WZORU UŻYTKOWEGO Y1. (2n Numer zgłoszenia: Data zgłoszenia:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA EGZEMPLARZ ARCHIWiLM 12^ OPIS OCHRONNY PL WZORU UŻYTKOWEGO Y1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (2n Numer zgłoszenia: Data zgłoszenia: ) Intel7: HO IR 43/04 (L4) Narzędzie do wykonywania połączenia zaprasowanego płaskich przewodów elektrycznych (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 26/98 ( 73) Uprawniony z prawa ochronnego: ELEKTROBUDOWA S.A, Katowice, PL (45) O udzieleniu prawa ochronnego ogłoszono: WUP 07/03 (72) Twórca wzoru użytkowego: Tadeusz Śliż, Katowice, PL Ryszard Tomaszewski, Katowice, PL 00 ON -

2 Ca C3g}tł Narzędzie do wykonywania połączenia zaprasowanego płaskich przewodów elektrycznych Przedmiotem wzoru użytkowego jest narzędzie do wykonywania połączenia zapra sowanego płaskich przewodów elektrycznych, zwłaszcza przewodów uziemiających wyko nanych z ocynkowanej bednarki stalowej o prostokątnym przekroju poprzecznym, zawiera jące matrycę szczękową oraz wgłębnik zaprasowujący. Z polskiego opisu patentowego numer znane jest narzędzie do wykonywania połączenia zaprasowanego elektrycznych przewodów aluminiowych wielodrutowych. Zna ne narzędzie stanowi matryca mająca dwie szczęki, z których każda zawiera wnękę roboczą mającą w przekroju poprzecznym postać połowy sześcioboku foremnego. Jedna ze szczęk matrycy w dnie swej roboczej wnęki ma nierozłącznie osadzony wgłębnik zaprasowujący (czop) o postaci stożka ściętego lub o postaci zbliżonej do klina, przy czym długość wgłębnika jest większa od głębokości wnęki roboczej w szczęce matrycy. Ponadto każda ze szczęk matrycy ma po obu stronach roboczej wnęki równolegle do niej usytuowany rowek, którego boki tworzą pomiędzy sobą kąt prosty, przy czym każdy z rowków przeznaczony jest do odprowadzania wypływki materiałowej powstającej podczas wykonywania połą czenia zaprasowanego przewodów. Znane narzędzie funkcjonuje następująco: szczękę wyposażoną we wgłębnik zapra sowujący zamocowuje się do tłoka znanej, ręcznej praski hydraulicznej a drugą szczękę matrycy zamocowuje się nieruchomo w korpusie tej praski. Końce łączonych ze sobą alu miniowych przewodów wielodrutowych, z których każdy w przekroju poprzecznym ma postać koła, umieszcza się współosiowo w okrągłej złączce rurowej. Następnie koniec złączki umieszcza się w roboczej wnęce nieruchomej szczęki matrycy i za pomocą jej szczęki ruchomej koniec ten zaprasowuje się tak, że w przekroju poprzecznym ma postać sześcioboku foremnego, przy czym w jednym z boków złączki wykonuje się jednocześnie dodatkowe zaprasowanie, za pomocą wgłębnika ruchomej szczęki matrycy. W ten sam spo-

3 2 sób zaprasowuje się drugi koniec złączki rurowej na przewodzie elektrycznym. Wypływka materiałowa powstająca podczas zaprasowania przedostaje się do rowków w szczękach matrycy, a w końcowej fazie zwierania się szczęk - wypływka zostaje odcięta przez ich krawędzie. Znane narzędzie dobrze spełnia swą funkcję odnośnie do połączenia przewodów elek trycznych o przekroju kołowym, usytuowanych współosiowo. Natomiast narzędzie to nie może być wykorzystane do wykonania - przy użyciu złączki rurowej - zaprasowanego po łączenia płaskich przewodów elektrycznych, zwłaszcza uziemiających przewodów magi stralnych wykonanych z ocynkowej bednarki stalowej o prostokątnym przekroju poprzecz nym. Problem ten jest szczególnie ważny w przypadku, gdy łączone ze sobą płaskie prze wody powinny być w rurowej złączce usytuowane zakładkowo - z uwagi na konieczność zachowania założonej rezystancji połączenia i/lub uzyskania wymaganej wytrzymałości me chanicznej połączenia na działanie sił zewnętrznych. Z tych powodów dla płaskich przewo dów, zwłaszcza uziemiających, stosuje się znane połączenie zakładkowe: śrubowe, spawane lub zgrzewane, bez pośrednictwa złączki rurowej. Wykonawstwo tych połączeń jest jednak uciążliwe i niejednokrotnie szkodliwe dla zdrowia (opary). Zagadnieniem technicznym wymagającym rozwiązania jest zmodyfikowanie znanego narzędzia tak, aby było możliwe wykorzystanie go do wykonania zaprasowanego połącze nia płaskich przewodów elektrycznych, zwłaszcza uziemiających, usytuowanych zakładko wo lub współosiowo w złączce rurowej. Istota wzoru użytkowego polega na tym, że matrycę narzędzia stanowi jedna szczęka a zaprasowujący wgłębnik umieszczony jest na trzonku, przy czym matryca ma pierście niowy występ usytuowany współosiowo z jej roboczą wnęką. Zaprasowujący wgłębnik ma oporową stopę, której zewnętrzna, obwodowa krawędź stanowi znak kontrolny, przy czym na czołowej powierzchni wgłębnik ma znak kontrolny. Trzonek ma mocujący trzpień, a w przekroju poprzecznym ma postać wieloboku foremnego. Narzędzie według wzoru użytkowego jest łatwe i tanie w wykonawstwie, umożliwia przy zastosowaniu złączki rurowej wykonanie połączenia zaprasowanego płaskich przewo dów elektrycznych usytuowanych względem siebie zakładkowo lub współosiowo. Narzę dzie może bardzo efektywnie współpracować ze znaną, ręczną praską hydrauliczną lub me chaniczną ogólnego przeznaczenia - co sprawia, że może ono być wykorzystane w różnych warunkach montażowych, np. w terenie. Narzędzie jest szczególnie przydatne do wykony wania połączenia odcinków przewodów uziemiających magistralnych i/lub ich przyłączy

