KS. IRENEUSZ CELARY ROLA WIERNYCH ŚWIECKICH W ŻYCIU I AKTYWNOŚCI PASTORALNEJ KOŚCIOŁA W UJĘCIU INSTRUKCJI REDEMPTIONIS SACRAMENTUM
|
|
- Bronisław Kwiecień
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 134 KS. IRENEUSZ CELARY PERSPECTIVA T T Legnickie Studia Teologiczno-Hi sto rycz ne Rok IV 2005 Nr 1 KS. IRENEUSZ CELARY ROLA WIERNYCH ŚWIECKICH W ŻYCIU I AKTYWNOŚCI PASTORALNEJ KOŚCIOŁA W UJĘCIU INSTRUKCJI REDEMPTIONIS SACRAMENTUM Aktywność pastoralna Kościoła jest obecnie nie do pomyślenia bez współpracy ze świeckimi, którzy powinni być świadomi swego powołania na świadków Chrystusa we wszystkich okolicznościach życia. Przez sakrament chrztu świętego 1 wszyscy wierni są równi co do godności i działania, na skutek czego każdy, zgodnie z własną pozycją i zadaniem współpracuje w budowaniu Ciała Chrystusowego (KPK 208). Świeckim przysługuje zatem prawo sprawowania kultu Bożego, zgodnie z przepisami własnego obrządku (KPK 214). Wolno im też powierzać urzędy kościelne oraz posługi liturgiczne (KPK ) 2 szczególnie, gdy to doradza konieczność Kościoła, z braku szafarzy, także świeccy, (...) mogą wykonywać pewne obowiązki w ich zastępstwie, mianowicie: posługę słowa, przewodniczyć modlitwom liturgicznym, udzielać chrztu, a także rozdzielać Komunię świętą zgodnie z przepisami prawa (KPK 230, par. 3). O roli i misji świeckich w Kościele i we współczesnym świecie jest również mowa w posynodalnym dokumencie Christifideles laici. W adhortacji tej zwrócono także uwagę na trudności i niebezpieczeństwa, których nie brak na posoborowej drodze laikatu (ChL 2). W dokumencie skierowano przede wszystkim uwagę na dwie pokusy, 1 Zob. S. SZCZEPANIEC. Liturgię celebruje cała wspólnota. Liturgia Sacra 2:1996 nr 3-4 s Zob. T. SINKA. Podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym. W: Msza święta. Red. W. Świerzawski. Kraków 1992 s
2 Rola wiernych świeckich 135 którym ulegają niektórzy świeccy: z jednej strony chodzi o ich zbytnie angażowanie się oraz przejmowanie przez nich posług kapłańskich, a z drugiej strony o zaniedbywanie specyficznych dla nich powinności, wypływających z ewangelii, na polu zawodowym, społecznym, gospodarczym, kulturalnym i politycznym (por. ChL 2). O nadużyciach oraz trudnościach w dziedzinie liturgii, zwłaszcza związanych ze sprawowaniem Eucharystii, przeczytać możemy w najnowszej Instrukcji Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Redemptionis sacramentum o zachowaniu i unikaniu pewnych rzeczy dotyczących Najświętszej Eucharystii, ogłoszonej 25 marca 2004 r. Na interesujący nas temat w dokumencie tym czytamy, że Dla dobra wspólnoty oraz całego Kościoła Bożego niektórzy z wiernych świeckich zgodnie z tradycją słusznie i chwalebnie wykonują pewne funkcje podczas sprawowania świętej liturgii (RS 43). Instrukcja pochwala w ten sposób wielorakie zaangażowanie się ludzi świeckich w duszpasterską działalność Kościoła, odwołując się przy tym do dotychczasowych dokumentów Magisterium Kościoła. Jednakże oprócz bardzo pozytywnej oceny tej działalności, Instrukcja znajduje także negatywne aspekty tego zagadnienia. Wydaje się bowiem, że tak należy rozumieć zawarte tutaj stwierdzenie, iż powinno się zdecydowanie unikać niebezpieczeństwa zaciemniania uzupełniającego się podziału czynności pomiędzy duchownymi i świeckimi (RS 45). 1. Teologiczne podstawy współpracy duchowieństwa z laikatem. W rozdziale II Instrukcji przedstawione zostały teologiczne podstawy współpracy wiernych świeckich z duchowieństwem. Przypomniana tutaj została nauka Kościoła o powszechnym kapłaństwie wiernych oraz o kapłaństwie urzędowym (por. RS 36). Oba te zakresy kapłaństwa zakotwiczone są w jedynym kapłaństwie Chrystusa. Zwrócono też uwagę na istotne różnice oraz granice, których świeccy nie mogą w tym zakresie przekroczyć (por. RS 42-47). Instrukcja przypomina naukę Soboru Watykańskiego II, że liturgia jest wykonywaniem kapłańskiego urzędu Jezusa Chrystusa (por. RS 36). Tak postawiony problem stawia nas wobec pytania o podmiot liturgii, o jej Sprawcę, o zasadniczego liturga 3. Na in- 3 Por. W. GŁOWA. Współpraca duchowieństwa z laikatem w ewangelizacji parafii przez liturgię. Liturgia Sacra 4:1998 nr 2 s. 236.
