Kalendarium wielkich zmian w 1989 roku

Transkrypt

1 Źródło: Wygenerowano: Środa, 27 września 2017, 17:59 Kalendarium wielkich zmian w 1989 roku Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Styczeń 4 stycznia - spotkanie przedstawicieli władz PRL i Kościoła w Klarysewie. Demonstracja studentów w Katowicach z okazji rocznicy delegalizacji NZS. 6 stycznia - spotkanie Stanisława Cioska z Tadeuszem Mazowieckim i księdzem Alojzym Orszulikiem dotyczące drugiej części X Plenum KC PZPR oraz możliwości zmian ustrojowych i ponownej legalizacji "Solidarności". Rozmowy w tym gronie kontynuowano 11 i 14 stycznia. Spotkanie w budynku KC PZPR sekretarza KC Leszka Millera z młodzieżą, m.in. przedstawicielami nielegalnego NZS-u stycznia w Warszawie odbyła się druga część obrad X Plenum KC PZPR. Po burzliwych dyskusjach, dotyczących kwestii podjęcia rozmów z Solidarnością, za przyjęciem Stanowiska KC PZPR w sprawie pluralizmu politycznego i pluralizmu związkowego głosowało 143 członków KC, przeciw było 32, a 14 wstrzymało się od głosu. 20 stycznia - rozmowa pomiędzy Tadeuszem Mazowieckim, Stanisławem Cioskiem i księdzem Alojzym Orszulikiem na temat porządku obrad Okrągłego Stołu. 21 stycznia na plebanii kościoła św. Karola Boromeusza w Warszawie odnaleziono zwłoki księdza Stefana Niedzielaka, związanego z opozycją byłego kapelana WiN-u. Wszystko wskazywało na to, iż został on zamordowany. 22 stycznia oświadczenie Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ "Solidarność" oceniające decyzje podjęte podczas X Plenum KC PZPR za zasadniczy krok w kierunku dialogu społecznego. 27 stycznia w willi MSW w podwarszawskiej Magdalence doszło do pierwszego od września roboczego spotkania Lecha Wałęsy i gen. Czesława Kiszczaka, na którym ustalono procedurę obrad Okrągłego Stołu, ich zakres oraz termin rozpoczęcia. 30 stycznia w Białymstoku znaleziono zwłoki księdza Stanisława Suchowolca, przyjaciela księdza Jerzego Popiełuszki,

2 związanego z Solidarnością. Według oficjalnego komunikatu zmarł w wyniku zatrucia tlenkiem węgla. Jednak okoliczności jego śmieci do dziś budzą poważne wątpliwości. Luty 4 lutego w Warszawie rozpoczął się III Kongres Konfederacji Polski Niepodległej, który po kilku godzinach został przerwany przez interwencję milicji. 6 lutego - w Warszawie w Pałacu Namiestnikowskim, będącym siedzibą Urzędu Rady Ministrów, rozpoczęły się obrady Okrągłego Stołu. 17 lutego - demonstracje studentów w Krakowie, Białymstoku, Gdańsku, Poznaniu i Warszawie z okazji ósmej rocznicy rejestracji NZS. 18 lutego - spotkanie przedstawicieli władz PRL i Kościoła w willi URM przy ul. Parkowej w Warszawie. 21 lutego - studenckie manifestacje w Krakowie i Warszawie w obronie więzionego Vaclava Havla. 23 lutego w Krakowie w rocznicę powstania Armii Czerwonej studenci zorganizowali happening pod hasłem Armia Czerwona burżuja pokona. 24 lutego w Krakowie doszło do starć pomiędzy zmierzającymi w stronę siedziby władz miejskich studentami i milicją. Rannych zostało 74 milicjantów, liczba manifestantów, którzy odnieśli obrażenia nie została ustalona. 25 lutego w Jastrzębiu odbył się Kongres Opozycji Antyustrojowej, w którym uczestniczyli przeciwnicy negocjacji z władzami komunistycznymi. Wśród nich byli przedstawiciele KPN, PPS-Rewolucja Demokratyczna, Solidarności Walczącej, Ruchu Wolność i Pokój oraz Grupy Roboczej Komisji Krajowej NSZZ Solidarność. Ponad 120 uczestników spotkania zatrzymała Służba Bezpieczeństwa. Marzec 2 marca poufne spotkanie z udziałem gen. Czesława Kiszczaka i Lecha Wałęsy w wilii MSW w podwarszawskiej Magdalence w celu przełamania impasu w rozmowach Okrągłego Stołu. 3 marca Lech Wałęsa otrzymał od Komitetu Ministrów Rady Europy Nagrodę Praw Człowieka. 7 marca kolejne rozmowy w Magdalence na temat przyszłych relacji między parlamentem a prezydentem oraz ordynacji wyborczej marca w Warszawie odbył się III Zjazd NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność". Jego uczestnicy poparli rozmowy prowadzone przy Okrągłym Stole. 29 marca - dyskusje w Magdalence na temat tzw. Komisji Porozumiewawczej oraz kształtu przemian ustrojowych. Kwiecień 2 kwietnia w Poznaniu milicja brutalnie rozpędziła uczestników pokojowej manifestacji przeciwko budowie elektrowni atomowej w Klempiczu. Pobitych zostało kilkaset osób. 3 kwietnia w trakcie negocjacji w Magdalence osiągnięto porozumienie w sprawie kompetencji prezydenta PRL, relacji pomiędzy Sejmem i Senatem. Uzgodniono także kwestię podziałów mandatów w przyszłym Sejmie: 65 proc. dla PZPR, ZSL, SD, OPZZ oraz trzech prorządowych organizacji katolickich: Stowarzyszenia PAX, Polskiego Związku Katolicko-Społecznego i Unii Chrześcijańsko-Społecznej; pozostałe 35 proc. mandatów miało być obsadzone w wyniku wolnych wyborów. 5 kwietnia - po dwóch miesiącach przeciągających się negocjacji, w trakcie których kilkakrotnie dochodziło do sytuacji kryzysowych, nastąpiło podpisanie porozumień i uroczyste posiedzenie plenarne zamykające obrady Okrągłego Stołu. 7 kwietnia - Sejm uchwalił ustawę o zmianie Konstytucji PRL (wprowadzającą m.in. zapisy o Senacie, urzędzie prezydenta oraz ordynacjach wyborczych do Sejmu i Senatu), a także Prawo o stowarzyszeniach. 8 kwietnia - zgodnie z wolą Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ Solidarność kierownictwo kampanii wyborczej do parlamentu objął Komitet Obywatelski Solidarność". 13 kwietnia - Rada Państwa wyznaczyła termin wyborów na 4 i 18 czerwca 1989 r.

3 17 kwietnia Sąd Wojewódzki w Warszawie ponownie zarejestrował NSZZ "Solidarność". 18 kwietnia w czasie spotkania Lecha Wałęsy i gen. Czesława Kiszczaka podjęto decyzję o powołaniu Komisji Porozumiewawczej, mającą czuwać nad wykonywaniem porozumień zawartych przy Okrągłym Stole. Tego samego dnia w Sejmie doszło do pierwszego po ponad siedmiu latach spotkania Lecha Wałęsy z gen. Wojciechem Jaruzelskim. 20 kwietnia - Sąd Wojewódzki w Warszawie zarejestrował NSZZ Rolników Indywidualnych "Solidarność". 23 kwietnia na spotkaniu Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Warszawie zatwierdzono listy wyborcze do Sejmu i Senatu oraz przyjęto program wyborczy Komitetu. 28 kwietnia - pierwsza audycja Komitetu Obywatelskiego Solidarność w Polskim Radiu. 29 kwietnia w Stoczni Gdańskiej z Lechem Wałęsą spotkali się kandydaci na posłów i senatorów z ramienia Komitetu Obywatelskiego Solidarność. Każdemu z nich zrobiono fotografię z przewodniczącym Solidarności, którą następnie wykorzystano na plakatach wyborczych. Maj 1 maja w całym kraju obok oficjalnych pochodów pierwszomajowych organizowane były niezależne manifestacje. W Warszawie w pochodzie zorganizowanym przez Solidarność uczestniczyło około 100 tys. osób. Do gwałtownych starć z milicją doszło we Wrocławiu, gdzie milicja w brutalny sposób rozpędzała demonstrację Solidarności Walczącej i PPS-RD. 1-2 maja obradująca w Częstochowie 234. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski wezwała społeczeństwo do udziału w wyborach. 8 maja ukazał się pierwszy numer "Gazet Wyborczej". 9 maja wyemitowano pierwszą telewizyjną audycję wyborczą Studia Solidarność. 10 maja - Lecha Wałęsa odebrał w Strasburgu Europejską Nagrodę Praw Człowieka. 11 maja - Lech Wałęsa wezwał do wzięcia udziału w wyborach i powstrzymania się od strajków. 12 maja ogłoszenie decyzji gen. Wojciecha Jaruzelskiego o kandydowaniu na urząd prezydenta PRL maja w Krakowie doszło do gwałtownych starć milicji z młodzieżą uczestniczącą w manifestacjach zorganizowanych przez KPN, NZS, Federację Młodzieży Walczącej i Akcję Studencką WiP. W czasie demonstracji pod konsulatem ZSRR wznoszono m.in. okrzyki: Sowieci do domu!. W sumie w czasie trwających trzy dni protestów rannych zostało kilkadziesiąt osób. 17 maja Sejm uchwalił ustawy o gwarancji wolności sumienia i wyznania i o stosunku państwa do Kościoła katolickiego. 23 maja - Sąd Wojewódzki w Warszawie odmówił rejestracji NZS. 31 maja - wznowienie Tygodnika Solidarność. Czerwiec 4 czerwca przeprowadzona została pierwsza tura wyborów parlamentarnych. Wzięło w niej udział 62 proc. uprawnionych do głosowania. W wyborach do Senatu kandydaci Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" uzyskali 92 mandaty, strona koalicyjna ani jednego. Z kolei w wyborach do Sejmu Solidarność zdobyła 160 ze 161 możliwych do zdobycia miejsc. Kandydaci koalicyjni z 299 przysługujących im mandatów uzyskali zaledwie 3. Na 35 kandydatów z listy krajowej, na której znajdowali się czołowi przedstawiciele koalicji rządowej, tylko dwaj otrzymali ponad 50 proc. głosów, co zgodnie z ordynacją oznaczało, że pozostali zostali wyeliminowani, a 33 mandaty poselskie będą nieobsadzone. 12 czerwca Rada Państwa wydała dekret zmieniający ordynację wyborczą do Sejmu X kadencji. 18 czerwca odbyła się druga tura wyborów parlamentarnych. Do urn wyborczych udało się tylko 25 proc. uprawnionych do głosowania. W jej wyniku Solidarność zdobyła jedyny brakujący jej mandat poselski oraz 7 z 8 pozostałych do obsadzenia mandatów senatorskich. Ostatecznie więc kandydaci Komitetu Obywatelskiego Solidarność uzyskali w wyborach 260 miejsc w 560 osobowym Zgromadzeniu Narodowym Lipiec

4 4 lipca pierwsze posiedzenie Senatu I kadencji. 99 mandatów zdobyli kandydaci z listy Komitetu Obywatelskiego Solidarność", 1 mandat zdobył kandydat niezależny. Powołanie Stanisława Stommy na marszałka seniora. Wybór Andrzeja Stelmachowskiego na marszałka oraz Zofii Kuratowskiej, Józefa Ślisza, Andrzeja Wielowieyskiego na wicemarszałków i Andrzeja Celińskiego, Krzysztofa Kozłowskiego, Edwarda Wende do składu Prezydium Senatu. 4-5 lipca pierwsze posiedzenie Sejmu X kadencji. Mandaty zdobyli: Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (173), Komitet Obywatelski Solidarność (161), Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (76), Stronnictwo Demokratyczne (27), Stowarzyszenie PAX (10), Unia Chrześcijańsko-Społeczna (8), Polski Związek Katolicko-Społeczny (5). Wybór Mikołaja Kozakiewicza (ZSL) na marszałka oraz Teresy Dobielińskiej-Eliszewskiej (SD), Tadeusza Fiszbacha (PZPR) i Olgi Krzyżanowskiej (OKP) na wicemarszałków. 5-8 lipca udział senatorów i posłów w posiedzeniu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. 17 lipca wznowienie stosunków dyplomatycznych między Polską a Stolicą Apostolską zerwanych w 1945 r. 19 lipca wybór przez Zgromadzenie Narodowe gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta przewagą jednego głosu. 29 lipca XIII Plenum KC PZPR. Rezygnacja Wojciecha Jaruzelskiego ze stanowiska 1 sekretarza i wybór na nie Mieczysława Rakowskiego. Sierpień 1 sierpnia przyjęcie ustąpienia rządu Mieczysława Rakowskiego. uwolnienie cen żywności, tzw. urynkowienie. Zniesienie kartek na mięso. Początek galopującej inflacji. 2 sierpnia powołanie, na wniosek prezydenta, Czesława Kiszczaka na premiera. 17 sierpnia podpisanie porozumienia koalicyjnego OKP, ZSL i SD przez Lecha Wałęsę, Romana Malinowskiego i Jerzego Jóźwiaka. rezygnacja Czesława Kiszczaka z misji tworzenia rządu 19 sierpnia powierzenie misji tworzenia rządu Tadeuszowi Mazowieckiemu przez prezydenta. 24 sierpnia odwołanie Czesława Kiszczaka ze stanowiska premiera i powołanie na nie Tadeusza Mazowieckiego. Expose premiera Tadeusza Mazowieckiego, w którym stwierdza: Przeszłość odkreślmy grubą linią. Odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy, by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania. Wrzesień 7 września zlikwidowanie Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej (ZOMO). 12 września powołanie rządu tzw. wielkiej koalicji, pierwszego niekomunistycznego rządu w Europie Środkowowschodniej. Wśród 24 członków Rady ministrów połowa wywodzi się z Solidarności. PZPR otrzymuje m.in. ministerstwo Obrony Narodowej i ministerstwo Spraw Wewnętrznych. 22 września ponowna rejestracja Niezależnego Zrzeszenia Studentów Październik Listopad 8 listopada rozwiązanie Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON). 11 listopada uroczyste obchody Święta Niepodległości. 12 listopada msza święta w Krzyżowej. Gest pojednania kanclerza Helmuta Kohla i premiera Tadeusza Mazowieckiego. 17 listopada demontaż pomnika Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie. Plac jego imienia otrzymuje dawną nazwę - plac Bankowy. 23 listopada uchwalenie ustawy o rozwiązaniu Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej (ORMO). formalne zlikwidowanie Urzędu do spraw Wyznań listopada XI Nadzwyczajny Kongres ZSL. Zmiana nazwy partii na Polskie Stronnictwo Ludowe Odrodzenie.

5 Grudzień 7 grudnia Powołanie Komisji Konstytucyjnej, przewodniczącym zostaje Bronisław Geremek. Uchwalenie ustawy o amnestii grudnia uchwalenie ustaw tworzących tzw. plan Balcerowicza. 29 grudnia nowelizacja Konstytucji PRL - formalny koniec istnienia PRL. Z dniem 31 grudnia przywrócono nazwę Rzeczpospolita Polska i godło państwowe - orła w koronie. Wprowadzono zasadę demokratycznego państwa prawnego. Za suwerena uznano naród. Pozostawiono zasadę zwierzchności Sejmu w systemie organów państwa. Usunięto przepisy o przewodniej roli PZPR, zrezygnowano z zasady planowania w gospodarce. Wprowadzono zasadę równouprawnienia wszystkich form własności. Zreformowano prokuraturę, podporządkowując ją ministrowi sprawiedliwości. Opublikowane przez Rafał Babraj, , Ilość wejść: 896, Rejestr zmian