Patria i współpraca krajów północnych

Transkrypt

1 Magazyn koncernu 3/2009 Patria i współpraca krajów północnych Wyjątkowa modyfikacja myśliwca Hornet Szef Sztabu Generalnego, Markku Koli: Podobieństwa charakteryzujące nasze państwa tworzą stabilną podstawę współpracy krajów północnych na rzecz obronności. PL

2 SATU PALM Obronność i wpółpraca W ostatnim tego roku magazynie naszego koncernu przyglądamy się współpracy krajów północnych w dziedzinie obronności oraz jej wizerunkowi i formom realizacji w codziennej działalności operacyjnej. Swoje poglądy na ten temat wyraża w publikowanym na łamach Patria Focus szef Sztabu Generalnego, generał broni Markku Koli. Dowódca Juha Vauhkonen opowiada natomiast o wyposażeniu fi ńskich żołnierzy wchodzących w skład nordyckiej grupy bojowej oraz jak przebiega ich szkolenie. Finlandia uczestniczy w rotacyjnym dyżurze europejskich sił szybkiego reagowania, wysyłając swoje wojska do akcji w ramach działań NGB (nordycka grupa bojowa) w roku Z punktu widzenia Patrii rozwijanie współpracy krajów północnych w dziedzinie obronności na poziomie rządowym jest oczywiście ważną sprawą. Fińskie Siły Obronne są naszym największym i najważniejszym klientem, a znaczenie referencji, jakie od nich otrzymujemy, jest niezwykle istotne w celu osiągnięcia sukcesu na rynkach międzynarodowych. Mówiąc o sukcesie za granicą, należy wspomnieć, jak znakomite referencje otrzymaliśmy także dzięki pojazdowi Patria AMV, który świetnie sprawuje się w Afganistanie i Czadzie. Pod koniec listopada szwedzki Instytut Zaopatrzenia Materiałowego (FMV) poinformował o otwarciu nowego przetargu na pojazdy opancerzone. Patria jest przekonana, że poradzi sobie także i tym razem. Mamy wspaniały wyrób, z którego jesteśmy bardzo dumni; transporter Patria AMV to bezpieczny wóz, który posiada znakomite referencje uzyskane w wyniku udziału w międzynarodowych misjach zarządzania kryzysowego. Nowy rok przyniesie zapewne nowe wyzwania, ale jedno jest pewne: wiemy, że konkurencja na światowych rynkach przemysłu obronnego będzie dalej niezwykle ostra, a Patria musi zrobić wszystko, by jej sprostać. Życzę Czytelnikom Magazynu Patria Focus spokojnych Świąt! Satu Palm redaktor naczelna Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009 Patria ISSN Wydawca: Patria Oyj, Kaivo katu 10 A, FI Helsinki Tel , Redaktor naczelna: Satu Palm Redakcja: Tuure Hakavuori, Veli-Matti Kohtamäki, Pentti Miettinen, Simo Mäkipaja, Satu Palm, Mika Nurminen, Raili Saarinen Redakcja i skład: Legendium Oy Tłumaczenie tekstów: Bożena Kojro Zdjęcie na okładce: Kimmo Hantula Druk: Libris Oy Patria Focus ukazuje się trzy razy w roku. Następny numer ukaże się w lutym 2010 r. Komentarze prosimy nadsyłać: > News & Info > Patria Focus Pojazdy Patrii w operacjach zarządzania kryzysowego Opancerzone pojazdy kołowe Patria AMV biorą udział w prowadzonych na świecie operacjach zarządzania kryzysowego. Najwięcej zadań wykonuje nadal opancerzony wóz z serii Patria XA, czyli Pasi. Polskie Siły Zbrojne wykorzystują znaczne liczby pojazdów AMV zwane po polsku rosomakami do realizacji misji w południowej części Afganistanu. Polska uczestniczy tam w wielonarodowej operacji ISAF, prowadzonej pod dowództwem NATO, a rosomaki stanowią trzon zdolności operacyjnej polskich jednostek. Dla polskich żołnierzy pojazdy są powodem do dumy, ponieważ zbierają pozytywne opinie i budzą ciekawość innych wojsk stacjonujących w Afganistanie. Holenderskie jednostki wykorzystują opancerzone transportery kołowe XA-188, natomiast Estończycy wozy XA-180 EST. Oprócz nich Finowie, Szwedzi i Norwegowie mają do dyspozycji wozy XA-180 oraz XA-203. Na Bałkanach żołnierze z krajów północnych, prowadzący działania w ramach operacji KFOR pod wodzą NATO, jeżdżą w pojazdach XA-185 i XA-203, które pełnią ważną rolę, jeśli chodzi o zdolność operacyjną pododdziałów fi ńskich i szwedzkich. W działaniach na terenie Czadu fi ńscy żołnierze są wyposażeni w opancerzone wozy piechoty XA-185 i pojazdy gąsienicowe NA. 2 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

3 Puolustusvoimat Patria 2 Komentarz 2 Aktualności 4 Q&A Wywiadu udziela Veli-Matti Erkkilä 5 Forum Wyjątkowa modyfikacja myśliwca Hornet 6 Formy współpracy 9 Nordycka Grupa Bojowa w gotowości 10 Patria i współpraca krajów północnych Łopaty wirnika poszły w ruch Bezpieczeństwo przestrzeni powietrznej nad stolicą 13 Unia Zachodnio europejska zaleca zakupy europejskie 14 In Focus 15 Kierunki Heikki Allonen Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009 3

