EADS CASA CN-295 w służbie Sił Powietrznych Finlandii

Transkrypt

1 Magazyn koncernu 3/2008 EADS CASA CN-295 w służbie Sił Powietrznych Finlandii Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia Pilotów na samolotach Hawk w Kauhava Mocny przemysł wsparciem dla obronności PL

2 SATU PALM W oczekiwaniu na nowe Dla nas, pracowników Patrii ciężkie okazały się tego lata informacje na temat podejrzeń wysuniętych pod adresem niektórych naszych kolegów, które doprowadziły do zmiany dyrektora generalnego. Medialny młyn powodował prawdziwy zawrót głowy. Opinia na temat Patrii ucierpiała, więc przywrócenie zaufania jest obecnie niezmiernie ważne. Każdy z nas pracuje nad tym, skupiając się przy codziennej pracy i spoglądając w przyszłość. Wiemy, że wyroby Patrii oraz usługi utrzymania sprzętu przez cały okres użytkowania stoją na najwyższym poziomie. Kapitał zaufania wzmcniają dobre opinie naszych Klientów, nowe umowy kooperacyjne oraz pozycja strategicznego partnera Fińskich Sił Obronnych. Naszą przyszłość tworzymy wspólnie pod kierownictwem nowego dyrektora generalnego Heikkiego Allonena. W wypowiedzi zamieszczonej na łamach ostatniego w tym roku numeru magazynu Focus Heikki przedstawia swoje poglądy na temat najbliższej przyszłości Patrii. To wydanie magazynu Patria Focus jest w większości poświęcone sprawom lotniczym. O działalności sektora biznesowego Patria Aviation, którego główna siedziba znajduje się w Halli, w miejscowości Jämsä, opowiadamy na stronach Halli to ośrodek montażu śmigłowców transportowych NH90 oraz serwisowania i modernizacji myśliwców Hornet i odrzutowców szkoleniowych Hawk. Ponadto mamy przyjemność zaprezentowania nowego dowódcy Sił Powietrznych Jarmo Lindberga na stronie zatytułowanej Q&A (Pytania i Odpowiedzi). Przeprowadzamy także wywiad z szefem Sztabu Generalnego Arim Puheloinenem, który opowiada między innymi o tym, dlaczego Finlandia potrzebuje silnego, krajowego przemysłu obronnego. Na stronach 9 10 naszym Czytelnikom prezentujemy Patrię z trochę innej, szerszej perspektywy. Życzę Wszystkim miłych chwil jesiennych i przyjemnej lektury! Satu Palm redaktor naczelna Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008 Patria ISSN Wydawca: Patria Oyj, Kaivo katu 10 A, FI Helsinki Tel , Redaktor naczelna: Satu Palm Redakcja: Tuure Hakavuori, Veli-Matti Kohtamäki, Pentti Miettinen, Simo Mäkipaja, Satu Palm, Mika Nurminen, Raili Saarinen Redakcja i skład: Legendium Oy Tłumaczenie tekstów: Bożena Kojro Zdjęcie: Patria Druk: Libris Oy Patria Focus ukazuje się cztery razy w roku. Następny numer ukaże się w lutym 2009 r. Komentarze prosimy nadsyłać: > News & Info > Patria Focus Dwa machy na szybkościomierzu Ćwiczenia lotnicze ADEX 2008 sprawiły, że w maju pod niebem Finlandii zrobiło się głośno i tłoczno. Wtedy to pięćdziesiąt cztery maszyny z pięciu krajów dopracowywały swoje zdolności współpracy w powietrzu, ćwicząc na wypadek udziału w wielonarodowościowych operacjach zarządzania kryzysem. W ciągu dwóch tygodni odbyto osiemset lotów przez ponad tysiąc godzin. Łącznie w ćwiczeniach wzięło udział tysiąc trzysta osób. Z Francji, Przedstawiciele z Danii, Wielkiej Brytanii i Niemiec korzystały z gościnności lotnisk w Pirkkala i Rissala. Duńskie Siły Powietrzne uczestniczyły w ćwiczeniach na sześciu myśliwcach F-16, Niemcy przybyli do Finlandii na sześciu F-4F Phantom II, Królewskie Siły Powietrzne Wielkiej Brytanii latały na ośmiu maszynach Tornado F3, natomiast francuskie siły powietrzne posłały sześć samolotów Mirage F. Finowie zabrali ze sobą około trzydziestu myśliwców F-18C Hornet. Wszystkie maszyny były zdolne do latania z prędkością dwukrotnie przekraczającą prędkość dźwięku. Jednak podczas lotów ćwiczebnych nad kontynentem świadomie zmniejszano szybkość. Granice dźwięku pozostały więc nienaruszone podobnie jak okna domów stojących na ziemi. 2 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

3 2 Komentarz 2 Aktualności 4 Q&A Wywiadu udziela Jarmo Lindberg 5 Forum Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia Pilotów na samolotach Hawk w Kauhava 6 Mocny przemysł wsparciem dla obronności 9 Patria pod ostrzałem 11 Nowe wiatry w sektorze Aviation 13 Strażnicy offsetu 14 In Focus 15 Kierunki Heikki Allonen Zyski z międzynarodowej kolektywnej odpowiedzialności przewyższają koszty, twierdzi szef Sztabu Generalnego Ari Puheloinen Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008 3

