Nieznana reforma emerytalna

Transkrypt

1 K.016/12 Nieznana reforma emerytalna Warszawa, marzec 2012 r. W sondażu z dnia 1-4 marca TNS OBOP zbadał zrozumienie przez społeczeństwo podstawowych zasad zapowiedzianej przez rząd reformy emerytalnej. 47% Polaków uważa, że mężczyźni powinni pracować tak jak dotychczas do 65 lat, a 45%, że kobiety powinny pracować do 60 lat. Tylko 7% badanych jest za wiekiem 67 lat dla mężczyzn, a 3% za tym samym wiekiem dla kobiet. Zdaniem 42% Polaków, mężczyźni, a zdaniem 38% badanych kobiety powinni pracować do wieku niższego niż dotychczasowe czyli 65 i 60 lat. O tym, że po reformie wiek emerytalny 67 lat byłby wprowadzany stopniowo, wie blisko połowa badanych (47%). 38% sądzi, że wszyscy obecnie zatrudnieni: zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury, będą musieli pracować do 67 lat; 15% nie ma na zdania na ten temat. Na pytanie, czy reforma się uda, 6% Polaków mówi, że uda się bez żadnych poprawek, a 33%, że uda się z drobnymi poprawkami. Zdaniem 27% badanych uda się, ale z poważnymi zmianami, a według 22% nie uda się w ogóle; 12% respondentów nie ma zdania. Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; Warszawa; NIP: ; REGON: Bank BPH S.A.; Nr konta: ; Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XIX Wydział Gospodarczy KRS ; Kapitał Zakładowy: ,00 zł t ; f e office@tnsglobal.pl;

2 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS OBOP. Rząd zapowiedział poważną reformę emerytalną. Jej podstawowym założeniem jest wydłużenie okresu pracy i przesunięcie wieku emerytalnego do 67 lat, zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. Różne sondaże pokazały, że pomysł ten spotkał się z oporem. W sondażu przeprowadzonym w dniach 1-4 marca 1, TNS OBOP zbadał rzecz bardziej podstawową niż poparcie dla reformy jej zrozumienie. NOWY WIEK EMERYTALNY Rządowa zapowiedź wydłużenia wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet z 65 i 60 lat do 67 lat padła na grunt wyobrażeń o tym, do jakiego wieku powinno się pracować. RZĄD ZAPOWIEDZIAŁ WYDŁUŻENIE WIEKU EMERYTALNEGO DO 67 LAT I ZRÓWNANIE GO DLA MĘŻCZYZN I KOBIET. DO JAKIEGO WIEKU, PANA(I) ZDANIEM, POWINNI W PRZYSZŁOŚCI PRACOWAĆ MĘŻCZYŹNI ZDANIEM KOBIETY ZDANIEM OGÓŁU MĘŻCZYZN KOBIET OGÓŁU MĘŻCZYZN KOBIET mniej niż więcej niż trudno pow Odp. w proc. Ze zbadania tych wyobrażeń wynika ponad wszelką wątpliwość, że tym, co ma silne wsparcie w tych wyobrażeniach jest status quo praca do 65 lat dla mężczyzn (47%) i do 60 lat dla kobiet (45%). Tylko 7% badanych jest za wiekiem 67 lat dla mężczyzn, a 3% za tym samym wiekiem dla kobiet. Co więcej i co gorzej dla zamiarów rządu, aż 42% Polaków uważa, ze mężczyźni powinni pracować do wieku 1 Sondaż zrealizowano w dniach 1-4 marca 2012 r. na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat. Maksymalny statystyczny błąd pomiaru dla tej wielkości próby wynosi +/- 3,1%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 niższego niż dotychczasowe 65 lat, niewiele mniej, bo 38% badanych, jest zdania, że kobiety powinny pracować do wieku niższego niż dotychczasowe 60 lat. Tak więc, Polacy nie są ani za podwyższeniem, ani za zrównaniem wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet. Bardzo poważna cześć społeczeństwa byłaby za tym, żeby w Polsce pracowało się krócej, a nie dłużej. Kolejna tabela pokazuje, że pogląd na właściwy wiek emerytalny zależy od grupy wykształcenia. MĘŻCZYŹNI POWINNI PRACOWAĆ DO KOBIETY POWINNY PRACOWAĆ DO MNIEJ NIŻ 65 LAT 67 LAT MNIEJ NIŻ 65 LAT 67 LAT 65 LAT 60 LAT podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe W tabeli pominięto odpowiedzi trudno powiedzieć Odp. w proc. Jeśli chodzi o wiek dla mężczyzn, to za utrzymaniem 65 lat opowiada się mniej więcej tyle samo badanych w każdej grupie (46-49%), ale wyżej wykształcone grupy rzadziej optują za wiekiem poniżej 65 lat, a częściej za wiekiem 67 lat. Ten sam wzór odpowiedzi istnieje w odniesieniu do wieku emerytalnego kobiet: wiek obecny (60 lat) akceptowany jest podobnie często każdej grupie, wiek poniżej 60 lat tym mniej im wyższa grupa wykształcenia, a wiek 67 lat akceptowany jest, w bardzo skromnym zakresie (4%) jedynie w grupie wykształcenia wyższego, w pozostałych grupach odsetek ten wynosi 1%. DOCHODZENIE DO WIEKU EMERYTALNEGO Rządowy projekt zakłada stopniowe dochodzenie do wieku emerytalnego 67 lat. W tym wieku na emeryturę przechodziliby dopiero mężczyźni, którzy mają obecnie 58 lat i stałoby się to w 2020 r. oraz kobiety, które mają obecnie 38 lat i przechodziłyby na emeryturę dopiero w 2040 r. 3

4 Tabela poniżej pokazuje, że o samym stopniowym, a nie natychmiastowym wprowadzeniem wieku emerytalnego 67 lat wie niecała połowa badanych (47%). 38% sądzi, że wszyscy obecnie zatrudnieni: zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury, będą pracowali (musieli pracować) do 67 lat; 15% ogółu nie ma zdania na ten temat. Wykształcenie waży na tych odpowiedziach, ale w błędnym przekonaniu tkwi prawie tyle samo osób w każdej grupie wykształcenia (33-37%). CZY WEDŁUG TEGO, CO PAN(I) WIE, RZĄD CHCE, BY DO 67-GO ROKU PRACOWALI WSZYSCY OBECNIE ZATRUDNIENI: TO ZNACZY ZARÓWNO CI, CO DOPIERO ROZPOCZYNAJĄ PRACĘ, JAK I CI, CO JUŻ SZYKUJĄ SIĘ DO EMERYTURY? podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne Ogółem TAK, WSZYSCY NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ Odp. w proc. Uszczegółowieniem pytania poprzedniego było pytanie: Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie mężczyźni/kobiety, którzy będą przechodzili na emeryturę w wieku 67 lat? Zadano je tylko badanym (N=620), którzy nie powiedzieli, że wszyscy obecnie zatrudnieni będą pracować do 67 lat. Z TEGO, CO PAN WIE, ILE LAT MAJĄ OBECNIE MĘŻCZYŹNI/KOBIETY, KTÓRZY BĘDĄ PRZECHODZILI NA EMERYTURĘ W WIEKU 67 LAT? MNIEJ NIŻ 30 LAT LAT LAT LAT 60 I WIĘCEJ LAT TRUDNO POWIEDZIEĆ Mężczyźni zdaniem mężczyzn i kobiet Kobiety zdaniem mężczyzn i kobiet Mężczyźni zdaniem mężczyzn Kobiety zdaniem kobiet pytano tylko badanych (N=620), którzy nie powiedzieli, że wszyscy obecnie zatrudnieni będą pracować do 67 lat. 4

5 Tylko 6% badanych uważa, że do 67 lat będą pracować także mężczyźni w wieku 60 lat i więcej, a 41% jest zdania, że w tym wieku będą przechodzić na emeryturę dopiero osoby w wieku do 39 lat; zatem cześć badanych widzi to przejście jako perspektywę za bliską, a bardzo duża część jak o wiele za daleką niż planowana. Wyobrażenia samych mężczyzn o procesie przechodzenia na emeryturę mężczyzn nie różnią się wiele od wyobrażeń ogółu. Sytuacja jest inna w przypadku emerytury kobiet, gdzie planowana zmiana wieku emerytowanego jest duża. Aż 29% badanych (27% kobiet) błędnie uważa, że do 67 lat będą musiały pracować także kobiety w wieku 40 i więcej lat. Wyobrażenia samych kobiet o procesie przechodzenia na emeryturę kobiet nie różnią się wiele od wyobrażeń ogółu. W każdym przypadku bardzo duży odsetek badanych, 36-39% po prostu nie wie, jakie grupy wiekowe i kiedy zetkną się z progiem emerytalnym 67 lat. W przypadku emerytur mężczyzn ani wiek ani wykształcenie nie mają systematycznego wpływu na posiadanie wiedzy poprawnej, w przypadku emerytur kobiet, wiedzę trafną wyraźnie częściej posiadają osoby w wieku lat. CZY REFORMA SIĘ UDA? Ogólnym wnioskiem z badania jest bardzo mała znajomość idei reformy; z całej reformy została tylko goła liczba 67. Czy rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę? Jako badacze opinii możemy tylko powiedzieć, że zrozumienie tak poważnej reformy w społeczeństwie jest pierwszym warunkiem jej sukcesu i że w chwili obecnej jest daleko do osiągnięcia tego warunku. O to czy reforma się uda spytano wprost badanych: Czy sądzi Pan(i), że rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę?. CZY SĄDZI PAN(I), ŻE RZĄDOWI UDA SIĘ CZY NIE UDA WPROWADZIĆ TĘ REFORMĘ? UDA SIĘ BEZ ŻADNYCH POPRAWEK UDA SIĘ Z DROBNYMI POPRAWKAMI UDA SIĘ, ALE Z POWAŻNYMI ZMIANAMI NIE UDA SIĘ W OGÓLE TRUDNO POWIEDZIEĆ Ogółem Wykształcenie podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne licencjat, wyższe

6 Preferencje partyjne PiS SLD Ruch Palikota PSL PO Odp. w proc. Odpowiedzi można czytać na kilka sposobów. 66% mówi, że się uda, a 22%, że się nie uda w ogóle. Ponieważ jednak w tej większości mieści się 27% odpowiedzi uda się, ale z poważnymi zmianami, lepiej uznać, że 39% badanych sądzi, że reforma uda się z co najwyżej drobnymi poprawkami, a więcej, 49% sądzi, że reforma w obecnej postaci się nie uda, chyba że (tak sądzi 27%) zostaną w niej wprowadzone poważne zmiany. Ustalenie, o jakie zmiany chodzi wymaga dodatkowych badań lub intensywnych konsultacji społecznych. Na te prognozy pewien wpływ ma wykształcenie: w widoczny sposób sprzyja ono prognozom pozytywnym. Swój wpływ mają też preferencje partyjne badanych. W to, że reforma się uda, z najwyżej drobnymi poprawkami wierzy polowa (51%) hipotetycznych wyborców rządzącej PO (zdaniem 14% nie uda się w ogóle), a znacznie mniej, bo 36% wyborców frontalnie opozycyjnego PiS (nie uda się w ogóle zdaniem aż 31%). Zdecydowanie negatywne prognozy najczęściej spotyka się wśród sympatyków współrządzącego PSL, są oni podobni bardziej do elektoratu opozycyjnej PiS niż do elektoratu swego koalicjanta PO. Ten wzór międzypartyjnych różnic spotyka się w badaniach opinii często. Na deklarowane prognozy ma wpływ zarówno rozeznanie rzeczywistości, jak i życzenia polityczne. 6

7 p9_1 Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni i kobiety? P9_1. Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani poniżej 60 powyżej 70 trudno LICZBA lat lat powiedzieć OSÓB

8 p9_1 Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni i kobiety? P9_1. Rząd zapowiedział wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat i zrównanie go dla mężczyzn i kobiet. Do jakiego wieku, Pana(i) zdaniem, powinni w przyszłości pracować mężczyźni? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani poniżej 60 powyżej 70 trudno LICZBA lat lat powiedzieć OSÓB

9 p10 Czy według tego, co Pan(i) wie, rząd chce, by do 67-go roku pracowali wszyscy obecnie zatrudnieni: to znaczy zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury? P10. Czy według tego, co Pan(i) wie, rząd chce, by do 67-go roku pracowali wszyscy obecnie zatrudnieni: to znaczy zarówno ci, co dopiero rozpoczynają pracę, jak i ci, co już szykują się do emerytury? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani tak, wszyscy nie trudno powiedzieć LICZBA OSÓB

10 p11 Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie mężczyźni, którzy będą przechodzili na emeryturę w wieku 67 lat? P11. Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie mężczyźni, którzy będą przechodzili na emeryturę w wieku 67 lat? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani mniej niż 30 lat lat lat lat 60 i więcej lat trudno powiedzieć LICZBA OSÓB

11 p12 A ile lat mają obecnie kobiety, które będą przechodziły na emeryturę w wieku 67 lat? P12. Z tego, co Pan wie, ile lat mają obecnie kobiety, które będą przechodziły na emeryturę w wieku 67 lat? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani mniej niż 30 lat lat lat lat 60 i więcej lat trudno powiedzieć LICZBA OSÓB

12 p13 Czy sądzi Pan(i), że rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę? P13. Czy sądzi Pan(i), że rządowi uda się czy nie uda wprowadzić tę reformę? OGÓŁEM PŁEĆ WIEK MIEJSCE ZAMIESZKANIA REGION AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA GRUPA SPOŁECZNO - ZAWODOWA SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ STOSUNEK DO WIARY POGLĄDY POLITYCZNE ZAINTERESOWANIE POLITYKĄ PREFERENCJE WYBORCZE mężczyźni kobiety lat lat lat lat lat 60 lat lub więcej podstawowe, gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne jeszcze się uczy wieś miasto do 100 tys. miasto tys. miasto pow. 500 tys. małopolski wschodni katowicki dolnośląski wielkopolski pomorski centralny pracuje zawodowo nie pracuje zawodowo kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy pracownicy administracji i usług robotnicy rolnicy gospodynie domowe emeryci i renciści uczniowie i studenci bezrobotni dobra średnia zła Wierzący(a) i regularnie Niewierzący lewicowe centrolewicowe centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć w ogóle się nie interesuje raczej się nie interesuje raczej się interesuje bardzo się interesuje PiS SLD Ruch Palikota PSL PO inna partia, jaka niezdecydowani uda się bez żadnych poprawek uda się z drobnymi poprawkami uda się, ale z poważnymi zmianami nie uda się w ogóle trudno powiedzieć LICZBA OSÓB