Wpływ rodzaju żywienia na proces leczenia chorych z nowotworami głowy i szyi

Transkrypt

1 Lek., lek. stom. Aldona Chloupek Wpływ rodzaju żywienia na proces leczenia chorych z nowotworami głowy i szyi STRESZCZENIE Wprowadzenie: Stopień odżywienia coraz częściej wskazywany jest jako jeden z głównych czynników prognostycznych, które wpływają na przeżycie chorych onkologicznych. Stan odżywienia ma także istotne znaczenie w kontekście wyników leczenia chirurgicznego, niezależnie od samego rodzaju operacji. Wykazano, że chorzy z niskim indeksem BMI wymagają dłuższego okresu pobytu w szpitalu ze względu na utrudnione gojenie ran, powikłania i gorszą jakość życia. W literaturze dotyczącej żywienia przemysłowego jest wiele danych i informacji na temat tego żywienia w onkologii ogólnej brak jest natomiast standardów postępowania żywieniowego u chorych z nowotworami głowy i szyi. Dlatego, też tak istotne jest dokładne przeanalizowanie problemu żywienia klinicznego w nowotworach głowy i szyi oraz ocena ewentualnych korzyści wynikających z tego leczenia dla praktycznego postępowania chirurgów zajmujących się onkologią górnego odcinka przewodu pokarmowego. Żywienie przemysłowe jest coraz szerzej stosowane w leczeniu chorych niedożywionych i zagrożonych niedożywieniem. Nie bez znaczenia jest również fakt, iż wdrożenie żywienia dietą przemysłową wymaga nakładów finansowych poniesionych na zakup nie tylko samych mieszanek ale również specjalistycznego sprzętu do żywienia, jak również przeszkolenia personelu. Biorąc to pod uwagę, jak również fakt, iż w Klinicznym Oddziale Chirurgii Czaszkowo-Twarzowo-Szczękowej Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej żywienie przemysłowe stosowane jest od 2013 roku postanowiono dokonać retrospektywnej analizy chorych leczonych w oddziale z powodu nowotworów głowy i szyi i ocenić wpływ żywienia klinicznego na ich leczenie. Cel pracy Zasadniczym celem niniejszej pracy jest porównanie wpływu żywienia przemysłowego i żywienia dietą szpitalną płynną wysokobiałkową u chorych z nowotworami głowy i szyi na proces leczenia i przebieg pooperacyjny. 1

2 Realizując ten cel oceniano: 1. Czy rodzaj żywienia wpływa na zmiany parametrów morfologicznych i biochemicznych krwi? 2. Czy rodzaj żywienia wpływa na czas pobytu chorego onkologicznego w oddziale szpitalnym? 3. Czy rodzaj żywienia wpływa na występowanie powikłań pooperacyjnym? Materiał i metoda Badaniami objęto 149 chorych, 90 mężczyzn (60,4%) i 59 kobiet (39,6%) którzy w latach poddani zostali zabiegom operacyjnym z powodu nowotworów w obrębie głowy i szyi, przede wszystkim nowotworów języka i dna jamy ustnej. Średni wiek chorych wynosił 64,5 lat. Kryteria włączenia do badania obejmowały takie czynniki jak: rozpoznanie C01 z grupera JGP. Byli to chorzy, u których wykonano usunięcie guza, rekonstrukcję płatem oraz usunięcie węzłów chłonnych szyi. Chorzy w okresie okołooperacyjnym nie mieli podawanych preparatów krwi oraz albumin. Powyższą grupę 149 chorych podzielono na dwie jednorodne grupy.: pierwszą grupę stanowiło 87 chorych, którzy w okresie okołooperacyjnym żywieni byli wysokobiałkową płynną dietą szpitalną o wartość energetycznej 2000 kcal na dobę, podawaną w bolusach ml 3 razy na dobę przez sondę żołądkową (grupa DSz). drugą grupę stanowiło 62 chorych, którzy w okresie okołooperacyjnym żywieni byli dietą przemysłową o wartości energetycznej kcal/kg masy ciała podawaną w bolusach ml 5-6 razy na dobę przez sondę żołądkową lub przez PEG (grupa DP). U wszystkich chorych oceniano wiek chorych, płeć, masę ciała, wzrost, czas pobytu w szpitalu, wynik badania histopatologicznego, zaawansowanie, lokalizację i wielkości usuniętego guza, rodzaju operacji resekcyjnej i rekonstrukcyjnej oraz powikłania pooperacyjne. Analizowano także wyniki badań krwi RBC, WBC, HGB, HCT, MCV, stężenia kreatyniny, albumin, białka całkowitego, LDL, HDL, TG, ALT, AST, glukozy. Badania te wykonywane były w okresie przed zabiegiem operacyjnym i przed wypisem ze szpitala. Kwalifikacje do żywienia oraz rodzaj żywienia chorych uzyskano na podstawie kart SGA i kart żywieniowych. Uzyskane dane zostały poddane analizie statystycznej przy użyciu pakietu STATISTICA 6pl dla p=0,05. 2

