PRZEWODNIK programowo-dydaktyczny nauczania religii

Transkrypt

1 PRZEWODNIK programowo-dydaktyczny nauczania religii klasa I szkoły podstawowej materiały edukacyjne do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Radom 2013

2 Przewodniczący redakcji: ks. Stanisław Łabendowicz Zespół redakcji: Katarzyna Kosmala, Ewa Świtka, Anna Wolszczak, Aneta Wrzesień Ilustracja okładki: Jadwiga Daszyńska Redakcja techniczna: Damian Chrzanowski, Anna Grzywacz DECYZJA O ZATWIERDZENIU PODRĘCZNIKA DO NAUCZANIA RELIGII DLA CAŁEJ POLSKI Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej według podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11, zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/10. Warszawa, 14 listopada 2011 r. Recenzenci: Przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski Bp Marek Mendyk ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, ks. dr Andrzej Krasiński Imprimatur: Kuria Diecezji Radomskiej w Radomiu Bp Henryk Tomasik, Biskup Radomski Ks. dr Maciej Korczyński, Cenzor Ks. prof. KUL dr hab. Sławomir Fundowicz, Kanclerz Kurii L.dz. 925/11, Radom, 22 lipca 2011 r. Spis treści Wyjaśnienie terminów... 5 Program nauczania religii Plan dydaktyczny edukacji religijnej Kryteria oceniania ISBN Copyright by ks. Stanisław Łabendowicz, Radom 2013 Wydanie II Autorom piosenek religijnych wyrażamy podziękowanie za ich udostępnienie. Informacja: Wydział Katechetyczny Kurii Diecezji Radomskiej Radom, ul. Malczewskiego 1; tel./fax: , tel.: Kolportaż: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu Sandomierz, ul. Żeromskiego 4; tel.: ; fax: Druk i oprawa: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu Sandomierz, ul. Żeromskiego 4, tel. (15) , fax (15) , marketing@wds.pl, 3

3 WYJAŚNIENIE TERMINÓW Drodzy Katecheci Przekazujemy Wam Przewodnik programowo-dydaktyczny nauczania religii w zakresie pierwszej klasy szkoły podstawowej i materiałów katechetycznych pt. Jesteśmy rodzinie Jezusa, pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza. Zawiera on niezbędne pomoce katechetyczne przydatne w organizacji własnego warsztatu pracy katechety w szkole. W zestawie przewodnika do klasy pierwszej szkoły podstawowej znajdują się: Program nauczania religii, Plan dydaktyczny edukacji religijnej, Kryteria oceniania. Przewodnik programowo-dydaktyczny nauczania religii został przygotowany ściśle do poradnika metodycznego i podręcznika ucznia do religii dla klasy pierwszej szkoły podstawowej pt. Jesteśmy w rodzinie Jezusa (nr AZ-11-01/10-RA-1/11) i innych pomocy katechetycznych opracowanych na podstawie Programu nauczania religii Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski (nr AZ-1-01/10) 1. Terminologia uwzględnia standardy szkolne do pierwszego etapu edukacyjnego oraz wytyczne zawarte w dokumentach katechetycznych Kościoła. I. Program nauczania religii Program nauczania religii Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski w części dotyczącej klasy pierwszej szkoły podstawowej zawiera cele katechetyczne, treści, wskazania 1 Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Wydawnictwo WAM, Kraków

4 do realizacji programu, zamierzone osiągnięcia oraz współpracę środowisk katechetycznych, parafii i rodziny. Cele katechetyczne, które określają, czemu ma służyć nauczanie i wychowanie religijne w środowisku szkolnym z uwzględnieniem współpracy rodziny i parafii. Treści określają niezbędne informacje, jakie powinien zawierać program nauczania religii, aby zrealizować cele katechetyczne, które zawierają poszczególne katechezy. Wymagania określają wiadomości i umiejętności ucznia, by zrealizować cele katechetyczne. Osiągnięcia lub inaczej kompetencje, które powinien nabyć uczeń podczas określonej jednostki lekcyjnej, stanowią pewien ideał, do którego winien dążyć katecheta i uczeń a dotyczą: wiadomości i umiejętności. Osiągnięcia zamieszczone w Programie nauczania religii opisują wiadomości i umiejętności ucznia, które są wynikiem podjęcia przez katechetę i przedmiot nauczania konkretnych zadań oraz przekazania treści po to, by zrealizować cele katechetyczne nauki religii. Podstawa programowa nie określa osiągnięć ani w katechezie przedszkolnej, ani w młodszym wieku szkolnym, ze względu na szczególną potrzebę indywidualnego traktowania dziecka na tych etapach katechizacji. Współpraca środowisk katechetycznych ukazuje potrzebę integralnego oddziaływania wychowawczego i wskazuje na płaszczyzny oraz pola współpracy. Treści przekazywane na katechezie są przeżywane i interioryzowanie we wspólnocie wiary jaką jest rodzina i parafia. Nieodzowna jest współpraca rodziny i parafii w przygotowaniu uczniów do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego. II. PLAN DYDAKTYCZNY EDUKACJI RELIGIJNEJ Zawiera ujęcie tabelaryczne Programu nauczania religii do podręcznika metodycznego pt. Jesteśmy w rodzinie Jezusa (nr AZ-11-01/10-RA-1/11) rozpisane na jednostki tematyczne, cele, treści, zadania nauczyciela religii, przewidywane osiągnięcia do każdej jednostki lekcyjnej. Plan dydaktyczny edukacji religijnej zawiera opis sposobu realizacji celów zawartych w Programie nauczania religii z 2010 r.; materiał związany z celami edukacyjnymi; procedury osiągania celów; efekty oraz sposoby diagnozowania osiągnięć ucznia. Cele edukacji religijnej określają, jakie efekty powinniśmy uzyskać w procesie nauczania uczenia się; treści odnoszą się do merytorycznej zawartości programu; efekty określają, co uczeń powinien wiedzieć i umieć oraz w jakim kierunku wskazana jest zmiana jego postawy, weryfikowana w procesie diagnozowania. W procesie dydaktycznym nauczyciel dostosowuje przekaz wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw uczniów do naturalnej aktywności dziecka. Plan edukacji religijnej do klasy pierwszej został opracowany w następującym układzie: 1. Numer lekcji, temat. 2. Najważniejsze treści jednostki katechetycznej. 3. Cele ogólne danej jednostki lekcyjnej. 4. Procedury osiągania celów, czyli metody i formy pracy. 5. Efekty (wzorzec, punkt odniesienia w zakresie opanowania wiadomości, umiejętności). 6. Diagnozowanie osiągnięć dziecka. III. KRYTERIA OCENIANIA Ocenianie uczniów na katechezie to nie tylko wystawienie stopni, ale też etap procesu dydaktycznego, który ma znaczenie kształcące i wychowawcze. Celem oceniania jest zapewnienie skuteczności procesu kształcenia ale również ma charakter pedagogiczny, ponieważ służy informowaniu uczniów o ich postępach w nauce, a tym samym prowadzi do systematyczności i samowychowania. Przy ocenianiu uczniów, dobrze jest pamiętać, że na początek roku szkolnego określamy wymagania 2 : np. systematyczne odrabianie pracy domowej, aktywność na katechezie, prowadzenie zeszytów, przynoszenie 2 Zob. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania ( ) zobowiązuje nauczycieli na początku każdego roku szkolnego do poinformowania uczniów oraz ich rodziców (prawnych opiekunów) o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów (par. 4.1). Stwierdza zarazem, że wewnątrzszkolne ocenianie obejmuje m.in. formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych oraz informowanie o nich uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) (par. 3.1). 6 7

