Pytania i odpowiedzi na temat raka nerki
|
|
- Bernard Domański
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Informacje dla pacjentów Język polski 3 Pytania i odpowiedzi na temat raka nerki Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. Poniżej przedstawiono odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące raka nerki. Więcej informacji związanych z omawianymi tutaj kwestiami można znaleźć w różnych działach poradnika pacjenta na temat raka nerki, opracowanego przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne. Niniejszy dział dostarcza ogólnych informacji między poszczególnymi krajami mogą występować znaczne różnice. W razie pytań lub wątpliwości dotyczących konkretnego chorego należy zwrócić się do lekarza. Pytania ogólne Co to jest rak nerki? Rak nerki jest złośliwym wzrostem (guzem złośliwym) komórek nerkowych. Jego medyczna nazwa to rak nerkowokomórkowy. Guz w nerce może mieć także charakter łagodny. Rak nerki to ogólny termin. Istnieje wiele odmian nowotworów rozwijających się w tym narządzie oraz kilka stadiów tej choroby. Jeżeli guz jest ograniczony do narządu, czyli samej nerki, i nie wytworzył przerzutów, nazywamy go rakiem nerki ograniczonym do narządu. Natomiast w raku nerki miejscowo zaawansowanym guz rozrasta się poza ten narząd, do otaczających go tkanek, i zajmuje układ żylny nerki, nadnercze i/ lub węzły chłonne. Gdy guz rozprzestrzenia się do odległych węzłów chłonnych lub innych narządów, stan taki lekarze nazywają uogólnioną chorobą nowotworową (nowotworem rozsianym). Mężczyźni są bardziej narażeni na zachorowanie na raka nerki niż kobiety. Nowotwór ten jest wykrywany najczęściej pomiędzy 60. a 70. rokiem życia pacjentów. Jakie są objawy raka nerki? W większości przypadków rak nerki ma przebieg bezobjawowy, co oznacza, że u chorego nie występują dolegliwości bezpośrednio wskazujące na jego obecność. Przeważająca część guzów w nerkach znajdowana jest podczas rutynowych badań obrazowych (m.in. USG) jamy brzusznej wykonywanych z innych powodów, na przykład bólu pleców. Podczas wzrostu guza może występować stały ból po zajętej stronie. Czasem pomiędzy żebrami a biodrem Strona 1 / 8
2 da się wyczuć zgrubienie i/lub widać krew w moczu. Inne ewentualne oznaki to: podwyższone ciśnienie tętnicze krwi gorączka oraz nocna potliwość utrata apetytu spadek masy ciała niedokrwistość. Podane symptomy nazywa się zespołem paranowotworowym. Są one reakcją organizmu i występować mogą w wielu rodzajach nowotworów (nie tylko w raku nerki). Objawy te mogą być też związane z innymi chorobami, nie wskazują więc jednoznacznie na raka. Jeżeli pojawi się którakolwiek z wymienionych dolegliwości, należy skontaktować się z lekarzem, aby wyjaśnić jej przyczyny. Jakie badania wykonywane są w diagnostyce raka nerki? Ponieważ nerki atakuje kilka rodzajów nowotworów, w celu postawienia dokładnej diagnozy przeprowadza się serię badań. Proces ten obejmuje także analizę historii medycznej pacjenta i, niekiedy, wywiad rodzinny. Żeby określić wielkość guza oraz stwierdzić, czy doszło do inwazji (nacieku) układu żylnego nerki, węzłów chłonnych i sąsiednich narządów, wykonuje się tomografię komputerową lub obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego. Badania te są niezbędne dla wyboru dalszego postępowania. Lekarz może także przeprowadzić badanie fizykalne pacjenta oraz zlecić analizę krwi i moczu. Jaka jest klasyfikacja nowotworów nerek? Nowotwory nerek klasyfikowane są według ich stadium (stopnia zaawansowania), podtypu i stopnia złośliwości. Na podstawie tych trzech elementów ustala się ścieżkę leczenia. Ocena stadium nowotworu polega na określeniu, jak bardzo jest on zaawansowany oraz czy rozprzestrzenił się do węzłów chłonnych lub innych narządów, i oparta jest na klasyfikacji TNM. Urolog analizuje wielkość guza i jego inwazyjność (cecha T, od tumour), przypisując jeden z czterech stopni (od I do IV). Sprawdza także, czy występują przerzuty w okolicznych węzłach chłonnych (cecha N, od node) oraz w odległych częściach ciała (cecha M, od metastasis). Istnieje wiele rodzajów guzów nerek. Zwykle mamy do czynienia z rakiem nerkowokomórkowym (80 85%). Jego najczęstszym (80%) podtypem jest rak jasnokomórkowy, 10% stanowi rak brodawkowaty, a 5% chromofobny. Pozostałe 5% przypadków raka nerkowokomórkowego to rak kanalików zbiorczych (zwany również rakiem z cewek zbiorczych) oraz inne rzadko spotykane podtypy, w tym nowotwory dziedziczne. Trzecim ocenianym aspektem jest stopień złośliwości (agresywności) komórek nowotworowych, określany na podstawie wyglądu jądra komórkowego. Patomorfolog w tym celu najczęściej używa skali Fuhrmana, która składa się z czterech stopni. Jak należy przygotować się do wizyty u lekarza? Przygotowanie się do wizyty u lekarza może być bardzo pomocne. Umożliwi to lekarzowi szybsze ustalenie przyczyny dolegliwości, a pacjentowi pozwoli uzyskać odpowiedź na nurtujące go problemy. Poniżej przedstawiono kilka porad do wykorzystania: Zapisz na kartce pytania, jakie chcesz zadać lekarzowi. Sprawi to, że nie zapomnisz, o co planujesz zapytać. Spisanie pytań na kartce umożliwi również usystematyzowanie całej rozmowy. Jeżeli to możliwe, zabierz z sobą bliską osobę. Jest to również dobry sposób na zapamiętanie większej ilości informacji, jakie lekarz ma do przekazania, gdyż osoba towarzysząca zapewne zwróci uwagę na inne rzeczy. Spytaj o dokładny typ nowotworu i stopień jego zaawansowania. Dowiedz się, jakie są możliwości leczenia. Jeśli lekarz używa słownictwa, którego nie rozumiesz, poproś o wyjaśnienie. Strona 2 / 8
