Defensyny alternatywa dla antybiotyków?* )

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Defensyny alternatywa dla antybiotyków?* )"

Transkrypt

1 Medycyna Wet. 2007, 63 (7) 763 Artyku³ przegl¹dowy Review Defensyny alternatywa dla antybiotyków?* ) EMILIA BAGNICKA, ARTUR JÓ WIK, NINA STRZA KOWSKA, JÓZEF KRZY EWSKI, LECH ZWIERZCHOWSKI Instytut Genetyki i Hodowli Zwierz¹t PAN, Jastrzêbiec, ul. Postêpu 1, Wólka Kosowska Bagnicka E., JóŸwik A., Strza³kowska N., Krzy ewski J., Zwierzchowski L. Defensins: an alternative for antibiotics? Summary The overuse of antibiotics for more than 50 years has led to the resistance of bacteria to most of them. The problem is not only the accumulation of mutations in bacterial genome over time, but also the absence of new classes of antibiotics in recent years. The current strategy to overcome the resistance of bacteria to antibiotics is, among others, using antimicrobial proteins and peptides that are produced by insects, amphibians, mammalians, or bacteria. One of the most interesting and promising group of peptides to use in the future in human and animal therapy are cationic peptides with â-sheet structures which are stabilised by cystein, called defensins. They are wide spread in the organisms of animals and plants. The mammalian defensins can be divided into three main classes: á-, â-, and è-defensin. The biggest is the class of â-defensins. They were discovered at the beginning of nineties of the last century. They demonstrate a broad-spectrum of cytotoxic activity and activity against bacteria and viruses. Their expression was found in many tissues of humans and animals. At present four human epithelial â-defensins, sixteen bovine, two ovine, two caprine, one porcine, four chicken, and four turkey â-defensins are known. Initially, only antibacterial, antiviral, and antifungal activities were attributed to these peptides. Nowadays, these peptides are known as multifunctional molecules. The type of their biological activity often depends on their concentration. Some of them are potential candidates for clinical applications and therefore the recognition of every aspect of their biological activity can be very important. Keywords: antimicrobial peptides, â-defensins Stosowanie w okresie ostatnich dziesiêcioleci coraz wiêkszych iloœci antybiotyków doprowadzi³o do wzrostu opornoœci wielu szczepów bakterii na ich dzia- ³anie. Ju w 1939 roku MacLean, Rogers i Fleming opisali pojawienie siê szczepu gronkowca opornego na sulfonamidy u pacjenta leczonego sulfapirydyn¹. W ci¹gu nastêpnych kilku lat spotyka siê coraz wiêcej informacji dotycz¹cych wzrastaj¹cej liczby szczepów opornych na penicylinê, streptomycynê, chloramfenikol i antybiotyki tetracyklinowe. W 1957 roku w Polsce ponad 95% gronkowców wyizolowanych z materia³ów klinicznych i pozaklinicznych by³o opornych na sulfonamidy oraz antybiotyki; w materia³ach klinicznych szpitali woj. gdañskiego stwierdzono oko³o 73% szczepów gronkowców opornych na penicylinê, 35% na streptomycynê, 24% na chloramfenikol i oko- ³o 12% gronkowców opornych na aureomycynê. W latach szeœædziesi¹tych nast¹pi³o szybkie zwiêkszenie opornoœci pa³eczek Gram-ujemnych. Obecnie niemal wszystkie izolowane ze œrodowiska szpitalnego szczepy Pseudomonas aeruginosa s¹ oporne na ogólnie dostêpne antybiotyki. Wzrós³ odsetek opornych na dzia- * ) Praca powsta³a w ramach grantu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy szego nr 2P06Z ³anie antybiotyków takich szczepów, jak: Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli, Flayobacterium, Enterobacter i innych pa³eczek Gram-ujemnych [ /Mikrobiologia/antybiotyki.htm]. Opornoœæ bakterii na antybiotyki jest ju powa nym problemem we wszystkich krajach, osi¹gaj¹c coraz czêœciej stan alarmuj¹cy. Za wysokim tempem powstawania i kumulowania mutacji bakterii nie nad¹ a pojawianie siê nowych, o wiêkszej skutecznoœci klas antybiotyków. Aktualnie realizowane strategie zwi¹zane z przezwyciê aniem opornoœci na antybiotyki opieraj¹ siê na wykorzystaniu bia³ek lub peptydów produkowanych przez owady, p³azy, ssaki czy bakterie, wykazuj¹cych w³aœciwoœci bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. Wiele peptydów wykazuje ponadto w³aœciwoœci cytotoksyczne w stosunku do mykobakterii i grzybów, a tak e niszcz¹ce dzia³anie w stosunku do wirusów; wiêkszoœæ z nich charakteryzuje siê ma³¹ cytotoksycznoœci¹ w stosunku do komórek ssaków. Selektywne przeciwdrobnoustrojowe dzia³anie peptydów wynika z ró nic w budowie b³on komórkowych Eukariota i Prokariota. Zewnêtrzna b³ona Eukariota jest elektrycznie obojêtna dziêki obecnoœci fosfolipidów (m.in. fosfatydylocholina i sfingomielina), podczas gdy mem-