5 potrzebnych pomocy itp., a tym łatwiej będzie na końcu wystawić ocenę semestralną i roczną. Każdy katecheta powinien ustalić, jakie wymagania musi spełnić uczeń, aby osiągnąć ocenę: celującą, bardzo dobrą, dobrą, dostateczną, dopuszczającą (lub niedostateczną 3 ). Te ustalenia należy dołączyć jako aneks do systemu oceniania istniejącego w danej szkole. W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym). Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania religii w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, b) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy, c) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach kwalifikując się do finałów na szczeblu powiatowym, regionalnym, wojewódzkim albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. Katecheza prowadzi do jedności i zażyłości z Chrystusem, a praca katechetyczna w szkole ma pomóc uczniom i ułatwić przeżycie spotkania z Nim we wspólnocie wiary. Trzeba jasno określić uczniom i rodzicom, że stopień z religii dotyczy tylko cząstki procesu i osiągnięć katechezy. Wyjątkowy charakter katechezy domaga się odpowiednich sposobów działania katechety. Trzeba bowiem pamiętać, że stopnie z religii mówią nie tylko o uczniu, ale w pewien sposób także o katechecie. Radom, 24 czerwca 2013 r. Ks. Stanisław Łabendowicz Określenie poziomu wymagań ma na celu: pomoc uczniowi w zdobywaniu wiadomości problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, i umiejętności wynikających z programu nauczania, ustalenie kategorii celów i odpowiadających im poziomów wymagań, wspieranie ucznia przez rozpoznawanie odpowiedniego poziomu wymagań oraz wskazanie możliwości opanowania kolejnego, wyższego poziomu. 3 W niniejszym opracowaniu nie załączono kryteriów na ocenę niedostateczną z uwagi na szczególny charakter nauczania religii w szkole. Katecheza szkolna ma charakter ewangelizacyjno-katechetyczny i społeczno-edukacyjny. Zachęca się katechetów do pozytywnych sposobów oddziaływania wychowawczego aby nie stosować oceny z religii jako jedynie narzędzia dyscyplinującego. Należy unikać ocen niedostatecznych z religii zwłaszcza na zakończenie semestru czy koniec roku. 8 9

6 Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski Program nauczania religii DLA KLAS I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ W DRODZE DO WIECZRENIKA NUMER PROGRAMU AZ-1-01/10 1 Katecheza inicjacji w sakramenty pokuty i pojednania oraz Eucharystii Program W drodze do Wieczernika wypełnia założenia katechezy inicjacji w sakramenty pokuty i pojednania oraz Eucharystii dzieci klas I-III szkoły podstawowej. Założenia nauczania religii zmierzają do inicjowania wychowania religijno-moralnego uczniów w duchu sakramentu chrztu, pokuty i Eucharystii. W klasie I większy akcent położony jest na osobiste przeżywanie wiary przez 6-latka, w klasach II i III na doświadczenie wspólnoty, poznawanie i spotykanie Boga z innymi ludźmi. Umiejętności liturgiczne, których na tym etapie uczy się katechizowany, wiążą się z jego podstawowymi doświadczeniami życiowymi. Program poszczególnych klas koncentruje się wokół następujących treści: Klasa I Jesteśmy w rodzinie Jezusa. Klasa II Kochamy Jezusa. Klasa III Spotykamy Jezusa. Cele katechetyczne wymagania ogólne I. Interpretacja życia w świetle wiary. Uczeń pogłębia świadomość dziecięctwa Bożego rozpoczętego na chrzcie świętym i odnajduje ślady Boga w otaczającym świecie; poznaje podstawowe prawdy wiary. 11

7 II. Wprowadzenie w rozumienie sakramentów Eucharystii oraz pokuty i pojednania. Uczeń poznaje cel uczestnictwa w Eucharystii i sakramencie pokuty i pojednania, nabywa motywację do regularnego i pogłębionego uczestnictwa w tych sakramentach. III. Kontakt z Bogiem w liturgii i modlitwie. Uczeń poznaje sposoby uczestniczenia w liturgii, zwłaszcza we Mszy Świętej oraz wydarzeniach roku liturgicznego; pogłębia umiejętność wyrażania w znakach własnej religijności; rozwija sposoby uczestniczenia w modlitwie dziękczynienia, uwielbienia, przeproszenia i prośby. IV. Postawa moralna. Uczeń pogłębia rozumienie Przykazań Bożych, a także motywację wiary w ich przestrzeganiu; rozwija umiejętności społeczne niezbędne do życia w grupie rówieśników, rodzinie i szkole. Klasa I szkoły podstawowej JESTEŚMY W RODZINIE JEZUSA W klasie I dziecko wchodzi w nową dla niego rzeczywistość, jaką jest szkoła. Podjęcie nauki szkolnej wiąże się z różnego rodzaju spotkaniami, przede wszystkim z rówieśnikami, nauczycielami i katechetami. Jest to dobra okazja, aby dziecko poznało i rozwinęło w sobie podstawowe umiejętności komunikacyjne i społeczne. Te umiejętności są równocześnie przydatne podczas przeżywania liturgii eucharystycznej, do której dziecko od I klasy szkoły podstawowej jest przygotowywane. Odkrywanie śladów Boga przez dziecko dokonuje się w różnych miejscach i sytuacjach, przede wszystkim w domu rodzinnym, w szkole, w kościele i w przyrodzie. Nauczanie religii ma pomóc dziecku w obudzeniu wrażliwości religijnej i rozpoznawaniu religijnych przejawów życia. Program uwzględnia charakterystyczne cechy rozwoju psychofizycznego i społeczno-religijnego pierwszoklasistów. Podstawowym źródłem treści są obrzędy chrztu świętego, które pozwalają na syntetyczne przedstawienie teologiczno-antropologicznych aspektów pierwszego sakramentu inicjacji chrześcijańskiej oraz jego egzystencjalnego znaczenia w rozwoju religijności i wiary katechizowanych dzieci. Stąd też wynika konieczność stopniowego wprowadzania wychowanków w rozpoznawanie oraz religijną interpretację znaków i symboli związanych z celebrowaniem sakramentów w Kościele. Cele katechetyczne 1. Witam Bądź pozdrowiony, Panie Wprowadzenie w życie zespołu klasowego jako katechetycznej wspólnoty dzieci Bożych. Zapoznanie z pozdrowieniami świeckimi i chrześcijańskimi. Ukazanie Biblii jako Księgi będącej listem kochającego Ojca do ludzi