3 Pytania na temat terapii Jak leczy się raka nerki? Decyzje dotyczące ścieżki leczenia podejmowane są po wnikliwym rozważeniu stopnia zaawansowania choroby, czynników prognostycznych oraz świadczeń medycznych dostępnych w danym szpitalu. Najistotniejszym kryterium wyboru procedury jest stopień zaawansowania klinicznego nowotworu. Istnieją następujące sposoby postępowania przy raku nerki: Co to jest nefrektomia radykalna i kiedy jest stosowana? Nefrektomia radykalna jest jednym z rodzajów chirurgicznego leczenia raka nerki. Operacja ta polega na usunięciu całego narządu zaatakowanego przez nowotwór. Wykonuje się ją wówczas, gdy guz rozrósł się poza nerkę, a także jeśli usunięcie samego guza, z pozostawieniem zdrowej tkanki nerkowej, jest niemożliwe. Większość ludzi jest w stanie normalnie żyć, bez większych powikłań z jedną zdrową nerką. nefrektomia częściowa nefrektomia radykalna (całkowita) nefrektomia cytoredukcyjna aktywny nadzór ablacja prądem o częstotliwości radiowej krioablacja terapia antyangiogenna immunoterapia chemioterapia radioterapia. Co to jest nefrektomia częściowa i kiedy jest stosowana? Nefrektomia częściowa jest jedną z metod chirurgicznego leczenia raka nerki. Operacja ta polega na wycięciu samego guza, z pozostawieniem zdrowej tkanki nerkowej. Jest ona zalecana zawsze, jeśli tylko jest możliwa do przeprowadzenia generalnie w przypadku raka nerki ograniczonego do narządu. Po wykonaniu zabiegu lekarz prowadzący ustala terminy regularnych wizyt kontrolnych pacjent pozostaje pod opieką specjalisty przez okres co najmniej 5 lat. W okresie tym wykonuje się różne badania w kierunku potencjalnej wznowy nowotworu, na przykład ultrasonografię i tomografię komputerową jamy brzusznej, prześwietlenia klatki piersiowej oraz analizy moczu i krwi. Po zabiegu lekarz prowadzący zaplanuje harmonogram wizyt kontrolnych. Standardowo okres obserwacji trwa pięć lat, ale zdarza się, że jest znacznie dłuższy. W okresie tym przeprowadzane są różne badania pod kątem potencjalnej wznowy, na przykład ultrasonografia i tomografia komputerowa jamy brzusznej, prześwietlenia klatki piersiowej oraz analizy moczu i krwi. Co to jest nefrektomia cytoredukcyjna i kiedy jest stosowana? Nefrektomia cytoredukcyjna jest leczeniem chirurgicznym zalecanym w przypadku obecności przerzutów odległych w przebiegu raka nerki. Jej celem jest usunięcie jak największej masy nowotworu. Niekiedy konieczne jest przy tym wycięcie sąsiednich narządów, na przykład śledziony, trzustki, części jelit i/lub wątroby. Co to jest aktywny nadzór i kiedy jest stosowany? Aktywny nadzór jest jednym ze sposobów postępowania, w którym lekarz monitoruje postęp choroby nowotworowej. Jest on zalecany, gdy zabieg chirurgiczny nie jest najlepszym rozwiązaniem w danej sytuacji, a rozmiar guza nie przekracza czterech centymetrów. Jeśli pacjent kwalifikuje się do aktywnego nadzoru, lekarz ustala rygorystyczny harmonogram wizyt. W trakcie każdej wizyty zadaje on pytania na temat Strona 3 / 8
4 zauważalnych zmian w stanie zdrowia, przeprowadza badanie fizykalne oraz omawia wyniki analizy krwi. Przed każdą wizytą wykonywana jest tomografia komputerowa lub ultrasonografia jamy brzusznej, aby określić tempo wzrostu guza. Czasami lekarz zleca również prześwietlenie klatki piersiowej w celu kontroli płuc. Zwykle wizyty kontrole odbywają się co trzy miesiące w pierwszym roku po rozpoznaniu nowotworu, w kolejnych dwóch latach co sześć miesięcy, a następnie co rok. W przypadku gdy obecny w nerce guz jest nowotworem złośliwym, stosowanie metody nadzoru nie jest możliwe i konieczny jest wybór procedury terapeutycznej. Co to jest krioablacja i kiedy jest stosowana? Krioablacja, nazywana także krioterapią, polega na użyciu skroplonego gazu, najczęściej ciekłego azotu lub argonu, do zniszczenia komórek nowotworowych poprzez ich zamrożenie. Procedurę taką proponuje się, jeżeli wykryty guz jest stosunkowo mały (ma mniej niż 4 cm) oraz są przeciwwskazania do wycięcia chirurgicznego. Jest ona bezpiecznym i skutecznym sposobem leczenia niedużych guzów istnieje jednak prawdopodobieństwo, że nie wszystkie komórki rakowe zostaną zniszczone, co zwiększa ryzyko nawrotu choroby. Krioablacja może być stosowana więcej niż jeden raz (w przypadku wznowy albo niepowodzenia pierwotnego zabiegu). Co to jest ablacja prądem o częstotliwości