2 764 brany bakterii maj¹ ujemny ³adunek tydyloglicerolu i kardiolipiny (difosfatydyloglicerol). Ró nicê stanowi równie brak cholesterolu w b³onach komórkowych bakterii (15). Niektóre peptydy produkowane przez bakterie, grzyby i promieniowce, niesyntetyzowane w rybosomach (bacytracyna, gramicydyna S czy polimyksyna B) wykorzystywane s¹ w terapii ju od dawna. Peptydy syntetyzowane w rybosomach produkowane s¹ przez wszystkie organizmy ywe (w³¹czaj¹c bakterie) jako g³ówny komponent ich naturalnej odpornoœci, która zapewnia organizmom pierwsz¹ liniê obrony przed patogenami. Arsena³ odpornoœci wrodzonej stanowi¹ komórki fagocytarne, takie jak neutrofile i makrofagi oraz komórki nab³onka. Oba rodzaje komórek produkuj¹ peptydy zapobiegaj¹ce rozwojowi bakterii. W przeciwieñstwie do odpornoœci adaptacyjnej, odpornoœæ wrodzona jest mechanizmem zawsze wystêpuj¹cym w organizmach zwierz¹t i cz³owieka. Jest ona odpowiedzi¹ niespecyficzn¹, nieklonal¹ i natychmiastow¹; komponenty odpornoœci wrodzonej s¹ produkowane w odpowiedzi na wtargniêcie patogenów do organizmu (14). Dotychczas opisano oko³o tysi¹ca peptydów, wykazuj¹cych aktywnoœæ przeciw ró nym drobnoustrojom i bior¹cych udzia³ w odpornoœci wrodzonej organizmów wielokomórkowych, zwierzêcych i roœlinnych (5, 15). Peptydy te grupowane s¹ wed³ug rodzaju ³adunku elektrycznego, homologii sekwencji, podobieñstwa funkcjonowania i trzeciorzêdowej struktury (16). G³ówn¹ klas¹ peptydów s¹ peptydy kationowe. Z punktu widzenia potencjalnych mo liwoœci zastosowania w terapii ludzi i zwierz¹t, najbardziej interesuj¹ce s¹ peptydy kationowe, stabilizowane cystein¹, posiadaj¹ce strukturê b-harmonijki (5). S¹ one specyficzne gatunkowo (ró ni¹ siê znacznie sk³adem i struktur¹) i s¹ szeroko rozpowszechnione w organizmach ludzi oraz zwierz¹t, tak e domowych (16). Peptydy te, o wielkoœci od 16 do 40 reszt aminokwasowych, z du ¹ liczb¹ reszt argininowych, maj¹ dwa lub wiêcej mostki disiarczkowe (5). Grupa ta obejmuje defensyny a, b i q (5, 24) oraz protegryny (5). Protegryny s¹ ma³ymi peptydami, posiadaj¹cymi strukturê szpilki do w³osów, stabilizowan¹ dwoma mostkami siarczkowymi. Wykazuj¹ one szerokie spektrum dzia³ania przeciwdrobnoustrojowego, m.in. przeciw bakteriom Gram- -ujemnym, Gram-dodatnim i grzybom (16). S¹ one równie aktywne w stosunku do niektórych otoczkowych wirusów (8). Pierwsze peptydy ze struktur¹ b-harmonijki wyizolowa³ Lehrer w 1980 roku z króliczych makrofagów. Nieco póÿniej peptydy te, nazwane a-defensynami, zosta³y wykryte równie w króliczych granulocytach, a nastêpnie w fagocytach innych ssaków, w tym tak e u ludzi. Na pocz¹tku lat dziewiêædziesi¹tych ubieg³ego wieku odkryto b-defensyny (17). Ostatni¹ znalezion¹ grup¹ aktywnych peptydów s¹ q-defensyny. Pierwsze koliste defensyny wyizolowano z roœlin (17). Medycyna Wet. 2007, 63 (7) Obecnoœæ pierwszej zwierzêcej kolistej minidefensyny (RTD1) w leukocytach rezusa opisa³ zespó³ Selsteda w 1999 (23). Cykliczna struktura minidefensyny RTD-1 determinuje jej skutecznoœæ dzia³ania przeciw drobnoustrojom i odpornoœæ na hamuj¹ce dzia³anie soli fizjologicznej. Ta niewra liwoœæ na fizjologiczne stê- enie soli mo e mieæ du y wp³yw na przeciwdrobnoustrojowe funkcje w œrodowisku wewn¹trzkomórkowym (26). Defensyny tworz¹ podstawowy system ochrony organizmu. a-defensyny, zwane równie defensynami klasycznymi, zidentyfikowano u ludzi oraz u wielu gatunków ma³ych ssaków, takich jak: króliki, œwinki morskie, szczury czy myszy. Natomiast b-defensyny dotychczas odkryto u ludzi, u du ych ssaków (byd³o, owce, kozy, œwinie) oraz u drobiu (5). Najwiêksz¹ rodzinê aktywnych peptydów przeciwdrobnoustrojowych stanowi¹ b-defensyny. Geny tych peptydów zlokalizowano u ró nych ssaków na ekwiwalentnych chromosomach, tj. u byd³a na chromosomie 27, u cz³owieka na 8p, z którym 27 chromosom bydlêcy ma wiele fragmentów homologicznych (18), zaœ u owiec na 26, podobnym do 27 chromosomu byd³a (13). Gen b-defensyny œwiñ zlokalizowano na chromosomie 15, który jest ekwiwalentny do ludzkiego chromosomu 8 (28). Pierwsz¹ b-defensyn¹ znalezion¹ u ssaków by³ peptyd TAP (tracheal antimicrobial peptide) wyizolowany przez Diamonda w 1991 r. z bydlêcej tkanki nab³onkowej tchawicy (6). Najwiêksz¹ ekspresjê TAP wykazano w b³onie œluzowej tchawicy, natomiast nie stwierdzono jej obecnoœci w jajowodach, jelicie cienkim i zarodkach u krów w dwu ró nych stadiach rozwoju: 4. i 6. miesi¹cu ci¹ y. W badaniach in vitro peptyd ten wykaza³ w³aœciwoœci bakteriobójcze w stosunku do bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych oraz siln¹ aktywnoœæ przeciwko dro d om Candidia albicans. Pierwsze b-defensyny u ludzi odkryte zosta³y 1995 r. (HBD-1) oraz 1997 r. (HBD-2). Obecnie znane s¹ cztery ludzkie b-defensyny nab³onkowe (26). Ekspresja HBD-1 zosta³a stwierdzona w hodowlach ludzkich komórek nab³onkowych, wyprowadzonych z tchawicy, oskrzeli, dróg oddechowych, gruczo³u sutkowego, przyusznicy, b³ony œluzowej policzków, jêzyka i dzi¹se³. Ponadto stwierdzono jej ekspresjê w jelicie cienkim, trzustce, nerkach, prostacie, j¹drach, pochwie, macicy, jajowodach, ³o ysku i grasicy. Stwierdzona zosta³a równie silna ekspresja tej defensyny w nab³onku gruczo³u sutkowego kobiet (27). Dzia³anie jej skierowane jest przeciwko bakteriom Gram-ujemnym (21). HBD-2 wyizolowana zosta³a pierwotnie ze skóry z ³uszczycowymi zmianami chorobowymi. Nastêpnie jej ekspresjê stwierdzono równie w keratynocytach, b³onie œluzowej dzi¹se³ i nab³onku tchawicy oraz w zainfekowanym nab³onku p³uc u pacjentów z mukowiscydoz¹ (19). Podczas gdy defensyna HBD-1 jest produkowana konstytutywnie, poziom HBD-2 wzra-