3 136 KS. IRENEUSZ CELARY teresujące nas pytanie Katechizm Kościoła Katolickiego tak pisze: Liturgia jest «czynnością» całego Chrystusa. Ci którzy obecnie ją celebrują poprzez znaki, którymi się posługują uczestniczą już w liturgii niebieskiej, gdzie celebracja w całej pełni jest komunią i świętem (KKK 1136). Pierwszorzędnym zatem podmiotem liturgii jest Jezus Chrystus, który «siedząc po prawicy Ojca» i rozlewając Ducha Świętego na swoje Ciało, którym jest Kościół, działa obecnie przez sakramenty ustanowione przez Niego w celu przekazywania łaski. Sakramenty są widzialnymi znakami (słowa i czynności), zrozumiałymi dla człowieka. Urzeczywistniają one skutecznie łaskę, którą oznaczają, za pośrednictwem działania Chrystusa i przez moc Ducha Świętego (KKK 1084). Nasz Zbawiciel jest zatem Sprawcą liturgii, będąc Pośrednikiem między Bogiem i ludźmi (por. 1Tym 2, 5) oraz Arcykapłanem Nowego Przymierza (por. Hbr 8, 1-2). Obecność Jezusa Chrystusa w każdej czynności liturgicznej należy również pojmować jako aktualną oraz realną. Jest to obecność aktualna, to znaczy obecność hic et nunc tutaj i teraz. Chrystus bowiem za każdym razem, w każdej czynności liturgicznej, aktualizuje swoją obecność, aby dokonać danej czynności (to On chrzci, On odpuszcza grzechy). Jako narzędziem posługuje się liturgiem drugorzędnym, którego funkcja będzie zawsze narzędziowa i służebna 4. Odpowiadając na wyżej postawione pytanie należy również przypomnieć, że w liturgii w tak wielkim dziele, przez które Bóg otrzymuje doskonałą chwałę, a ludzie uświęcenie, Chrystus zawsze przyłącza do siebie Kościół, swoją Oblubienicę umiłowaną, która wzywa swego Pana i przez Niego oddaje cześć Ojcu wiecznemu (KL 7; KKK 1089). Jezus Chrystus zatem nigdy nie działa w liturgii sam, lecz w pełnej łączności ze swoją Oblubienicą Kościołem. Podmiotem działań liturgicznych staje się zatem i Kościół jako Ciało Chrystusa oraz zgromadzenie liturgiczne w całej swej strukturze hierarchicznej. Stąd też wszystkie czynności liturgiczne nie są czynnościami prywatnymi, lecz kultem Kościoła, będącego «sakramentem jedności», a Kościół to lud święty, zjednoczony i zorganizowany pod zwierzchnictwem biskupów. Dlatego czynności liturgiczne należą do całego Ciała Kościoła, uwidaczniają je i na nie oddziałują. Poszczególnych natomiast jego członków dosięgają w różny sposób, zależnie od stopnia święceń, urzędów i czynnego udziału (KL 26). Chcąc być w zgodzie z tym określeniem Konstytucji o liturgii świętej należy więc 4 Tamże.
4 Rola wiernych świeckich 137 stwierdzić, że całe Ciało Kościoła jest Celebransem poszczególnych czynności liturgicznych, a nie tylko kapłan przewodniczący zgromadzenia liturgicznego (por. KKK ). W celebracji sakramentów całe zgromadzenie jest więc «liturgiem», każdy według swojej funkcji, ale «w jedności Ducha», który działa we wszystkich (KKK 1144). Stąd też Instrukcja zwraca naszą uwagę na fakt, że liturgia nie jest czynnością prywatną. Nie może jej za taką uważać kapłan, który ją sprawuje nie tylko dla wiernych, ale przede wszystkim razem z nimi (por. RS 37). Wiernym nie może być to obojętne, co czyni kapłan w ich imieniu, dla nich oraz z nimi. Liturgia jest bowiem sprawą całego Kościoła, całego ludu Bożego, a nie tylko hierarchii kościelnej. I cały lud Boży sprawujący liturgię jest za nią odpowiedzialny, za jej należyty przebieg i za korzyści płynące z niej dla poszczególnych wiernych. Stąd podział funkcji w zgromadzeniu liturgicznym i chętne ich spełnianie przez wiernych. W podstawach teologicznych Instrukcja mówi również o jedności i różnorodności zadań urzędowego kapłaństwa (por. RS 36-37). W innym zaś miejscu podkreśla niezastąpiony charakter oraz niezbędność urzędowego kapłaństwa we wspólnocie wiernych (por. RS 146). Tutaj bowiem nie można wzorować się na strukturach oraz kryteriach społeczności politycznych. Instrukcja stwierdza bowiem wyraźnie, że bez kapłaństwa niemożliwa jest egzystencja wspólnoty Kościoła i posługi kapłańskiej (por. RS 42). Należy w końcu postawić pytanie, na jakiej podstawie Kościół jest podmiotem czynności liturgicznych. Instrukcja odpowiada na to pytanie w następujący sposób: Celebracja Mszy św. jako czynność Chrystusa i Kościoła, jest ośrodkiem całego życia chrześcijańskiego zarówno dla Kościoła powszechnego, jak i dla partykularnego oraz dla poszczególnych wiernych (RS 36). Można więc powiedzieć, że cały Kościół sprawujący liturgię (hierarchia przez sakrament kapłaństwa i wierni na mocy chrztu i bierzmowania) jest kapłański. W Konstytucji dogmatycznej o Kościele czytamy na ten temat takie słowa: Chrystus Pan, Kapłan wzięty spośród ludzi (por. Hbr 5, 1-5), nowy lud «uczynił królestwem i kapłanami Bogu Ojcu swemu» (Ap 1, 6; por. 5, 9-10). Ochrzczeni bowiem poświęcani są przez odrodzenie i namaszczenie Duchem Świętym, jako dom duchowy i święte kapłaństwo, aby przez wszystkie właściwe chrześcijaninowi uczynki składać ofiary duchowe i głosić moc Tego, który wezwał ich z ciemności do swego przedziwnego światła (por. 1P 2, 4-10). Toteż wszyscy uczniowie
5 138 KS. IRENEUSZ CELARY Chrystusa, trwając w modlitwie i chwaląc wspólnie Boga (por. Dz 2, 42-47), samych siebie składać mają na ofiarę żywą, świętą, miłą Bogu (por. Rz 12, 1), wszędzie mają głosić świadectwo o Chrystusie, a tym, którzy się tego domagają, zdawać sprawę z nadziei życia wiecznego, która jest w nich (por. 1P 3, 15). Kapłaństwo zaś powszechne wiernych i kapłaństwo urzędowe, czyli hierarchiczne, choć różnią się istotą, a nie stopniem tylko, są sobie jednak wzajemnie przyporządkowane; jedno i drugie bowiem we właściwy sobie sposób uczestniczy w jedynym kapłaństwie Chrystusowym (KK 10). Kościół święty lud Boży jest zatem podmiotem wszystkich czynności liturgicznych. Ujawnia się to przede wszystkim w sprawowaniu Ofiary eucharystycznej (por. RS 36). Kościół uniwersalny, stanowiący podmiot czynności liturgicznych, przedstawia się więc nie jako wielkość abstrakcyjna i anonimowa, lecz jako konkretne zgromadzenie liturgiczne, sprawujące daną świętą czynność, w określonym miejscu 5. Instrukcja