Zespół do spraw monitoringu wdrażania oraz ewaluacji programów finansowanych z funduszy pomocowych Grant Banku Światowego

Transkrypt

1 Zastosowanie metodologii monitorowania i ewaluacji przewidzianej dla środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności do byłych inwestycji centralnych Zespół do spraw monitoringu wdrażania oraz ewaluacji programów finansowanych z funduszy pomocowych Grant Banku Światowego

2 A. Wprowadzenie Niniejszy raport został przygotowany na podstawie: 1. prac, które wykonano w pierwszej fazie działań Zespołu ds. monitoringu wdrażania i ewaluacji programów finansowanych z funduszy pomocowych UE w Polsce zakończonej przygotowaniem w marcu br. raportu diagnostycznego pt. Inwentaryzacja działań podejmowanych w Polsce w sferze monitoringu funduszy pomocowych ze szczególnym uwzględnieniem funduszy Unii Europejskiej, 2. raportów ekspertów zagranicznych opracowanych w fazie drugiej prac Zespołu dotyczących systemów monitoringu i oceny w Francji, Irlandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii (w szczególności Szkocji), a także Węgier w aspekcie monitoringu środków przedakcesyjnych Unii Europejskiej, jak również raportu cząstkowego pt. System wskaźników monitoringu i oceny środków pomocowych w Polsce, 3.raportu System monitoringu i oceny funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce przyjętego przez Komitet Integracji Europejskiej w dniu opracowań i dokumentów Komisji Europejskiej i rządu polskiego dotyczących systemu wdrażania funduszy strukturalnych i monitorowania pomocy publicznej oraz wykorzystywanych pomocniczo materiałów Banku Światowego, 2

3 B. Założenia generalne 1. Zakres prac dotyczy monitoringu i oceny (ewaluacji) zgodnie z definicjami stosowanymi w Unii Europejskiej 1 : Monitoring jest to element procesu bieżącego zarządzania środkami publicznymi, mający na celu zapewnienie prawidłowości i wydajności wdrażania programów finansowanych z tych środków, poprzez zbieranie wiarygodnych danych o tych programach, porównywanie ich z zakładanymi wskaźnikami oraz podejmowanie przy udziale partnerów samorządowych, gospodarczych i społecznych decyzji o zmianach w tych programach. Ewaluacja jest to ocena realizacji programów pod względem porównania faktycznych rezultatów z planowanymi, szerszego wpływu społeczno-ekonomicznego (impact assessment) oraz porównania poniesionych nakładów z rezultatami (analiza efektywności). 2. Termin inwestycja centralna jest mylący. Sugeruje, że jest to inwestycja, której znaczenie wybiega ponad znaczenie lokalne lub regionalne, a decyzje o przyjęciu jej do realizacji, terminie wykonania oraz wysokości i źródłach finansowania muszą zapadać na szczeblu rządu i parlamentu. W praktyce, dzięki silnemu lobby politycznemu wśród inwestycji centralnych często pojawiały się inwestycje o znaczeniu jedynie lokalnym, bez wpływu na wykonywanie zadań publicznych na szczeblu kraju. Takie postępowanie prowadzi do formalnego przeniesienia odpowiedzialności za daną inwestycję na wysoki poziom administracji publicznej, z pogwałceniem zasady pomocniczości, a często wręcz utrudnia nadzór nad realizacją inwestycji. 3. Błąd powyższy częściowo wyeliminowano po wprowadzeniu drugiej fazy reformy samorządowej. Niektóre inwestycje centralne przekazano do zadań finansowanych z budżetów samorządowych (wojewódzkich i powiatowych) w ramach kontraktów wojewódzkich. 4. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych byłe inwestycje centralne noszą nazwę inwestycji wieloletnich. Są to inwestycje, które są finansowane lub dofinansowywane z budżetu państwa, a ponadto ich okres realizacji przekracza rok budżetowy, a wartość kosztorysowa jest wyższa od kwoty określonej w rozporządzeniu ministra właściwego ds. finansów publicznych, 1 Wg Rozporządzenia Rady Europejskiej nr 1260/1999 z 21 czerwca 1999 roku wprowadzającego ogólne zasady Funduszy Strukturalnych. W ustawie o zasadach wspierania rozwoju regionalnego stosowane jest pojęcie ocena. 3

