Rola testowania w projektowaniu XML-owych baz danych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rola testowania w projektowaniu XML-owych baz danych"

Transkrypt

1 Rozdział 18 Rola testowania w projektowaniu XML-owych baz danych Streszczenie. W opracowaniu zostały przedstawione aspekty związane z projektowaniem baz danych XML. Przeprowadzono szereg testów mających wykazać wpływ sposobu transformacji modelu konceptualnego do modelu logicznego na wydajność przetwarzania danych. Niezależnej ocenie poddano dwa typy systemów zarządzania bazami danych XML (Native, Enabled) w kontekście realizacji zapytań typowych konstrukcji języka XPath. Do modelowania na poziomie logicznym został wykorzystany profil UML for XML. 1 Wstęp Na rynku baz danych dominują dwa podejścia składowania dokumentów XML. Pierwsze z nich zakłada wykorzystanie modelu danych bazującego na drzewiastej strukturze dokumentów XML-systemy operujące na tym modelu są określane mianem XML Native. Drugie podejście zakłada mapowanie drzewiastej struktury dokumentu XML do wewnętrznego modelu danych (np. relacyjnego lub obiektowego) systemy wykorzystujące ten wariant to systemy XML Enabled. Oba podejścia mają swoje wady i zalety. Projektowanie baz danych o strukturze XML jest procesem wieloetapowym i polega na tworzeniu modeli na różnych poziomach abstrakcji (modele konceptualny, logiczny i fizyczny) w oparciu o przyjęte reguły transformacji. Transformacja modelu logicznego do modelu fizycznego może być zrealizowana w różny sposób, w zależności od ustalonych kryteriów dotyczących środowiska implementacji, złożoności modelu logicznego (liczba elementów i relacji pomiędzy nimi). W pracy zostaną przedstawione wyniki testów, które mogą być podstawą opracowania reguł transformacji modeli logicznych do poziomu fizycznego z uwzględnieniem wymagań niefunkcjonalnych dotyczących aspektu wydajnościowego. Zakres badań obejmował między innymi: Kontekst modelowania sposoby modelowania związków generalizacji, odwołania referencyjne, zasady transformacji atrybutów modelu logicznego w elementy lub atrybuty modelu fizycznego XML. Łukasz Drzewiecki, Lech Tuzinkiewicz: Politechnika Wrocławska, Instytut Informatyki Stosowanej, ul. Wybrzeże Wyspiańskiego 27, Wrocław, Polska udione@wp.pl,lech.tuzinkiewicz@pwr.wroc.pl

2 Ł. Drzewiecki, L. Tuzinkiewicz Środowiska implementacji Realizacja zapytań dla struktur XML zagnieżdżonych wielopoziomowo (dokumenty rozbudowane w głąb) Testy zostały przeprowadzone w dwóch typach systemów. W grupie XML Native: exist projekt open source oraz Xindice projekt związany z grupą projektów Apache. Drugą grupę stanowią systemy XML Enabled, a do eksperymentu zostały wybrane popularne systemy zarządzania bazami danych Oracle 9i (typ XMLType) oraz MS SQL Server 2005 (typ xml). Przygotowane i przeprowadzone testy pozwoliły ocenić efektywność wybranych systemów, przy określonych wewnętrznych modelach reprezentacji danych XML oraz obsługi typowych zapytań XPath. W testach nie uwzględniono dodatkowych mechanizmów mających wpływ na efektywność przetwarzania dokumentów XML np. indeksowanie. 2 Architektury systemów XML Native i XML Enabled Aby lepiej zidentyfikować mocne i słabe strony poszczególnych systemów należy bliżej przyjrzeć się ich architekturom. Według definicji podanej przez Ronalda Bourret a, natywna baza danych XML to taka, która określa logiczny model dla dokumentu XML, a następnie składuje i zwraca dokumenty zgodnie z tym modelem [4]. Najczęściej stosowane modele to XML Information Set [5], XPath 1.0 [6], Document Object Model [7], XQuery i XPath 2.0 [8]. Każdy z tych modeli traktuje dokument XML jako etykietowane drzewo zawierające elementy z tekstową zawartością i atrybuty z ich wartościami. Modele te różnią się jednak między sobą w kontekście dopuszczalnych konstrukcji XML-owych. Opis tych różnic można znaleźć w [4]. Część baz typu XML Native przewidują opcje rejestrowania schematu XML Schema w celu walidowania dokumentu, jednak nie wpływa on z reguły na model składowania danych. Bazy testowane w tym opracowaniu nie udostępniają takiej funkcjonalności. Fizycznie dokumenty XML składowane są w kolekcjach, które mogą być odpowiednikiem schematów z relacyjnych baz danych. Alternatywnym rozwiązaniem są bazy typu XML Enabled, które zostały rozszerzone o mechanizmy dające wsparcie dla danych w formacie XML. Systemy te umożliwiają obsługę dokumentów XML w ograniczonym zakresie. W popularnych komercyjnych systemach jak Oracle i MS SQL Server został wprowadzony typ dedykowany do struktur XML oraz zbiór funkcji operujących na tym typie. W systemach tych dane XML mogą być przechowywane jako CLOB i wówczas przetwarzanie danych sprowadza się do parsowania dokumentu umieszczonego w bazie przy każdorazowym odwołaniu, co negatywnie wpływa na efektywność przetwarzania. W związku z powyższym, systemy tej klasy umożliwiają zdefiniowanie schematu XSD w celu zbudowania wewnętrznej struktury, która poprawia efektywność przetwarzania dokumentów XML. Podczas rejestracji schematu systemy zarządzania tworzą dedykowane typy danych dziedziczące po wbudowanym typie danych XML. Pozwala to na walidację dokumentów w trakcie ich zapisu do bazy danych. Minusem takiego rozwiązania jest konieczność każdorazowej modyfikacji schematu bazy danych przy zmianie struktur składowanych dokumentów. Rozwiązanie to ma uzasadnienie wówczas, gdy logiczny model danych jest stabilny. Fizycznie dokument składowany jest w komórce wiersza tabeli, której typ jest typem wygenerowanym podczas rejestracji schematu odpowiadającemu składowanemu dokumentowi. Wydobywanie fragmentów dokumentów XML odbywa się za pomocą funkcji udostępnianych przez system, umożliwiających kierowanie zapytań języka XPath czy XQuery. 176

3 Rola testowania w projektowaniu XML - owych baz danych Funkcje te mogą być umieszczane w klauzulach SELECT lub WHERE. Więcej szczegółów na temat przetwarzania dokumentów XML w poszczególnych systemach można znaleźć w [10], [11]. 3 Modele testowe Na podstawie analizy architektur systemów XML Native i XML Enabled można sądzić że: XML Native w krótszym czasie zrealizują zapytania definiowane dla dokumentów o zagnieżdżonych strukturach. Wynika to z tego, iż relacyjne systemy w celu realizacji takich zapytań będą musiały dokonywać operacji wielu złączeń, które należą do najbardziej kosztownych. XML Enabled lepiej poradzą sobie z zapytaniami wykorzystującymi odwołania referencyjne. Jest to spowodowane tym, iż jedną z podstaw systemów relacyjnych jest obsługa odwołań referencyjnych; systemy o drzewiastym modelu danych w celu zrealizowania operacji złączenia po odwołaniu referencyjnym będą musiały wydobyć informacje z dwóch części drzewa danych - w żaden logiczny sposób ze sobą nie powiązanych. Modelowanie atrybutów z poziomu logicznego za pomocą atrybutów na poziomie fizycznym może przyspieszyć przetwarzanie w przypadku niektórych systemów XML Native (opartych na DOM), natomiast w przypadku XML Enabled nie powinno to mieć znaczenia. Wynika to z tego, iż w przypadku baz XML Enabled informacja o tym czy jest to atrybut czy element jest przechowywana w formie znacznika, natomiast w przypadku baz XML Native wydobycie danych o wartości atrybutu powinien wymagać przeanalizowania jednego poziomu drzewa mniej niż w przypadku atrybutu. Modelowanie związków generalizacji przy pomocy wzorca Conrete Table Inheritance powinno skutkować szybszym czasem odpowiedzi w przypadku systemów XML Enabled, w przypadku systemów XML Native zastosowanie tego wzorca czy wzorca Class Table Inheritance nie powinno mieć większego znaczenia. Jest to spowodowane tym, iż systemy XML Enabled w celu wydobycia danych będą musiały wykonać dodatkową operację złączenia. W celu sprawdzenia przedstawionych hipotez został przygotowany testowy wycinek rzeczywistości. Model konceptualny przedstawiający ten wycinek został opisany za pomocą diagramu UML (rys.1.). Model ten został przetransformowany do modelu logicznego przy użyciu profilu UML, pochodzącego z narzędzia Enterprise Architect [2], przeznaczonego do modelowania struktur XML. Profil ten zawiera struktury będące odpowiednikami typowych konstrukcji języka XML Schema [9] (rys. 2.). Klasy z modelu konceptualnego są transformowane przy wykorzystaniu następujących reguł: klasy z modelu konceptualnego w modelu logicznym są oznaczane stereotypem <<XSDcomplexType>> aby atrybuty z poziomu logicznego były traktowane jako atrybuty XML muszą być oznaczone stereotypem <<XSDAttribute>> brak oznaczenia atrybutów na poziomie logicznym stereotypem, oznacza traktowanie ich jako elementów XML Model konceptualny został przetransformowany do kilku modeli na poziomie logicznym w celu zbadania wpływu modelowania elementów z modelu konceptualnego na czas realizacji zapytań wykonywanych na dokumentach opartych o poszczególne konstrukcje zdefiniowane w modelu logicznym. 177

4 Ł. Drzewiecki, L. Tuzinkiewicz Rys. 1. Model z poziomu konceptualnego opisujący testowy wycinek rzeczywistości Rys. 2. Diagram przedstawiający elementy profilu UML for XML Rys. 3. Modele logiczne przedstawiające różne sposoby modelowania klasy Zagniezdzenie z modelu konceptualnego. Po lewej klasa zamodelowana z wykorzystaniem reguł 1 i 2. Po prawej z wykorzystaniem reguł 1 i 3. Modele te posłużą do wygenerowania schematów XSD, które zostaną wykorzystane do porównania wydajności systemów w realizacji zapytań operujących na atrybutach i elementach XML 178

5 Rola testowania w projektowaniu XML - owych baz danych Rys. 4. Model logiczny powstały w wyniku transformacji klas Obiekt i Odwolanie przy wykorzystaniu reguły pierwszej. Model ten posłuży do wygenerowania schematów, które zostaną wykorzystane do sprawdzenia wydajności systemów pod kątem zapytań wykorzystujących odwołania referencyjne Rys. 5. Modele logiczne obrazujące różne sposoby modelowania związków generalizacji. Po lewej stronie klasy wygenerowane przy wykorzystaniu wzorca Class Table Inheritance. Po prawej przy wykorzystaniu wzorca Conrete Table Inheritance 4 Wyniki testów Tabela 1. Zapytania wykorzystane w testach wydajnościowych, sprawdzających czas realizacji zapytań opartych o atrybuty i elementy XML. Dokumenty wykorzystane w tych testach zostały wygenerowane na podstawie schematów opartych na modelach z rys. 3. Lp Treść zapytania /Test/Zagniezdzenie[Napis='This is a text number one'] 3. /Test/Zagniezdzenie[Identyfikator=1] 4. /Test 5. /Test/Zagniezdzenie[Data<' '] 6. /Test/Zagniezdzenie[Identyfikator >50 and Identyfikator < 100] 7. /Test/Zagniezdzenie[Napis='This is a text number four'] 179

6 Ł. Drzewiecki, L. Tuzinkiewicz Tabela 2. Tabela prezentuje wyniki testów modelowania atrybutów z modelu konceptualnego jako atrybutów w modelu fizycznym. Czasy podane są w milisekundach. Nad każdą kolumną umieszczona jest ilość węzłów w testowanym dokumencie. Zapytania oznaczone literką a to zapytania odpowiadające zapytaniom tabeli 1, ale działające na atrybutach zamiast Napis) Lp EXist Xindice a a a a a a a Lp MS SQL Server Oracle a ** 2a ** 3a * ** 4a ** 5a ** 6a * ** 7a ** Tabela 3. Tabela prezentuje wyniki testów modelowania atrybutów z modelu konceptualnego jako elementów w modelu fizycznym. Czasy podane są w milisekundach. Nad każdą kolumną umieszczona jest ilość węzłów w testowanym dokumencie(*- czas odpowiedzi powyżej 200 sekund,** - nie udało się wprowadzić tak dużego dokumentu) Lp EXist Xindice ** ** ** ** ** ** ** Lp MS SQL Server Oracle ** ** * ** ** ** * ** ** 180

7 Rola testowania w projektowaniu XML - owych baz danych Jak pokazują wyniki testów z tabel (2 i 3) nie wszystkie hipotezy dotyczące przetwarzania XML-owych atrybutów i elementów przez testowane systemy zostały potwierdzone. Tylko w jednym systemie typu XML Native, w Xindice, udało się zaobserwować szybsze przetwarzanie dokumentów opartych na atrybutach w stosunku do dokumentów opartych na elementach. W przypadku systemu exist nie można zaobserwować większych różnic. Różnice w tym aspekcie mogą być spowodowane różnicami w wewnętrznych modelach danych odpowiedzialnych za składowanie danych XML. W przypadku systemów typu XML Enabled, także tendencje różnią się w zależności od testowanego systemu. W przypadku systemu MS SQL Server szybciej przetwarzane były dokumenty oparte o atrybuty. Tendencja ta może być spowodowana fizyczną wielkością zwracanego wyniku (dokumenty oparte na atrybutach są około 30% mniejsze od dokumentów opartych na elementach). Różnice w czasie mogą więc być spowodowane dłuższym czasem generowania wynikowego dokumentu z wewnętrznych struktur reprezentujących dane. W przypadku systemu Oracle nie można dostrzec przewagi w wykorzystaniu w dokumencie XML atrybutów zamiast elementów. Na podstawie prezentowanych wyników można wywnioskować iż nie we wszystkich systemach występują różnice pomiędzy stosowaniem atrybutów a elementów w dokumentach XML, więc przy podejmowaniu decyzji w trakcie projektowania XML-owych baz danych należy brać pod uwagę jaki będzie docelowy system odpowiedzialny za przechowywanie dokumentów XML. Podczas wyboru pomiędzy atrybutami a elementami XML należy także wziąć pod uwagę następujące fakty: Dokumenty wykorzystujące atrybuty zajmują około 30% mniej miejsca od dokumentów z opartych na elementach, więc w przypadku dużych rozmiarów dokumentów lub wielkiej ich ilości należało by zamodelować atrybuty z poziomu konceptualnego jako atrybuty XML-owe na poziomie fizycznym. Drugim aspektem, który należy rozważyć jest problem czytelności dokumentów XML. Dokumenty oparte na elementach są o wiele bardziej przejrzyste niż dokumenty oparte na atrybutach. Jeśli z dokumentami mają kontakt jedynie aplikację to oczywiście nie ma to żadnego znaczenia. Jeśli jednak użytkownicy są zaangażowani w fizyczną ingerencję w dokument XML, obejmującą jego zmiany w jakimś narzędziu tekstowym to problem ten zyskuje na wadze. Należy wtedy rozważyć czy ewentualne zyski w składowaniu dokumentów nie zostaną zaprzepaszczone w innym miejscu procesu wykorzystującego projektowane dokumenty. Inne tendencje, które można zaobserwować na podstawie powyższych wyników: a) systemy typu XML Native mają znaczną przewagę w zapytaniach zwracających całość lub wskazane poddrzewo dokumentu XML. Niepokonany w tym aspekcie jest system exist, dla którego praktycznie nie ma znaczenia rozmiar dokumentu, jeśli zapytania wskazuje konkretne miejsce z dokumentu i nie posiada żadnego warunku ograniczającego wynik. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być fakt, iż wewnętrzny model składowania danych systemu exist jest najbardziej zbliżony do modelu [XP 1.0]. W zapytaniach dotyczących całych dokumentów nawet system Xindice, który jest raczej tylko systemem składującym pliki z interfejsem wykorzystujący prosty model DOM, wyprzedza MS SQL Server i Oracle a. Jest to spowodowane tym, iż systemy XML Enabled rozparcelowują dokument do wewnętrznych struktur, podczas gdy systemy XML Native trzymają dokument w całości. b) Biorąc pod uwagę wszystkie zapytania z tej części testów najlepszymi systemami okazały się MS SQL Server i exist. Wszystkie systemy odpowiadały podobnie w przypadku niewielkiej ilości węzłów w dokumencie, a różnice w czasach odpowiedzi mieściły się w granicach błędu obliczeniowego (około 20 milisekund). Przy większych dokumentach systemy Xindice i Oracle traciły już sporo do wcześniej wspomnianych systemów. W przypadku Xindice pogorszenie czasu odpowiedzi dotyczy wszystkich testowych zapytań, natomiast w przypadku Oracle a wzrost czasu odpowiedzi dotyczył głównie zapytań na 181