zwraca wreszcie naszą uwagę na to, że Kościół nie gromadzi się z ludzkiej woli, lecz że jest powołany przez Boga w Duchu Świętym i przez wiarę odpowiada na darmowe Jego powołanie (RS 42). To Duch Święty jest duszą Kościoła Chrystusowego, to On nieustannie ożywia liturgię. Jest także pierwszym jej animatorem. Gromadzi wierzących, kontynuuje zgromadzenie liturgiczne, staje się w nim źródłem wewnętrznej komunii. W ten sposób pełni rolę mista- goga oraz uświęciciela 6. Wszystkie bowiem dzieła liturgiczne doko- nują się w mocy Ducha Świętego (por. KL 6) 7. Duch Święty stoi również u początków oraz u celu każdego z sa- kramentów. Sakramenty święte posiadają bowiem swoją skuteczność dzięki Jego mocy. W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy takie słowa: W tym sakramentalnym udzielaniu misterium Chrystusa Duch Święty działa w taki sam sposób jak w innych czasach ekonomii zbawienia: przygotowuje Kościół na spotkanie z Jego Panem, przypomina i ukazuje Chrystusa wierze zgromadzenia, uobecnia i aktualizuje misterium Chrystusa swoją przekształcającą mocą, a wreszcie jako 5 Por. J. NOWAK. Apostolski wymiar liturgii. W: Refleksja nad encykliką Ecclesia de Eucharistia vivit o Eucharystii w życiu Kościoła. Materiały z sympozjum dla osób konsekrowanych pod patronatem Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (Jasna Góra, X 2003). Red. S. Cichy. Katowice 2004 s Zob. J. JANICKI. Misterium paschalne Chrystusa centralnym wydarzeniem Kościoła. Collectanea Theologica 65:1995 nr 4 s. 105 nn. 7 Wydarzenia zbawcze są aktualizowane w liturgii dzięki działaniu Ducha Świętego. Zob. W. HRYNIEWICZ. Nasza Pascha z Chrystusem. Lublin 1987 s
6 Rola wiernych świeckich 139 Duch komunii jednoczy Kościół z życiem i posłaniem Chrystusa (KKK 1092). Szczególnym miejscem działania Ducha Świętego jest Eucharystia (por. RS 42) 8. Bez tego działania eucharystyczna anamneza by- łaby tylko zwykłym powtórzeniem psychologicznym czy pewnym chłodnym rytem. Duch Święty łączy jednak dokonujące się na ołtarzu działanie z czynem Jezusa. Jest w pełni Duchem Zmartwychwstania oraz Pięćdziesiątnicy dającym nowe życie całemu stworzeniu i rozszerzającym radość zmartwychwstania na cały świat. Nie dziwi zatem fakt, że szczególnie w Eucharystii znajdujemy błaganie o przyjście Ducha Świętego (por. KKK 1104). Duch Święty daje wreszcie zadatek nowego, wiecznego życia. Antycypuje przyszłość oraz pozwala jej zakosztować; daje jej przed- smak, ale równocześnie wzywa do pokuty. Tak jak czasy Kościoła są czasami Ducha Świętego, tak liturgia, w której urzeczywistnia się dzieło zbawienia, jest miejscem, w którym rozkwita działalność Trzeciej Osoby Boskiej. 2. Różne formy współpracy duchowieństwa i wiernych w liturgii. Liturgia już ze swej natury, czyli jako czynność społeczna, domaga się współpracy wszystkich, którzy w niej uczestniczą. Współpraca ta najbardziej dostrzegalna jest wtedy, gdy wszyscy spełniają to, co do nich należy, czy to na mocy sakramentu święceń lub konsekracji biskupiej, czy przez udział w kapłaństwie powszechnym na mocy chrztu oraz bierzmowania (por. KL 28). Stąd też w zgromadzeniu liturgicznym należy wyróżnić posługi wynikające ze święceń (diakonat, sakrament święceń i konsekracja biskupia), posługi udzielane w specjalnym obrzędzie (lektorat, akolitat) oraz posługi zlecone czasowo przez rektora kościoła (organista, psalmista, kantor, usługujący do mszału, krzyża, świec, chleba, wina, wody i kadzielnicy) 9. Instrukcja już we wprowadzeniu podkreśla, że Wszyscy wierni mają prawo do prawdziwej liturgii, a w sposób szczególny do celebracji Mszy świętej, która winna być taka, jaką chciał i ustanowił Kościół, tak jak określają przepisy w księgach liturgicznych oraz w innych normach i aktach prawach (RS 12). 8 Por. NOWAK. Apostolski wymiar. s Zob. W. GŁOWA. Posługi i funkcje w zgromadzeniu liturgicznym. W: Mszał księgą życia chrześcijańskiego. Red. B. Nadolski. Poznań 1989 s
7 140 KS. IRENEUSZ CELARY Instrukcja stwierdza też, że Wierni mają prawo, aby władza kościelna sprawowała pełne i skuteczne kierownictwo nad świętą liturgią, aby liturgia nigdy nie była postrzegana jako «prywatna własność kogokolwiek, ani samego celebransa, ani wspólnoty, w której sprawuje się sakramenty» (RS 18). Stąd też dla dobra całej wspólnoty Kościoła niektórzy z wiernych świeckich zgodnie z tradycją słusznie i chwalebnie wykonują pewne funkcje podczas sprawowania świętej liturgii (RS 43). Aby jednak liturgia była sprawowana w sposób godny i należyty Wszyscy, «czy to wyświęceni szafarze, czy świeccy wierni, pełniący swój urząd, winni wykonywać tylko to, co do nich należy», oraz podczas samej celebracji liturgicznej, jak i podczas jej przygotowania niech dbają, aby liturgia Kościoła była sprawowana godnie i pięknie (RS 44). Równocześnie Instrukcja przypomina o zasadniczej różnicy pomiędzy kapłaństwem powszechnym i kapłaństwem służebnym (por. RS 36), jak również o absolutnej potrzebie kapłana z mocą święceń podczas sprawowania Eucharystii (por. RS 42). A czyni to dlatego, ponieważ Istnieje pilna konieczność i powszechna zgoda, aby wyeliminować w tej dziedzinie wszelką dwuznaczność i dostarczyć lekarstwo na trudności, jakie pojawiły się w ostatnich latach. Z wielką ostrożnością trzeba roztropnie więc używać wyrażeń typu «wspólnota celebrująca» lub «celebrujące zgromadzenie» (RS 42). a) Głoszenie słowa Bożego. Omawiając udział świeckich w posłudze słowa, Instrukcja przypomina, że kapłan celebrujący może zlecić głoszenie homilii kapłanowi koncelebrującemu lub niekiedy, zależnie od okoliczności, także diakonowi, nigdy zaś osobie świeckiej (RS 64). Zakaz ten dotyczy również alumnów seminariów, studentów teologii, asystentów duszpasterskich, nie wyłączając również wszelkich grup, ruchów, wspólnot lub stowarzyszeń świeckich (RS 66). Bardzo cenna jest natomiast pomoc świeckich w wypełnianiu pewnych, bardziej lub mniej ważnych funkcji (RS 147). Szczególnie bardzo wysoko należy ocenić funkcję katechistów (por. RS 148), zwłaszcza na terenach misyjnych oraz posługę asystentów pastoralnych (por. RS 149).