8 Treści Poznanie prawdy, że chrzest włącza do rodziny Jezusa. Zapoznanie z podstawowymi dialogami stosowanymi w chrzcielnej liturgii słowa. szacunku wobec znaku krzyża i świątyni jako domu Bożego oraz osób dorosłych i innych dzieci. Kształtowanie umiejętności słuchania słów Boga. Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami i dorosłymi. Kształtowanie poczucia przynależności do rodziny Jezusa. Formy powitań oraz pozdrowień świeckich i chrześcijańskich. Wystrój sali katechetycznej w szkole. Świątynia chrześcijańska jako dom Boży. Osoby związane z przyjęciem dzieci do Kościoła jako rodziny Jezusa. Jezus w imieniu Boga Ojca wita i pozdrawia ludzi. Znak krzyża; krzyż w kościele, domu rodzinnym, sali szkolnej itp. Biblia Księga nad księgami i list kochającego Boga do ludzi. Bóg przez Anioła pozdrawia Maryję i objawia Jej, że będzie Matką Jezusa. Modlitwy oraz odpowiednio dobrane pieśni i piosenki religijne służące interioryzacji powyższych treści. Wymagania zna religijne znaczenie krzyża, wie, że kościół jest miejscem spotkania z Bogiem, miejscem modlitwy, wymienia przedmioty kultu znajdujące się w kościele, wie, jak zachować się w świątyni domu Bożym, wie, że wiarę w Boga wyrażamy, używając pozdrowień chrześcijańskich i innych gestów, wyjaśnia, dlaczego Pismo Święte jest najważniejszą Księgą na świecie, zna modlitwę Zdrowaś Maryjo, z szacunkiem odnosi się do osób dorosłych i innych dzieci, wskazuje, jak tworzyć wspólnotę i jedność w klasie, rodzinie. 2. Dziękuję i chwalę Chwała na wysokości Bogu Cele katechetyczne Ukazanie dobrego Boga, który obdarowuje człowieka różnymi darami. Odkrywanie darów Boga w otaczającym świecie, codziennym życiu i w kościele. Umacnianie postawy wdzięczności i dziękczynienia Bogu za Jego dary: stworzony świat, życie, talenty, zdolności. miłości i szacunku wobec Jezusa obecnego w sakramentach świętych. Kształtowanie umiejętności związanych z dziękowaniem i oddawaniem chwały Bogu. zaufania Bogu i zawierzenia Mu. podjęcia walki ze swoimi słabościami. Treści Sposoby dziękowania oraz wyrażania podziwu i uznania. Woda jako dar Boga w życiu ludzi. Rodzina Jezusa podziwia Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela wody, która oczyszcza i podtrzymuje życie. Chrzest wielkim darem miłości Bożej; jestem dzieckiem Boga Ojca. Maryja chwali Boga: Wielbi dusza moja Pana. Modlitwy oraz pieśni i piosenki pomocne w interioryzacji powyższych treści. Wymagania odnajduje w codzienności ślady Bożych darów i umie za nie dziękować Bogu-Stwórcy, wie, że Święta Rodzina jest przykładem życia dla naszych rodzin, wie, czym jest chrzest święty w życiu człowieka, 14 15

9 zna symbolikę wody i chrzcielnicy, wie, w jaki sposób może stawać się lepszym człowiekiem, wie, że okazywanie radości jest jednocześnie uwielbieniem Boga, formułuje proste modlitwy, w których wyraża podziw, wdzięczność i uwielbienie Boga. Cele katechetyczne 3. Proszę Proście, a otrzymacie Pogłębienie prawdy, że Bóg chce rozmawiać z człowiekiem. Poznanie prawdy, że ochrzczony jest powołany do świętości. Poznanie prawdy, że przez Maryję zwracamy się z prośbą do Jezusa. Poznanie znaczenia modlitwy prośby i towarzyszących jej odpowiednich postaw ciała. Poznanie podstawowych gestów i słów, które służą wyrażaniu próśb wobec ludzi i Boga. Kształtowanie podstawowych umiejętności rozumienia gestów oraz formuł związanych z indywidualnymi i wspólnotowymi modlitwami prośby. otwartości, zaufania, wytrwałości i słuchania Boga podczas modlitwy. Motywowanie do powierzenia siebie dobremu Bogu oraz podejmowania modlitwy za siebie i bliźnich. Treści Modlitwy oraz odpowiednio dobrane pieśni i piosenki religijne służące interioryzacji powyższych treści. Wymagania zna podstawowe gesty i słowa, które służą wyrażaniu próśb wobec ludzi i Boga, zna modlitwy prośby i towarzyszące jej odpowiednie postawy, zna podstawowe gesty oraz formuły związane z indywidualnymi i wspólnotowymi modlitwami prośby, zna słowa adwentowej prośby Przyjdź, Panie Jezu, wyjaśnia, dlaczego możemy zwracać się do Maryi z różnymi sprawami, wyjaśnia modlitwę Ojcze nasz w kontekście codziennego życia, zna wydarzenia związane z narodzeniem Jezusa, formułuje proste modlitwy prośby w potrzebach osobistych i społecznych za pośrednictwem Maryi i świętych. Cele katechetyczne 4. Przepraszam Panie, zmiłuj się! Odkrycie potrzeby nawrócenia w życiu człowieka oraz zaangażowania w przemianę własnego życia. Poznanie prawdy, że Jezusa przebacza grzechy. Wprowadzenie w modlitwy przeproszenia i dziękczynienia. Kształtowanie umiejętności zwracania się z prośbą do Boga o przebaczenie. Prośba w relacjach międzyludzkich. Postawy ciała ludzi proszących Boga w różnych potrzebach. Treści Prośba rodziców o chrzest i wiarę dla swoich dzieci. Ludzie przepraszają, proszą o przebaczenie i okazują wdzięczność, tym którzy im wybaczają. Święci i święte proszą Boga za nami; z moim patronem w rodzinie Jezusa. Jezus pragnie, aby człowiek starał się być coraz lepszym Jego Wezwania modlitwy Ojcze nasz. uczniem. Jan Chrzciciel zapowiada przyjście Jezusa, Baranka Bożego, Pan Bóg mówi do nas w naszym sumieniu i przebacza nam który gładzi grzechy świata. grzechy. Maryja Matką Jezusa. Dobrane perykopy biblijne, pieśni religijne, modlitwy i formuły Świadkowie narodzenia Jezusa. Józef i Maryja opiekują się wiary z małego katechizmu służące interioryzacji powyższych Jezusem. treści

10 Wymagania rozumie słowa: przepraszam, żałuję, chcę się poprawić, odróżnia dobro od zła, wie, że przez zły czyn oddala się od Jezusa, wie, że Jezus przebacza grzechy, wyjaśnia, czym jest sumienie, zna Akt żalu, podaje sytuacje, przez które człowiek staje się lepszym, formułuje modlitwę, w której prosi o przebaczenie oraz dziękuje za wybaczenie. 5. Czekam Przyjdź, Panie Jezu Cele katechetyczne Zapoznanie się z religijnym znaczeniem gestów, znaków i słów związanych z sakramentalną obecnością zmartwychwstałego Jezusa w Kościele. sprzyjającej radosnemu oczekiwaniu i dobremu przygotowaniu do pierwszego spotkania z Jezusem sakramencie pojednania i pokuty oraz w Komunii Świętej. Wprowadzanie w motywowane wiarą spojrzenie na sposoby obecności i zbawczego działania zmartwychwstałego Jezusa w życiu człowieka. Treści Gesty i słowa związane z obietnicami i oczekiwaniami na ich spełnienie. Wypełnianie obietnic i poleceń zmartwychwstałego Jezusa we wspólnocie Kościoła. Jezus czeka na nas w Kościele (swojej rodzinie) i kościele (domu Bożym). Nasi bliscy pomagają nam w dobrym przygotowywaniu się na pierwsze spotkanie z Jezusem w Komunii Świętej. Modlitwy oraz pieśni i piosenki służące interioryzacji powyższych treści. Wymagania zna słowa i formy wyrażające oczekiwanie, zna Akt nadziei, wie, dlaczego czekamy na Jezusa, wymienia sposoby obecności zmartwychwstałego Jezusa, wie, że cisza jest wyrazem oczekiwania na Boga, wie, w jaki sposób przygotować się na spotkanie z Jezusem w Komunii Świętej, wyjaśnia gesty, znaki i słowa związane z obecnością zmartwychwstałego Jezusa w Kościele. Cele katechetyczne 6. Czuwam z Maryją i innymi świętymi Zróbcie, co wam powie Ukazanie roli matki w życiu człowieka. Poznanie biblijnych scen związanych z Maryją. Ukazanie przykładów świętych, którzy kochali Jezusa. gotowości wypełniania woli Jezusa w codziennym życiu. Kształtowanie umiejętności realizacji przykazania miłości Boga, bliźniego i siebie samego. Motywowanie do realizacji uczynków miłości i miłosierdzia wobec swoich najbliższych. Treści Kochamy naszą mamę. Maryja nasza Mama. Przez Maryję do Jezusa. Święci, którzy swoim życiem pokazywali nam Jezusa i wypełniali Jego wolę. Wypełnianie się obietnic i poleceń Jezusa we wspólnocie Kościoła: słucham Jezusa i odpowiadam na Jego słowa. Realizacja przykazania miłości i uczynków miłosierdzia w codziennym życiu