4 Q&A VELI-MATTI ERKKILÄ Veli-Matti Erkkilä, dyrekor odpowiedzialny za pozyskiwanie nowych projektów w Aviation, uważa, że niełatwo jest wyłowić rentowne przedsięwzięcia. Jak kształtowała się pana kariera zawodowa? Ukończyłem studia na Politechnice w Tampere w roku Pracę dyplomową pisałem w Instytucie Rozwoju Przemysłu Lotniczego (IKO) na temat określania zużycia zmęczeniowego konstrukcji w lekkich samolotach, więc oczywiście zacząłem pracować w przemyśle lotniczym. W latach zajmowałem różne stanowiska od inżyniera projektowego do dyrektora zakładu, prowadziłem projekty międzynarodowe, które często trzeba było organizować od początku. W latach uruchamiałem zakład usługowy Vammalan Seudun Yrityspalvelu w Lounais-Pirkanmaa, ale ciągnęło mnie do lotnictwa, więc wróciłem do Patrii, żeby pokierować projektem NH90. Od roku 2002 pełnię różne funkcje od kierownika projektu do dyrektora zakładu, biorąc przeważnie udział w przedsięwzięciach międzynarodowych. Co jest największym wyzwaniem w pana obecnej pracy? Odrzucanie zbyt ulotnych projektów i wybieranie takich propozycji, które pomagają najlepiej rozwijać naszą działalność i które możemy prowadzić z powodzeniem w kierunku określonym w naszej strategii działania. Najtrudniejsze jest dostosowanie naszych celów do wytycznych określonych przez naszych klientów lub partnerów i uzyskanie efektu końcowego, który zadowoli wszystkie strony. W środowisku międzynarodowym dopasowywaniem celów zajmują się ludzie wywodzący się z różnych kultur. Tak więc jest to dość trudne. Jakim partnerem są pana zdaniem Siły Obronne/Siły Powietrzne? Mamy długą tradycję współpracy z Siłami Powietrznymi, jej formy są rozbudowane ze względu na partnerstwo strategiczne. Istotną cechą jest przejrzystość. Potrzebujemy tego zarówno w dobrych, jak i złych chwi- lach. Musimy rozumieć nasze wzajemne potrzeby. Dlatego staramy się być w stałym kontakcie, aby zapewnić dostęp do sprzętu lotniczego i jego funkcjonalność. Czego chciałby się pan jeszcze nauczyć w swojej pracy? Ponieważ moja kariera zawodowa trwa już dość długo, mam nadzieję, że moje działanie charakteryzuje rozwaga i spokój. Ale planując formy kooperacji w projektach międzynarodowych, chciałbym nauczyć się lepiej rozumieć motywy, jakimi ludzie się kierują, oraz uwarunkowania kulturowe. Właściwe rozumienie otaczającego nas środowiska pomaga wyławiać istotne czynniki, dzięki którym można lepiej kierować działalnością. Jak pan równoważy życie zawodowe z prywatnym? Już od prawie dwudziestu lat interesuję się sportem motocyklowym. Kolejne lata pokazują, że potrzebne mi jest ruch. Zimą jeżdżę na nartach, a latem chodzę na siłownię i uprawiam w lesie nordic walking. Zabawa z wnukami też stanowi równowagę dla mojej pracy. Biorąc pod uwagę ciągłe uczenie się, jest to bardzo edukacyjne. Dwa myśliwce F-18 Hornet ze Skrzydła Lotnictwa Satakunta zderzyły się w listopadzie 2001 r. podczas nocnych ćwiczeń w powietrzu. Jeden z samolotów spadł na ziemię, a pilot się katapultował. Druga, poważnie uszkodzona maszyna wylądowała pomyślnie na jednym silniku w bazie Pirkkala. Podczas badań uszkodzonego samolotu stwierdzono, że przednia część kadłuba uległa takim zniszczeniom, iż jej naprawa okazała się niemożliwa. Jedyną ewentualnością było wstawienie nowej części. Ponieważ Siły Powietrzne już wcześniej zgłaszały zapotrzebowanie na dwumiejscowe samoloty szkoleniowe, przystąpiono więc do zbadania szans wmontowania przedniej części kadłuba wyposażonego w dwa miejsca. Patria wykonała prace analityczne i stwierdziła, że taka modyfikacja jest możliwa. Po długich poszukiwaniach przedstawiciele Sił Powietrznych znaleźli odpowiednią część kadłuba w Kanadzie. Postanowiono rozpocząć prace, mimo że element samolotu pochodził ze starszej wersji B. Prace pokazały, że Patria posiada wysoki stopień specjalizacji, a ponadto pozwoliły fińskim inżynierom zwiększyć znajomość struktur i systemów F Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

5 Forum Wyjątkowa modyfikacja myśliwca Hornet Patria zmodyfikowała poważnie uszkodzony w wypadku jednomiejscowy samolot F-18 Hornet w wersji C, tworząc z niego dwumiejscową wersję D. Roll-out zmodyfikowanej maszyny odbył się we wrześniu tego roku w zakładach Halli, w miejscowości Jämsä. Specjalistyczne umiejętności i współpraca międzynarodowa. W uroczystości wziął udział dowódca Sił Powietrznych Jarmo Lindberg, Jukka Holkeri z Patrii i John A.Lockard z Boeing Company. Dowód umiejętności i współpracy Dyrektor Jukka Holkeri uważa, że przedsięwzięcie było trudne, ale ostateczny wynik wskazuje na wielkie umiejętności pracowników Patrii. Projekt ten jest również dowodem na dobre funkcjonowanie międzynarodowej współpracy i stosunków partnerskich w świecie myśliwców F-18 i chciałbym podziękować Fińskim Siłom Powietrznym, Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych oraz firmie Boeing i stronie kanadyjskiej za wsparcie, powiedział Holkeri podczas uroczystości przekazania samolotu Hornet w zakładach Halli, Jämsä. Dowódca Sił Powietrznych Jarmo Lindberg podkreślił w swojej wypowiedzi, że wyremontowanie uszkodzonej maszyny było mimo stopnia trudności wykonanej pracy znacznie tańsze niż kupno nowego myśliwca. W rzeczywistości takie nowe samoloty nie są już dostępne. A ponieważ otrzymaliśmy w dodatku potrzebny nam myśliwiec dwumiejscowy, więc projekt ten przyniósł wielokrotne korzyści, cieszył się generał broni Lindberg. Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009 5

6 Formy współpracy Kraje północne to podobne do siebie małe państwa, żyjące w dobrobycie, położone na obrzeżach obszarów o klimacie arktycznym. Ponieważ łączy je wysoka technologia oraz ograniczone zasoby naturalne, więc współpraca na rzecz obronności wydaje się być oczywistym sposobem zabezpieczenia przyszłości. Siły zbrojne stanowią zawsze reprezentację danego społeczeństwa niezależnie od tego, czy ich głównym zadaniem jest obrona kraju, czy też zarządzanie kryzysowe. Podobieństwa charakteryzujące nasze państwa tworzą stabilną podstawę współpracy krajów północnych na rzecz obronności, ocenia szef Sztabu Generalnego, generał broni Markku Koli. Więcej interesów wspólnych niż rozbieżnych W rzeczywistości baza współpracy wojskowej Finlandii, Szwecji i Norwegii została stworzona między innymi w wyniku kooperacji podczas zarządzania kryzysowego. Dzięki niej siły obronne tych państw prowadzą już z powodzeniem wspólne działania. Inicjatywa zintensyfikowania współpracy wojskowej krajów północnych wyszła od dowódców sił obronnych. Myśl ta zyskała szybkie poparcie na arenie politycznej, a po krótkim czasie Dania także okazała zainteresowanie nią. Nordycka grupa odniesienia oferuje naturalne metody oceny różnych możliwości i sposobów działania. I jako taka zostanie utrzymana tak długo, aż zbierzemy więcej łączących niż dzielących nas czynników, na przykład jeśli chodzi o zakupy wyposażenia czy ćwiczenia wojskowe, twierdzi Koli. Budowanie przez kraje północne form współpracy na rzecz obronności znajduje się obecnie w interesującej fazie rozwoju i niedługo wkroczy w etap wyboru kierunków na przyszłość. Postęp w tej kwestii wymaga od wszystkich podmiotów zarówno rzeczywistych umiejętności, jak i chęci rozwijania własnych i wspólnych atutów. TEKST Vesa Ville Mattila ZDJĘCIA Jari Härkönen Jednak państwa nordyckie ciągle jeszcze spoglądają w różne strony świata. Myśląc o obronności, Norwegia patrzy na północ, Finlandia na wschód, Szwecja na zachód, a Dania na południe. Obszary kooperacji nabierają coraz wyraźniejszych kształtów Przedstawiciele sił obronnych Finlandii, Szwecji i Norwegii określili pole wspólnego działania. Następnie padło pytanie, co każdy z tych krajów powinien zrobić? W jakich obszarach należałoby zweryfikować możliwości współpracy? 6 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

7 Nordyckie przedsiębiorstwa produkujące wyposażenie wojskowe powinny nadal rozwijać swoje usługi i umiejętności specjalistyczne, zarówno pojedynczo, jak i w kooperacji, mówi szef Sztabu Generalnego, generał broni Markku Koli. Początkowo na liście było około 140 potencjalnych obszarów. Spośród nich w tym roku czterdzieści weszło już w fazę realizacji, a w przyszłych roku przyjdzie czas na sześćdziesiąt. Obecnie wszystkie obszary tematyczne są szczegółowo ustalane. Chociaż nie mówimy o najważniejszych zagadnieniach polityki obronnej, to nie wykluczamy, że i tutaj moglibyśmy prowadzić ewentualną współpracę. W wielu kwestiach poszczególne kraje określiły różne, rozmijające się czasowo harmonogramy działań. Ponadto kooperacja krajów północnych nie przyniesie szybkich zmian bez poniesienia znacznych, dodatkowych kosztów, podkreśla generał Koli. Najważniejsze w tej współpracy to kwestie ochrony obszarów morskich i powietrznych, ćwiczeń wojskowych, inwestycji na szkolenia, organizacji obsługi jednolitego sprzętu wojskowego, projektów badawczych i rozwojowych, wymiany informacji i harmonizacji danych, a także działalności operacyjnej w zakresie zarządzania kryzysowego. Już dziś możemy dużo zrobić razem, niezależnie od różnic kulturowych. Na dłuższą metę najbardziej obiecujące wydaje się dążenie do wspólnie wybranego celu w takich sprawach, w których wszystkie kraje dopiero startują. Wówczas moglibyśmy od razu» Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009 7

