Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób

Transkrypt

1 Trwałość budynków Pojęcie trwałości konstrukcji związane jest z okresem jej pracy. W zależności od wartości technicznej budynku ustala się umownie trzy klasy długowieczności konstrukcji: I klasa okres eksploatacyjny dłuższy niż 100 lat, II klasa okres eksploatacyjny w granicach lat, III klasa okres eksploatacyjny w granicach lat. Okres eksploatacyjny poniżej 20 lat odnosi się do budynków tymczasowych. Wyposażenie budynków zużywa się wcześniej, a ponadto w miarę postępu technicznego, powinno być wymieniane. W związku z powyższym wprowadza się termin moralnego zużycia budynku". Na trwałość konstrukcji wpływają: właściwe rozwiązania konstrukcyjne, sumienne wykonanie, dbałość użytkowników o powierzone im obiekty budowlane oraz należyta ich eksploatacja i konserwacja. Należy również brać pod uwagę możliwość powstania pożaru i w związku z tym przewidzieć odpowiednie środki przeciwpożarowe (przegrody przeciwpożarowe, powłoki przeciwogniowe itp.). Ochrona przeciwpożarowa budynków Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający w razie pożaru zgodnie z Dz U nr 75 poz. 690 z 12 kwietnia : 1) nośność konstrukcji przez czas wynikający z rozporządzenia, 2) ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu w budynku, 3) ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na sąsiednie budynki, 4) możliwość ewakuacji ludzi, a także uwzględniający bezpieczeństwo ekip ratowniczych. Budynki oraz części budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, stanowiące odrębne strefy pożarowe, określane jako ZL, zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii zagrożenia ludzi: Budynki, ich części lub pomieszczenia ze względu na ich funkcję kwalifikuje się do kategorii zagrożenia ludzi: 1) ZL I - budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób, 2) ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, 1

2 3) ZL III - szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których może przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne podobne, 4) ZL IV - budynki mieszkalne, 5) ZL V - archiwa, muzea i biblioteki. Klasa odporności pożarowej W celu określenia wymagań dla wyrobów budowlanych stanowiących elementy składowe obiektów budowlanych wprowadzono w przepisach techniczno-budowlanych pięć klas odporności pożarowej budynków i oznaczono je literami A, B, C, D, E. Klasa odporności pożarowej budynku zależy od przeznaczenia, liczby kondygnacji, wysokości i obciążenia ogniowego budynku lub strefy pożarowej. Ustalania odporności pożarowej dla budynku należy dokonać na podstawie tabeli Tabela 1. Odporność pożarowa budynków Klasa odpornoś Budynki produkcyjne l ci magazynowe pożarowej A Budynki o maksymalnym obciążeniu ogniowym strefy pożarowej ponad 4000 MJ/m 2 B Budynki o maksymalnym obciążeniu strefy pożarowej ponad 2000 MJ/m 2 do 4000 MJ/m 2 oraz budynki wysokie i wysokościowe o maksymalnym obciążeniu ogniowym strefy pożarowej do 2000 MJ/m 2 Budynki zliczane do kategorii zagrożenia ludzi ZL - a) budynki liczące powyżej 2 kondygnacji kategorii ZŁ l, ZŁ II izlv, b) budynki wysokie i wysokościowe kategorii ZL III. c) budynki wysokościowe kategorii ZLIV. C D E Budynki średniowysokie o maksymalnym obciążeniu ogniowym strefy pożarowej do 2000 MJ/m 2 oraz budynki niskie o maksymalnym obciążeniu ogniowym strefy pożarowej ponad 1000 do 2000 MJ/m 2 Budynki niskie o maksymalnym obciążeniu ogniowym strefy pożarowej do MJ/m 2 Budynki jednokondygnacyjne o maksymalnym obciążeniu ogniowym strefy pożarowej do 500 MJ/m 2 a) budynki dwukondygnacyjne kategorii: ZL l, ZL II i ZL V, b) budynki powyżej 2 kondygnacji niskie i średniowysokie kategorii ZL III, c) budynki powyżej 3 kondygnacji niskie, średniowysokie i wysokie kategorii ZL IV. a) budynki jednokondygnacyjne kategorii ZL II, b) budynki do 2 kondygnacji kategorii ZL III, c) budynki trzykondygnacyjne kategorii ZL IV. a) budynki jednokondygnacyjne z elementów nierozprzestrzeniających ognia kategorii: ZL l i ZLII, b) budynki do dwóch kondygnacji kategorii ZL IV. 2

3 Klasa odporności ogniowej, jest to określona czasem cecha charakteryzująca odporność ogniową elementu budynku. Jest ona symbolem literowo-cyfrowym, w którym litera lub litery oznaczają kryterium lub kryteria podstawowe i/lub uzupełniające a dwu- lub trzycyfrowa liczba oznacza wyrażoną w minutach odporność ogniową np: 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240, 360. Kryteria podstawowe klasy odporności ogniowej R czas - klasa wyrażająca czas, w którym elementy nośne zachowują nośność ogniową, ale elementy nośne spełniające funkcje oddzielające nie zachowują szczelności i izolacyjności ogniowej, RE czas- klasa wyrażająca czas, w którym elementy nośne zachowują nośność i szczelność ogniową, ale nie zachowują izolacyjności ogniowej, REI czas - klasa wyrażająca czas, w którym elementy nośne zachowują nośność, szczelność i izolacyjność ogniową, może być również E i EI dla elementów nienośnych. Tabl. Wymagania, jakim muszą odpowiadać elementy budynku Klasa odporności pożarowej Ściany, słupy, ramy, podciągi nośne Minimalna odporność ogniowa w minutach/ Rozprzestrzenianie ognia Stropy Ścianki działowe, i ściany osłonowe Dachy, tarasy konstrukcja dachu A B C D ( ) (-) E (-) 0 (-) (-) Koordynacja wymiarowa w b u d o w n i c t w i e K o o r d y n a c j a wy mi a r o w a jest to dobór współzależnych wymiarów przy projektowaniu i wykonawstwie obiektów budowlanych, zapewniających ogólną zgodność /zestawialność/ elementów budowli, z uwzględnieniem wymagań techniczno-funkcjonalnych. Celem koordynacji wymiarowej jest -możliwość wzajemnego dopasowania gotowych elementów budowlanych - zamienności i wymienności elementów - optymalizacji produkcji przy zastosowaniu typowych elelementów 3

4 M o d u ł jest przyjętą jednostką długości, której krotnościami są wszystkie wymiary skoordynowane elementów budynków, a także ich zestawień. Stosując moduł do trzech kierunków /osi/ wymiarowania przyjmuje się.system odniesienia /siatkę modularną/. Za m o d u ł p o d s t a w o w y w budownictwie przyjęto odcinek długości równy 100 mm /M = 100 mm/..posługujemy się ponadto modułami pochodnymi, multimodułami /3 M = 300 mm, 6 M = 600 m,12 M = 1200 mm, 15 M = 1500 mm, 30 M = 3000 mm, 60 M = 6000 mm i submodułami /0,1 M =10 mm, 0,5 M = 50 mm/. Moduły projektowe wybiera się spośród modułów pochodnych. Najczęściej stosowane w budownictwie przemysłowym są 60 M-siatka modularna rozstawu np. słupów hali przemysłowej jest najczęściej jego krotnością, w budownictwie mieszkaniowym- 30 M. Rozróżnia się elementy budowlane skoordynowane pod wzglądem wymiarowymi a/ przestrzennie, b/ powierzchniowo,. c/ liniowo Posadowienie budynków PN-EN 1997:2009 Projektowanie geotechniczne Grunt budowlany, na którym posadowiony jest budynek przejmuje za pośrednictwem fundamentów ciężar budynku. Grunty budowlane rzadko stanowią jednorodną warstwę, tworząc zwykle uwarstwienia różnych rodzajów gruntu o odmiennych właściwościach. Bezpieczne posadowienie budynku wymaga szczegółowego zbadania gruntu. Przed przystąpieniem do projektowania fundamentów należy określić rodzaj gruntu. Grunt naturalny-grunt którego szkielet powstał w wyniki procesów geologicznych grunty rodzime Grunt antrpogeniczny -grunt nasypowy utworzony z produktów gospodarczej lub przemysłowej działalności człowieka w wysypiskach, zwałowiskach i budowlach ziemnych. Najlepsze podłoże do posadowienia fundamentów stanowią skały lite. W skałach praktycznie nie istnieje zjawisko osiadania gruntu. Dobre podłoże pod posadowienie budynków stanowią grunty mineralne sypkie. Grunty kamieniste i żwirowe są mało ściśliwe i prawie nie występuje w nich włoskowate podciąganie wody. Grunty piaszczyste są dobrze przepuszczalne dla wody, ale włoskowate podciąganie wody wzrasta tym bardziej, im mniejsze jest uziarnienie gruntu. Grunty sypkie osiadają bezpośrednio po pełnym obciążeniu fundamentów - osiadanie ustaje po zakończeniu budowy. Grunty mineralne spoiste - Niebezpieczeństwem występującym w gruntach spoistych jest gwałtowne i łatwe zawilgocenie. Wskutek dużego zawilgocenia następuje znaczne pęcznienie gruntu i podnoszenie budowli w górę. Grunty spoiste to grunty wysadzinowe -zwiększające objętość po zamarznięciu zawartej w nich wody. Osiadanie gruntów spoistych jest długotrwałe (nawet do kilku lat) i polega na wypieraniu zawartej w nich wody. Osiadanie gruntów spoistych bywa nierównomierne. Grunty organiczne stanowią złe podłoże pod posadowienie budynków. Cechują się dużym i nierównomiernym osiadaniem, dlatego można na nich stawiać jedynie lekkie budowle. Woda zawarta w tych gruntach zawiera kwaśne związki humusowe szkodliwe dla betonu i innych materiałów budowlanych. Przy projektowaniu fundamentów sprawdza się następujące parametry : 4

5 - opór graniczny podłoża (ściśliwość, wytrzymałość na ścinanie) - wielkość osiadania fundamentu (średnie osiadanie, przechylenia budynku, wygięcia względnego i względnej różnicy osiadań) 5