8 Rola wiernych świeckich 141 b) Celebracje niedzielne w nieobecności kapłana. Tam, gdzie brakuje kapłanów, celebracje niedzielne są prowadzone przez wiernych nie wyświęconych 10. Zawsze jednak powinny one być zgodne z duchem oraz normami wydanymi przez kompetentną władzę kościelną, a przewodniczący im wierny musi posiadać spe- również stosować formuły modlitewne dla nich przewidziane 11. Poza cjalny mandat od biskupa. Świeccy, przewodnicząc liturgii, mają tym uczestnicy tych celebracji muszą zdawać sobie sprawę z tego, że należy jednak starannie unikać wszelkiego pomieszania między tego rodzaju zgromadzeniami a celebracją eucharystyczną (RS 165). c) Nadzwyczajny szafarz Eucharystii. Instrukcja przypomina, że Nadzwyczajny szafarz Komunii świętej będzie mógł udzielać Komunii jedynie w przypadku braku kapłana lub diakona (RS 158). O dopuszczeniu wiernych świeckich do sprawowania funkcji nadzwyczajnego szafarza Eucharystii decyduje biskup diecezjalny, który wydaje odpowiednie normy szczegółowe, harmonizujące z prawem uniwersalnym Kościoła. Wierni ci powinni być należycie pouczeni z zakresu doktryny eucharystycznej, natury swej posługi, przepisów, które trzeba zachować dla okazania należytego szacunku wobec Najświętszego Sakramentu oraz na temat dyscypliny dotyczącej dopuszczania do Komunii. Tę funkcję zaś mogą oni spełniać jedynie wtedy, gdy nie ma szafarzy zwyczajnych (biskup, prezbiter oraz diakon), albo gdy oni wprawdzie są, ale z powodu jakiejś przeszkody (np. sędziwy wiek) nie mogą udzielać Komunii św., względnie gdy liczni wierni przystępują do Komunii św. i celebracja Eucharystii, bez pomocy, trwałaby zbyt długo (zob. RS 158). Podsumowanie Zasadniczym postulatem Instrukcji jest podkreślenie prawdy, że Eucharystia, budując Kościół, właśnie dlatego tworzy komunię między ludźmi. Dlatego Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wyraża życzenie, aby również dzięki gorliwemu zastosowaniu norm przypomnianych w tej Instrukcji, słabość ludzka nie była przynajmniej przeszkodą do działania owego Najświętszego Sakramentu Eucharystii (RS 185). 10 Zob. KONGREGACJA KULTU BOŻEGO. Dyrektorium celebracji niedzielnych w nieobecności kapłana Christi Ecclesia (2 VI 1988) (nr 22). Notitiae 24:1988 s. 371 n.
9 142 KS. IRENEUSZ CELARY W obecnych bowiem czasach, kiedy podejmowany jest wysiłek nowej ewangelizacji, wzajemne uzupełniające się misje kapłanów oraz świeckich w posłudze Eucharystii mają wielkie znaczenie. Instrukcja potwierdza to, że są one równie niezbędne oraz wyjaśnia, na czym polega ich odmienność i wzajemna komplementarność. Słusznie przestrzega przed tym, żeby unikać niebezpieczeństwa zaciemniania uzupełniającego się podziału czynności pomiędzy duchownymi i świeckimi (RS 45). Współpraca kapłanów i świeckich na polu liturgii wymaga odpowiedzialności za Kościół, specyficznej dla każdej ze stron. Wymaga również jedności ukazanej w Instrukcji między posługą przewodzenia Eucharystii a przewodzenia wspólnocie, która to jedność odpowiada sakramentalnemu charakterowi Kościoła. Odmienność zadań sprawia też, że głoszenie homilii i sprawowanie Eucharystii jest zastrzeżone wyłącznie dla kapłana. Fakt, że kapłaństwo sakramentalne nie może być w żaden sposób zastąpione, wyznacza granice między zadaniami kapłanów i świeckich (por. RS 161). Jest zatem rzeczą zrozumiałą, że zasady i normy przypomniane przez Instrukcję nakazują, aby wierni świeccy, współpracując z posługą pasterską kapłanów, otrzymali także stosowną formację biblijną i liturgiczną (por. RS 170). Kościoły partykularne, a zwłaszcza biskupi i kapłani muszą zadbać o zapewnienie należytej formacji doktrynalnej swoim świeckim współpracownikom tak, aby i oni mogli wypełniać swoje specyficzne zadania z głębokim sensus Ecclesiae; zarazem powinni też odczuwać konieczność rozwijania duszpasterstwa powołań, aby wzrastała liczba kandydatów do kapłaństwa służebnego 12. ROLE OF LAICAL BELIEVERS IN LIFE AND PASTORAL ACTIVITY OF THE CHURCH IN THE LIGHT OF INSTRUCTION REDEMPTIONIS SACRAMENTUM S u m m a r i e s Redemptionis sacramentum instruction was published on 25 March This instruction emphasizes that participation of priests and laical people in the Eucharist is indispensable. It also explains what distinctness and complementarity of both these missions consist in: priestly and laical persons. Proper 11 Por. GŁOWA. Współpraca duchowieństwa z laikatem. s Tamże. s
10 Rola wiernych świeckich 143 serve of laical persons is not possible without assurance them suitable doctrinal formation. Only deeply going of the laical into meaning and thinking of the Church sensus Ecclesiae guarantee that their specific tasks will be fulfiled appropriately. Tłum. Jarosław Sempryk
Wpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47
1. Określenie sakramentu kapłaństwa. Sakrament kapłaństwa (święcenie kapłańskie) jest to sakrament Nowego Prawa, ustanowiony przez Chrystusa Pana. W sakramencie tym udzielona zostaje duchowa władza i dana
Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.
I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy
Temat: Sakrament chrztu świętego
Temat: Sakrament chrztu świętego UWAGA! Do spotkania należy przygotować obrzędy chrztu świętego (powinny być dostępne w zakrystii) oraz w miarę możliwości drugą część spotkania przeprowadzić w kościele
Eucharystia. (Konstytucja o liturgii Soboru Watykańskiego II nr 47).
Eucharystia Pan Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy, usta nowił Eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, aby w niej na całe wieki, aż do swego przyjścia, utrwalić Ofiarę Krzyża i tak umiłowanej Oblubienicy
1) Zapalenie świecy i wypowiedzenie słów Światło Chrystusa (uczestnicy odpowiadają Bogu niech będą dzięki ).