8 » określić formy współpracy i wytyczyć długofalowy cel, rozważa Koli. Dwa efektywne i oszczędne modele działania Szef Sztabu Generalnego przypomina, że prawdziwe oszczędności i odpowiednią efektywność uzyska się dopiero po dłuższym okresie działania. Do wyboru są dwa modele działania, które podlegają analizie i mają równe szanse. W pierwszym modelu zakłada się, że siły obronne krajów północnych podzielą się sprawiedliwie zadaniami, co wymaga nowej organizacji pracy. Chodzi tu zarówno o nowe role, jak i zgodę na wzajemną zależność w niektórych obszarach działania. Teraz przygotowujemy model obliczeniowy, pozwalający nam na skalkulowanie w przyszłości podziału zysków wynikających z efektywnej działalności z uwzględnieniem nakładów ponoszonych przez każdą ze stron, mówi Koli. Inną ewentualnością jest szukanie jednego, najważniejszego obszaru, na którym będzie przebiegała współpraca. Taka forma działania na określonym forum wymaga dużej gotowości do kompromisu. Przemysł musi oferować usługi i być konkurencyjny Tradycyjne, fińskie hobby szefa Sztabu Generalnego Markku Koli najbardziej lubi spędzać czas w domku letniskowym położonym na wyspie w pobliżu Helsinek. Proste, bliskie natury życie w domku letniskowym pozwala oderwać się od życia codziennego. Można się tam zarówno wyciszyć, jak i naładować akumulatory. Oczywiście od czasu do czasu coś buduję: taras, podłogę w saunie prawie zawsze mam coś drobnego do naprawy. Dobrą kondycję fizyczną generał Koli utrzymuje, biegając i jeżdżąc na nartach, najchętniej we własnym tempie, w towarzystwie żony. Najbardziej marzy o tym, żeby do Helsinek zawitała wreszcie porządna zima, by mógł korzystać w pełni z nart nawet na tej szerokości geograficznej. Jesienią Koli wyrusza na polowania w gronie innych myśliwych. Cieszy go upolowana zwierzyna, ale najważniejsze jest przebywanie na świeżym powietrzu i wyciszenie się. Lubię też czytać. Interesuję się zwłaszcza książkami poruszającymi temat zarządzania i wyzwań z tym związanych. Zarządzania człowiek uczy się ciągle i nigdy tej nauki nie jest za mało. W podróży zaglądam czasami do angielskojęzycznych kryminałów. Niezależnie od tego, który model działania zostanie wybrany, będzie on miał też swój wpływ na przemysł obronny krajów nordyckich. Koli jest zdania, że rozwinie się on podobnie jak inne branże. Istnieje teraz trend specjalizowania się w usługach produkcyjnych. Im dłużej świat ma do czynienia z zarządzaniem kryzysowym, tym bardziej przemysł produkujący wyposażenie wojskowe powinien rozwijać swoje usługi, a podmioty zajmujące się serwisem korzystać ze sprawdzonych podwykonawców. Ostatnimi laty w zarządzaniu kryzysowym uwidoczniła się potrzeba zapewnienia ochrony własnej wojsk i integracji systemów informatycznych. Jeśli chodzi o ochronę własną, to duże znaczenie ma tutaj odporność na zakłócenia zewnętrzne, możliwości zakłócania sygnałów i poziom ochrony pojazdów. Z kolei w technikach informatycznych potrzebne są efektywne, stosunkowo tanie i kompatybilne systemy. Oba obszary są mocnymi stronami przemysłu produkującego wyposażenie wojskowe w krajach północnych. Chcąc uzyskać lepsze wyniki, krajowi producenci powinni zweryfikować swoje umiejętności specjalistyczne i na tej podstawie wypracować nowe możliwości kooperacyjne. Jedynie rzeczywista konkurencyjność może zapewnić pomyślną ciągłość działania. Generał Koli uważa, że atutem Patrii jest ścisła współpraca z Fińskimi Siłami Obronnymi i bardzo dobra znajomość problemów związanych z integracją systemów. I od razu przypomina, że partnerstwo warto zacieśniać, dbając bezwzględnie o jasne relacje na linii zamawiający-dostawca. W przyszłości nakłady sił obronnych na badania i rozwój będą się zmniejszały w stosunku do innych wydatków. Istnieje teraz trend specjalizowania się w usługach produkcyjnych. 8 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

9 Nordycka Grupa Bojowa w gotowości Wchodząca w skład unijnych sił szybkiego reagowania nordycka grupa bojowa (Nordic Battle Group) przygotowuje się do osiągnięcia poziomu pełnej gotowości, tak aby objąć dyżur z początkiem roku Za rekrutację i szkolenie dwustu fińskich żołnierzy wchodzących w skład grupy odpowiadają fińskie Siły Morskie. Getty Images TEKST Virpi Hopeasaari ZDJĘCIA Puolustusvoimat i Getty Images Nordic Battle Group to stworzona przez Szwecję, Norwegię i Finlandię grupa bojowa, do której dołączyły później Estonia i Irlandia. Została ona powołana z myślą o samodzielnym działaniu w operacjach sił szybkiego reagowania Unii Europejskiej i co pewien czas przygotowuje się do udziału w zarządzaniu kryzysowym. Następny sześciomiesięczny dyżur NBG zacznie się na początku 2011 r. Nordic Battle Group i pozostałe grupy bojowe Unii Europejskiej różnią się od innych sił zabezpieczających pokój tym, że mają wyraźnie określony obowiązek pozostawania cały czas w gotowości. Nordycka grupa bojowa musi rozpocząć operację w ciągu dziesięciu dni od wydania przez UE odpowiedniej decyzji. Ponadto grupa działa przez czas określony, wyjaśnia komandor Juha Vauhkonen.» Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009 9