11 Modlitwy oraz pieśni i piosenki służące interioryzacji powyższych treści. Wymagania wie, na czym polega rola mamy w jego życiu, wie, że Maryja jest naszą Matką, rozumie słowo czuwam, łączy je z zaangażowaniem, opowiada o wydarzeniach z życia Maryi, zna przykłady świętych, którzy swym życiem wypełniali wolę Jezusa, rozumie słowo święty, wskazuje przykłady realizacji przykazania miłości i uczynków miłosierdzia w codziennym życiu. Wskazania do realizacji programu Rozbudzając w pierwszoklasistach świadomość chrztu, należy odwoływać się do wartości, jakie otrzymuje w tym sakramencie każdy ochrzczony, korelując je z realistycznymi i ekstrawertycznymi wyobrażeniami katechizowanych. Dlatego też wprowadzając ich, na przykład, w chrześcijańskie rozumienie i przeżywanie godności dzieci Bożych, trzeba wskazywać na niepowtarzalne męstwo i wierność Jezusa Chrystusa, jakimi oznaczało się Jego pełne miłości odniesienie do Boga Ojca i każdego człowieka. Ewangelie opowiadają o osobach, które chciały do Niego dołączyć, a które On odesłał do domu. Chrześcijan jednak powołał przez chrzest i zaszczycił zaproszeniem do swojej najbliższej rodziny, jaką jest Kościół. Stąd wierzący mogą Go zatem nazwać naszym Przyjacielem i współpracować z Nim w przezwyciężaniu zła oraz wprowadzaniu Królestwa Bożego w świecie. Świadomość chrztu o takiej właśnie treści zawiera w sobie świętą dumę, która u dzieci w tym wieku współbrzmi z właściwie pojętym poczuciem własnej wartości. Z tak pojętą świadomością chrztu wiąże się zasadnicza wola jego akceptacji, przeżyta nie tylko w refleksji-intelektualnej, ale wyrażona w motywowanym wiarą działaniu. Tego rodzaju aktualizacji łaski pierwszego sakramentu inicjacji chrześcijańskiej służy udział grupy katechetycznej w udzielaniu chrztu w czasie Mszy Świętej w kościele, pełne szacunku posługiwanie się znakiem krzyża, świętowanie dnia imienin ze szczególnym odniesieniem do świętych patronów, których imiona zostały dzieciom nadane przy chrzcie, celebracje katechetyczne związane z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych itp. Proponując konkretne rozwiązania metodyczne, wskazuje się bliskie życiu uczniów prezentowanie treści, ze szczególnym uwzględnieniem metod sprzyjających rozwojowi takich ludzkich wartości, jak: zmysł ufności, gotowość daru z siebie, prośba, radosne uczestniczenie w życiu społeczności szkolnej, rodzinnej oraz parafialnej poprzez zabawę, twórczość plastyczną, inscenizacje, naśladowanie wzorców osobowych, udział w nabożeństwach

12 PLAN DYDAKTYCZNY EDUKACJI RELIGIJNEJ z katechezy w zakresie I klasy szkoły podstawowej do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza

13 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW I. WITAM BĄDŹ POZDROWIONY, PANIE 1. Katecheza spotkaniem z Panem Bogiem 2. Znak krzyża uwielbieniem Boga 3. Modlitwa rozmową z dobrym Ojcem Katecheza spotkanie z Panem Bogiem i lepsze Jego poznanie. Znak krzyża uwielbieniem Boga. Szacunek wobec krzyża. Modlitwa rozmowa z Bogiem Ojcem. 4. Ja i moja rodzina Miłość w rodzinie darem i przejawem miłości Boga. 5. Pan Bóg mnie kocha Pan Bóg najlepszym Ojcem, kochającym każdego człowieka. Ukazanie, że każda katecheza jest spotkaniem z Panem Bogiem oraz możliwością lepszego poznania Go. Kształtowanie umiejętności słuchania słów Bożych. Ukazanie prawdy, że znakiem krzyża pozdrawiamy Pana Boga. szacunku wobec krzyża. Przekazanie prawdy, że modlitwa jest rozmową z Bogiem, który jest naszym dobrym Ojcem. Zachęcenie do modlitwy rano i wieczorem. Uświadomienie prawdy, że miłość rodziców jest przejawem miłości Boga. Wychowanie do szacunku dla własnych rodziców. Ukazanie prawdy, że nie tylko rodzice kochają dziecko, ale Pan Bóg kocha nas wszystkich. wdzięczności Panu Bogu za miłość do każdego człowieka. Zabawa integrująca, rozmowa kierowana, ekspozycja, analiza tekstu źródłowego, recytacja. Pogadanka, analiza tekstu źródłowego, śpiew (z gestami), ekspozycja, gra dydaktyczna, techniki multimedialne. Rozmowa kierowana, opowiadanie, analiza tekstu, źródłowego, ekspozycja, śpiew (z gestami). Ekspozycja, pogadanka, analiza tekstu źródłowego, śpiew (z tańcem), techniki plastyczne, techniki multimedialne, autorefleksja, pantomima. Śpiew (z gestami), ekspozycja, pogadanka, analiza tekstu źródłowego, techniki plastyczne, techniki multimedialne. podaje, że w czasie katechezy obecny jest Pan Bóg, nazywa katechezę miejscem spotkania z Panem Bogiem, objaśnia, kiedy Pan Bóg jest obecny wśród nas, stwierdza, jaka powinna być postawa na katechezie. wymienia słowa, jakie mówimy czyniąc znak krzyża, objaśnia, jak powinniśmy wykonywać znak krzyża, wykonuje z szacunkiem znak krzyża świętego, wskazuje, że znakiem krzyża pozdrawiamy Pana Boga, planuje staranne wykonywanie znaku krzyża. podaje, że modlitwa jest rozmową z Bogiem, wyjaśnia, co to znaczy, że Bóg jest dobrym Ojcem, wskazuje, co może powiedzieć Bogu na modlitwie, wnioskuje, że odmawiając modlitwę, wyraża Bogu swoją miłość. podaje, że miłość rodziców jest darem Boga, objaśnia, że należy odpowiadać na miłość rodziców, wskazuje różne sposoby okazywania miłości w rodzinie. przytacza przykłady miłości Boga do każdego z nas, wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg nas kocha, porównuje miłość rodziców do miłości Boga, proponuje różne formy podziękowania Bogu za to, że nas kocha. indywidualnych, rozmowa. Sposób czynienia znaku krzyża świętego. Opiniowanie wypowiedzi indywidualnych, rozmowa. indywidualnych, rozmowa. Rozmowa, wartościowanie wypowiedzi uczniów na temat czci i szacunku wobec rodziców. Odpytanie, opiniowanie wypowiedzi uczniów

14 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE 6. W kościele spotykam Pana Jezusa 7. Niedziela dniem świętym 8. Pismo Święte słowem Pana Boga Kościół miejscem spotkania z Panem Jezusem. Niedziela Dzień Pański i dzień święty. Pismo Święte księga, w której zapisane są słowa Pana Boga. 9. Słucham słowa Bożego Postawa pilnego słuchania słowa Bożego. Ukazanie prawdy, że Pan Jezus jest obecny w kościele pod postacią chleba. wdzięczności za obecność Pana Jezusa w kościele. Ukazanie, dlaczego niedziela nazywana jest Dniem Pańskim i dniem świętym. Wzbudzenie radości ze spotkania z Jezusem w czasie niedzielnej Mszy Świętej. Ukazanie prawdy, że słowa Pana Boga są zapisane w księdze, która nazywa się Pismem Świętym. szacunku do Pisma Świętego. Ukazanie prawdy, że gdy czytamy Pismo Święte, sam Pan Bóg nas poucza. do pilnego słuchania słowa Bożego. PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW Śpiew, opowiadanie, ekspozycja, analiza tekstu źródłowego, recytacja, techniki plastyczne, puzzle. Śpiew, techniki multimedialne, rozmowa kierowana, analiza tekstu źródłowego, ekspozycja, opowiadanie, recytacja, metoda działań praktycznych, gra sytuacyjna. Śpiew, pokaz, pogadanka, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, opowiadanie, recytacja, celebracja, zabawa Głuchy telefon. Recytacja, pokaz, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, memoryzacja tekstu, opowiadanie, śpiew, techniki multimedialne. EFEKTY podaje, że Pan Jezus jest obecny w kościele, wymienia przedmioty, jakie znajdują się w kościele, objaśnia, gdzie jest tabernakulum, wyjaśnia, po czym poznaje się, że w tabernakulum jest obecny Pan Jezus, używa poprawnie terminu: ukryty pod postacią chleba, wskazuje na potrzebę spotykania się z Panem Jezusem w kościele, stosuje słowa modlitwy odmawianej przed Najświętszym Sakramentem. nazywa niedzielę dniem świętym, Dniem Pańskim, przytacza treść trzeciego przykazania Bożego, wyjaśnia znaczenie trzeciego przykazania Bożego, proponuje, w jaki sposób można przeżyć niedzielę. identyfikuje spośród różnych książek Pismo Święte, wyjaśnia, czym Pismo Święte różni się od pozostałych książek, opisuje księgę Pisma Świętego, uzasadnia, dlaczego powinniśmy czytać Pismo Święte. podaje, gdzie możemy usłyszeć słowa Pisma Świętego, wyjaśnia, jak powinniśmy słuchać słowa Bożego, uzasadnia, dlaczego należy słuchać słowa Boga. DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Wyjaśnienie treści tematu, rozmowa, wypowiedzi dzieci, modlitwa, praca domowa. Refleksja obserwacyjna wypowiedzi uczniów, piosenka. uczniów, rozmowa, rysunek. Wyjaśnienie treści tematu, wypowiedzi dzieci, wiersz

15 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 10. Maryja najtroskliwszą z matek Maryja najtroskliwszą Matką wszystkich ludzi. Ukazanie, że Pan Jezus powierzył wszystkich ludzi opiece Maryi. Budzenie szacunku i miłości do swojej mamy i do Matki Bożej. Opowiadanie, rozmowa kierowana, ekspozycja, śpiew, techniki multimedialne, techniki plastyczne. przytacza przykłady opieki matki nad dzieckiem, podaje, czego oczekuje od nas Maryja, wyjaśnia, w jaki sposób można uczcić Maryję, planuje przez modlitwę zwracać się do Maryi jako najlepszej z Matek. Obserwacja uczniów w toku ich pracy, rozmowa, wypowiedzi dzieci, rysunek, praca domowa. 11. Ze świętą Bernadettą modlę się do Maryi Różaniec modlitwą, którą poleca odmawiać Matka Boża. Zapoznanie z objawieniami Matki Bożej w Lourdes. Zachęcenie do uczestnictwa w nabożeństwach różańcowych. Śpiew, rozmowa kierowana, opowiadanie, ekspozycja, techniki multimedialne, projekcja filmu. podaje, komu Matka Boża poleciła modlić się na różańcu, wyjaśnia, jak można naśladować Bernadettę, opowiada o wydarzeniu ukazania się Matki Bożej w Lourdes, planuje modlić się za wstawiennictwem Maryi. Odpytanie, rozmowa, wypowiedzi dzieci. 12. Modlimy się na różańcu Modlitwa różańcowa modlitwą do Matki Bożej. Zapoznanie z modlitwą różańcową. Zachęcenie do uczestnictwa w nabożeństwach różańcowych. Śpiew, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, rozmowa kierowana, pokaz, gra dydaktyczna układanie różańca, celebracja. podaje, że różaniec jest modlitwą do Matki Bożej, rozróżnia spośród modlitw modlitwę różańcową, wyjaśnia, jak należy odmawiać różaniec, określa, na czym polega nabożeństwo różańcowe. uczniów, rozmowa. II. DZIĘKUJĘ I CHWALĘ CHWAŁA NA WYSOKOŚCI BOGU 13. Dziękuję Panu Bogu za piękny świat Bóg Stwórcą świata. Wdzięczności Bogu za dar, jakim jest piękny świat. Ukazanie piękna otaczającego nas świata jako daru Boga. wdzięczności Bogu i szacunku dla Jego dzieł. Śpiew (z gestami), pogadanka, techniki multimedialne, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, recytacja (z gestami), modlitwa spontaniczna, rozmowa kierowana, techniki plastyczne. podaje, że to Bóg stworzył cały świat, wymienia dzieła stworzone przez Boga, wyjaśnia, że należy szanować wszystkie rzeczy dane od Boga, opowiada o pięknie stworzonego świata, uzasadnia potrzebę dziękowania Bogu za cały świat. Obserwacja uczniów w toku ich pracy, ćwiczenia praktyczne, wypowiedzi uczniów, modlitwa dziękczynna

16 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 14. Wychwalam Pana Boga za życie Bóg Dawcą życia. Wdzięczność Bogu za dar życia. Ukazanie prawdy, że wszelkie życie na ziemi pochodzi od Boga. Budzenie potrzeby dziękowania Bogu za dar życia. Śpiew, ekspozycja, opowiadanie, recytacja, techniki plastyczne, modlitwa spontaniczna, techniki multimedialne. wymienia, co stworzył Pan Bóg, wyjaśnia, że Bóg przez rodziców daje nam życie, opisuje swoją radość z powodu życia, wskazuje na różne formy dziękczynienia Bogu za życie. przytacza, kim jest Anioł Stróż, podaje, kto posłał Anioła Stróża do ludzi, wyjaśnia, co to znaczy, że Anioł Stróż czuwa nad nami, wskazuje na rolę Anioła Stróża w naszym życiu, planuje zwracać się do Anioła Stróża w modlitwie. podaje, czym jest woda w życiu człowieka, objasnia, jak właściwie korzystać z daru wody, określa, gdzie został ochrzczony Jezus, wskazuje Trzy Osoby Boskie. przytacza polecenie, jakie Pan Jezus dał swym uczniom, objaśnia, kim stajemy się przez chrzest święty, wskazuje okoliczności, kiedy Pan Jezus posłał uczniów na cały świat, aby nauczali wszystkie narody, opowiada o chrzcie dziecka w kościele. przytacza słowa wypowiedziane przez Maryję podczas spotkania z Elżbietą, podaje sposoby ukazujące uwielbienie Boga, objaśnia, jak można wyrazić wdzięczność Bogu, opowiada o spotkaniu Maryi i Elżbiety. Odpytanie, obserwacja, wypowiedzi, laurka. 15. Anioł Stróż moim opiekunem 16. Dziękujemy Panu Bogu za wodę Anioł Stróż posłańcem Boga i opiekunem człowieka. Wdzięczność Bogu za dar wody. Ukazanie, że Anioł Stróż jest naszym opiekunem. Wychowanie do modlitwy i wdzięczności Bogu za Anioła Stróża. Ukazanie wody jako daru Pana Boga dla człowieka. wdzięczności za dar wody w naszym życiu. Zabawa Tor przeszkód, ekspozycja, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, modlitwa spontaniczna, recytacja, śpiew (z gestami), techniki plastyczne. Ekspozycja, zabawa Zgadnij, uroczyste odczytanie tekstu z Pisma Świętego, rozmowa kierowana, ekspozycja, śpiew (z gestami). Rozmowa, kontrola graficzna, wypowiedzi dzieci, modlitwa do Anioła Stróża. uczniów, rozmowa. 17. Przez chrzest staję się dzieckiem Bożym 18. Maryja wzorem wdzięczności Bogu Chrzest włączeniem do Rodziny Bożej Kościoła. Maryja wzór wdzięczności i uwielbienia Boga. Ukazanie prawdy, że od chrztu jesteśmy dziećmi Bożymi i należymy do Rodziny Bożej, czyli Kościoła. radości i wdzięczności za to, że należymy do Rodziny Bożej. Zapoznanie z wydarzeniem spotkania Maryi z Elżbietą. uwielbienia Boga na wzór Maryi. Śpiew, ekspozycja, zabawa Pajęczyna, memoryzacja tekstu, inscenizacja, techniki plastyczne. Śpiew, pogadanka, rozmowa kierowana, opowiadanie, ekspozycja, drama, zabawa Powitanie, inscenizacja, modlitwa spontaniczna, techniki plastyczne. Ćwiczenia praktyczne, obserwacja, praca domowa, udział w inscenizacji, modlitwa. uczniów, rozmowa, obserwacja, udział w inscenizacji, modlitwa

17 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW III. PROSZĘ PROŚCIE, A OTRZYMACIE 19. Święci mieszkają w niebie Powołanie do świętości. Jedność ze świętymi w niebie. Zapoznanie z prawdą o obecności świętych w niebie. Wychowanie do jedności ze świętymi poprzez modlitwę. Śpiew, podróż w wyobraźni, pogadanka, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, modlitwa spontaniczna. wymienia imiona niektórych świętych, podaje przykłady dobrych uczynków, dzięki którym ludzie zostają świętymi, wyjaśnia, co to znaczy, że w niebie Pan Jezus przygotował dla nas miejsce, określa, kim jest patron, wskazuje na wartość modlitwy do swojego patrona. podaje, że Stanisław Kostka jest patronem dzieci, wyjaśnia, jak św. Stanisław Kostka okazywał miłość do Boga, objaśnia, co należy czynić, aby osiągnąć świętość, opowiada o życiu św. Stanisława Kostki, planuje naśladować św. Stanisława Kostkę. podaje ważniejsze wydarzenia z życia św. Franciszka z Asyżu, przytacza słowa, którymi św. Franciszek nazywał stworzenie Boże, wyjaśnia, jak ludzie powinni korzystać ze świata otrzymanego od Boga, określa, jakie postępowanie wobec ludzi i zwierząt podoba się Bogu, wskazuje, jakie cechy charakteru św. Franciszka z Asyżu możemy naśladować. Odpytanie, rozmowa, wypowiedzi dzieci, piosenka, obserwacja pracy. 20. Święty Stanisław Kostka wzorem miłości do Boga 21. Święty Franciszek uczy szacunku do przyrody Św. Stanisław Kostka wzór miłości do Boga. Św. Franciszek z Asyżu człowiek kochający Boga i wszystko, co Pan Bóg stworzył. Ukazanie św. Stanisława Kostki jako wzoru miłości do Boga. okazywania miłości Bogu i ludziom. Ukazanie postaci św. Franciszka z Asyżu jako człowieka kochającego Boga i wszystko, co Pan Bóg stworzył. Wychowanie do poszanowania przyrody. Śpiew, ekspozycja, opowiadanie, rozmowa kierowana, pantomima. Śpiew (z gestami), opowiadanie, ekspozycja, pogadanka, praca w grupach, drama scenka improwizowana, recytacja, autorefleksja, techniki multimedialne. uczniów, rozmowa. uczniów, rozmowa, obserwacja, udział w inscenizacji, modlitwa

18 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 22. Ojcze nasz niech się święci Twoje imię 23. Modlimy się za zmarłych Modlitwa Ojcze nasz. Szacunek dla imienia Pana Boga. Modlitwa za zmarłych. Pogłębienie prawdy, że Bóg chce rozmawiać z człowiekiem. Kształtowanie właściwej postawy i szacunku wobec Boga. Ukazanie potrzeby modlitwy za zmarłych. szacunku i pamięci o zmarłych. Rozmowa kierowana, pokaz, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, recytacja, śpiew, techniki multimedialne, techniki plastyczne. Śpiew (z gestami), opowiadanie, analiza tekstu, pogadanka, ekspozycja, rozmowa kierowana, memoryzacja tekstu, techniki plastyczne. przytacza słowa Modlitwy Pańskiej, podaje, kto nauczył ludzi Modlitwy Pańskiej, wyjaśnia, czym jest modlitwa, objaśnia, w jaki sposób należy czcić Pana Boga, wskazuje, jak należy okazywać szacunek dla imienia Pana Boga. przytacza treść modlitwy: Dobry Jezu..., Wieczny odpoczynek, podaje, że Dzień Zaduszny jest szczególnym dniem modlitwy za zmarłych, objaśnia, w jaki sposób okazujemy szacunek i pamięć o zmarłym, opowiada, jak należy zachowywać się na cmentarzu. podaje, że Pan Jezus jest Królem, wyjaśnia, co to znaczy, że Pan Jezus jest Królem, określa, co to znaczy, że Pan Jezus rządzi sprawiedliwie, wskazuje na rolę Jezusa jako Króla, wnioskuje, że dobrymi uczynkami możemy służyć Panu Jezusowi Królowi. podaje, kiedy obchodzimy Adwent, wymienia symbole Adwentu, objaśnia, co oznaczają poszczególne symbole, określa Adwent jako czas oczekiwania na narodzenie Pana Jezusa, wskazuje potrzebę życia w zgodzie i przyjaźni z bliźnimi, planuje dobrze przygotować się do narodzenia Pana Jezusa. uczniów, rozmowa. uczniów, rysunek, modlitwa za zmarłych, nawiedzenie cmentarza. 24. Pan Jezus jest naszym Królem Pan Jezus Królem wszystkich ludzi. Zapoznanie z prawdą, że Pan Jezus jest naszym Królem. okazywania miłości Panu Jezusowi uczynkami i modlitwą. Pogadanka, zabawa Jestem królem, niedokończone zdanie, drama, ekspozycja, rozmowa kierowana, techniki plastyczne, śpiew (z gestami), medytacja, modlitwa spontaniczna. Rozmowa, kontrola graficzna, wypowiedzi uczniów, modlitwa spontaniczna. 25. W Adwencie czekamy na Pana Jezusa Adwent czasem oczekiwania na narodzenie Pana Jezusa. Ukazanie Adwentu jako czasu oczekiwania na narodzenie Pana Jezusa. Wychowanie do dobrego przygotowania się do narodzenia Pana Jezusa. Opowiadanie, analiza tekstu, memoryzacja tekstu biblijnego, rozmowa kierowana, pokaz, ekspozycja, celebracja, śpiew, techniki plastyczne. indywidualnych, obserwacja uczniów w czasie zabawy, rozmowa

19 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 26. Pan Bóg wybiera Maryję na Matkę Zbawiciela Maryja Matką Pana Jezusa Zbawiciela. Maryja wzorem miłości i posłuszeństwa Bogu. Ukazanie Maryi jako osoby wybranej przez Boga na Matkę Pana Jezusa Zbawiciela. wdzięczności dla Maryi jako Matki Zbawiciela. Śpiew, rozmowa kierowana, metoda skojarzeń, zabawa Zgadnij, pantomima, opowiadanie, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, memoryzacja tekstu biblijnego, ekspozycja, inscenizacja, techniki plastyczne, puzzle. podaje, że Pan Bóg wybrał Maryję na Matkę Pana Jezusa Zbawiciela, wyjaśnia, jak Maryja pomaga nam w drodze do świętości, wnioskuje potrzebę wdzięczności Bogu za Zbawiciela i Jego Matkę, wskazuje, że Maryja jest wzorem miłości i posłuszeństwa Bogu, planuje modlitwę za wstawiennictwem Maryi. podaje, że Maryja jest wzorem oczekiwania na Pana Jezusa, objaśnia, jak Maryja odpowiedziała na wezwanie skierowane do Niej przez Pana Boga, wskazuje, w jaki sposób należy przygotować się na narodzenie Pana Jezusa. podaje, kiedy jest wigilia Bożego Narodzenia, objaśnia, jakie zwyczaje są związane z wigilią Bożego Narodzenia, opowiada o wieczerzy wigilijnej, wskazuje na potrzebę modlitwy przed wieczerzą wigilijną, proponuje życzenia podczas dzielenia się opłatkiem. indywidualnych, obserwacja uczniów w czasie zabawy, rozmowa. 27. Maryja wzorem oczekiwania Maryja wzorem oczekiwania na Pana Jezusa. Ukazanie Maryi jako wzoru oczekiwania na Pana Jezusa. naśladowania Maryi w życiu. Śpiew, recytacja, techniki multimedialne, ekspozycja, pokaz, opowiadanie, analiza tekstu, memoryzacja tekstu biblijnego, techniki plas- -tyczne. Odpytanie, wyjaśnienie tematu, opiniowanie wypowiedzi dzieci, rysunek, dobry uczynek. 28. Wieczerza wigilijna dzielimy się opłatkiem Zwyczaje związane z wigilią Bożego Narodzenia. Zapoznanie z tradycją wieczerzy wigilijnej. religijnego przeżywania wieczerzy wigilijnej. Opowiadanie, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu, pokaz, techniki plastyczne, techniki multimedialne, dzielenie się opłatkiem, śpiew. uczniów, refleksja obserwacyjna, życzenia świąteczne

20 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 29. Kolędy wyrazem miłości do Pana Jezusa 30. Przeżywamy święta Bożego Narodzenia w rodzinie Kolędy radosne pieśni o Bożym Narodzeniu, śpiewane z miłości do Pana Jezusa. Świętowanie Bożego Naro-dzenia wyrazem radości z narodzin Pana Jezusa. 31, Witamy Dziecię Jezus Biblijny opis o narodzeniu Pana Jezusa w Betlejem. Radość z narodzin Pana Jezusa. 32. Mędrcy składają dary Panu Jezusowi Biblijny opis pokłonu Trzech Mędrców. Postawa oddawania czci Bogu. Ukazanie kolęd jako radosnych pieśni o Bożym Narodzeniu, śpiewanych z miłości do Pana Jezusa. Zachęcenie do wspólnego śpiewania kolęd. miłości do Pana Jezusa i ludzi. Ukazanie, jak należy przeżywać święta Bożego Narodzenia w rodzinie. radości z narodzin Pana Jezusa. Zapoznanie z prawdą o narodzeniu Pana Jezusa w Betlejem. miłości wobec Dzieciątka Jezus. Zapoznanie z wydarzeniem pokłonu Trzech Mędrców. składania duchowych darów i oddawania czci Bogu. Śpiew, rozmowa kierowana, pokaz, techniki multimedialne, analiza tekstu biblijnego. Śpiew, pogadanka, ekspozycja, rozmowa kierowana, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu, techniki multimedialne. Śpiew, opowiadanie, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu, ekspozycja, rozmowa kierowana, techniki multimedialne, techniki plastyczne. Opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kierowana, ekspozycja, inscenizacja, śpiew, techniki multimedialne, recytacja, techniki plastyczne. podaje, kiedy śpiewamy kolędy, identyfikuje kolędy spośród innych pieśni i piosenek religijnych, wyjaśnia, czym są kolędy, opowiada, o czym mówią kolędy, stwierdza, że kolędy są wyrazem miłości do Pana Jezusa, wskazuje na śpiew jako formę modlitwy. podaje, jak należy przeżywać święta Bożego Narodzenia w rodzinie, wyjaśnia, jak przygotować się do świąt Bożego Narodzenia, wskazuje, co w domu będzie przypominać o narodzinach Pana Jezusa, określa, kto przynosi rodzinom dar miłości i radości. podaje, że Pan Jezus urodził się w Betlejem, objaśnia, dlaczego Pan Jezus narodził się w Betlejem, opowiada o narodzinach Jezusa, określa, w jaki sposób może przywitać Dziecię Jezus, wskazuje, że dobrym postępowaniem przygotowujemy swoje serca na spotkanie z Panem Jezusem. wymienia imiona Trzech Mędrców, podaje, jakie dary złożyli Mędrcy Jezusowi, objaśnia, co to znaczy złożyć hołd Panu Jezusowi, określa, jakie uczynki mogą być darem dla Pana Jezusa, wskazuje na konieczność oddawania czci Panu Bogu. indywidualnych, obserwacja uczniów, śpiewanie kolędy. indywidualnych, śpiewanie kolęd. Rozmowa, wyjaśnienie treści tematu, wypowiedzi dzieci, śpiewanie kolęd. Odpytanie, ćwiczenia praktyczne, udział w inscenizacji, wypowiedzi dzieci, osobista modlitwa

21 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 33. Chcę, by wszyscy poznali Pana Jezusa Misyjna działalność Kościoła. Zapoznanie z działalnością misyjną Kościoła. miłości wobec Jezusa i ludzi. Śpiew, pogadanka, rozmowa kierowana, opowiadanie, techniki plastyczne, wykonanie gazetki, ekspozycja, taniec integrujący. podaje, kim jest misjonarz, objaśnia zadania, jakie ma do wykonania misjonarz, wskazuje na potrzebę troski o misje i misjonarzy, opowiada, jak możemy pomóc misjonarzom, planuje modlić się za misjonarzy. podaje zadania księdza w parafii, w Kościele, wyjaśnia, kto może zostać kapłanem, używa poprawnie terminów: parafia, plebania, parafianie, wskazuje, że kapłan działa w imieniu Pana Jezusa, planuje modlić się za kapłanów. podaje, dlaczego Maryja i Józef przynieśli Jezusa do świątyni, podaje, kim był Symeon, objaśnia, co to znaczy, że Pan Jezus jest Światłością świata, opowiada o ofiarowaniu Pana Jezusa w świątyni, wskazuje, że Pan Jezus narodził się dla wszystkich ludzi. Kontrola graficzna, ćwiczenia praktyczne, opiniowanie wypowiedzi uczniów. 34. Pan Jezus posyła księży Zadania kapłana powołanego przez Jezusa do służby w Kościele. 35. Pan Jezus jest Światłością świata IV. PRZEPRASZAM PANIE, ZMIŁUJ SIĘ! Biblijny opis ofiarowania Jezusa w świątyni. Pan Jezus Światłość świata. Ukazanie roli i zadań kapłana powołanego przez Jezusa do służby w Kościele. szacunku do kapłana służącego Bogu i ludziom. Ukazanie biblijnej sceny ofiarowania Jezusa w świątyni. Wychowanie do posłuszeństwa Jezusowi, który jest naszym Światłem w drodze do nieba. Zagadki, analiza tekstu biblijnego, pogadanka, rozmowa kierowa, ekspozycja, zabawa Zgadnij, pantomima, śpiew. Śpiew, opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, pokaz, techniki plas- -tyczne. Obserwacja uczniów w toku ich pracy, ćwiczenia praktyczne, rozmowa z uczniami, pozdrowienie chrześcijańskie, praca domowa., kontrola graficzna, praca domowa, obserwacja dzieci przy pracy. 36. Żyję z innymi w zgodzie i miłości Przykazanie miłości Boga i bliźniego. Pogłębienie wiadomości dotyczących przykazania miłości. Uwrażliwienie na potrzeby innych i konieczność zgody ze wszystkimi. Pogadanka, praca w grupach, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu, memoryzacja tekstu, recytacja, śpiew, giełda pomysłów, techniki plastyczne, puzzle. podaje przykazanie miłości Boga i bliźniego, wymienia przykłady okazywania miłości Bogu i ludziom, wskazuje na potrzebę realizowania Bożego przykazania w swoim życiu, opowiada o znaczeniu pomocy innym, zgody, przebaczenia, przeproszenia, szacunku. Rozmowa z dziećmi, wypowiedzi uczniów, dobry uczynek