Temat: Struktura Mszy Świętej Modlitwa Eucharystyczna. Do spotkania należy przygotować: świecę, zapałki, porozcinaną tabelkę z ostatniej strony potrzebną do aktywizacji grupy, długopisy i kartki do konkursu.
Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DOROSŁYCH DO PRZYJĘCIA SAKRAMENTÓW WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO
INSTRUKCJA O PRZYGOTOWANIU DOROSŁYCH DO PRZYJĘCIA SAKRAMENTÓW WTAJEMNICZENIA CHRZEŚCIJAŃSKIEGO 1. Wtajemniczenie chrześcijańskie oznacza proces chrystianizacji, czyli stawania się chrześcijaninem. Złożony
2. Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom
2. Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom 1. Na mocy sakramentu chrztu świętego wszyscy wierni uczestniczą w kapłańskim, prorockim i królewskim
M O D L I T W A P O W S Z E C H N A
M O D L I T W A P O W S Z E C H N A MODLITWA WIERNYCH Jest modlitwą błagalną lud odpowiada na słowo Boże przyjęte z wiarą i zanosi do Boga prośby wykonując wynikającą z chrztu funkcję kapłańską Powinna
George Augustin. Powołany do radości. Z przedmową. kardynała Waltera Kaspera. Przekład. Grzegorz Rawski
George Augustin Powołany do radości t wo j e ż y c i e w k ap ł a ń s t w i e Z przedmową kardynała Waltera Kaspera Przekład Grzegorz Rawski Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 SPIS TREŚCI PRZEDMOWA
Celebracja zamknięcia Roku Wiary
Celebracja zamknięcia Roku Wiary W czasie Mszy św. niedzielnej 24 listopada 2013 roku. Jest to uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata. 1. Przed Mszą św. wiernym rozdaje się świece i zapala się paschał
Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnej
Wskazania Konferencji Episkopatu Polski dotyczące homilii mszalnej Wstęp Przepowiadanie słowa Bożego jest pierwszorzędnym zadaniem Kościoła, przez które urzeczywistnia on swoją istotę i zadanie otrzymane
CUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP
CUD MSZY ŚWIĘTEJ WSTĘP Chciałbym postawić na początku pytanie: Co to znaczy, że Msza święta jest największym cudem świata? Żeby na nie odpowiedzieć, proponuję rozważyć tryptyk eucharystyczny: strukturę
SPIS TREŚCI. Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5
SPIS TREŚCI Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały I Synodu Diecezji Legnickiej... 5 Modlitwa do Maryi w intencji nowej ewangelizacji diecezji legnickiej... 6 Wykaz skrótów... 8 Wstęp... 9 I. HISTORIA
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Spotkanie kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej
Spotkanie kandydatów na nadzwyczajnych szafarzy Komunii świętej Felieton z IV spotkania kolejnego, trzeciego już kursu, organizowanego przez Wydział Duszpasterski Kurii Metropolitalnej Szczecińsko-Kamieńskiej
INSTRUKCJA W SPRAWIE USTANAWIANIA I FORMACJI NADZWYCZAJNYCH SZAFARZY KOMUNII ŚWIĘTEJ
INSTRUKCJA W SPRAWIE USTANAWIANIA I FORMACJI NADZWYCZAJNYCH SZAFARZY KOMUNII ŚWIĘTEJ WPROWADZENIE Kościół jest wspólnotą, w której każdy wierny powinien czynnie współdziałać z Chrystusem w dziele zbawienia
Adwent i Narodzenie Pańskie
Kościół dom czekający na każdego Adwent i Narodzenie Pańskie CZŁOWIEK ISBN 9788387487645 Wydawca: Archidiecezja Poznańska Redakcja: ks. Szymon Stułkowski Ilustracja (str. tytułowa): Stanisław Barbacki
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (Łk 1, 35) A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego
Temat: Przestrzeń celebracji - prezbiterium, ołtarz, ambona, miejsce przewodniczenia
Temat: Przestrzeń celebracji - prezbiterium, ołtarz, ambona, miejsce przewodniczenia 1. Zapalenie świecy. 2. Modlitwa do Ducha Świętego. 3. Wprowadzenie w tematykę spotkania: - wszystkie miejsca, w których
Sakramenty - pośrednicy zbawienia
Sakramenty - pośrednicy zbawienia SAKRAMENTY W Kościele jest siedem sakramentów: chrzest, bierzmowanie (chryzmacja), Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, sakrament święceń, małżeństwo. ----------------------------------
Kryteria ocen z religii klasa IV
Kryteria ocen z religii klasa IV dopuszczający znajomość podstawowych modlitw chrześcijańskich: Ojcze nasz, Pozdrowienie Anielskie..., formuła spowiedzi świętej, warunki sakramentu pokuty, wyjaśnienie
WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY. w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH. KLASY II i III
WYMAGANIA PROGRAMOWE I KRYTERIA WYMAGAŃ z KATECHEZY w SZKOLE PODSTAWOWEJ w KOŃCZYCACH MAŁYCH KLASY II i III WYMAGANIA Z RELIGII DLA KLASY II I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie
KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE
SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą
Nabożeństwo powołaniowo-misyjne
Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła
MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE
III. W : MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE 38 Miłosierni jak Ojciec. Dni wspólnoty Ruchu Światło-Życie w roku 2016/2017 D Temat: Wspólnota miejscem doświadczania miłosierdzia PRZEBIEG Zawiązanie wspólnoty Wprowadzenie
KRYTERIA OCEN Z RELIGII
KRYTERIA OCEN Z RELIGII Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada religijne wykraczające poza program nauczania i potrafi je zaprezentować, jest bardzo aktywny na lekcji, chętnie włącza się w dyskusje
Liturgia Trydencka dzisiaj
CONVERSI AD D OMINUM! Zwróćmy się ku Panu! Liturgia Trydencka dzisiaj Ks. Mateusz Szewczyk Co to jest liturgia? SACROSANCTUM CONCILIUM "Słusznie zatem uważa się liturgię za wypełnianie kapłańskiej funkcji
Wyboru dokonał dr Wojciech Kosek
Kleryk-akolita jako nadzwyczajny szafarz Komunii Świętej Fragmenty instrukcji, dotyczących kleryka-akolity: 1. Kongregacja Wychowania Katolickiego, Instrukcja o liturgicznej formacji w seminariach, Watykan,
Z V części Caeremoniale episcoporum traktującej o sakramentach przedstawiamy przekład fragmentów rozdziału I: Wtajemniczenie chrześcijańskie.