4 3 bocznych, wykonanych z ocynkowanej bednarki stalowej, np. o grubości 3 do 4,5 mm i szerokości 20 do 30 mm - a więc praktycznie w całym użytecznym zakresie wykorzystania jej do celów elektrotechnicznych, przy czym dokonuje się tego za pomocą jednego zestawu: matryca - wgłębnik. Dzięki temu, że wgłębnik zaprasowujący umieszczony jest na trzonku, możliwe jest dogodne i łatwe indywidualne zamocowanie do w tłoku praski ręcznej, a na stępnie efektywne wykorzystanie całej jej siły nacisku. Oporowa stopa wgłębnika zaprasowującego umożliwia wykonywanie wysoce powtarzalnych połączeń, gdyż głębokość wgniecenia jest stała. Narzędzie sprawia, że wypływka materiałowa powstająca podczas wykonywania połączenia zaprasowanego zostaje zgromadzona w roboczej wnęce matrycy oraz odpowiednio w niej ukształtowana. W wyniku tego nie jest konieczne (jak dotychczas) mechaniczne usuwanie wypływki, przy czym uformowana wypływka umożliwia zwiększe nie poprzecznego przekroju połączenia, co dodatnio wpływa na jego parametry elektryczne oraz mechaniczne. Natomiast dzięki temu, że matryca ma pierścieniowy występ możliwe jest łatwe, ręczne naprowadzenie złączki rurowej na roboczą wnękę matrycy tak, aby wgniecenie wykonane za pośrednictwem wgłębnika zaprasowującego było usytuowane we wzdłużnej płaszczyźnie symetrii tej złączki. Przedmiot wzoru użytkowego uwidoczniony jest na rysunku, na którym fig. 1 przed stawia narzędzie w widoku z boku, w częściowym przekroju osiowym; fig. 2 - matrycę na rzędzia w widoku W oznaczonym na fig. 1; fig. 3 zaprasowujący wgłębnik narzędzia w wi doku Wl oznaczonym na fig. 1; fig. 4 - narzędzie zamontowane w znanej, ręcznej prasce hydraulicznej; fig. 5 - w przekroju osiowym połączenie zaprasowane płaskich przewodów elektrycznych usytuowanych zakładkowo w złączce rurowej, wykonane za pomocą narzę dzia, a fig. 6 przedstawia w przekroju osiowym połączenie zaprasowane płaskich przewo dów elektrycznych usytuowanych współosiowo w złączce rurowej, wykonane za pomocą narzędzia według wzoru użytkowego. Narzędzie stanowi zestawienie, utworzone z jednoszczękowej matrycy 1 i funkcjo nalnie z nią sprzężonego zaprasowującego wgłębnika 2. Matryca ma postać zbliżoną do prostopadłościanu i w osi swej symetrii ma cylindrycznie ukształtowaną roboczą wnękę 3 o głębokości G. Matryca od strony zaprasowującego wgłębnika 2 ma płaskie ścięcie 4, któ re sprawia, że utworzony jest występ 5 o postaci pierścienia kołowego, usytuowany współ osiowo z jej roboczą wnęką 2. W każdym z obu krótszych boków matryca ma blokujący otwór 6 usytuowany w pobliżu jej płaskiego ścięcia 4 a w ściance, usytuowanej przeciwle głe do tego ścięcia, ma dwa mocująco - centrujące rowki 7 usytuowane prostopadle do jej