4 Q&A JARMO LINDBERG Nowy dowódca Sił Powietrznych Jarmo Lindberg lata prawie przez całe życie. Ma duże doświadczenie w obsługiwaniu różnych maszyn, począwszy od szybowców, a skończywszy na hornetach. Jak kształtowała się Pana kariera? Po szkole kadetów lotnictwa latałem na samolocie MiG w dywizjonie Karelia, w miejscowości Rissala. Gdy ukończyłem wyższą szkołę ofi cerską, zostałem dowódcą centrum szkolenia pilotów Sił Powietrznych. Stamtąd pojechałem na kurs pilotów myśliwców Hornet organizowany przez Marynarkę Wojenną USA. Wróciłem do Finlandii pod koniec roku 1995 i potem zostałem dowódcą 21. Eskadry Myśliwców w Pirkkali na tydzień przez przylotem pierwszych hornetów. W roku 2004 przeszedłem do Sztabu Generalnego i pełniłem funkcję zastępcy dowódcy wydziału operacyjnego. Po rocznym tam pobycie spędziłem niecały rok na Kole Podbiegunowym jako dowódca Dywizjonu Lapońskiego. Następnie zostałem szefem wydziału gotowości bojowej i szefem operacyjnym w Sztabie Generalnym. Latanie zaprowadziło mnie więc do Sił Powietrznych. Jestem szczęśliwy, że prawie dwadzieścia trzy lata mogłem latać na myśliwcach odrzutowych, nie umniejszając znaczenia innych zadań. Co jest najtrudniejszym zadaniem w Pana pracy? Dostosowanie zadań do możliwości działania. Siły Powietrzne dokonują zakupów, które pochłaniają dużo pieniędzy i na które znaczny wpływ mają wahania kursów walut. Natomiast na działalność operacyjną wpływają zmiany cen ropy naftowej. Wahnięcie o jeden cent może przynieść zmianę w rocznych kosztach zakupu paliwa samolotowego na sumę pół miliona euro. W sytuacji, gdy nie latamy na myśliwcach odrzutowych, to oprócz instruktorów dowódcy i mechanicy samolotowi nie mają pracy odpowiadającej ich wyszkoleniu. W wyniku tego cierpi zdolność prewencyjna tej gałęzi związanej z obroną kraju. Niestety, ostatnio mie- liśmy ciągłe kłopoty ze zrównoważeniem tego sektora Sił Powietrznych. Jakim partnerem jest według Pana Patria? Patria jest już od dłuższego czasu modelowym partnerem strategicznym. Współpraca Sił Powietrznych i Patrii przy utrzymaniu samolotów jest dowodem na to, że jeśli obie strony mają dobrą wolę i zaufanie do siebie, to także w głównych obszarach związanych z działalnością prewencyjną Sił Obronnych można kooperować na poziomie strategicznym tak, aby wszyscy byli zadowoleni. Czego nowego chciałby się Pan jeszcze nauczyć w pracy? Interesują mnie różne metody kierowania przedsiębiorstwem. Staram się wyszukiwać punkty porównawcze dla naszej działalności w książkach opisujących formy prowadzenia fi rm oraz biografi ach dyrektorów przedsiębiorstw. Porównuję też naszą kulturę działania i dowodzenia z odnośnikami, których szukam w innych krajach. Jeśli trafi am na dobre pomysły, staram się przeszczepiać te elementy, które pasują do Finlandii i struktury organizacyjnej Sił Powietrznych. Jak Pan odpoczywa po pracy? Od prawie dziesięciu lat utrzymuję w Internecie stronę Fighter Tactics Academy, ponieważ interesuję się publikacjami na forach międzynarodowych. To jest bardzo zajmujące i twórcze hobby. Gdy pracowałem w Helsinkach, to przez cały rok jeździłem do pracy na rowerze CycloCross, dzięki czemu miałem dobrą kondy- cję i samopoczucie. Ostatnio postano- wiłem się nauczyć wioślarstwa klasy olimpijskiej. Jeśli mi się uda, to jak mówią wioślarze z Jämsänjoki będę mieszkającym najdalej na północy fi ńskim amatorem wioślarstwa. Zobaczymy, czy się uda. Połączone, europejskie szkolenie pilotów wojskowych długo było tematem wspólnych rozważań. Starzenie się wyposażenia szkoleniowego i coraz bardziej podobne potrzeby krajów Europy spowodowały, że połączone szkolenia uznano za rozsądny wybór. Plany dowódców sił powietrznych krajów Europy Zachodniej przewidują trzy lub cztery międzynarodowe ośrodki szkoleniowe. Wcześniej niektóre państwa Europy Zachodniej zastanawiały się nad stworzeniem wielonarodowościowych centrów szkolenia pilotów, ale projekty te zawsze pozostawały w fazie wstępnej. Wyjątkiem jest zrealizowane przez Patrię, Siły Powietrzne Finlandii i Ministerstwo Obrony Nordic Pilot Training Centre (NPTC), czyli Nordyckie Centrum Szkolenia Pilotów. Przedsięwzięcie to miało swój początek wtedy, gdy należące do Sił Powietrznych samoloty szkoleniowe Hawk przeniesiono do miejscowości Kauhava, gdzie znajdują się znakomite, jedne z największych w Europie obszary do ćwiczeń. Fińskie arsenały lotnicze także mają wystarczająco dużo możliwości, by szkolić zagranicznych studentów. 4 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

