1. Problemy społeczne współczesnej Polski

Transkrypt

1 . Problemy społeczne współczesnej Polski.. Cele lekcji. a) Wiadomości Uczeń zna pojęcia: bezrobocie, uzależnienie, narkomania, bezdomność, przestępczość, patologie społeczne. Uczeń potrafi: 2. b) Umiejętności opisać problemy społeczne występujące w naszym kraju, wskazać źródła i skutki tych zjawisk oraz sposoby ich rozwiązania, opisać, ilustrując przykładami, pozytywne i negatywne zjawiska życia społecznego, scharakteryzować przemiany społeczne, jakie dokonały się w Polsce po 989 roku i zdiagnozować ich skutki, gromadzić informacje według określonego kryterium, korzystać z danych statystycznych, tekstów popularnonaukowych, informacji podawanych przez media w celu opisu zjawisk życia społecznego, dokonywać oceny przydatności różnych źródeł wykorzystywanych do analizy omawianych zjawisk, dostrzegać aspekty problemów przedstawionych z różnych punktów widzenia, sporządzać projekty rozwiązań problemów społecznych Metoda i forma pracy Prezentacja multimedialna, poster tematyczny, pogadanka, praca w grupach Środki dydaktyczne Prezentacja multimedialna, poster tematyczny, podręcznik, ksero artykułów prasowych, tabel statystycznych i innych informacji związanych z tematem lekcji Przebieg lekcji. a) Faza przygotowawcza (20 minut pierwszej jednostki lekcyjnej) Nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów na temat problemów społecznych trapiących ich środowisko życia oraz wyjaśnia pojęcia: patologie społeczne, przestępczość, alkoholizm, narkomania, bezdomność, bezrobocie.

2 2. b) Faza realizacyjna (pierwsza, druga jednostka lekcyjna i 0 minut trzeciej) Uczniowie śledzą tok prezentacji multimedialnych Bezrobocie w Polsce oraz Narkomania w Polsce. Problem AIDS, wykonują notatki. Uczniowie uczestniczą w prezentacji posterów tematycznych przygotowanych przez zespoły uczniowskie, które w oparciu o zgromadzone materiały referują szczegółowe zagadnienia, wykonują notatki. Grupy otrzymują materiały ćwiczeniowe, wyszukują zagadnienia szczegółowe, grupują je zgodnie z przyjętymi kryteriami, np. wieku, płci, miejsca zamieszkania, wykonywanego zawodu, stopnia uzależnienia, skali zjawiska. Ustalają sposoby rozwiązania kwestii społecznych. Odwołując się do wiedzy uzyskanej z prezentacji multimedialnych oraz na podstawie informacji dostarczonych z posterów tematycznych, określają skalę zagrożeń wykluczeniem społecznym, bezdomnością, bezrobociem itp. 3. c) Faza podsumowująca (trzecia jednostka lekcyjna) Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i robią notatki. Ustalają, jakie problemy społeczne dominują we współczesnej Polsce. Określają sposoby ich rozwiązania; wskazują na uregulowania prawne kształtujące zachowania społeczne i normujące sankcje za naruszenie społecznych procedur, w tym zauważają wpływ prawa międzynarodowego (dyrektyw unijnych) na polskie prawodawstwo. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej (załącznik ) Bibliografia. Atlas przestępczości w Polsce, red. B. Gruszczyńska, M. Marczewski, A. Siemaszko, t.-3, Oficyna Naukowa, Warszawa Jarosz M., Wygrani i przegrani polskiej transformacji, Oficyna Naukowa, Warszawa Juczyński Z., Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i rodziców, PZWL, Warszawa Polityka społeczna. Wybrane problemy. Wybór artykułów z lat , Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa Prawo pracy a bezrobocie, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa Słownik społeczny, Wydawnictwo WAM, Kraków Wiedza o społeczeństwie, red. M. Bankowicz, M. Grzybowski, J. Stelmach, T. Woś, T. Włudyka, PWN, Warszawa 200. załącznik Załączniki. Ustal odpowiedź:. a) Karta pracy ucznia W opinii nauczycieli największym problemem szkoły jest absencja uczniów i ich spóźnianie się na lekcje. TAK NIE

3 2 Osoba, która nie pracuje, bo nie chce pracować, nie może być uznana za bezrobotną. 3 Osoba niepełnosprawna może być uznana za bezrobotną, o ile warunki zdrowia pozwalają jej na podjęcie pracy zarobkowej. 4 W Polsce wzrasta bezrobocie frykcyjne, a maleje strukturalne. 5 Najniższe bezrobocie w strefie euro występuje w Danii i Irlandii. 6 Bez prawa do zasiłku pozostaje większość bezrobotnych. 7 Większość bezrobotnych nie rejestruje się w urzędach pracy, gdyż nie posiadają oni prawa do zasiłku. 8 Większość bezrobotnych straciła pracę w wyniku zwolnień grupowych. 9 Większa część bezrobotnych pozostaje bez pracy do roku czasu Większość bezrobotnych korzysta z pomocy rodziny i znajomych w znalezieniu zatrudnienia. W latach dziewięćdziesiątych rosło w Polsce spożycie alkoholu, zwłaszcza piwa i wina. Tygodniowo przyjmuje się do więzień ponad 500 skazanych. Przerwanie ciąży będącej wynikiem gwałtu jest zawsze możliwe bez ograniczeń. 2. Wskaż prawidłowe odpowiedzi: Najbardziej przeludnione są więzienia w a) małopolskim b) mazowieckim c) śląskim d) świętokrzyskim Zakłady karne w Potulicach i Jastrzębiu Zdroju przyjmują więźniów: a) chorych b) alkoholików c) małoletnich d) kobiety Zakłady karne w Raciborzu i Iławie przyjmują więźniów: a) narkomanów b) wielokrotnych recydywistów c) chorych umysłowo d) małoletnich W Herbach i Oleśnicy osadzeni są: a) alkoholicy b) narkomani c) recydywiści d) młodociani Akty samobójcze popełniają częściej: a) samotni kawalerowie w wieku lat b) rozwiedzione kobiety w wieku lat c) owdowiali mężczyźni w wieku lat d) zamężne kobiety w wieku lat Niepełnosprawni pracownicy zagrożeni są bezrobociem: a) strukturalnym b) frykcyjnym c) technologicznym d) klasycznym

4 Najmłodsi narkomani używają głównie: a) leków nasennych b) amfetaminy c) opiatów d) substancji wziewnych Kobiety narkomanki używają głównie: a) amfetaminy b) opiatów c) substancji wziewnych d) leków uspokajających Najwięcej kobiet narkomanek występuje w a) pomorskim b) mazowieckim c) świętokrzyskim d) dolnośląskim Narkomani w Polsce używają najczęściej: a) amfetaminy b) opiatów c) kokainy d) heroiny Najmniej młodocianych narkomanów występuje w a) małopolskim b) opolskim c) podkarpackim d) świętokrzyskim W wielkich aglomeracjach mieszka: a) 2/3 Polaków b) 3/5 Polaków c) /3 Polaków d) 2/7 Polaków Najmniej ludzi emigruje z województwa: a) świętokrzyskiego b) lubuskiego c) podlaskiego d) zachodniopomorskiego Do sierót społecznych nie zaliczamy: a) dzieci wychowywane w rodzinnych domach dziecka b) dzieci wychowywane w rodzinach zastępczych c) dzieci umieszczone w placówce opiekuńczej wyrokiem sądu rodzinnego d) dzieci, których rodzice odwiedzają w placówce raz na rok Wysokie bezrobocie nie występuje w a) zachodniopomorskim b) warmińsko mazurskim c) świętokrzyskim d) wielkopolskim Najczęściej akty samobójcze popełniają: a) kobiety w wielkich aglomeracjach b) mężczyźni na wsi c) kobiety pracujące sezonowo za granicą d) mężczyźni w ośrodkach przemysłowych Nadmiar rąk do pracy na wsi znamionuje istnienie bezrobocia: a) koniunkturalnego b) sezonowego c) ukrytego d) cyklicznego Najwięcej zakażonych HIV znajduje się w województwach: warmińsko mazurskim wielkopolskim świętokrzyskim podlaskim

5 Białorusini zamieszkują województwo: a) lubelskie b) podlaskie c) mazowieckie d) warmińsko mazurskie Górnicy i stoczniowcy zagrożeni są bezrobociem: a) wynikającym z niedostatku popytu b) cyklicznym c) sezonowym d) strukturalnym Karta odpowiedzi 2. b) Notatki dla nauczyciela. TAK NIE W opinii nauczycieli największym problemem szkoły jest absencja uczniów i x ich spóźnianie się na lekcje. 2 Osoba, która nie pracuje, bo nie chce pracować, nie może być uznana za x bezrobotną. 3 Osoba niepełnosprawna może być uznana za bezrobotną, o ile warunki x zdrowia pozwalają jej na podjęcie pracy zarobkowej. 4 W Polsce wzrasta bezrobocie frykcyjne, a maleje strukturalne. x 5 Najniższe bezrobocie w strefie euro występuje w Danii i Irlandii. x 6 Bez prawa do zasiłku pozostaje większość bezrobotnych. x 7 Większość bezrobotnych nie rejestruje się w urzędach pracy, gdyż nie x posiadają oni prawa do zasiłku. 8 Większość bezrobotnych straciła pracę w wyniku zwolnień grupowych. x 9 Większa część bezrobotnych pozostaje bez pracy do roku czasu. x 0 Większość bezrobotnych korzysta z pomocy rodziny i znajomych w x znalezieniu zatrudnienia. W latach dziewięćdziesiątych rosło w Polsce spożycie alkoholu, zwłaszcza x piwa i wina. 2 Tygodniowo przyjmuje się do więzień ponad 500 skazanych. x 3 Przerwanie ciąży będącej wynikiem gwałtu jest zawsze możliwe bez x ograniczeń. 2. Najbardziej przeludnione są więzienia w a) małopolskim b) mazowieckim c) śląskim d) świętokrzyskim W Herbach i Oleśnicy osadzeni są: a) alkoholicy b) narkomani c) recydywiści d) młodociani

6 Zakłady karne w Potulicach i Jastrzębiu Zdroju przyjmują więźniów: a) chorych b) alkoholików c) małoletnich d) kobiety Zakłady karne w Raciborzu i Iławie przyjmują więźniów: a) narkomanów b) wielokrotnych recydywistów c) chorych umysłowo d) małoletnich Najmłodsi narkomani używają głównie: a) leków nasennych b) amfetaminy c) opiatów d) substancji wziewnych Kobiety narkomanki używają głównie: a) amfetaminy b) opiatów c) substancji wziewnych d) leków uspokajających Najwięcej kobiet narkomanek występuje w a) pomorskim b) mazowieckim c) świętokrzyskim d) dolnośląskim Narkomani w Polsce używają najczęściej: a) amfetaminy b) opiatów c) kokainy d) heroiny Akty samobójcze popełniają częściej: a) samotni kawalerowie w wieku lat b) rozwiedzione kobiety w wieku lat c) Niepełnosprawni pracownicy zagrożeni są bezrobociem: a) strukturalnym b) frykcyjnym c) technologicznym d) klasycznym Najmniej ludzi emigruje z województwa: a) świętokrzyskiego b) lubuskiego c) podlaskiego d) zachodniopomorskiego Do sierót społecznych nie zaliczamy: a) dzieci wychowywane w rodzinnych domach dziecka b) c) dzieci umieszczone w placówce opiekuńczej wyrokiem sądu rodzinnego d) dzieci, których rodzice odwiedzają w placówce raz na rok Wysokie bezrobocie nie występuje w a) zachodniopomorskim b) warmińsko mazurskim c) świętokrzyskim d) wielkopolskim Najczęściej akty samobójcze popełniają: a) kobiety w wielkich aglomeracjach b) c) kobiety pracujące sezonowo za granicą d) mężczyźni w ośrodkach przemysłowych

7 Najmniej młodocianych narkomanów występuje w a) małopolskim b) opolskim c) podkarpackim d) świętokrzyskim W wielkich aglomeracjach mieszka: a) 2/3 Polaków b) 3/5 Polaków c) /3 Polaków d) 2/7 Polaków Białorusini zamieszkują województwo: a) lubelskie b) podlaskie c) mazowieckie d) warmińsko mazurskie Nadmiar rąk do pracy na wsi znamionuje istnienie bezrobocia: wielkopolskim świętokrzyskim a) koniunkturalnego b) sezonowego c) ukrytego d) cyklicznego podlaskim Górnicy i stoczniowcy zagrożeni są bezrobociem: a) wynikającym z niedostatku popytu b) cyklicznym c) sezonowym d) strukturalnym Czas trwania lekcji 3 x 45 minut ewentualnie 4 x 45 minut Uwagi do scenariusza Scenariusz może być realizowany podczas zajęć fakultatywnych dla grupy uczniów przygotowujących się do egzaminu maturalnego. Scenariusz dotyczy zajęć, podczas których nauczyciel podaje definicje narkomanii i alkoholizmu, wskazuje na skalę zjawiska narkomanii i alkoholizmu, charakteryzuje subkulturę narkomanów pod względem wieku, miejsca zamieszkania, wykonywanych zawodów, rodzaju środków odurzających preferowanych przez poszczególne osoby, stopnia uzależnienia, zwraca uwagę na niską skuteczność leczenia narkomanów w naszym kraju, opisuje rejony dotknięte plagą narkomanii, szuka przyczyn wzrostu skali tego zjawiska, podaje podstawowe dane dotyczące skali zachorowań na AIDS w naszym kraju, liczbę nosicieli HIV oraz źródła zakażenia. Przeprowadzona zostaje analiza społeczności alkoholików pod względem wieku, płci, miejsca zamieszkania, wykonywanych zawodów, stopnia uzależnienia od alkoholu; zwraca uwagę na profilaktykę antyalkoholową w naszym kraju oraz na możliwości i sposoby leczenia alkoholizmu. Nauczyciel podaje definicję bezrobocia i jego rodzaje, wskazuje na przyczyny i konsekwencje tego zjawiska dla gospodarki i życia społecznego, opisuje psychologiczne fazy bezrobocia, zwraca uwagę na sposoby przeciwdziałania zjawisku bezrobocia i wykluczenia społecznego bezrobotnych, opisuje skalę bezrobocia w Polsce i porównuje te dane ze skalą bezrobocia w Unii Europejskiej, wskazuje na rejony naszego kraju szczególnie dotknięte plagą bezrobocia, ukazuje status ekonomiczny bezrobotnych i ich sytuację społeczną, zwraca uwagę na ilość

8 bezrobotnych rejestrowanych i pozostających na zasiłku, a także wykreślonych z ewidencji, opisuje, w jaki sposób bezrobotni poszukują pracy i jak radzą sobie na bezrobociu. Nauczyciel podaje definicję przestępczości i jej rodzaje, wskazuje na ilość osób osadzonych w zakładach karnych, opisuje rodzaje tych zakładów oraz ich rozmieszczenie na terenie Polski, zwraca uwagę na skalę przestępczości w Polsce, w tym na zjawisko prostytucji, wskazuje najbardziej kryminogenne rejony i środowiska naszego kraju. Podejmuje problem resocjalizacji, sposobów i środków przywracania osadzonych społeczeństwu Dodatkowo podaje definicję bezdomności i skalę zjawiska, wskazuje na przyczyny bezdomności, analizuje środowiska dotknięte bezdomnością, opisuje sposoby rozwiązania problemu bezdomności w naszym kraju.