3 Medycyna Wet. 2007, 63 (7) 765 sta przy stanach zapalnych (21). Jej dzia³anie jest skierowane przede wszystkim przeciwko bakteriom Gram- -ujemnym oraz dro d akom (11). Siln¹ ekspresjê HBD-3, indukowan¹ przez cytokiny, stwierdzono w keratynocytach i migda³kach, natomiast s³ab¹ w nab³onku dróg oddechowych, przewodzie pokarmowym i drogach moczowo-p³ciowych (9, 11). Garcia i wsp. (9) stwierdzili ponadto jej ekspresjê w leukocytach, miêœniu sercowym i miêœniach szkieletowych. Podobnie jak w przypadku dwóch wy ej wymienionych ludzkich defensyn, dzia³anie HBD-3 jest skierowane przeciwko bakteriom Gram-ujemnym i dro d akom Candidia albicans. Ponadto defensyna ta niszczy bakterie Gram-dodatnie (np. Streptococcus pyogenes lub S. aureus), ³¹cznie z wieloopornymi szczepami S. aureus, jak równie oporn¹ na wankomycynê Enterococcus faecium (9, 11). Gen ludzkiej b-defensyny-4 (HBD-4) koduje 72 aminokwasowy prepropeptyd (21). Defensyna ta jest tylko w 20-25% identyczna z HBD-1, HBD-2 lub HBD-3 (17). Najwy sz¹ ekspresjê tej defensyny stwierdzono w j¹drach i zatoce o³¹dka, ni sz¹ zaœ, konstytutywn¹ ekspresjê w neutrofilach oraz nab³onku tarczycy, p³ucach, macicy i nerkach (17, 21). W 1993 r. Selsted i wsp. (23) przedstawili charakterystykê trzynastu strukturalnie homologicznych peptydów, nale ¹cych do grupy b-defensyn, wyizolowanych z bogatych w granule cytoplazmatycznych frakcji neutrofili krwi bydlêcej. Antybakteryjn¹ aktywnoœæ tych kationowych peptydów wykazano w warunkach in vitro. Spoœród tych 13 peptydów najlepiej poznane s¹ b-defensyny 4 i 5 (BNBD-4 i BNBD-5). Wykazano siln¹, konstytutywn¹ ekspresjê wymienionych defensyn w alweolarnych makrofagach byd³a. Niewielk¹ ekspresjê BNBD-4 oraz dwu innych z grupy trzynastu defensyn, tj. BNBD-3 i BNBD-9 wykryto w koñcowej czêœci jelita cienkiego, a ekspresjê BNBD-3 i BNBD-9 w szpiku kostnym (25). Badania przeprowadzone w IGHZ PAN w Jastrzêbcu wskazuj¹ na ekspresjê genu BNBD-4 równie w komórkach somatycznych mleka (4). Kolejn¹ bydlêc¹ defensynê LAP (lingual antimicrobial peptide jêzykowy peptyd przeciwdrobnoustrojowy) zidentyfikowano w komórkach nab³onkowych jêzyka i tchawicy (22). Nisk¹ ekspresjê tego genu stwierdzili w koñcowej czêœci jelita cienkiego Tarver i wsp. (25). Wyniki badañ Schonewettera i wsp. (22) wskazuj¹, e ekspresja tego peptydu w nab³onku jêzyka jest indukowana przede wszystkim w miejscach zranienia. Wysoki poziom ekspresji genu LAP stwierdzono w podniebieniu, prze³yku, o³¹dku, okrê nicy, odbytnicy, nozdrzach, tchawicy, spojówkach i skórze. O ekspresji tego genu w nab³onku walcowatym krypt jelitowych, oponach i splocie naczyniówkowym mózgu, ³o ysku, a ponadto w korze mózgowej i mó d kowych komórkach Purkinjego œwiadczy równie obecnoœæ matrycowego RNA (mrna). Wy sz¹ ekspresjê LAP w tkankach jelita biodrowego wykazano u krów zaka onych Mycobacterium paratuberculosis w porównaniu z poziomem ekspresji u zdrowych zwierz¹t. Podobn¹ ró nicê w ekspresji genu LAP stwierdzono w nab³onku oskrzeli ciel¹t zaka onych Pasteurella haemolytica w porównaniu ze zdrowymi. Równie tkanki krów z BLAD (bovine leukocyte adhesion deficiency), inokulowane P. haemolytica, wykazywa- ³y wzrost ekspresji genu LAP w nab³onku oskrzeli i gruczole podœluzówkowym, w porównaniu ze zdrowymi tkankami (24). Siln¹ ekspresjê tego genu wykazano równie w zaka onej tkance gruczo³owej wymienia krów oraz w komórkach somatycznych mleka (4). Z bydlêcych alweolarnych makrofagów oraz jelita grubego wyizolowano b-defensynê enteric (produkt genu EBD1). Wysoki poziom ekspresji tej defensyny w koñcowej czêœci jelita cienkiego i okrê nicy wykazali Tarver i wsp. (25). Ponadto zaka enie ciel¹t pierwotniakami Cryptosporidium parvum spowodowa³o 5- i 10-krotny wzrost iloœci matrycowego RNA defensyny EBD w tkankach jelit w stosunku do ekspresji u zwierz¹t kontrolnych. W badaniach w³asnych wykazano ekspresjê b-defensyny enteric w komórkach somatycznych mleka, zarówno krów zdrowych, jak i z klinicznymi objawami mastitis (4). U owiec zidentyfikowano dwie b-defensyny nazwane: SBD-1 i SBD-2 (12, 13). Podobieñstwo sekwencji nukleotydowych ich genów wynosi 87%, natomiast podobieñstwo sekwencji reszt aminokwasowych 78%. Zró nicowasny poziom ekspresji obu defensyn owczych stwierdzono w tkankach nab³onkowych. U jednych zwierz¹t najsilniejsz¹ ekspresjê defensyn stwierdzono w przed o³¹dkach, natomiast u innych w jelicie cienkim lub grubym. W yciu poza p³odowym najsilniejsza ekspresja w przypadku wacza wyst¹pi³a w tygodniu ycia. Badania prowadzone podczas ci¹ y wykaza³y istotne ró nice w poziomie ekspresji pomiêdzy zwierzêtami, jak i pomiêdzy ró - nymi okresami ci¹ y, z tendencj¹ jednak do najwy - szej ekspresji w trzecim trymestrze ci¹ y. Przy analizowaniu ekspresji w poszczególnych tkankach najsilniejsz¹ ekspresjê defensyny SBD-1 wykazano w tkance nab³onkowej jêzyka i jelita grubego, a nastêpnie tchawicy, zaœ nieco ni sz¹ w tkance nab³onkowej wacza, czepca i ksi¹g. W jelicie cienkim nie stwierdzono jej ekspresji. Transkrypty genu SBD-2 wykryto jedynie w jelicie cienkim i grubym. Ekspresji obu defensyn nie stwierdzono w podniebieniu, œledzionie, sercu i w¹trobie (12). U kóz wyizolowano dotychczas jedynie dwie b-defensyny GBD-1 i GBD-2. Ich prekursory prepro- GBD-1 i preprogbd-2 s¹ w 88,2% identyczne pod wzglêdem sk³adu aminokwasowego (ró nica 8 aminokwasów), natomiast sekwencja nukleotydowa koduj¹cych je genów jest identyczna w 96,8%. Ekspresjê defensyny GBD-1 stwierdzono w jêzyku, tchawicy, oskrzelach i p³ucach, podczas gdy GBD-2 w przewodzie pokarmowym, m.in. w o³¹dku, jelicie czczym, cienkim i grubym oraz odbytnicy (30). Anbu i wsp.

4 766 Medycyna Wet. 2007, 63 (7) (1) wykazali ich antybakteryjn¹ aktywnoœæ przeciwko bakteriom Gram-dodatnim (m.in. Streptococcus aureus), jak i Gram-ujemnym (m.in. Escherichia coli). W badaniach w³asnych najwiêksz¹ ekspresjê kozich b-defensyn stwierdzono w tchawicy, nieco mniejsz¹ w jêzyku, wymieniu i nerkach, a ca³kiem ma³¹ w rdzeniu krêgowym (3). Zró nicowany poziom ekspresji b-defensyn wykazano równie w komórkach mleka koziego (3, 4). U œwiñ pocz¹tkowo wyizolowano z nab³onka jêzyka jedn¹ b-defensynê PBD-1. Defensyna ta wykazuje aktywnoœæ przeciwko Escherichia coli, Salmonella typhimurin, Listeria monocytogenes i Candidia albicans. Istnieje prawdopodobieñstwo, e stanowi ona barierê przeciw drobnoustrojom w tkance nab³onkowej jamy gêbowej œwiñ. W procesach zapalnych i infekcji tkanki nab³onkowej jêzyka, tchawicy i jelita cienkiego wykazano konstytutywn¹ ekspresjê tej defensyny (28). Sang i wsp. (20) wykazali ekspresjê jeszcze jedenastu b-defensyn w ró nych tkankach u œwiñ: w w¹trobie, jelicie cienkim, p³ucach i szpiku kostnym, tkance limfatycznej, j¹drach, naj¹drzu, œledzionie, grasicy i skórze. U ptaków znaleziono dotychczas tylko peptydy z rodziny b-defensyn. Do nich nale ¹ cztery b-defensyny wystêpuj¹ce u kurcz¹t (GAL 1/CHP1, GAL1 a/chp2, GAL2 i GAL3) oraz cztery u indyków (THP1, THP2, THP3 i GPV-1). Defensynê GAL 3 (Gallinacynê-3) wyizolowano z nab³onka kurcz¹t (Gallus gallus). U zdrowych ptaków ekspresjê peptydu stwierdzono w jêzyku, torbie Fabrycjusza i tchawicy, jak równie w skórze, prze³yku, workach powietrznych, jelicie grubym i nerkach. Ekspresja GAL3 w tchawicy istotnie wzrasta³a w przypadku infekcji Haemophilus paragallinarun, natomiast w jêzyku, torebce Fabrycjusza i prze³yku pozostawa³a bez zmian (29). Peptydy znalezione u kurcz¹t: CHP 1 i 2, oraz u indyków THP1 wykazuj¹ antybakteryjn¹ aktywnoœæ przeciwko Staphylococcus aureus oraz Escherichia coli, natomiast THP2 i THP3 jedynie przeciwko S. aureus. Wymienione peptydy wykazuj¹ równie dzia³anie grzybobójcze. Nie wykaza³y natomiast aktywnoœci przeciwko wirusowi zakaÿnego zapalenia oskrzeli (7). Sposób dzia³ania wiêkszoœci peptydów antybakteryjnych polega na zwiêkszeniu przepuszczalnoœci b³on komórkowych. Stwierdzono podobieñstwo miêdzy dzia³aniem antybiotyków oraz antybakteryjnych peptydów, takich jak: defensyny, magainy, cekropiny, bakteneciny oraz dermaseptyny. Pierwszym stadium dzia- ³ania jest elektrostatyczna interakcja miêdzy kationowym peptydem i ujemnie na³adowan¹ b³on¹ komórkow¹ patogenów. St¹d te wzrost dodatniego ³adunku peptydów zwiêksza ich antybakteryjn¹ czy antywirusow¹ aktywnoœæ. W niektórych przypadkach jednak mniejsza kationowoœæ peptydu nie powoduje zmian jego aktywnoœci; tak jest w przypadku defensyny szczurzej z brakuj¹c¹ jedn¹ reszt¹ argininow¹. Znane s¹ równie przypadki, gdy zwiêkszenie dodatniego ³adunku peptydu powoduje obni enie jego aktywnoœci, jak to ma miejsce w przypadku wysoko kationowego analogu magainy. Na aktywnoœæ peptydów wp³ywa równie budowa b³ony komórkowej patogenu, np.: sk³ad fosfolipidów, zawartoœæ steroli, potencja³ b³ony, czy obecnoœæ polianionów (2). Pocz¹tkowo uwa ano, e g³ówna rola omawianych peptydów polega na niszcz¹cym dzia³aniu bakterii, wirusów czy grzybów. Obecnie wiadomo, e wiêkszoœæ tych substancji pe³ni tak e inne funkcje. Kamysz i wsp. (15) wymienia miêdzy innymi: hamowanie syntezy bia³ek b³on komórkowych, hamowanie syntezy DNA, aktywnoœæ przeciwnowotworow¹, stymulacjê proliferacji komórek, interferencjê ze szlakami wewn¹trzkomórkowego przekazywania sygna³ów (signalling pathways), chemotaksjê komórek odpornoœciowych, stymulacjê ekspresji cytokin oraz cz¹steczek adhezyjnych, wp³yw na angiogenezê i na transport chlorków. Czêsto rodzaj funkcji poszczególnych defensyn zale- y od ich koncentracji. W niskich stê eniach niektóre defensyny stymuluj¹ ekspresjê cz¹steczek adhezyjnych lub produkcjê cytokin. W miarê zwiêkszania siê ich stê enia peptydy te dzia³aj¹ jak czynnik chemotaktyczny dla komórek odpornoœciowych i staj¹ siê inhibitorami bia³kowej kinazy C. W wysokim stê eniu stymuluj¹ wzrost keratynocytów, lizê drobnoustrojów i komórek nowotworowych. Poza aktywnoœci¹ skierowan¹ przeciw drobnoustrojom, silna ekspresja niektórych peptydów z grupy defensyn podczas chronicznych b¹dÿ ostrych stanów zapalnych mo e byæ u yta do diagnozy i lokalizacji miejsc infekcji, a farmakologiczna regulacja ich ekspresji mo e byæ u yteczna w zapobieganiu i procesie leczenia choroby (24). Istnieje prawdopodobieñstwo, e defensyny mog¹ stymulowaæ równie póÿniejsze reakcje zwi¹zane z odpowiedzi¹ immunologiczn¹ (16). Przeciwdrobnoustrojowe peptydy, uczestnicz¹ce we wrodzonej odpornoœci organizmów s¹ antybiotykami nowej generacji, które mog³yby byæ prawdopodobnie u yte zarówno w profilaktyce, jak i w terapii (15). Wytwarzanie syntetycznych peptydów jest obiecuj¹c¹ strategi¹ do uzyskania nowej generacji leków o specyficznym dzia³aniu, które mog³yby mieæ zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i w terapii niektórych chorób. Wœród wielu zalet tej grupy peptydów na szczególn¹ uwagê zas³uguje szerokie spektrum ich aktywnoœci, natychmiastowe bójcze dzia³anie, aktywnoœæ fagocytarna, potencjalnie niski poziom wzbudzenia ewentualnej opornoœci mikroorganizmów oraz wspó³istnienie szerokiej aktywnoœci przeciwzapalnej. Do stron ujemnych mo na zaliczyæ wysokie koszty badañ naukowych d¹ ¹cych do zsyntetyzowania peptydów i opracowania sposobów ich os³ony przy podawaniu drog¹ pokarmow¹ lub pozajelitow¹, ewentualna toksycznoœæ ogólna lub miejscowa, os³abienie aktywnoœci peptydów przy zwiêkszonym stê eniu soli, wra liwoœæ na ph, podatnoœæ na proteolizê, wywo³ywanie ewentualnych uczuleñ po ponownym podaniu,