8 Ł. Drzewiecki, L. Tuzinkiewicz elementach (atrybutach) przyjmujących wiele wartości ( Identyfikator był elementem zawierającym unikatowe wartości). Tabela 4. Zapytania wykorzystane w testach wydajności systemów w realizacji zapytań zagnieżdżonych. Dokumenty wykorzystane w tych testach zostały wygenerowane na podstawie schematu opartego na modelu z rysunku (rys. 3) Lp Treść zapytania 8. //Zagniezdzenie[Napis='This is a text number one']"; 9. //Zagniezdzenie[Identyfikator=5] 10. //Zagniezdzenie[Identyfikator >50 and Identyfikator < 100] 11. //Zagniezdzenie[Identyfikator >100][./Napis='This is a text number four'] Tabela 5. Wyniki testów dla zapytań z tabeli 4. Nad każdą kolumną umieszczona jest ilość poziomów zagnieżdżeń w dokumencie XML. Wszystkie testy były przeprowadzane na dokumencie posiadającym 1000 węzłów Lp Exist Xindice MS SQL Server Oracle W zakresie zapytań zagnieżdżonych ponownie najlepsze wyniki osiągnęły systemy exist i MS SQL Server. Przy czym przy zapytaniach dotyczących elementów znajdujących się na różnych poziomach w drzewie dokumentu XML owego system exist był zdecydowanie najlepszy. Zdecydowanie najgorzej w tej kategorii zapytań zachowywał się system Oracle. Ciekawe zachowanie można zaobserwować w przypadku systemu Xindice. W przypadku dokumentów zawierających tylko jeden poziom system potrzebuje niemal 100 sekund na realizację zagnieżdżonych zapytań. Fakt ten jest spowodowany, tym iż system ten dla każdej gałęzi drzewa uruchamia przetwarzanie zapytania, ponieważ jest tylko jeden poziom, więc ilość gałęzi jest równa ilości węzłów w dokumencie. Przy dokumencie zawierającym 5 poziomów ilość gałęzi, a co za tym idzie czas realizacji, spada logarytmicznie. Przykład ten pokazuje jak ważny może się okazać wybór modelu składowania danych w kontekście realizacji poszczególnych zapytań. Tabela 6. Zapytania wykorzystane w testach wydajnościowych sprawdzających czas realizacji zapytań odnoszących się do struktur XML zbudowanych na podstawie różnych wzorców modelowania związków generalizacji (Class Table Inheritance lub Conrete Table Inheritance) Lp Treść zapytań 12. /TestTableInheritance/Podtyp[Napis=''This is a text number one''] 13. /TestTableInheritance /Podtyp[Napis=''This is a text number one'' and Liczba2 < 50] 14. /TestTableInheritance /Podtyp 15. /TestTableInheritance/Podtyp[Liczba2 = Liczba] 182

9 Rola testowania w projektowaniu XML - owych baz danych W testach mających porównać modelowanie związków generalizacji za pomocą wzorca Concrete Table Model w stosunku do wzorca Class Table Model brane były pod uwagę tylko systemu w których wymagana jest rejestracja schematów XSD, gdyż przy systemach nie wykorzystujących schematów do budowania struktur, w których składowane są dokumenty takie testy były by bezcelowe. Tabela 7. Wyniki testów modelowania związków generalizacji za pomocą wzorca Class Table Inheritance lub Conrete Table Inheritance(*- czas odpowiedzi powyżej 200 sekund) Lp Ms SQL Server Oracle Class Table Conrete Table Class Table Conrete Table * 2921 * Nie potwierdziły się hipotezy dotyczące różnic w czasie realizacji zapytań dotyczących struktur zamodelowanych za pomocą wzorców projektowych Class Table Inheritance i Concrete Table Inheritance. Różnice w czasie odpowiedzi mieściły się w granicach błędu obliczeniowego. Brak różnic spowodowany jest zapewne odpornością wewnętrznego modelu składowania dokumentów XML na problem dziedziczenia między typami. W systemie Oracle dane składowane są w tabelach zbudowanych na typie obiektowym odpowiadającym typowi złożonemu ze schematu XSD. Więc nawet jeśli mapujemy klasy z modelu konceptualnego przy pomocy wzorca Class Table Inheritance to elementy z dokumentu XML owego fizycznie są składowane w jednej tabeli, odpowiadającej danemu typowi nie są rozdzielane na tabele odpowiadające obiektom biorącym udział w hierarchii dziedziczenia nie ma więc problemu realizacji kosztownych operacji złączeń. Autorom nie udało się dotrzeć do reguł mapowania struktur XML do wewnętrznych struktur w MS SQL Serverze, więc przyczyna braku różnicy w czasie realizacji poszczególnych zapytań w tym systemie nie została wyjaśniona. Tabela 8. Zapytania wykorzystane w testach wydajności systemów w realizacji zapytań wykorzystujących odwołania referencyjne. Dokumenty wykorzystane w tych testach zostały wygenerowane na podstawie schematu opartego na modelu z rys. 4. Lp Treść zapytań /TestReference/Obiekt[Identyfikator=/TestReference/Odwolanie[Identyfikator=1]/Ref 16. erencja] /TestReference/Obiekt[Identyfikator!= /TestReference/Odwolanie[Referencja = ]/Referencja] /TestReference/Odwolanie[Referencja = /TestReference/Obiekt[Identyfikator = ]/Identyfikator] 19. /TestReference/Obiekt[Identyfikator =../Odwolanie/Referencja] 183

10 Ł. Drzewiecki, L. Tuzinkiewicz Tabela 9. Wyniki testów wydajności systemów w realizacji zapytań wykorzystujących odwołania referencyjne(*- czas odpowiedzi powyżej 200 sekund,** - MS SQL Server nie obsługuje w podwyrażeniach XPath zapytań mogących zwrócić więcej niż jedną wartość) Lp exist Xindice MS SQL Server Oracle * * * * * * * ** ** * Wyniki i ograniczone możliwości niektórych systemów w zakresie możliwych operacji świadczą (tabela 9.), iż drzewiasta struktura dokumentu XML nie jest stworzona do przetwarzania odwołań referencyjnych tak popularnych w systemach relacyjnych. Jedynym systemem, którego czasy odpowiedzi nie wzrósł drastycznie w porównaniu z innymi zapytaniami. System ten ma jednak spory mankament, gdyż nie obsługuje w podwyrażeniach XPath zapytań zwracających mogących zwrócić więcej niż jedną wartość, co powoduje brak możliwości realizacji wielu operacji. W przypadku innych systemów czas operacji wzrósł nawet o trzy rzędy wielkości, a czasy odpowiedzi dla dokumentów o tysiącu elementów przekraczające 10 sekund mogą być w wielu aplikacjach nie do zaakceptowania. Dlatego lepiej jest modelować asocjacje z modelu konceptualnego jako agregacje na poziomie fizycznym, nawet kosztem redundancji danych. 5 Podsumowanie W projektowanie baz danych XML istotne znaczenie odgrywa sposób odwzorowania modelu konceptualnego w model logiczny. Przeprowadzona analiza wpływu, różnych transformacji pomiędzy poziomem konceptualnym i logicznym oraz, na wydajność przetwarzania zapytań prowadzi do następujących wniosków: Sposób reprezentowania atrybutów obiektów modelu konceptualnego w modelu logicznym XML, nie ma większego wpływu na wydajność przetwarzania, ma natomiast znaczenia dla rozmiarów docelowej bazy danych XML. Reprezentowanie związków asocjacji z modelu konceptualnego za pomocą odwołań referencyjnych na poziomie fizycznym wpływa niekorzystnie na wydajność przetwarzania zapytań. Sposób implementacji związków generalizacji z modelu konceptualnego na poziomie fizycznym, za pomocą wzorca Class Table Inheritance lub wzorca Concrete Table Inheritance, nie miał znaczenia dla efektywności realizacji testowanych zapytań. Testy wydajnościowe przeprowadzone w różnych systemach zarządzania bazami danych XML wykazały, że: W przypadku konieczności stosowania zapytań zagnieżdżonych odwołujących się do różnych poziomów drzewa dokumentów lepszą platformą implementacyjną (poziom fizyczny) są systemy XML Native. Bazy XML Enabled nie ustępują bazom XML Native w przetwarzaniu prostych zapytań, co może przemawiać za ich stosowaniem, gdy zachodzi konieczność integracji danych z dokumentów XML z innymi źródłami danych. Uzyskane wyniki prac zachęcają do podjęcia prac w zakresie wykorzystania podejścia MDA w projektowaniu baz danych typu XML. Z przeprowadzonych testów wynika, że wybór zbioru reguł transformacji wpływa istotnie na wydajność przetwarzania i rozmiary bazy danych. Z tego względu transformacja pomiędzy modelem konceptualnym (model PIM), 184

11 Rola testowania w projektowaniu XML - owych baz danych a modelem fizycznym (model PSM) może być realizowana wielowariantowo w oparciu o charakterystyki dotyczące modelu konceptualnego (m.in. liczba i własności asocjacji, rodzaje relacji, liczba atrybutów). Literatura 1. David Carlson, Modeling XML Vocabularies with UML: Part I,II,III (artykuły z 2. Enterprise Architect 5.0 documentation UML profile for XML 3. Ronald Bourret, XML and Datbases 4. Airi Salminen, Frank wm. Tompa, Requeirments for XML Document Database Systems 5. XML Information Set (Second Edition), W3C Recommendation 4 February XML Path Language(XPath),Version 1.0,W3C Recommendation 16 November XQuery 1.0 and XPath 2.0 Data Model (XDM), W3C Candidate Recommendation 3 November Document Object Model (DOM) Level 2 Core Specification Version 1.0, W3C Recommendation 13 November 9. XML Schema Part 0: Primer Second Edition,W3C Recommendation 28 October Oracle Database 10 gxml & SQL, Chapter SQL Server 2005 Books Online, Using XML in SQL Server 185

12

Model semistrukturalny

Model semistrukturalny Model semistrukturalny standaryzacja danych z różnych źródeł realizacja złożonej struktury zależności, wielokrotne zagnieżdżania zobrazowane przez grafy skierowane model samoopisujący się wielkości i typy

Bardziej szczegółowo

PROJEKT Z BAZ DANYCH

PROJEKT Z BAZ DANYCH POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRONIKI PROJEKT Z BAZ DANYCH System bazodanowy wspomagający obsługę sklepu internetowego AUTOR: Adam Kowalski PROWADZĄCY ZAJĘCIA: Dr inż. Robert Wójcik, W4/K-9 Indeks:

Bardziej szczegółowo

GML w praktyce geodezyjnej

GML w praktyce geodezyjnej GML w praktyce geodezyjnej Adam Iwaniak Kon-Dor s.c. Konferencja GML w praktyce, 12 kwietnia 2013, Warszawa SWING Rok 1995, standard de jure Wymiany danych pomiędzy bazami danych systemów informatycznych

Bardziej szczegółowo

Wybrane problemy z dziedziny modelowania i wdrażania baz danych przestrzennych w aspekcie dydaktyki. Artur Krawczyk AGH Akademia Górniczo Hutnicza

Wybrane problemy z dziedziny modelowania i wdrażania baz danych przestrzennych w aspekcie dydaktyki. Artur Krawczyk AGH Akademia Górniczo Hutnicza Wybrane problemy z dziedziny modelowania i wdrażania baz danych przestrzennych w aspekcie dydaktyki Artur Krawczyk AGH Akademia Górniczo Hutnicza Problem modelowania tekstowego opisu elementu geometrycznego

Bardziej szczegółowo

XML w bazach danych i bezpieczeństwie

XML w bazach danych i bezpieczeństwie XML w bazach danych i bezpieczeństwie Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Klasyfikacja wsparcia dla XML-a w bazach danych (Relacyjna) baza danych

Bardziej szczegółowo

Grzegorz Ruciński. Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011. Promotor dr inż. Paweł Figat

Grzegorz Ruciński. Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011. Promotor dr inż. Paweł Figat Grzegorz Ruciński Warszawska Wyższa Szkoła Informatyki 2011 Promotor dr inż. Paweł Figat Cel i hipoteza pracy Wprowadzenie do tematu Przedstawienie porównywanych rozwiązań Przedstawienie zalet i wad porównywanych

Bardziej szczegółowo

Usługi analityczne budowa kostki analitycznej Część pierwsza.

Usługi analityczne budowa kostki analitycznej Część pierwsza. Usługi analityczne budowa kostki analitycznej Część pierwsza. Wprowadzenie W wielu dziedzinach działalności człowieka analiza zebranych danych jest jednym z najważniejszych mechanizmów podejmowania decyzji.

Bardziej szczegółowo

XML w bazach danych i bezpieczeństwie

XML w bazach danych i bezpieczeństwie XML w bazach danych i bezpieczeństwie Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Patryk Czarnik (MIMUW) 12 bazy danych, bezpieczeństwo XML 2007/08 1

Bardziej szczegółowo

Informacje wstępne Autor Zofia Kruczkiewicz Wzorce oprogramowania 4

Informacje wstępne Autor Zofia Kruczkiewicz Wzorce oprogramowania 4 Utrwalanie danych zastosowanie obiektowego modelu danych warstwy biznesowej do generowania schematu relacyjnej bazy danych Informacje wstępne Autor Zofia Kruczkiewicz Wzorce oprogramowania 4 1. Relacyjne

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. 1. Wprowadzenie... 13

Spis treúci. 1. Wprowadzenie... 13 Księgarnia PWN: W. Dąbrowski, A. Stasiak, M. Wolski - Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1 Spis treúci 1. Wprowadzenie... 13 2. Modelowanie cele i metody... 15 2.1. Przegląd rozdziału...

Bardziej szczegółowo

Programowanie obiektowe

Programowanie obiektowe Laboratorium z przedmiotu - zestaw 03 Cel zajęć. Celem zajęć jest zapoznanie z praktycznymi aspektami projektowania oraz implementacji klas abstrakcyjnych i interfejsów. Wprowadzenie teoretyczne. Rozważana

Bardziej szczegółowo

Dariusz Brzeziński. Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki

Dariusz Brzeziński. Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki Dariusz Brzeziński Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki Object-oriented programming Najpopularniejszy obecnie styl (paradygmat) programowania Rozwinięcie koncepcji programowania strukturalnego

Bardziej szczegółowo

Modelowanie hierarchicznych struktur w relacyjnych bazach danych

Modelowanie hierarchicznych struktur w relacyjnych bazach danych Modelowanie hierarchicznych struktur w relacyjnych bazach danych Wiktor Warmus (wiktorwarmus@gmail.com) Kamil Witecki (kamil@witecki.net.pl) 5 maja 2010 Motywacje Teoria relacyjnych baz danych Do czego

Bardziej szczegółowo

Programowanie obiektowe

Programowanie obiektowe Laboratorium z przedmiotu Programowanie obiektowe - zestaw 03 Cel zajęć. Celem zajęć jest zapoznanie z praktycznymi aspektami projektowania oraz implementacji klas abstrakcyjnych i interfejsów. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery

XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery http://xqtav.sourceforge.net XQTav - reprezentacja diagramów przepływu prac w formacie SCUFL przy pomocy XQuery dr hab. Jerzy Tyszkiewicz dr Andrzej Kierzek mgr Jacek Sroka Grzegorz Kaczor praca mgr pod

Bardziej szczegółowo

Bazy danych Wykład zerowy. P. F. Góra

Bazy danych Wykład zerowy. P. F. Góra Bazy danych Wykład zerowy P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2012 Patron? Św. Izydor z Sewilli (VI wiek), biskup, patron Internetu (sic!), stworzył pierwszy katalog Copyright c 2011-12 P.

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do metodologii modelowania systemów informacyjnych. Strategia (1) Strategia (2) Etapy Ŝycia systemu informacyjnego

Wprowadzenie do metodologii modelowania systemów informacyjnych. Strategia (1) Strategia (2) Etapy Ŝycia systemu informacyjnego Etapy Ŝycia systemu informacyjnego Wprowadzenie do metodologii modelowania systemów informacyjnych 1. Strategia 2. Analiza 3. Projektowanie 4. Implementowanie, testowanie i dokumentowanie 5. WdroŜenie

Bardziej szczegółowo

Multi-wyszukiwarki. Mediacyjne Systemy Zapytań wprowadzenie. Architektury i technologie integracji danych Systemy Mediacyjne

Multi-wyszukiwarki. Mediacyjne Systemy Zapytań wprowadzenie. Architektury i technologie integracji danych Systemy Mediacyjne Architektury i technologie integracji danych Systemy Mediacyjne Multi-wyszukiwarki Wprowadzenie do Mediacyjnych Systemów Zapytań (MQS) Architektura MQS Cechy funkcjonalne MQS Cechy implementacyjne MQS

Bardziej szczegółowo

Dane wejściowe. Oracle Designer Generowanie bazy danych. Wynik. Przebieg procesu

Dane wejściowe. Oracle Designer Generowanie bazy danych. Wynik. Przebieg procesu Dane wejściowe Oracle Designer Generowanie bazy danych Diagramy związków encji, a w szczególności: definicje encji wraz z atrybutami definicje związków między encjami definicje dziedzin atrybutów encji

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Wprowadzenie do baz danych

Wykład I. Wprowadzenie do baz danych Wykład I Wprowadzenie do baz danych Trochę historii Pierwsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie w 1963 roku. W latach sześcdziesątych XX wieku został opracowany przez Charles

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Zenon Gniazdowski WWSI, ITE Andrzej Ptasznik WWSI

Bazy danych. Zenon Gniazdowski WWSI, ITE Andrzej Ptasznik WWSI Bazy danych Zenon Gniazdowski WWSI, ITE Andrzej Ptasznik WWSI Wszechnica Poranna Trzy tematy: 1. Bazy danych - jak je ugryźć? 2. Język SQL podstawy zapytań. 3. Mechanizmy wewnętrzne baz danych czyli co

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia dotyczące relacyjnych baz danych. mgr inż. Krzysztof Szałajko

Podstawowe pojęcia dotyczące relacyjnych baz danych. mgr inż. Krzysztof Szałajko Podstawowe pojęcia dotyczące relacyjnych baz danych mgr inż. Krzysztof Szałajko Czym jest baza danych? Co rozumiemy przez dane? Czym jest system zarządzania bazą danych? 2 / 25 Baza danych Baza danych

Bardziej szczegółowo

Projektowanie obiektowe oprogramowania Wykład 9 Wzorce architektury aplikacji (1) Wiktor Zychla 2013

Projektowanie obiektowe oprogramowania Wykład 9 Wzorce architektury aplikacji (1) Wiktor Zychla 2013 Projektowanie obiektowe oprogramowania Wykład 9 Wzorce architektury aplikacji (1) Wiktor Zychla 2013 1 Automated code generation To bardziej technika wspomagająca niż wzorzec, ale wykorzystywana w praktyce

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa

Spis treści. Przedmowa Spis treści Przedmowa V 1 SQL - podstawowe konstrukcje 1 Streszczenie 1 1.1 Bazy danych 1 1.2 Relacyjny model danych 2 1.3 Historia języka SQL 5 1.4 Definiowanie danych 7 1.5 Wprowadzanie zmian w tabelach

Bardziej szczegółowo

Bazy danych dokumentów XML wykład 1 wprowadzenie

Bazy danych dokumentów XML wykład 1 wprowadzenie Bazy danych dokumentów XML wykład 1 wprowadzenie Wykład przygotował: Krzysztof Jankiewicz Bazy danych dokumentów XML wykład 1 wprowadzenie Przez ostatnich kilkanaście lat znaczenie formatu danych XML stale

Bardziej szczegółowo

T-SQL dla każdego / Alison Balter. Gliwice, cop Spis treści. O autorce 11. Dedykacja 12. Podziękowania 12. Wstęp 15

T-SQL dla każdego / Alison Balter. Gliwice, cop Spis treści. O autorce 11. Dedykacja 12. Podziękowania 12. Wstęp 15 T-SQL dla każdego / Alison Balter. Gliwice, cop. 2016 Spis treści O autorce 11 Dedykacja 12 Podziękowania 12 Wstęp 15 Godzina 1. Bazy danych podstawowe informacje 17 Czym jest baza danych? 17 Czym jest

Bardziej szczegółowo

The Binder Consulting

The Binder Consulting The Binder Consulting Contents Indywidualne szkolenia specjalistyczne...3 Konsultacje dla tworzenia rozwiazan mobilnych... 3 Dedykowane rozwiazania informatyczne... 3 Konsultacje i wdrożenie mechanizmów

Bardziej szczegółowo

Wykład XII. optymalizacja w relacyjnych bazach danych

Wykład XII. optymalizacja w relacyjnych bazach danych Optymalizacja wyznaczenie spośród dopuszczalnych rozwiązań danego problemu, rozwiązania najlepszego ze względu na przyjęte kryterium jakości ( np. koszt, zysk, niezawodność ) optymalizacja w relacyjnych

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemu. Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu.

Architektura Systemu. Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu. Architektura Systemu Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu. Architektura jest zbiorem decyzji dotyczących: organizacji systemu komputerowego,

Bardziej szczegółowo

Podrozdziały te powinny zawierać informacje istotne z punktu widzenia przyjętego celu pracy

Podrozdziały te powinny zawierać informacje istotne z punktu widzenia przyjętego celu pracy Uwaga: 1. Praca powinna być napisana z użyciem formy bezosobowej np. wykonano. Nazwa rozdziału Zawartość Liczba stron 1. Wstęp Rozdział ten powinien zawierać zarys najważniejszych elementów pracy Krótki

Bardziej szczegółowo

Hurtownie danych - przegląd technologii

Hurtownie danych - przegląd technologii Hurtownie danych - przegląd technologii Problematyka zasilania hurtowni danych - Oracle Data Integrator Politechnika Poznańska Instytut Informatyki Robert.Wrembel@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/rwrembel

Bardziej szczegółowo

Paweł Kurzawa, Delfina Kongo

Paweł Kurzawa, Delfina Kongo Paweł Kurzawa, Delfina Kongo Pierwsze prace nad standaryzacją Obiektowych baz danych zaczęły się w roku 1991. Stworzona została grupa do prac nad standardem, została ona nazwana Object Database Management

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY BAZ DANYCH. 5. Modelowanie danych. 2009/ Notatki do wykładu "Podstawy baz danych"

PODSTAWY BAZ DANYCH. 5. Modelowanie danych. 2009/ Notatki do wykładu Podstawy baz danych PODSTAWY BAZ DANYCH 5. Modelowanie danych 1 Etapy tworzenia systemu informatycznego Etapy tworzenia systemu informatycznego - (według CASE*Method) (CASE Computer Aided Systems Engineering ) Analiza wymagań

Bardziej szczegółowo

Relacyjne bazy danych a XML

Relacyjne bazy danych a XML Relacyjne bazy danych a XML Anna Pankowska aniap@amu.edu.pl Internet, SQLiXMLwbiznesie Internet nieoceniony sposób komunikacji z klientami, pracownikami i partnerami handlowymi przyspiesza transakcje finansowe

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Mechaniczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2013/2014 Kierunek studiów: Informatyka Stosowana Forma

Bardziej szczegółowo

Post-relacyjne bazy danych

Post-relacyjne bazy danych Post-relacyjne bazy danych Historia języka SQL 1. Sequel-XRM 2. Sequel/2 SQL 3. ANSI SQL 1986 (ISO 1987) 4. X/Open (UNIX), SAA(IBM) 5. ANSI SQL 1989 6. ANSI/ISO SQL 92 Entry level 7. ANSI SQL 92 (SQL 2)

Bardziej szczegółowo

SQL Server i T-SQL w mgnieniu oka : opanuj język zapytań w 10 minut dziennie / Ben Forta. Gliwice, Spis treści

SQL Server i T-SQL w mgnieniu oka : opanuj język zapytań w 10 minut dziennie / Ben Forta. Gliwice, Spis treści SQL Server i T-SQL w mgnieniu oka : opanuj język zapytań w 10 minut dziennie / Ben Forta. Gliwice, 2017 Spis treści O autorze 9 Wprowadzenie 11 Lekcja 1. Zrozumieć SQL 15 Podstawy baz danych 15 Język SQL

Bardziej szczegółowo

MongoDB. wprowadzenie. dr inż. Paweł Boiński, Politechnika Poznańska

MongoDB. wprowadzenie. dr inż. Paweł Boiński, Politechnika Poznańska MongoDB wprowadzenie dr inż. Paweł Boiński, Politechnika Poznańska Plan Historia Podstawowe pojęcia: Dokument Kolekcja Generowanie identyfikatora Model danych Dokumenty zagnieżdżone Dokumenty z referencjami

Bardziej szczegółowo

SQL w 24 godziny / Ryan Stephens, Arie D. Jones, Ron Plew. Warszawa, cop Spis treści

SQL w 24 godziny / Ryan Stephens, Arie D. Jones, Ron Plew. Warszawa, cop Spis treści SQL w 24 godziny / Ryan Stephens, Arie D. Jones, Ron Plew. Warszawa, cop. 2016 Spis treści O autorach 11 Podziękowania 12 Część I Wprowadzenie do języka SQL 13 Godzina 1. Witamy w świecie języka SQL 15

Bardziej szczegółowo

Blaski i cienie wyzwalaczy w relacyjnych bazach danych. Mgr inż. Andrzej Ptasznik

Blaski i cienie wyzwalaczy w relacyjnych bazach danych. Mgr inż. Andrzej Ptasznik Blaski i cienie wyzwalaczy w relacyjnych bazach danych. Mgr inż. Andrzej Ptasznik Technologia Przykłady praktycznych zastosowań wyzwalaczy będą omawiane na bazie systemu MS SQL Server 2005 Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Porównanie systemów zarządzania relacyjnymi bazami danych

Porównanie systemów zarządzania relacyjnymi bazami danych Jarosław Gołębiowski 12615 08-07-2013 Porównanie systemów zarządzania relacyjnymi bazami danych Podstawowa terminologia związana z tematem systemów zarządzania bazami danych Baza danych jest to zbiór danych

Bardziej szczegółowo

Ramowy plan kursu. Lp. Moduły Wyk. Lab. Przekazywane treści

Ramowy plan kursu. Lp. Moduły Wyk. Lab. Przekazywane treści Ramowy plan kursu Lp. Moduły Wyk. Lab. Przekazywane treści 1 3 4 Technologia MS SQL Server 2008 R2. Podstawy relacyjnego modelu i projektowanie baz. Zaawansowane elementy języka SQL. Programowanie w języku

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu: Bazy danych Database Kierunek: Rodzaj przedmiotu: obieralny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium Matematyka Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba godzin/tydzień: 2W, 2L Semestr: III Liczba

Bardziej szczegółowo

XML w bazie danych IBM DB2

XML w bazie danych IBM DB2 Instytut Informatyki Politechnika Śląska Gliwice, ul. Akademicka 16 XML w bazie danych IBM DB2 Dr inż. Dariusz Mrozek Wykład: IBM DB2 uniwersalna platforma przetwarzania danych O czym dzisiaj? XML w relacyjnej

Bardziej szczegółowo

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501)

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) Spis treści Dzień 1 I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

Cel przedmiotu. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji 1 Język angielski 2 Inżynieria oprogramowania

Cel przedmiotu. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji 1 Język angielski 2 Inżynieria oprogramowania Przedmiot: Bazy danych Rok: III Semestr: V Rodzaj zajęć i liczba godzin: Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Wykład 30 21 Ćwiczenia Laboratorium 30 21 Projekt Liczba punktów ECTS: 4 C1 C2 C3 Cel przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl

Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki

Bardziej szczegółowo

Bazy Danych. C. J. Date, Wprowadzenie do systemów baz danych, WNT - W-wa, (seria: Klasyka Informatyki), 2000

Bazy Danych. C. J. Date, Wprowadzenie do systemów baz danych, WNT - W-wa, (seria: Klasyka Informatyki), 2000 Bazy Danych LITERATURA C. J. Date, Wprowadzenie do systemów baz danych, WNT - W-wa, (seria: Klasyka Informatyki), 2000 J. D. Ullman, Systemy baz danych, WNT - W-wa, 1998 J. D. Ullman, J. Widom, Podstawowy

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Plan wykładu. Diagramy ER. Podstawy modeli relacyjnych. Podstawy modeli relacyjnych. Podstawy modeli relacyjnych

Bazy danych. Plan wykładu. Diagramy ER. Podstawy modeli relacyjnych. Podstawy modeli relacyjnych. Podstawy modeli relacyjnych Plan wykładu Bazy danych Wykład 9: Przechodzenie od diagramów E/R do modelu relacyjnego. Definiowanie perspektyw. Diagramy E/R - powtórzenie Relacyjne bazy danych Od diagramów E/R do relacji SQL - perspektywy

Bardziej szczegółowo

METODY INŻYNIERII WIEDZY ASOCJACYJNA REPREZENTACJA POWIĄZANYCH TABEL I WNIOSKOWANIE IGOR CZAJKOWSKI

METODY INŻYNIERII WIEDZY ASOCJACYJNA REPREZENTACJA POWIĄZANYCH TABEL I WNIOSKOWANIE IGOR CZAJKOWSKI METODY INŻYNIERII WIEDZY ASOCJACYJNA REPREZENTACJA POWIĄZANYCH TABEL I WNIOSKOWANIE IGOR CZAJKOWSKI CELE PROJEKTU Transformacja dowolnej bazy danych w min. 3 postaci normalnej do postaci Asocjacyjnej Grafowej

Bardziej szczegółowo

Oracle11g: Wprowadzenie do SQL

Oracle11g: Wprowadzenie do SQL Oracle11g: Wprowadzenie do SQL OPIS: Kurs ten oferuje uczestnikom wprowadzenie do technologii bazy Oracle11g, koncepcji bazy relacyjnej i efektywnego języka programowania o nazwie SQL. Kurs dostarczy twórcom

Bardziej szczegółowo

Modelowanie danych, projektowanie systemu informatycznego

Modelowanie danych, projektowanie systemu informatycznego Modelowanie danych, projektowanie systemu informatycznego Modelowanie odwzorowanie rzeczywistych obiektów świata rzeczywistego w systemie informatycznym Modele - konceptualne reprezentacja obiektów w uniwersalnym

Bardziej szczegółowo

ZAPOZNANIE SIĘ ZE SPOSOBEM PRZECHOWYWANIA

ZAPOZNANIE SIĘ ZE SPOSOBEM PRZECHOWYWANIA LABORATORIUM SYSTEMÓW MOBILNYCH ZAPOZNANIE SIĘ ZE SPOSOBEM PRZECHOWYWANIA DANYCH NA URZĄDZENIACH MOBILNYCH I. Temat ćwiczenia II. Wymagania Podstawowe wiadomości z zakresu obsługi baz danych i języka SQL

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE: Administrator baz danych. Cel szkolenia

SZKOLENIE: Administrator baz danych. Cel szkolenia SZKOLENIE: Administrator baz danych. Cel szkolenia Kurs Administrator baz danych skierowany jest przede wszystkim do osób zamierzających rozwijać umiejętności w zakresie administrowania bazami danych.

Bardziej szczegółowo

Tom 6 Opis oprogramowania

Tom 6 Opis oprogramowania Część 4 Narzędzie do wyliczania wielkości oraz wartości parametrów stanu Diagnostyka stanu nawierzchni - DSN Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Warszawa, 30 maja 2012 Historia dokumentu Nazwa

Bardziej szczegółowo

Tworzenie raportów XML Publisher przy użyciu Data Templates

Tworzenie raportów XML Publisher przy użyciu Data Templates Tworzenie raportów XML Publisher przy użyciu Data Templates Wykorzystanie Szablonów Danych (ang. Data templates) jest to jedna z metod tworzenia raportów w technologii XML Publisher bez użycia narzędzia

Bardziej szczegółowo

Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania

Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania Wstęp do inżynierii oprogramowania. Cykle rozwoju oprogramowaniaiteracyjno-rozwojowy cykl oprogramowania Autor: Zofia Kruczkiewicz System Informacyjny =Techniczny SI

Bardziej szczegółowo

Analiza i projektowanie aplikacji Java

Analiza i projektowanie aplikacji Java Analiza i projektowanie aplikacji Java Modele analityczne a projektowe Modele analityczne (konceptualne) pokazują dziedzinę problemu. Modele projektowe (fizyczne) pokazują system informatyczny. Utrzymanie

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language)

Zagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language) Zagadnienia (1/3) Rola modelu systemu w procesie analizy wymagań (inżynierii wymagań) Prezentacja różnego rodzaju informacji o systemie w zależności od rodzaju modelu. Budowanie pełnego obrazu systemu

Bardziej szczegółowo

Hurtownie danych - przegląd technologii

Hurtownie danych - przegląd technologii Hurtownie danych - przegląd technologii Politechnika Poznańska Instytut Informatyki Robert.Wrembel@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/rwrembel Biznesowe słowniki pojęć biznesowych odwzorowania pojęć

Bardziej szczegółowo

Bazy danych i ich aplikacje

Bazy danych i ich aplikacje ORAZ ZAPRASZAJĄ DO UDZIAŁU W STUDIACH PODYPLOMOWYCH Celem Studiów jest praktyczne zapoznanie słuchaczy z podstawowymi technikami tworzenia i administrowania bazami oraz systemami informacyjnymi. W trakcie

Bardziej szczegółowo

Web frameworks do budowy aplikacji zgodnych z J2EE

Web frameworks do budowy aplikacji zgodnych z J2EE Web frameworks do budowy aplikacji zgodnych z J2EE Jacek Panachida promotor: dr Dariusz Król Przypomnienie Celem pracy jest porównanie wybranych szkieletów programistycznych o otwartym kodzie źródłowym

Bardziej szczegółowo

Dotacje na innowacje. Inwestujemy w waszą przyszłość.

Dotacje na innowacje. Inwestujemy w waszą przyszłość. PROJEKT TECHNICZNY Implementacja Systemu B2B w firmie Lancelot i w przedsiębiorstwach partnerskich Przygotowane dla: Przygotowane przez: Lancelot Marek Cieśla Grzegorz Witkowski Constant Improvement Szkolenia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7 I Wprowadzenie (wersja 0906) Kurs OPC S7 Spis treści Dzień 1 I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami automatyki I-6 Cechy podejścia dedykowanego

Bardziej szczegółowo

K1A_W11, K1A_W18. Egzamin. wykonanie ćwiczenia lab., sprawdzian po zakończeniu ćwiczeń, egzamin, K1A_W11, K1A_W18 KARTA PRZEDMIOTU

K1A_W11, K1A_W18. Egzamin. wykonanie ćwiczenia lab., sprawdzian po zakończeniu ćwiczeń, egzamin, K1A_W11, K1A_W18 KARTA PRZEDMIOTU (pieczęć wydziału) KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: BAZY DANYCH 2. Kod przedmiotu: 3. Karta przedmiotu ważna od roku akademickiego: 2014/2015 4. Forma kształcenia: studia pierwszego stopnia 5. Forma

Bardziej szczegółowo

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA

WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA PROJEKT MODELOWANIE SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH Stopień, imię i nazwisko prowadzącego Stopień, imię i nazwisko słuchacza Grupa szkoleniowa dr inż. Zbigniew Zieliński inż.

Bardziej szczegółowo

XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią

XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią Egzamin, 7 lutego 2014 r. Imię i nazwisko: Czas: 90 minut. Maksymalna suma punktów: 50. Pytania testowe są wielokrotnego wyboru, można przyjąć że co najmniej

Bardziej szczegółowo

Instalacja SQL Server Express. Logowanie na stronie Microsoftu

Instalacja SQL Server Express. Logowanie na stronie Microsoftu Instalacja SQL Server Express Logowanie na stronie Microsoftu Wybór wersji do pobrania Pobieranie startuje, przechodzimy do strony z poradami. Wypakowujemy pobrany plik. Otwiera się okno instalacji. Wybieramy

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Technologii Informacyjnych. Projektowanie Baz Danych

Laboratorium Technologii Informacyjnych. Projektowanie Baz Danych Laboratorium Technologii Informacyjnych Projektowanie Baz Danych Komputerowe bazy danych są obecne podstawowym narzędziem służącym przechowywaniu, przetwarzaniu i analizie danych. Gromadzone są dane w

Bardziej szczegółowo

Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 2 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram klas. Materiały dla nauczyciela

Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 2 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram klas. Materiały dla nauczyciela Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Stosowanej Wydział Elektryczny, Politechnika Warszawska Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML Ćwiczenie 2 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram

Bardziej szczegółowo

Programowanie obiektowe

Programowanie obiektowe Programowanie obiektowe Wykład 13 Marcin Młotkowski 27 maja 2015 Plan wykładu Trwałość obiektów 1 Trwałość obiektów 2 Marcin Młotkowski Programowanie obiektowe 2 / 29 Trwałość (persistence) Definicja Cecha

Bardziej szczegółowo

Baza danych. Baza danych to:

Baza danych. Baza danych to: Baza danych Baza danych to: zbiór danych o określonej strukturze, zapisany na zewnętrznym nośniku (najczęściej dysku twardym komputera), mogący zaspokoić potrzeby wielu użytkowników korzystających z niego

Bardziej szczegółowo

Projektowanie aplikacji z bazami danych

Projektowanie aplikacji z bazami danych Systemy mapowania relacyjno-obiektowego Instytut Informatyki Uniwersytet Wrocławski Plan wykładu Wprowadzenie do trwałości Niedopasowanie paradygmatów Architektura warstwowa Czym jest ORM? Problemy i pytania

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do technologii Business Intelligence i hurtowni danych

Wprowadzenie do technologii Business Intelligence i hurtowni danych Wprowadzenie do technologii Business Intelligence i hurtowni danych 1 Plan rozdziału 2 Wprowadzenie do Business Intelligence Hurtownie danych Produkty Oracle dla Business Intelligence Business Intelligence

Bardziej szczegółowo

Analiza i projekt systemu pracy grupowej z zastosowaniem metodyki SCRUM w technologii SharePoint Karolina Konstantynowicz

Analiza i projekt systemu pracy grupowej z zastosowaniem metodyki SCRUM w technologii SharePoint Karolina Konstantynowicz Analiza i projekt systemu pracy grupowej z zastosowaniem metodyki SCRUM w technologii SharePoint Karolina Konstantynowicz Promotor dr inż. Szymon Supernak Warszawa, 22.05.2014 Plan prezentacji 1. Cel i

Bardziej szczegółowo

AUREA BPM Oracle. TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7

AUREA BPM Oracle. TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7 AUREA BPM Oracle TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7 ORACLE DATABASE System zarządzania bazą danych firmy Oracle jest jednym z najlepszych i najpopularniejszych rozwiązań tego typu na rynku. Oracle Database

Bardziej szczegółowo

Java Persistence API - zagadnienia zaawansowane

Java Persistence API - zagadnienia zaawansowane Program szkolenia: Java Persistence API - zagadnienia zaawansowane Informacje: Nazwa: Kod: Kategoria: Grupa docelowa: Czas trwania: Forma: Java Persistence API - zagadnienia zaawansowane Java-EE-jpa-pro

Bardziej szczegółowo

Baza danych sql. 1. Wprowadzenie

Baza danych sql. 1. Wprowadzenie Baza danych sql 1. Wprowadzenie Do tej pory operowaliście na listach. W tej instrukcji pokazane zostanie jak stworzyć bazę danych. W zadaniu skorzystamy z edytora graficznego struktury bazy danych, który

Bardziej szczegółowo

Struktura drzewa w MySQL. Michał Tyszczenko

Struktura drzewa w MySQL. Michał Tyszczenko Struktura drzewa w MySQL Michał Tyszczenko W informatyce drzewa są strukturami danych reprezentującymi drzewa matematyczne. W naturalny sposób reprezentują hierarchię danych toteż głównie do tego celu

Bardziej szczegółowo

Projektowanie logiki aplikacji

Projektowanie logiki aplikacji Jarosław Kuchta Projektowanie Aplikacji Internetowych Projektowanie logiki aplikacji Zagadnienia Rozproszone przetwarzanie obiektowe (DOC) Model klas w projektowaniu logiki aplikacji Klasy encyjne a klasy

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemów informatycznych. Roman Simiński siminskionline.pl. Modelowanie danych Diagramy ERD

Projektowanie systemów informatycznych. Roman Simiński siminskionline.pl. Modelowanie danych Diagramy ERD Projektowanie systemów informatycznych Roman Simiński roman.siminski@us.edu.pl siminskionline.pl Modelowanie danych Diagramy ERD Modelowanie danych dlaczego? Od biznesowego gadania do magazynu na biznesowe

Bardziej szczegółowo

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej   Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej www.imio.polsl.pl fb.com/imiopolsl @imiopolsl Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska Laboratorium 3 (Tworzenie bazy danych z użyciem UML, proste

Bardziej szczegółowo

XML a relacyjne bazy danych. XML w bazach danych. Klasyfikacja wsparcia dla XML-a w bazach danych. XML a relacyjne bazy danych.

XML a relacyjne bazy danych. XML w bazach danych. Klasyfikacja wsparcia dla XML-a w bazach danych. XML a relacyjne bazy danych. XML a relacyjne bazy danych XML w bazach danych. Korzyści: integracja aplikacji, wymiana danych, łatwe transformacje danych, prezentacja danych. Problemy: czy i jak przechowywać dokumenty XML w bazie danych?

Bardziej szczegółowo

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej  Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej www.imio.polsl.pl fb.com/imiopolsl @imiopolsl Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska Laboratorium 3 (Tworzenie bazy danych z użyciem UML, proste

Bardziej szczegółowo

Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 5 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram przypadków uŝycia. Materiały dla nauczyciela

Laboratorium modelowania oprogramowania w języku UML. Ćwiczenie 5 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram przypadków uŝycia. Materiały dla nauczyciela Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Stosowanej Wydział Elektryczny, Politechnika Warszawska Ćwiczenie 5 Ćwiczenia w narzędziu CASE diagram przypadków uŝycia Materiały dla nauczyciela Projekt

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska TWO

Politechnika Poznańska TWO Politechnika Poznańska TWO Data: 2009-11-24 Nr Lab.: I Prowadzący: dr inż. Szymon Wilk Mateusz Jancy Joanna Splitter Zadanie: DZIELENIE RELACYJNE Rok: I Grupa: B Semestr: I Ocena: Cel zadania: Wykonać

Bardziej szczegółowo

!!!!!!!!!!! PORTFOLIO: Analiza zachowań użytkowników serwisów internetowych. Autorzy: Marek Zachara

!!!!!!!!!!! PORTFOLIO: Analiza zachowań użytkowników serwisów internetowych. Autorzy: Marek Zachara PORTFOLIO: Analiza zachowań użytkowników serwisów internetowych Autorzy: Marek Zachara Opis merytoryczny Cel naukowy (jaki problem wnioskodawca podejmuje się rozwiązać, co jest jego istotą, co uzasadnia

Bardziej szczegółowo

www.comarch.pl/szkolenia Operacja PIVOT w języku SQL w środowisku Oracle 21.11.2012

www.comarch.pl/szkolenia Operacja PIVOT w języku SQL w środowisku Oracle 21.11.2012 Operacja PIVOT w języku SQL w środowisku Oracle 21.11.2012 Zakres Wprowadzenie Idea przestawiania danych Możliwe zastosowania Przestawianie danych bez klauzuli PIVOT Konstrukcja klauzuli Korzyści ze stosowania

Bardziej szczegółowo

Diagramy związków encji. Laboratorium. