P R O J E K T GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA LIDZBARKA WARMIŃSKIEGO NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr VI/48/07 Rady Miejskiej w Lidzbarku Warmińskim z dnia 21 marca 2007 r... P R O J E K T GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA MIASTA LIDZBARKA WARMIŃSKIEGO NA LATA

2 DIAGNOZA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH Miasto Lidzbark Warmiński liczy mieszkańców w tym: - kobiet mężczyzn dzieci i młodzieży w wieku szkolnym: - uczniów szkół podstawowych uczniów gimnazjów uczniów szkół ponadgimnazjalnych 1265 Problemy społeczne: Wysoka skala bezrobocia Niski poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych Konflikty z prawem Konflikty w rodzinie Picie alkoholu i zażywanie narkotyków przez młodzież szkolną Negatywne wzorce zachowań alkoholowych Niedostateczne umiejętności wychowawcze rodziców Mała aktywność społeczna młodzieży Niewystarczająca baza lokalna dotycząca poradnictwa Za mała ilość programów profilaktycznych realizowanych w szkołach Uboga baza sportowa Za mała wiedza rodziców na temat środków psychoaktywnych Utrudniony dostęp pomocy psychologicznej Alkohol bez akcyzy łatwość dostępu Niedostateczna oferta spędzania wolnego czasu

3 Niezadowalająca współpraca instytucji pomagających Niewystarczająca ilość nauczycieli przygotowanych do realizacji programów profilaktycznych Emigracja ludności Stan zasobów W Lidzbarku Warmińskim działają: Oddział Terapii Uzależnienia od Alkoholu, Przychodnia Terapii Uzależnienia od Alkohol i Współuzależnienia, Punkt Konsultacyjny dla osób z problemem alkoholowym i narkotycznym oraz członków ich rodzin, Punkt Konsultacyjno Interwencyjny Niebieska Linia, Powiatowa Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Centrum Pomocy Rodzinie, świetlica parafialna oraz socjoterapeutyczna, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Młodzież a narkotyki W ostatnich latach daje się zaobserwować wyraźny wzrost skali problemów wynikających z zażywania narkotyków. Dzieje się tak głównie za sprawą młodzieży, choć docierają także sygnały o wzroście zainteresowania narkotykami przez osoby dorosłe. Pojawiły się nowe substancje odurzające, a także nowe wzory ich zażywania. Jeśli chodzi o młodzież, to w latach nastąpił 2-krotny wzrost okazjonalnego używania narkotyków przez uczniów ostatnich klas szkół ponadpodstawowych (z 5% do 10%). W roku 1999 wskaźnik ten wynosił już 18%. Od 1997 roku wyraźnie zmniejsza się liczba osób używających narkotyków dożylnie (np. polskiej heroiny ). Zadziałał tu prawdopodobnie głównie lęk przed zarażeniem wirusem HIV. Generalnie jednak od początku lat dziewięćdziesiątych odsetek uczniów sięgających po narkotyki wzrósł znacznie, osiągając średni poziom europejski. W miejsce najbardziej destrukcyjnego wzoru narkotyzowania się (przyjmowana dożylnie polska heroina ) pojawiły się i są coraz popularniejsze są kombinacje takich środków psychoaktywnych jak amfetamina,

4 halucynogeny, haszysz, kokaina. Wreszcie upowszechnił się trzeci wzorzec zażywania oparty na przetworach konopi (haszysz, marihuana) często właściwie nieuważanych za narkotyk. Dane z badań (grudzień 2005r) Pierwsze pytanie brzmiało: Ile osób z twojego środowiska zażywa narkotyki? Ile osób z twojego środowiska zażywa narkotyki Szk. podst. VI kl. Gimnazju m III kl. Szk. pogimn. II kl. większość 0 % 12 % 3 % około połowy 1 % 7 % 9 % mniejszość 4 % 32 % 41 % pojedyncze przypadki 8 % 26 % 31 % nikt 87 % 23 % 16 % Młodzież szkół Lidzbarka Warmińskiego spostrzega problem zażywania narkotyków przez swoich rówieśników jako marginalny. Młodzi ludzie, jeśli już dostrzegają takie zjawisko, to głównie jako pojedyncze przypadki.

5 Kolejnym badanym obszarem był osobisty stosunek uczniów do narkotyków. Oto odpowiedzi na pytanie: Czy kiedykolwiek miałeś kontakt z jakimiś środkami odurzającymi? 100% 80% 60% 99% nie 69% nie 63% 40% 20% 0% 1% tak 31% tak 37% kl.vi kl.iii gimn. kl.ii szk. pogimn. Prawie, co trzeci uczeń III klasy gimnazjum i 37% uczniów II klas szkół ponadgimnazjalnych przyznaje się do kontaktów ze środkami odurzającymi.

6 Jakie środki są najczęściej zażywane przez uczniów? Dla porównania podajemy wyniki badań ogólnopolskich ESPAD (J.Sierosławski, A. Zieliński) w grupie wiekowej latków i młodzieży starszej. Rodzaj środka Klasa Szkoły podstawowe kl. VI Gimnazjum Kl. III LIDZBARK WARMIŃ SKI ESPAD (ogólnopols kie) Szkoły pogimnazjalne Kl. II LIDZBARK ESPAD WARMIŃ SKI (ogólnopols kie) środki nasenne 0 % 0 % 1 7 % 4 % 2 0 % klej, rozpuszczalnik 0 % 4 % 9 % 0 % 6 % marihuana 1 % 1 9 % 1 9 % 3 0 % 3 7 % amfetamina 0 % 1 1 % 6 % 3 % 1 5 % heroina 0 % 1 % 2 % 0 % 2 % kokaina, 0 % 3 % 2 % 0 % 2 % ekstazy 0 % 3 % 3 % 4 % 6 % LSD 0 % 1 % 3 % 3 % 4 % grzybki halucynogenne 0 % 8 % b r a k d a n y c h 1 % b r a k d a n y c h sterydy anaboliczne 0 % 1 % 3 % 5 % 4 % Najczęściej używanymi środkami odurzającymi są marihuana (wśród gimnazjalistów) i amfetamina. Towarzyszy często temu powszechne przekonanie młodych ludzi o małej szkodliwości tej pierwszej substancji. Nie jest to prawdą, a większość osób biorących groźniejsze środki odurzające zaczynała właśnie od tzw. miękkich narkotyków (haszyszu i marihuany).

7 Jednym z podstawowych sposobów radzenia sobie z problemem narkomanii powinny być oddziaływania profilaktyczne. Jak swoją wiedzę o zagrożeniach związanych z używaniem narkotyków oceniają sami uczniowie? Czy według ciebie wiedza o narkotykach i skutkach ich działania jest wśród młodzieży wystarczająca? NIE TAK 71% 29% Mniej, niż co trzeci z badanych uczniów wyraża przekonanie o posiadaniu wystarczającego poziomu wiedzy o działaniu środków odurzających, zaś pozostali ankietowani odczuwają deficyt w tym zakresie. A przecież wiedza na ten temat nie powinna być tematem tabu. Należy z młodymi ludźmi rozmawiać o ich problemach, powinno się mówić o sposobach, jakimi mogą być nakłaniane do wzięcia narkotyku i jak sobie w takich sytuacjach radzić. Kolejne pytanie w związku z tym: Czy uczniowie rozmawiają o narkotykach z rodzicami. Otrzymaliśmy następujące odpowiedzi:

8 Szk. podst. VI kl. Gimnazju m III kl. Szk. pogimn. II kl. TAK 27 % 45 % 46 % NIE 73 % 55 % 54 % W badaniach sprawdzono też, jak wygląda dostępność do środków odurzających w szkołach Lidzbarka Warmińskiego. Zapytaliśmy: Czy uczniowie spotkali osobę, która rozprowadza narkotyki: a/ w szkole: Szk. podst. VI kl. Gimnazju m III kl. Szk. pogimn. II kl. TAK 8 % 35 % 38 % b/ poza szkołą: Szk. podst. VI kl. Gimnazju m III kl. Szk. pogimn. II kl. TAK 13 % 51 % 62 %

9 Zapytano respondentów o dostępność do narkotyków, ponieważ ma ona bardzo istotny wpływ na sięganie po te substancje. Na pytanie: Gdzie według ciebie najłatwiej można kupić narkotyki? młodzi ludzie podają, że: Kl. VI KL. III gimnazjum Kl. II szkół pogimnazj. Nie znam takich 5 6 % 2 7 % 1 9 % miejsc Ulica, park 4 % 1 8 % 1 4 % Szkoła 4 % 1 6 % 1 5 % Dyskoteka, pub 2 9 % 3 6 % 5 4 % Mieszkanie dealera 1 4 % 2 0 % 2 1 % Inne miejsca 3 % 1 5 % 1 5 %

10 Jak z tego widać, młodzi ludzie mają przekonanie, że w narkotyki można najprędzej zaopatrzyć się na dyskotece czy w pubie, ale kupno środka odurzającego w innych miejscach też nie nastręcza trudności. 56% szóstoklasistów, 27% gimnazjalistów i co piąty z uczniów szkół pogimnazjalnych nie zna takich miejsc. Są to odpowiedzi pozytywnie diagnostyczne świadczą o tym, że ta część uczniów nie jest prawdopodobnie zainteresowana dostępem do substancji psychoaktywnych. Na koniec zapytano, jakie poglądy mają młodzi ludzie na sprawę odpowiedzialności karnej za posiadanie narkotyków. Czy za posiadanie narkotyków powinno się karać? 21% NIE 79% TAK

11 Mimo czynionych przez niektórych uczniów różnych prób z zażywaniem środków odurzających, zdecydowana większość młodych osób to zwolennicy karania za posiadanie narkotyków. Badania lidzbarskie porównywalne są do badań ogólnopolskich. Dane za 2006 rok. W Poradni Zdrowia Psychicznego w Lidzbarku Warmińskim w ciągu ostatnich trzech lat zarejestrowało się 38 osób. W Przychodni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia w Lidzbarku Warmińskim zarejestrowanych jest 9 osób uzależnionych od narkotyków. Z porad specjalisty uzależnień od narkotyków w Punkcie Konsultacyjnym skorzystało 15 osób z problemem narkotycznym oraz członkowie ich rodzin. W 2006 r. wpłynęło do Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim 25 spraw w związku z narkotykami (dotyczyły osób dorosłych) oraz jeden wniosek dotyczący osoby nieletniej. Obszerniejszy raport stanu problemów społecznych dla miasta Lidzbarka Warmińskiego (badania grudzień 2005r.) znajduje się w biurze Rady Miejskiej w Urzędzie Miasta Projekt Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii dla miasta Lidzbark Warmiński CEL GŁÓWNY Zahamowanie tempa wzrostu popytu na narkotyki Cel szczegółowy 1 Opis Wskaźniki Źródła weryfikacji Podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych

12 Projekt 1 Projekt 2 Projekt 3 Projekt 4 Projekt 5 Rezultaty Udział w kampanii informacyjno-edukacyjnej o zasięgu ogólnopolskim Podniesienie wiedzy grup zawodowych (policja, nauczyciele, lekarze rodzinni, Straż Miejska), które w toku swojej pracy spotykają się z problemem narkomanii. Zwiększenie poziomu wiedzy rodziców na temat środków psychoaktywnych Opracowanie materiałów informacyjno-edukacyjnych. Promocja działań podejmowanych przez lokalne media Sprawozdanie z udziału w kampanii. Wydatki na profilaktykę narkomanii poniesione przez gminę. Liczba grup i osób przeszkolonych Liczba rodziców biorących udział w szkoleniu Rodzaj i liczba wyprodukowanych materiałów Artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe, strony internetowe Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Konspekt szkolenia, Ankiety ewaluacyjne, Lista obecności Urząd Miejski Szkoły Lista obecności Ankieta ewaluacyjna Informacja w szkole Materiały (Plakaty, ulotki, opracowania) Szkoła, Lekarze, Poradnie Lokalne media Archiwizacja materiałów Zwiększony poziom wiedzy społeczeństwa na temat substancji psychoaktywnych i działań związanych z przeciwdziałaniem narkomanii Cel szczegółowy 2 Ograniczenie zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży

13 Projekt 1 Projekt 2 Wzbogacenie i uatrakcyjnienie oferty alternatywnych form spędzania wolnego czasu oraz liczby osób korzystających Promocja alternatywnych form spędzania wolnego czasu Cykliczne monitorowanie postaw młodzieży w stosunku do substancji psychoaktywnych Liczba ofert i liczba korzystających Liczba nowych form i miejsc spędzania walnego czasu Liczba ankietowanych Szkoły Świetlice LDK, MDK Nowopowstałe koła zainteresowań, kluby młodzieżowe Szkoły Projekt 3 Projekt 4 Prowadzenie programów profilaktycznych, warsztatów informacyjno-edukacyjnych dla dzieci i młodzieży w placówkach oświatowych Zwiększenie umiejętności wychowawczych rodziców warsztaty, szkoła dla rodziców Liczba programów Liczba młodzieży i dzieci uczestniczących, Ankieta ewaluacyjna Liczba warsztatów i liczba korzystających Placówki oświatowe Świetlice socjoterapeutyczne Placówki oświatowe Świetlice socjoterapeutyczne Projekt 5 Projekt 6 Utworzenie młodzieżowej grupy terapeutycznej dla osób wywodzących się ze środowisk dysfunkcyjnych ( terapia krótkoterminowa ) Organizacja imprez promujących zdrowy styl życia dla społeczności lokalnej Liczba młodzieży biorącej udział, Ewaluacja zmian postaw Liczba imprez Liczba korzystających osób Punkt konsultacyjny Prasa lokalna Internet Rezultaty Mniejsza liczba zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży

14 Cel szczegółowy 3 Ograniczenie dostępności narkotyków dla indywidualnych użytkowników Projekt 1 Projekt 2 Projekt 3 Projekt 4 Monitorowanie miejsc spotkań młodzieży Kontrola lokalnych dyskotek ze szczególnym zwróceniem uwagi na nieletnich Rozprowadzanie materiałów informacyjno edukacyjnych na terenie dyskotek i miejsc spotkań młodzieży Opracowanie lokalnych map zagrożeń narkotykowych na terenie miasta Raporty i materiały policyjne i Straży Miejskiej Raporty i materiały policyjne i Straży Miejskiej Liczba kontroli Rodzaj i liczba materiałów Mapa zagrożeń Komenda Policji Straż Miejska, MKRPA Komenda Policji Straż Miejska MKRPA Dyskoteki Miejsca spotkań młodzieży Straż Miejska, Komenda Powiatowa Policji,MKRPA Kuratorzy sądowi Rezultaty Zmniejszenie dostępności do środków psychoaktywnych na terenie miasta i gminy Cel szczegółowy 4 Zwiększenie dostępności do pomocy specjalistycznej Projekt 1 Kontynuowanie działalności Punktu Konsultacyjnego poprzez zatrudnienie dodatkowych specjalistów ds. narkomanii Liczba specjalistów Liczba korzystających Punkt konsultacyjny

15 Projekt 2 Upowszechnianie informacji o istniejących formach pomocy na terenie gminy Ulotki, artykuły w prasie lokalnej Punkt Konsultacyjny, gabinety lekarskie, MOPS, Urząd Miasta Rezultaty Cel szczegółowy 5 Projekt 1 Projekt 2 Projekt 3 Projekt 4 Rezultaty Cel szczegółowy 6 Projekt 1 Dostępność do pomocy specjalistycznej Budowanie społecznej akceptacji dla celów i założeń programu Przeprowadzenie badania na temat postaw społecznych wobec problemu narkomanii oraz innych problemów społecznych Informowanie społeczności lokalnej o osiągnięciach i problemach w realizacji programu Wyniki ankiety Artykuły i informacje w lokalnych mediach, Internet MKRPA Archiwizacja Pozyskanie do współpracy organizacji pozarządowych Liczba organizacji MKRPA, Urząd Miasta Zorganizowanie konferencji dla środowiska lokalnego promującej pozytywne wzorce rodzinne Liczba konferencji Liczba uczestników Ankieta ewaluacyjna Społeczna akceptacja celów i założeń programu Inicjowanie współpracy i koordynowanie prac zespołu zadaniowego Powołanie zespołu zadaniowego do realizacji programu przeciwdziałania narkomanii Wykaz osób Internet Archiwizacja materiałów MKRPA Urząd Miasta, MKRPA

16 Projekt 2 Opracowanie programu i harmonogramu realizacji zadań na określony czas wynikający z programu Program wraz z harmonogramem Urząd Miejski, Zespół Zadaniowy Rezultaty Cel szczegółowy 7 Efektywna praca zespołu odpowiedzialnego za koordynowanie działań związanych z przeciwdziałaniem narkomanii Zwiększenie skuteczności podejmowanych oddziaływań Projekt 7 Rezultaty Monitorowanie i ewaluacja podejmowanych działań wynikających z programu Wyniki badania poszczególnych projektów, Arkusze oceny Większa skuteczność i efektywność oddziaływań Urząd Miejski Placówki oświatowe, MKRPA, Zespół Zadaniowy

17 Realizacja programu : Jednostką, o której mowa w art.10 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U Nr 179, poz.1485 ze zm.) jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Lidzbarku Warmińskim. Współrealizatorami programu są: Instytucje świadczące pomoc na terenie miasta Sąd Rejonowy, Komenda Powiatowa Policji, szkoły, świetlice socjoterapeutyczne, Straż Miejska, MKRPA placówki oświatowo-wychowawcze, Punkt Konsultacyjny dla osób z problemem narkotycznym i członków ich rodzin - organizacje pozarządowe działające na rzecz mieszkańców Lidzbarka Warmińskiego - inni partnerzy zewnętrzni, zapraszani do współpracy w zależności od celów i rodzaju zadania. Zasady finansowania programu : Finansowanie realizacji zadań Programu dokonywane będzie ze środków budżetowych Gminy, pochodzących z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

18 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ NA ROK 2007 Lp. ZADANIE Instytucja/osoba odpowiedzialna Termin realizacji 1. Zwiększanie efektywności profilaktyki w szkołach i placówkach opiekuńczo-wychowawczych - organizacja konferencji dotyczącej modelu profilaktyki uzależnień( stworzenie środowiska integrującego działania profilaktyczne) - wspieranie szkół i placówek opiekuńczo-wychowawczych w zakresie budowania i realizacji strategii działań profilaktycznych - podejmowanie działań promujących programy profilaktyczne - wspieranie realizacji programów, konkursów profilaktycznych w szkołach oraz placówkach opiekuńczowychowawcze na terenie miasta Szkoły, placówki opiekuńczowychowawcze, MKRPA, organizacje pozarządowe, Szkoły, placówki opiekuńczowychowawcze, UM, MKRPA wszyscy realizatorzy Programu szkoły, placówki op-.wych, MKRPA MKRPA, szkoły, organizacje pozarządowe, MKRPA, szkoły Cały rok czerwiec 2007, lipiec-sierpień 2007 zgodnie z potrzebami

19 - dofinansowywanie programów kierowanych do liderów młodzieżowych celem przygotowania do prowadzenia działań w zakresie edukacji zdrowotnej w środowisku rówieśniczym organizacje pozarządowe, MKRPA 2. Ograniczanie rozmiaru ryzykownych zachowań dzieci i młodzieży - wspieranie pozaszkolnych programów profilaktycznych adresowanych do dzieci i młodzieży (zajęcia sportowe, artystyczne i inne - promujące zdrowy styl życia) -wspieranie długofalowych, środowiskowych programów profilaktycznych kierowanych do dzieci i młodzieży, podejmującej ryzykowne zachowania - organizowanie zajęć w świetlicach socjoterapeutycznych i innych miejscach pomocy specjalistycznej -dofinansowywanie letnich wyjazdów o charakterze profilaktycznym, będących integralną częścią realizowanych całorocznych programów -wspieranie działalności informacyjnej, prowadzonej w klubach, pubach, dyskotekach, na koncertach - wspieranie realizacji programu,,bezpieczne wakacje Szkoły, organizacje pozarządowe, KPP, MKRPA, LDK, MDK szkoły, OSIR, inni realizatorzy Organizacje pozarządowe. Sąd Rodzinny - kuratorzy, KPP, MOPS, MKRPA, LDK, MDK MKRPA, organizacje pozarządowe, MOPS,, KPP, Straż Miejska, MKRPA, organizacje pozarządowe, OSIR Szkoły, Sąd Rodzinny-kuratorzy, KPP, MOPS, Straż Miejska zgodnie z potrzebami czerwiec-sierpień czerwiec-sierpień 2007

20 - wspieranie programu wczesnej interwencji w szkołach zgodnie z potrzebami i placówkach opiekuńczo-wychowawczych MOPS, PPPP, PCPR 3. Podniesienie wiedzy mieszkańców Lidzbarka Warmińskiego na temat problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych oraz przeciwdziałaniem narkomanii -przekazywanie informacji z zakresu przeciwdziałania narkomanii oraz promowanie działań profilaktycznych za pośrednictwem mediów - udział w kampanii informacyjnoedukacyjnej o zasięgu ogólnopolskim -pozyskanie do współpracy organizacji pozarządowych - realizowanie i dofinansowywanie zadań zgodnie z wytycznymi Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii dot. kampanii ogólnopolskiej MKRPA, KPP, biuro promocji, media lokalne, organizacje pozarządowe UM, MKRPA, KPP, biuro promocji, media lokalne, organizacje pozarządowe, szkoły UM, MKRPA, MOPS MKRPA, MOPS zgodnie z terminarzem Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii 4. Zwiększenie liczby kompetentnych realizatorów działań profilaktycznych MKRPA według potrzeb

21 - organizowanie szkoleń dla osób realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania narkomanii, szczególnie nauczycieli szkoły, organizacje pozarządowe 5. Zwiększenie dostępności do pomocy specjalistycznej dla osób uzależnionych MKRPA, MOPS -kontynuowanie działalności Punktu Konsultacyjnego, upowszechnianie informacji o formach pomocy na terenie miasta MKRPA, MOPS luty-marzec 6. Ograniczenie dostępności narkotyków dla indywidualnych użytkowników -opracowanie lokalnych map zagrożeń narkotykowych na terenie miasta - wspieranie działań związanych z patrolowaniem szkół i okolic przyszkolnych KPP, Straż Miejska,UM KPP, Straż Miejska, MKRPA, MOPS KPP, Straż Miejska, szkoły 7. Budowanie społecznej akceptacji dla celów i założeń Programu UM, MKRPA, instytucje współrealizujące Program

22 -prowadzenie badań postaw społecznych wobec problemu narkomanii - informowanie społeczności lokalnej o realizacji Programu szkoły, UM, MKRPA UM,, instytucje współrealizujące Program, MKRPA, MOPS według potrzeb według potrzeb 8. Inicjowanie współpracy i koordynowanie prac zespołów zadaniowych -powołanie zespołu zadaniowego do współpracy na rzecz realizacji Programu -opracowanie harmonogramu realizacji zadań na kolejny rok UM, MKRPA UM- Burmistrz UM, zespół zadaniowy, luty 2007 marzec 2007 grudzień 2007