SCHEMAT SYLABUSA. 1. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu: 2. Nazwa przedmiotu: 3. Kierunek, tryb, rok studiów, semestr: 4.

Transkrypt

1 SCHEMAT SYLABUSA 1. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu: 2. Nazwa przedmiotu: 3. Kierunek, tryb, rok studiów, semestr: 4. Kod przedmiotu: 5. Język wykładowy: 6. Liczba godzin: 7. Skrócony opis: 8. Pełny opis: 9. Literatura: 10. Efekty kształcenia: Lp. Efekty przedmiotowe Po ukończeniu przedmiotu (wykład i ćwiczenia) student: Efekty kierunkowe (symbol) Efekty obszarowe (symbole) 11. Metody sprawdzenia efektów: Lp. Efekty przedmiotowe Metody sprawdzenia, czy i w jakim stopniu efekty przedmiotowe zostały osiągnięte przez studenta 12. Kryteria oceniania: 13. Praktyki: 1

2 JAK NAPISAĆ SYLABUS - OBJAŚNIENIA 1. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu: Zadaniem koordynatora jest przygotowanie sylabusa dla danego przedmiotu (wykład + ćwiczenia). Nie przygotowujemy sylabusów oddzielnie dla wykładu i oddzielnie dla ćwiczeń. Jeżeli przedmiot (np. wykład) prowadzą dwie osoby (np. Toruń, Włocławek) to realizują jeden sylabus, opracowany przez koordynatora przedmiotu. Nie piszemy dwóch różnych sylabusów. 2. Nazwa przedmiotu: Nazwa musi być obowiązkowo zgodną z tą, która znajduje się w USOS-ie; nie wolno wprowadzać jakichkolwiek zmian. 3. Kierunek, tryb, rok studiów, semestr: Używamy następujących zwrotów: a) kierunek studiów: teologia jednolite studia magisterskie; nauki o rodzinie studia pierwszego stopnia; nauki o rodzinie studia drugiego stopnia; b) tryb studiów: studia stacjonarne; studia zaoczne; studia podyplomowe; c) rok studiów: rok I, rok II, rok III, rok IV, rok V, rok VI; d) semestr studiów: semestr zimowy; semestr letni. 4. Kod przedmiotu: Należy sprawdzić w dziekanacie u p. Ewy Reczkowskiej lub w USOS-ie. 2

3 5. Język wykładowy: polski, angielski itd. 6. Liczba godzin: Należy podać ogólną liczbę, a w niej.. godz. wykładu i... godz. ćwiczeń (lub konwersatorium). Obowiązkowo rozpisać ile godzin przypada na wykład, a ile na ćwiczenia (lub konwersatorium). 7. Skrócony opis: Jest to krótki opis treści zajęć, rozszerzający sformułowania zawarte w tytule i wskazujący o czym jest dany przedmiot. W opisie należy obowiązkowo wskazać, jaką wiedzę (i/lub umiejętności) powinien posiadać student, aby mógł uczestniczyć w danych zajęciach. Opis ma ułatwić dokonanie wyboru zajęć. 8. Pełny opis: Obowiązkowo opisujemy oddzielnie wykład i oddzielnie ćwiczenia. Treści/zagadnienia przewidziane na wykłady i ćwiczenia należy rozpisać w punktach. Można (fakultatywnie) wskazać, ile godzin przewiduje się na omawianie danych zagadnień. Obowiązkowo należy podać szczegółowy bilans pracy studenta. Liczba godzin pracy studenta obejmuje m.in.: udział w różnych formach zajęć z udziałem nauczycieli akademickich (tzw. godziny kontaktowe); czas poświęcony na samodzielne uczenie się przygotowanie się do zajęć; wykonanie zadań, które mogą być realizowane poza uczelnia (np. wykonanie projektów, przygotowanie esejów itp.); przeczytanie lektury obowiązkowej: przygotowanie się do kolokwiów i egzaminów itd. Ocena nakładu pracy powinna być obowiązkowo dokonana z udziałem studentów i podlegać weryfikacji m.in. na podstawie informacji zwrotnych uzyskanych od studentów. 3