3. Bierzmowanie Z V części Caeremoniale episcoporum traktującej o sakramentach przedstawiamy przekład fragmentów rozdziału I: Wtajemniczenie chrześcijańskie. III. BIERZMOWANIE 464* [455]. Biskup jest zwyczajnym
Katolicyzm. Tadeusz Dola Źródło: Kalendarz Ekumeniczny 2000
Tadeusz Dola Źródło: Kalendarz Ekumeniczny 2000 Katolicyzm Kościół Rzymskokatolicki - jak każda wspólnota chrześcijańska - wywodzi swoje początki od Jezusa z Nazaretu. W Nim widzi Mesjasza i Syna Bożego,
Wymagania edukacyjne klasy I - III
Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne opracowane zostały na podstawie: 1.Podstawy Programowej Katechezy Kościoła Katolickiego 2.Programu Nauczania Religii 3.Dyrektorium Katechetycznego
KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ
KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ Materiały wykorzystywane w przygotowywaniu dziecka do I Spowiedzi i Komunii świętej w Parafii Alwernia DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM
Bp Tomasik: Fundamentem świątyni jest wiara
Biskup Henryk Tomasik konsekrował kościół Św. Rafała na radomskim Ustroniu. Uroczystości odbyły się w ostatnią niedzielę września i zgromadziły w świątyni całą wspólnotę parafialną. Zostały również wprowadzone
OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU
OBRZĘDY SAKRAMENTU CHRZTU OBRZĘD PRZYJĘCIA DZIECKA Rodzice: Rodzice: Rodzice: Chrzestni: Drodzy rodzice, jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?... O co prosicie Kościół Boży dla? O chrzest. Drodzy
CHARYZMATY Biblijne teksty RELACJA POSŁUG HIERARCHICZNYCH I CHARYZ- MATÓW
TPO 2-7 Posługi hierarchiczne i charyzmaty w Kościele 1 CHARYZMATY Biblijne teksty 1 Kor 12, 4-11 Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan; różne są wreszcie
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa
Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I I. Cele nauczania: Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Celebracja Eucharystii i innych sakramentów)
1 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Kierunek: teologia Specjalność: kapłańska Poziom: jednolite studia magisterskie Nazwa przedmiotu: LITURGIKA (Celebracja
9. Drogi życia kapłaństwo
9. Drogi życia kapłaństwo 1. CELE LEKCJI WYMAGANIA OGÓLNE ukazanie roli współczesnego kapłana. 74I. Odpowiedzialność za miłość 2. TREŚCI NAUCZANIA WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE uczeń: na podstawie wiedzy osobistej
WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa
WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO. Tytuł III INSTYTUTY ŚWIECKIE
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO Tytuł III INSTYTUTY ŚWIECKIE Kan. 710 -Instytut świecki jest instytutem życia konsekrowanego, w którym wierni żyjący w świecie dążą do doskonałej miłości i starają się przyczynić
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym Wstęp 1. W ostatnich latach w Polsce zauważa się wyraźny wzrost liczby próśb o zawarcie małżeństwa katolickiego
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym
Stanowisko biskupów polskich w sprawie małżeństwa katolickiego zawieranego poza miejscem świętym Wstęp 1. W ostatnich latach w Polsce zauważa się wyraźny wzrost liczby próśb o zawarcie małżeństwa katolickiego
Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4
Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy
Ks. Ryszard Selejdak. Stawać się i być kapłanem Chrystusa
Ks. Ryszard Selejdak Stawać się i być kapłanem Chrystusa Ks. Ryszard Selejdak Stawać się i być kapłanem Chrystusa Częstochowa 2013 Redaktor serii: ks. Ireneusz Skubiś Redaktor tomu: Margita Kotas Redakcja
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas I VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY I I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa Pańska; Pozdrowienie Anielskie;
Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV
Religia ks. Paweł Mielecki Klasa IV Na ocenę celującą uczeń: Posiada wiedzę i umiejętności przewidziane na ocenę bardzo dobrym (co najmniej w 90%), a nad to: Samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania
V. DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE
V. DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE Archidiecezji Krakowskiej Ratio formationis Archidiecezjalnej Szkoły Lektora - zasady formacji (Kraków) 1. Kościół miał zawsze we czci Pisma Boże, podobnie jak samo Ciało
Adwent i Narodzenie Pańskie
Chrystus w komunii z człowiekiem Adwent i Narodzenie Pańskie ISBN 9788387487546 Wydawca: Archidiecezja Poznańska Redakcja: ks. Szymon Stułkowski Ilustracja (str. tytułowa): Stanisław Barbacki Drukarnia:
Katechizm Kościoła Katolickiego Wyciąg z Katechizmu
Katechizm Kościoła Katolickiego Wyciąg z Katechizmu 30 marca: Artykuł czwarty Sakrament Pokuty i Pojednania 1485 Wieczorem w dniu Paschy Pan Jezus ukazał się swoim Apostołom i rzekł do nich: Weźmijcie
FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC
SKORZESZYCE, 14.V.2010 FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC (propozycja tematów) I ETAP (ROZEZNANIE POWOŁANIA) CZAS: około 1 roku CEL: ZROZUMIENIE I PRZYJĘCIE BOŻEGO WEZWANIA ZAPOZNANIE Z CHARYZMATEM ZAKOŃCZENIE:
Ks. Stanisław Szczepaniec Ceremoniał liturgicznej posługi biskupa a Ceremoniał zgromadzenia liturgicznego
Ks. Stanisław Szczepaniec Ceremoniał liturgicznej posługi biskupa a Ceremoniał zgromadzenia liturgicznego W kolejnym temacie naszego sympozjum chcemy spojrzeć na Ceremoniał liturgicznej posługi biskupa
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie. LITURGIKA (Sakramenty i sakramentalia)
1 Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Wydział Teologiczny Sekcja w Tarnowie Kierunek: teologia Specjalność: kapłańska Poziom: jednolite studia magisterskie Nazwa przedmiotu: LITURGIKA (Sakramenty
raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam
raniero cantalamessa w co wierzysz? rozwazania na kazdy dzien przelozyl Zbigniew Kasprzyk wydawnictwo wam 3 Spis treści Przedmowa.... 5 CZĘŚĆ PIERWSZA Otwórzcie drzwi wiary! 1. Drzwi wiary są otwarte...