5 Medycyna Wet. 2007, 63 (7) 767 naturaln¹ opornoœæ niektórych szczepów bakterii, zak³ócenie funkcji biologicznych pacjenta (np. angiogeneza) i wreszcie wysoki koszt produkcji (10). Prawdopodobieñstwo ich wykorzystania w terapii ludzi czy zwierz¹t zwiêksza fakt, i opornoœæ bakterii na dzia³anie defensyn i innych aktywnych peptydów jest zjawiskiem rzadkim. W zwi¹zku z tym poznanie ka dego aspektu dotycz¹cego biologicznej aktywnoœci defensyn mo e przyczyniæ siê w przysz³oœci do rozwi¹zania wielu istotnych problemów zwi¹zanych z leczeniem wielu chorób u ludzi i zwierz¹t. Piœmiennictwo 1.Anbu K. A., More T., Kumar A.: Isolation and characterisation of cationic antibacterial proteins and peptides from goat tongue epithelium. Indian J. Anim. Sci. 2003, 73, Andreu D., Rivas L.: Animal antimicrobial peptides: An overview. Biopolymers (Peptide Sciences) 1998, 47, Bagnicka E., Flisikowski K., Strza³kowska N., Krzy ewski J., Prusak B., Sakowski T., Zwierzchowski L.: Expression level of goat beta-defensin genes in different goat tissues and in somatic cells of goat milk preliminary study. XI Baltic Animal Breding and Genetics Conference, May 2005, Palanga, Lithuania 2005, Bagnicka E., Szreder T., Strza³kowska N., Krzy ewski J., Zwierzchowski L.: Ekspresja defensyn w komórkach mleka kóz i krów w powi¹zaniu ze stanem zdrowia wymienia. Sympozjum Sprawozdawcze: Molekularne i fizjologiczne aspekty rozrodu i ywienia zwierz¹t, Jab³onna , 2. 5.Brogden K. A., Ackermann M., McCray Jr. P. B., Tack B. F.: Antimicrobial peptides in animals and their role in host defence. Int. J. Antimicrob. Agents. 2003, 22, Diamond G., Zasloff M., Eck H., Brasseur M., Maloy W. L., Bevins C. J.: Tracheal antimicrobial peptide, a novel cysteine-rich peptide from mammalian tracheal mucosa: Peptide isolation and cloning of a cdna. Proc. Natl Acad. Sci. USA 1991, 88, Evans E. W., Beach F. G., Moore K. M., Jackwood M. W., Glisson J. R., Harmon B. G.: Antimicrobial activity of chicken and turkey heterophil peptides CHP1, CHP2, THP1, and THP3. Vet. Microbiol. 1995, 47, Ganz T.: Defensins: antimicrobial peptides of vertebrates. C. R. Biol. 2004, 327, Garcia J. R., Jaumann F., Schulz S., Krause A., Rodriguez-Jimenez J., Forssmann U., Adermann K., Kluever E., Vogelmeier C., Becker D., Hedrich R., Forssmann W.-G., Bals R.: Identification of a novel, multifunctional b-defensin (hbd-3) with specific antimicrobial activity: its interaction with plasma membranes of Xenopus oocytes and the induction of macrophage chemoattraction. Cell Tissue Res. 2001, 306, Gordon Y. J., Romanowski R. G., McDermott A. M.: A review of antimicrobial peptides and their therapeutic potential as anti-infective drugs. Curr. Eye Res. 2005, 30, Harder J., Bartels J., Christophers E., Schroeder J. M.: Isolation and characterisation of human b-defensin-3, a novel human inducible peptide antibiotic. J. Biol. Chem. 2001, 276, Huttner K. M., Bresinski-Caliguri D. J., Mahoney M. M., Diamond G.: Antimicrobial peptide expression is developmentally regulated in the ovine gastrointenstinal tract. J. Nutr. 1998a, 128, 297S-299S. 13.Huttner K. M., Lambeth M. R., Burkin H. R., Burkin D. J., Broad T. E.: Localization and genomic organization of sheep antimicrobial peptide genes. Gene 1998b, 206, Kaiser V., Diamond G.: Expression of mammalian defensin genes. J. Leukoc. Biol. 2000, 68, Kamysz W., Okrój M., ukasiak J.: Novel properties of antimicrobial peptides. Review. Acta Biochim. Pol. 2003, 50, Lehrer R. I., Ganz T.: Antimicrobial peptides in mammalian and insect host defence. Cur. Opin. Immunol. 1999, vol. 11, Lehrer R. I., Ganz T.: Defensins of vertebrate animals. Cur. Opin. Immunol. 2002a, 14, Liu L., Zhao C., Heng H. Q., Ganz T.: The human b-defensin-1 and a-defensin are encoded by adjacent genes: two peptide families with differing disulfide topology share a common ancestry. Genomics 1997, 43, Mathews M., Jia H. P., Githmiller J. M., Losh G., Graham S., Johnson G. K., Tack B. F., McCray P. B. Jr.: Production of b-defensin antimicrobial peptides by the oral mucosa and salivary glands. Infect. Immun. 1999, 67, Sang Y., Patil A. A., Zhang G., Ross C. R., Blecha F.: Bioinformatic and expression analysis of novel porcine beta-defensin. Mamm. Genome 2006, 17, Schneider J. J., Unholzer A., Schaller M., Schaefer-Kortig M., Kortig H. C.: Human defensins. J. Mol. Med. 2005, 83, Schonewetter B. S., Stolzenberg E. D., Zasloff M. A.: Epithelial antibiotics induced at sites of inflammation. Scien. 1995, 267, Selsted M. E., Tang Y. Q., Morris W. L., McGuire P. A., Novotny M. J., Smith W., Henschen A. H., Cullor J. S.: Purification, promary structures, and antibacterial activities of b-defensins, a new family of antimicrobial peptides from bovine neutrophils. J. Biol. Chem. 1993, 268, Stolzenberg E. D., Anderson G. M., Ackermann M. R., Whitlock R. H., Zasloff M.: Epithelial antibiotic induced in states of disease. Proc. Natl Acad. Sci. USA 1997, 94, Tarver A. P., Clark D. P., Diamond G., Russell J. P., Erdjument-Bromage H., Tempst P., Cohen K. S., Jones D. E., Sweeney R. W., Wines M., Hwang S., Bevins C. L: Enteric b-defensin: Molecular cloning and characterisation of a gene with inducible intenstinal epithelial cell expression associated with Cryptosporidium parvum infection. Infect. Immun. 1998, 66, Tran D., Tran P. A., Tang Y.-Q., Yuan J., Cole T., Selsted M. E.: Homodimeric q-defensyns from Rhesus macaque leucocytes. J. Biol. Chem. 2002, 277, Tunzi C. R., Harper P. A., Bar-Oz B., Valore E. V., Semple J. L., Watson- -MacDonell J., Ganz, Ito S.: Beta-defensin expression in human mammary gland epithelia. Pediatr. Res. 2000, 48, Zhang G., Hiraiwa H., Yasue H., Wu H., Ross C. R., Troyer D., Blecha F.: Cloning and characterisation of the gene for a new epithelial b-defensin. J. Biochem. Chem. 1999, 274, Zhao C., Nguyen T., Liu L., Sacco R. E., Brodgen K. A., Lehrer R. I.: Gallinacin-3, an inducible epithelial b-defensin in the chicken. Infect. Immun. 2001, 69, Zhao C., Nguyen T., Liu L., Shamova O., Brodgen K., Lehrer R. I.: Differential expression of Caprine b-defensin in digestive and respiratory tissues. Infect. Immun. 1999, 67, Adres autora: dr Emilia Bagnicka, ul. Postêpu 1, Wólka Kosowska; E.Bagnicka@ighz.pl

probiotyk o unikalnym składzie

probiotyk o unikalnym składzie ~s~qoy[jg probiotyk o unikalnym składzie ecovag, kapsułki dopochwowe, twarde. Skład jednej kapsułki Lactobacillus gasseri DSM 14869 nie mniej niż 10 8 CFU Lactobacillus rhamnosus DSM 14870 nie mniej niż

Bardziej szczegółowo

Tematy prac licencjackich w Zakładzie Fizjologii Zwierząt

Tematy prac licencjackich w Zakładzie Fizjologii Zwierząt Tematy prac licencjackich w Zakładzie Fizjologii Zwierząt Zegar biologiczny Ekspresja genów i białek zegara Rytmy komórkowe Rytmy fizjologiczne Rytmy behawioralne Lokalizacja neuroprzekźników w układzie

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja obejmuje następujące części:

Dokumentacja obejmuje następujące części: Załącznik nr 6 WYMAGANIA, JAKIM POWINNA ODPOWIADAĆ DOKUMENTACJA NIEZBĘDNA DO OCENY SUBSTANCJI CZYNNEJ JAKĄ SĄ MIKROORGANIZMY, W TYM TAKŻE WIRUSY I GRZYBY, ZAWARTE W PRODUKCIE BIOBÓJCZYM Wymagania ogólne.

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia weterynaryjna

Epidemiologia weterynaryjna Jarosław Kaba Epidemiologia weterynaryjna Testy diagnostyczne I i II i III Zadania 04, 05, 06 Warszawa 2009 Testy diagnostyczne Wzory Parametry testów diagnostycznych Rzeczywisty stan zdrowia chore zdrowe

Bardziej szczegółowo

ZATRUCIA POKARMOWE KAŻDE ZATRUCIE POKARMOWE MOŻE BYĆ GROŹNE, SZCZEGÓLNIE DLA NIEMOWLĄT I DZIECI DO LAT 3, LUDZI OSŁABIONYCH I STARSZYCH.

ZATRUCIA POKARMOWE KAŻDE ZATRUCIE POKARMOWE MOŻE BYĆ GROŹNE, SZCZEGÓLNIE DLA NIEMOWLĄT I DZIECI DO LAT 3, LUDZI OSŁABIONYCH I STARSZYCH. ZATRUCIA POKARMOWE Zatrucia pokarmowe to ostre i gwałtowne dolegliwości żołądkowo-jelitowe objawiające się zwykle biegunką i wymiotami. Występują w stosunkowo krótkim czasie po spożyciu żywności skażonej

Bardziej szczegółowo

DOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych

DOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

Młodzieńcze spondyloartropatie/zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem przyczepów ścięgnistych (mspa-era)

Młodzieńcze spondyloartropatie/zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem przyczepów ścięgnistych (mspa-era) www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Młodzieńcze spondyloartropatie/zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem przyczepów ścięgnistych (mspa-era) Wersja 2016 1. CZYM SĄ MŁODZIEŃCZE SPONDYLOARTROPATIE/MŁODZIEŃCZE

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH

KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 3/2012 do CZĘŚCI II KADŁUB 2011 GDAŃSK Zmiany Nr 3/2012 do Części II Kadłub 2011, Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich, zostały zatwierdzone

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-17/10:16:18

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-17/10:16:18 Europejski Dzień Prostaty obchodzony jest od 2006 roku z inicjatywy Europejskiego Towarzystwa Urologicznego. Jego celem jest zwiększenie społecznej świadomości na temat chorób gruczołu krokowego. Gruczoł

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ. Kontrolę przeprowadzono w dniach : 24, 25, 31.05. 2005 roku oraz 10. 06. 2005 roku,

PROTOKÓŁ. Kontrolę przeprowadzono w dniach : 24, 25, 31.05. 2005 roku oraz 10. 06. 2005 roku, PROTOKÓŁ z kontroli w Warsztatach Terapii Zajęciowej Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Słupsku przeprowadzonej przez Głównego Specjalistę Wydziału Audytu i Kontroli

Bardziej szczegółowo

Defensyny ważny wrodzony element układu odpornościowego u ssaków Defensins: An important innate element of the immune system in mammals

Defensyny ważny wrodzony element układu odpornościowego u ssaków Defensins: An important innate element of the immune system in mammals Postepy Hig Med Dosw. (online), 2008; 62: 524-529 e-issn 1732-2693 www.phmd.pl Review Received: 2008.02.06 Accepted: 2008.09.24 Published: 2008.10.10 Defensyny ważny wrodzony element układu odpornościowego

Bardziej szczegółowo

3.2 Warunki meteorologiczne

3.2 Warunki meteorologiczne Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji

Bardziej szczegółowo

UMOWA Nr SGZOZ/.. /2013 na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych

UMOWA Nr SGZOZ/.. /2013 na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych Załącznik nr 2 do SWKO Wzór umowy UMOWA Nr SGZOZ/.. /2013 na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie wykonywania badań laboratoryjnych zawarta w dniu... pomiędzy : Samodzielnym Gminnym Zakładem Opieki

Bardziej szczegółowo

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny

Bardziej szczegółowo

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych -...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna. Gminny Program profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A.

SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A. SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A. Z W Y N I K Ó W O C E N Y SPRAWOZDANIA ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI SPÓŁKI ORAZ GRUPY KAPITAŁOWEJ SPÓŁKI ZA 2015 R., SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SPÓŁKI ORAZ SKONSOLIDOWANEGO

Bardziej szczegółowo

Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu

Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.