22 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 37. Środa Popielcowa wezwaniem do nawrócenia 38. Rekolekcje pomagają mi zbliżyć się do Pana Jezusa 39. W Wielkim Poście przepraszam Pana Boga i ludzi Środa Popielcowa, rozpoczynająca Wielki Post, wezwaniem do nawrócenia, wyrzeczeń i okazywania miłości Bogu i bliźniemu. Rekolekcje pomocą w zbliżeniu się do Pana Jezusa. Wielki Post czas nawrócenia i przygotowania się do dobrego przeżycia Świąt Wielkanocnych. Ukazanie Wielkiego Postu, który rozpoczyna się Środą Popielcową, jako czasu okazania większej miłości Panu Jezusowi. Zachęcenie do podjęcia wyrzeczeń wielkopostnych. Ukazanie, że rekolekcje pomagają zbliżyć się do Pana Jezusa. Wzbudzenie pragnienia właściwego przeżycia rekolekcji wielkopostnych. Ukazanie istoty przeżycia czasu Wielkiego Postu. Zachęcenie do pełnienia dobrych uczynków i przepraszania za popełnione zło. Pogadanka, ekspozycja, pokaz, memoryzacja tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, śpiew, rozmowa kierowana, techniki plastyczne. Rozmowa kierowana, pogadanka, analiza tekstu biblijnego, memoryzacja tekstu biblijnego, ekspozycja, techniki plastyczne, śpiew. Śpiew, opowiadanie, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, recytacja, techniki plastyczne. podaje, w jakim dniu rozpoczyna się Wielki Post i ile trwa, przytacza słowa kapłana, jakie wypowiada w Środę Popielcową w czasie posypywania głów popiołem, rozróżnia kolor szat liturgicznych kapłana w okresie Wielkiego Postu, proponuje postanowienia wielkopostne, wskazuje nabożeństwa odprawiane w Wielkim Poście. podaje, że rekolekcje wielkopostne pomagają zbliżyć się do Pana Jezusa, wyjaśnia, co to znaczy być doskonałym, planuje swój udział w spotkaniach rekolekcyjnych. podaje, ile trwa i kiedy kończy się Wielki Post, objaśnia, dlaczego obchodzi się Wielki Post, określa, że w Wielkim Poście przygotowujemy się do dobrego przeżycia Świąt Wielkanocnych, wskazuje, że dobre uczynki są wyrazem miłości do Panu Jezusowi, wnioskuje o potrzebie przepraszania Boga i ludzi za popełnione zło. indywidualnych, obserwacja uczniów. Rozmowa, ćwiczenia praktyczne, wypowiedzi dzieci, praca domowa, udział w rekolekcjach. Refleksja obserwacyjna, wypowiedzi dzieci, modlitwa Akt żalu, praca domowa, malowanie

23 Lp. TEMAT TREŚCI CELE KATECHETYCZNE PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 40. Droga krzyżowa Pana Jezusa Biblijny opis drogi krzyżowej Pana Jezusa. Cierpienie i śmierć Jezusa na krzyżu wyrazem miłości do człowieka. Ukazanie, że Pan Jezus dobrowolnie zgadza się na cierpienie, by okazać nam swoją miłość. Zachęcenie do uczestnictwa w nabożeństwie Drogi Krzyżowej. Opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, celebracja procesja, ekspozycja, autorefleksja. podaje, że Pan Jezus z miłości do nas przyjął cierpienie i śmierć na krzyżu, objaśnia, kiedy Pan Jezus dźwigał krzyż, opowiada o drodze krzyżowej Pana Jezusa, wybiera sposób pomagania Panu Jezusowi, planuje uczestnictwo w nabożeństwie Drogi Krzyżowej. podaje znaczenie słowa naśladować, wyjaśnia, w czym powinien naśladować Pana Jezusa, opowiada, jak można okazać posłuszeństwo rodzicom. podaje znaczenie słowa dobro, objaśnia, w jaki sposób można okazywać dobroć ludziom, wskazuje przykłady naśladowania Pana Jezusa. podaje, kto jest dla nas wzorem modlitwy, objaśnia, czym jest modlitwa, wskazuje na potrzebę codziennej modlitwy. Ćwiczenia praktyczne, refleksja obserwacyjna, wypowiedzi dzieci, opiniowanie wypowiedzi, udział w nabożeństwie Drogi Krzyżowej. 41. Naśladuję Pana Jezusa w posłuszeństwie 42. Naśladuję Pana Jezusa w dobroci Pan Jezus wzorem posłuszeństwa wobec rodziców. Pan Jezus wzorem dobroci wobec innych. Ukazanie Pana Jezusa posłusznego Maryi i Józefowi. posłuszeństwa wobec rodziców. Zapoznanie z prawdą, że Jezus pragnie, abyśmy Go naśladowali w dobroci. okazywania miłości i dobroci wobec innych. Ekspozycja, rozmowa kierowana, analiza tekstu, śpiew (z gestami), techniki multimedialne, nadawanie tytułu obrazowi albo zabawa Zgadnij lub zabawa Jeżyk, techniki plastyczne. Śpiew, rozmowa kierowana, nadawanie tytułu obrazowi, ekspozycja, recytacja, techniki multimedialne, giełda pomysłów, techniki plastyczne. Śpiew, techniki multimedialne, recytacja, analiza tekstu, ekspozycja, rozmowa kierowana, techniki plastyczne. Rozmowa, wypowiedzi dzieci, modlitwa, dobre uczynki. Odpytanie, wypowiedzi dzieci, modlitwa, dobre uczynki. 43. Naśladuję Pana Jezusa w modlitwie V. CZEKAM PRZYJDŹ, PANIE JEZU Pan Jezus wzorem modlitwy. Ukazanie Jezusa jako Nauczyciela modlitwy. Wychowanie do codziennej i sumiennej modlitwy. Wartościowanie ustnych wypowiedzi, właściwa modlitwa, praca domowa. 44. Pan Jezus wjeżdża do Jerozolimy Niedziela Palmowa Biblijny opis wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy. Sposoby oddawania czci Panu Jezusowi. Zapoznanie z wydarzeniem wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy. Wychowanie do oddawania czci Panu Jezusowi. Ekspozycja, pogadanka, recytacja, techniki multimedialne, projekcja filmu, celebracja procesja, śpiew, techniki plastyczne. identyfikuje Niedzielę Palmową z biblijnym wydarzeniem uroczystego wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy, wyjaśnia, dlaczego ludzie oddawali cześć Panu Jezusowi wjeżdżającemu do Jerozolimy, opowiada, co oznaczają palmy oraz słowo: Hosanna, wskazuje, w jaki sposób możemy oddawać cześć Jezu-sowi. Analiza wypowiedzi, obserwacja przy pracy, rachunek sumienia, praca domowa