MODLITWY PE NIĄCYCH RÓŻNE POS UGI I FUNKCJE LITURGICZNE
opracł: Centralna Diakonia Liturgiczna Ruchu Świat o-życie na odstawie wyd. 3. roboczego Dyrektorium dusz asterstwa służby liturgicznej MODLITWY PE NIĄCYCH RÓŻNE POS UGI I FUNKCJE LITURGICZNE DLA WSZYSTKICH
K O M E N T A T O R L I T U R G I C Z N Y
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e K O M E N T A T O R L I T U R G I C Z N Y K O M E N T A R Z L I T U R G I C Z N Y nie jest wprost potrzebny do przeżywania liturgii, stąd nie należy go stosować na
VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA
ZELATOR październik2016 www.zr.diecezja.pl 8 VII PIELGRZYMA ŻYWEGO RÓŻAŃCA W Roku Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia zelatorzy i członkowie Żywego Różańca Archidiecezji Krakowskiej przeżywali swoją
Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu
Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Ocenianie
Temat: Różnorodność Modlitw Eucharystycznych w Mszale Rzymskim
Temat: Różnorodność Modlitw Eucharystycznych w Mszale Rzymskim Cel spotkania: Uświadomić uczestnikom spotkania, co to jest Modlitwa Eucharystyczna, jakie są Modlitwy Eucharystyczne w Mszale, ile ich jest
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH I LICEUM. TEMAT Godz. TREŚCI NAUCZANIA WYNIKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY Czas realizacji
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA RELIGII W KLASACH I LICEUM Numer programu : AZ-4-01/10 Tytuł programu: Świadek Chrystusa Numer podręcznika AZ-41-01/10-Wa-1/12 Tytuł podręcznika: Być świadkiem Zmartwychwstałego
WYMAGANIA Z RELIGII. I. Czy przyjaźnię się z Panem Jezusem? Ocena Dobra
WYMAGANIA Z RELIGII I. Czy przyjaźnię się z Panem Jezusem? Niedostateczna Dopuszczająca Dostateczna Dobra bardzo dobra Celująca Wykazuje rażący brak wiadomości programowych klasy IV. Wykazuje zupełny brak
I. Ty ścieżkę życia mi ukażesz
Ks. Michał Miecznik ROZKŁAD MATERAŁU W KLASACH LO (zgodny z programem nauczania nr AZ-4-0/). Ty ścieżkę życia mi ukażesz MESĄC LCZBA GODZN TREŚC NAUCZANA WYNKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ KATECHEZY. Ukochani
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach W związku z częstymi pytaniami kierowanymi do Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także
Wskazania Episkopatu Polski. dotyczące liturgii Mszy świętych. sprawowanych. w małych grupach. i wspólnotach
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach W związku z częstymi pytaniami kierowanymi do Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także
ROK SZKOLNY 2016/2017
ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;
Plan pracy z ministrantami
Plan pracy z ministrantami na podstawie materiałów formacyjnych Krajowego Duszpasterstwa Służby Liturgicznej oraz Dyrektorium Duszpasterstwa Służby Liturgicznej Czyli: -kto? -kiedy? -co? Formacja ministrancka
Eucharystia z sakramentem Chrztu św. Fotografowanie w czasie liturgii
Eucharystia z sakramentem Chrztu św. Fotografowanie w czasie liturgii Waldemar Bajdecki ceremoniarz parafialny par. Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Legionowie, 2015 Profesjonalizm posługi znajomość
Zwyczajna nadzwyczajność o wypełnianiu funkcji nadzwyczajnego szafarza Komunii Świętej podczas liturgii
Łukasz Wolański Zwyczajna nadzwyczajność o wypełnianiu funkcji nadzwyczajnego szafarza Komunii Świętej podczas liturgii Obserwacja powszednich zwyczajów parafialnych w różnych miastach Polski pobudziła
Proboszcz parafii lub Rektor kościoła zadba, by podczas uroczystości z udziałem Księdza Biskupa zawsze byli kapłani posługujący w konfesjonałach.
Msza święta pod przewodnictwem Biskupa Wypada, jeśli nie ma diakonów, by ks. Biskupowi towarzyszyło dwóch koncelebransów (proboszcz parafii i dziekan dekanatu, lub inny wyznaczony kapłan, który zgodnie
Wprowadzać pokój. Pojęcia, postaci: pokój Chrystusa, sakrament kapłaństwa, kapłani bohaterowie, antyklerykalizm.
15 Wprowadzać pokój 1 Cele katechetyczne wymagania ogólne: odkrywanie wartości egzystencjalnej Ośmiu błogosławieństw, ze szczególnym uwzględnieniem roli szerzenia pokoju (wobec jego zagrożeń we współczesnym
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada religijne wykraczające poza program nauczania i potrafi je zaprezentować, jest bardzo aktywny na lekcji, chętnie włącza się
Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu
Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Duch Miłości w świadectwie Kościoła. Okres zwykły
Duch Miłości w świadectwie Kościoła Okres zwykły ISBN 9788387487485 Wydawca: Archidiecezja Poznańska Redakcja: ks. Szymon Stułkowski Ilustracja (str. tyłułowa): Stanisław Barbacki Drukarnia: Zakład Poligraficzny
KRYTERIA OCENIANIA RELIGIA KLASA VI
KRYTERIA OCENIANIA RELIGIA KLASA VI DZIAŁ I TAJEMNICA KOŚCIOŁA CHRYSTUSOWEGO bardzo celująca - wie, komu objawił się Duch Święty; - podaje przykłady, dotyczące budowania wspólnoty - wyjaśnia, dlaczego
M I N I S T R A N C I
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N C I M I T R Y I P A S T O R A Ł U O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn.