10 » Pojazdy opancerzone gwarancją skutecznego działania Pracujący w dowództwie Sił Morskich Vauhkonen będzie zastępcą dowódcy podczas następnego dyżuru grupy. Wcześniej Vauhkonen pełnił obowiązki dowódcy fińskich sił zarządzania kryzysowego w Afganistanie. Fińskie Siły Morskie są po raz pierwszy odpowiedzialne za utworzenie i przeszkolenie fińskiego komponentu nordyckiej grupy bojowej. Przeważająca część żołnierzy pochodzi z Uudenmaan Prikaati (Brygada Uusimaa). Największym pododdziałem jest kompania karabinów, utworzona ze strzelców morskich, którzy przeszli szkolenie za granicą. Dowództwo dąży także do zabezpieczenia fińskim pododdziałom wyposażenia wojskowego i ochrony na podobnym poziomie, jaki mają fińskie siły zarządzania kryzysowego w Afganistanie. Wyposażenie materiałowe opiera się głównie na dostępnych środkach materiałowych i sprzęcie, jednak z drobnymi zmianami. Staramy się zmodyfikować pojazdy tak, żeby lepiej sprawowały się w warunkach wysokich temperatur. Pojazdy opancerzone są najważniejszym elementem chroniącym żołnierzy. Patria i współpraca krajów północnych Szkolenie wzmacnia motywację Co do motywacji, to będzie utrzymywana przy pomocy intensywnego, rzeczowego i ciekawego szkolenia. Teraz dowództwo i sztab NGB przygotowują się do dowodzenia pododdziałami i planują ćwiczenia. Wraz ze szwedzkim dowódcą, generałem brygady Stefanem Anderssonem Vauhkonen odwiedził pułki, w których opowiadał o działalności NGB oraz przygotowywał grunt pod rekrutację. Szkolenie żołnierzy rozpocznie się latem przyszłego roku we wszystkich pięciu krajach. Po urlopach pododdziały zostaną poddane ocenie i w końcu 2010 r. zorganizuje się wspólne ćwiczenia i certyfikację grupy bojowej złożonej z 2100 żołnierzy. Wygląda na to, że zbierzemy w Finlandii dobrą i wystarczająco dużą jednostkę. Jeśli chodzi o personel, to możliwości Sił Morskich nie są tu całkowicie wystarczające i będziemy rekrutowali specjalistów także z innych rodzajów sił obronnych. Po zakończeniu rekrutacji ważne będzie zapewnienie wysokiej motywacji żołnierzy oraz stworzenie odpowiednich warunków. Żołnierze będą szkoleni do wykonywania interesujących zadań: oprócz zwykłych zadań bojowych także do realizowania zadań związanych z eskortowaniem, obserwacją i pełnieniem warty. W celu utrzymania zdolności operacyjnej pododdziały powinny być wyposażone odpowiednio do charakteru i stopnia ryzyka danego zadania oraz prowadzić szkolenia nawet w okresie gotowości bojowej. Doświadczenia zdobyte przez obecne dowództwo i sztab grupy bojowej dają głęboką wiarę w powodzenie misji. Wśród żołnierzy panuje dobra i pełna zapału koleżeńska atmosfera. Dobrze widoczna w krajach północnych Patria znana jest także ze swojej aktywności na rzecz współpracy przedsiębiorstw przemysłu obronnego. TEKST Jaakko Liikanen Ważna rola Patrii jako promotora współpracy przemysłowej w krajach północnych rozpoczęła się natychmiast po stworzeniu koncernu, opowiada dyrektor Markku Lakomaa, odpowiedzialny w Patrii za planowanie i współpracę przemysłową. Nordyckie przedsiębiorstwo Nammo powstało w roku 1998 z połączenia działów produkcji amunicji firm Patria, Saab i Raufoss. Jednocześnie z działów produkcji prochu w firmach Patria i Saab utworzono przedsiębiorstwo Nexplo Industries. Korzyści, jakie niosła współpraca przemysłowa na szerszym obszarze rynkowym, oraz elementy służące fińskiemu odbiorcy i 10 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