4 określającym szczegółowe zasady, tryb i terminy opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej. 3. Inwestycje wieloletnie są ujmowane w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej. Wykaz zawiera: nazwę i lokalizację inwestycji, nazwę inwestora, planowane efekty rzeczowe inwestycji, termin rozpoczęcia i zakończenia inwestycji, planowaną wartość kosztorysową inwestycji źródła finansowania inwestycji w podziale na: nakłady finansowane z budżetu państwa, nakłady finansowane z: środków własnych inwestora, kredytu lub pożyczki objętej poręczeniem lub gwarancją Skarbu Państwa, innych źródeł, w tym dotacje od jednostek samorządu terytorialnego i funduszy celowych, nakłady do poniesienia i źródła ich finansowania w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach 4. Ustawa o finansach publicznych wprowadziła również pojęcie programu wieloletniego. Programy wieloletnie mogą być ustanowione wyłącznie w celu realizacji zadań dotyczących: obronności i bezpieczeństwa państwa, ochrony środowiska, rozwoju gospodarki, w tym restrukturyzacji wybranych dziedzin, rozwoju nauki, ochrony ogólnonarodowego dziedzictwa kulturowego. 5. Programy wieloletnie ujmowane są w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej. W wykazie dla każdego programu określa się: nazwę programu, jednostkę organizacyjną realizującą program lub koordynującą jego wykonanie, cel programu, zadania, które mają być sfinansowane z budżetu państwa, 4

5 okres realizacji programu, łączne nakłady, w tym z budżetu państwa, na realizację programu, wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach 6. Należy dążyć do możliwie głębokiego ujednolicenia zasad monitorowania i ewaluacji programów finansowanych lub dofinansowywanych jedynie ze środków polskich z zasadami dotyczącymi programów finansowanych lub dofinansowywanych z funduszy pomocowych. Każde odstępstwo od jednolitych zasad monitorowania i ewaluacji wymaga szczegółowego uzasadnienia. Mnogość odmiennych zasad prowadziłoby do skomplikowania pracy administracji publicznej, podniosło koszty szkoleń pracowników i prowadzenia monitoringu i ewaluacji, a ponadto utrudniło porównywalność efektywności realizacji programów finansowanych środkami pochodzącymi z różnych źródeł finansowania. 7. Oprócz byłych inwestycji centralnych monitoringiem i ewaluacją należy objąć nowe inwestycje wieloletnie i programy wieloletnie. W dalszej części raportu, jeśli nie będzie to specjalnie zaznaczone, monitoring i ewaluacja będą się odnosiły zarówno do byłych inwestycji centralnych jak również do inwestycji i programów wieloletnich. 8. Monitoring obejmuje zarówno monitoring rzeczowy, będący elementem zarządzania poprzez cele określone w programach operacyjnych, jak i monitorowanie wskaźników finansowych będących funkcją zarządzania finansowego programami. 9. Nieodłącznym elementem monitorowania postępów realizacji programów jest ocena skuteczności podejmowanych działań, zarówno na podstawie określonych wskaźników rzeczowych, osiągniętego wyniku finansowego, jak i oceny sprawności systemu administracyjnego uruchamiania środków budżetowych. 10. System monitoringu i ewaluacji musi być przejrzysty i kwantyfikowalny. Służy do informowania społeczeństwa o postępach programów i ich efektach. Umożliwia także publiczną ocenę efektywności pracy instytucji publicznych zaangażowanych w proces programowania i wdrażania działań rozwojowych. 11. System monitoringu i ewaluacji musi być powszechny i elastyczny. Powszechność systemu oznacza, że jego podstawowe zasady i reguły są stosowane w jednolitym systemie obejmującym wszystkie fundusze publiczne w miarę możliwości zarówno krajowe jak i zagraniczne. 5