radiowej i kiedy jest stosowana? Ablacja prądem o częstotliwości radiowej (radiofrequency ablation RFA) polega na niszczeniu komórek nowotworowych ciepłem generowanym przez prąd wysokiej częstotliwości. Lekarz może zaproponować ten rodzaj postępowania, gdy wykryty guz ma stosunkowo nieznaczne rozmiary (poniżej 4 cm) oraz są przeciwwskazania do wycięcia chirurgicznego. Termoablacja jest skuteczną i bezpieczną metodą leczenia niewielkich guzów istnieje jednak prawdopodobieństwo, że nie wszystkie komórki rakowe zostaną zniszczone, co zwiększa ryzyko wznowy. Ablacja termiczna może być stosowana więcej niż jeden raz (w przypadku nawrotu nowotworu lub niepowodzenia pierwszej procedury). Po przeprowadzonym zabiegu obowiązują wizyty kontrolne co trzy miesiące. Wykonywane są wówczas badania tomograficzne lub metodą rezonansu magnetycznego w celu obserwacji nerki i wczesnego wykrycia ewentualnych nawrotów. Po zastosowaniu tego sposobu terapii pacjenci podlegają regularnej kontroli w odstępach co trzy miesiące. Wykonywane są wówczas badania tomograficzne lub metodą rezonansu magnetycznego w celu obserwacji nerki i wczesnego wykrycia ewentualnych nawrotów. Co to jest terapia antyangiogenna i kiedy jest stosowana? Jest to podawanie leków, których działanie polega na spowolnieniu wzrostu guza, a czasami powoduje nawet zmniejszenie jego wielkości. Farmaceutyki te zapobiegają powstawaniu nowych naczyń krwionośnych, które zaopatrują nowotwór w substancje odżywcze i pozwalają mu się rozwijać. Terapia antyangiogenna jest często określana jako terapia celowana, ponieważ wpływa głównie na komórki rakowe. Ten sposób postępowania jest zalecany w uogólnionej chorobie nowotworowej. Może to być najlepsza opcja terapeutyczna dla pacjenta, który nie może być poddany operacji chirurgicznej, lub jeśli usunięcie guza jest niewykonalne. Innym przypadkiem stosowania terapii antyangiogennej jest przedoperacyjne leczenie zmniejszające rozmiary guza w celu umożliwienia jego wycięcia. Strona 4 / 8
5 Jakie są skutki uboczne terapii antyangiogennej? Leki przyjmowane podczas tego rodzaju terapii wpływają na tworzenie się nowych naczyń krwionośnych nie tylko w obrębie guza nowotworowego, ale również w całym organizmie. Wywołuje to różne skutki uboczne, które najczęściej dotyczą tarczycy, serca i skóry. Specyfiki te spowalniają proces gojenia się ran. Z tego powodu nie można rozpocząć ich stosowania, dopóki rany pooperacyjne całkowicie się nie zagoją Częstym powikłaniem jest osłabienie. Jest to stan, w którym ma się uczucie większego niż zwykle zmęczenia i braku energii, utrzymujący się pomimo prawidłowej ilości snu. Mogą mu towarzyszyć bóle mięśni, stawów i klatki piersiowej. Większość osób czuje się osłabiona przez okres od sześciu miesięcy do roku po terapii. Dolegliwość ta bywa skutkiem ubocznym przyjmowania leków, ale jej przyczyną może też być guz lub jego przerzuty. Podczas terapii pacjenci często cierpią na nudności lub wymioty, jak również biegunkę lub zaparcie. O takich objawach należy poinformować lekarza, który przepisze odpowiednie leki. Co to jest immunoterapia i kiedy jest zalecana? Immunoterapia jest jednym ze sposobów leczenia farmakologicznego. Polega ona na pobudzaniu układu odpornościowego do walki z komórkami nowotworowymi. Terapia immunologiczna jest rzadko wykorzystywana w leczeniu raka nerki. Przy jego przerzutach do innych narządów stosuje się ją w połączeniu z terapią antyangiogenną (np. z bewacizumabem). Jakie są skutki uboczne immunoterapii? Immunoterapia może powodować wiele efektów ubocznych. Najczęściej jest to osłabienie i objawy grypopodobne, jak gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni i stawów. Niemal każda osoba poddawana immunoterapii odczuwa na początku te dolegliwości łagodnieją one z upływem czasu. Pojawiają się po 2 4 godzinach od zastrzyku i trwają przez około 12 godzin. W ich uśmierzaniu pomaga paracetamol. Inne działania niepożądane immunostymulatorów mogą być bardziej poważne. Zalicza się do nich zmiany w morfologii krwi, nudności, wymioty, biegunkę, niepokój i depresję. Podczas terapii tymi farmacetykami lekarz prowadzący uważnie monitoruje stan zdrowia pacjenta. Co to jest chemioterapia i kiedy jest stosowana? Chemioterapia to farmakologiczne leczenie choroby nowotworowej za pomocą substancji toksycznych dla komórek. Atakują one wszystkie szybko dzielące się komórki w organizmie, czyli nowotworowe, ale też między innymi komórki mieszków włosowych i szpiku kostnego. Najczęściej chemioterapię podaje się dożylnie. Zasadniczo chemioterapia nie jest skuteczna wobec raka nerki. Przy rozsianym raku nerki ma zastosowanie chemioterapia uzupełniająca pod postacią fluorouracylem w kombinacji z immunoterapią. Warunkiem jej podania jest całkowite usunięcie guza pierwotnego. Co to jest radioterapia i kiedy jest stosowana? Radioterapia uszkadza i zabija komórki rakowe. Nowotwory nerek jednak są zwykle mało wrażliwe na promieniowanie jonizujące, więc metoda ta zalecana tylko w celu osłabienia dolegliwości powodowanych przez guz pierwotny lub jego przerzuty, przy braku możliwości leczenia operacyjnego. Radioterapia w raku nerki jest generalnie zalecana jako część opieki paliatywnej. Co to jest badanie kliniczne? Gdy stadium choroby jest zaawansowane i występują przerzuty odległe, lekarz może zasugerować wzięcie udziału w badaniu klinicznym. Jest to pewnego rodzaju eksperyment medyczny, w którym ocenia się Strona 5 / 8
6 działanie nowych leków. Może też być to próba nowej sekwencji stosowania leków lub innego dawkowania dostępnych produktów leczniczych. Lekarz prowadzący pacjenta udzieli wszelkich informacji potrzebnych do podjęcia decyzji o przystąpieniu do badania klinicznego. Symptomy choroby nowotworowej i ogólny stan zdrowia będą monitorowane częściej i dokładniej niż podczas rutynowej terapii. Warto wiedzieć, że można wycofać się z badania klinicznego w dowolnym momencie, bez podawania przyczyny. Pytania na temat wsparcia Jaki jest wpływ raka nerki na życie chorego? Zdiagnozowanie choroby nowotworowej w istotny sposób wpływa na życie zarówno osoby chorej, jak i jej najbliższych. Może powodować niepokój, niepewność, strach, a nawet depresję. Leczenie tego typu nowotworu jest intensywne i oddziałuje na życie zawodowe i społeczne pacjenta. Ważne jest, aby porozmawiać z lekarzem prowadzącym lub innymi osobami z personelu medycznego. Pomogą oni skontaktować się z organizacjami pacjenckimi lub innymi podmiotami, które udzielają pomocy psychologicznej, a także praktycznej (na przykład porad finansowych lub nawet wsparcia materialnego). Często pojawiają się obawy dotyczące możliwości wyzdrowienia, a także wpływu całej terapii na jakość życia, sytuację materialną i inne kwestie. U większości ludzi z wykrytym rakiem i osób z ich otoczenia w pewnym momencie pojawiają się takie myśli i zmartwienia. Powszechny wśród osób chorych jest lęk przed tym, że nowotwór może powrócić. Dobrze jest wtedy spotkać się z lekarzem, aby dowiedzieć się, jakie jest ryzyko wznowy. Jeśli potrzebne jest wsparcie psychiczne, może on też dać skierowanie do psychologa. Podobnego wsparcia udzielają również organizacje zrzeszające osoby chore na raka nerki. Zwykle podczas leczenia nie ma możliwości kontynuowania pracy, dlatego należy porozmawiać z przełożonym na ten temat oraz ustalić, jak będzie wyglądać powrót do niej. Czasami wskazana jest zmiana wymiaru godzin lub charakteru pracy. Przedyskutuj z zespołem medycznym konsekwencje finansowe choroby nowotworowej otrzymasz informacje na temat podmiotów udzielających porad w tym względzie, a nawet wsparcia materialnego. Leczenie operacyjne i farmakologiczne choroby nowotworowej może oddziaływać na aktywność seksualną. Osłabienie i depresja negatywnie wpływają na życie seksualne, dodatkowo u mężczyzn mogą Strona 6 / 8
7 wystąpić zaburzenia erekcji jako skutek uboczny terapii antyangiogennej. Ważną rzeczą jest rozmowa z partnerem lub partnerką na temat swoich odczuć. Istnieje wiele sposobów na utrzymanie intymnej więzi. Przy braku potrzeby aktywności seksualnej można być blisko drugiej osoby, dotykać jej, obejmować ją lub po prostu siedzieć lub leżeć obok niej. Co będzie dalej, jeżeli rak nerki okaże się nieuleczalny? W pewnych sytuacjach wyzdrowienie jest czasem niemożliwe. Gdy dotychczasowa terapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów, lekarz może zaproponować opiekę paliatywną, której celem jest łagodzenie dolegliwości i poprawa jakości życia chorego. W tym okresie pacjent i jego najbliżsi są wspierani przez zespół multidyscyplinarny. Pozwala to wspólnie rozwiązywać problemy natury fizycznej i psychicznej, w tym duchowej, oraz społecznej. Opieka paliatywna obejmuje kontrolę objawów choroby i leczenie bólu. Zespół wsparcia może zajmować się pacjentem zarówno w szpitalu, jak i w jego domu. Istnieją także hospicja zapewniające opiekę w terminalnym stadium choroby. Mam w rodzinie lub wśród przyjaciół osobę chorą na raka nerki jak mogę pomóc? Rozpoznanie raka dotyczy nie tylko chorego, ale również jego otoczenia. Bliska osoba może okazać wsparcie na wiele różnych sposobów, również poprzez wyręczanie chorego w codziennych domowych czynnościach i zakupach. Pomoc w tych trudnych chwilach, także w kwestiach praktycznych i finansowych, oferują również organizacje pacjentów. Mam w rodzinie lub wśród przyjaciół osobę chorą na raka nerki gdzie znaleźć wsparcie? Diagnoza nowotworu i jego leczenie silnie oddziałuje na psychikę wszystkich, których to dotyka. Walka z rakiem jest trudna i wprowadza wiele komplikacji, co może pociągnąć za sobą nagłą zmianę trybu życia. Chory będzie najprawdopodobniej też zadawać wiele pytań, w tym na temat rokowania, efektów terapii a nawet możliwości śmierci. Bliska osoba powinna być przy nim i uważnie go słuchać nie musi mieć gotowych odpowiedzi. W razie potrzeby rozmowy można zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub kogoś z zespołu