5 Forum Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia Pilotów na samolotach Hawk w Kauhava Wraz z fińskimi Siłami Powietrznymi i Ministerstwem Obrony Patria będzie realizowała międzynarodowe szkolenia pilotów myśliwców w miejscowości Kauhava. Szkolenia odbywające się na samolotach Hawk są zgodne ze standardami NATO i należą do najlepszych w Europie. TEKST Virpi Hopeasaari Zajęliśmy się sprawą na poważnie, ponieważ chcieliśmy zapewnić Finlandii szkolenie na wysokim poziomie, a także po to, by Finlandia miała do zaoferowania gotowy, konkurencyjny system szkoleniowy, gdy europejskie środowisko złapie wiatr w skrzydła, mówi dyrektor Jukka Koskela z Patrii. Tworzenie sieci współpracy Ramową umowę dotyczącą Nordyckiego Centrum Szkolenia Pilotów podpisano 17 września 2008 r. Praca w międzynarodowym ośrodku szkolenia pilotów myśliwców może się zacząć już od roku Patria będzie odpowiadała za marketing i sprzedaż usług szkoleniowych oraz za organizację szkolenia teoretycznego i na symulatorach. Fińskie Siły Powietrzne zadbają o praktyczną naukę w powietrzu, opowiada Koskela. Patria prowadzi też marketing usług Nordic Pilot Training Centre zarówno w Europie, jak i poza jej granicami. Największe zapotrzebowanie na te usługi występuje we wschodniej części Europy. W krajach zachodnich sprzęt także się starzeje, więc potrzebne są nowoczesne szkolenia. Wydatki na nie są na tyle duże, że warto rozważyć poważnie zlecenie takiej usługi na zewnątrz, zamiast inwestować we własnym zakresie. Z Patrią skontaktowało się już w tej sprawie wiele krajów. Na temat współpracy rozmawiano między innymi z Estonią, Polską i Austrią. Oprócz tego Nordyckie Centrum Szkolenia Pilotów chciałoby nawiązać ściślejszą kooperację ze Szwecją. Na początek będziemy szkolili rocznie dziesięciu pilotów. Potem ich liczba może wzrosnąć do pięćdziesięciu. Patria w znacznym stopniu zwiększyła swoje know-how tak w obszarze szkolenia pilotów samolotów rejsowych, jak i wojskowych. Nauka w Nordyckim Centrum Szkolenia Pilotów będzie miała bardzo wysoki poziom. Zakres i jakość szkolenia taktycznego wykroczą znacznie ponad średnią. W NCSP studenci będą się też uczyć umiejętności samodzielnego podejmowania decyzji oraz dowodzenia. W Finlandii mamy ponad dziesięcioletnie doświadczenia ze szkoleń pilotów myśliwców Hornet, realizowanych na samolotach szkoleniowych Hawk. Te doświadczenie i umiejętności będzie można jeszcze poszerzyć dzięki nauce latania na nowych samolotach Hawk, twierdzi Koskela. Najnowocześniejsze w Europie samoloty szkoleniowe Sprzęt szkoleniowy składa się z ponad sześćdziesięciu samolotów szkoleniowych Hawk, należących do Fińskich Sił Powietrznych. Obecnie Patria modernizuje te myśliwce, aby zapewnić najwyższy poziom nowoczesnej nauki latania. W kabinach lotników znajdują się szklane kokpity z zainstalowanymi nowymi przyrządami do przygotowywania, zapisywania i analizowania zadań, mapami nawigacyjnymi i wyświetlaczami. Pierwsze zmodernizowane maszyny zostaną przekazane w przyszłym roku. Fińskie Siły Powietrzne i Patria uzgodniły w grudniu 2006 r. szczegóły dotyczące modernizacji odrzutowców szkoleniowych Hawk. W sumie Siły Powietrzne zmodernizują trzydzieści maszyn. Planuje się, że w roku 2010 Nordyckie Centrum Szkolenia Pilotów będzie już dysponowało wyłącznie samolotami ze szklanym kokpitem. Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008 5

6 6 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

7 Siły Obronne Finlandii czekają na polityczne wskazówki dotyczące spraw obronności Finlandii i utrzymania gotowości wojskowej. Silny krajowy przemysł zbrojeniowy jest istotną częścią obrony kraju i sprawnego sprzętu wojskowego. TEKST Vesa Ville Mattila ZDJĘCIA Jari Härkönen Mocny przemysł wsparciem dla obronności Silny krajowy przemysł obronny nie oznacza jedynie działalności przemysłowej, ale także stanowi część obrony naszego kraju oraz zapewnienia nam dobrze działającego wyposażenia wojskowego. Minimalny poziom gotowości sprzętu wojskowego oznacza zdolność do utrzymania i naprawy sprzętu oraz szerokie umiejętności w integracji systemów, stwierdza szef Sztabu Generalnego, generał broni Ari Puheloinen. Powodzenie współczesnych operacji zarządzania kryzysem i pokojowych zależy także od kompatybilności sprzętu z wymaganiami innych krajów. Niewiele państw jest w stanie samodzielnie zbudować skuteczne systemy obrony lub stworzyć warunki do gotowości na wypadek stanu wyjątkowego. Wspólne korzyści przed interesami narodowymi Puheloinen twierdzi, że z wielkim zainteresowaniem obserwuje postęp w integracji na rzecz obronności wśród państw Unii Europejskiej oraz działalność EDA (Europejskiej Agencji Obrony). Połączenie wielu narodowych interesów związanych z przemysłem i zatrudnieniem oraz uzgodnienie wspólnych celów stanowi międzynarodową układankę, która wymaga cierpliwości i świadomości celów. Polityka obronna dnia dzisiejszego opiera się na międzynarodowej współpracy. Na przykład proponowane klientom przez Patrię usługi utrzymania sprzętu na obszarach zarządzania kryzysem są moim zdaniem bardzo rozsądną formą działalności, dającą wiele cennych doświadczeń, przypomina Ari Puheloinen. Korzyść, którą chcemy wspólnie osiągnąć, powinna przewyższać interesy narodowe. Dopiero wtedy możemy płynąć w tym samym kierunku. Dobrym punktem wyjścia wydaje się być wspólnie wykonywana kontrola i wychwytywanie braków. Zdaniem Puheloinena ujednolicenie sprzętu wojskowego różnych krajów daje fińskiemu przemysłowi znakomitą okazję wejścia na inne rynki zbytu. Należy tylko pamiętać, by być gotowym do pełnienia różnych zadań, także roli poddostawcy, oraz podkreślać własne umiejętności. Finlandia jest bardzo zaawansowana w rozwijaniu systemów obrony opartych na sieciach informatycznych, przypomina Puheloinen. Międzynarodowa odpowiedzialność Puheloinen uważa, że dobrym osiągnięciem było zbudowanie w trzy lata grup szybkiego reagowania UE. Ocenia on wysoko fińskie doświadczenia zdobyte podczas dyżuru Finlandii w grupie bojowej, najpierw z Niemcami i Holendrami, a potem z innymi oddziałami nordyckimi. W Sztabie Generalnym trwają właśnie przygotowania do uczestnictwa w grupach szybkiego reagowania, które rozpocznie się w następnej dekadzie, jeśli Finlandia będzie miała ku temu okazję, ponieważ oficjalnej decyzji jeszcze nie podjęto. Obecnie na plan pierwszy wysuwa się międzynarodowa, kolektywna odpowiedzialność. Zyski z niej przewyższają koszty, stwierdza Puheloinen. Ale Unia Europejska musi się też zastanowić, czy oddziały wojsk lądowych nie powinny zawierać też elementów innych gałęzi obronności kraju. W przyszłości pewnym wyzwaniem może się okazać motywacja personelu wojskowego. Chociaż żołnierze nie brali udziału w prawdziwych działaniach, to na szczęście» Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008 7

8 Ujednolicenie sprzętu wojskowego różnych krajów daje fińskiemu przemysłowi znakomitą okazję wejścia na inne rynki zbytu.» okres gotowości można było wykorzystać na znakomite szkolenia zagraniczne. Wojna ma odbicie w decyzjach dotyczących polityki bezpieczeństwa i obrony Obecnie w Finlandii przygotowuje się propozycje do nowego raportu na temat polityki bezpieczeństwa i obrony. Z punktu widzenia Sił Obronnych istotne jest wypracowanie politycznych wskazówek wytyczających poziom utrzymania gotowości do obrony kraju i możliwości działania. W następnej kolejności należałoby określić środki potrzebne do zabezpieczenia tego poziomu. Puheloinen zapewnia, że konflikt między Rosją a Gruzją będzie miał wpływ na treść raportu. Nie chce jednak oceniać, pod jakim względem i do jakiego stopnia. Trzeba to najpierw przeanalizować. Pod koniec roku będziemy z pewnością mądrzejsi. W wolnym czasie zajmuję się majsterkowaniem Przeciwwagą dla teoretycznej pracy w Sztabie Generalnym jest majsterkowanie, którym Ari Puheloinen chętnie się zajmuje. Od dzieciństwa nadaje kawałkom drewna różne formy. Dobrze by było zbudować na emeryturze jeszcze jeden domek z drewna. Mam już pewne doświadczenie i umiejętności w posługiwaniu się pilarką i robieniu z okrągłych albo kwadratowych kawałków drewnianego szkieletu. Szef Sztabu Generalnego chodzi też systematycznie na siłownię i trzy razy tygodniowo biega, niezależnie od pogody. W odróżnieniu od swojego poprzednika Puheloinena nie pociąga maraton. Wolę biegać cztery razy po dziesięć kilometrów, niż przebiec za jednym zamachem czterdzieści. W młodości jego serce żołnierza biło mocniej na dźwięk bluesa, ale teraz generał słucha najchętniej muzyki klasycznej. Ostatnio była ona tłem do zbioru nowel Antoniego Czechowa. Książka znaleziona na półce, otrzymana kiedyś w nagrodę na konkursie literackim okazała się zupełnie innym przeżyciem niż w wieku szesnastu lat. Chociaż te nowele zostały napisane w XIX wieku, to zawierają dużo współczesnej krytyki na społeczeństwo, elementów satyrycznych i sarkastycznego podejścia, a także dokładnej analizy psychologicznej ludzkich postaci. Polecam! Ari Puheloinen mieszka z żoną w domku, w północnej części Espoo. Z poprzedniego małżeństwa ma dwoje dorosłych dzieci. Chociaż Puheloinen przestrzega przed wyciąganiem pochopnych wniosków na temat konfliktu, to jednak sam podnosi kilka istotnych kwestii. W Europie nadal używa się siły militarnej w sytuacjach konfliktu między państwami. Po zimnej wojnie wielu z nas zadowoliło się myślą, że militarne zagrożenia w Europie mogą się wiązać jedynie z wewnętrznymi procesami rozwojowymi poszczególnych krajów, jak na przykład ze sporami na tle etnicznym. Inną, istotną okolicznością jest skłonność Rosji do szybkiego rozpoczynania wojskowej operacji nawet w warunkach niemal pokojowych. Siły Obronne cenią sobie dobre podejście do klienta Puheloinen ocenia, że współpraca między Patrią a Siłami Obronnymi jest udana. Chwali dobre podejście do klienta i korzystny dla obu stron rozwój kooperacji. Zdaniem Puheloinena największe wyzwania dla Patrii to wypracowanie umiejętności utrzymania sprzętu zakupionego za granicą, zachowanie konkurencyjności na skalę międzynarodową oraz dobre kierowanie należącą w większości do koncernu firmą Millog, która zajmie się serwisowaniem wyposażenia wojsk lądowych. U podstaw podpisanej tego roku, po długich przygotowaniach umowy partnerskiej z firmą Millog leży strategia Sił Obronnych polegająca na zbudowaniu takich form działania na czas pokoju, które odpowiadałyby w przybliżeniu działaniom stanu wyjątkowego. Planujemy, że w okresie stanu wyjątkowego sprzęt będzie serwisowany także przez pracowników cywilnych. Dzięki tej umowie partnerskiej uruchomimy odpowiednie struktury już w warunkach pokojowych. Ponadto model działania firmy Millog, czyli tzw. dostawa pod jeden adres, znacznie uprości nam codzienne życie. Oczywiście, szukamy też oszczędności zgodnie z wymaganiami zawartymi w rządowym planie podnoszenia produktywności. Zamiast ponosić stałe koszty na utrzymanie sprzętu wolelibyśmy dostosowywać je w przyszłości. Jesienią praktyczna realizacja umowy partnerskiej będzie poddana weryfikacji. Przemyślenia wymagają jeszcze rozwiązania dotyczące personelu i systemów informatycznych. Firma Millog stanie się odpowiedzialna za tereny wojskowe, pomieszczenia, budowę systemu oceny działalności partnerskiej oraz zagadnienia związane ze szkoleniem i bezpieczeństwem. 8 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

9 Patria POD OSTRZAŁEM Wśrodku, zaraz przy głównym wejściu jest kawiarnia, otwarta dla personelu przedsiębiorstwa. Otoczenie sprawia naprawdę przyjazne wrażenie, biorąc pod uwagę, że mamy do czynienia z jednym najbardziej technologicznie rozwiniętym producentem wyposażenia obronnego. Miejscowy urząd pocztowy nie mógłby też, oczywiście, zaproponować przejażdżki pojazdem o wartości miliona euro, który pędzi po szosie z prędkością ponad stu dziesięciu kilometrów na godzinę. Bezpośrednie zachowanie pracowników Patrii nie oznacza, że przedsiębiorstwo nie ma swoich tajemnic. Wizyty w zakładzie muszą być organizowane z wyprzedzeniem, a w trakcie zwiedzania nie można swobodnie zaglądać w każdy kąt i szukać nowych zabawek do arsenału Jamesa Bonda. Patria działa przecież na froncie obrony granic Finlandii. Supermocarstwo dbające o pokój na świecie Finlandia ma w przeliczeniu na jednego mieszkańca najwięcej na świecie wysłanników uczestniczących w misjach pokojowych. Dlatego nazywana jest także Supermocarstwem, które dba o pokój na Dla zagranicznego dziennikarza wizyta w zakładach koncernu Patria w Hämeenlinnie, gdzie produkuje się pojazdy opancerzone, jest równie ekscytująca jak zwiedzanie urzędu pocztowego. Nie widać tam uzbrojonych wartowników ani nie ma kontroli osobistej. Samochód można zaparkować bezpośrednio na placu przed trzypiętrowym biurowcem. Nie różni się on specjalnie od innych, tej samej wielkości biurowców w mieście. TEKST Scott Diel ZDJĘCIA Patria świecie. Na tę opinię Finlandia musiała sobie zapracować. W roku 1947 w następstwie podpisania pokoju paryskiego Finlandia musiała zapłacić Związkowi Radzieckiemu trzysta milionów dolarów amerykańskich w ramach reparacji wojennych (według wartości dolara z roku 1938). Wówczas Finlandia nie miała przemysłu ciężkiego, który musiała stworzyć zupełnie od nowa. Obecnie, jest nie tylko supermocarstwem w realizowaniu misji pokojowych, ale także jedynym krajem na świecie, który spłacił w całości, co do centa odszkodowania wojenne, wypełniając wszystkie zobowiązania. Początkowo wznoszono w Finlandii fabryki, w których budowano lokomotywy przeznaczone do Związku Radzieckiego. Dzięki temu kraj stał się jednym z wiodących państw produkujących skomplikowane technicznie wyroby. Fińska Nokia jest znaną w świecie marką, podobnie karabiny Sako i Tikka oraz amunicja z Lapua. Jeśli chodzi o wysoko zaawansowaną i innowacyjną technologię, to wyroby Patrii są z nimi porównywalne, chociaż nasza marka nie jest jeż tak dobrze znana, twierdzi dyrektor ds. komunikacji Satu Palm. Patria pod ostrzałem Patria staje się coraz bardziej znana na świecie jako producent najbezpieczniejszych opancerzonych pojazdów kołowych (AMV). W roku 2003 była przedmiotem» Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008 9

10 » bezzasadnych plotek w następstwie wielkiego sukcesu odniesionego w Polsce, jakim było zamówienie 690 transporterów. Po wygranym przetargu zaczęto opowiadać, że pojazd Patria nie istnieje, że się spalił i utonął. Natomiast w rzeczywistości wozy Patria AMV zwyciężały w wielu międzynarodowych próbach i pozostawiały daleko w tle swoich konkurentów. Mimo plotek pojazdy szybko zyskały zasłużona opinię najbezpieczniejszych i zapewniających najlepszą ochronę. Na poligonie wojskowym w Santahamina, podczas dużej konferencji prasowej dowódca polskich wojsk lądowych postanowił wziąć udział w próbach pływania transportera. W obecności prasy wsiadł spontanicznie do wozu i przepłynął kilkaset metrów w zburzonych wodach głębokiego na dwadzieścia metrów morza, co wywarło na wszystkich wielkie wrażenie. Transporter zapewnia duże bezpieczeństwie i jak do tej pory żaden polski żołnierz nie zginął podczas jazdy w pojeździe, który Polska wykorzystuje do realizacji misji pokojowej w Afganistanie. Do tej pory wozy Patria AMV zakupiły takie kraje jak RPA, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Holandia, Szwecja, Norwegia, Pojazdy Patria AMV zwyciężały w wielu międzynarodowych próbach i pozostawiały daleko w tle swoich konkurentów. Dania, Estonia, Chorwacja, Słowenia i oczywiście Finlandia. W Afganistanie Patria AMV ma bardzo dobrą opinię. Wiadomo, że między innymi oddziały specjalne USA wypożyczyły je do realizacji własnych, niezwykle ważnych operacji. W roku 2007 największy na świecie koncern przemysłu obronnego Lockheed Martin podpisał wraz z Patrią umowę, dotycząca wspólnego uczestnictwa w przetargu na średnio-ciężki opancerzony pojazd kołowy nowej generacji (MPC) dla amerykańskiej Piechoty Morskiej. Ostatnimi czasy Patria była oskarżana o zapłacenie łapówki premierowi Słowenii w związku z dostawą transporterów. Temat ten był omawiany w prasie i telewizji zarówno fińskiej, jak i zagranicznej. Sytuacja ta okazała się szczególnie przykra w Finlandii, mającej opinię najmniej skorumpowanego kraju na świecie. Społeczeństwo fińskie nie jest przyzwyczajone do takich przypadków i następującego po nich medialnego cyrku. Kierownictwo Patrii niezwłocznie odparło zarzuty: Zgodnie z informacjami posiadanym przez Patrię żaden z pracowników Patrii nigdy nie zapłacił łapówki przedstawicielom rządu ani urzędnikom Słowenii. Wszystkie płatności dokonywane przez Patrię są oparte o prawidłowo zawarte umowy. Sisu Podczas II wojny światowej w zagranicznych gazetach i czasopismach dziennikarze określali upór i zdecydowanie Finów fińskim słowem sisu. Wówczas świat wiedział, że Finowie są zdecydowani na wszystko. Czasy może się zmieniły, ale nie charakter Finów. W swojej działalności biznesowej nadal charakteryzują się tym samym zdecydowaniem, uczciwością i lojalnością, z czego znani byli zawsze. Niekiedy dobrze jest sobie przypomnieć, że Helsinki i Londyn były w Europie jedynymi miastami, których wrogowi nie udało się objąć okupacją podczas wojny. Podobną odwagą wykazuje się Patria, konkurując z innymi podmiotami świata współczesnego. Scott Diel jest amerykańskim pisarzem. Jego ostatnie dzieło znajdowało się na liście kandydatów do nagrody Pushcart Prize. 10 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

11 Nowe wiatry w sektorze Aviation Od początku roku 2008 sektor biznesowy Patria Aviation pracuje w składzie połączonych jednostek Aircraft, Helicopters oraz Training. Siedziba tego sektora znajdują się w Szwecji oraz w Finlandii, ale większość pracy wykonuje się w Halli, w miejscowości Jämsä. TEKST Jaakko Liikanen ZDJĘCIA Jari Härkönen Stała modernizacja myśliwca Hornet W Jämsä prowadzi się między innymi serwisowanie samolotów szkoleniowych Hawk oraz myśliwców Hornet, należących do Sił Obronnych Finlandii. Ponadto przeprowadza się modernizacje sprzętu podczas użytkowania, zabezpieczając dzięki temu jego sprawne działanie, funkcjonalność i niezawodność struktur przez cały cykl życia. Oprogramowania i systemy hornetów są objęte modernizacjami MLU-1 i MLU-2 (Midlife Upgrade). Uaktualnienie MLU-1, poprawiające zdolność walki na bliską odległość, znajduje się obecnie w fazie montażu seryjnego. Modernizacja MLU-2 jest na etapie planowania i jej realizację przewiduje się na lata Wówczas to Hornety będą miały zainstalowane dostosowany do systemów innych krajów układ przesyłania danych, który umożliwia przekaz informacji między samolotem a stacją naziemną. Dodatkowym unowocześnieniem jest integracja poci- Juha Alanko Veli-Matti Erkkilä sków powietrze-ziemia, która ma na celu wsparcie działań wojsk lądowych. Za realizację projektu F-18 MLU-2 odpowiada w Patrii dyrektor projektu Juha Alanko, który twierdzi, że zasady świadczenia usług w zakresie utrzymania hornetów zostały opracowane w ścisłej współpracy z U.S. Navy oraz producentem samolotu firmą Boeing. Zatem umiejętności związane z utrzymaniem tych samolotów przez cały okres ich użytkowania wypracowano już podczas mon- tażu maszyn oraz w wyniku praktycznego ich wykorzystywania. Do tego typu usług zalicza się także opracowany przez Patrię system monitorowania struktur myśliwców. System ten opiera się na stałym pozyskiwaniu danych podczas użytkowania maszyny i ich analizie. W ten sposób wiemy odpowiednio wcześniej, jaki jest stopień zużycia struktur i różnych komponentów, przez co nasze usługi serwisowe są skuteczniejsze, mówi odpowiedzialny w Patrii Aviation za pozyskiwanie nowych projektów dyrektor Veli-Matti Erkkilä. Praca nad montażem śmigłowców NH90 W zakładach w miejscowości Jämsä zostanie zmontowanych w sumie pięćdziesiąt śmigłowców transportowych NH90, z których trzydzieści trzy egzemplarze są przeznaczone dla sił obronnych Finlandii i Szwecji. Maszyny powstaną na linii montażowej, utworzonej poza granicami krajów składających się na konsorcjum NHIndustries.» Patria Focus Magazyn koncernu 3/

12 » Veli-Matti Erkkilä, podkreśla, że Patria jest czymś więcej niż tylko firmą montującą śmigłowce. Umiejętności specjalistów z Patrii w zakresie montowania śmigłowców NH90 sprawiły, że współpraca z NHIndustries przy produkcji tych maszyn stała się jeszcze głębsza. Patria posiada centrum serwisowe NH90 i zamierza świadczyć usługi wsparcia przez cały okres użytkowania zarówno śmigłowców fińskich, jak i tych, które należą do innych krajów północnych. Montaż śmigłowców będzie trwał co najmniej do roku Pierwszy zamówiony przez Siły Obronne Finlandii i zmontowany w zakładach w Jämsä śmigłowiec NH90 został przekazany wiosną tego roku. Ale jeszcze wcześniej, jesienią 2007 r. specjaliści z Patrii przekazali szwedzkiej armii zamówiony przez nią śmigłowiec. W ostatnich dniach sierpnia fiński egzemplarz o numerze seryjnym sześć odbył loty testowe w przestrzeni powietrznej Halli. Patria proponuje usługi utrzymania nie tylko śmigłowców NH90, ale także maszyn innego typu. Od dłuższego czasu w zakładach Aviation na terenie lotniska Arlanda w Szwecji serwisuje się różne rozdaje śmigłowców, należących do szwedzkiej policji oraz sił obronnych Szwecji i Norwegii. Początek serwisowania samolotów transportowych Sił Powietrznych Od niedawna Patria zajmuje się również utrzymaniem maszyn transportowych Fokker F-27 i EADS CASA CN-295, na- leżących do Sił Powietrznych. Pod koniec marca tego roku podpisano długoterminową umowę dotyczącą serwisowania samolotów Fokker, które jak na razie prowadzone jest w pomieszczeniach tymczasowych. Personel Patrii uczestniczył również w wykonywaniu przeglądów samolotu CASA CN-295, które znajdują się w fazie przyjmowania do użytku. Firma JYKES Kiinteistöt buduje na zlecenie Patrii nową halę serwisową, gdzie będą wykonywane prace związane z utrzymaniem samolotów transportowych. Hala ta, zlokalizowana w miejscowości Tikkakoski, na lotnisku w Jyväskyli, zostanie oddana jesienią. Również w Tikkakoski Patria przeprowadza na zlecenie Sił Powietrznych podstawowe szkolenia pilotów oraz serwisuje należące do wojska samoloty Vinka i Redigo. W przyszłości będzie także oferować zagranicznym klientom szkolenia pilotów myśliwców w miejscowości Kauhava. W Malmi, w Helsinkach działa jednostka Patrii zajmująca się szkoleniem pilotów samolotów rejsowych. Międzynarodowe Centrum Szkolenia Pilotów Jukka Holkeri i dyrektor generalny Patrii Heikki Allonen oraz dowódca Sił Powietrznych Finlandii Jarmo Lindberg podpisali we wrześniu umowę o współpracy przy zakładaniu Międzynarodowego Centrum Szkolenia Lotników (NPTC, Nordic Pilot Training Centre). NPTC będzie oferowało zagranicznym klientom szkolenia pilotów wojskowych na samolotach Hawk Sił Powietrznych w miejscowości Kauhava. 12 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

13 Strażnicy offsetu Komisja Kompensacyjna, stojąca na straży realizacji umów podpisanych w imie współpracy przemysłowej, złożyła w sierpniu tego roku wizytę w Jämsä, oddziale należącym do Patrii. Jaakko Liikanen ZDJĘCIA Jari Härkönen Współpraca przemysłowa stwarza fińskiemu przemysłowi możliwości pracy, których inaczej prawie nie można by było osiągnąć. Ułatwia to trudną integrację krajowego przemysłu obronnego z zagranicznymi partnerami tak określa najistotniejsze znaczenie współpracy przemysłowej, czyli zobowiązań offsetowych sekretarz Komisji, dyrektor Henryk Räihä z Ministerstwa Pracy i Gospodarki. W Finlandii po raz pierwszy spotkano się ze zobowiązaniami offsetowymi pod koniec lat siedemdziesiątych przy okazji zakupu samolotów Hawk. Umowy offsetowe związane z kupnem myśliwców Hornet w latach dziewięćdziesiątych przyniosły fińskim przedsiębiorstwom około trzystu sześćdziesięciu projektów, z których najważniejsze to były dostawy dotyczące bezpośrednio hornetów. Największa część z nich przypadła Patrii oraz przedsiębiorstwu Instrumentointi Oy (obecnie Insta). Niemniej jednak wiele innych firm fińskich, głównie sektora cywilnego, także skorzystało z możliwości, jakie niósł offset. Znaczące skutki offsetu Przewodniczący Komisji Kompensacyjnej generał broni (rezerwy) Pertti Nykänen podkreśla, że umowy offsetowe podpisane przy okazji zakupu hornetów miały ogromne znaczenie dla krajowego prze- mysłu obronnego. Nykänen pełnił wtedy funkcję stałego sekretarza Ministerstwa Obrony, a na emeryturę przeszedł w roku Fiński przemysł, nie wyłączając małych i średnich przedsiębiorstw, otrzymał taką technologię i takie kontakty, których nie dostałby w żaden inny sposób, nawet błagając na kolanach, stwierdza Nykänen. Komisja Kompensacyjna ma za zadanie kontrolować, czy umowy offsetowe podpisane na szczeblu państwowym są wypełniane, i czy w ramach offsetu proponuje się projekty, które mają oczywisty związek z przemysłem obronnym. Nasza rola nie polega na wtrącaniu się w praktyki współpracy przemysłowej, bo to należy wyłącznie do przemysłu, zauważa Nykänen. Natomiast powinno się w razie potrzeby pracować nad promocją eksportu. Harmonizacja a wolny rynek Wraz z rozwijaniem się integracji na rzecz obronności Unii Europejskiej i tworzeniem przez Europejską Agencję Obrony (EDA) Kodeksu Postępowania pojawia się myśl, czy nie należałoby całkiem zrezygnować z praktyk offsetowych. Pertti Nykänen potwierdza właściwy kierunek tej myśli. Owszem, zgadzam się, ale narodowe interesy są nadal w Europie bardzo silne i widoczne w zakupach na rzecz Zakłady przemysłowe produkujące na rzecz obronności i bezpieczeństwa wytwarzają istotną część fińskiej produkcji eksportowej, więc to oczywiste, że interesem państwa i Komisji Kompensacyjnej jest ich promowanie, zauważa Henrik Räihä. obronności kraju. Harmonizacja zakupów kompensacyjnych będzie z pewnością postępowała, niemniej jednak nie należy oczekiwać natychmiastowych efektów, uważa Nykänen. Henrik Räihä ma takie samo zdanie. Poprzez harmonizację dąży się do eliminacji złych praktyk, jak na przykład wspierania własnej produkcji, nie zważając na koszty. Ale jesteśmy dopiero u początku tej drogi. W gruncie rzeczy harmonizacja offsetu bardzo by się Finlandii przydała, bardziej niż niektórym innym krajom. Czym zajmuje się Komisja Kompensacyjna? W przypadku, gdy Ministerstwo Obrony dokona za granicą zakupu o wartości co najmniej dziesięciu milionów euro, państwo fi ńskie oczekuje od sprzedającego gotowości do podjęcia współpracy przemysłowej. Głównym celem współpracy przemysłowej jest udoskonalenie usług serwisowych systemów zakupionych za granicą oraz wspieranie fi ńskiej myśli rozwojowej. Oprócz tego dąży się do rozwijania fi ńskiego przemysłu obronnego. Członkowie Komisji reprezentują Ministerstwo Pracy i Gospodarki, Ministerstwo Obrony oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Patria Focus Magazyn koncernu 3/

14 in Focus Millog Oy rozpoczyna działalność w styczniu Partnerstwo między Fińskimi Siłami Obronnymi a firmą Millog Oy nabierze konkretnej formy z początkiem roku Wiosną strony podpisały umowę o przeniesieniu obowiązków utrzymania wyposażenia Wojsk Lądowych na firmę Millog Oy, począwszy od roku Przeniesienie to przygotowywane jest w ramach projektu KUTO-09, składającego się łącznie z jedenastu programów. Wraz z rozpoczęciem pracy Millog Oy stanie się znaczącą firmą w branży przemysłu obronnego. Jej roczny obrót wyniesie około siedemdziesięciu milionów euro. Millog Oy będzie wykorzystywała umiejętności specjalistyczne poszczególnych spółek, stworzy centra specjalistyczne, wspierające zwłaszcza zarządzanie usługami utrzymania sprzętu należącego do Sił Obronnych oraz będzie poszukiwała dla nich nowych klientów. Millog jest spółką koncernu Patria. Pozostałymi właścicielami są Insta Group Oy, Raskone Oy, Oy Sisu Auto Ab oraz Oricopa Oy. Testowanie moździerza Nemo zainstalowanego na łodzi Rada koncernu Patria Zarząd koncernu Patria wysłuchuje opinii Rady w sprawach mających znaczenie dla działalności spółki. Oto skład Rady: Przewodnicząca: Mikaela Nylander - parlamentarzystka Wiceprzewodniczący: Reijo Laitinen - parlamentarzysta Członkowie: Ahti Airikka - instalator części samolotych, Patria Timo Grön - kierownik warsztatu, Patria Ari Puheloinen - generał broni, Sztab Generalny Jan Vidfelt, inżynier działu ILS, Patria Juha Hakola - parlamentarzysta Minna Innala - kierownik działu konfiguracji, Patria Tuija Nurmi - parlamentarzystka Eero Reijonen - parlamentarzysta Eeva-Liisa Virkkunen - doradca ds. przemysłu, Ministerstwo Pracy i Gospodarki. Patria otrzymała od Fińskich Sił Obronnych zlecenie na przetestowanie koncepcji noszącej nazwę Patria Nemo Navy w celu przeprowadzenia prób kombinacji moździerza samobieżnego Patria Nemo i łodzi Watercat M12, opracowanej przez firmę Marine Alutech Oy. Specjaliści Patrii przystąpią do drugiej fazy projektu Nemo Navy po niedawno zakończonej fazie pierwszej, czyli opracowaniu studium przeznaczonego dla Marynarki Wojennej. W fazie drugiej zostanie określona gotowość do produkcji seryjnej. Projekt ma doprowadzić stworzenia nowego, mobilnego systemu wsparcia ognia dla strzelców obrony wybrzeża. Dzięki temu Marynarka Wojenna będzie mogła skuteczniej chronić granic morskich. Koncepcja ta wzbudzi prawdopodobnie szerokie zainteresowanie za granicą ze względu na nowe możliwości zastosowania moździerza. 14 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2008

15 Kierunki Zmieniające się środowisko, pełne wyzwań czasy Owszem, obowiązki dyrektora generalnego można by, szczerze mówiąc, przejmować w lepszych czasach. Z drugiej strony znajdujemy się właśnie w takiej sytuacji, w której należy i można patrzeć odważnie w przyszłość. Patria dąży aktywnie do rozwoju swoich działań biznesowych zarówno w kraju, jak i zagranicą. Teraz ta potrzeba staje się jeszcze bardziej aktualna. Nasze środowisko działania stale się zmienia, a pole działania przemysłu obronnego rozwija się w wielkim tempie. Bardzo możliwe, że nastąpi jego konsolidacja. Na środowisko to ma również wpływ zaostrzona sytuacja międzynarodowa, która jednak może przyspieszyć rozwój, przynajmniej w obrębie samej branży. Moim zdaniem znaczenie współpracy krajów północnych dla spraw obronności wyraźnie rośnie. W sumie mogę powiedzieć, że sytuacja wygląda bardzo interesująco. Patria jest strategicznym partnerem Fińskich Sił Obronnych i zamierza być nim nadal. W tym kontekście chciałbym zwłaszcza podkreślić znaczenie rozwijania naszych działań biznesowych związanych z różnymi kompleksowymi usługami. Uważam, że niezwykle ważne jest to, aby w Patrii doceniano dostatecznie sferę usług. Należy więc jeszcze bardziej zaangażować się w rozwój i podnoszenie znaczenia usług wsparcia świadczonych przez cały cykl życia wyrobu, takich jak serwisowanie i utrzymanie sprzętu oraz szkolenia. Na przykład w sektorze biznesowym Aviation nasza konkurencyjność jest w większości budowana w oparciu o umiejętności serwisowania i utrzymywania sprzętu. W miejscowości Jämsä budujemy w związku z montażem śmigłowców NH90, nordyckie centrum serwisowania śmigłowców. Wyrazem wieloletniego zaufania klienta do nas było podpisanie we wrześniu z Siłami Powietrznymi kraju umowy o współpracy nad stworzeniem międzynarodowego centrum szkolenia pilotów. Bardzo ciekawym otwarciem w rozwijaniu naszych usługowych jednostek biznesowych jest spółka córka Patrii Millog, która odpowiada za serwis i utrzymanie sprzętu wojsk lądowych. Swoją działalność rozpocznie ona na początku roku Moim zdaniem dobry pomysł stanowi także zainteresowanie się usługami na rzecz bezpieczeństwa kraju w szerszym jego zakresie. Innym przykładem ważnej, naszym zdaniem, działalności biznesowej jest spółka Nammo, której równouprawnionymi właścicielami są rząd Norwegii i Patria. Oznacza to, że bierzemy duży udział we współpracy nordyckich przedsiębiorstw przemysłu obronnego i jednocześnie zapewniamy sobie bezpieczeństwo w zakresie utrzymania wyposażenia. Na koniec chciałbym stwierdzić, że problemy występujące obecnie po stronie Land&Armament, będą towarzyszyły nam i naszemu publicznemu wizerunkowi jeszcze długo. Tutaj nie ma szybkich rozwiązań, a postępowanie wyjaśniające dotyczące kontraktu na dostawy pojazdów Patria w Słowenii oraz związanych z tym podejrzeń o korupcję potrwa dłużej, niż byśmy sobie tego życzyli. Oczywiście, będziemy służyli wszelką pomocą przy wyjaśnianiu tych spraw. Musimy patrzeć odważnie daleko w przyszłość i wykonywać dobrze naszą codzienną pracę. W ten sposób zbudujemy wspólnie nową i jeszcze lepszą Patrię. Życzę Czytelnikom naszego magazynu, żeby dni, które pozostały do końca tego roku, były dla nich pomyślne. Heikki Allonen dyrektor generalny HEIKKI ALLONEN Patria Focus Magazyn koncernu 3/

16 PATRIA DELIVERS PROTECTION AND PERFORMANCE Patria s ultimate focus is to protect and increase security through all its solutions. Patria Oyj, Kaivokatu 10 A, FI Helsinki, Finland, Tel , Fax , info@patria.fi PL