3 Wyniki Uzyskane wyniki wskazują, że badane grupy chorych były do siebie zbliżone pod względem liczebności (62 osoby- grupa DP i 87 osób grupa DSz), udziału w nich kobiet i mężczyzn (mężczyźni stanowili 59,8%- grupy DSz i 61,3%- grupy DP), wieku (67,7 lat - grupa DSz i 62,5 lat - grupa DP). W grupie DSz wszyscy chorzy byli odżywiani przez sondę. W grupie DP 64,5% chorych żywiona była poprzez sondę, a kolejne 33,9% żywionych było poprzez PEG. U 1 osoby konieczne było włączenie żywienia obu metod, początkowo z wykorzystaniem sondy żołądkowej a później PEG. Obserwowano po zabiegu spadek wartości krwinek czerwonych, hemoglobiny i HCT, ale nie były to spadki, które wymagałyby przetoczenia krwi. Porównanie wyników badań morfologicznych i biochemicznych krwi nie wykazało statystycznie istotnych różnic w obu grupach chorych, zarówno przed jak po zabiegu. Średni czas pobytu w oddziale szpitalnym w grupie DP wynosił 13,6 dnia, a w grupie DSz 12,9 dnia i nie były to różnice statycznie istotne. W przypadku zdecydowanej większości chorych z grupy DSz nie stwierdzono żadnych powikłań po przeprowadzonym zabiegu chirurgicznym. U 4 chorych (4,4%) stwierdzono martwicę ran pooperacyjnych. U 2 chorych (2,3%) po przeprowadzonym zabiegu doszło do częściowej martwicy skórno-mięśniowego płata szyjnego użytego do rekonstrukcji oraz przetoki pomiędzy jamą ustną a okolicą podżuchwową. W grupie chorych DP u zdecydowanej większości osób nie stwierdzono żadnych powikłań po zabiegu operacyjnym. U 1 chorego (1,6%) stwierdzono perforację przewodu pokarmowego po założeniu PEG oraz utrzymujące się krwawienie z jamy ustnej. Liczba powikłań pozabiegowych w grupie chorych zakwalifikowanych do grupy DSz była statystycznie istotnie (p<0,01) wyższa niż liczba powikłań stwierdzonych w grupie DP. Wnioski 1. Nie wykazano istotnego wpływu rodzaju żywienia na parametry morfologiczne i biochemiczne krwi w badanych grupach chorych. 2. Nie wykazano wpływu rodzaju żywienia na czas pobytu chorego w szpitalu 3. Zastosowanie żywienia przemysłowego u chorych z nowotworami głowy i szyi może przyczynić się w sposób istotny do zmniejszenia powikłań pooperacyjnym. Liczba, rodzaj oraz częstość występowania powikłań pooperacyjnych u żywionych mieszankami przemysłowymi jest wyraźnie niższa niż u żywionych dietą szpitalną. 3

4 MD DD Aldona Chloupek,, The influence of the type of feeding on the healing process of patients with head SUMMARY and neck cancer Introduction The level of nutrition is increasingly indicated as one of the main prognostic factors, influencing the survival rate of oncology patients. It is also important in the context of the success rate of surgical treatment, regardless of the type of operation. It has been shown that patients with low BMI require a longer hospital stay due to impaired wound healing and complications, and thus suffer a poorer quality life. In the literature concerning commercial nutrition, there is a lot of data and information on nutrition in general oncology, but there are practically no nutritional standards for patients with head and neck cancer. Therefore, thorough analysis of the approach to clinical nutrition in head and neck oncology is required, to assess its potential benefits, so it could be implemented by surgeons of the upper gastrointestinal duct. Commercial nutrition is increasingly being used as a form of treatment for both the patients with malnutrition and at the risk of malnutrition. The introduction of commercial nutrition on a wide scale is cost dependent and involves the expenses of both the nutritional formulas, specialist equipment for its administration, and specialist staff training, for the ones who lead and monitor it. Having all of the above in mind, as well as the fact that in the Clinical Department of Cranio-Maxillofacial Surgery of the ENT Clinic, commercial nutrition was being used since year 2013, it was decided to retrospectively analyses the medical histories of the head and neck cancer patients treated in the Department, and attempt to assess the influence of clinical nutrition on the treatment outcomes of these patients. Aim The main objective of this study was to compare the influence of the commercial nutrition formulas and hospital prepared liquid high protein diet on the process of treatment, and postoperative recovery of patients with head and neck cancer. Attempting to achieve the above objective, the following was being assessed: 4