medycznego w celu otrzymania wsparcia. Istnieją także organizacje pacjentów, które oferują pomoc dla rodzin i przyjaciół osób ze zdiagnozowanym rakiem. Gdzie mogę znaleźć wsparcie i dodatkowe informacje? W Polsce funkcjonują, między innymi, Stowarzyszenie Wspierania Onkologii Unicorn, Fundacja Wygrajmy Zdrowie, Stowarzyszenie Mężczyzn z Chorobami Prostaty Gladiator. tel tel tel Pomocne, także pod względem psychicznym, jest wspólne pójście (podwiezienie) do lekarza, jak też pomoc w formułowaniu pytań do zadania w trakcie wizyty. Obecność drugiej osoby podczas samej wizyty także będzie przydatna: zapewne skupi się ona na innych zagadnieniach i lepiej je zapamięta, co ułatwi późniejsze wspólne ich omówienie daje też okazję do zapytania lekarza, jak choroba i jej leczenie wpłynie na życie pacjenta i jego bliskich (samopoczucie, konieczność opieki, skutki psychiczne itp.). Strona 7 / 8
8 Niniejsze informacje zaktualizowano w maju 2014 roku. Ulotka ta jest częścią poradnika pacjenta na temat raka nerki. Zawiera ogólne informacje na temat tej choroby. W przypadku szczegółowych pytań dotyczących konkretnej sytuacji zdrowotnej, należy skonsultować się z lekarzem. Żadna ulotka nie może zastąpić osobistej rozmowy z lekarzem. Podane informacje zostały opracowane przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne we współpracy z jego Sekcją Urologii Onkologicznej, grupą roboczą Młodych Urologów Akademickich ds. raka nerki oraz Europejskim Stowarzyszeniem Pielęgniarek Urologicznych. Zawartość ulotki jest zgodna z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Urologicznego. Te i inne informacje na temat schorzeń urologicznych można znaleźć na naszej stronie internetowej: Autorzy serii: dr Bülent Akdoǧan dr Sabine D. Brookman-May prof. dr Martin Marszalek dr Andrea Minervini prof. Haluk Özen dr Alessandro Volpe Bodil Westman Ankara, Turcja Monachium, Niemcy Wiedeń, Austria Florencja, Włochy Ankara, Turcja Novara, Włochy Sztokholm, Szwecja Polska wersja opracowana przez Romana Sosnowskiego oraz studentów CMUJ. we współpracy z: Strona 8 / 8
Diagnostyka i klasyfikacja raka nerki
Informacje dla pacjentów Język polski 32 Diagnostyka i klasyfikacja raka nerki Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. W większości przypadków rak nerki jest bezobjawowy, co oznacza, że u chorego
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowodzienniczek pacjenta rak nerki
dzienniczek pacjenta rak nerki Grafika i skład: Fundacja Wygrajmy Zdrowie Wydanie I Styczeń 2015 Wszelkie prawa zastrzeżone. Podstawowe dane Imię i nazwisko: Data urodzenia: Lekarz prowadzący: Palcówka
Bardziej szczegółowoRak nerki miejscowo zaawansowany
Informacje dla pacjentów Język polski 34 Rak nerki miejscowo zaawansowany Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. Po zdiagnozowaniu miejscowo zaawansowanego raka nerki lekarz może zaproponować leczenie
Bardziej szczegółowoRak nerki ograniczony do narządu
Informacje dla pacjentów Język polski 3 Rak nerki ograniczony do narządu Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. Po zdiagnozowaniu raka nerki ograniczonego do narządu lekarz może zaproponować jedną
Bardziej szczegółowoSłowniczek terminów związanych z rakiem nerki
Informacje dla pacjentów Język polski Słowniczek terminów związanych z rakiem nerki Ablacja (terapia ablacyjna) minimalnie inwazyjny zabieg usunięcia zmienionej chorobowo tkanki. Lekarz niszczy taką tkankę
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoRozsiany rak piersi z przerzutami rady dla pacjentek i ich rodzin
Rozsiany rak piersi z przerzutami rady dla pacjentek i ich rodzin Rozsiany rak piersi oznacza, że komórki rakowe z pierwotnego guza rozprzestrzeniły się na inne części ciała. Te komórki rakowe tworzą nowe
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoRak nerki z przerzutami
Informacje dla pacjentów Język polski 35 Rak nerki z przerzutami Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. Nowotwory nerek mogą rozsiewać się do innych narządów lub poza regionalnych (odległych) węzłów
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoRadioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia
Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA NERKI ICD-10 C 64 Dziedzina medycyny: Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki
Bardziej szczegółowoKEYTRUDA (pembrolizumab)
Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Bendamustine Kabi, 2,5 mg/ml, proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji Bendamustini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się
Bardziej szczegółowoPodstawowe wiadomości o nowotworach nerki, pęcherza moczowego i prostaty
Podstawowe wiadomości o nowotworach nerki, pęcherza moczowego i prostaty Człowiek najlepsza inwestycja Projekt pn. Opracowanie i wdrożenie programu profilaktycznego w zakresie wczesnego wykrywania nowotworów
Bardziej szczegółowo10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby JAKIE SĄ PRZYCZYNY?
10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH Rozpoznanie choroby nowotworowej wiąże się z dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym.obecność kogoś bliskiego, pielęgniarki i innych
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Poniższa informacja dotyczy rodzaju chłoniaka nieziarniczego, zwanego chłoniakiem anaplastycznym z dużych komórek. Chłoniak nieziarniczy Chłoniak nieziarniczy jest nowotworem układu chłonnego, który jest
Bardziej szczegółowoBADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Marian Reinfuss CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE OCENA WARTOŚCI CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE PROWADZENIA BADAŃ KONTROLNYCH 1. długość przeŝycia
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra
ŚWIADOMA ZGODA PACJENTA na leczenie zabiegowe guza jądra DANE PACJENTA: Imię i nazwisko:... PESEL: Zabieg został zaplanowany na dzień:... Lekarz wykonujący zabieg:... Na podstawie wywiadu lekarskiego i
Bardziej szczegółowoRak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM
Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM Budowa nerki (http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano) 2 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
Bardziej szczegółowoKURS KWALIFIKACYJNY Pielęgniarstwo onkologiczne. OTWARCIE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kierownik kursu: mgr Anna Kosowska godz.14:30
OTWARCIE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kierownik kursu: godz.14:30 Wywiad, dane biograficzne, sytuacja psychospołeczna i socjoekonomiczna - ważne elementy w badaniu psychoonkologicznym 8 września 2017 r. Wskazania
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzień Walki z Rakiem
Z tej okazji zachęcamy wszystkich do refleksji. Każdy z nas może podjąć pewne działania i mieć wpływ na zdrowie swoje i swoich bliskich. Możesz podejmować zdrowe decyzje To, co robimy każdego dnia wpływa
Bardziej szczegółowoTwoje wyniki pokazują dużej wielkości tętniaka aorty brzusznej (AAA), które może wymagać operacji
Twoje wyniki pokazują dużej wielkości tętniaka aorty brzusznej (AAA), które może wymagać operacji Co teraz? Szybkie, bezpłatne i badanie bezbolesne USG badanie dla mężczyzn USG dla w mężczyzn 65 roku w
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45
Bardziej szczegółowoRzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych
www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jakie są rodzaje zapalenia naczyń? Jak klasyfikuje
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowoJakość życia w uro-onkologii
Jakość życia w uro-onkologii Dr Roman Sosnowski Urolog Oddział Urologii Laparoskopowej, Szpital im. dr J. Biziela, Bydgoszcz Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa subiektywna obiektywna Jakość
Bardziej szczegółowoZAGUBIENIE PACJENTA W SYSTEMIE. ŚWIADCZENIA GWARANTOWANE A RZECZYWISTOŚĆ.
ZAGUBIENIE PACJENTA W SYSTEMIE. ŚWIADCZENIA GWARANTOWANE A RZECZYWISTOŚĆ. Krystyna Wechmann Prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki Wiceprezes Polskiej Koalicji Organizacji Pacjentów Onkologicznych Gigantyczne
Bardziej szczegółowoleczenie miejscowe leczenie systemowe leczenie skojarzone Leczenie chirurgiczne wznowy miejscowej leczenie radykalne
Leczenie W terapii raka jelita grubego stosuje się trzy podstawowe metody leczenia onkologicznego: chirurgię, radioterapię oraz chemioterapię. Dwie pierwsze określa się jako leczenie miejscowe, ostania
Bardziej szczegółowo10 wskazówek dla chorych na nowotwory piersi
NOWOTWORY PIERSI Roz poznanie choroby nowotworowej wiąże się z dużym obciążeniem psychofizycznym. Obecność kogoś bliskiego, rodziny, pielęgniarki i innych chorych pomoże Ci poradzić sobie w tych trudnych
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia rozsianego raka nerki.
RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień
Bardziej szczegółowoOpis programu Leczenie radioizotopowe
Opis programu Leczenie radioizotopowe I. Leczenie radioizotopowe z zastosowaniem 131-I Leczenie dotyczy schorzeń tarczycy (choroby Graves-Basedowa, wola guzowatego, guzów autonomicznych). Polega ono na
Bardziej szczegółowoZakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów
Zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A. Informacje dla pacjentów Health Protection Scotland Co to są zakażenia wywołane przez paciorkowce z grupy A? Paciorkowce z grupy A (ang. Group A Streptococcus,
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO. Przedmiot/Tematyka zajęć. 2 0 MODUŁ II Profilaktyka i 5 2. Czynniki ryzyka chorób nowotworowych
HARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Nazwa kursu: Kod kursu: Miejsce kursu: zajęcia teoretyczne: ćwiczenia: staż: Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek PiP/.4/11/1-28
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA KAMAGRA 100 mg, tabletki powlekane Sildenafil w postaci cytrynianu Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. 1- Należy zachować tę ulotkę,
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy rodzaju chłoniaka nieziarniczego zwanego chłoniakiem z małych limfocytów B. Warto również przeczytać informacje na temat przewlekłej białaczki limfocytowej (CLL), która jest podobnym
Bardziej szczegółowoWalczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka
Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej
Bardziej szczegółowoOpieka i medycyna paliatywna
Lek. med. Katarzyna Scholz Opieka i medycyna paliatywna Informator dla chorych i ich rodzin Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Drodzy Pacjenci, Rodziny.
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO. Przedmiot/Tematyka zajęć. 2. Wskazania do interwencji psychoonkologicznej
HARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Nazwa kursu: Kod kursu: Miejsce kursu: zajęcia teoretyczne: ćwiczenia: staż: Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek PiP/.4/11/1-27
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO. Przedmiot/Tematyka zajęć. 1. Epidemiologia najczęściej występujących nowotworów złośliwych w Polsce
HARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Nazwa kursu: Kod kursu: Miejsce kursu: zajęcia teoretyczne: ćwiczenia: staż: Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek PiP/.4/11/1-28
Bardziej szczegółowoRodzinna gorączka śródziemnomorska
www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rodzinna gorączka śródziemnomorska Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jak diagnozuje się tę chorobę? Zasadniczo stosuje się następujące podejście: Podejrzenie
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO. Przedmiot/Tematyka zajęć. 2. Wskazania do interwencji psychoonkologicznej
HARMONOGRAM KURSU KWALIFIKACYJNEGO Nazwa kursu: Kod kursu: Miejsce kursu: zajęcia teoretyczne: ćwiczenia: staż: Kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa onkologicznego dla pielęgniarek PiP/.4/11/1-27
Bardziej szczegółowoJak sobie radzić z rakiem prostaty?
Informacja prasowa Warszawa, 24.05.2016 Jak sobie radzić z rakiem prostaty? Rusza kampania Rada na raka prostaty, której celem jest edukacja pacjentów z rakiem prostaty i ich bliskich. Adresaci kampanii
Bardziej szczegółowozdrowia Zaangażuj się
Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się Niniejszy projekt jest finansowany przez Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się www.oha.com 1. Zainteresuj się ochroną swojego zdrowia. Jeśli masz pytania lub wątpliwości
Bardziej szczegółowoPakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej
Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet
Bardziej szczegółowoEfektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Bardziej szczegółowoWARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA
WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA..,WWW.MONEY.PL ( 00:00:00) www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/warszawscy;lekarze;zastosowali;nowa;metode;leczenia;raka;j
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoopieka paliatywno-hospicyjna
Wspieramy w ciężkiej chorobie, aby cieszyć się każdą chwilą PORADNIK opieka paliatywno-hospicyjna Stowarzyszenie Przyjaciół Chorych Hospicjum im. Jana Pawła II w Żorach L i p i e c 2 0 1 6 1 Wstęp Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoWarto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoUmowa dodatkowa na wypadek nowotworu ON NR OWU/ON12/1/2014
Umowa dodatkowa na wypadek nowotworu ON Umowa dodatkowa ON jest zawierana na podstawie Warunków oraz Ogólnych warunków ubezpieczenia umowy dodatkowej na wypadek nowotworu ON. Przeczytaj uważnie poniższe
Bardziej szczegółowoimmunoonkologii. Przewodnik dla pacjenta dotyczący Co powinieneś wiedzieć o immunoterapii nowotworów.
Przewodnik dla pacjenta dotyczący immunoonkologii. Co powinieneś wiedzieć o immunoterapii nowotworów. Możliwe, że znasz już niektóre z dostępnych opcji leczenia nowotworów, takie jak leczenie operacyjne,
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.
NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie
Bardziej szczegółowoDiagnoza. Zdiagnozowano raka piersi - i co dalej? Dr med. A.H. Wasylewski
Diagnoza Zdiagnozowano raka piersi - i co dalej? Dr med. A.H. Wasylewski Zdiagnozowanie raka piersi początkowo budzi u większości kobiet przerażenie. Dlaczego ja? Co mam teraz zrobić i jakie czekają mnie
Bardziej szczegółowoRak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?
Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania
Bardziej szczegółowoMożna stosować w połączeniu z chemioterapią, dla poprawienia skuteczności jej działania.
Zespół lekarzy różnych specjalności uczestniczy w planowaniu leczenia. W przebiegu leczenia chłoniaków nieziarniczych stosuje się szereg metod, do których należą: chemioterapia, radioterapia oraz terapia
Bardziej szczegółowoKolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii
www.watchhealthcare.eu Kolejki i inne ograniczenia dostępu do świadczeń zdrowotnych w onkologii Lek. med. Krzysztof Łanda KSIĘŻYCE MARSA: DEIMOS (Z GR. TRWOGA) I PHOBOS ( Z GR. STRACH) OBSZAR A KOSZYK
Bardziej szczegółowoMam Haka na Raka. Chłoniak
Mam Haka na Raka Chłoniak Nowotwór Pojęciem nowotwór określa się niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek w organizmie człowieka. Nieprawidłowość komórek oznacza, że różnią się one od komórek otaczających
Bardziej szczegółowo1 Homeopatia Katarzyna Wiącek-Bielecka
1 2 Spis treści Bibliografia......5 Wstęp......6 1. Krótka historia homeopatii......9 2. Podział homeopatii.... 10 3. Produkcja leków homeopatycznych.... 11 4. Koncepcja medycyny w homeopatii.... 14 a)
Bardziej szczegółowoRAK NERKI CO WARTO WIEDZIEĆ BEZPŁATNY
CO WARTO WIEDZIEĆ BEZPŁATNY National Cancer Institute of United States Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej oraz Fundacja Tam i z Powrotem RAK NERKI Patronat merytoryczny: Polskie Towarzystwo Onkologii
Bardziej szczegółowoO Szybkiej Terapii Onkologicznej
O Szybkiej Terapii Onkologicznej Pacjenci onkologiczni ze względu na rodzaj schorzenia muszą być otoczeni szczególną opieką. W ich przypadku czas ma bardzo duże znaczenie. To, czy pacjent chory na nowotwór
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.
Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwoleń na dopuszczenie do obrotu Wnioski naukowe Uwzględniając sprawozdanie oceniające PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie (PSUR) dotyczących
Bardziej szczegółowoRysunek. Układ limfatyczny.
Informacja dotyczy chłoniaka limfoblastycznego stanowiącego odmianę złośliwego chłoniaka nieziarniczego. Chłoniak nieziarniczy Jest to choroba rozrostowa układu limfatycznego, który stanowi część systemu
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 269 15678 Poz. 1593 1593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na podstawie
Bardziej szczegółowoDiagnostyka i klasyfikacja raka gruczołu krokowego
Informacje dla pacjentów Język polski 32 Diagnostyka i klasyfikacja raka gruczołu krokowego Podkreślone słowa znajdują się w słowniczku. W większości przypadków rak prostaty przebiega bezobjawowo, co oznacza,
Bardziej szczegółowoJeśli zdiagnozowano raka krótki poradnik
If you re diagnosed with cancer a quick guide: Polish Jeśli zdiagnozowano raka krótki poradnik Niniejsza broszura zawiera informacje o tym, czego spodziewać się po zdiagnozowaniu nowotworu i gdzie otrzymać
Bardziej szczegółowoDRUGA OPINIA MEDYCZNA INTER PARTNER ASSISTANCE
DRUGA OPINIA MEDYCZNA INTER PARTNER ASSISTANCE DLACZEGO DRUGA OPINIA MEDYCZNA? Coraz częściej pacjenci oraz ich rodziny poszukują informacji o przyczynach chorób oraz sposobach ich leczenia w różnych źródłach.
Bardziej szczegółowoANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta
Bardziej szczegółowoKEYTRUDA (pembrolizumab)
Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.
Bardziej szczegółowoWstęp Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa 1. Fakty i liczby
Spis treści Wstęp 11 Przedmowa do wydania polskiego 13 Przedmowa 15 1. Fakty i liczby 17 Płuca 17 Węzły chłonne 21 W jaki sposób pracują płuca? 23 Czym jest rak płuc? 24 W jaki sposób dochodzi do rozwoju
Bardziej szczegółowoZaburzenia i problemy psychiczne pacjentów onkologicznych.
Zaburzenia i problemy psychiczne pacjentów onkologicznych. Diagnoza choroby nowotworowej i leczenie onkologiczne wymagają psychicznego przystosowania do nowej sytuacji. Zarówno pacjent, jak i jego bliscy
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA NERKI (ICD-10 C 64)
Załącznik B.10. LECZENIE RAKA NERKI (ICD-10 C 64) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU 1 2 3 1. Leczenie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoBadania predyspozycji dziedzicznych do nowotworów złośliwych
Badania predyspozycji dziedzicznych do nowotworów złośliwych Onkologiczne Poradnictwo Genetyczne Profilaktyka, diagnostyka i leczenie Postęp, jaki dokonuje się w genetyce, ujawnia coraz większy udział
Bardziej szczegółowoTwoje wyniki pokazują średniej wielkości tętniaka aorty brzusznej (AAA)
Twoje wyniki pokazują średniej wielkości tętniaka aorty brzusznej (AAA) Co teraz? Szybkie, bezpłatne i bezbolesne badanie USG dla mężczyzn w wieku 65 lat i więcej Wynik Twojego badania przesiewowego Zauważyliśmy,
Bardziej szczegółowodiagnostyka raka piersi
diagnostyka raka piersi Jedyne w Polsce badanie genetyczne połączone z badaniem obrazowym piersi 1 Czy jesteś pewna, że nie grozi Ci zachorowanie na raka piersi? Aktualny stan wiedzy medycznej umożliwia
Bardziej szczegółowoZadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane przez ministra zdrowia w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych.
EDUKACYJNO-INFORMACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH SKÓRY SKÓRA POD LUPĄ MATERIAŁ EDUKACYJNY DLA NAUCZYCIELI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH 2014 Zadanie Prewencja pierwotna nowotworów finansowane
Bardziej szczegółowoMęska profilaktyka: o czym należy pamiętać
Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Statystycznie, na dobrowolne badania kontrolne mężczyźni zgłaszają się zdecydowanie rzadziej, niż kobiety. Niestety profilaktyka w tej części naszego społeczeństwa
Bardziej szczegółowoCzęść A Programy lekowe
Wymagania wobec świadczeniodawców udzielających z zakresu programów zdrowotnych (lekowych) Część A Programy lekowe 1.1 WARUNKI 1. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WZW TYPU B 1.1.1 wymagania formalne Wpis w rejestrze
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoOGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012
OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA UMOWA DODATKOWA NA WYPADEK NOWOTWORU - ONA NR OWU/ONA1/1/2012 Umowa dodatkowa ONA jest zawierana na podstawie Warunków Sposób na przyszłość (kod TUL0) oraz Ogólnych warunków
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowo