Marketing wewnątrzbiblioteczny

Transkrypt

1 Marketing wewnątrzbiblioteczny Informowanie pracowników na bieżąco w fazie planowania Szkolenia dla pracowników Każdy pracownik powinien wypożyczyć jeden e- book Każdy pracownik powinien umieć posługiwać się urządzeniami mobilnymi

2 Marketing

3 Marketing Prezentacja dla mediów Prezentacja dla użytkowników Jak zainteresować użytkowników biblioteki ofertą e-booków? np. rozmowy połączone z informowaniem, ulotki, kalendarz z informacją o ofercie e- booków, roadshows: prezentacja procesu wypożyczania e-booków, informacja o ofercie e- booków na terenie biblioteki

4 Po zakończeniu fazy startowej Wprowadzenie i szkolenie dla użytkowników Bieżące informacje i szkolenie dla pracowników Permanentny marketing: przy każdej okazji

5 Zarządzanie zbiorami Tworzenie zbiorów Udostępnianie zbiorów Controlling zbiorów

6 Tworzenie zbiorów Granice oferty mediów elektronicznych wyznaczają przepisy prawne ale przecież także zbiory fizyczne są ograniczone, m.in. przez warunki lokalowe

7 Tworzenie zbiorów Przetestowanie doboru treści: Co spotyka się z dobrym przyjęciem użytkowników: Controlling zbiorów Zbiory elektroniczne różnią się od zbiorów fizycznych Systematycznie poszerzać ofertę o nowe publikacje elektroniczne

8 Udostępnianie zbiorów Publikacje elektroniczne muszą stać się widoczne: Komunikacja z użytkownikami bowiem zbiory fizyczne mogą być postrzegane namacalnie

9 Controlling zbiorów Wyznaczyć cele Obserwować korzystanie Nutzung Ziele setzen Dostosować ofertę

10 Organizacja tworzenia zbiorów Podział pracy: Uczestniczą wszyscy pracownicy merytoryczni Specjalizacja: Specjalny dział ds. mediów elektronicznych Zalety Wady

11 Stadtbüchereien 11

12 Stadtbüchereien 12

13 Stadtbüchereien 13

14 Koszty związane z e-mediami Budżet na nowe nabytki może zostać wydany tylko raz Koszty eksploatacji są przewidywalne Wyznaczyć priorytety

15 Korzystanie z e-booków w bibliotekach publicznych na przykładzie Stadtbüchereien Düsseldorf

16 Na czym polega dobre wykorzystywanie e-booków? Oferta biblioteczna powinna być dobrze wykorzystywana Liczby są cierpliwe, zatem powinno się ustalić kryteria Korzystanie z oferty należy oceniać w odniesieniu do warunków ramowych Oferta e-publikacji musi być dostatecznie duża Wyznaczyć i oszacować cele w zależności od warunków ramowych

17 Korzystanie z bibliotek W Niemczech onleihe wystartowała w maju 2007 w czterech bibliotekach Początek biblioteki on-line w Düsseldorfie: Pomimo braku doświadczeń odważnie wyznaczono cele na 2008 rok

18 Pierwsze cele określono w 2007 roku Na 2008 rok: użytkowników, wypożyczeń Na 2009 rok: użytkowników, wypożyczeń

19 Doświadczenia okresu początkowego Faktyczne korzystanie nie dorównuje oczekiwaniom e-booki nie gwarantują sukcesu automatycznie Istnieje potrzeba informowania Istnieje potrzeba zajmowania się i pomocy czyli: proces uczenia się: dostosowanie wyznaczonych celów

20 E-booki nie gwarantują sukcesu automatycznie Wzmocnić marketing, zwracając się bezpośrednio do użytkowników Roadshow Rejestracja Rozmowa i informacja Przy każdej okazji nawiązywać bezpośeredni kontakt

21 Korzystanie 2008: użytkowników, wypożyczeń 2009: użytkowników, wypożyczeń 2010: użytkowników, wypożyczeń 2011: użytkowników, wypożyczeń 2012: użytkowników, wypożyczeń 2013: użytkowników, wypożyczeń Cel na rok 2014: użytkowników, wypożyczeń

22 Wypożyczenia e-publikacji w bibliotekach

23 Wzrost liczby wypożyczeń Próba wyjaśnienia Nowe rozwiązania techniczne w ofercie oraz upowszechnienie tych rozwiązań wśród użytkowników epub, czytnik e-booków, Tablet PC E-booki i publikacje cyfrowe stały się tematami dnia powszedniego ale czynnikiem współdecydującym jest też: bogata i lepsza jakościowo oferta e-booków

24 Zmiany w korzystaniu W 2013 roku po raz pierwszy ponad 50 % wypożyczeń e-booków w dziedzinie beletrystyki Przesunięcie wypożyczeń e-booków na weekend (piątek, sobota, niedziela)

25 Korzystanie z e-booków w poszczególne dni tygodnia Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag

26 Użytkownicy biblioteki on-line Trudno sprecyzować grupę użytkowników e- booków Dwie metody: Ankieta internetowa (październik 2011 w Nadrenii-Palatynacie) W ramach ankiety wśród czytelników (wrzesień 2012 w bibliotekach Stadtbüchereien Düsseldorf)

27 Ankieta przeprowadzona w 2011 roku w Nadrenii- Palatynacie 189 osób uczestniczyło w ankiecie on-line 70 % kobiet, 30 % mężczyzn 83 % powyżej 30 lat 52 % pomiędzy 30 i 49 rokiem życia 28 % pomiędzy 50 i 65 rokiem życia (źródło: Kundenumfrage-2011-Auswertung.pdf)

28 Ankieta przeprowadzona w 2012 roku w bibliotekach Od 1991 systematycznie prowadzi się ankiety wśród czytelników Od 2003 przeprowadza je Urząd ds. Statystyki i Wyborów W 2012 pierwszy raz w ankiecie zapytano o bibliotekę on-line

29 Wyniki Pytano użytkowników w wieku powyżej 12 lat Analizie poddano kwestionariuszy 15 % użytkowników korzysta z biblioteki on-line 63 % kobiet, 37 % mężczyzn 83 % to użytkownicy w wieku lat 40 % osoby w wieku lat 28 % osoby w wieku lat 15 % osoby w wieku lat 10 % osoby w wieku powyżej 60 lat

30 bis 15 Jahre bis 18 Jahre bis 30 Jahre bis 45 Jahre bis 60 Jahre Jahre und älter nicht auswertbar 1 2 Nutzerinnen und Nutzer der onlinebibliothek insgesamt

31 Universitäts- oder Hochschulstudium mit Abschluss Abschluss einer höheren Fachschule oder Fachhochschule 10 9 Abitur (allgemeine Hochschulreife) Fachhochschulreife 5 7 Realschul-, M ittelschulabschluss oder mittlere Reife 8 14 Volksschul-, Hauptschulabschluss 3 6 Sonstigen Abschluss 1 1 Keinen Abschluss 1 1 nicht auswertbar 1 2 Nutzerinnen und Nutzer der onlinebibliothek insgesamt

32 Wyniki Użytkownicy biblioteki on-line to najczęściej osoby w wieku lat, płci żeńskiej, pracujące zawodowo na pełnym etacie, z wyższym wykształceniem, mieszkające w Düsseldorfie. Należą one do grona stałych czytelników bibliotek Stadtbüchereien. 33 % użytkowników biblioteki on-line korzysta wyłącznie z e-booków 67 % to użytkownicy hybrydowi, wypożyczający także publikacje fizyczne

33 Użytkownicy korzystający wyłącznie z e-booków 55 % kobiet, 45 % mężczyzn 66 % osoby w wieku lat 15 % ma powyżej 61 lat Najstarszy czytelnik korzystający wyłącznie z e- booków ma 89 lat

34

35 Ocena czytelnictwa e-booków W odniesieniu do globalnych wskaźników korzystania z całej biblioteki W Düsseldorfie biblioteka on-line zajmuje drugie miejsce po Bibliotece Centralnej jeśli chodzi o intensywność korzystania z ich oferty pod względem ilości użytkowników i ilości wypożyczeń

36 Korzystanie z Onleihe w Niemczech w świetle kilku liczb Początek w maju 2007 w czterech bibliotekach (Hamburg, Kolonia, Monachium, Würzburg) Do końca 2007 roku ok. 20 bibliotek Pod koniec 2013 roku prawie bibliotek

37 Wypożyczenia e-booków w bibliotekach publicznych 2010: ponad 1 milion wypożyczeń 2011: ponad 1,6 miliona wypożyczeń 2012: ponad 4 miliony wypożyczeń 2013: ponad 8 milionów wypożyczeń

38 Szanse, problemy i prognozy albo Jak pod wpływem e-booków zmieniają się biblioteki publiczne

39 Szanse E-publikacje oznaczają Obecność na rynkach wzrostu Oferta biblioteczna 24/7 dostępna przez całą dobę, codziennie, z dowolnego miejsca, w którym jest dostęp do Internetu, tzn. czynna bez żadnych przerw Biblioteka jest postrzegana w nowy sposób: zyskuje nowoczesny wizerunek W polityce W administracji W opinii publicznej

40 Szanse Nowe ukierunkowanie koncepcji biblioteki: Biblioteka jako przestrzeń uwydatnia się w powszechnej świadomości Otwarcie na nowych użytkowników

41 Problemy Problemy techniczne Przekazywanie know-how Nabywanie e-publikacji jest niedostatecznie wyjaśnione od strony prawnej Mentalne problemy przy podejmowaniu nowych zadań

42 Problemy techniczne Użytkownicy oczekują dostępności porównywalnej z globalnymi graczami w Internecie: w zasadzie udało się to osiągnąć DRM: Zarządzanie prawami cyfrowymi: wydawnictwa są gotowe udzielać licencji na e- booki tylko z zabezpieczeniem DRM Pomoc w przypadku problemów: platforma userforum Onleihe

43 Przekazywanie know-how Decydujące znaczenie ma ustawiczne doskonalenie zawodowe pracowników Kształcenie ustawiczne dla wszystkich pracowników biblioteki Ale także: przekazywanie użytkownikom umiejętności korzystania z mediów

44 Zakup e-booków Fundamentalna różnica pomiędzy publikacjami fizycznymi i cyfrowymi Publikacje fizyczne: Kupując je, nabywa się także szerokie uprawnienia, zwłaszcza do wypożyczania i udostępniania. E-publikacje: Mogą być nabywane przez biblioteki w celu wypożyczania jedynie po wyrażeniu zgody przez właścicieli praw: Problem we wszystkich krajach

45 The right to e-read: Kampania EBLIDA Obecnie to wydawnictwa określają cyfrowe zasoby bibliotek: W przypadku publikacji fizycznych byłoby to nie do zaakceptowania!

46 Co oznacza zakup e-publikacji W 2009 roku Amazon wykasował zakupiony e- book Georga Orwella 1984 z czytników swoich klientów (źródło: The New York Times vom 18. Juli 2009: W 2012 roku Amazon kasuje wszystkie e-booki klientki z Norwegii (źródło: Frankfurter Rundschau vom : und-schweigt, , html) Kontrola sprzedającego po dokonaniu sprzedaży Zakup = Ograniczona licencja na użytkowanie

47 Problemy mentalne Przemiany technologiczne i idące z nimi w parze przemiany zachowań społecznych Zmienia się tradycyjna rola bibliotek Czym jest biblioteka przyszłości?

48 Prognozy Biblioteki przetrwają tylko wtedy, jeśli będą posiadały ofertę cyfrową Do niej zaliczają się przede wszystkim e-publikacje Do tego stanu rzeczy trzeba dostosować narzędzia kwerendy: Portal do wszystkiego > Discovery Systems to pierwszy krok ale ich czas życia jest ograniczony łatwo wykazać ich fałszywość są jednak niezbędne do celowego działania Stąd: Odwaga do konstruowania prognoz 48

49 Scenariusze Scenariusz 1: E-book jako szansa Scenariusz 2: E-book jako grabarz 49

50 Szenariusz 1: E-booki jako szansa W 2020 roku do 50 % wypożyczeń w bibliotekach publicznych będzie się odbywać elektronicznie Warunek: m.in. prawnie zabezpieczony zakup wszystkich ofert związanych z e-bookami Skutki dla Budżetu na zakup publikacji Personelu Pomieszczeń 50

51 Scenariusz 2: E-booki jako grabarze Oferta e-booków nie jest poszerzana (z jakichkolwiek powodów) Biblioteki publiczne staną się muzeami książek i instytucjami wspierającymi czytelnictwo Skutki dla Budżetu na zakup publikacji Personelu Pomieszczeń 51

52 Zmiana paradygmatu Niezależnie od tego, który scenariusz nastąpi, stoimy w obliczu zmiany paradygmatu ze skutkami haptyczne zbiory personel pomieszczenia E-book pojmować jako szansę 52

53 Czy taka będzie przyszłość? Księgarnia na Campo de Fiori, Rzym. Fot. Hommes Foto: Hommes 53

54 Czy taka będzie przyszłość? Publiczna szafa z książkami, Düsseldorf, Fot. Hommes Foto: 54

55 Czy taka będzie przyszłość? Foto: Hommes Biblioteka w Château de Fontainebleau. Fot. Hommes 55

56 Czy taka będzie przyszłość? Openbaare Bibliotheek Amsterdam. Fot. Foto: 56

57 Czy taka będzie przyszłość? Model Q-teka Biblioteka Miejska w Kolonii 57

58 Czy taka będzie przyszłość? Modell Bexar BiblioTech San Antonio 58

59 Czy taka będzie przyszłość? Cover-Sushi Projekt Anna-Maria Bahndholz / Maria Magdalena Vollmer 59

60 Czy taka będzie przyszłość? Biblioteka Uniwersytecka w Amsterdamie 60

61 Czy taka będzie przyszłość? Biblioteka Uniwersytecka w Amsterdamie 61

62 Czy taka będzie przyszłość? Library of Birmingham Stadtbüchereien 62

63 Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie Stadtbüchereien 63

64 Podsumowanie Wiele rzeczy jest jeszcze niepewnych są obecnie przedmiotem debaty społecznej Ale kto jest decydentem? ustawodawca lobbyści globalni gracze biblioteki obywatele 64

65 Die Eisenbahnen sind wieder ein solches providenzielles Ereigniß, das der Menschheit einen neuen Umschwung giebt, das die Farbe und Gestalt des Lebens verändert; es beginnt ein neuer Abschnitt in der Weltgeschichte, und unsere Generazion darf sich rühmen, daß sie dabey gewesen. Welche Veränderungen müssen jetzt eintreten in unsrer Anschauungsweise und in unsern Vorstellungen! Sogar die Elementarbegriffe von Zeit und Raum sind schwankend geworden. Durch die Eisenbahnen wird der Raum getödtet, und es bleibt uns nur noch die Zeit übrig. Hätten wir nur Geld genug, um auch letztere anständig zu tödten! Heinrich Heine am in der Augsburger Allgemeinen Zeitung 65

66 Die E-Medien sind wieder ein solches providenzielles Ereigniß, das der Menschheit einen neuen Umschwung giebt, das die Farbe und Gestalt des Lebens verändert; es beginnt ein neuer Abschnitt in der Weltgeschichte, und unsere Generazion darf sich rühmen, daß sie dabey gewesen. Welche Veränderungen müssen jetzt eintreten in unsrer Anschauungsweise und in unsern Vorstellungen! Sogar die Elementarbegriffe von Zeit und Raum sind schwankend geworden. Durch die E-Medien wird der Raum getödtet, und es bleibt uns nur noch die Zeit übrig. Hätten wir nur Geld genug, um auch letztere anständig zu tödten! Heinrich Heine am in der Augsburger Allgemeinen Zeitung über die Eisenbahn 66

67 Dziękuję za uwagę! Pytania proszę kierować pod adresem Tel Stadtbüchereien 67