11 zapewnieniu krajowej obsługi, zostały dobrze zrozumiane. Ówczesny dyrektor zarządzający Jorma Eloranta stwierdził, że Patria jest jeszcze zbyt małym przedsiębiorstwem, i uznał za ważne uczestniczenie w zmianach strukturalnych procesów produkcji prochu i amunicji w krajach północnych. Najistotniejsze dla Patrii było upewnienie się, że nowy model działania spełnia także wymogi niezawodnej obsługi podmiotu krajowego, stwierdza Lakomaa. W roku 2006 Patria i rząd norweski zwiększyły swoje udziały w spółce Nammo, wykupując część należącą do firmy Saab. Obecnie udziały w Nammo są podzielone równo między Patrię a Norwegię. W ciągu dziesięciu lat Nammo stało się jednym z największych na świecie przedsiębiorstw produkujących i rozwijających amunicję. Poza krajami północnymi Nammo działa także w Niemczech, Szwajcarii i Stanach Zjednoczonych. Nexplo Industries stało się częścią europejskiej struktury w roku 2004, kiedy to firma weszła w skład francuskiego Eurenco. Głównym właścicielem spółki jest francuska firma SNPE, natomiast Patria i Saab mają w niej po 19,9% udziałów. Eurenco utrzymuje zakłady produkcyjne w Finlandii, Szwecji oraz we Francji i Belgii. Jeśli chodzi o produkcję prochu w Nexplo, to uznaliśmy, że krajowe rynki nie dają wystarczająco dużo możliwości rozwoju. Na rynku produkcji prochu i materiałów wybuchowych panuje silna, wynikająca głównie z działalności Stanów Zjednoczonych konkurencja, więc ciekawe będzie stwierdzić, jak się rozwinie w przyszłości europejska współpraca, mówi Lakomaa. W roku 1999 Patria dokonała zakupu szwedzkiej firmy Ostermans Aero. W obecnej formie spółka ta, pod nazwą Patria Helicopters AB, świadcząca usługi szwedzkim i fińskim siłom obronnym, serwisuje i utrzymuje śmigłowce. Jej główna siedziba znajduje się na terenie lotniska Arlanda w Sztokholmie. Patria Hägglunds Oy to spółka join venture założona przez Patrię i szwedzką firmę Hägglunds Vehicle (obecnie BAE Systems Hägglunds) której zadaniem jest rozwijanie współpracy między Finlandią a Szwecją przy produkcji AMOS i CV90. AMOS oznacza w skrócie nowoczesny, dwulufowy moździerz samobieżny, montowany na różnych platformach. Silna wola współpracy Dyrektor ds. marketingu Pentti Miettinen, zajmujący się współpracą w dziedzinie zaopatrzenia materiałowego na terenie krajów północnych, podkreśla, że kooperację krajów nordyckich cechuje szybkie tempo. Mamy silną wolę polityczną prowadzenia takiej współpracy. Finlandia, Szwecja, Norwegia i Dania widzą płynące z niej korzyści, chociaż każde z tych krajów znajduje się w odmiennej sytuacji, jeśli chodzi o obronność. Miettinen uważa, że polityczna wola i współpraca zakładów przemysłu obronnego bardzo dobrze korelują ze sobą. Bez woli politycznej nie rozwijałaby się współpraca firm przemysłu obronnego. Aktywnie prowadzona kooperacja przemysłowa pomaga też decydentom w umacnianiu jej politycznych podstaw. Miettinen dodaje, że kraje północne tworzą znaczący rynek zbytu dla przemysłu obronnego. Łącznie mają taki sam potencjał, jak między innymi Włochy czy Hiszpania. Umacnianie współpracy Siły obronne krajów północnych dążą do podniesienia swojej sprawności militarnej poprzez rozwijanie dobrych praktyk zarówno w obszarze szkolenia i zakupów materiałowych, jak i wymiany informacji. Jednocześnie coraz mniej jest skrótów literowych. W roku 2008 współpraca materiałowa NORDAC i współpraca w zarządzaniu kryzysowym NODCAPS zostały zastąpione programem Nordic Supportive Defence Structures. NORDSUP obejmuje 140 obszarów ewentualnej współpracy w zakresie obronności. Do końca roku 2009 przygotowywana będzie umowa kooperacyjna, dzięki której stworzy się nową strukturę organizacyjną obejmującą formy współpracy krajów północnych w dziedzinie obronności. Getty Images Patria Focus Magazyn koncernu 3/

12 Łopaty wirnika poszły w ruch Patria jest wiodącym w krajach północnych podmiotem obsługującym śmigłowce należące do wojska i jednostek administracji państwowej. U czestniczymy w dyskusji na temat organizacji obsługi także innego sprzętu lotniczego oraz szkolenia pilotów, zaznacza Jukka Holkeri, dyrektor sektora biznesowego Patria Aviation. A przyszłość wygląda obiecująco. Chcemy ustabilizować i wzmocnić naszą pozycję w obszarze świadczenia usług wsparcia przez cały okres użytkowania śmigłowców. Poszukujemy też nowych miejsc, w których moglibyśmy oferować nasze usługi. Mamy duży potencjał, ale W gronie klientów działu obsługi śmigłowców sektora Aviation są między innymi jeszcze nie udało się nam dopasować harmonogramów. Zdaniem Holkeriego zacieśnianie współpracy krajów północnych przynosi Patrii korzyści głównie przez to, że częściej instytucje państwowe zwracają się Siły obronne krajów północnych. W Finlandii serwisuje się NH90, w Szwecji śmigłowiec Augusta 109 i Verto, w Norwegii śmigłowiec Bell 412, a w Danii EC AS 550. Szwedzka Policja (EC135), Fińska Straż Graniczna (Bell 206 i Bell 412) oraz wielu innych operatorów śmigłowców medycznych. Aviation montuje także śmigłowce NH90, przeznaczone dla Finlandii i Szwecji, oraz silniki RTM322 do tych maszyn na zamówienie Finlandii, Szwecji i Norwegii. Aviation wytwarza też systemy obsługi wyżej wymienionych śmigłowców wspólnie z norweskim partnerem Air Depot Keller (ADK). Getty Images najpierw do podmiotów działających na północy Europy. W ten sposób jesteśmy bardziej widoczni. Ale ostatecznie to konkurencyjność decyduje o kontrakcie. Mamy wrażenie, że tutaj też jesteśmy mocni. Najważniejszym naszym zadaniem jest wsparcie techniczne śmigłowców NH90. Kraje północne to dla Patrii rynek krajowy Harry Ollinen, dyrektor ds. kontaktów z klientami w firmie Land & Armament, uważa obszar nordycki za rynek krajowy. Siły obronne poszczególnych krajów współpracują między innymi poprzez takie fora, jak NORDAC czy NORDSUP. Nordyckie struktury zaopatrzeniowe prowadzą działalność podobnymi metodami. Patria działa elastycznie, w kooperacji z różnymi instytucjami: narodowymi siłami obronnymi i administracją, wykorzystując swoją wiedzę specjalistyczną i potencjał zależnie od potrzeb i sytuacji, a niezależnie od granic, mówi Ollinen. 12 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