Bardziej szczegółowo

18 listopada. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach

18 listopada. Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach 18 listopada Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach Dlaczego obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach? Antybiotyki stały się ofiarą własnego sukcesu. Ich powszechne nadużywanie w leczeniu i

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO

REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałaniu Narkomanii na lata 2015-2018 Na podstawie art. 10 ust 2 i 3 ustawy z dnia 29

Bardziej szczegółowo

Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych

Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH ART. 151 1 K.P. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony

Bardziej szczegółowo

Satysfakcja pracowników 2006

Satysfakcja pracowników 2006 Satysfakcja pracowników 2006 Raport z badania ilościowego Listopad 2006r. www.iibr.pl 1 Spis treści Cel i sposób realizacji badania...... 3 Podsumowanie wyników... 4 Wyniki badania... 7 1. Ogólny poziom

Bardziej szczegółowo

Instrukcja. sporządzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych

Instrukcja. sporządzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych Załącznik nr 40 Instrukcja sporządzania rocznych sprawozdań Rb-WSa i Rb-WSb o wydatkach strukturalnych 1. 1. Jednostka sporządza sprawozdanie z wydatków strukturalnych poniesionych z krajowych środków

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 17 października 2007 r. (Dz. U. z dnia 2 listopada 2007 r.)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 17 października 2007 r. (Dz. U. z dnia 2 listopada 2007 r.) Dz.U.07.203.1467 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 17 października 2007 r. w sprawie rodzaju biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłoszeniu, wzorów formularzy zgłoszeń dodatnich

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Opole, dnia 9 grudnia 2015 r. Poz. 2904 UCHWAŁA NR XIV/198/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 26 listopada 2015 r.

Opole, dnia 9 grudnia 2015 r. Poz. 2904 UCHWAŁA NR XIV/198/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE. z dnia 26 listopada 2015 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 9 grudnia 2015 r. Poz. 2904 UCHWAŁA NR XIV/198/15 RADY MIEJSKIEJ W NYSIE z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie wprowadzenia Programu restrukturyzacji

Bardziej szczegółowo

Rachunek zysków i strat

Rachunek zysków i strat Rachunek zysków i strat Pojęcia Wydatek rozchód środków pieniężnych w formie gotówkowej (z kasy) lub bezgotówkowej (z rachunku bankowego), który likwiduje zobowiązania. Nakład celowe zużycie zasobów w

Bardziej szczegółowo

Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI

Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku

Bardziej szczegółowo

lider w nieswoistej stymulacji układu immunologicznego Scanomune immunostymulacja nieswoista

lider w nieswoistej stymulacji układu immunologicznego Scanomune immunostymulacja nieswoista SCANOMUNE lider w nieswoistej stymulacji układu immunologicznego AKTYWNOŚĆ LIDERA Doustnie, tylko 1-2 kapsułki Scanomune dziennie i... po 72 godzinach stosowania u psa (a także człowieka) dochodzi do 3000-5000%

Bardziej szczegółowo

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu

Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów 1 Organizatorzy Konkursu 1. Organizatorem Konkursu Start up Award (Konkurs) jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich

Bardziej szczegółowo

Seminarium 1: 08. 10. 2015

Seminarium 1: 08. 10. 2015 Seminarium 1: 08. 10. 2015 Białka organizmu ok. 15 000 g białka osocza ok. 600 g (4%) Codzienna degradacja ok. 25 g białek osocza w lizosomach, niezależnie od wieku cząsteczki, ale zależnie od poprawności

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis zamówienia

Szczegółowy opis zamówienia ZFE-II.042.2. 24.2015 Szczegółowy opis zamówienia I. Zasady przeprowadzenia procedury zamówienia 1. Zamówienie realizowane jest na podstawie art.70 1 i 70 3 70 5 Kodeksu Cywilnego ( Dz. U. z 2014 r. poz.

Bardziej szczegółowo

Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej

Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej Komunikat 16 z dnia 2015-05-07 dotyczący aktualnej sytuacji agrotechnicznej www.sad24.com Wszystkie poniższe informacje zostały przygotowane na podstawie obserwacji laboratoryjnych oraz lustracji wybranych

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki z portfela. Spółka: Ciech SA. Rodzaj walnego zgromadzenia: Nadzwyczajne

Sprawozdanie z walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki z portfela. Spółka: Ciech SA. Rodzaj walnego zgromadzenia: Nadzwyczajne Sprawozdanie z walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki z portfela Spółka: Ciech SA Rodzaj walnego zgromadzenia: Nadzwyczajne Data walnego zgromadzenia: 7 lipca 2014 roku Uchwały podjęte przez W Liczba

Bardziej szczegółowo

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień

Bardziej szczegółowo

Skrócone sprawozdanie finansowe za okres od 01.04.2015 r. do 30.06.2015 r. wraz z danymi porównywalnymi... 3

Skrócone sprawozdanie finansowe za okres od 01.04.2015 r. do 30.06.2015 r. wraz z danymi porównywalnymi... 3 RAPORT ZA II KWARTAŁ 2015 ROKU READ-GENE Spółka Akcyjna z siedzibą w Szczecinie za okres od 01.04.2015 r. do 30.06.2015 r. wraz z danymi porównywalnymi Szczecin, 14 sierpnia 2015 r. SPIS TREŚCI: Skrócone

Bardziej szczegółowo

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca 4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH Tekst jednolity -Załącznik do Zarządzenia Członka Zarządu nr 53/2002 z dnia 04.03.2002 B a n k Z a c h o d n i W B K S A REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH Poznań, 22

Bardziej szczegółowo

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 Warszawa, 26 czerwca 2012 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 W końcu 2011 r. na polskim rynku finansowym funkcjonowały 484 fundusze inwestycyjne

Bardziej szczegółowo

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? 1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia

Bardziej szczegółowo

Nagroda Nobla z fizjologii i medycyny w 2004 r.

Nagroda Nobla z fizjologii i medycyny w 2004 r. Nagroda Nobla z fizjologii i medycyny w 2004 r. Receptory zapachu i organizacja systemu węchowego Takao Ishikawa, M.Sc. Zakład Biologii Molekularnej Instytut Biochemii Uniwersytetu Warszawskiego 10 mln

Bardziej szczegółowo

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie

Bardziej szczegółowo

Kifoplastyka i wertebroplastyka

Kifoplastyka i wertebroplastyka Opracowanie zawiera opis przebiegu operacji wraz ze zdjęciami śródoperacyjnymi. Zawarte obrazy mogą być źle tolerowane przez osoby wrażliwe. Jeśli nie jesteście Państwo pewni swojej reakcji, proszę nie

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE nr 2/POIR/2015

ZAPYTANIE OFERTOWE nr 2/POIR/2015 Ostrów Mazowiecka, dn. 14.12.2015 roku ZAPYTANIE OFERTOWE nr 2/POIR/2015 w ramach projektu pn. Opracowanie projektu zautomatyzowanego stanowiska obróbkowego do wytwarzania wielkogabarytowych elementów

Bardziej szczegółowo

Spis treœci. 1. Wstêp... 1

Spis treœci. 1. Wstêp... 1 Spis treœci 1. Wstêp........................................................... 1 Czêœæ 1: MIKROBIOLOGIA OGÓLNA..................................... 3 2. Budowa i taksonomia bakterii.....................................

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE. z dnia 4 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE. z dnia 4 kwietnia 2016 r. UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE z dnia 4 kwietnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Miechów

Bardziej szczegółowo

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE FINANSOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE Za okres: od 01 stycznia 2013r. do 31 grudnia 2013r. Nazwa podmiotu: Stowarzyszenie Przyjaciół Lubomierza Siedziba: 59-623 Lubomierz, Plac Wolności 1 Nazwa i numer w rejestrze: Krajowy

Bardziej szczegółowo

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno

Zagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych

Bardziej szczegółowo

Statut Stowarzyszenia SPIN

Statut Stowarzyszenia SPIN Statut Stowarzyszenia SPIN Rozdział I. Postanowienia ogólne 1 1. Stowarzyszenie nosi nazwę SPIN w dalszej części Statutu zwane Stowarzyszeniem. 2. Stowarzyszenie działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Piekary Śląskie, dnia... r. Imię i nazwisko (Nazwa): Adres: Nr telefonu: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej ul. Żwirki 23. 41-940 Piekary Śląskie

Piekary Śląskie, dnia... r. Imię i nazwisko (Nazwa): Adres: Nr telefonu: Zakład Gospodarki Mieszkaniowej ul. Żwirki 23. 41-940 Piekary Śląskie Piekary Śląskie, dnia... r. Imię i nazwisko (Nazwa): Adres: Nr telefonu:.... Zakład Gospodarki Mieszkaniowej ul. Żwirki 23 41-940 Piekary Śląskie Wniosek o umorzenie wierzytelności lub udzielenie ulgi

Bardziej szczegółowo

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE wójta, zastępcy wójta, sekretarza gminy, skarbnika gminy, kierownika jednostki organizacyjnej gminy, osoby zarządzającej i członka organu :gminną osobą prawną oraz osoby wydającej

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie Rady Nadzorczej KERDOS GROUP Spółka Akcyjna

Sprawozdanie Rady Nadzorczej KERDOS GROUP Spółka Akcyjna Sprawozdanie Rady Nadzorczej KERDOS GROUP Spółka Akcyjna z oceny sprawozdania Zarządu z działalności KERDOS GROUP S.A. w roku obrotowym obejmującym okres od 01.01.2014 r. do 31.12.2014 r. oraz sprawozdania

Bardziej szczegółowo

Sugerowany profil testów

Sugerowany profil testów ZWIERZĘTA FUTERKOWE Alergologia Molekularna Rozwiąż niejasne przypadki alergii na zwierzęta futerkowe Użyj komponentów alergenowych w celu wyjaśnienia problemu wielopozytywności wyników testów na ekstrakty

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

Tkanka łączna. Komórki i bogata macierz. Funkcje spaja róŝne typy innych tkanek zapewnia podporę narządom ochrania wraŝliwe części organizmu

Tkanka łączna. Komórki i bogata macierz. Funkcje spaja róŝne typy innych tkanek zapewnia podporę narządom ochrania wraŝliwe części organizmu Komórki i bogata macierz Substancja międzykomórkowa przenosi siły mechaniczne Tkanka łączna Funkcje spaja róŝne typy innych tkanek zapewnia podporę narządom ochrania wraŝliwe części organizmu Tkanka łączna

Bardziej szczegółowo

Lp. Tematyka Liczba godzin I. Wymagania edukacyjne

Lp. Tematyka Liczba godzin I. Wymagania edukacyjne Anna Ulrych Plan wynikowy Przedmiot: Materiały fryzjerskie Kierunek : Technikum Usług Fryzjerskich- rok szkolny 05/ 06 Liczba godzin: 76 Liczba godzin w roku szkolnym: KL.II Lp. Tematyka Liczba godzin

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ POZWALAJĄCY NA WYKONYWANIE PRAWA GŁOSU PRZEZ PEŁNOMOCNIKA NA NADZWYCZAJNYM WALNYM ZGROMADZENIU CODEMEDIA S.A

FORMULARZ POZWALAJĄCY NA WYKONYWANIE PRAWA GŁOSU PRZEZ PEŁNOMOCNIKA NA NADZWYCZAJNYM WALNYM ZGROMADZENIU CODEMEDIA S.A FORMULARZ POZWALAJĄCY NA WYKONYWANIE PRAWA GŁOSU PRZEZ PEŁNOMOCNIKA NA NADZWYCZAJNYM WALNYM ZGROMADZENIU Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE ZWOŁANYM NA DZIEŃ 2 SIERPNIA 2013 ROKU Niniejszy formularz przygotowany został

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe. (Niniejsze zapytanie ofertowe ma formę rozeznania rynku i nie stanowi zapytania ofertowego w rozumieniu przepisów ustawy PZP)

Zapytanie ofertowe. (Niniejsze zapytanie ofertowe ma formę rozeznania rynku i nie stanowi zapytania ofertowego w rozumieniu przepisów ustawy PZP) Zapytanie ofertowe (Niniejsze zapytanie ofertowe ma formę rozeznania rynku i nie stanowi zapytania ofertowego w rozumieniu przepisów ustawy PZP) Przeprowadzenie szkolenia BHP i PPOŻ W związku z realizacją

Bardziej szczegółowo

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za 2012 rok

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za 2012 rok Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego za 2012 rok Informacja dodatkowa sporządzona zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Finansów z 15.11.2001 (DZ. U. 137 poz. 1539 z późn.zm.) WPROWADZENIE

Bardziej szczegółowo

PLAN POŁĄCZENIA UZGODNIONY POMIĘDZY. Grupa Kapitałowa IMMOBILE S.A. z siedzibą w Bydgoszczy. Hotel 1 GKI Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy

PLAN POŁĄCZENIA UZGODNIONY POMIĘDZY. Grupa Kapitałowa IMMOBILE S.A. z siedzibą w Bydgoszczy. Hotel 1 GKI Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy PLAN POŁĄCZENIA UZGODNIONY POMIĘDZY Grupa Kapitałowa IMMOBILE S.A. z siedzibą w Bydgoszczy a Hotel 1 GKI Sp. z o.o. z siedzibą w Bydgoszczy Bydgoszcz, dnia 29 luty 2016r. 1 Plan Połączenia spółek Grupa

Bardziej szczegółowo

STATUT KOŁA NAUKOWEGO PRAWA MEDYCZNEGO. Rozdział I. Postanowienia ogólne

STATUT KOŁA NAUKOWEGO PRAWA MEDYCZNEGO. Rozdział I. Postanowienia ogólne STATUT KOŁA NAUKOWEGO PRAWA MEDYCZNEGO Rozdział I. Postanowienia ogólne 1 Koło Naukowe Prawa Medycznego, zwane dalej Kołem, jest dobrowolną organizacją studencką. Funkcjonuje na Wydziale Prawa i Administracji

Bardziej szczegółowo

KOMPLEKSOWY PROGRAM NAUCZANIA FARMAKOLOGII I FARMAKOLOGII KLINICZNEJ DLA III, IV, V ROKU WYDZIA U LEKARSKIEGO

KOMPLEKSOWY PROGRAM NAUCZANIA FARMAKOLOGII I FARMAKOLOGII KLINICZNEJ DLA III, IV, V ROKU WYDZIA U LEKARSKIEGO KOMPLEKSOWY PROGRAM NAUCZANIA FARMAKOLOGII I FARMAKOLOGII KLINICZNEJ DLA III, IV, V ROKU WYDZIA U LEKARSKIEGO Zajêcia odbywaja siê w formie wyk³adów, æwiczeñ i seminariów oraz tzw. symulacji sytuacji klinicznych.

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór)

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór) Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010 Umowa Nr (wzór) Zawarta w dniu roku w Krakowie pomiędzy : Przewozy Regionalne sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Wileńska 14a, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym

Bardziej szczegółowo

OPINIA RADY NADZORCZEJ

OPINIA RADY NADZORCZEJ W SPRAWIE ZATWIERDZENIA SPRAWOZDANIA ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI mbanku S.A. ORAZ SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO mbanku S.A. ZA ROK 2013 (Uchwała nr 1) Podjęcie przez WZ przedmiotowej Uchwały nr 1 wynika z obowiązku

Bardziej szczegółowo

PL-LS.054.24.2015 Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP

PL-LS.054.24.2015 Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP Warszawa, dnia 04 września 2015 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER FINANSÓW PL-LS.054.24.2015 Pani Małgorzata Kidawa Błońska Marszałek Sejmu RP W związku z interpelacją nr 34158 posła Jana Warzechy i posła

Bardziej szczegółowo

ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY PSARY ZA 2015 ROK

ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY PSARY ZA 2015 ROK ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY PSARY ZA 2015 ROK I. WPROWADZENIE 1. CEL OPRACOWANIA Celem niniejszego opracowania jest opracowanie efektywnego systemu gospodarowania odpadami

Bardziej szczegółowo

W RAMACH PO IG DZIAŁANIE 6.1. PASZPORT DO EKSPORTU

W RAMACH PO IG DZIAŁANIE 6.1. PASZPORT DO EKSPORTU Szczecin, dn. 20 marca 2014 r. ZAPYTANIE OFERTOWE na zakup usługi dotyczącej Organizacji i udziału w misjach gospodarczych za granicą REALIZOWANEJ W RAMACH PO IG DZIAŁANIE 6.1. PASZPORT DO EKSPORTU Wdrożenie

Bardziej szczegółowo

Wyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego

Wyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego Wyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego W ramach realizacji projektu badawczego w³asnego finansowanego przez Ministerstwo Nauki igrano Szkolnictwa Wy szego (grant nr

Bardziej szczegółowo

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa I. CEL Z O ENIA* II. NUMER IDENTYFIKACYJNY III. PODMIOT IV. P ATNO CI* V. INFORMACJA O ZA CZNIKACH

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa I. CEL Z O ENIA* II. NUMER IDENTYFIKACYJNY III. PODMIOT IV. P ATNO CI* V. INFORMACJA O ZA CZNIKACH Załącznik nr 1 Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Symbol formularza : W-1/01 WNIOSEK o przyznanie p atno ci bezpo rednich do gruntów rolnych lub o przyznanie p atno ci z tytu u wsparcia

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY URZĄD PRACY

POWIATOWY URZĄD PRACY POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Piłsudskiego 33, 33-200 Dąbrowa Tarnowska tel. (0-14 ) 642-31-78 Fax. (0-14) 642-24-78, e-mail: krda@praca.gov.pl Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 5/2015 Powiatowej Rady Rynku Pracy

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

Modernizacja siedziby Stowarzyszenia 43 232,05 Rezerwy 16 738,66 II

Modernizacja siedziby Stowarzyszenia 43 232,05 Rezerwy 16 738,66 II DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA 1) szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych aktywów

Bardziej szczegółowo

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I

STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE. Rozdział I STATUT POLSKIEGO STOWARZYSZENIA DYREKTORÓW SZPITALI W KRAKOWIE Rozdział I Postanowienia Ogólne. 1. Stowarzyszenie nosi nazwę Polskie Stowarzyszenie Dyrektorów Szpitali w Krakowie w dalszej części określone

Bardziej szczegółowo

Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r.

Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r. Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Komisja Nadzwyczajna "Przyjazne Państwo" do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji NPP-020-51-2008 Pan Bronisław

Bardziej szczegółowo

WITAMINY. www.pandm.prv.pl

WITAMINY. www.pandm.prv.pl WITAMINY - wpływa na syntezę białek, lipidów, hormonów a szczególnie hormonów tarczycy - pomaga w utrzymaniu prawidłowej czynności uk.immunologicznego - pomaga w leczeniu : rozedmy płuc i nadczynności

Bardziej szczegółowo

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. 13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że

Bardziej szczegółowo

FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA ROZWOJU REGIONU ŁÓDZKIEGO

FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA ROZWOJU REGIONU ŁÓDZKIEGO Dotyczy projektu: Wzrost konkurencyjności firmy poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii nestingu oraz Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Numer umowy o dofinansowanie: UDA-RPLD.03.02.00-00-173/12-00

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY

REGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY REGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY Program opieki stypendialnej Fundacji Na rzecz nauki i edukacji - talenty adresowany jest do młodzieży ponadgimnazjalnej uczącej się w

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Projekt: wersja β do konsultacji społecznych Opracowanie: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi Ul. Piotrkowska 175 90-447 Łódź Spis treści

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN GMINNEGO ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO d.s. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE. 1 Postanowienia ogólne

REGULAMIN GMINNEGO ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO d.s. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE. 1 Postanowienia ogólne Załącznik do Uchwały Nr 42/VI/2011 Rady Miejskiej w Myślenicach z dnia 31 marca 2011r. REGULAMIN GMINNEGO ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO d.s. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE 1 Postanowienia ogólne 1.

Bardziej szczegółowo

Quickster Chrono Foot G10-212 Instrukcja obsługi

Quickster Chrono Foot G10-212 Instrukcja obsługi Quickster Chrono Foot G-212 Instrukcja obsługi 6 7 13 4 4 1 1 3 2 1 3 2 Wskazania i funkcje 4 Wskazówka godzinowa Wskazówka minutowa Wskazówka sekundowa (sekundnik) Kalendarz Licznik 4-minutowy Licznik

Bardziej szczegółowo

II edycja akcji Przedszkolak pełen zdrowia

II edycja akcji Przedszkolak pełen zdrowia II edycja akcji Przedszkolak pełen zdrowia Odporność wzmacniamy, bo o zdrowe żywienie i higienę dbamy I tydzień: Uświadomienie dzieciom, co oznaczają pojęcia : zdrowie i choroba. Jakie są objawy choroby

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r

ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 03.12.2015r 1. ZAMAWIAJĄCY HYDROPRESS Wojciech Górzny ul. Rawska 19B, 82-300 Elbląg 2. PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA Przedmiotem Zamówienia jest przeprowadzenie usługi indywidualnego audytu

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe nr 3

Zapytanie ofertowe nr 3 I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia

Bardziej szczegółowo

Walne Zgromadzenie Spółki, w oparciu o regulacje art. 431 1 w zw. z 2 pkt 1 KSH postanawia:

Walne Zgromadzenie Spółki, w oparciu o regulacje art. 431 1 w zw. z 2 pkt 1 KSH postanawia: Załącznik nr Raportu bieżącego nr 78/2014 z 10.10.2014 r. UCHWAŁA NR /X/2014 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia WIKANA Spółka Akcyjna z siedzibą w Lublinie (dalej: Spółka ) z dnia 31 października 2014

Bardziej szczegółowo

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Zarząd Stalprodukt S.A. podaje do wiadomości treść projektów uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, które odbędzie się

Bardziej szczegółowo

Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok

Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok Rośnie popularność składania deklaracji przez internet, systematycznie przybywa osób zarabiających za granicą, a ulga na dzieci jest

Bardziej szczegółowo

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO PLAC POWSTAŃ CÓW WARSZAWY 1, 00-950 WARSZAWA WNIOSEK O ZATWIERDZENIE ANEKSU DO PROSPEKTU EMISYJNEGO zatwierdzonego w dniu 6 marca 2008 r. decyzją nr DEM/410/4/26/08 (Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia

Bardziej szczegółowo

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej

Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej Komunikaty 99 Jacek Mrzyg³ód, Tomasz Rostkowski* Rozwi¹zania systemowe zarz¹dzania kapita³em ludzkim (zkl) w bran y energetycznej Artyku³ przedstawi skrócony raport z wyników badania popularnoœci rozwi¹zañ

Bardziej szczegółowo

FORUM ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH

FORUM ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH L.Dz.FZZ/VI/912/04/01/13 Bydgoszcz, 4 stycznia 2013 r. Szanowny Pan WŁADYSŁAW KOSINIAK - KAMYSZ MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Uwagi Forum Związków Zawodowych do projektu ustawy z dnia 14 grudnia

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05

ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05 ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05 Burmistrza Gminy i Miasta Lwówek Śląski z dnia 6 kwietnia 2005r. w sprawie udzielenia dnia wolnego od pracy Działając na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.

Bardziej szczegółowo

ABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby

ABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby ABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby Mikołaj Teisseyre Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii

Bardziej szczegółowo

UMOWA NR... zawarta w dniu... 2010 roku w...

UMOWA NR... zawarta w dniu... 2010 roku w... pomiędzy: WZÓR UMOWA NR... zawarta w dniu... 2010 roku w... SĄDEM REJONOWYM W ZDUOSKIEJ WOLI, 98-220 Zduoska Wola, ul. Żeromskiego 19, posiadającym NIP 829-10-54-239 reprezentowanym przez : 1. Damiana

Bardziej szczegółowo

Minimalne wymagania odnośnie przedmiotu zamówienia zawarto w punkcie I niniejszego zapytania.

Minimalne wymagania odnośnie przedmiotu zamówienia zawarto w punkcie I niniejszego zapytania. Lubań, 12.06.2011 r. ZAPYTANIE OFERTOWE na projekt współfinansowany przez Unie Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego

Bardziej szczegółowo

Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług

Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Katedra Informatyki Ekonomicznej Streszczenie rozprawy doktorskiej Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo