Konferencja szkoleniowa - Depresja kryzys globalny. Wstęp do depresji. Lech Gadecki specjalista psychiatra i

Transkrypt

1 Konferencja szkoleniowa - Depresja kryzys globalny Wstęp do depresji Lech Gadecki specjalista psychiatra i

2 Depresja znaczenie terminu Termin depresja jest wieloznaczny: w języku potocznym określa się nim złe samopoczucie, obniżony nastrój, przygnębienie, niezależnie od przyczyn tego stanu w psychiatrii dotyczy szczególnego rodzaju zaburzeń nastroju i emocji, takich, które uznać można za zjawisko chorobowe, a więc wymagających pomocy lekarskiej

3 granica pomiędzy normalnym przygnębieniem a depresją jako stanem chorobowym nie jest ostra, co nie oznacza zupełnej bezradności diagnostycznej

4 Normalne przygnębienie a depresja Kryteria: - obraz kliniczny, zwłaszcza nasilenie zaburzeń - długość utrzymywania się - wpływ na funkcjonowanie w życiu codziennym, w pracy, potrzeba i skuteczność terapii

5 Przygnębienie fizjologiczne ( normalne ) i depresja jako zjawisko chorobowe Kryterium Przygnębienie Depresja nasilenie zazwyczaj złe samopoczucie, chandra smutek, przygnębienie czas utrzymywania się krótki (godziny) długi (tygodnie, miesiące) poczucie choroby zwykle nie występuje występuje często dezorganizacja aktywności złożonej (codzienne czynności, kontakty z otoczeniem, praca zawodowa) zwykle nie występuje lub jest mało znacząca występuje często

6 Depresja zgłaszane skargi -poczucie stałego zmęczenia, ociężałości, -niechęć do pracy i wykonywania codziennych czynności, - nic mnie nie cieszy, nic mnie nie interesuje, -brak satysfakcji z życia, niechęć do życia, -gorsza pamięć, trudności ze skupieniem uwagi, -ciągłe martwienie się (o dzień dzisiejszy, o jutro),

7 -poczucie wewnętrznego napięcia, niepokoju, -unikanie kontaktów ze znajomymi, kolegami, -trudności w codziennych obowiązkach i w pracy, -płytki sen, wczesne budzenie się, -złe samopoczucie rano, -brak apetytu, chudnięcie, -zaparcie, wysychanie w ustach, -bóle (głowy, mięśni).

8 Cechy i objawy zespołu depresyjnego typu endogennego - cechy i objawy podstawowe (osiowe) 1.Obniżenie nastroju: depresja (smutek, przygnębienie, ogólnie przykre przeżywanie ogółu wydarzeń), anhedonia, zobojętnienie depresyjne

9 2.Obniżenie napędu psychoruchowego: spowolnienie myślenia, tempa wypowiedzi, poczucie gorszej sprawności pamięci, intelektu, abulia, spowolnienie, zahamowanie ruchowe, utrata energii, siły, poczucie ciągłego zmęczenia fizycznego

10 3. Zaburzenia rytmu okołodobowego i objawy somatyczne: hiposomnia (wczesne budzenie się, sen płytki, przerywany), hipersomnia (z sennością w ciągu dnia), zaburzenia rytmu okołodobowego ( rano gorzej, wieczorem lepiej ), bóle głowy, wysychanie jamy ustnej, zaparcia, zmniejszenie masy ciała

11 4. Lęk: poczucie napięcia, zagrożenia, trwożliwe oczekiwanie, niepokój (manipulacyjny), podniecenie ruchowe

12 1. Depresyjne zaburzenia myślenia: poczucie winy (urojenia grzeszności, winy, kary), depresyjna ocena własnej osobowości, zdrowia, szans wyleczenia (urojenia hipochondryczne, nihilistyczne), depresyjna ocena własnej sytuacji, przyszłości, przeszłości (urojenia, klęski, katastrofy), zniechęcenie do życia, myśli i tendencje samobójcze 2. Zaburzenia aktywności złożonej: zmniejszenie liczby i zakresu zainteresowań, pogorszenie zdolności do pracy, osłabienie kontaktów z otoczeniem, izolowanie się, zaniedbywanie się

13 Skargi i objawy somatyczne występujące w zespołach depresyjnych -zaburzenia snu (typowo bezsenność, niekiedy hipersomnia) -bóle głowy (potyliczne, opasujące kask ) -bóle typu neuralgicznego -utrata apetytu, niekiedy jadłowstręt -zaparcia (niekiedy biegunka) -dyskomfort, rozlane bóle w jamie brzusznej -zmniejszenie masy ciała (niekiedy zwiększenie)

14 -niepokój w okolicy serca, dołku podsercowym - zaciskanie klatki piersiowej, poczucie duszności i płytkiego oddechu -skargi przypominające dławicę piersiową -umiarkowana tachykardia lub bradykardia -suchość jamy ustnej -palenie, pieczenie skóry, błon śluzowych -wzmożona potliwość -poczucie oziębienia stóp, rąk

15 Czynniki ryzyka samobójstwa w depresjach 1.Cechy zespołu depresyjnego: -depresja o dużym nasileniu, -poczucie winy, poczucie beznadziejności, -niska samoocena, -lęk, niepokój, -bezsenność, -ujawniane myśli lub zamiary samobójcze

16 2.Cechy demograficzne: -wiek >45. rż., -płeć: mężczyzna, -owdowiała(y), rozwiedziona(y) 3.Sytuacja socjalna: -samotność, -brak wsparcia, -zła sytuacja materialna, -utrata pracy, źródeł utrzymania

17 4.Dane z wywiadu: -próby samobójcze w przeszłości, -samobójstwa osób bliskich (krewnych, osób znaczących dla pacjenta) 5.Inne cechy: -nadużywanie alkoholu, -zaburzenia osobowości, -przewlekłe choroby somatyczne, -przewlekłe dolegliwości bólowe

18 Maski psychopatologiczne zaburzenia lękowe (lęk przewlekły, napadowy) natręctwa Jadłowstręt Zaburzenia rytmów biologicznych bezsenność nadmierna senność (hipersomnia)

19 Maski wegetatywne i psychosomatyczne dławica piersiowa zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego stany spastyczne dróg żółciowych zespół niespokojnych nóg świąd skóry Maski bólowe bóle głowy neuralgia (np. nerwu trójdzielnego)

20 Maski behawioralne okresowe nadużywanie alkoholu okresowe nadużywanie leków

21 Depresja i choroby somatyczne Depresja wpływa na obraz kliniczny i przebieg niektórych chorób somatycznych Okres depresji wiąże się wyraźnie z częstszym występowaniem chorób somatycznych

22 Rozpowszechnienie depresji w populacji osób chorych somatycznie Rodzaj chorób somatycznych Rozpowszechnienie depresji choroby nerek do 20% choroba Parkinsona do 50% choroby tarczycy 20 30% choroby wątroby do 15% cukrzyca do 10% nowotwory 20 40% padaczka 20 30% udar mózgu 25 35% zawał serca 15 25% zespoły bólowe do 50%

23 Metody stosowane w leczeniu zaburzeń afektywnych Farmakoterapia Psychoterapia Deprywacja snu Fototerapia Elektrowstrząsy

24 Najczęstsze błędy popełniane podczas farmakoterapii i ważniejsze przyczyny nieskuteczności LPD - stosowanie niewłaściwie dobranych leków LPD - stosowanie niewłaściwych (zwykle zbyt małych) dawek LPD - stosowanie leku zbyt krótko, przedwczesne zakończenie leczenia - pomijanie oceny stanu somatycznego i występujących chorób oraz stosowanych w związku z tym leków, które mogą osłabiać lub znosić efekt przeciwdepresyjny - ograniczanie się wyłącznie do farmakoterapii i pomijanie pomocy psychoterapeutycznej

25 Dziękuję za uwagę