Ocena CELUJĄCA WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn. uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej, twórczo rozwija swoje uzdolnienia, dba
Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej
Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Ocenę w nauczaniu wczesnoszkolnym traktujemy jako środek wspierania ucznia, wzmacniania pozytywnej postawy wobec ludzi i Boga. Nie jest to
Święcenia prezbiteratu 26 maja 2018
+ Józef Kupny Święcenia prezbiteratu 26 maja 2018 Drodzy Bracia w Chrystusowym kapłaństwie, Drodzy Klerycy, Siostry zakonne, Drodzy Rodzice diakonów mających przyjąć święcenia kapłańskie i wszyscy uczestnicy
posługa w czasie Triduum Paschalnego
M I N I S T R A N T K S I Ę G I posługa w czasie Triduum Paschalnego O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje
STATUT PUBLICZNEGO STOWARZYSZENIA WIERNYCH RUCH RODZIN NAZARETAŃSKICH DIECEZJI ŁOMŻYŃSKIEJ. Preambuła. Rozdział I. Postanowienia ogólne
STATUT PUBLICZNEGO STOWARZYSZENIA WIERNYCH RUCH RODZIN NAZARETAŃSKICH DIECEZJI ŁOMŻYŃSKIEJ Preambuła Ruch Rodzin Nazaretańskich wyrósł z inicjatywy ks. Tadeusza Dajczera (f2009) i ks. Andrzeja Buczela
OMÓWIENIA DOKUMENTÓW KOŚCIOŁA
Studia Pastoralne 2010, nr 6, s. 313 319 Ks. Bogdan Biela Uniwersytet Śląski DYREKTORIUM DUSZPASTERSTWA SŁUŻBY LITURGICZNEJ 27 listopada 2008 roku na 346. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski
Modlitwa o wstawiennictwo Jana Pawła II
Modlitwa o wstawiennictwo Jana Pawła II Modlitwa o wstawiennictwo Jana Pawła II Modlitwa o wstawiennictwo Jana Pawła II Modlitwa o wstawiennictwo Jana Pawła II Modlitwa o wstawiennictwo Jana Pawła II Kościół
Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, politycznym i kulturalnym. domagają się
Zauważamy, że nowe sytuacje w rodzinach, a także w życiu społecznym, ekonomicznym, Szukamy: politycznym i kulturalnym 1. Doświadczenia żywej wiary 2. Uzasadnienia swojej wiary domagają się 3. Wspólnoty
Formacja i posługa ceremoniarzy w diecezji legnickiej
Ks. Bogusław Wolański Formacja i posługa ceremoniarzy w diecezji legnickiej 1. Funkcja ceremoniarza w Kościele Zgromadzenie powinno przygotować się na spotkanie ze swoim Panem być ludem dobrze usposobionym.
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI
Wymagania programowe i kryteria oceniania z religii dla klas 0 VI WYMAGANIA PODSTAWOWE I PONADPODSTAWOWE Z RELIGII DLA KLASY 0 KLASA 0 I. Znajomość modlitw: Znak Krzyża; Modlitwa do Anioła Stróża Modlitwa
M I N I S T R A N C I Ś W I A T Ł A
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N C I Ś W I A T Ł A O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje
RYTUAŁ DOMOWY. Rok rodziny katolickiej to najnowsze wydanie popularnego od wielu lat "RYTUAŁU RODZINNEGO"
Rytuał domowy RYTUAŁ DOMOWY. Rok rodziny katolickiej to najnowsze wydanie popularnego od wielu lat "RYTUAŁU RODZINNEGO" Ocena: Nie ma jeszcze oceny Cena 67,00 zł 67,00 zł Kwota rabatu: Zadaj pytanie o
M I N I S T R A N C I O Ł T A R Z A
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e M I N I S T R A N C I O Ł T A R Z A O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje
MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ
ODPUST KU CZCI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ MATKI MIŁOSIERDZIA INFORMACJE O LITURGII Bazylika św. Wojciecha w Mikołowie 4 sierpnia 2019 r. 1 INFORMACJE OGÓLNE Przewodniczy abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e L E K T O R
W s k a z ó w k i p r a k t y c z n e L E K T O R O G Ó L N E Z A S A D Y Każdy posługujący w liturgii: pamięta, że uczestniczy w misterium i ma innych do niego prowadzić przygotowuje się do swoich zadań
Dobro, prawda kontra oszustwo Brak miłości owocuje pustką Takie są czasy, że zło się wciąż ciska Metoda zarybista to powiedzieć grzechom:
Zapoznajcie się z fragmentem piosenki ks. Jakuba Bartczaka pt. Lekarstwo na zło i odpowiedzcie na pytania: Co jest konsekwencją braku miłości? Co jest lekarstwem na zło? Przez co Duch Święty dodaje siły
V. DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE
V. DUSZPASTERSTWO LITURGICZNE Bronić Mszę świętą przed nadużyciami liturgicznymi Wstęp 1. Obecnie w jakiejś mierze doświadczamy zjawiska, które z niepokojem zauważyli ojcowie Soboru Trydenckiego 1. W dokumentacji
Co do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami.
Msza święta z udzielaniem sakramentu bierzmowania Co do przebiegu Mszy świętej stosuje się wszystkie wskazania jak we Mszy pod przewodnictwem Biskupa z poniższymi wyjątkami. Zawsze podczas bierzmowania,
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA. Wspomnienie obowiązkowe. [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań.
22 października ŚW. JANA PAWŁA II, PAPIEŻA Wspomnienie obowiązkowe [ Formularz mszalny ] [ Propozycje czytań mszalnych ] Godzina czytań II Czytanie 1 / 5 Z Homilii św. Jana Pawła II, papieża, wygłoszonej
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach
Wskazania Episkopatu Polski dotyczące liturgii Mszy świętych sprawowanych w małych grupach i wspólnotach W związku z częstymi pytaniami kierowanymi do Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a także
INSTRUKCJA o przygotowaniu młodzieży szkolnej do sakramentu bierzmowania w Diecezji Warszawsko Praskiej
INSTRUKCJA o przygotowaniu młodzieży szkolnej do sakramentu bierzmowania w Diecezji Warszawsko Praskiej Wprowadzenie U początku zmian w dotychczasowej formie przygotowania kandydatów do sakramentu bierzmowania
DELIVERENCE MINISTRY POSŁUGA UWALNIANIA WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE KOMISJI DOKTRYNALNEJ ICCRS
DELIVERENCE MINISTRY POSŁUGA UWALNIANIA WSKAZANIA DUSZPASTERSKIE KOMISJI DOKTRYNALNEJ ICCRS KILKA SŁÓW O DOKUMENCIE ICCRS International Catholic Charismatic Renewal Services Dokument został przygotowany
Słowo msza - łac. missa (od IV w.) Wśród badaczy nie ma zgody co do jego pierwotnego znaczenia, wymienia się następujące tłumaczenia:
Kult eucharystyczny Słowo msza - łac. missa (od IV w.) Wśród badaczy nie ma zgody co do jego pierwotnego znaczenia, wymienia się następujące tłumaczenia: * od rzymskiego zwyczaju rozwiązywania zgromadzenia
+Józef Kupny Wielki Czwartek Msza św. Krzyżma 29 marca Drodzy Bracia Kapłani!
1 +Józef Kupny Wielki Czwartek Msza św. Krzyżma 29 marca 2018 Drodzy Bracia Kapłani! Tegoroczne hasło duszpasterskie: Jesteśmy napełnieni Duchem Świętym przypomina nam Wieczernik, w którym jak mówi słowo