5 4 dłuższych boków. Zaprasowujący wgłębnik 2 ma postać stożka ściętego, a jego robocza długość L jest mniejsza lub równa głębokości G roboczej wnęki 3 matrycy. Od strony swej większej podstawy zaprasowujący wgłębnik 2 ma oporową stopę 8, za pośrednictwem któ rej umieszczony jest na trzonku 9 mającym nagwintowany, mocujący trzpień K) usytuowa ny współosiowo z tym wgłębnikiem, przy czym trzonek w przekroju poprzecznym ma po stać sześcioboku foremnego. Zewnętrzna, obwodowa krawędź oporowej stopy 8 stanowi kontrolny znak Z, przy czym na czołowej powierzchni zaprasowującego wgłębnika 2 znaj duje się wklęsły kontrolny znak Zl. Narzędzie według wzoru użytkowego funkcjonuje następująco: matrycę 1 osadza się nieruchomo w korpusie znanej, ręcznej hydraulicznej praski J_l, za pośrednictwem mocują co - centrujących rowków 7 oraz blokujących otworów 6, w których umieszcza się bolce. Natomiast w tłoku praski osadza się trzonek 9 z zaprasowującym wgłębnikiem 2, za po średnictwem mocującego trzpienia U). Pomiędzy matrycą 1 a wgłębnikiem 2 umieszcza się płaską, rurową złączkę \2 zawierającą zakładkowo lub współosiowo usytuowane płaskie, elektryczne przewody H, 14 stanowiące np. odcinki magistralnego przewodu uziemiające go wykonanego z ocynkowanej bednarki stalowej o prostokątnym przekroju poprzecznym, o grubości 3 do 4,5 mm i szerokości 20 do 30 mm. Rurową złączkę 12 umieszcza się na powierzchni pierścieniowego występu 5_ matrycy i złączkę ręcznie wycentrowuj e się wzglę dem roboczej wnęki 3 matrycy. Następnie uruchamia się tłok praski i za pośrednictwem za prasowującego wgłębnika 2 wykonuje się wgniecenie J_5 w rurowej złączce 12 oraz w przewodach H, 14. Wgniecenie \5_ wykonuje się do chwili, aż oporowa stopa 8 zapra sowującego wgłębnika zetknie się z powierzchnią złączki rurowej i obwodowa krawędź tej stopy, stanowiąca kontrolny znak Z zostanie odciśnięta na tej powierzchni, przy czym w momencie odciskania tego znaku, zostaje również odciśnięty drugi kontrolny znak Zl na dnie wgniecenia 15 w złączce rurowej. Optyczne stwierdzenie istnienia obu kontrolnych znaków Z, Zl stanowi o tym, że zaprasowane połączenie płaskich przewodów 13,14 zosta ło wykonane prawidłowo. Wypływka materiałowa, powstająca podczas wykonywania po łączenia zaprasowanego, tworzy wybrzuszenie 16 o postaci odcinka kuli, które zostaje uformowane w roboczej wnęce 3 matrycy narzędzia. Rzecznik Patentowy ^ ^ mgrinż. Stftrągaw Fatyga "ELEKTROBUDOWA"S.A Katowice, ul. Porcelanowa 12 tel. (032) fax REGON:

6 H bmgfi Zastrzeżenia ochronne 1. Narzędzie do wykonywania połączenia zaprasowanego płaskich przewodów elek trycznych, zwłaszcza przewodów uziemiających wykonanych z ocynkowanej bednarki sta lowej o prostokątnym przekroju poprzecznym, zawierające matrycę szczękową oraz zaprasowujący wgłębnik, znamienne tym, że matrycę (I) stanowi jedna szczęka a zaprasowujący wgłębnik (2) umieszczony jest na trzonku (9). 2. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że matryca (1) ma pierścieniowy występ (5) usytuowany współosiowo z jej roboczą wnęką (2). 3. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że zaprasowujący wgłębnik (2) ma oporową stopę (8). 4. Narzędzie według zastrz. 3, znamienne tym, że zewnętrzna, obwodowa krawędź oporowej stopy (S) stanowi kontrolny znak (Z). 5. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że zaprasowujący wgłębnik (2) na czołowej powierzchni ma kontrolny znak (Zl). 6. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że trzonek (9) ma mocujący trzpień (10). 7. Narzędzie według zastrz. 1, znamienne tym, że trzonek (9) w przekroju po przecznym ma postać wieloboku foremnego. Rzecznik Patentowy mgr ini. S^mfławTatyga DYREiKTOR dsll Tcchiiicznych Członek Zaj^adu. nit. TadeuszZamch "ELEKTROBUDOWA" S.A. \ Katowice, ul. Porcelanowa 12 tel. (032) fax REGON:

7 Rzecznik Patentowy rf^ąfis mgr mi* StaiwśOwFat^atyga "ELEKTROBUDOWA" S.A Katowice, ul. Porcelanowa 12 tel. (032) fax REGON; D

8 -2- ^ *..= v- U L S^M Fig. A Ł^~ /" Rzecznik Patentowy mgr inż. Sta&ftaw'Fatyga "ELEKTROBUDOWA" S.A Katowice, ul. Porcelanowa 12 DYREKTOR tel. (032) fax \\is\tec?e!?h^fh REGON amch