13 Unia Zachodnioeuropejska zaleca zakupy europejskie Shutterstock Bezpieczeństwo przestrzeni powietrznej nad stolicą F ińskie Siły Obronne zdecydowały, że dostawcą systemu obrony przeciwlotniczej średniego zasięgu będzie norweska firma Kongsberg Defence & Aerospace AS. Projekt zakupu pocisków przeciwlotniczych obrony przestrzeni powietrznej nad stolicą zakłada udział Patrii, która będzie odpowiadała za produkcję i montaż wyrzutni oraz uczestniczyła w integracji systemu. Umowa wzmacnia pozycję Patrii jako wiodącego fińskiego integratora systemów wojskowych. Raport pt. European armoured vehicles: current programmes kończy się zaleceniem nawiązywania współpracy między europejskimi producentami oraz wybieraniem przez kraje UE I UZE europejskich wyrobów. Fińska parlamentarzystka Tuija Nurmi (partia Kokoomus) wie, jakie wyzwania stoją przed taką współpracą, zwłaszcza jeśli chodzi o pojazdy opancerzone. Posłanka brała udział w przygotowywaniu raportu European armoured vehicles: current programmes, który został zaprezentowany latem w parlamencie Unii Zachodnioeuropejskiej. W gronie przedstawionych tam producentów była również Patria. Analizując kwestie zakupu wyposażenia wojskowego, Tuija Nurmi ma świadomość siły wynikającej z narodo- Tuija Nurmi. wych interesów. Jeśli chodzi o zamówienia poszczególnych krajów, to narodowe interesy przeszkadzają nieco w nawiązywaniu współpracy. A ważne jest, żeby w przyszłości państwa europejskie lepiej współdziałały przy produkcji pojazdów opancerzonych. W ten sposób moglibyśmy między innymi zharmonizować techniczne i operacyjne wymagania i osiągnąć większy sukces na rynkach światowych. Duże znaczenia dla powodzenia tego zagadnienia ma założona w roku 2004 Europejska Agencja Obrony EDA. Zdaniem Nurmi agencja jako organizacja koordynująca integrację obronną krajów UE jest urzędem na właściwym miejscu. Europejska Agencja Obrony znajduje się jednak dopiero na początku długiej drogi, ponieważ środowisko rodzi duże wyzwania. Instytucja ta wykonuje niezbędną pracę na rzecz rozwoju kooperacji. Alina Perälä Patria Focus Magazyn koncernu 3/

14 In Focus Zawieszony pod sufitem miniaturowy samolot bezzałogowy MASS przekazywał obrazy, a w punkcie kierowania ogniem, usytuowanym w namiocie za pojazdem można się było zapoznać z całym systemem. Na targach w Londynie Najważniejszą w tym roku wystawę branży przemysłu obronnego DSEi w Londynie zorganizowano w pierwszej połowie września. W sumie zaprezentowało się tam 1350 wystawców z czterdziestu krajów. Tematem stoiska Patrii było hasło Patria oferuje wszechstronne usługi. Poprzez to hasło Finowie chcieli zaprezentować nie tylko obszerną ofertę, ale także formy współpracy z różnymi podmiotami. Wśród gości znalazły się oficjalne delegacje z ponad dziesięciu państw. A ponieważ znajomość wizerunku Patrii rośnie z roku na rok, oprócz klientów stoisko stale odwiedzają poddostawcy, prasa oraz firmy konkurencyjne. W tym roku zarezerwowane przez Patrię środki na zakup prezentów świątecznych będą przeznaczone na pomoc w zatrudnianiu ludzi młodych. Shutterstock Etyczne wskazówki dotyczące prowadzenia działalności biznesowej Na zorganizowanym w październiku w Helsinkach rocznym zjeździe przedstawicieli organizacji ASD (AeroSpace and Defense Industries Association of Europe) europejscy i amerykańscy przywódcy branży przemysłu lotniczego i obronnego podpisali ogólnoświatowe zobowiązanie, dotyczące etycznych praktyk działania w tej sferze biznesu. Zobowiazanie sygnowali przewodniczący stowarzyszenia Allan Cook oraz prezes amerykańskiego stowarzyszenia producentów na rzecz przemysłu lotniczego AIA (Aerospace Industries Association of America), a także dyrektor naczelny koncernu zbrojeniowego Lockheed Martin Robert J. Stevens. Zgodnie z opiniami przedstawicieli AIA i ASD długotrwałe powodzenie w działaniu na współczesnych rynkach międzynarodowych wymaga przestrzegania etycznych form działania biznesowego oraz wspólnych, nowych i globalnych zasad, polegających miedzy innymi na całkowitym braku tolerancji dla korupcyjnych zachowań oraz określaniu wytycznych dotyczących zachowań doradców, kontrolowania najważniejszych sytuacji kontrowersyjnych i poszanowania tajemnicy handlowej. 14 Patria Focus Magazyn koncernu 3/2009

15 Kierunki Współpraca i zasady gry Rozwijanie i ulepszanie warunków pracy stanowi niezwykle ważny element w dążeniu do osiągnięcia sukcesu na coraz trudniejszych rynkach przemysłu obronnego. Poprawiając warunki i zdolności konkurencyjne, należy rozglądać się szeroko, bez uprzedzeń za korzyściami i mocnymi stronami, które można uzyskać, współpracując z partnerami i działając w sieci kooperacyjnej. Nakłady na rozwój produktu oraz koszty związane z coraz szybciej rozwijającymi się metodami technologicznymi i innowacjami liczone są obecnie w milionach euro. Gdy dostawy realizuje się we współpracy, a każda ze stron specjalizuje się w swojej dziedzinie, inwestycje te mogą być rozłożone i jednocześnie przyczyniamy się do kumulacji wspólnego kapitału kompetencyjnego. We wszystkich latach swojej działalności Patria rozwijała aktywnie współpracę przemysłową i wprowadzała jej ideę do krajów północnych. Nasze nastawienie do spraw związanych z kooperacją wcale się nie zmieniło. Pod wieloma względami kraje nordyckie są podobne, mają zbieżnie interesy, także jeśli chodzi o przemysł obronny. Ciekawe jest obserwowanie rozwoju współpracy na szczeblu politycznym, ponieważ dostępne rozwiązania ze wszystkimi elementami i obszarami współdziałania są ostatecznie zależne również od polityki. Prawdziwa współpraca pozwala na wspólną realizację takich samych programów. Ale to od ambicji przedstawicieli przemysłu zależy, czy fi rmy branżowe będą dążyły do umocnienia pozycji międzynarodowej czy też pozostaną podmiotami krajowymi. Cele współpracy krajów północnych w dziedzinie obronności (Nordic Defence Cooperation) zostały uściślone z początkiem listopada w Helsinkach podczas spotkania ministrów obrony państw nordyckich i bałtyckich. Opracowano wówczas nowy model zarządzania, łączący rozmaite struktury, a noszący nazwę Nordeco, który w przyszłości będzie najważniejszą formą współdziałania na polu obronności. Rozwijanie współpracy krajów północnych w zakresie obronności wpływa istotnie na możliwości działania Patrii. Spośród obecnie produkowanych przez nas wyrobów najbardziej znany na świecie jest pojazd Patria AMV. Bardzo ważne są tu dla nas znakomite referencje, które uzyskały te wozy (w Polsce znane jako rosomaki) podczas realizowania zadań w rzeczywistych warunkach zarządzania kryzysowego. Polscy uczestnicy misji pokojowych w Afganistanie i Czadzie z powodzeniem wykorzystują rosomaki do wykonywania działań zabezpieczania pokoju. Dobre referencje daje także nasz krajowy odbiorca. Takie połączenie oferuje nam bilet wstępu na rynki międzynarodowe. Oceniając nordyckie umiejętności specjalistyczne i możliwości działania, należałoby od czasu do czasu zapytać samych siebie, które obszary przemysłu obronnego są dla nas wspólne, abyśmy moglibyśmy wykupić wyżej wymieniony bilet wstępu. W październiku tego roku z inicjatywy fi ńskiego stowarzyszenia producentów przemysłu obronnego PIA zorganizowano w Helsinkach doroczne zgromadzenie europejskiej organizacji ASD (AeroSpace and Defense Industries Association of Europe). Prawdopodobnie Finlandia nigdy nie widziała tak dużej grupy wpływowych decydentów z branży lotniczo-obronnej, jak podczas wspomnianego zgromadzenia. Wtedy też stały się jasne wyzwania, przed jakimi stoi działający w warunkach globalnej konkurencji europejski przemysł obronny i lotniczy. W związku z tym istotna okazuje się współpraca zarówno krajów północnych, jak krajów członkowskich UE, pozwalająca kontynuować rozwój produktów i zachować konkurencyjność. Podczas spotkania w Helsinkach podpisano także ogólnoświatowe zobowiązanie przestrzegania etycznych metod działania Joint Statement of Adherence umożliwiające sterowanie praktykami stosowanymi w naszej branży. Zobowiązanie to stanowi znakomitą odpowiedź na niemal codziennie podnoszone w społecznej debacie żądanie ustanowienia obowiązujących powszechnie zasad gry. Życzę naszym Czytelnikom miłych i spokojnych chwil świątecznych oraz powodzenia w przyszłym roku. Heikki Allonen dyrektor zarządzający HEIKKI ALLONEN Patria Focus Magazyn koncernu 3/

16 PATRIA DELIVERS PROTECTION AND PERFORMANCE with focus on increasing security through all its solutions. Patria Oyj, Kaivokatu 10 A, FI Helsinki, Finland, Tel , Fax , PL