formatu. Gdy masz wątpliwości użyj domyślnego układu odniesienia WGS 84 dla uzyskania najlepszego działania. 114 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

123 Menu Główne > Zakładka Setup.... Sub zakładka Welcome [powitanie]. Sub zakładka Interface [interfejsy]. Sub zakładka Welcome umożliwia wprowadzenie informacji takich jak Twoje nazwisko i adres i zawsze one będą wyświetlane po włączeniu zasilania odbiornika. Może to być pomocne w przypadku zagubienia odbiornika. Aby otworzyć sub zakładkę Welcome należy dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Następnie należy wybrać pionową zakładkę Setup. Z górnego rzędu zakładek wybrać zakładkę Welcome. Za pomocą sub zakładki Interface [interfejsy] można wybrać format sygnałów wejścia / wyjścia kiedy odbiornik podłączony jest do innych urządzeń zewnętrznych. Aby otworzyć sub zakładkę Interface należy dwukrotnie nacisnąć na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Następnie należy wybrać pionową zakładkę Setup. Podświetl wybrany rodzaj formatu dla sygnałów Serial Data Format [szeregowy format danych]. Sub zakładka Interface. Sub zakładka Welcome. Wprowadź odpowiednie informacje do pól. Nie ma potrzeby wypełniania wszystkich pól. Aby informacje były wyświetlane przy każdym włączeniu odbiornika podświetl pole następne po Show at Powewr-up [pokazuj po włączeniu zasilania]. Naciśnij na przycisk ENTER aby odhaczyć wybór. Aby ukryć wyświetlanie informacji po włączeniu zasilania usuń odhaczenie z pola. Serial Data Format (szeregowy format danych) można wybrać jeden z następujących formatów: Garmin Data Transfer firmowy format używany do ściągania/ładowania danych, wymiana danych z użyciem PC lub innego odbiornika Garmin GPSMAP 495. Garmin Data Transfer jest zablokowany gdy tylko złącze typu USB jest podłączone i odbiornik automatycznie przełączy się na format USB. Gdy złącze USB zostanie odłączone wówczas w polu USB zmieni się na Transfer Mode. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 115

124 Menu Główne > Zakładka Setup.... GARMIN DGPS format używany do połączenia odbiornika GPSMAP 495 z odbiornikiem sygnałów różnicowych firmy Garmin. Garmin Remote Sonar umożliwia przesyłanie danych z zewnętrznego sonaru produkcji firmy Garmin. NMEA In/NMEA Out umożliwia przesyłanie danych wej / wyj w standardzie NMEA 0183 wersja 3.01 i sygnałów sonarowych NMEA dla wejść typu DTP, MTW i VHW. Aviation In - firmowy format używany do połączenia zamocowanych na stałe odbiorników GPS firmy Garmin. Gdy wybierzesz na tym odbiorniku funkcję Go To lub trasę wówczas na GPSMAP 495 automatycznie zostanie ona wyświetlona. Eliminuje to konieczność wprowadzania danych na obu odbiornikach. Aviation In / NMEA & VHF Out umożliwia odbiór i nadawanie lotniczych danych standardu NMEA z prędkością 9600 baud i dostrojenie częstotliwości VHF dla wyrobów radio-nawigacyjnych Nav / Com. Zobacz na stronie 132. TIS In umożliwia odbiór danych o sytuacji ruchowej w najbliższej przestrzeni TIS a pochodzących od transponderów firmy Garmin pracujących w modzie S. Zobacz na stronie 132. TIS In / NMEA & VHF Out - umożliwia odbiór o sytuacji ruchowej w najbliższej przestrzeni TIS i nadawanie zarówno danych w formacie NMEA z prędkością 9600 baud oraz strojenie częstotliwości VHF dla wyrobów radio-nawigacyjnych Nav / Com. Zobacz na stronie 132. RTCM In pozwala na przyjmowanie poprawek różnicowych DGPS w standardzie RTCM. RTCM In/NMEA Out - pozwala na przyjmowanie poprawek różnicowych DGPS w standardzie RTCM i również umożliwia wysyłanie danych w standardzie NMEA 0183 wersja RTCM In/Text Out - pozwala na przyjmowanie poprawek różnicowych DGPS w standardzie RTCM i również umożliwia wysyłanie prostego tekstu a w tym : data, czas, pozycja i prędkość. Text Out umożliwia wysyłanie danych odnośnie pozycji, daty, czasu i prędkości. Dostępna prędkość transmisji wynosi : 1200, 2400, 4800 lub 9600 baud. None nie ma możliwości przekazu danych. Jeśli wybierzesz format transferu Garmin DGPS lub RTCM In/NMEA Out wówczas możesz sterować pracą odbiornika różnicowego wprost z odbiornika GPSMAP 495 z wykorzystaniem sub zakładki Interface. Możesz wybrać funkcję automatycznego skanowania częstotliwości beacona DGPS lub wprowadzić ręcznie częstotliwość i prędkość transmisji i te informacje będą użyte do dostrojenia odbiornika różnicowego. Jeśli używany jest odbiornik różnicowy DGPS wówczas system WAAS jest automatycznie wyłączony. 116 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

125 Menu Główne > Zakładka Setup.... Aby ustanowić automatyczne skanowanie częstotliwości odbiornika różnicowego DGPS : 1. Gdy wybrane zostało ustawienie: Garmin DGPS lub RTCM IN/NMEA Out za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole Beacon i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Podświetl Scan i naciśnij na przycisk ENTER. Wartości w polu Frequency będą się zmieniać tak jak podczas skanowania od 284 khz do 325 khz z częstością 200 a następnie 100 i z 6-cio sekundowymi przerwami. W polu Status może być wyświetlana następująca informacja: Tuning urządzenie jest dostrajane do wyznaczonej częstotliwości i prędkości transmisji. Scanning urządzenie automatycznie wykonuje skanowanie częstotliwości i prędkości transmisji. Receiving urządzenie odbiera sygnały różnicowe DGPS i jest gotowe do pracy. Check Wiring urządzenie nie może połączyć się z odbiornikiem różnicowym DGPS. Aby ponownie uruchomić skanowanie : 1. Naciśnij MENU. 2. Podświetl linię Restart Scan i naciśnij ENTER. Zakładka Interface i zakładka Setup z wybranym skanowaniem GARMIN DGPS. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 117

126 Menu Główne > Zakładka Setup.... Aby ręcznie wprowadzić częstotliwość i prędkość transmisji: Advanced NMEA Output Setup (rozwinięte ustawienia wyjścia NMEA). 1. Kiedy odbiornik został ustawiony jako GARMIN DGPS lub RTCM In / NMEA Out za pomocą PRZYCISKU CENTRAL- NEGO podświetl pole Beacon i naciśnij ENTER. 2. Podświetl pole User i naciśnij ENTER. 3. Podświetl pole Frequency lub Bit Rate, naciśnij ENTER i wprowadź wartość częstotliwości lub prędkości transmisji. Naciśnij ponownie ENTER. Gdy urządzenie odbiera sygnały różnicowe DGPS wówczas w polu SNR [stosunek sygnału do szumów] i Distance [odległość] wyświetlane są odpowiednie wartości. Wartość SNR może się zawierać w granicach od 0dB do 30dB, wartość 30 jest najlepsza. W polu Distance mogą być wyświetlane jakieś wartości lub nie w zależności od tego z jakiego nadajnika i skąd będzie wysyłany sygnał DGPS. Nadajniki systemu różnicowego DGPS pracują pod kontrolą U.S. Coast Guard [Amerykańska Straż Przybrzeżna] (lub podobne agencje rządowe w innych krajach) i ta instytucja odpowiedzialna jest za dokładność i utrzymanie w dobrej kondycji systemu. W przypadku problemów z nadajnikami systemu DGPS i trudnościami z aktualizacją ich częstotliwości oraz obszarem ich pokrycia należy skontaktować się z lokalnym przedstawicielem U.S. Coast Guard lub poszukać ich na stronie internetowej : Jeśli chcesz połączyć odbiornik GPSMAP 495 z innym wyposażeniem pokładowym (jak np. radar pogodowy lub autopilot) wówczas należy ustawić odpowiednio wyjście sygnału NMEA z odbiornika. Dane formatu NMEA mogą być dostosowane tak aby skrócić czas ich aktualizacji z odbiornika do 2 sekund. Jeśli urządzenie jest ustawione do wysyłania wszystkich dostępnych protokółów NMEA czas transmisji (aktualizacji danych) może być większy niż 2 sekundy. Można wybrać opcję Fast [szybko] i dla minimalnej ilości protokółów NMEA czas aktualizacji będzie wynosił 1 sekundę. Aby dostać się do rozwiniętych ustawienia wyjścia NMEA : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Setup. 3. Podświetl w górnym rzędzie zakładkę Interface. 4. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole poniżej linii Serial Data Format. Naciśnij na przycisk EN- TER. 5. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz NMEA In / NMEA Out. Naciśnij na przycisk ENTER. 6. Naciśnij na przycisk MENU aby otworzyć Menu Opcji. Wybierz Advanced NMEA Setup i naciśnij na przycisk EN- TER. 118 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

127 Menu Główne> Zakładka Setup... Rozwinięte ustawienia wyjścia NMEA. Strona Advanced NMEA Output Setup (rozwinięte ustawienia wyjścia NMEA) umożliwia Ci ustawienie prędkości transmisji, zmianę dokładności w określaniu położenia geograficznego Dł. / szer. geograficzną wyrażoną w minutach, ustawienia w określaniu numerów identyfikacyjnych punktów Id Waypoint Id w zakresie nazwy lub numeru jak również włączenie / wyłączenie statusu GPS GPS Status oraz Garmina firmowego protokółu Garmin Proprietary sentences i punktów trasowych / tras Waypoint / Route (WPL, RTE). Protokół sygnałów wyjściowych dla formatu NMEA w odbiorniku GPSMAP 495 (NMEA wersja 3.01). Zawsze wysyłane : GPRMC, GPGGA, GPGLL, GPBWC, GPVTG, GPXTE, GPRMB. Przełączane protokóły : GPGSA, GPGSV, GPWPL, GPRTE. Firmowe GARMIN : PGRME, PGRMZ, PGRMM, PGRMH. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 119

128 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Zobrazowanie z sonaru na stronie mapy... Ustawianie i korzystanie z sonaru. Poniższy rozdział zawiera uzupełniające informacje na temat opcji sonaru modułu GSD 20 lub GSD 21 podłączonego do GPSMAP 495. Należy wcześniej zapoznać się z podręcznikiem GSD 20 / GSD 21 Installation Instructions to properly inastall the sounder module. Kiedy zostanie włączony do pracy GPSMAP 495 wówczas automatycznie włączy się również GSD20/GSD Naciśnij na przycisk MENU. Za pomocą PRZYCISKU CEN- TRALNEGO podświetl opcję Set up Page Layout i naciśnij ENTER. 4. Podświetl opcję Map with Sonar i naciśnij ENTER. UWAGA : Powinien być zainstalowany i podłączony do odbiornika GPSMAP 495 moduł sonaru GSD 20 lub GSD 21 aby można było korzystać z właściwości i funkcji sonaru. Strona Sonaru (Sonar Page) jest dodawana jako opcyjna na końcu sekwencji stron w Morskim Rodzaju Pracy. Aby wyświetlić tę stronę należy nacisnąć wielokrotnie na przycisk PAGE lub QUIT. Wyświetlanie Strony Sonaru na Stronie Mapy. Można zmienić wygląd Strony Mapy i wydzielić na ekranie część dla wyświetlania informacji z sonaru. Wyświetlanie informacji z sonaru możliwe jest tylko w Morskim Rodzaju Pracy. Aby wyświetlić Stronę Sonaru na Stronie Mapy : 1. Naciśnij i przytrzymaj przycisk PAGE. Podświetl Marine i naciśnij ENTER. 2. Naciśnij na przycisk PAGE lub QUIT aby wyświetlić Stronę Mapy. Podzielony ekran Strony Mapy. Aby zmienić rozmiar ekranu dla zobrazowania z sonaru : 1. Gdy wyświetlana jest Strona Mapy wraz z zobrazowaniem z sonaru (tak jak to opisano powyżej) naciśnij na przycisk ME- NU. 2. Podświetl opcję Size Split i naciśnij ENTER. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przesuń w prawo lub w lewo pionową podwójną strzałkę aż wygląd ekranu będzie zgodny z Twoimi potrzebami. 4. Naciśnij ENTER dla zatwierdzenia układu ekranu. 5. Aby zatrzymać procedurę zmiany wyglądu / podziału ekranu naciśnij po prostu QUIT. Możesz również nacisnąć MENU, podświetlić Stop Resizing i nacisnąć ENTER aby zatrzymać procedurę zmiany wyglądu / podziału ekranu i powrócić do poprzednich ustawień wielkości podziału ekranu. 120 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

129 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Korzystanie ze strony sonaru.... Korzystanie ze Strony Sonaru. Kiedy ultradźwiękowy moduł sonaru GSD 20 lub GSD 21 Sounder Module jest podłączony do odbiornika GPSMP 496 wówczas staje się on wszechstronną pomocą dla poszukiwania ryb i zobrazowania stanu i układu dna morskiego na Stronie Sonaru. Gdy GSD 20 lub GSD 21 jest podłączony a odbiornik GPSMAP 495 nie wykrywa tego przetwornika wówczas na Stronie Sonaru wyświetlany jest komunikat Sonar Turned Off [sonar wyłączony]. Gdy GSD 20 lub GSD 21 nie jest podłączony wówczas Strona Sonaru widoczna jest tylko w Rodzaju Pracy Symulator. W środkowej części ekranu od lewej do prawej wyświetlany jest pochodzący z sonaru ruchomy obraz wody poniżej Twojej łodzi. Wyświetlane są elementy które znajdują się poniżej przetwornika. Elementy wyświetlane po prawej stronie ekranu są bliżej Ciebie niż te znajdujące się po stronie lewej ekranu. Wzdłuż prawej strony ekranu wyświetlana jest ustawialna skala głębokości która odzwierciedla wskazywaną aktualnie głębokość. W lewym górnym rogu ekranu wyświetlana jest (w zależności od ustawień / wyboru w Adjustment Options) głębokość i temperatura wody. Wielkość powracającego po odbiciu od przeszkody sygnału przedstawiona jest w postaci kolorów : czerwony (najsilniejszy), pomarańczowy (silny), żółty (średni), zielony (słaby), niebieski (najsłabszy). Opcja Fish Symbols [symbole ryb] umożliwia wyświetlanie danych z sonaru lub symboli ryb lub kombinację obu. Kiedy ustawiona jest opcja Dual wówczas wygląd symboli ryb się zmienia. Symbole ryb pochodzące z centrum wiązki sonaru (200kHz) są pełne (lub wąskie w kształcie łuku) zaś pochodzące ze skrajnych części wiązki (50kHz) są niepełne (lub szerokie w kształcie łuku). Strona Sonaru (Sonar Page) może być również ustawiona w ten sposób że ekran będzie podzielony i górny segment będzie wyświetlał powiększony / pomniejszony obraz z sonaru a dolny będzie zablokowany (inna skala niż segment górny) lub w postaci innej kombinacji obu opcji. Na przykład możesz wybrać podwójnie na 2X zoom (Dual 2X) dla połowy ekranu i normalnie (Dual) dla drugiej połowy ekranu. Aktualny rodzaj pracy wyświetlacza jest wyświetlany w dolnej części każdego ekranu sonaru. Strona Sonaru. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 121

130 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Korzystanie ze strony sonaru.... Ustawienia Strony Sonaru. Opcje ustawień. Menu Ustawień (Adjustment Menu) umożliwia bezpośredni dostęp do ustawień i właściwości które często są wykorzystywane na Stronie Sonaru. Dostępne jest dziesięć opcji ustawień: Range [zakres], Zoom [zmiana skali], View [widok], Gain [czułość], Target [cel], Level [poziom],whiteline [biała linia], Frequency [częstotliwość], Depth Line [linia głębokości], Noise Reject [eliminacja szumów] i Scroll [przewijanie]. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO i przycisku ENTER można dokonać odpowiednich zmian ustawień. Aktualnie wybrane ustawienia wyświetlane są w górnym lewym rogu ekranu. Aby wybrać opcję ustawień : Należy używać jednej z poniższych metod : Naciśnij w prawo lub w lewo na PRZYCISK CENTRALNY aby przewinąć dostępne opcje ustawień. Gdy podświetlona jest wybrana opcja naciśnij na przycisk ENTER. Naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Adjustments [ustawienia] i naciśnij na przycisk ENTER. Za pomocą PRZY- CISKU CENTRALNEGO podświetl wybrane ustawienia i naciśnij na przycisk ENTER. Kiedy dokonałeś wyboru opcji ustawień naciskając do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY możesz dokonać zmiany ustawień. Ustawienia Sonaru. Scroll funkcja umożliwiająca ustalenie prędkości przemieszczania się obrazu na ekranie z prawej do lewej. Jeśli chcesz mieć stały nie zmieniający się obraz albo obraz z sonaru na ekranie zbyt szybko przemieszcza się możesz zmniejszyć prędkość lub zatrzymać przemieszczanie. Range - funkcja umożliwiająca ustalenie zakresu wyświetlanej głębokości. Odbiornik może być ustawiony na automatyczne śledzenie dna lub ustawiony na określoną głębokość. Możesz również nacisnąć na przycisk MENU i podświetlić ustawienia aby szybko zmienić najczęściej wykorzystywane ustawienia / wartości. Naciśnij na przycisk ENTER aby zaakceptować nowe ustawienia (lub QUIT aby je odwołać) i powrócić do Strony Sonaru. 122 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

131 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Korzystanie ze strony sonaru.... Zoom - funkcja umożliwiająca szybki wybór skali zoomu lub podziału ekranu. Kiedy wybrana jest inna skala niż opcja No Zoom [bez zoomu] wówczas Menu Ustawień (Adjustment Menu) wyświetli możliwość nowego wyboru opisane jako View [widok] lub Span [zakres]. Funkcja zoomu podzielona jest na sześć poziomów : 2X Split wyświetlane są dwa o zredukowanych wymiarach obrazy z sonaru w jednym czasie. Prawa połowa ekranu wyświetla kompletny obraz z sonaru w oryginalnej skali. Lewa połowa wyświetla część oryginalnego obrazu w 1/2 skali głębokości. 2X Zoom wyświetlany na całym ekranie obraz jest dwa razy powiększony (2x zoomed). 4X Split wyświetlane są dwa zredukowane obrazy: z prawej strony w oryginalnej skali głębokości i z lewej w 1/4 oryginalnej skali głębokości. 4X Zoom - wyświetlany na całym ekranie obraz jest cztery razy powiększony (4x zoomed). Btm (Bottom) Split - wyświetlane są dwa zredukowane obrazy: z prawej strony w oryginalnej skali głębokości i z lewej pokazujący obraz z powrotnego sygnału sonarowego od ustawionej odległości (głębokości). Wszystkie odczyty głębokości odczytywane są jako ta odległość. Btm (Bottom) Lock wyświetlany jest na całym ekranie obraz z powrotnego sygnału sonarowego z ustalonej odległości (głębokości). Informacja : Szybka zmiana zoomu in lub out na Stronie Sonaru dokonywana jest za pomocą przycisków In lub Out. Zatrzymanie funkcji Zoom następuje po naciśnięciu na przycisk Out aż zostanie wyświetlony komunikat No Zoom. 3 View / Span funkcja dostępna gdy została wybrana opcja Zoom (nie jest dostępna gdy wybrano No Zoom). Ustawienie View [widok] lub Span [zakres] umożliwia zmianę zakresu wielkości zoomu ekranowego. Jeśli wybrana jest opcja 2X Split lub 4X Split jedynie możliwe jest użycie zoomu dla lewej części ekranu. Jeśli wybrana jest opcja Bottom Split lub Bottom Lock wówczas funkcja Span umożliwia ustawienie z jakiej głębokości (z jak daleka) wyświetlane będą dane sonarowe. Gain funkcja umożliwiająca sterowanie czułością odbiornika sygnałów sonarowych i elastycznym wyborem co ma być wyświetlane. Aby zobaczyć więcej detali należy zwiększyć czułość. Aby zmniejszyć ilość wyświetlanych informacji lub aby oczyścić ekran należy zmniejszyć czułość. Target Level - funkcja umożliwiająca wybór kolorów do zobrazowania informacji sonarowych. Kolorowy słupek (Color Bar) widoczny po prawej stronie ekranu umożliwia zmianę ustawień. Duża procentowo ilość koloru na ekranie oznacza że odbierany jest silny sygnał sonarowy. Mała procentowo ilość koloru na ekranie oznacza że odbierany jest słaby sygnał sonarowy. Z tego ustawienia nie można zwiększyć lub zmniejszyć czułości odbiornika. Whiteline - funkcja umożliwiająca sterowanie w jaki sposób wyświetlane będą informacje na temat rodzaju dna (hard [twarde] lub soft [miękkie]). Kiedy funkcja Whiteline jest wyłączona wówczas dno wyświetlane jest na czerwono. Należy wybrać ustawienie Normal [normalne] lub 1-100% aby określać twardość podłoża. Zobacz na stronie 130 więcej informacji na ten temat. Frequency - funkcja umożliwiająca wybór częstotliwości sygnału dla przetwornika sonaru. Częstotliwość określona jako pitch [nachylenie dźwięku] oznacza że przetwornik wysyła i odbiera sygnały. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 123

132 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Korzystanie ze strony sonaru.... Depth Line funkcja umożliwiająca dodanie poziomej linii głębokości w poprzek ekranu i może być używana do pomiaru na jakiej głębokości znajdują się jakieś obiekty. Aktualna głębokość położenia linii widoczna jest w ramce po prawej stronie tej linii. Naciśnij do góry lub do dołu na PRZYCISK CENTRALNY aby przemieścić linię. Noise Reject - funkcja umożliwiająca włączenie filtru eliminującego niepożądanych szumów (zakłóceń) na Stronie Sonaru. Funkcja ta może być wyłączona (Off), wybierz opcję Normal (ustawianie automatyczne dla optymalnego wyświetlania) lub wybierz ustawienie ustalone w zakresie 1-100%. Kiedy wybrane jest ustalone ustawienie dla tej funkcji należy pamiętać że im wyższy jest procent tego ustawienia tym prawdopodobieństwo wskazania ryb lub struktury dna jest mniejsze. Zmiana wymiarów podzielonego ekranu. Można ustawić wielkość podziału ekranu dla funkcji Split. Ta opcja dostępna jest tylko pod warunkiem że wybrana jest skala zoomu inna niż opcja No Zoom. Aby zmienić rozmiary podziału dla Strony Sonar : 1. Będąc na Stronie Sonaru z aktywną funkcją Split [podział] naciśnij na przycisk MENU. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl linię Size Split i naciśnij na przycisk ENTER. 3. Przesuń poziomą podwójną strzałkę w lewo lub w prawo za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO aż ukaże się pionowa szeroka linia i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Jeśli chcesz odwołać tę czynność naciśnij na przycisk QUIT lub naciśnij na przycisk MENU podświetl opcję Stop Resizing i naciśnij na przycisk ENTER. Korzystanie ze wskaźnika na Stronie Sonaru. Można wyświetlić symbol wskaźnika ( ) dla wskazywania pozycji wykrywanych przez sonar i do oznaczania podwodnych punktów trasy. Dzięki temu można oznakować jakieś podwodne przeszkody stałe aby później łatwo je odnaleźć i wykorzystać dla lokalizacji np. ławic ryb. Kiedy ta funkcja jest wykorzystywana wówczas Strona Sonaru jest zatrzymana. Pomiar głębokości jest ciągle aktualizowany podczas gdy ekran się nie zmienia, a urządzenie nie pokazuje żadnych nowych danych z sonaru aż Strona Sonaru podejmie na nowo przewijanie. Aby oznaczyć podwodny punkt trasowy : 1. Będąc na Stronie Sonaru naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Show Pointer i naciśnij na przycisk ENTER. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO przesuń wskaźnik do miejsca gdzie chcesz oznaczyć punkt. Naciśnij na przycisk EN- TER. Zostanie wyświetlona Strona Nowych Punktów na Mapie (New Map Waypoint Page). 3. Aby zmienić nazwę, symbol lub głębokość (name, symbol, depth) podświetl właściwe pole i naciśnij na przycisk ENTER. Wykonaj właściwe zmiany i naciśnij na przycisk ENTER gdy tego dokonasz. 4. Na zakończenie podświetl OK i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Aby powrócić do standardowej Strony Sonaru naciśnij na przycisk QUIT lub naciśnij na przycisk MENU, podświetl linię Hide Pointer [ukryj wskaźnik] i naciśnij na przycisk ENTER. 124 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

133 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Ustawienia strony sonaru.... Ustawienia Strony Sonaru. Za pomocą zakładki Sonar w Menu Głównym można dokonać zmian ustawień Strony Sonaru. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Następnie należy wybrać pionową zakładkę Sonar a potem górną zakładkę Setup. Depth Number - funkcja umożliwiająca wybór jak skuteczne ma być cyfrowe uaktualnienie pomiaru głębokości. Opcja Fast Sonar update [szybkie uaktualnienie] umożliwia szybkie uaktualnienie i jest zalecana dla nisko szumowych wód o głębokości do 50 stóp. Opcja Auto jest najlepsza dla płytkich wód lub wysoko szumnych przestrzeni, posiada wolno aktualizowany ekran i jest najlepsza do korzystania gdy podróżujesz po wodach o często zmieniającej się głębokości. Jeśli urządzenie nie jest w stanie śledzić dna z jakiejś przyczyny wyświetlacz cyfrowy w okienku głębokości będzie migał abyś był ostrzeżony że urządzenie nie śledzi dna. Zakładka Sonar w Menu Głównym. Fish Symbols funkcja umożliwiająca wybór w jaki sposób na Stronie Sonaru będą wyświetlane obiekty pod wodą i informacje o podłożu. Jeśli wybierzesz opcję Off wówczas urządzenie będzie wyświetlało wszystkie dostępne informacje na temat środowiska podwodnego. Jeśli wybierzesz opcję fish symbol [symbole ryb] wówczas Strona Sonaru będzie wyświetlała tylko informacje o nich. Water Type - funkcja umożliwiająca wybór rodzaju wody po jakiej aktualnie żeglujesz. Rozchodzenie się ultradźwięków dla wody słodkiej i wody słonej jest inne i dlatego konieczny jest wybór w kolumnie Water Type aby być pewnym że odczyty są właściwe. Map Split Sonar Detail - funkcja umożliwiająca wybór jak wiele detali będzie wyświetlane na Stronie Mapy gdy wyświetlane są dane z sonaru. Opcja Full Range umożliwia wyświetlanie danych zgodnie z wyborem dokonanym w opcji Range na Stronie Sonaru bez względu na wybór w funkcji Zoom lub Bottom Lock. Opcja Maximum Detail wyświetla zarówno dla wybranej funkcji Zoom lub Bottom Lock dane na Stronie Sonaru. Keel Offset - funkcja umożliwiająca wprowadzenie do odczytu głębokości poprawki na długość kila. Dzięki temu pomiar odniesiony jest do końcówki kila w miejsce odczytu do płaszczyzny przetwornika. Należy wprowadzić dodatnią wartość długości kila. Jest również możliwe wprowadzenie ujemnej wartości dla skompensowania dużych wymiarów dużych jednostek pływających dla których kadłub zagłębia się wiele stóp w wodzie. Funkcja Keel Offset wpływa na odczyt głębokości. Transducer - funkcja umożliwiająca wybór typu przetwornika z którego korzystasz. Jeśli używasz umożliwiającego pomiar prędkości (speed-capable) przetwornika / czujnika wybierz opcję Temp, Spd. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 125

134 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Ustawienia strony sonaru.... Kalibracja prędkości względem wody. Jeśli wybrałeś opcję Temp, Spd dla przetwornika na zakładce Ustawień Sonaru (Sonar Setup) musisz dokonać kalibracji prędkości względem wody aby mieć pewność że prędkość Water Speed wyświetlana na urządzeniu jest prawidłowa. Kalibracja powinna być dokonana w wodzie spokojnej lub z niewielkim prądem (nurtem). Urządzenie automatycznie korzysta z prędkości względem ziemi wyliczonej przez GPS jeśli jest ona dostępna jako porównanie podczas kalibracji. Jeśli prędkość z GPS względem ziemi nie jest dostępna należy skorzystać z odczytu z dowolnego wskaźnika prędkości Twojej łodzi (nie zawsze jest on dokładny) lub ze stopera aby wyliczyć prędkość po pokonaniu większego dystansu. Po prostu podziel dystans przez zmierzony czas. Aby dokonać kalibracji prędkości względem wody : 1. Z zakładki Sonar, sub zakładki Setup za pomocą PRZYCI- SKU CENTRALNEGO podświetl pole Calibrate Water Speed i naciśnij ENTER. 2. Ustaw łódź na stałą prędkość. W dolnej części ekranu poniżej okienka kalibracji wyświetlane są dwie prędkości : maksymalna względem ziemi oraz maksymalna nie skalibrowana prędkość względem wody. Zanotuj Twoje maksymalne prędkość, zatrzymaj łódź i naciśnij ENTER. Kalibracja prędkości względem wody. 3. Domyślnie maksymalna prędkość względem ziemi jest wyświetlana automatycznie. Jeśli prędkość względem ziemi jest niedostępna wówczas maksymalna nie skalibrowana prędkość względem wody jest używana w jej miejsce. Jeśli nowa prędkość jest prawidłowa podświetl OK i naciśnij ENTER. Jeśli chcesz ręcznie dokonać kalibracji naciśnij ENTER kiedy prędkość jest podświetlona, wprowadź nową wartość prędkości i naciśnij ENTER. Jeśli łódź nie porusza się z wystarczającą prędkością lub czujnik prędkości nie dostarcza danych o prędkości, wyświetlany jest w dolnej części ekranu komunikat : Boat Is Not Moving Fast Enough To Calibrate [łódź nie porusza się wystarczająco szybko aby dokonać kalibracji]. Sprawdź czy kółko czujnika prędkości porusza się lub zwiększ bezpiecznie prędkość łodzi. Jeśli jest jakiś problem z czujnikiem prędkości lub gdy nie jest on zainstalowany wówczas w dolnej części ekranu będzie wyświetlany komunikat Water Speed Sensor Is Not Working [wodny czujnik prędkości nie pracuje]. Należy sprawdzić połączenia elektryczne do czujnika prędkości. 126 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

135 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Ustawienia strony sonaru.... Ustawienia wyświetlacza Sonaru. Można ustawić w jaki sposób wyświetlane będą informacje pochodzące z sonaru na ekranie. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Wybierz lewą pionową zakładkę Sonar a następnie wybierz Display z górnego rzędu zakładek. Flasher - Wybierz opcję On aby wyświetlać graficzny Flasher [migacz nadajnik błysków] który umieszczony w prawym rogu ekranu sonaru. Ten graficzny Flasher wyświetla strukturę i odbicia sygnału od podłoża podobnie jak prawdziwy migacz - nadajnik błysków. Temperature Graph - Wybierz opcję On aby wyświetlać w sposób graficzny temperaturę w dolnej części Strony Sonaru. Background Color - umożliwia wybór tła dla Strony Sonaru i dla podzielonej strony Mapy i Sonaru (Map Split). Zakładka ustawień wyświetlacza sonaru. Scale umożliwia wybór jak i gdzie wyświetlana będzie skala głębokości. Color Bar Wybierz opcję On aby wyświetlać gradient skali kolorów dla bieżącego poziomu celu (poziom odbieranego sygnału odbitego) (Target Level) ustawionego pod zakładką ustawień Sonar Setup. Strona Sonaru wraz z ze zmianami ustawień. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 127

136 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Zasada pracy sonaru.... Zasada pracy sonaru. Przetwornik zamontowany w Twojej łodzi nadaje fale ultradźwiękowe do dołu jeziora, rzeki czy morza. Kształt wysyłanej fali ma postać stożka. Kiedy fala ultradźwiękowa zderzy się z jakimś obiektem podwodnym takim jak dno, fragmenty stałej struktury lub ryby wówczas odbije się i powróci do przetwornika. Przetwornik zbiera wszystkie odbite sygnały ultradźwiękowe i wysyła je jako dane do obróbki do odbiornika GPSMAP 495 a następnie do wyświetlenia na ekranie. Dane o sytuacji podwodnej wyświetlane są na ekranie Sonaru w kolejności powrotu odbitego sygnału i odbioru przez przetwornik. Zasada pracy i właściwości wyświetlacza sonaru. Aby zrozumieć pracę sonaru należy wiedzieć że ultradźwiękowy przetwornik wysyła wiązkę promieniowania do dołu w kierunku dna podobnie jak latarka elektryczna. Wiązka ta jest wąska przy przetworniku sonaru i rozszerza się zmierzając do dna (przeszkody). Zobacz w części Zakres działania przetwornika więcej informacji na ten temat. Strona Sonaru nie wyświetla sytuacji pod woda w postaci trójwymiarowej, ekran jest dwu wymiarowy i wygląda podobnie jak zdjęcie akwarium. Jedynie głębokość na jakiej znajdują się zlokalizowane przedmioty / elementy pod wodą różni je od fotografii. Strona Sonaru nie wyświetla gdzie znajdują się zlokalizowane przedmioty / elementy w poziomie (horyzontalnie) tak jak to pokazuje rysunek poniżej. Ryba nie jest w rzeczywistości dokładnie nad drzewem chociaż tak to wygląda na Stronie Sonaru. Strona Sonaru. Ogólnie mówiąc jeśli jedyną rzeczą jaka znajduje się pomiędzy przetwornikiem a dnem jest woda wówczas pierwszy silny sygnał odbity od dna trafia wprost do przetwornika i jest to tzw. poziom sygnału odniesienia dla dna (bottom level). Zanikające wtórne sygnały odbite dostarczają detalicznych informacji danych. Silne sygnały odbite zobrazowane są na ekranie w ciemniejszych kolorach przy czym kolor czerwony oznacza najsilniejszy sygnał. Widok z góry na wodę. Strona Sonaru. 128 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

137 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Zasada pracy sonaru.... Zakres działania przetwornika. Obszar działania nadawanej fali ultradźwiękowej jest określony poprzez kąt stożka przetwornika i głębokości wody. Szerokie kąty stożka (40º) związane są z niską częstotliwością (50kHz) i umożliwiają penetrację większego obszaru do poszukiwania ryb do głębokości ok. 2/3 głębokości wody. Szeroki kąt stożka dostarcza mniej informacji detalicznych i uzyskanie mniejszej rozdzielczości. Tak jak pokazano to na rysunku po prawej kąt stożka 40º umożliwia penetrację obszaru o średnicy ok. 20 stóp na głębokości 30 stóp. Wąski kąt stożka (10º) związany jest z wysoką częstotliwością (200kHz) i umożliwia uzyskanie lepszej rozdzielczości i więcej małych detali ale nie pokazuje dużego obszaru potrzebnego np. do poszukiwania ryb. Kąt 10º umożliwia uzyskanie obszaru o szerokości równej ok. 1/5 głębokości wody. Tak jak pokazano to na rysunku po dalszej prawej kąt stożka 10º umożliwia penetrację obszaru o średnicy ok. 6 stóp na głębokości 30 stóp. Praca z dwoma częstotliwościami umożliwia uzyskanie najlepszego zakresu działania i najlepsze odczyty. Kąt stożka 40º (50 khz). Kąt stożka 10º (200 khz). GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 129

138 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Zasada pracy sonaru.... Biała linia. Moduł przetwornika ultradźwiękowego GSD 20 lub GSD 21 Sonder Module umożliwia określenie czy dno jest twarde czy miękkie. Kiedy fale ultradźwiękowe po odbiciu od dna powracają do przetwornika, wówczas gdy dno jest twarde odbity sygnał jest silniejszy niż od dna miękkiego. Cienka biała linia wskazuje miękką warstwę podłoża podczas gdy gruba biała linia wskazuje twardą warstwę podłoża. Normalnie czerwona linia jest używana do wskazywania punktu styku wody z podłożem. Ta linia układa się zgodnie z konturem dna wzdłuż znaczących obiektów ułożonych na nim. Odbiornik używa funkcji białej linii dla zobrazowania linii / warstwy dna dla łatwego rozpoznania. Termokliny. Ogólna definicja termoklin określa je jako gwałtowne przerwanie / zmiana temperatury wody w stosunku do zmian temperatury wody powyżej termoklin. Termokliny wyświetlane są w rozmytych kolorach. Jedną z unikalnych własności oferowanych przez firmę Garmin jest technologia See-Thru która umożliwia poprzez GPSMAP 495 odsłuch obu tj. zanikających i silnych sygnałów symultanicznie. Tak więc dla identyfikacji sygnałów powrotnych od ryb w najbardziej niekorzystnych warunkach i przeszkodach tak jak na przykład termokliny lub przysłanianie przez bliskie struktury stałe / przeszkody. Technologia See -Thru umożliwia że moduł przetwornika ultradźwiękowego GSD 20 lub GSD 21 Sonder Module może widzieć nawet poprzez termokliny co jest pomocne dla lokalizacji ryb gdzie aktualnie przebywasz. Biała linia włączona. Biała linia wyłączona. 130 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

139 Ustawianie i korzystanie z sonaru > Zakładka Sonar Temperature.... Zakładka Sonar Temperature. Informacja : Musisz odbierać właściwe dane sonarowe z innego urządzenia takiego jak przetwornik ultradźwiękowy Garmin GSD 20 lub GSD 21 Sounder Module aby były wyświetlane informacje temperaturowe. Sub zakładka Temperature [temperatura] wyświetla graficzny wykres zmian temperatury wody w odcinku czasowym. Wykres odczytywany jest w kierunku od prawej do lewej tak więc ostatnie pomiary temperatury znajdują najdalej od prawej stroniy. Linie punktowe na wykresie wyznaczają skalę temperaturową i odcinki czasu. Informacja : Wybierz opcję TEMP dla wybranego typu przetwornika (TRANSDUCER) na stronie ustawień Sonaru (Setup). Zobacz w części Ustawienia Strony Sonaru na stronie 125 więcej informacji. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne (Main Menu). Wybierz pionową lewą zakładkę Sonar a następnie górną sub zakładkę Temperature. Ustawienia ekranu wyświetlania temperatury. Graf zmian temperatury może być ustawiany poprzez wybór / zmianę skali temperaturowej (Temperature Scale) i czas / okres trwania pomiaru (Time Duration). Temperature Scale opcja umożliwiająca wybór rozpiętości temperaturowej z dostępnej listy. Wybór opcji Auto powoduje że odbiornik automatycznie wybierze najlepszą rozpiętość, możesz również wybrać ręcznie z dostępnego zakresu 2, 4, 6, 8, lub 10 stopni. Time Duration - opcja umożliwiająca wybór jak szybko lub jak wolno będzie przewijany zapis temperatury : krótki okres trwania oznacza szybkie przewijanie zapisu temperatury. Można wybrać okres trwania od 1 minuty do 2,5 godziny. Resetowanie (kasowanie) grafu temperatury. Aby skasować skalę zakresu dla grafu temperaturowego należy nacisnąć na przycisk MENU, podświetlić opcję Reset Auto Scale a następnie na przycisk ENTER. Jest to przydatne kiedy występuje duża rozpiętość skali temperaturowej związanej z dużymi jej zmianami. Można zresetować skalę tylko wówczas kiedy wybrana jest opcja Auto dla funkcji Temperature Scale. Aby przywrócić graf temperaturowy należy nacisnąć na przycisk MENU, podświetlić opcję Restore Defaults i następnie nacisnąć na przycisk ENTER. Zakładka Temperature. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 131

140 TIS > Informacje o ruchu w najbliższej przestrzeni... TIS (Informacje o ruchu w najbliższej przestrzeni). TIS dostarcza graficzny obraz informacji o ruchu w danej przestrzeni powietrznej do kokpitu samolotu który nie posiada zainstalowanego systemu TCAS (Traffic Collision Avoidance System - system zapobiegania kolizji w przestrzeni powietrznej). System TIS oparty jest o naziemne bazy które dostarczają informacji o wszystkich przebywających aktualnie w przestrzeni kontrolowanej (ATCRBS) samolotach wyposażonych w transpondery z modem A i C które przekazują specyficzne informacje. System TIS wykorzystuje naziemne czujniki sensory które w czasie rzeczywistym gromadzą te informacje aby wygenerować wynikowe informacje ruchowe. Informacja TIS Traffic jest dostępna tylko dla samolotów wyposażonych transponder z modem S takich jak Garmin GTX 330. Informacja TIS Traffic może być zobrazowana na ekranie GPSMAP 495. Wszystkie zebrane informacje pochodzą z samolotów posiadających działający transponder na pokładzie. Samolot z nie pracującym transponderem nie jest widziany przez system TIS. TIS obejmuje / zabezpiecza obszar w postaci cylindra o promieniu 7 mil morskich, powyżej 3500 stóp i poniżej 3000 stóp od zapytywanego samolotu. Zobacz na stronie 144 więcej informacji na temat podłączenia GPSMAP 495 z transponderem GTX 330 z modem S. Informacja: Jaka jest różnica pomiędzy systemem TCAS a TIS. Główną różnicą pomiędzy TIS a TCAS są źródła informacji o nadzorowanej przestrzeni. TCAS używa pokładowego urządzenia zapytującego (Interrogator) aktualizującego dane co pół sekundy. Natomiast TIS używa naziemnych terminali z modem S jako urządzenia zapytujące (Interrogator) i jego łączy cyfrowych a dane aktualizowane są co 5 sekund. Zakres dokładności dla TIS i TCAS jest podobny. Zasięg działania systemu TIS (nie jest przedstawiony w skali). OSTRZEŻENIE : System TIS nie jest przeznaczony do wykorzystywania jako system unikania kolizji w przestrzeni i nie zmniejsza on odpowiedzialności pilota aby patrzył i unikał innych samolotów. TIS nie powinien być używany do wykonywania manewrów unikowych. TIS jest przeznaczony tylko jako pomoc w gromadzeniu wizualnych informacji o innych samolotach podczas lotu w warunkach VMC (Visual Meteorogical Conditions warunki meteorologiczne do lotów z widzialnością). Wykonywanie manewrów unikowych nie jest rekomendowane, nie autoryzowane jako bezpośredni rezultat ostrzeżenia TIS. Podczas gdy TIS jest dużą pomocą dla unikania widzialnych przeszkód związanych z dużym natężeniem ruchu w przestrzeni to posiada pewne ograniczenia które muszą być w pełni poznane dla prawidłowego wykorzystania systemu. Większość z tych ograniczeń związana jest z obszarowym radarem wtórnym. Innymi słowy informacje otrzymywane z systemu TIS nie będą lepsze niż dostarczane do radarowego systemu kontroli obszaru ATC (Air Traffic Control). 132 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

141 TIS > Informacje o ruchu w najbliższej przestrzeni.... Ograniczenia TIS. System TIS nie jest przeznaczony do wykorzystywania jako system unikania kolizji w przestrzeni i nie zmniejsza on odpowiedzialności pilota aby patrzył i unikał innych samolotów. TIS nie powinien być używany do wykonywania manewrów unikowych podczas wykonywania lotów IMC (Instrument Flight Meteorological Conditions warunki meteorologiczne do wykonywania lotów wg przyrządów) lub w innych warunkach kiedy nie ma kontaktu wzrokowego z samolotami wlatującymi nagle w strefę. TIS jest przeznaczony tylko jako pomoc w gromadzeniu wizualnych informacji o innych samolotach podczas lotu w warunkach VMC (Visual Meteorological Conditions warunki meteorologiczne do lotów z widzialnością). Wykonywanie manewrów unikowych nie jest rekomendowane, nie autoryzowane jako bezpośredni rezultat ostrzeżenia TIS. Podczas gdy TIS jest dużą pomocą dla unikania widzialnych przeszkód związanych z dużym natężeniem ruchu w przestrzeni to posiada pewne ograniczenia które muszą być w pełni poznane dla prawidłowego wykorzystania systemu. Większość z tych ograniczeń związana jest z obszarowym radarem wtórnym. Innymi słowy informacje otrzymywane z systemu TIS nie będą lepsze niż dostarczane do radarowego systemu kontroli obszaru ATC (Air Traffic Control). System TIS pokazuje tylko samoloty z zainstalowanym i pracującym transponderem. System TIS opiera się obserwacji / zbieraniu informacji od transponderów z modem S które są obserwacyjnymi radarami wtórnymi podobnie jak ATCRBS (Air Traffic Control Radio Beacon System). System TIS może być sporadycznie wykorzystywany podczas wykonywania zakrętów lub innych manewrów. Praca systemu TIS zależy od dwu elementów : wzrokowej komunikacji pomiędzy samolotami i radarami z modem S. Mimo że antena transpondera montowana jest na zewnątrz struktury samolotu (przeważnie w jego dolnej części) sygnał odbierany przez bazową antenę systemu radaru może chwilowo zanikać. Inne ograniczenia i anomalie związane z systemem TIS znajdują się w wydawnictwie AIM (Aeronautical Information Manual Section Podręcznik Informacji Lotniczych Część 1-3-5). Zobacz na stronie 144 informacje na temat połączeń. Informacja : Firma Garmin nie jest odpowiedzialna za zasięg geograficzny transponderów z modem S. Praca stacji naziemnych jest nadzorowana przez FAA. Sprawdź w wydawnictwie Aeronautical Information Manual [Podręcznik Informacji Lotniczych] usytuowanie radarów naziemnych z modem S i ich zasięgów działania na obszarze USA. Informacja : System TIS nie działa na małych wysokościach na wielu obszarach USA szczególnie w regionach górskich. Również podczas lotów na niskich wysokościach (blisko ziemi) zasięg radaru dla tego obszaru jest niedostateczny a co za tym idzie wykrycie samolotu przez system TIS który pojawi się poniżej samolotu nadzorowanego nie jest możliwe. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 133

142 TIS > Ograniczenia TIS.... Informacje dla systemu TIS są gromadzone przez radar a następnie poddawane skanowaniu i przekazywane dalej torem cyfrowym. Powoduje to opóźnienie ok. 5 sekund w zakresie aktualności danych o sytuacji w przestrzeni. Kiedy istnieje potrzeba posiadania informacji o pozycji wlatującego samolotu do strefy w rzeczywistym czasie (real time) wówczas stacja naziemna TIS wykorzystuje przewidywany algorytm (predictive algorithm) zawarty w oprogramowaniu do śledzenia. Ten algorytm używa danych śladu trasy dla wyliczenia przewidywanej pozycji wlatującego do strefy samolotu i umożliwia następnie wyświetlenie jej na wyświetlaczu w kabinie samolotu. Czasami manewry samolotu powodują wprowadzenie błędu do tego algorytmu co może być widoczne na ekranie GPSMAP 495. Te błędy są głównie efektem błędnego odniesienia do informacji o kierunku lotu i wektora ruchowego docelowego śladu (będzie opóźniony); odległość i wysokość wlatującego do strefy samolotu będzie stosunkowo dokładna i może być użyta jako pomoc: patrz i unikaj. Poniżej przedstawiono niektóre przykłady takich błędów: Kiedy samolot nadzorowany lub samolot nagle wlatujący do strefy i wykonujący ostre lub nagłe manewry algorytm przewidywania może wyliczać nieprawidłową pozycję w poziomie aż do momentu ustabilizowania lotu. Kiedy szybko zbliżający się samolot wlatujący do strefy znajdzie się na kursie który przecina kurs samolotu nadzorowanego i wykonującego płytki zakręt (każdy wyprzedzający lub do przodu) i każdy inny samolot ostro zmieniający kurs na przestrzeni 1/4 mili morskiej wówczas system TIS wskaże samolot nagle wlatujący do strefy po przeciwnej stronie od nadzorowanego samolotu niż jest on w rzeczywistości. Są to stosunkowo rzadkie przypadki które są korygowane przez wiele radarów skanujących aż do ustabilizowania kursu samolotu. Użytkownicy systemu TIS mogą stanowić cenną pomoc w korekcji wadliwego działania systemu poprzez przekazywanie informacji o zaobserwowanych niepożądanych zjawiskach podczas lotu. Przekazujący te informacje powinni podać czas występowania zjawiska, jego lokalizację, rodzaj i typ samolotu i opisać obserwowane zjawisko; typ procesora i wersja oprogramowania dla transpondera może uzupełnić te informacje. Ponieważ kondycja systemu TIS jest monitorowana przez personel obsługowy a nie przez ATC zalecane jest aby wykryte wadliwe działanie systemu było sygnalizowane w następujący sposób : Za pomocą telefonu do najbliższego centrum obsługi lotniczej FSS. Do Nadzoru Lotniczego FAA z wykorzystaniem dokumentu Form , Safety Improvement, który jest wolny od opłat pocztowych. Te karty można uzyskać w : FAA FSS, General Aviation District Officers, Flight Standards Districts Officers i General Aviation Fixed Based Operation. 134 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

143 TIS > Symbolika TIS.... Odbiornik GPSMAP 495 otrzymuje informacje z systemu TIS z wykorzystaniem transpondera pracującego z modem S takim jak GTX 330 firmy Garmin. Aby skonfigurować wejście dla sygnału z systemu TIS : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU. Menu Główne (Main Menu) zostanie wyświetlone. 2. Podświetl zakładkę Setup. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz sub zakładkę Intarface. 4. Podświetl pole Serial Data Format i za pomocą PRZYCI- SKU CENTRALNEGO wybierz opcję TIS In. Symbolika TIS. Informacje o ruchu w najbliższej przestrzeni TIS wyświetlane są na ekranie GPSMAP 495 w postaci symboli zgodnych z symboliką TCAS (system unikania kolizji w przestrzeni lotniczej). Grafika wyświetlana jest w okienku ostrzeżeń oraz na Stronie Mapy. Informacje i ostrzeżenia ruchowe (Traffic Advisory TA) wyświetlane są w postaci symboli jako żółte pełne (ciągłe) okręgi. Wszystkie inne informacje ruchowe wyświetlane są w postaci symbolu wydrążonego białego diamentu. Dewiacja wysokości od własnego samolotu jest wyświetlana powyżej symbolu celu jeśli przedstawiana sytuacja ruchowa dotyczy strefy powyżej własnego samolotu lub poniżej jeśli przedstawiana sytuacja ruchowa dotyczy strefy poniżej własnego samolotu. Tendencja zmian wysokości jest przedstawiana symbolicznie ukierunkowaniem grotu strzałki : do góry >+500ft/min ; do dołu <-500 ft/min, albo brakiem symbolu gdy zmiana jest mniejsza niż 500 ft/min [stóp/min] niezależnie od kierunku. Pole statusu wyświetla jeden z poniższych komunikatów : Waiting For Data oczekiwanie na aktualny strumień danych TIS. Data Available dane TIS są odbierane z transpondera. Data Unavailable jest połączenie z transponderem ale dane TIS nie są dostępne. Lost Connection wykryto błąd lub połączenie z transponderem jest uszkodzone. Ostrzegawczy sygnał foniczny TIS jest również generowany kiedy ilość ostrzeżeń TA na ekranie GPSMAP 495 wzrasta z jednego skanu do następnego. Ograniczenie ostrzeżeń TA jedynie redukuje niedogodność otrzymywania ostrzeżeń spowodowanych zbliżaniem się samolotu. Na przykład gdy pierwsze ostrzeżenie TA jest wyświetlane na wyświetlaczu TIS użytkownik jest ostrzegany w sposób foniczny. Tak długo jak pojedynczy samolot pozostaje na ekranie TIS, nie są generowane następne alerty foniczne. Jeśli drugi (lub więcej) samolot zostanie wyświetlony na ekranie nowy sygnał foniczny zostanie wygenerowany. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 135

144 TIS > Odwzorowanie śladów obiektów będących w ruchu i okno ostrzeżeń.... Jeśli ilość ostrzeżeń TA na ekranie TIS zmniejsza się a następnie wzrasta nowe ostrzeżenie foniczne jest słyszalne. Ostrzeżenie foniczne TIS również jest generowane gdy nie są dostępne informacje TIS. Informacja : Okno Ostrzeżeń Ruchowych (Traffic Warning Windows) jest nie aktywne gdy samolot znajduje się na ziemi lub jego prędkość jest poniżej 30 knots lub gdy znajduje się on na trasowej ścieżce podejścia do lądowania. Poniższe ostrzeżenia foniczne TIS mogą być słyszalne : Traffic informacje o ruchu odebrano alarm TIS. Traffic Not Available informacje ruchowe niedostępne informacje TIS niedostępne lub znajdujesz się poza zasięgiem / zakresem. Informacja : Ostrzeżenia foniczne TIS mogą zostać wyłączone na stronie Menu Głównego (Main Menu) pod zakładką Sound. Odwzorowanie śladów obiektów będących w ruchu. Odwzorowanie śladów obiektów będących w ruchu na ekranie GPSMAP 495 jest wyświetlane jako docelowy wektor śladu trasy w postaci krótkich linii w odstępach 45º, jako przedłużenie kierunku przemieszczania się obiektu. Okno ostrzeżeń. Kiedy zbliża się przeszkoda w ruchu powietrznym wówczas pojawia się Okno Ostrzeżeń Ruchowych (Traffic Warning Windows). W oknie tym zostanie wyświetlony uproszczony fragment mapy. Naciśnij QUIT aby powrócić do poprzednio wyświetlanej strony. Okno Ostrzeżeń Ruchowych. 136 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

145 TIS > Strona mapy.... Strona Mapy. Sytuacja ruchowa z systemu TIS może być wyświetlana na Stronie Mapy. Aby dokonać konfiguracji tak aby sytuacja ruchowa TIS była wyświetlana na Stronie Mapy : 1. Naciśnij na przycisk PAGE aż zostanie wyświetlona Strona Mapy (Map Page). 2. Naciśnij na przycisk MENU. Opcje dla Strony Mapy zostaną wyświetlone. 3. Podświetl opcję Set Up Map i naciśnij na przycisk ENTER. 4. Podświetl sub zakładkę Map. 5. Wybierz opcję TIS Traffic, za pomocą PRZYCISKU CEN- TRALNEGO zmień odpowiednio skalę mapy (zoom). Podświetlanie symboli informacji ruchowych TIS podczas przemieszczania się po mapie. Kolejną właściwością Strony Mapy jest możliwość przemieszczania się po mapie. Zobacz na stronie 31 więcej informacji na ten temat. Kiedy ruchomy wskaźnik graficzny zostanie przemieszczony na symbol informacji ruchowej wówczas zostanie wyświetlona dodatkowa informacja o zakresie / zasięgu i wysokości separującej. Wyświetlanie dodatkowej informacji o zakresie / zasięgu i wysokości separującej z wykorzystaniem funkcji przemieszczania się po mapie. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 137

146 TIS > Procedury operacyjne TIS.... Procedury operacyjne TIS. System TIS ostrzega użytkowników systemu w sposób wizualny i foniczny w każdej chwili kiedy przewidywane jest nagłe wtargniecie intruza znajdującego się na tym samym lub krzyżującym się kursie. Użytkownik systemu nie powinien rozpoczynać wymijającego manewru korzystając tylko z informacji pochodzących z ekranu GPSMAP 495 lub tylko z ostrzeżeń ruchowych TA (Traffic Advisory). Wyświetlacz i ostrzeżenia ruchowe TA (Traffic Advisory) mają tylko pomagać w wizualnej lokalizacji sytuacji ruchowej z powodu braku wystarczającej rozdzielczości i zdolności koordynacji. Załoga latająca powinna próbować zbierać wizualne informacje o intruzie pojawiającym się nagle i utrzymywać bezpieczną separację zgodnie z odpowiednimi przepisami lotniczymi i ze swoją wiedzą praktyczną. Jeśli załoga latająca nie może wizualnie dostrzec wlatującego intruza powinna skontaktować się z centrum nadzoru lotniczego ATC aby otrzymać odpowiednie informacje dotyczące tego intruza. Bazując na powyższych procedurach należy dokonać minimalnych zmian wysokości lotu zgodnie z wymaganiami ruchowymi które nie są manewrami wymijającymi. Alerty ostrzegawcze TIS powinny powodować u załogi latającej zwiększenie czujności w identyfikacji wlatującego do strefy intruza samolotu. W każdej chwili kiedy pojawia się ostrzegawczy symbol ruchowy w postaci żółtego okręgu lub gdy słyszalne jest ostrzeżenie głosowe należy rozpocząć wizualne poszukiwanie wlatującego intruza. Kiedy się go odnajdzie należy utrzymywać kontakt wzrokowy aby bezpiecznie prowadzić operację. Warunki dla ostrzeżeń ruchowych TA. System TIS wyświetla ostrzeżenia ruchowe TA na ekranie GPSMAP 495 kiedy wlatujący do strefy samolot zbliży się do Twojego samolotu na kursie przecinającym się z Twoim (zdefiniowanym poprzez promień 0,5 mili morskiej w poziomie i relatywną wysokością ±500 ft) kursem w czasie 34 sekundy. 138 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

147 VHF Comm> Informacje ogólne.... VHF Comm. Odbiornik GPSMAP 495 może również wysyłać dane / informacje na temat częstotliwości do lotniczych urządzeń radiowych firmy Garmin. Aktualnie dostępne są dwa modele takich urządzeń tj. SL 30 nav / comm (radiostacja komunikacyjna i odbiornik nawigacyjny) i SL 40 comm (tylko radiostacja komunikacyjna). Zobacz na stronie 144 informacje na temat układu połączeń. UWAGA : Te układy połączeń nie posiadają akceptacji i zatwierdzenia Lotniczego Organu Nadzoru FAA. Jeśli wystąpią jakieś nieprawidłowości w pracy strojonych urządzeń SL 30/40 należy odłączyć odbiornik GPSMAP 495 od nich. Aby skonfigurować wyjście do VHF Comm : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU. Menu Główne (Main Menu) zostanie wyświetlone. 2. Podświetl zakładkę Setup. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz sub zakładkę Interface. 4. Podświetl pole Serial Data Format i za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO wybierz opcję TIS IN/NMEA & VHF Out lub Aviation In/NMEA & VHF Out. Te mody komunikacyjne wysyłają dane w formacie NMEA i informacje o częstotliwości. Następujące funkcje dostępne są teraz w urządzeniu radiowym : Zdalne przekazywanie z listy częstotliwości dla : odlotu, trasowe i przylotu do lotniska, Częstotliwości najbliższych stacji VOR (tylko dla SL 30). Informacja : Zobacz w podręczniku SL 30/40 User s Guide informacje na temat możliwości dostępu do zdalnego wyboru częstotliwości. Można również używać GPSMAP 495 do bezpośredniego strojenia częstotliwości zapasowych urządzeń radiowych wykorzystując zakładkę Comm podczas wyświetlania danych o lotnisku. Aby wybrać komunikacyjną częstotliwość zapasową : 1. Za pomocą ruchomego graficznego wskaźnika na mapie lub przycisku NRST wybierz lotnisko. 2. Podświetl sub zakładkę Comm. 3. Wybierz częstotliwość komunikacyjną Comm i naciśnij na przycisk ENTER. Teraz ta częstotliwość jest ustawiona poprzez slot w radiostacji jako zapasowa. Jeśli częstotliwość komunikacyjna posiada jakieś ograniczenia wówczas strona informacyjna o niej posiada graficzny przycisk TUNE [strojenie] który pełni tę samą funkcję. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 139

148 Dodatek > Specyfikacja techniczna.... Specyfikacja techniczna. Własności fizyczne : Wymiary Masa Wyświetlacz Obudowa Dodatek. 5,7 szer. x 3,2 wys. x 1,9 głębokość (14,5 x 8,1 x 2,8 cm) 14,2 uncji (0,40 kg) Przekątna 3,75 (9,5 cm), odblaskowoprzeźroczysty, 256 kolorowy wyświetlacz z tylnym podświetleniem (480x320 pixeli. Całkowicie pokryta gumą, wysokoudarowy stop plastyku, odporny na wodę zgodnie z normą IEC IPX-7 Temp. pracy 5ºF do 140ºF (- 15º C do +60º C) Zasilanie : Baterie Czas pracy baterii Zasilanie zewnętrzne Bezpiecznik Ładowalne akumulatory litowo-jonowe 5 do 15 godzin w zależności od czasu korzystania z podświetlenia tylnego ekranu VDC 3AG 1,5 Amp Charakterystyka działania Odbiornik Czas akwizycji Częstość aktualizacji danych Dokładność Dostosowany do pracy różnicowej, odbiornik 12 kanałowy ok. 15 sek. (start gorący) ok. 45 sek. (start zimny) ok. 5 min ( pierwszy czas / AutoLocate -automatyczna lokalizacja) 5 razy na sekundę, w sposób ciągły GPS 15 m (49 feet) RMS typowo dla 95% Dokładność dla systemu różnicowego DGPS (USCG) Dokładność dla systemu różnicowego DGPS (WAAS) Dokładność określenia prędkości Dynamika 3-5 m (10-16 feet), typowo dla 95% <3 m (10 feet), typowo dla 95% z korekcją DGPS 0,1węzła (knots) RMS w stanie ustalonym przeciążenia do 6g 140 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

149 Dodatek> Informacje dodatkowe.... Pomoc. Aby rozwiązać problemy, które nie zostały rozwiązane z użyciem niniejszego podręcznika należy skontaktować się biurem obsługi klienta w firmie GARMIN (GARMIN Customer Support) w USA pod telefonem W Europie należy skontaktować się Garmin (Europe) Ltd telefon 44 / (poza UK) lub (w tym i UK). Czyszczenie. Odbiornik GPSMAP 495 jest wykonany z materiałów o wysokiej jakości i nie wymaga innych prac obsługowych poza czyszczeniem. Należy czyścić urządzenie za pomocą miękkiej wilgotnej szmatki z użyciem mydła detergentowego a następnie wytrzeć suchą szmatką. Należy unikać chemicznych środków czyszczących i rozpuszczalników, które mogą uszkodzić plastikowe części. Składowanie GPSMAP 495. Nie należy trzymać GPSMAP 495 w miejscach narażonych na długotrwałą ekspozycję wysokiej temperatury, co może się zdarzyć (takich jak zamocowanie na specjalnym uchwycie w kabinie samochodu) i może spowodować trwałe jego uszkodzenie. Informacje własne użytkownika takie jak punkty trasowe, trasy itp. są trwale zapisane w pamięci bez konieczności zewnętrznego zasilania urządzenia. Jednakże zawsze dobrą praktyką jest wykonanie kopii najważniejszych danych przez ręczne ich zapisanie lub wprowadzenie do komputera PC (dane użytkownika mogą być przeniesione za pomocą opcjonalnego oprogramowania MapSource). Zanurzenie w wodzie. Odbiornik GPSMAP 495 jest wodoodporny zgodnie ze standardem określonym w IEC Standard IPX7. Urządzenie wytrzymuje zanurzenie do głębokości 1 m w czasie 30 minut. Przedłużenie okresu zanurzenia może spowodować jego uszkodzenie. Gdy urządzenie wpadnie do wody należy koniecznie dokładnie je wytrzeć i wysuszyć przed ponownym użyciem lub przed ładowaniem. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 141

150 Dodatek > Wyposażenie opcyjne.... Wyposażenie opcyjnie. Oprócz wyposażenia standardowego dostarczanego z każdym odbiornikiem GPSMAP 495 dostępne jest opcjonalne wyposażenie, które jest wymienione na następnej stronie. Wyposażenie to bardzo rozszerza możliwości operacyjne GPSMAP 495. Aby otrzymać części zamienne lub wyposażenie opcjonalne należy skontaktować się ze sprzedawcą wyrobów firmy GARMIN lub biurem obsługi klienta w firmie GARMIN (GARMIN Customer Support) w USA pod telefonem lub w Europie telefon 44-/ OSTRZEŻENIE: Wyposażenie dodatkowe GARMIN zostało zaprojektowane i sprawdzone do użytku z wyrobami firmy GARMIN. Wyposażenie oferowane do sprzedaży a wykonane przez innych producentów nie było testowane ani zaaprobowane do stosowania z wyrobami GARMIN. Używanie takiego wyposażenia może spowodować uszkodzenie GPSMAP 495 i utratę gwarancji. Auto Navigation Kit Zestaw części i dane mapowe do wykorzystania GPSMAP 495 w samochodzie. Non-Skid Friction Mount Przenośny uchwyt mocujący. Permanent and Temporary Adhesive Disks - Mocująca podstawa do stałego lub chwilowego zamocowania urządzenia w pojeździe. External Speaker with 12/24 Volt Adapter Cable - Zewnętrzny głośnik wraz z kablem zasilającym 12/24 Volt z gniazda zapalniczki samochodowej. PC Interface Cable kabel do podłączenia odbiornika z komputerem PC, Power / Data Cable - kabel do podłączenia GPSMAP do zasilania zewnętrznego i transmisji danych Programmable Data Cards Czyste karty danych - programowalnych o różnych pojemnościach. Możliwość załadowania ich mapami detalicznymi z dokładnością do ulic, punktów szczególnych, adresów biznesowych i numerów telefonów, dane morskie, informacje topograficzne i wiele innych pochodzących z płyty CD MapSource. Każdą kartę można załadować poprzez Twój GPSMAP 495 z użyciem kabla PC Interface Cable lub z użyciem portu USB i kabla Data Card Programmer [Programator kart danych]. USB Data Card Programmer Programowanie czystych kart danych z dużą prędkością z użyciem komputera PC. Carring Case Pokrowiec zabezpieczający GPSMAP 495 gdy nie jest używany, z pojemnikiem na karty danych, Protective Cover - mocowana na zatrzaski osłona na ekran i zabezpieczająca go przed porysowaniem, MapSource Software CD-ROMs Opcjonalne oprogramowanie MapSource na płytach CD dostarczające dużo detalicznych map kompatybilnych z GPSMAP 495 w tym BlueChart, Fishing Hot Spots i Topo. Pre-Programed Data Cards Karty danych wstępnie zaprogramowane mapami z użyciem GARMIN BlueChart lub Fishing Hot Spots. 142 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

151 Dodatek > Informacje na temat instalacji.... Informacje na temat instalacji. Połączenia kabla zasilania / transmisji danych. Kabel zasilania / transmisji danych łączy GPSMAP 495 ze źródłem napięcia stałego VDC i umożliwia dodatkowo połączenie z zewnętrznymi urządzeniami. Kolory przedstawione na poniższym schemacie pokazują właściwe połączenia. Wymienny bezpiecznik jest oznaczony jako 3AG 1,5Amp. Złącze kabla zasilania / transmisji danych. Informacja : Styk Alarm jest używany tylko w instalacjach morskich. Złącze zasilania / transmisji danych w odbiorniku GPSMAP 495. Informacja : Styki Audio (+) i Audio (-) przeznaczone są do podłączenia do instalacji samochodowej. Nie należy podłączać tych styków do układu intercomu lub audiopanelu bez wcześniejszej konsultacji z producentem. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 143

152 Dodatek > Informacje na temat instalacji.... Połączenie z transponderm z modem S GTX 330. Aby otrzymywać informacje dane ruchowe TIS z transpondera GTX 330 należy go połączyć z odbiornikiem GPSMAP 495 wykorzystując wolny pin formatu RS-232 OUT w transponderze, łącząc go z pinem Data In w GPSMAP 495. (Nie ma potrzeby podłączania GPSMAP 495 do pinu Data In w transponderze). Następnie należy dokonać odpowiedniej konfiguracji wyjścia RS- 232 w transponderze do stanu REMOTE + TIS i ustawić w GPSMAP 495 opcję Serial Data Format jako TIS In/NMEA & VHF Out. Więcej informacji na temat systemu TIS znajduje się na stronie 132 i w podręczniku GTX 330 Transponder Installation Manual. Połączenie z radiostacjami komunikacyjnymi VHF produkcji firmy Garmin. Aby zdalnie zmieniać częstotliwości w urządzeniu SL 40 comm (radiostacja komunikacyjna) lub SL 30 nav/com (radiostacja komunikacyjna i odbiornik nawigacyjny) należy podłączyć pin Data Out w GPSMAP 495 z pinem RxD w urządzeniu radiokomunikacyjnym. (Nie ma potrzeby podłączania urządzenia radiokomunikacyjnego do pinu Data In w GPSMAP 495). Ustaw w GPSMAP 495 opcję Serial Data Format jako TIS In/NMEA & VHF Out lub Aviation In/ NMEA & VHF Out. Więcej informacji na temat komunikacji w paśmie VHF znajduje się na stronie 139 i w odpowiednich instrukcjach instalacyjnych urządzeń comm/nav. 144 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

153 Dodatek > Informacje na temat instalacji.... Podłączenie GPSMAP 495 do komputera. Odbiornik GPSMAP 495 może być podłączony do komputera za pomocą dostarczonego w komplecie kabla USB. Można podłączyć odbiornik wprost do gniazda USB w komputerze lub poprzez specjalny adapter PC Interface Cable do gniazda komunikacyjnego szeregowego typu DB-9. Informacja : Przed podłączeniem kabla USB od odbiornika do komputera należy na nim najpierw zainstalować dostarczone oprogramowanie : MapSource, Trip&Waypoint Manager. Aby podłączyć odbiornik GPS do komputera należy : 1. Podłącz miniaturowe złącze kabla USB do dolnego - tylnego złącza w odbiorniku GPSMAP 495, tak jak pokazano to na rysunku po lewej stronie. 2. Gdy używasz kabla obustronnie zakończonego złączami USB wówczas podłącz większe złącze kabla USB Data Cable do wolnego gniazda USB w komputerze (rysunek po lewej stronie w środku). Gdy używasz dodatkowego PC Interface Cable podłącz większe złącze (DB-9) kabla do szeregowego portu komunikacyjnego w komputerze (rysunek po lewej u dołu). Informacja na temat sterowników USB. Sterowniki USB powinny zainstalować się automatycznie w komputerze podczas instalowania programu MapSource dostarczonego razem z GPSMAP 495. Gdy podłączysz GPSMAP 495 do gniazda USB komputera wówczas pokaże Ci on lokalizację tych sterowników dla tego urządzenia. Musisz zainstalować te sterowniki w odbiorniku tylko jeden raz. Gdy sterowniki zostaną zainstalowane komputer zawsze wykryje czy odbiornik GPSMAP 495 jest do niego podłączony. Sterowniki USB mogą być uaktualniane co jakiś czas. Uaktualnienia te dostępne są w Internecie na stronie: Korzystanie z programu ximage dla dostosowania symboli punktów trasowych. Program ximage umożliwia zmianę wyglądu wyświetlacza GPSMAP 495 za pomocą komputera PC. Można skopiować i zapisać w komputerze dowolny wygląd ekranu. Program ximage umożliwia również skopiowanie do komputera jakiegoś zmienionego przez użytkownika wyglądu ekranu i symboli punktów trasowych, ewentualne jego dodatkowe przekształcenie (jeśli posiadasz zainstalowany program do edycji) i przeniesienie go do innego kompatybilnego odbiornika GPS. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 145

154 Dodatek > Informacje na temat instalacji.... Program ximage można pobrać ze strony internetowej firmy Garmin: http// Instalowanie i wyjmowanie kart danych. W odbiorniku GPSMAP 495 można używać opcjonalnych kart danych Garmin dla wyświetlania danych i wykresów oraz map na ekranie lub zapisu danych na tych kartach. Należy zainstalować ją w odpowiednim gnieździe w dolnej części odbiornika. Karty instalować i wyjmować można w każdej chwili bez względu na to czy odbiornik jest włączony czy wyłączony. Można zapisywać różne informacje na karcie danych takie jak : BlueChart i MapSource (mapy detaliczne) do oprogramowania MapSource. Można kupić karty wcześniej zaprogramowane (preprogrammed) aby je stosować do GPSMAP 495. Karty danych nie są odporne na działania wody i nie powinny być wystawiane na działanie wilgoci lub działanie ładunków elektrostatycznych, powinny być przechowywana w opakowaniu firmowym dostarczonym razem z kartą. Aby zainstalować kartę danych : 1. Włóż kartę danych do dolnego gniazda (portu) opisem w stronę odbiornika. 2. Dociśnij lekko kartę w gnieździe. Nie używaj siły. Uchwyt karty jest odsłonięty (wystaje na zewnątrz) gdy karta jest prawidłowo umieszczona w gnieździe. 3. Jeśli odbiornik jest włączony wówczas usłyszysz ton potwierdzający prawidłowość. Po umieszczeniu karty z danymi odbiornik potrzebuje kilkanaście sekund aby odczytać zapisane dane. Gdy karta danych zostanie prawidłowo umieszczona w gnieździe i zaakceptowana zostanie wyświetlony ekran z informacjami na temat karty. Naciśnij na przycisk ENTER aby to potwierdzić. Jeśli po włożeniu karty nie zostanie ona rozpoznana wówczas wyjmij ją i umieść ponownie w gnieździe. Jeśli w dalszym ciągu karta ta nie zostanie rozpoznana wówczas skontaktuj się z firmą Garmin lub ze sprzedawcą wyrobów Garmin i poproś o pomoc. Aby wyjąć kartę danych : 1. Uchwyć za występ na karcie danych. Uchwyt rozłoży się dla ułatwienia wyjmowania karty. 2. Pociągnij kartę na zewnątrz w kierunku od złącza (portu) w dolnej części odbiornika. 3. Jeśli odbiornik jest włączony wówczas usłyszysz ton potwierdzający że karta została wyjęta. Interfejsy - połączenia. Poniższe formaty transmisji wykorzystywane są do połączeń zewnętrznych : firmowy GARMIN Differential GPS (DGPS), NMEA 0180, 0182, 0183 (wersja 1.5;2.0;2.3;3.01), ASCII Text Output, RTCM S.C input (wersja 2.0), oraz formaty firmowe Garmin do połączeń transpondera z modem S do odbioru danych TIS oraz do urządzeń radio/nawigacyjnych Garmin. Dla formatu NMEA 0183 wersja 3.01 są dostępne następujące zaaprobowane wyjściowe protokóły : GPRMC, GPGGA, GPGSA, GPGSV, GPGLL, GPBOD, GPRTE i GPWPL. Firmowe protokóły dla 146 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

155 Dodatek > Informacje na temat instalacji.... formatu NMEA wersja 3.01 to : PGRME, PGRMZ, OGRMM i PGR- MH. GPSMAP 495 zawiera również wejścia dla formatu NMEA wykorzystywane dla protokółów - BWC, DPT, MTW, VHW, VTG i XTE. Można załadować kopię firmowego protokółu komunikacyjnego (firmy GARMIN) z internetowej strony Odłączanie anteny GPS. Antenę GPS można odłączyć aby w jej miejsce podłączyć antenę zewnętrzną. Kiedy antena jest wyjęta wówczas złącze koncentryczne typu BNC jest wolne i gotowe do podłączenia kabla anteny zewnętrznej. Więcej informacji na temat podłączenia anteny zewnętrznej do GPSMAP 495 znajduje się w instrukcji instalacyjnej dołączonej do tej anteny. Aby odłączyć i usunąć antenę GPS : 1. Odłącz kabel zasilania zewnętrznego ze złącza w tylnej części odbiornika GPSMAP Obróć antenę w przybliżeniu na pozycję na godzinę 7-mą. Ustaw w linii prostej znacznik na antenie i na bloku. 3. Pociągnij delikatnie za antenę w kierunku od odbiornika GPSMAP 495. Wyjmowanie anteny GPS. GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 147

156 Dodatek > Zasada pracy systemu GPS.... Zasada pracy systemu GPS. Globalny System Określania Pozycji (GPS) oparty jest na systemie satelitów nawigacyjnych które tworzą sieć składająca się z 24 satelitów umieszczonych na orbitach przez Departament Obrony rządu Stanów Zjednoczonych. System GPS początkowo został stworzony do zastosowań militarnych jednakże w latach 80-tych zgodnie z rządową decyzja system został udostępniony cywilnym użytkownikom. System GPS działa we wszystkich warunkach atmosferycznych i obejmuje swym zasięgiem cały świat przez 24 godziny na dobę. Korzystanie z systemu jest bezpłatne. Więcej informacji na temat systemu GPS znajduje się na internetowej stronie firmy Garmin : można również pobrać elektroniczną wersję podręcznika GPS Guide for Beginners z witryny : Używane skróty GPS. Initialize czas do pierwszego określenia przez odbiornik GPS swojej aktualnej nowej pozycji i zebrania danych nawigacyjnych z satelitów. Po inicjalizacji odbiornik pamięta lokalizację i określa pozycję znacznie szybciej. Location dokładne i unikalne określenie pozycji bazujące na koordynatach (szerokości i długości geograficznej). Route Grupa punktów trasowych wprowadzonych do pamięci odbiornika GPS w sekwencji w jakiej chcesz nawigować. Co to jest system różnicowy GPS (DGPS)? Rządy : Ameryki Północnej i Kanady (między innymi) zleciły budowę stacji systemu różnicowego DGPS dla transmisji sygnałów korekcyjnych różnicowych. System ten pracuje (operuje) w rejonach przybrzeżnych i w rejonach nawigacyjnych wzdłuż rzek. Korzystanie z systemu jest bezpłatne, powinieneś jednak posiadać odpowiedni odbiornik sygnałów DGPS : odbiornik typu Beacon kompatybilny z formatem RTCM. Na stronie internetowej Straży Przybrzeżnej Stanów Zjednoczonych znajduje się więcej informacji o umiejscowieniu stacji sygnałów różnicowych. Pola dla odbiornika różnicowego. Status odbiornika różnicowego wyświetlany jest w dolnym lewym polu na Stronie GPS. Mogą być wyświetlane poniższe komunikaty : None nie jest podłączony opcjonalny Beacon odbiornika albo zablokowane jest połączenie na sub zakładce Interface w Menu Głównym (Main Menu) albo opcja WAAS jest wyłączona. Searching for WAAS - Opcja odbioru sygnałów systemu WAAS jest uaktywniona a odbiornik oczekuje na sygnał WAAS. Using WAAS Odbiornik odbiera sygnały korekcyjne systemu WAAS. Waypoint lokalizacja znajdująca się pamięci odbiornika GPS. 148 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

157 Dodatek > Zasada pracy systemu GPS.... Check Beacon Wiring urządzenie nie może połączyć się z odbiornikiem różnicowym DGPS. No Beacon Signal odbiornik DGPS jest podłączony ale nie przesyła danych w formacie RTCM do odbiornika GPS, Tuning Beacon urządzenie jest dostrajane ręcznie do częstotliwości DGPS, Using Differential urządzenie odbiera sygnały korekcyjne DGPS, Scanning for Beacon odbiornik DGPS wykonuje skanowanie dostępnych częstotliwości. Co to jest system WAAS/EGNOS? System nawigacyjny WAAS (Wide Area Augmentation System obszarowy system zwiększania dokładności określenia pozycji) został stworzonym przez FAA (Federal Aviation Administration) w celu poprawienia jakości sygnału GPS dla zwiększenia dokładności określania pozycji dla użytkowników w północnej Ameryce. W Europie odpowiednikiem systemu WAAS jest EGNOS. System tworzą satelity i około 25 referencyjnych stacji naziemnych usytuowanych wzdłuż Stanów Zjednoczonych dla monitorowania danych z satelitów GPS. Dwie główne stacje ulokowane na każdym wybrzeżu zbierają dane ze stacji referencyjnych i tworzą dane korekcyjne GPS w postaci komunikatów. Zgodnie z testami wykonanymi przez FAA we wrześniu 2002 zostało potwierdzone że system WAAS pozwala na określenie pozycji z dokładnością do 1-2 metrów w poziomie (horizontal) i 2-3 metrów w pionie (vertical) dla większości obszaru Stanów Zjednoczonych i części Alaski. System WAAS jest aktualnie jedynym dostawcą wypełniającym wymagania Minimum Operational Performance Standard (minimalne standardowe osiągi operacyjne) MOPS dla global Satelite Based Augmentation System (satelitarny system zwiększania dokładności) SBAS. Oprócz tego jest jeszcze kilka geostacjonarnych satelitów komunikacyjnych i lądowych stacji referencyjnych. Wszystkie systemy SBAS używają tej samej częstotliwości dlatego dowolny system SBAS powinien być kompatybilny dostarczając do Twojego odbiornika GPS dane o podwyższonej dokładności w dowolnej lokalizacji na Ziemi. Obecnie gdy uaktywniony jest system WAAS w Twoim odbiorniku GPSMAP 495 a znajdujesz się na obszarach które nie są objęte działaniem stacji naziemnych wówczas może zachodzić sytuacja że dokładność określania pozycji nie będzie większa nawet gdy odbierasz sygnały z systemu satelitarnego SBAS. Faktycznie może nawet następować pogorszenie dokładności niż odbiór informacji tylko z satelitów systemu GPS. W takim przypadku kiedy uaktywniony jest odbiór sygnałów WAAS w odbiorniku GPS odbiornik ten automatycznie będzie korzystać z metod pozwalających na uzyskanie najlepszej dokładności. Aby uaktywnić odbiór WAAS zobacz opis na stronie 6. Więcej informacji znajdziesz w Internecie na stronie : GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 149

158 Dodatek > Ustawienia systemu LORAN TD.... Ustawienia systemu nawigacyjnego LORAN TD. LORAN C jest radiowym systemem nawigacyjnym zarządzanym przez rząd Stanów Zjednoczonych i Amerykańską Straż Przybrzeżną. Nazwa LORAN została utworzona z pierwszych liter nazwy LOng RAnge Navigation (nawigacja dalekiego zasięgu). System LORAN pokrywa swoim zasięgiem cały obszar USA i wszystkie strefy przybrzeżne. Z perspektywy morskiej system jest używany do nawigacji oceanicznej i przybrzeżnej. Może być używany jako system uzupełniający dla bezpiecznego zawijania do portów i używany jest również przy nawigacji dla celów rekreacji jachtowej. LORAN TD właściwości. System LORAN TD (Time Delay opóźnienie czasowe) posiada właściwości umożliwiające łatwe przejście z korzystania ze wskazań LO- RAN na korzystanie z GPS. GPSMAP 495 automatycznie przetwarza koordynaty formatu GPS na LORAN TD dla tych którzy posiadają dane z LORAN dla ulubionych miejsc połowów ryb lub innych miejsc zapisanych w formacie TD. Dokładność tych przeliczeń wynosi ok. 30 m. Gdy odbiornik GPSMAP 495 ustawiony ma rodzaj pracy (format) jako LORAN TD wówczas symuluje on pracę odbiornika LORAN. Koordynaty położenia mogą być wyświetlane w formacie TD i wszystkie funkcje nawigacyjne będą przebiegały tak jak byś odbierał sygnały systemu LORAN. Korzystanie z formatu LORAN TD. Gdy tworzysz nowy punkt trasowy za pomocą koordynatów LORAN TD musisz prawidłowo wybrać i ustawić właściwy łańcuch systemu LORAN i stacje drugiego rzędu w polu Setup TD przed wpisaniem do pamięci tego punktu. Po wprowadzeniu punktu do pamięci zawsze ten łańcuch i stacje drugiego rzędu będą używane jako referencyjne dla niego. Jeśli wprowadzisz inny łańcuch LORAN wówczas zmień również stacje drugiego rzędu lub wprowadź zmianę w polu Setup TD, informacja na temat aktywnego punktu wyświetli te zmiany. Gdy nawigacja z użyciem GPSMAP 495 nie polega na korzystaniu z sygnałów LORAN dla tych celów wówczas następuje odniesienie do innego łańcucha GRI i / lub stacji drugiego rzędu a nawigacja korzysta z danych zawartych w pamięci. Pole pozycji w opcji LORAN znajduje się pod zakładką Units (jednostki) w Menu Głównym. Okienko Loran TD Setup (ustawienia Loran TD) zawiera pola dla wyboru numeru łańcucha GRI, stacji głównych i drugiego rzędu (Loran GRI-Chain Number, Primary, Secondary) oraz opóźnień TD (TD Offsets). 150 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi

159 Menu Główne > Ustawienia systemu LORAN TD.... Ustawienia LORAN TD w Menu Głównym : 1. Naciśnij dwukrotnie na przycisk MENU aby otworzyć Menu Główne. 2. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pionową zakładkę Setup. Wybierz zakładkę Location z górnego rzędu zakładek. 3. Za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO podświetl pole Location Format i naciśnij na przycisk ENTER. Strona ustawień LORAN TD. Usytuowanie sub zakładki Location. 4. Podświetl linię Loran TD i naciśnij na przycisk ENTER. 5. Podświetl przycisk graficzny Setup usytuowany z prawej strony pola Location Format i naciśnij na przycisk ENTER. Okno ustawień Loran TD zostanie wyświetlone. 6. Aby zmienić ustawienia w dowolnym polu podświetl to pole i naciśnij na przycisk ENTER, wybierz / wprowadź nowe ustawienia za pomocą PRZYCISKU CENTRALNEGO i naciśnij na przycisk ENTER. 7. Gdy tego dokonasz podświetl pole Save i naciśnij na przycisk ENTER. Jeśli aktywny kanał łańcucha GRI, stacje drugiego rzędu lub przesunięcie zostały zmienione przed utworzeniem punktu trasowego wówczas referencje dla tego punktu będą się odnosić do tego łańcucha GRI i stacji drugiego rzędu a ustawienia koordynatów TD będą z nią zgodne. Należy pamiętać że odbiornik GPS nie odbiera sygnałów systemu LORAN dla nawigacji a tylko prowadzi konwersje koordynatów TD dla pełnego użycia danych o długości / szerokości geograficznej (LAT / LON) przed zapisaniem do pamięci danych punktu trasowego lub używania go do bieżącej nawigacji. Dlatego odbiornik może służyć do nawigacji z użyciem koordynatów TD na całym świecie. Musisz zawsze znać właściwy numer kanału GRI, stacje drugiego rzędu aby utworzyć pozycję w formacie LORAN TD. Dla uzyskania więcej informacji na temat systemu formatów określania pozycji w systemie LORAN przeczytaj podręcznik LO- RAN TD Position Format Handbook który jest dostępny na stronie internetowej GARMIN : GPSMAP 495 Instrukcja obsługi 151

160 Dodatek > Układ współrzędnych i formaty lokalizacji.... Układ współrzędnych i formaty lokalizacji. Co to jest format lokalizacji? Układ współrzędnych bazuje na matematycznym modelu Ziemi. Co to jest układ współrzędnych? Układ współrzędnych jest matematycznym modelem Ziemi z przy- jest na mapie. Układ współrzędnych jest fizycznie reprezentowany bliżonym jej kształtem, i umożliwia wyznaczenie gdzie dana pozycja przez szereg stałych naziemnych budowli (jak np. stacje triangulacyjne), których pozycja została dokładnie określona dla celów referencyjnych (odniesienia). Linie południków i równoleżników na mapie posiadają odniesienie do położenia tych punktów. Każda mapa papierowa posiada układ współrzędnych i odbiornik GPSMAP 495 może je wykorzystywać. Jeśli wykonujesz nawigację i porównujesz koordynaty GPS z tradycyj- układ współrzędnych w odbiorniku GPS powinien być wybrany taki sam, jaki jest używany przez te pomoce gwarantuje to dokładną na- ną mapą papierową lub innymi pomocami referencyjnymi wówczas wigację. Twoja aktualna pozycja może być wyświetlana na ekranie odbiornika GPS w postaci koordynatów. Jednakże różne mapy używają różnych formatów do określania pozycji, odbiornik GPS firmy Garmin umożliwia Ci wybór najlepszego systemu koordynatów dla typów map, które używasz. Bardzo często używanym formatem jest długość i szerokość geograficzna wykorzystywana przez wszystkie typy odbiorników firmy Garmin. Można wybrać inny format określenia położenia z innym sys- lo- temem koordynatów na stronie Location Preferences (preferencje kalizacji). UTM / UPS (Universal Transverse Mercantor / Universal Po- lar Stereographic) [system współrzędnych siatki, który obrazuje sek- cje ziemi na płaskiej powierzchni] jest prostym w użyciu systemem siatki metrycznej stosowany często na topograficznych płaskich ma- pach USGS. Wiele innych siatek w tym i siatki definiowane przez użyt- kowników ( dla zaawansowanych użytkowników) może być również wybrane. Więcej informacji na temat korzystania z map papierowych z Twoim urządzeniem Garmina znajduje się w podręczniku Using a Garmin GPS with Paper Land Maps który jest dostępny w postaci elektronicznej w Internecie na stronie : _Manual.pdf. 152 GPSMAP 495 Instrukcja obsługi