6 Elastyczność systemu oznacza, że może być on uzupełniany przez instytucje zarządzające poszczególnymi programami rozwojowymi o dodatkowe elementy oraz istnieje możliwość zmian i dostosowań jego zasad na podstawie przeprowadzanych okresowo analiz i ocen skuteczności działania samego systemu. 12. Ze względu na brak doświadczeń w kompleksowym monitorowaniu wydatków publicznych w Polsce, zasady wypracowane dla monitorowania i oceny funduszy UE powinny stopniowo zostać rozciągnięte na wszystkie wydatki publiczne przeznaczane na działania rozwojowe i modernizacyjne w Polsce. System instytucjonalny dotyczący krajowych środków publicznych powinien być tworzony komplementarnie do systemu instytucjonalnego funkcjonującego dla monitorowania i oceny funduszy EU. C. System instytucjonalny monitorowania i ewaluacji byłych inwestycji centralnych 13. Obowiązek bieżącego nadzorowania realizacji inwestycji centralnych spoczywa na dysponencie środków budżetowych, wskazanym w załączniku do ustawy budżetowej. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych dysponenci części budżetowych sprawują nadzór i kontrolę nad całością gospodarki finansowej podległych im jednostek organizacyjnych i w tym celu, nie rzadziej niż raz na kwartał dokonują okresowych ocen m.in.: wykorzystania dotacji udzielonych z budżetu państwa, realizacji zadań finansowanych z budżetu państwa oraz podejmują, w razie potrzeby, działania zmierzające do prawidłowego wykonania budżetu. 14. Przedmiotem ocen, zgodnie z ustawą, jest m.in.: zgodność wydatków z planowanym przeznaczeniem, prawidłowość wykorzystania środków finansowych, w tym zakres zrealizowanych zadań, wysokość i terminy przekazywania dotacji 15. Dokładny sposób dokonywania okresowych ocen ustala dysponent części budżetowej. Brak jest upoważnienia ustawowego dla ministra właściwego ds. finansów publicznych do wydania rozporządzenia, które wprowadziłoby powszechne zasady i formy okresowych ocen realizacji inwestycji centralnych. Tym bardziej zasadne wydaje się przyjęcie jako zasady wykorzystanie systemu monitorowania i ewaluacji funduszy UE. 6

7 16. Dlatego instytucja zarządzająca Podstawami Wsparcia Wspólnoty ( Ministerstwo Gospodarki wg koncepcji zawartej w raporcie System monitoringu i oceny funduszy strykturalnych i Funduszu Spójności w Polsce ) powinna oprócz swych podstawowych zadań wykonywanych na rzecz funduszy UE, pełnić podobną rolę związaną z realizacją inwestycji centralnych. 17. Trudno sobie wyobrazić, że dwa ośrodki, nawet ściśle współpracujące ze sobą, zajmują się oddzielnie polityką strukturalną kraju, w zależności od źródła pochodzenia środków. Należy doprowadzić do wspólnej dyskusji o programach ważnych dla rozwoju Polski bez względu na to czy będą finansowane z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, czy też jako inwestycje wieloletnie i programy wieloletnie jedynie ze środków krajowych. Również takie rozwiązanie organizacyjne gwarantuje maksymalne ujednolicenie procedur i dokumentacji obowiązujących na etapie programowania, weryfikacji, realizacji i rozliczenia po zakończeniu programów. 18. Bolączką inwestycji centralnych jest brak krytycznego podejścia do ich programowania. Nie należą do wyjątku inwestycje, których okres realizacji zostaje wydłużony o ponad 100% w stosunku do planowanego, a koszt wykonania jest systematycznie powiększany im bliżej terminu zakończenia inwestycji. W efekcie, ze względu na brak możliwości finansowych, realizacja inwestycji przeciąga się na kolejne lata budżetowe co powoduje dalszy wzrost kosztów inwestycji i bezproduktywne zamrożenie kapitału w inwestycjach w toku, bez osiągnięcia założonych efektów funkcjonalnych. 19. Dla uporządkowania tej sytuacji niezbędne jest drastyczne zaostrzenie oceny ex-ante. Obecnie obowiązujące procedury są nieefektywne czego dowiodła praktyka ich stosowania. Tym bardziej należy w przypadku inwestycji centralnych posiłkować się procedurami obowiązującymi w przypadku funduszy UE. 20. W przypadku inwestycji centralnych odpowiednikiem instytucji płatniczej dla funduszy UE powinni być dysponenci części budżetowych ze względu na ich ustawowe uprawnienia do kontroli i nadzoru wydatkowania środków budżetowych w granicach kwot zapisanych w ustawie budżetowej oraz prawo do blokowania wydatków budżetowych w przypadku stwierdzenia niegospodarności, opóźnień w realizacji zadań, nadmiaru posiadanych środków, naruszeniu zasad gospodarki finansowej. Blokowanie oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku budżetowego zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków. 7