4 Liczba pracy studenta powinna być szacowana z uwzględnieniem możliwości osiągnięcia zakładanych efektów kształcenia przez przeciętnego studenta zapisanego na przedmiot. Należy także podać łączną liczbę godzin pracy, jaką student musi włożyć, aby zaliczyć przedmiot. Należy zastosować formułę: Łączny nakład pracy studenta wynosi.. godz., co odpowiada.. punktom ECTS. Liczbę punktów ECTS należy sprawdzić w programie studiów, który jest dostępny na stronie (w zakładce studia ). Liczba punktów ECTS przypisanych przedmiotowi nie jest miarą wysiłku nauczyciela akademickiego prowadzącego zajęcia (nie ma bezpośredniego związku z liczbą godzin zajęć), a tym bardziej nie jest miarą ważności przedmiotu. Łączny nakład pracy studenta (liczony w godzinach) nie może przekraczać sumy punktów ECTS przyznanych dla danego przedmiotu. W Polsce przyjmuje się, że jeden punkt ECTS odpowiada godzinom pracy studenta. Zgodnie z decyzją ks. dziekana D. Koteckiego na WT 1 punkt ECTS = 30 godz. pracy studenta. 9. Literatura: Koniecznie należy podać oddzielnie literaturę obowiązkową i literaturę dodatkową. Przez literaturę obowiązkową należy rozumieć to wszystko, co student musi obowiązkowo przeczytać w całości lub we fragmentach (wówczas należy wskazać strony od do ). Należy pamiętać o obowiązku sprawdzenia, czy i na ile student wykonał to zadanie. Przed dokonaniem zapisu w miejscu literatura obowiązkowa należy w porozumieniu ze studentami oszacować czas, jaki potrzebuje przeciętny student na zapoznanie się/przeczytanie książki lub artykułu. Opis bibliograficzny musi być precyzyjny, tzn. zawierać imię i nazwisko autora, tytuł, miejsce i rok wydania, a w przypadku artykułu należy podać także strony. 10. Efekty kształcenia: Efekty kształcenia należy obowiązkowo zapisać w tabeli (wzór poniżej). 4

5 W rubryce efekty kierunkowe oraz efekty obszarowe wpisujemy symbole odpowiadające efektom, które znajdują się na stronie (zakładka studia ). Efekty przedmiotowe muszą obowiązkowo odnosić się do trzech kategorii: wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne. Nie można pomijać kompetencji społecznych! Efekty przedmiotowe formułujemy samodzielnie, nie mogą być kopią efektów kierunkowych i obszarowych. Lp. Efekty przedmiotowe Efekty kierunkowe Efekty obszarowe Po ukończeniu przedmiotu (symbol) (symbole) (wykład i ćwiczenia) student: 11. Metody sprawdzenia efektów: Metody oceniania należy obowiązkowo zapisać w tabeli (wzór poniżej). Obowiązkowo należy zaplanować wiele metod sprawdzenia, czy i w jakim stopniu efekty przedmiotowe zostały osiągnięte przez studenta. Obowiązkowo każdy efekt musi być sprawdzalny, mierzalny, a to oznacza, że nie można ograniczyć się wyłącznie do egzaminu czy jednej pracy pisemnej. Obowiązkowo należy zaproponować metodę sprawdzenia dla każdego efektu! Wśród metod sprawdzenia wymienia się między innymi (Uwaga! To tylko wybrane przykłady, a nie kanon czy wzór): egzamin (pisemny lub ustny), kolokwium (pisemne lub ustne), studium/analiza przypadku, testy, zadania projektowe, prace pisemne, ćwiczenia zajęcia warsztatowe itd. Sprawdzenie umiejętności jest często sprawdzeniem wiedzy, która jest niezbędna do właściwej realizacji zadań o charakterze praktycznym. Szczególne trudności może przysporzyć weryfikacja efektów kształcenia w kategorii kompetencji społecznych. Planując egzaminy, kolokwia i inne sprawdziany tego typu, warto rozważyć sformułowanie treści rozwiązywania przez studentów zadań w taki sposób, aby 5

6 dopuścić korzystanie z różnych źródeł informacji podręczników, notatek, a nawet dostępnych w Internecie. Właściwe zaplanowanie metod sprawdzenia efektów kształcenia może w znacznym stopniu decydować o tym, jakie efekty w istocie osiągnął student. Wynika to stąd, że duża część, a niekiedy zdecydowana większość studentów, dostosowuje swój sposób uczenia się do treści i formy sprawdzianów z realizacji przedmiotu. Tak więc o tym, co student wie i umie, decydują zapewne w większym stopniu metody sprawdzenia efektów kształcenia aniżeli metody kształcenia. Każdy wykładowca ma obowiązek przechowywać pisemne prace studentów przez okres trwania studiów (5 lat świeccy, alumni 6 lat). Podobnie należy przechowywać wykaz zagadnień z egzaminów (lub kolokwiów) ustnych. Lp. Efekty przedmiotowe Metody sprawdzenia, czy i w jakim stopniu efekty przedmiotowe zostały osiągnięte przez studenta 12. Kryteria oceniania: Należy dokładnie opisać kryteria ocenia. Opis powinien być jasny i czytelny, nie może budzić wątpliwości, ponieważ one mogą doprowadzić do sytuacji konfliktowej (np. student kwestionuje ocenę). Należy obowiązkowo opisać, jakie są wymagania na poszczególne oceny, tzn. kiedy student otrzymuje ocenę 5 (bdb), 4 (db), 3 (dst) a kiedy 2 (ndst). Można opisać (fakultatywnie), kiedy student otrzymuje oceny 3+ (dst plus) i 4+ (db plus). 13. Praktyki: Są to praktyki zawodowe niezbędne do realizacji przedmiotu. Wypełnić tylko wówczas, jeżeli zaliczenie przedmiotu wymaga realizacji praktyk. 6

7 PRZYKŁADOWY SYLABUS 1. Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu: dr hab. Beata Bilicka. 2. Nazwa przedmiotu: Metodyka nauczania religii. 3. Kierunek, tryb, rok studiów, semestr: teologia jednolite studia magisterskie, studia stacjonarne, rok III, semestr letni. 4. Kod przedmiotu: Język wykładowy: polski. 6. Liczba godzin: 60 godz., w tym 30 godz. wykład i 30 godz. ćwiczenia. 7. Skrócony opis: Dydaktyka szczegółowa to dziedzina nauki wyodrębniona z dydaktyki ogólnej ze względu na specyfikę celów, treści, metod, środków, form i organizacji nauczania poszczególnych przedmiotów. Jedną z wielu dydaktyk szczegółowych jest dydaktyka katechezy (metodyka nauczania religii), która zajmuje się zagadnieniami specyficznie związanymi z nauczaniem religii. Przed rozpoczęciem nauki student powinien posiadać wiedzę zdobytą na wykładach z Katechetyki fundamentalnej oraz podstawową wiedzę z zakresu pedagogiki, zdobytą na wykładach z Pedagogiki (rok III, semestr zimowy). 8. Pełny opis: Dydaktyka katechezy (metodyka nauczania religii) to teoria nauczania-uczenia się, która jest związana z przekazem religijnym, treścią i podstawą wiary. Zajmuje się szczegółową analizą podmiotów i zjawisk związanych z katechezą. Znajomość metodyki nauczani religii, zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym, jest niezbędna każdemu studentowi, który w przyszłości zamierza pracować w szkole na stanowisku nauczyciela religii. Wykłady i ćwiczenia na roku III mają za zadanie przygotować studenta do odbycia praktyki ciągłej w szkole podstawowej, zapoznać ze strukturą jednostki lekcyjnej, operacjonalizacją celów ogólnych, porządkowaniem celów operacyjnych (taksonomia ABCD), metodami aktywizującymi, konspektem i scenariuszem lekcji. Celem praktyki (śródrocznej i ciągłej) jest poznanie przez studenta całokształtu pracy nauczyciela religii w szkole. Na treść programową WYKŁADÓW składają się następujące zagadnienia: 1. Zagadnienia wstępne, dydaktyka a metodyka nauczania religii. 2. Cele i zadania katechezy. 3. Cele kształcenia, cele operacyjne, operacjonalizacja celów ogólnych. 4. Treść katechezy (integralność treści katechezy wg CT, hierarchia prawd w przepowiadaniu katechetycznym). 5. Formy organizacyjne kształcenia religijnego. 7

8 6. Podobieństwa i różnice między lekcją religii a innymi przedmiotami szkolnymi. 7. Struktura jednostki katechetycznej/lekcji religii (szczegółowo). 8. Modlitwa na lekcji religii. 9. Zeszyt ucznia, prace domowe. 10. Pluralizm metod nauczania, kryteria doboru metody w katechezie. 11. Tok lekcyjny typy lekcji (wg M. Śnieżyńskiego). 12. Konspekt i scenariusz lekcji religii. 13. Jak obserwować lekcję prowadzona przez innego nauczyciela - arkusz obserwacji. 14. Przygotowanie do praktyk ciągłych (wrześniowych), omówienie instrukcji praktyk. Na treść programową ĆWICZEŃ składają się następujące zagadnienia: 1. Mój obraz szkolnej lekcji religii dyskusja (2 godz.). 2. Jak rozpocząć pracę z nową klasą; metody integracyjne i na poznanie imion (4 godz.) 3. Operacjonalizacja celów ogólnych i taksonomia celów nauczania wg B. Niemierko (4 godz.) 4. Konspekt lekcji religii (4 godz.). 5. Praktyki śródroczne: obserwacja lekcji (5 godz.) i omówienie obserwowanych zajęć (2 godz.). 6. Wybrane metody aktywizujące i ich zastosowanie na lekcjach religii, przygotowanie pomocy dydaktycznych (9 godz.). Bilans pracy studenta: udział w wykładach = 30 godz., aktywny udział w ćwiczeniach na WT = 25 godz., obserwacji lekcji (tzw. praktyka śródroczna) = 5 godz., dokończenie (w domu) sprawozdań z obserwowanych lekcji = 1 godz., przeczytanie lektury obowiązkowej (literatura obowiązkowa pkt 1-3) = 7 godz. zapoznanie się z lekturą obowiązkową (literatura obowiązkowa pkt 4-6) = 4 godz. przygotowanie do ćwiczeń = 3 godz. przygotowanie jednego konspektu lekcji religii wraz z prezentacją multimedialną = 5 godz., przygotowanie do testu końcowego z zakresu treści wykładów i lektury obowiązkowej = 10 godz. Łączny nakład pracy studenta wynosi 90 godz., co odpowiada 3 punktom ECTS. 9. Literatura: Literatura obowiązkowa: 1. B. Bilicka, Metodyka nauczania religii. Skrypt do użytku wewnętrznego (wersja elektroniczna). 2. B. Bilicka, Krótkie kompendium operacjonalizacji celów kształcenia, Siewca. Biuletyn Katechetyczny Diecezji Toruńskiej (2010) nr 34, s

9 3. B. Bilicka, Krótkie kompendium operacjonalizacji celów kształcenia (część II), Siewca. Biuletyn Katechetyczny Diecezji Toruńskiej (2011) nr 35, s M. Korgul, Dydaktyka dla katechetów, Legnica 1997 lub M. Korgul, Dydaktyka na lekcjach religii, Wrocław P. Duksa, Metody katechetyczne, Olsztyn Z. Barciński (red.), Vademecum katechety. Metody aktywizujące, Kraków Literatura dodatkowa: J. Stala (red.), Dydaktyka katechezy cz. I, (Seria: Academica, t. 67), Tarnów 2004; J. Stala (red.), Dydaktyka katechezy cz. II, (Seria: Academica, t. 69), Tarnów 2004; J. Szpet, Dydaktyka katechezy, Poznań 1999; F. W. Niehl, A. Thommes, 212 metod do zastosowania na lekcjach religii, Kielce 2004; E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce 2000; E. Brudnik, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących cz. 2, Kielce Efekty kształcenia: Uwaga! Ze względu na fakt, iż przedmiot Metodyka nauczania religii należy do kanonu przedmiotów związanych z przygotowaniem studentów do pracy w szkole, podane w tabeli symbole efektów kierunkowych i obszarowych są zgodne z dodatkowymi efektami kształcenia związanymi z uprawnieniem do wykonywania zawodu nauczyciela religii (patrz załącznik nr 2 materiały dla uczestników szkolenia 22 XI 2012 r.). W przypadku pozostałych przedmiotów odnosimy się do efektów kierunkowych i obszarowych znajdujących się na stronie Lp. Efekty przedmiotowe Po ukończeniu przedmiotu (wykład i ćwiczenia) student: Efekty kierunkowe (symbol) Efekty obszarowe (symbole) 1. Definiuje podstawowe pojęcia: nauczanie, uczenie się, kształcenie, kompetencje cele operacyjne, dydaktyka ogólna, dydaktyka katechezy. 2. Operacjonalizuje cele ogólne i porządkuje je wg taksonomii ABCD (B. Niemierko). 3. Wymienia i klasyfikuje formy organizacyjne kształcenia religijnego. 4. Wskazuje na różnice i podobieństwa zachodzące między lekcją religii a innymi przedmiotami szkolnymi. 5. Szczegółowo opisuje ogniwa jednostki katechetycznej/lekcji religii. 6. Wyróżnia toki lekcyjne typy lekcji i wymienia ich ogniwa. TnMA_W1 TnMA_K6 TnMA_W10 TnMA_W1 TnMA_W10 TnMA_W10 H2A_W02 H2A_W03 S1A_K03 S1A_K05 H1A_W04 H2A_W02 H2A_W03 H1A_W04 H1A_W04 7. Przygotowuje konspekt lekcji religii. TnMA_K6 S1A_K03 9

10 8. Stosuje w praktyce wybrane metody aktywizujące, przygotowuje niezbędne pomoce dydaktyczne. 9. Posiada umiejętność obserwacji lekcji prowadzonej przez innego nauczyciela, potrafi ją omówić. TnMA_U7 TnMA_U3 TnMA_U6 S1A_K05 S1A_U06 S1A_U07 H1A_U04 H1A_U06 S1A_U03 S1A_U08 H1A_U06 H1A_U07 Można połączyć efekty przedmiotowe, gdy odpowiadają tym samym efektom kierunkowym i obszarowym. Lp. Efekty przedmiotowe Po ukończeniu przedmiotu (wykład i ćwiczenia) student: Efekty kierunkowe (symbol) Efekty obszarowe (symbole) 1. Definiuje podstawowe pojęcia: nauczanie, uczenie się, kształcenie, kompetencje cele operacyjne, dydaktyka ogólna, dydaktyka katechezy. Wskazuje na różnice i podobieństwa zachodzące między lekcją religii a innymi przedmiotami szkolnymi. 2. Wymienia i klasyfikuje formy organizacyjne kształcenia religijnego. Szczegółowo opisuje ogniwa jednostki katechetycznej/lekcji religii. Wyróżnia toki lekcyjne typy lekcji i wymienia ich ogniwa. 3. Operacjonalizuje cele ogólne i porządkuje je wg taksonomii ABCD (B. Niemierko). Przygotowuje konspekt lekcji religii. 4. Stosuje w praktyce wybrane metody aktywizujące, przygotowuje niezbędne pomoce dydaktyczne. 5. Posiada umiejętność obserwacji lekcji prowadzonej przez innego nauczyciela, potrafi ją omówić. TnMA_W1 TnMA_W10 TnMA_K6 TnMA_U7 TnMA_U3 H2A_W02 H2A_W03 H1A_W04 S1A_K03 S1A_K05 S1A_U06 S1A_U07 H1A_U04 H1A_U06 S1A_U03 S1A_U08 TnMA_U6 H1A_U06 H1A_U07 10

11 11. Metody sprawdzenia efektów: Lp. Efekty przedmiotowe Metody sprawdzenia, czy i w jakim stopniu efekty przedmiotowe zostały osiągnięte przez studenta 1. Definiuje podstawowe pojęcia: nauczanie, uczenie się, kształcenie, kompetencje cele operacyjne, dydaktyka ogólna, dydaktyka katechezy. Wskazuje na różnice i podobieństwa zachodzące między lekcją religii a innymi przedmiotami szkolnymi. 2. Wymienia i klasyfikuje formy organizacyjne kształcenia religij-nego. Pisemne kolokwium (test wyboru). Pisemne kolokwium (test wyboru). Szczegółowo opisuje ogniwa jednostki katechetycznej/lekcji religii. Wyróżnia toki lekcyjne typy lekcji i wymienia ich ogniwa. 3. Operacjonalizuje cele ogólne i porządkuje je wg taksonomii ABCD (B. Niemierko). Przygotowuje konspekt lekcji religii. 4. Stosuje w praktyce wybrane metody aktywizujące, przygotowuje niezbędne pomoce dydaktyczne. 5. Posiada umiejętność obserwacji lekcji prowadzonej przez innego nauczyciela, potrafi ją omówić. Bieżąca obserwacja zaangażowania studentów w wykonywanie zadań w czasie ćwiczeń (konspekt lekcji; operacjonalizacja celu ogólnego i porządkowanie celów operacyjnych wg taksonomii ABCD). Konspekt lekcji wraz z prezentacją multimedialną wykonany samodzielnie przez studenta w domu. Bieżąca obserwacja zaangażowania studentów w wykonywanie zadań w czasie ćwiczeń. Opinia opiekuna z przebiegu praktyki ciągłej. Dyskusja w czasie ćwiczeń na temat wyników obserwacji lekcji w szkole podstawowej. Sprawozdania z obserwowanych lekcji (arkusz hospitacji x 5). 12. Kryteria oceniania: Student zalicza przedmiot, gdy: 11

12 1. Otrzyma pozytywną ocenę z wykładów na podstawie obecności na zajęciach (dopuszcza się 2 nieobecności) oraz pisemnego kolokwium, z którego uzyska min. 12 punktów (max. 20 punktów). Student, który nie chodzi na wykłady (brak podpisów na liście obecności) nie może być dopuszczony do kolokwium pisemnego. Kolokwium (test wyboru) ma wykazać umiejętność udzielenia prawidłowej odpowiedzi na pytania dotyczące problematyki omawianej na wykładach i zawartej w literaturze obowiązkowej. Kryteria ocenia kolokwium pisemne (test wyboru) Ocena Liczba punktów bdb 19,5 20,0 db plus 18,0 19,0 db 16,0 17,5 dst plus 14,0 15,5 dst 12,0 13,5 ndst 11,5 i mniej 2. Otrzyma pozytywną ocenę z ćwiczeń, kiedy uzyska min. 41 punktów. Punkty przyznaje się wg następującego kryterium: aktywny udział w ćwiczeniach na WT; 1 godz. ćwiczeń = 1 pkt, max. liczba punktów wynosi 25 godz. x 1 pkt = 25 pkt; uczestniczył w lekcjach w szkole podstawowej; 1 godzina obserwacji lekcji = 2 pkt, max. liczba punktów wynosi 5 godz. x 2 pkt = 10 pkt; oddał pisemne sprawozdania z obserwowanych lekcji; 1 sprawozdanie = 1 pkt, max. liczba punktów wynosi 5 sprawozdań x 1 pkt = 5 pkt; przygotował konspekt wraz z prezentacją multimedialną max. 10 pkt (na liczbę punktów wpływają: staranność, poprawność, oryginalność wykonania pracy). Maksymalna liczba punktów z ćwiczeń wynosi 50. Kryteria ocenia ćwiczenia Ocena Liczba punktów bdb db plus

13 db dst plus dst ndst 40 i mniej 13. Praktyki: W ramach ćwiczeń student uczestniczy w praktykach śródrocznych obserwacja lekcji religii (5 godz.). We wrześniu student odbywa praktykę ciągłą w szkole podstawowej (75 godz.). Zaliczenie odbywa się zgodnie z wymaganiami zapisanymi w Instrukcji praktyk. Przygotowała dr hab. Beata Bilicka. W sprawie sylabusów można konsultować się tel lub osobiście poniedziałek godz (Wydział Teologiczny, pokój 43). 13