5 1. Whether the type of nutrition has influence on laboratory blood tests, including complete blood count and biochemical analysis. 2. Whether the type of nutrition influences the length of hospitalization for the oncology patient 3. Whether the type of nutrition affects the occurrence of postoperative complications. Materials and method The analysis included 149 patients, 90 men (60.4%) and 59 women (39.6%) who underwent surgery for head and neck cancer, primarily oral malignancies of the tongue and the floor of the mouth, between years The median age of the patients was 64.5 years. Criteria for inclusion in the study were: C01 diagnosis from the JGP group. These were patients who had undergone tumor resection, flap reconstruction, and cervical lymph nodes removal. These patients, in the perioperative period, received no blood or albumin products. The above group of 149 patients was divided into two homogenous groups: The first group consisted of 87 patients who, in the perioperative period, were administered a high-protein liquid hospital diet with a daily energy intake of 2000 kcal per day, receiving ml 3 times daily via a gastric tube (DSz group). The second group comprised of 62 patients who, in the perioperative period, were administered a commercial nutrition formula, with an energy value of kcal / kg body mass, receiving ml 5-6 times daily via a gastric tube or PEG (DP group). The patients' age, sex, body weight, height, length of hospital stay, histopathological examination, disease advancement, location and size of the tumor removed, type of resection and reconstruction surgery, and postoperative complications were evaluated. Blood samples of RBC, WBC, HGB, HCT, MCV, creatinine, albumin, total protein, LDL, HDL, TG, ALT, AST, glucose were also analyzed. These laboratory samples were performed before surgery and upon discharge from the hospital. Patients were qualified for nutrition on the basis of SGA cards and nutrition cards. Calculations and statistical analysis were carried out using STATISTICA software 6pl package for a= 0,05. Results The results showed that the examined groups were similar in size (62 persons DP and 87 DSz group), and in terms of population count of men and women 59.8%, DSz and 61.3% - DP groups), as also the age (67.7 years - DSz group and 62.5 years - DP group). 5

6 In the DSz group, all patients were nourished via a gastric tube. In the DP group, 64.5% of the patients were fed via a gastric tube and another 33.9% were fed via PEG. In one patient, it was necessary to integrate both methods of feeding, initially using a gastric tube and then PEG. Postoperatively total red blood cell count, haemoglobin and HCT parameters dropped, but the levels maintained did not require blood transfusions. Comparison of morphological and biochemical results of blood did not show statistically significant differences in between groups of patients, both before and after the surgery. Mean duration of hospital stay in the DP group was 13.6 days, and in the DSz group was 12.9 days, and these were not statistically significant differences. In the majority of DSz patients, no complications were observed after surgery. In four patients (4.4%) postoperative wound healing was impaired and involved necrosis. In 2 patients (2.3%), the cutaneo-muscular cervical flap, used for reconstruction of the postresection defect, partially necrotized. In the DP group the majority of patients did not have any complications after surgery. One patient (1.6%) had perforation of the gastrointestinal tract after PEG insertion and persistent bleeding from the oral cavity. The number of postoperative complications in the DSz group was statistically significantly(p <0.01) higher than the number of complications found in the DP group. Conclusions 1. There was no significant effect of diet on morphological and biochemical parameters of blood in the studied groups of patients. 2. The effect of the type of nutrition on the patient's length of stay in the hospital has not been demonstrated. 3. The use of commercial nutrition in patients with head and neck cancer can contribute significantly to the reduction of postoperative complications. The number, type and prevalence of postoperative complications in patients administered commercial nutritional formulas, is clearly lower than in those on the hospital diet. 6