8 21. W celu zapewnienia przejrzystości i poprawności realizacji inwestycji centralnych niezbędne jest utworzenie kompleksowego systemu audytu i kontroli. System ten musi być zgodny z systemem monitoringu i oceny funduszy UE oraz dotyczyć wszystkich poziomów zarządzania. 22. Instytucje zarządzające poszczególnymi inwestycjami centralnymi powinny m.in. odpowiadać za: przygotowanie systemu zbierania danych finansowych i rzeczowych, które posłużą do przygotowania wskaźników monitorowania i oceny, według których na etapie realizacji oceniany będzie postęp i efektywność inwestycji, przygotowanie okresowych raportów na temat przebiegu wdrażania inwestycji, przygotowanie oceny wstępnej (ex-ante evaluation) inwestycji, dokonanie oceny w połowie okresu programowania (mid-term evaluation) i po jego zakończeniu (ex-post evaluation), zagwarantowanie, że wszystkie instytucje biorące udział w realizacji inwestycji zachowują oddzielny system księgowania, gwarantujący przejrzystość środków przeznaczanych na inwestycje centralne, zagwarantowanie prawidłowości operacji finansowych w ramach pomocy w szczególności poprzez wdrożenie systemu kontroli wewnętrznych, zagwarantowanie stosowania obowiązujących zasad zawierania kontraktów publicznych oraz przekazywania informacji o nich, przygotowanie rocznego raportu o nieprawidłowościach. 23. Instytucja zarządzająca koordynuje i sprawdza wydatki instytucji wdrażających oraz potwierdza je wobec instytucji płatniczej, przeprowadza także bezpośrednią kontrolę w instytucjach wdrażających dotyczącą przynajmniej 5% wszystkich wydatków na reprezentatywnej próbie. 24. Instytucjami zarządzającymi winny być właściwe dla danej inwestycji ministerstwa lub wojewodowie. Oczywiście w przypadku inwestycji centralnych o znaczeniu regionalnym swoją rolę do odegrania ma również samorząd wojewódzki. Do niego należą funkcje polegające na programowaniu działań rozwojowych 8

9 25. Inwestycje centralne powinny być włączone do zestawu programów objętych pracą odpowiednich komitetów monitorujących sektorowych lub regionalnych. Wynika to z ogólnego podejścia wzajemnego uzupełniania się działań rozwojowych finansowanych ze środków europejskich i polskich. Takie umiejscowienie inwestycji centralnych wymusi stosowanie tych samych lub podobnych zasad wyboru inwestycji, zasad ich realizacji i odbioru efektów końcowych jakie są stosowane wobec programów europejskich. W przypadku gdyby ze względów formalnych nie było możliwe wykorzystanie Komitetów monitorujących fundusze europejskie (ze względu na sprzeciw UE) należy stworzyć komitety bliźniacze, koniecznie w tym samym składzie osobowym za wyjątkiem przedstawicieli UE. Kompetencje i zasady funkcjonowania takich bliźniaczych komitetów powinny być identyczne z kompetencjami komitetów monitorujących fundusze europejskie. Jedynie adresatem raportów komitetów w miejsce Komisji Europejskiej powinien być Minister Gospodarki (Minister Finansów) przedyskutować 26. Obowiązkowo inwestycje centralne powinny być przedmiotem zainteresowania komitetu monitorującego działania regionalne, który pełniłby rolę koordynacyjną pomiędzy wszystkimi programami regionalnymi i umożliwiłby koordynację działań z zakresu polityki krajowej realizowanej poprzez kontrakty z działaniami finansowanymi za pomocą środków europejskich. 27. W ramach systemu funduszy strukturalnych występują dwa typy beneficjentów końcowych - beneficjenci końcowi, którzy są ostatecznymi odbiorcami usług i inwestycji lub też jednostki wdrażające (czasem zwane także jednostkami pośredniczącymi), które są odpowiedzialne za zlecanie końcowemu odbiorcy (w drodze przetargu lub konkursu) realizacji projektu inwestycyjnego lub wykonania usługi lub też bezpośrednio udzielanie odbiorcom pomocy przez daną instytucję (na zasadzie grantu globalnego). W przypadku inwestycji centralnych ten drugi typ beneficjenta nie występuje. Środki finansowe są przekazywane bezpośrednio inwestorowi bez pośrednictwa innych jednostek. Oczywiście inwestorem może być np. samorząd powiatowy (inwestycja dotyczy zadań ustawowych tego samorządu), a inwestorem bezpośrednim może być jednostka budżetowa tego samorządu. W tym przypadku beneficjentem końcowym jest samorząd powiatowy i on odpowiada przed instytucją zarządzającą i płatniczą za całość dokumentacji związanej z inwestycją oraz za prawidłowy przebieg jej realizacji. Jednostka budżetowa pełni jedynie jednostki wykonawczej o charakterze pomocniczym. 28. Beneficjenci końcowi przechowują dokumentację i przygotowują raporty dla instytucji zarządzających. W związku z tym beneficjenci muszą także stosować jednolite zasady monitoringu, zarówno finansowego jak i rzeczowego, ograniczonego do niektórych wskaźników 9

