Raport ogólnopolski. Spis treści:

Transkrypt

1

2

3 Spis treści: 1. Wstęp 2. Rehabilitacja w liczbach 3. Jak rozumieć te pojęcia? 4. Rehabilitacja okiem Polaków 4.1. Ból to sygnał, którego nie można lekceważyć 4.2. Impulsy do działania 4.3. Gdzie Dolnoślązacy szukają pomocy? 5. Rehabilitacja dla wszystkich 5.1. Dzieci 5.2. Dorośli Seniorzy 5.4. Rehabilitacja neurologiczna szansą na sprawność 6. Sport to zdrowie - aktywność fizyczna Polaków 7. Blaski i cienie zawodu fizjoterapeuty 8. Podsumowanie. Fakty i mity STRONA 1

4 1. Wstęp Czy wiedzieli Państwo, że 67% mieszkańców Dolanego Śląska korzystało z usług rehabilitacyjnych, a najczęstszymi przyczynami wizyty w gabinecie specjalisty były bóle kręgosłupa i obrażenia powypadkowe? Dlaczego szukamy pomocy dopiero w momencie, gdy dolegliwości znacząco uniemożliwiają normalne funkcjonowanie? Co jest powodem takich zachowań Polaków oraz jakie wykazują postawy wobec troski o własne zdrowie? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie Państwo w niniejszym regionalnym dolnoślaskim raporcie Otwarcie dla rehabilitacji. Celem tej publikacji jest zaprezentowanie preferencji mieszkańców Dolnego Śląska w różnych grupach wiekowych odnośnie usług rehabilitacyjnych oraz posiadanej wiedzy w tym zakresie. Raport powstał w oparciu o badanie opinii metodą wywiadów on-line (CAWI) przeprowadzonych w dniach na reprezentatywnej grupie 502 mieszkańców tego województwa przez agencję badawczą SW RESEARCH. Analiza wyników badania daje nam podstawę do stwierdzenia, że Polacy, a w tym mieszkańcy Dolnego Śląska, mają niską świadomość możliwości działań prozdrowotnych i korzyści płynących z usług rehabilitacyjnych. Dlatego mamy nadzieję, że stworzony przez nas raport przyczyni się do zwiększenia zainteresowania społeczeństwa profilaktyką zdrowia na każdym etapie życia. Jednocześnie liczymy, że wpłynie na wzrost świadomości na temat usług rehabilitacyjnych oraz pozwoli zapoznać się ze specyfiką zawodu fizjoterapeuty i lekarza specjalisty rehabilitacji i lekarza medycyny sportowej. Zapraszam do lektury mówi dr n. med. Beata Tarnacka, Kierownik Kliniki Rehabilitacji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. STRONA 2

5 Weryfikacja postawy Polaków wobec troski o własne zdrowie uwidacznia silną potrzebę edukacji społeczeństwa w zakresie profilaktyki zdrowia na każdym etapie rozwoju, stając się tym samym przesłanką do realizacji kampanii edukacyjno-informacyjnej Otwarcie dla rehabilitacji. Jej inicjatorem jest Vratislavia Medica, Szpital im. Św. Jana Pawła II we Wrocławiu (dawniej Wrocławskie Centrum Rehabilitacji i Medycyny Sportowej). W ramach kampanii prowadzone będą działania o charakterze edukacyjno-informacyjnym o zasięgu ogólnopolskim ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców Dolnego Śląska. Wsparciem merytorycznym działań realizowanych w ramach kampanii jest Rada Ekspertów, wybitni specjaliści, naukowcy oraz lekarze specjalizujący się w rehabilitacji, medycynie sportowej oraz specjaliści fizjoterapii: dr Andrzej Bugajski, dr Marek Kiljański, prof. Józef Opara, prof. Anna Skrzek, dr hab. n. med. Beata Tarnacka, prof. Marek Woźniewski, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej Prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii Kierownik Zakładu w Katedrze Fizjoterapii Układu Nerwowego i Narządu Ruchu, AWF Katowice Kierownik Katedry i Zakładu Fizjoterapii w Dysfunkcjach Narządu Ruchu, AWF Wrocław Kierownik Kliniki Rehabilitacji, UM Warszawa Kierownik Katedry Rehabilitacji w Chorobach Wewnętrznych, AWF Wrocław W kampanię zaangażowały się wiodące instytucje działające w obszarze rehabilitacji, tj.: Polskie Towarzystwo Fizjoterapii, Polskie Towarzystwo Rehabilitacji Neurologicznej, Polskie Towarzystwo Medycyny Sportowej. STRONA 3

6 2. Rehabilitacja w liczbach STRONA 4

7 3. Jak rozumieć te pojęcia? Rehabilitacja / rehabilitant Rehabilitacja to najszerzej mówiąc przywracanie utraconej sprawności psychofizycznej, uwzględniające aspekt medyczny, społeczny i zawodowy. Jej nadrzędnym celem jest uzyskanie maksymalnej niezależności i samodzielności przez osobę z niepełnosprawnością. Użycie pojęcia rehabilitant jest nieprawidłowe, chociaż powszechnie stosowane. Kiedyś prof. Wiktor Dega twórca Polskiego Modelu Rehabilitacji, stwierdził żartobliwie, że jest to człowiek wymagający rehabilitacji. Podsumowując, nie ma takiego specjalisty i zawodu, a termin ten jedynie potocznie może odnosić się do każdej osoby, która realizuje cele rehabilitacji. Są to między innymi lekarze, fizjoterapeuci, terapeuci zawodowi, pielęgniarki, psycholodzy, asystenci socjalni, pedagodzy itp. Rehabilitacja / lekarz rehabilitacji Rehabilitacja obejmuje wiele aspektów niepełnosprawności w tym ruchowych, ale również związanych z zaburzeniami poznawczymi, takimi jak zaburzenia mowy, pamięci czy połykania lub zaburzenia w oddawaniu moczu. Rehabilitacja medyczna obejmuje postępowanie farmakologiczne, np. stosowanie środków zmniejszających nadmierne napięcie mięśni czy leków przeciwbólowych. Uwzględnia także pewne zabiegi chirurgiczne np. znoszące przykurcze mięśniowe. Zawiera również leczenie miejscowe, jak podawanie toksyny botulinowej do mięśni przykurczonych w spastyczności, czy leków dostawowych. Rehabilitacja obejmuje wreszcie fizjoterapię wykorzystującą kinezyterapię, fizykoterapię i masaż. Lekarz specjalista rehabilitacji opracowuje i koordynuje proces rehabilitacji w schorzeniach ostrych i przewlekłych. Dokonuje diagnostyki schorzenia podstawowego i stanu ogólnego pacjenta, uwzględniając ocenę stanu funkcjonalnego wykonaną przez innych członków zespołu rehabilitacyjnego: fizjoterapeutę, logopedę czy psychologa. Lekarz rehabilitacji wybiera najlepszą w danym momencie opcję terapeutyczną dla pacjenta. Może zastosować leczenie farmakologiczne, miejscowe (iniekcje do stawu), może zlecić fizjoterapię, terapię zajęciową, psychologiczną i logopedyczną. Fizykoterapia / fizjoterapeuta Fizykoterapia polega na wykorzystaniu w leczeniu różnych rodzajów energii np. świetlnej, cieplnej, elektrycznej itp. Fizjoterapeuta to specjalista, który w leczeniu wykorzystuje między innymi fizykoterapię. Pojęcia fizjoterapii i fizykoterapii są często mylone i stosowane zamiennie jako synonimy. Należy wyraźnie podkreślić, że fizykoterapia jest węższym pojęciem niż fizjoterapia, gdyż obejmuje tylko stosowanie różnych rodzajów energii bez ćwiczeń fizycznych. Dotyczy to także specjalistów stosujących fizjoterapię, których często nazywa się fizykoterapeutami, co oczywiście jest nieprawidłowe, gdyż odnosi się tylko do części ich kompetencji i nie ma odzwierciedlenia w praktyce, bo takiego zawodu po prostu nie ma. Prawidłowa nazwa specjalistów stosujących fizykoterapię brzmi fizjoterapeuta. Fizjoterapia / fizjoterapeuta Fizjoterapeuta jak sama nazwa mówi zajmuje się fizjoterapią, która wykprzystuje kinezyterapię, fizykoterapię i masaż. Kinezyterapia polega na wykorzystaniu w leczeniu ćwiczeń fizycznych, fizykoterapia różnych rodzajów energii np. świetlnej, cieplnej, elektrycznej itp., a masaż - różnych form energii mechanicznej. Należy podkreślić, że podstawą fizjoterapii jest kinezyterapia, a fizykoterapia i masaż mają znaczenie uzupełniające. Fizjoterapeuta to specjalista stosujący te metody w profilaktyce, leczeniu chorób i przywracaniu sprawności psychofizycznej. STRONA 5

8 Prof. Marek Woźniewski, Kierownik Katedry Rehabilitacji w Chorobach Wewnętrznych, AWF Wrocław, podsumowuje - Rehabilitacja jest bardzo szerokim pojęciem obejmującym wszystkie metody przywracania utraconej sprawności psychofizycznej, zapewniające niezależność i samodzielność osobie z niepełnosprawnością fizyczną, psychiczną lub narządów zmysłu. Aby osiągnąć te cele musi uwzględniać rehabilitację: medyczną - przywracającą zdrowie i społeczną - zapewniającą integrację i akceptację oraz zawodową - umożliwiającą wykonywanie pracy zawodowej osobie z niepełnosprawnością. Rehabilitacja ma zastosowanie we wszystkich tych przypadkach, które mogą powodować utrudnienie w życiu wynikające z choroby lub niesprawności, wykluczenia społecznego lub trudności w wykonywaniu pracy zawodowej. Fizjoterapia jest podstawową składową rehabilitacji medycznej, korzystającą ze zjawiska reaktywności organizmu człowieka na naturalne bodźce jakimi są ruch i różne rodzaje energii. Jej metody zapobiegają zaburzeniom wynikającym z choroby i jej leczenia, wspomagają przywracanie zdrowia oraz sprawności psychofizycznej. Fizjoterapia jest więc ważną częścią rehabilitacji dotyczącą przede wszystkim jej aspektu medycznego. STRONA 6

9 4. Rehabilitacja okiem Polaków 4.1. Ból to sygnał, którego nie można lekceważyć Jak wynika z badania, mieszkańcy Dolnego Śląska mają niewielką wiedzę na temat rehabilitacji i często powielają utarte w tym zakresie mity, podczas gdy blisko 67% korzysta z usług rehabilitacyjnych, w związku z pojawieniem się dolegliwości. Potrzebę rehabilitacji mieszkańcy Dolnego Śląska przypisują zwykle osobom, które doświadczyły urazów i kontuzji, niepełnosprawnym ruchowo oraz seniorom. Tymczasem jest ona niezwykle ważną częścią kompleksowej opieki medycznej Blisko 67% mieszkańców Dolnego Śląska korzysta z usług rehabilitacyjnych. w każdym wieku i dotyczy niemal każdego z nas, w tym dzieci, osoby amatorsko uprawiających sport czy pracujące w pozycji siedzącej przez większość dnia. Nie warto czekać aż ból skłoni nas do wizyty u specjalisty. Każdy z nas, ucząc się, pracując, prowadząc aktywny tryb życia, a nawet spędzając większość czasu przy biurku czy przed komputerem, zarówno młody jak i starszy powinien zadbać o dobrą kondycję swojego organizmu. Niewielki ból, drobny uraz czy choćby tymczasowy dyskomfort lekceważony przez dłuższy czas lub zaniedbany z powodu braku wiedzy o możliwościach poprawy tego stanu może prowadzić do poważnych dysfunkcji w przyszłości. W ramach kampanii Otwarcie dla rehabilitacji chcemy, aby społeczeństwo otworzyło się na rehabilitację, która jest najlepszą formą profilaktyki w trosce o własne zdrowie. Nie warto swojego zdrowia odkładać na później, kiedy ból przerodzi się w trwałą dysfunkcję - komentuje dr Andrzej Bugajski, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej. STRONA 7

10 Usługi rehabilitacyjne są skierowane do osób, które doświadczyły: urazów i kontuzji niepełnosprawności ruchowej osób starszych, seniorów 83% 76% 60% Niestety nadal część Polaków nie wie, jakie działania są konieczne na każdym etapie naszego życia, by jak najdłużej utrzymać sprawność psychiczną i fizyczną. Mimo większej dostępności do opieki medycznej, dopiero dolegliwości bólowe, które znacząco utrudniają nam życie lub doświadczenie urazu, motywują nas do okazania troski o własny organizm. W dalszym ciągu nawyki związane z profilaktyką są na niskim poziomie, a Polacy wciąż korzystają z profesjonalnej pomocy rehabilitacyjnej dopiero po powstaniu dolegliwości. Na postrzeganie społeczne rehabilitacji z pewnością będzie miało wpływ zrozumienie jej istoty i szeregu korzyści wynikających z działań profilaktycznych. STRONA 8

11 4.2. Impulsy do działania Pojawianie się nowoczesnych technologii i narzędzi, zmiany i dyskusja nad poprawą systemu kolejkowego dają poczucie, że sytuacja dotycząca dostępu do profesjonalnych usług medycznych jest na coraz lepszym poziomie. Czy napewno wykorzystujemy możliwości wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i globalizacji, jeśli wciąż zapominamy o własnym zdrowiu? Czy słowo inwestycja zawsze będzie kojarzyło nam się tylko z ekonomią? Otóż działania prozdrowotne, to nic innego jak inwestycja długoterminowa w sprawne funkcjonowanie organizmu. Potrafimy zaplanować kredyt hipoteczny na trzydzieści lat, wykupujemy polisę zabezpieczającą nasz samochód, a czy równie solidnie inwestujemy we własną formę? Powodem wizyty w gabinecie rehabilitacyjnym najczęściej jest: - ból kręgosłupa - uraz powypadkowy - kontuzja sportowa. Najczęściej decyzję o konsultacji ze specjalistą podejmujemy dopiero w momencie, gdy dolegliwości, takie jak bóle kręgosłupa (44%), uraz powypadkowy (42%) lub kontuzja sportowa (18%) znacząco utrudniają nam funkcjonowanie. 45% pacjentów pojawiających się w gabinetach lekceważy zalecenia specjalisty. Wśród osób, które korzystają z usług rehabilitacyjnych 29% robi to raz w miesiącu a 22% kilka razy w ciągu roku, trudno więc mówić o systematyczności dotyczącej profilaktyki. Na domiar złego, niemal 45% dolnośląskich pacjentów pojawiających się w gabinetach specjalistów lekceważy ich zalecenia. Szybko zniechęcamy się z powodu braku miejsc w ramach NFZ. Również czas odgrywa tu kluczową rolę, ponieważ zabiegi rehabilitacyjne to proces, który wymaga systematyczności. Powody lekceważenia zaleceń rehabilitanta Brak czasu Brak miejsca na zajęcia w ramach NFZ Brak środków finansowych Brak szybkich i zadowalających efektów Nie widziałem(am) takiej potrzeby Nie zgadzałem(am) się z jego zaleceniami 35,5% 28,7% 24,2% 20,6% 14,7% 12,1% STRONA 9

12 Korzyści płynące z rehabilitacyjnych działań profilaktycznych Dzieci Dorośli Seniorzy zapobieganie napięciu mięśniowemu niwelowanie zaburzeń odwodzenia stawów biodrowych zapobieganie wadom postawy harmonijny rozwój psychoruchowy poprawa świadomości zdrowotnej i znajomość własnego organizmu poprawa stanu zdrowia zmniejszenie liczby osób z powikłaniami chorób i trwałym inwalidztwem zwiększenie wykrywalności chorób we wczesnym stadium rozwoju zwiększenie odsetka wyleczeń obniżenie kosztów leczenia zmniejszenie ryzyka chorób cywilizacyjnych pozytywne działanie dla wielu układów opóźnienie procesu starzenia poprawa gibkości i równowagi oraz koordynacji ruchowej dobroczynny wpływ na samopoczucie efekt socjalizacji STRONA 10

13 Prof. dr hab. Anna Skrzek, Kierownik Katedry i Zakładu Fizjoterapii w Dysfunkcjach Narządu Ruchu, AWF Wrocław, wyjaśnia - Skuteczność rehabilitacji zależy od indywidulanego podejścia do pacjenta według planu, który jest dostosowany do aktualnych możliwości organizmu. Program terapeutyczny powinien być opracowany w sposób przemyślany, uwzględniający obecny stan pacjenta i wszystkie choroby współistniejące, w oparciu o jego potrzeby, możliwości i motywację. Indywidualizacja to odpowiedni dobór metod, środków, technik, ale również obciążeń adekwatnych do możliwości organizmu. Ponadto realizacja takiego programu musi opierać się na zaufaniu pacjenta do terapeuty. Niezbędnym elementem realizacji planu rehabilitacji pacjenta jest nadzór lekarski, a w razie potrzeby wsparcie psychologiczne i pomoc socjalna. Rehabilitacja medyczna, wraz z rehabilitacją społeczną i rehabilitacją zawodową, stanowią składowe szeroko pojmowanego procesu rehabilitacji, który jest istotną częścią kompleksowej opieki medycznej. Wszystkie etapy procesu rehabilitacji muszą być realizowane przez grupę przygotowanych specjalistów, tworzących interdyscyplinarny zespół, którego skład zależy od programu, jaki zostaje opracowany indywidualnie dla określonej osoby. Stwarza to możliwości kompleksowej, optymalnej opieki medycznej. Zespół specjalistów obejmuje lekarzy rehabilitacji, lekarzy ze specjalności charakterystycznych dla danego schorzenia, pielęgniarki, służby pomocnicze, psychologów, nauczycieli, pedagogów specjalnych, pracowników socjalnych i innych. W zależności od indywidualnych potrzeb, proces ten może obejmować całość postępowania rehabilitacyjnego, zawartego w trzech etapach, ściśle zazębiających się ze sobą (rehabilitacja lecznicza, społeczna, w tym zawodowa i psychologiczna). Realizacja podstawowych postulatów polskiego modelu rehabilitacji wymaga nowoczesnej organizacji, konsekwencji w postępowaniu, dostosowania do potrzeb indywidualnych i społecznych ludzi, nie oddzielając jej od pozostałych działów medycyny. STRONA 11

14 4.3. Gdzie Dolnoślązacy szukają pomocy? Prognozy rozwoju rynku usług medycznych są pozytywne. W związku ze stopniową poprawą ogólnej sytuacji ekonomicznej w Polsce, przewiduje się, że dynamika będzie wzrastać w kolejnych latach. Ma to również odzwierciedlenie w postawie Polaków, ponieważ dziewięciu na dziesięciu deklaruje skłonność zapłacenia za usługi rehabilitacyjne. Dla większości nastąpi to wyłącznie w sytuacji wystąpienia nagłej potrzeby leczenia. Od naszych usługodawców oczekujemy coraz więcej. W ludzkiej naturze leży również to, aby przy jak najmniejszym koszcie finansowym otrzymać maksymalnie dobrą usługę. Dlatego też Polacy dokonując wyboru kliniki rehabilitacji, kierują się przede wszystkim ceną świadczonych usług. Wśród czołowych czynników determinujących preferencje korzystania z danej placówki jest jej lokalizacja, najlepiej w pobliżu miejsca zamieszkania pacjenta oraz możliwość korzystania z zabiegów refundowanych przez NFZ. Nie bez znaczenia są również wskazówki lekarza prowadzącego. Co zdecydowało o wyborze kliniki rehabilitacji/ rehabilitanta? Uczęszczałem(am) na zabiegi jedynie w ramach NFZ Ceny świadczonych usług Klinika znajduje się blisko mojego domu Klinika wyposażona jest w nowoczesny sprzęt Polecenie kliniki przez znajomego/ członka rodziny Klinika umożliwia mi szybką realizację usługi Polecenie kliniki przez mojego lekarza Klinika umożliwia mi konsultację z lekarzami innych specjalizacji Dobre opinie w Internecie 5. Rehabilitacja dla wszystkich 33,5% 24,2% 21,9% 18,3% 16,6% 12,5% 11,1% 10,5% 10,2% Nieważne ile masz lat i jakie stanowisko zajmujesz. Tylko odpowiednia inwestycja we własne zdrowie daje nam możliwość długiego i sprawnego funkcjonowania. Pozycja społeczna czy wysokość zarobków nie uchronią nas przez chorobą. Inwestycja w profilaktykę powinna mieć miejsce na każdym etapie naszego życia, zaczynając od dzieciństwa, kiedy to nabieranie zdrowych nawyków pozwoli zapobiec powielaniu niekorzystnych wzorców zachowań. W wieku dojrzewania i dorosłości profilaktyka powinna polegać na kontrolowaniu czynników ryzyka, w tym umiejętnym korzystaniu z usług rehabilitacyjnych. Tym samym zapobiegamy konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i możliwość przeprowadzenia leczenia. Jako seniorzy powinniśmy robić wszystko, by zahamować postęp powstałych dolegliwości. STRONA 12

15 5.1. Dziecko Jak pomóc dziecku w rozwoju fizycznym? Dobre nawyki warto kształtować od najmłodszych lat może to przynieść znaczące korzyści w przyszłości. Z badania wynika, że jedynie 24% mieszkańców Dolnego Śląska pytanych o to, dla kogo przeznaczone są zabiegi rehabilitacyjne wskazuje dzieci i młodzież. Tymczasem jak każda inna grupa osób, dzieci także bardzo często wymagają tego rodzaju zabiegów. Dzieci kierowane są na rehabilitację najczęściej zaraz po urodzeniu lub w pierwszym roku życia, kiedy kontakt z lekarzem jest stosunkowo częsty. Potem niestety ilość badań profilaktycznych czy bilansowych zmniejsza się. Z tego powodu wiele wad postawy nie jest wykrywanych odpowiednio wcześnie i nie jest należycie rehabilitowanych. Czasem rehabilituje się małe dzieci zupełnie bez potrzeby, powodując strach u rodziców. Należy jednak podkreślić, że rehabilitacja małych dzieci jest często bardzo skuteczna z powodu istnienia nasilonej neuroplastyczności mózgu w tej grupie wiekowej. Szczególnie należy zwrócić uwagę na okres szybkiego wzrostu u dziewczynek w wieku lat, właśnie w tym czasie istnieje duże ryzyko skoliozy. Wiele z tych wad, które nie są bardzo nasilone, należy odpowiednio rehabilitować, żeby zapobiegać ich narastaniu właśnie w tym okresie - wyjaśnia dr hab. n. med. Beata Tarnacka. Dla których osób wg Pana (Pani) przeznaczone są usługi rehabilitacyjne? Osób, które doświadczyły urazów i kontuzji Niepełnosprawnych ruchowo Starszych, seniorów Cierpiących na schorzenia neurologiczne i kardiologiczne Chorych przewlekle Regularnie uprawiających jakiś sport Pracujących na co dzień w pozycji siedzącej Wymagających opieki paliatywnej Pracujących fizycznie Dla dzieci i młodzieży Osób, które ćwiczą sporadycznie 82,9% 75,7% 58% 45,9% 45,6% 38,3% 34,7% 32,5% 29,3% 23,8% 13,8% STRONA 13

16 Czy uważa Pan(i), że dzieci aktywne sportowo powinny korzystać z usług rehabilitacyjnych? 65,1% 34,9% tak nie, nie widzę takiej potrzeby Rehabilitacja wieku dziecięcego polega na jak najlepszym kształtowaniu postawy fizycznej, adekwatnie do etapu rozwojowego czy wieku dziecka. Najczęściej wynika to ze zdiagnozowanego schorzenia; Ortopedycznego skolioza, bóle kręgosłupa, bóle stawowe, urazy i operacje ortopedyczne, endoprotezy stawów Neurologicznego mózgowe porażenie dziecięce, przepuklina oponowo-rdzeniowa, postępujące choroby nerwowomięśniowe STRONA 14

17 5.2. Dorośli Silni i zdrowi Pracujemy na stan naszego zdrowia od najmłodszych lat. Jednak jego znaczenie dostrzegać zaczynamy dopiero jako dorośli ludzie, najczęściej gdy ktoś z naszych bliskich lub my sami zaczynamy mieć kłopoty ze zdrowiem. Wydaje się nam, że jesteśmy zdrowi, gdy nasze ciało funkcjonuje prawidłowo, gdy jesteśmy sprawni. Tymczasem WHO przyjęła, że zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, czyli dobrego samopoczucia. Rozwój cywilizacji wraz ze swoimi dobrodziejstwami przyniósł nam wiele zagrożeń związanych ze stylem życia. Coraz częściej niestety zapominamy o zachowaniu odpowiednich proporcji między ruchem a wielogodzinnym przesiadywaniem przed komputerem czy telewizorem. Co czwarty Dolnoślązak uważa, że do specjalisty należy zwracać się w sytuacji delikatnego urazu, natomiast aż 60% uda się na taką konsultację tylko i wyłącznie wtedy, gdy kontuzja znacząco będzie utrudniać codzienne życie. Co za tym idzie, najszybciej do gabinetu specjalisty trafiają osoby przewlekle chore, które wymagają stałej rehabilitacji. Wciąż nie identyfikujemy się z potrzebą rehabilitacji w wymiarze profilaktycznym. Jak wynika z badania, w sytuacji doznania kontuzji najpierw zgłaszamy się do lekarza ortopedy, w następnej kolejności możemy udać się do lekarza rodzinnego, a dopiero na końcu do lekarza o specjalizacji z rehabilitacji medycznej czy fizjoterapeuty, który w zasadzie powinien stanowić pierwszą linię pomocy pacjentowi. STRONA 15

18 5.3. Seniorzy I Ty będziesz seniorem Starość to nieunikniony etap w życiu każdego z nas, gdy zaczynają pojawiać się schorzenia typowe dla tego okresu: spadek kondycji fizycznej i psychicznej, problemy krążeniowo-oddechowe i inne dolegliwości. Jednocześnie organizm staje się mniej odporny na choroby, słabnie siła mięśni, a układ nerwowy jest mniej aktywny. Rehabilitacja pomaga nam znacząco spowolnić zachodzące w organizmie zmiany. Z analizy przeprowadzonego badania wynika, że blisko 60% mieszkańców Dolnego Śląska uważa, rehabilitacja to właśnie usługi dla osób starszych. Pomimo że organizm nie funkcjonuje już jak dawniej, osoby w zaawansowanym wieku znacznie bardziej potrzebują ruchu niż się wydaje. Warto wesprzeć wtedy swoje ciało, ponieważ rehabilitacja przynosi korzyści zarówno fizyczne jak i społeczne. Do najczęściej obserwowanych należą; Wzmacnianie równowagi i koordynacji ruchowej Usprawnienie lokomocji i samoobsługi Poprawa parametrów krążeniowo oddechowych Zmniejszenie dolegliwości bólowych Poprawa ogólnego stanu psychicznego Polepszenie samopoczucia przez kontakt z innymi ludźmi Prof. dr hab. n. med. Anna Skrzek, Kierownik Katedry i Zakładu Fizjoterapii w Dysfunkcjach Narządu Ruchu, AWF we Wrocławiu, wyjaśnia - Proces starzenia się społeczeństw jest faktem nieuniknionym i nieodwracalnym. Przebiega w różnym tempie i należy się do niego odpowiednio przygotować. Według WHO pomyślne, zdrowe starzenie się (successful ageing) to proces optymalizacji możliwości zachowania zdrowia (fizycznego, społecznego i psychicznego), który umożliwia osobom starszym czynne uczestnictwo w życiu społecznym, bez dyskryminacji ze względu na wiek, a tym samym pozwalający na czerpanie radości z dobrej jakości niezależnego życia. Większość osób w podeszłym wieku ma problemy funkcjonalne, które skutkują niesprawnością lub niepełnosprawnością. Celem rehabilitacji osób starszych jest utrzymanie lub przywrócenie zdolności do samodzielnego funkcjonowania, zwłaszcza w zakresie podstawowych czynności życia codziennego oraz poprawa funkcji poszczególnych narządów czy układów. Planowanie rehabilitacji powinno uwzględniać wszystkie czynniki ryzyka oraz choroby współistniejące. Niesprawność osób w podeszłym wieku, to wynik nie tylko patologii w obrębie wielu narządów i układów, ale także wpływ zmian inwolucyjnych postępujących z wiekiem. W momencie rozpoczęcia rehabilitacji, stan starszych pacjentów jest bardzo zróżnicowany w zakresie: sprawności fizycznej, zdolności kompensacyjnych (tzw. potencjał rehabilitacyjny), STRONA 16

19 nasilenia objawów choroby, które są często konsekwencją wieloletniego jej przebiegu i mają charakter zmian strukturalnych. Nakładają się na ten obraz seniora typowe zmiany osteoporotyczne, zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe i sumujące się skutki przebytych w przeszłości chorób lub urazów. Dodatkowym utrudnieniem w realizacji rehabilitacji jest wielochorobowość, która pogarsza stan psychoruchowy pacjenta geriatrycznego, czego częstym efektem jest postępująca niepełnosprawność. Upośledzenie sprawności znacząco wpływa na jakość życia leczonych pacjentów. Oznacza to nie tylko ograniczenie w pełnieniu ról społecznych, ale także ograniczenie samowystarczalności chorego, często z poważnym uzależnieniem go od osób trzecich. Kolejny problem w procesie rehabilitacji geriatrycznej stanowi duże prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań ze strony układu krążenia i oddychania, co wymusza ograniczenie stosowanych zabiegów fizjoterapeutycznych. Odmienność postępowania z osobami starszymi w rehabilitacji powiązana jest również z psychiką pacjenta. Negatywna i bierna postawa wobec choroby, brak wiary w skuteczność leczenia, oraz roszczenia wobec swojego najbliższego otoczenia nie sprzyjają efektom usprawniania. Bardzo ważnym elementem leczenia geriatrycznego jest zaopatrzenie ortopedyczne i sprzęt pomocniczy stosowane u osób starszych. Poprawiają bezpieczeństwo poruszania się i zmniejszają ryzyko upadków i ewentualnych urazów. Sprzęt ten musi być indywidualnie dobrany i przystosowany, lekki, łatwy w obsłudze i funkcjonalny. Optymalna i efektywna rehabilitacja geriatryczna wymaga dobrej współpracy z całym zespołem rehabilitacyjnym ale również z opiekunami osoby starszej, ponieważ w całym procesie opieki nad osobami starszymi, poza wieloma zaburzeniami somatycznymi, spotykamy się również z licznymi utrudnieniami związanymi ze sferą psychiczną chorego. STRONA 17

20 5.4. Rehabilitacja neurologiczna szansą na sprawność Zdecydowana większość mieszkańców Dolnego Śląska (75%) poprawnie odpowiada na pytanie: Dla kogo według Pana (Pani) przeznaczona jest rehabilitacja neurologiczna? - ten rodzaj specjalistycznej rehabilitacji przeznaczony jest dla pacjentów cierpiących na schorzenia neurologiczne czy chorych po udarze mózgu. Nadal część respondentów twierdzi, że ten typ rehabilitacji skierowany jest do osób, które w przyszłości chcą uniknąć chorób mózgu (13,8%) czy dla tych, którzy chcą poprawić swoją pamięć i koncentrację (16,2%). Celem rehabilitacji neurologicznej jest możliwie jak największe przywrócenie wszystkich utraconych funkcji w zakresie narządu ruchu, procesów poznawczych czy mowy. Jeśli nie jest to możliwe w całości, pacjenta uczy się radzić z nową sytuacją, by jak najlepiej funkcjonował z powstałą niepełnosprawnością w codziennym życiu. W wielu przypadkach rehabilitacja prowadzona jest w sposób ciągły, często przez całe życie pacjenta. Dla osiągnięcia zadowalających efektów zwykle łączy się ją z farmakoterapią. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów rehabilitacji, metody leczenia dobieranie są indywidualnie w zależności od schorzenia, wieku i stanu zdrowia pacjenta. Neurorehabilitacja skierowana jest m.in. dla osób zmagających się z udarem mózgu, stwardnieniem rozsianym, chorobą Parkinsona, urazami czaszkowo-mózgowymi i rdzenia kręgowego, zespołem Downa, po operacjach guza mózgu, tętniaków czy leczeniu operacyjnym dyskopatii. Zgodnie z wytycznymi Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczącymi zasad kierowania na oddziały rehabilitacji neurologicznej, mogą zostać przyjęci na nie chorzy ze świeżymi zaburzeniami funkcji mózgu/rdzenia kręgowego /nerwów obwodowych. Przyjęcie na oddział następuje w ciągu dni. Oceny dokonuje się na podstawie wyniku wg skali Barthel i/lub oceny zaburzeń funkcji poznawczo-behawioralnych i/lub oceny funkcjonalna wg skali ASIA, od daty wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy. Ponadto na oddział rehabilitacji neurologicznej mogą zostać zakwalifikowane osoby, które były poddane wczesnej rehabilitacji, a w chwili obecnej wymagają kontynuacji leczenia usprawniającego i rokują uzyskanie funkcjonalnej korzyści z kontynuacji rehabilitacji w warunkach stacjonarnych. STRONA 18

21 Prof. Józef Opara, Kierownik Zakładu w Katedrze Fizjoterapii Układu Nerwowego i Narządu Ruchu, AWF w Katowicach, wyjaśnia - Od 2001 roku, tj. od powstania Światowej Federacji NeuroRehabilitacji (WFNR) coraz częściej pojęcie neurorehabilitacja, do tego czasu oznaczające rehabilitację zaburzeń funkcji poznawczych, rozumiane jest jako rehabilitacja w schorzeniach i urazach układu nerwowego. Neurorehabilitacja, zwana dawniej również rehabilitacją neurologiczną, leży pośrodku między rehabilitacją medyczną i neurologią. W tym sensie możemy ją traktować zarówno jako dziedzinę rehabilitacji, jak i dziedzinę neurologii. Jej rozwój, szczególnie dynamiczny w wieku XXI, stał się możliwy dzięki postępom w rozpoznawaniu uszkodzeń i zaburzeń funkcji układu nerwowego, w neuroobrazowaniu, pogłębieniu wiedzy na temat podstaw biochemicznych, anatomicznych i (neuro) fizjologicznych układu nerwowego oraz psychologii. Poprawa znajomości struktur układu nerwowego przełożyła się na pogłębienie znajomości jego funkcji. Z drugiej strony następował rozwój bioinżynierii i nowych metod kinezyterapii, elektroterapii, hydroterapii i innych metod medycyny fizykalnej. Szczególny impuls dla rozwoju neurorehabilitacji dało zastosowanie robotów i wykorzystanie programów komputerowych dla programowania, archiwizowania i modyfikacji przebiegu rehabilitacji. W ostatnich latach dynamicznie rozwija się zastosowanie technologii wirtualnej rzeczywistości w rehabilitacji. Neurorehabilitacja powinna być holistyczna (zaspokoić wszystkie potrzeby pacjenta w wymiarze fizycznym, poznawczym, psychologicznym, społecznym i kulturalnym), ukierunkowana na pacjenta, kompleksowa, ciągła, zwiększająca niezależność, skuteczna i integrująca ze społeczeństwem. Cele rehabilitacji powinny być skoncentrowane na potrzebach pacjenta i ustalone z nim i jego bliskimi. STRONA 19

22 6. Sport to zdrowie - aktywoność fizyczna Polaków W dobie siedzącego trybu życia i znacznego przepracowania również osoby młode, aktywne zawodowo potrzebują wsparcia profesjonalnych usług medycznych, jakimi są rehabilitacja i fizjoterapia. Codzienna siedząca praca, często powyżej 8 godzin dziennie, bez wykonywania ćwiczeń fizycznych może prowadzić do poważnych dolegliwości zdrowotnych. Coraz częściej obserwuje się też zjawisko przysłowiowego rzucenia się na głęboką wodę i uprawiania wybranej dyscypliny sportu, często wyczynowo, bez wcześniejszego przygotowania i konsultacji specjalistycznej lekarza o specjalizacji w rehabilitacji medycznej lub fizjoterapeuty. Takie decyzje mogą przynieść więcej strat niż korzyści. Niezwykle istotny jest odpowiedni balans pomiędzy wiedzą, umiejętnościami i sprawnością fizyczną. Aż 65%dorosłych mieszkańców Dolnego Śląska przyznaje, że dzieci aktywne sportowo powinny korzystać z usług rehabilitacji. W szczególności mając na względzie uniknięcie kontuzji, ale Mieszkańcy Dolnego Śląska wykazują brak jednocześnie ufają, że konsultacja pomoże konsekwencji ponieważ co drugi uważa, zidentyfikować przeciwwskazania do uprawiania że rehabilitacja jest niezbędnym elementem danej dyscypliny sportu. Wiele dzieci potrzebuje aktywności fizycznej, a w rzeczywistości tego rodzaju opieki medycznej, bo bardzo często aż 70% nie konsultuje swoich możliwości ich aktywność sportowa prowadzi do przeciążenia ze specjalistą przed podjęciem aktywności. Z pewnością wpływa to bezpośrednio na układu kostnego i mięśniowego i rehabilitacja jest ilość doznawanych urazów ponieważ 50% tu niezbędna do odciążenia. Po drugiej stronie mieszkańców Dolnego Śląska doświadczyło mamy coraz więcej młodzieży, która z kolei cierpi kontuzji podczas uprawiania sportu. na schorzenia kręgosłupa ze względu na brak odpowiedniego ruchu. Nieco inaczej jest w przypadku osób dorosłych. Dobra informacja jest taka, że coraz więcej Polaków uprawia sport. Wśród społeczności Dolnego Śląska 37% osób trenuje regularnie, a ok. 52% robi to sporadycznie. Najchętniej wybierane sporty to: jazda na rowerze lub rolkach, bieganie, pływanie, siłownia lub zajęcia fitness. Konsultacja z lekarzem o specjalizacji w rehabilitacji medycznej czy fizjoterapeutą pozwoliłaby ustalić, jaki wysiłek możemy podjąć, mając na względzie nasze predyspozycje i możliwości wydolnościowe tak, aby nie zaszkodzić sobie już na pierwszym treningu. STRONA 20

23 Dr Andrzej Bugajski, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej, wyjaśnia Z badań wynika, że aktywność fizyczna Polaków nie jest na tyle wystarczająca, aby żyć w komforcie i jak najdłużej zachować dobry stan zdrowia. Obarcza ona układ krążenia i oddechowy wprost proporcjonalnie do narastającego obciążenia, a co za tym idzie, większego wykorzystania tlenu i materiałów energetycznych przy narastającej intensywności wysiłku. Ważne, by o tym wiedzieć, ponieważ nie wyklucza to z aktywności fizycznej osób mniej wydolnych - czym zazwyczaj tłumaczą się Ci, którzy nie podejmują jej w ogóle. Z bezpiecznym wysiłkiem mamy do czynienia wtedy, gdy prowadzimy tzw. ćwiczenia aerobowe to znaczy takie, podczas których krew jest w stanie dostarczyć wystarczająco dużo tlenu do mięśni, aby wystarczyło go do produkcji energii. I tylko takie wysiłki zalecane są w sporcie rekreacyjnym czy fizjoterapii. Z uwagi na to, że aktywność fizyczna dodatkowo obciąża nasz organizm (a musi on być bezpieczny) należy wykonać badania, które wykluczą przeciwwskazania do wysiłku - bezwzględne lub względne. Lekarz specjalista medycyny sportowej, rehabilitacji medycznej czy lekarz posiadający Certyfikat Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej (upoważniający do kwalifikacji do sportu dzieci i młodzież) dysponują wiedzą na ten temat. Po wykluczeniu przeciwwskazań bezwzględnych kolejnym krokiem jest określenie zdolności wysiłkowych badanego i przepisanie mu recepty na ruch. Chodzi o właściwy dobór rodzaju, dawki i częstotliwości ruchu. Pomogą w tym wymienieni wyżej lekarze i fizjoterapeuci. Obowiązują podstawowe 3 elementy treningu: powtarzalność, objętość treningowa i uzyskanie objawów zmęczenia. Tylko w ten sposób można stopniowo budować swoją wydolność, inaczej mówiąc wykonywać po pewnym czasie mniejszym kosztem fizjologicznym taką samą pracę. Obecnie mamy szerokie możliwości indywidualnego kontrolowania tego procesu. Kontuzje i urazy w sporcie Czy przed podjęciem decyzji o treningach, konsultował(a) ją Pan(i) ze specjalistą? 70,4% Nie, nie widziałem(am) takiej potrzeby 9,2% 1% 20,4% Tak, taka konsultacja była obowiązkowa Nie wiem / nie pamiętam Tak, z własnej potrzeby / z troski o swoje zdrowie STRONA 21

24 Z aktywnością fizyczną o charakterze rekreacyjnym czy też sportowym wiąże się niestety występowanie wypadków i urazów, a w ich następstwie uszkodzeń określanych jako obrażenia sportowe. Z badania opinii zrealizowanego w ramach programu Otwarcie dla rehabilitacji wynika, że kontuzji i urazów doświadcza ok 45% osób aktywnych. Przyczyn tych obrażeń może być wiele, ale odpowiednia profilaktyka ogranicza ich ilość. Jedno, co należy podkreślić, że korzyści wynikające z aktywności fizycznej są niewspółmiernie większe niż ich negatywne skutki. Ból, podobnie jak gorączka, jest sygnałem mówiącym o tym, że coś złego dzieje się w organizmie. Może być dobrodziejstwem, gdy sygnalizuje chorobę, a także przekleństwem, kiedy w niczym nie jest pomocny, a jedynie obniża jakość życia. Najlepiej oceni to lekarz i zaleci odpowiednie postępowanie. Jednym ze środków przeciwbólowych może być zwiększona aktywność fizyczna, która spowoduje wzrost endorfin mających działanie przeciwbólowe - tłumaczy dr Andrzej Bugajski, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej. 10 zasad profilaktyki w sporcie; 1. Trening musi być dobrany indywidualnie, w zależności od wieku, płci, możliwości i kondycji fizycznej ćwiczącego przez doświadczonego specjalistę lub profesjonalnego trenera. 2. Rozpoczęcie uprawiania nowej dyscypliny sportu powinno być skonsultowane każdorazowo z lekarzem medycyny sportowej czy z lekarzem rehabilitacji medycznej lub fizjoterapeutą w celu uniknięcia przeciążeń mogących prowadzić do urazu. 3. Przed zasadniczymi ćwiczeniami należy wykonać odpowiednią rozgrzewkę, aby przygotować organizm do wysiłku. 4. Należy przestrzegać poprawnego przebiegu treningu poprawnego wykonywania ćwiczeń oraz stopniowego zwiększania wysiłku fizycznego. 5. W czasie treningu nie można dopuścić do nadmiernego przemęczenia/ wyczerpania organizmu taki stan może w łatwy sposób doprowadzić do kontuzji. 6. Każda osoba ćwicząca powinna korzystać z odpowiednich środków ochronnych właściwych do określonej dyscypliny (np. kask, rękawice, bandaże). 7. Przed rozpoczęciem treningu należy sprawdzić stan techniczny sprzętu sportowego, boiska, sali gimnastycznej itp. oraz dobrać strój sportowy odpowiedni do danej dyscypliny. 8. Osoby po przebytej chorobie/kontuzji powinny zostać zbadane przez lekarza w celu dopuszczenia/niedopuszczenia ich do treningów. 9. W czasie ćwiczeń konieczne jest przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. 10. Należy stale monitorować stan swojego zdrowia i w razie podejrzenia urazu/ kontuzji konsultować się z fizjoterapeutą. STRONA 22

25 7. Blaski i cienie zawodu fizjoterapeuty By móc wykonywać zawód fizjoterapeuty niezbędne są studia na tym kierunku, podczas których nabywa się niezbędną wiedzę i odbywa praktyki. Osoba, która chce w przyszłości zostać fizjoterapeutą poza przygotowaniem merytorycznym musi umieć nawiązywać kontakt ze swoimi pacjentami być cierpliwa oraz posiadać umiejętność motywowania pacjentów do ćwiczeń. Choć zawód fizjoterapeuty wymaga solidnego przygotowania, cieszy się stosunkowo niewielkim prestiżem społecznym wśród innych zawodów medycznych. Na czele rankingu znajdują się lekarze, a zdecydowanie niżej - ratownicy medyczni. Znacznie gorzej jest natomiast postrzegany zawód pielęgniarki oraz farmaceuty. Proszę uszeregować zawody medyczne według ich statusu/ prestiżu: Lekarze Ratownicy medyczni Lekarze dentyści Rehabilitanci/ fizjoterapeuci Farmaceuci Pielęgniarki 70,3% 11,9% 7,5% 4,5% 3,9% 1,9% Dziewięciu na dziesięciu mieszkańców Dolnego Śląska uważa, że praca fizjoterapeuty wymaga ciągłego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji. Pacjenci od fizjoterapeuty, tak jak od każdego innego lekarza oczekują dokształcania. Dziewięciu na dziesięciu Dolnoślązaków uważa, że praca fizjoterapeuty wymaga ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Cechy, które są najbardziej pożądane w tej grupie zawodowej to przede wszystkim: Doświadczenie Odpowiedzialność za pacjenta Kierunkowe wykształcenie Cierpliwość Empatia, uprzejmość Chęć dalszego kształcenia Siła fizyczna Pogoda ducha Stopień naukowy Młodość 45,3% 36,6% 23,8% 23,5% 22,8% 13,9% 9,9% 8,2% 4,4% 1,4% STRONA 23

26 Dr Marek Kiljański, Prezes Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii, podsumowuje - Fizjoterapia jest specyficzną dyscypliną nie tylko dlatego, że wchodzi w skład szeroko rozumianej rehabilitacji, ale przede wszystkim, ze względu na to, że leży na styku wielu dziedzin i dyscyplin, głównie biomedycznych, ale i innych. Do głównych zadań zawodowych fizjoterapeutów należą: diagnostyka funkcjonalna pacjenta, kwalifikowanie i planowanie fizjoterapii, wykonywanie zabiegów z zakresu fizykoterapii, kinezyterapii i masażu, zlecanie wyrobów medycznych, ich dobór i nauka posługiwania się nimi, prowadzenie działalności fizjoprofilaktycznej, wydawanie orzeczeń i opinii o stanie zdrowia pacjenta, nauczanie pacjentów mechanizmów kompensacyjnych i adaptacji do zmienionego potencjału funkcji ciała. Z pewnym uproszczeniem można powiedzieć, że metody fizjoterapii, są to sposoby, za pomocą których usprawniany osiąga zamierzony (zaplanowany) poziom usprawnienia. Nie może tu chodzić o jakiś cel doraźny, jak prosty efekt danego zabiegu, lecz przede wszystkim o złożone, odległe skutki, nadające całemu procesowi usprawnienia rangę metody. Jeśli cele, jakie zamierza się uzyskać poprzez zastosowanie określonej metody są merytorycznie zasadne, to najlepiej byłoby uzyskać odpowiedź na pytania: czy cele te rzeczywiście zostały osiągnięte i w jakim stopniu, a jeśli nie, to dlaczego? Zatem, aby w sposób w pełni profesjonalny można było stosować konkretną metodę terapeutyczną należy ją poznać w sposób perfekcyjny i nie ograniczać się do tej jedynej, ale umieć ją zastosować w sposób przemyślany, celowy dostosowany nie tylko do konkretnej jednostki chorobowej, ale przede wszystkim dla konkretnego pacjenta. Zawód fizjoterapeuty wymaga bardzo rzetelnego przygotowania. Jest to zawód wymagający ciągłego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji Odnosi się to zarówno do fizjoterapeutów posiadających tytuł specjalisty - magistra, czy technika. Wybierając fizjoterapeutę należy zwracać uwagę na kwalifikacje, poziom wykształcenia, z którym wiążą się kompetencje oraz dobre wyniki w pracy. Obowiązki fizjoterapeuty: Dokonywanie oceny stanu osoby, która ma być poddana zabiegom fizjoterapeutycznym Wykonywanie zabiegów fizjoterapeutycznych Dobieranie i dostosowywanie do potrzeb pacjenta wyrobów medycznych Nauczanie pacjentów odpowiedniego korzystania z wyrobów medycznych Prowadzenie dokumentacji fizjoterapii Kontrolowanie efektywności procesu fizjoterapii Fizjoterapeucie przyświeca cel prowadzenia działalności profilaktycznej polegającej na kierowaniu i popularyzowaniu zachowań prozdrowotnych oraz kształtowaniu i podtrzymywaniu sprawności osób w różnym wieku w celu zapobiegania niepełnosprawności. STRONA 24

27 8. Podsumowanie. Fakty i mity. Jakie są najczęstsze mity dotyczące rehabilitacji? MIT FAKT Zabiegi rehabilitacyjne przeznaczone są jedynie dla seniorów, przewlekle chorych i osób, które doświadczyły poważnego wypadku lub kontuzji. Usługi rehabilitacyjne przeznaczone są dla znacznie szerszej grupy osób, w tym dzieci, osób uprawiających sport, chorych neurologicznie czy pracujących w pozycji siedzącej. Rehabilitacja i fizjoterapia to tożsame pojęcia. Rehabilitacja jest pojęciem znacznie szerszym niż fizjoterapia. Jest to wielokierunkowy proces, który dąży do poprawy jakości życia pacjenta. Obejmuje cały cykl leczniczy poprzez aktywność ruchową i psychiczną. Fizjoterapia natomiast oznacza świadczenie zabiegów mających na celu rozwijanie, utrzymywanie i przywracanie maksymalnych zdolności ruchowych i funkcjonalnych pacjentom. REHABILITACJA FIZJOTERAPIA FIZYKOTERAPIA Jedynie osoby uprawiające sport wyczynowo powinny korzystać z usług rehabilitacyjnych Wszystkie osoby aktywne fizycznie powinny korzystać z usług rehabilitacyjnych, nawet te, które ćwiczą sporadycznie. Rehabilitacja to głównie masaż. Masaż jest jedynie jedną z usług rehabilitacyjnych. Na ból najlepsze są leki przeciwbólowe. Ból to sygnał, że nasz organizm nie funkcjonuje prawidłowo. Tabletki nie leczą, ale zagłuszają przyczynę bólu. Jednym ze sposobów niwelowania zwłaszcza przewlekłego bólu jest rehabilitacja. STRONA 25

28 Otwarcie dla rehabilitacji RAPORT REGIONALNY