10 przedstawiać informacje i raporty w formacie ustalonym przez Ministra Gospodarki w uzgodnieniu z Ministrem Finansów. 29. Zasady monitoringu rzeczowego i finansowego inwestycji centralnych powinny być takie same jak obowiązujące dla programów finansowanych z funduszy strukturalnych. D. Kadry monitoringu i ich przygotowanie 30. Dla prowadzenia efektywnego monitorowania i oceny wykorzystania środków budżetowych na finansowanie inwestycji centralnych niezbędne jest wykorzystanie kadry przygotowywanej do monitorowania i ewaluacji funduszy strukturalnych. Dotychczasowe kłopoty z właściwą realizacją inwestycji centralnych w dużej mierze wynikają z braku przygotowania kadr do prowadzenia monitorowania rzeczowego i finansowego inwestycji. Należy zaznaczyć, że straty jakie ponosi budżet państwa, wynikające ze znacznego wydłużenia okresu realizacji inwestycji oraz nie uzyskanie planowanych efektów rzeczowych z pewnością przekraczają niezbędne wydatki na zwiększenie liczby etatów, z przeznaczeniem na wzmocnienie zespołów prowadzących ocenę realizacji inwestycji oraz przeprowadzenie stosownych szkoleń dla wszystkich osób zajmujących się monitoringiem i ewaluacją. 31. Warunkiem umożliwiającym wykorzystanie tych samych kadr dla monitorowania i ewaluacji zarówno programów współfinansowanych ze środków europejskich jak i inwestycji centralnych jest konsekwentne dążenie do ujednolicenia, dla obu typów zadań, zasad, trybu i formy dokumentacji monitorowania i ewaluacji. E. Wskaźniki monitorowania i oceny 32. Wskaźniki monitoringu i oceny służą mierzeniu postępu realizacji inwestycji centralnych oraz ocenie ich efektywności zarówno w ujęciu rzeczowym jak i finansowym. 33. Jako bezwzględną zasadę należy przyjąć przygotowywanie wskaźników, jeśli to możliwe skwantyfikowanych, na etapie przygotowania poszczególnych projektów inwestycji centralnych, a dokładniej muszą być proponowane przez przyszłych beneficjentów na etapie przygotowywania wniosków o wsparcie ze środków budżetowych. Oczywiście wskaźniki powinny być weryfikowane przez odpowiednie instytucje zarządzające a ich przydatność do monitorowania i ewaluacji może mieć wpływ na wyboru projektów. 10

11 34. W przypadku byłych inwestycji centralnych, których czas zakończenia przekracza rok 2004, warto w przypadku braku wskaźników lub nieprzydatności obowiązujących wskaźników, uzupełnić je o takie, które pozwolą uprościć monitorowanie tych inwestycji. Podstawą odniesienia dla konstrukcji systemu wskaźników jest lista rekomendowanych wskaźników Komisji Europejskiej. 35. Uzupełnianie zestawu wskaźników podstawowych o wskaźniki dodatkowe powinno następować poprzez uwzględnienie wymogów wynikających potrzeb instytucji zarządzających i beneficjentów. Wskaźniki te powinny nawiązywać swoją logiką do wskaźników podstawowych, pozostawiając jednocześnie swobodę instytucjom zarządzającym programami operacyjnymi do uzupełniania podstawowej listy wskaźników w zależności od ich specyficznych potrzeb. 36. Kryteria doboru wskaźników muszą uwzględniać reguły rekomendowane przez Komisję Europejską (trafność, stosowność, dostępność, wiarygodność, mierzalność, porównywalność). 37. Podstawowa lista wskaźników oraz zasady ich stosowania powinny zostać określone prawnie i nadzorowane przez instytucję zarządzającą (ministerstwo Gospodarki). Lista ta powinna zostać opracowana we współpracy z GUS, a wyjściowa baza danych dla wskaźników powinna być powszechnie dostępna. W miarę potrzeb lista wskaźników będzie mogła być uzupełniana przez poszczególne instytucje zarządzające po uzgodnieniu z Ministerstwem Gospodarki. 38. Obok listy wskaźników bardzo istotną sprawa jest także przygotowanie przez Ministra Gospodarki jednolitej wykładni pojęć i definicji wykorzystywanych w monitoringu. Różne rozumienie pojęć używanych w monitoringu przez poszczególne instytucje zarządzające może być przyczyną niskiego stopnia wykorzystywania systemu monitoringu i oceny do zarządzania programami. F. Raporty i sprawozdania 39. Jako zasadę należy stosować bieżące przekazywanie informacji dotyczących płatności, przetargów i kontraktów od beneficjentów do instytucji płatniczej. Powinny być one poświadczane przez instytucję zarządzającą. 11

12 40. Można jednak założyć, w przypadku mniejszych sum np. nie przekraczających limitu ustalonego przez ministra właściwego ds. finansów publicznych, domniemanie prawidłowości jeśli nie będzie sprzeciwu ze strony instytucji zarządzającej po otrzymaniu dokumentów, instytucja płatnicza uznaje wydatek automatycznie. Zagadnienia te należy uregulować poprzez przygotowanie wytycznych w tym zakresie przez Ministerstwo Finansów. 41. W celu ograniczenia kosztów monitorowania i ilości pracy, sprawozdania instytucji wdrażających nt. postępów realizacji rzeczowych efektów powinny być przekazywane kwartalnie do jednostek zarządzających, które na tej podstawie powinny przygotowywać kwartalne raporty dotyczące realizacji programów, przedstawiane komitetom monitorującym, oraz instytucji płatniczej. Komórki odpowiedzialne za monitorowanie inwestycji centralnych powinny przygotowywać kwartalne i roczne raporty z postępów realizacji inwestycji. G. Baza danych 42. Dla sprawnego monitorowania postępów i umożliwienia wiarygodnej oceny podejmowanych przedsięwzięć rozwojowych należy dane dotyczące inwestycji centralnych wprowadzić jako podzbiór do bazy danych umożliwiającej w jednolitym systemie monitorowanie wszystkich funduszy strukturalnych, a także Funduszu Spójności. 43. Baza danych powinna działać w oparciu o system przesyłu i dostępu do informacji zapewniający maksymalne zabezpieczenie przed nieautoryzowanym dostępem i wykorzystaniem danych. Wymóg poufności danych wynika z konieczności gromadzenia danych finansowych dotyczących inwestycji o znacznej wartości, gromadzenia danych o przetargach, realizowanych kontraktach, o złożonych wnioskach, itp. 44. Informacje dotyczące płatności (na podstawie faktur) powinny być wprowadzane na bieżąco przez instytucje wdrażające, natomiast zweryfikowane przez instytucje zarządzające i komitety monitorujące sprawozdania oraz raporty nt. postępów realizacji zadań w układzie kwartalnym i rocznym. 45. Baza danych powinna generować dwa rodzaje raportów: finansowe oraz na temat rzeczowych postępów wdrażania inwestycji. Raporty finansowe powinny zawierać informacje na temat wartości i harmonogramu wdrażania przetargów, kontraktów oraz harmonogramu płatności, a także podstawowe informacje na temat efektów realizowanych inwestycji. 12

13 H. Koszty monitoringu 46. Należy przyjąć zasadę, że koszt monitorowania inwestycji centralnych nie może przekraczać kosztu monitorowania programów finansowanych z udziałem środków europejskich, czyli 1 2 % wartości kosztorysowej inwestycji. 47. Przyjęcie możliwie identycznych zasad monitorowania inwestycji centralnych i programów europejskich spowoduje znaczne zmniejszenie kosztów przygotowania procedur, dokumentacji, wskaźników monitorowania, formularzy sprawozdań, bazy danych. 13

14 14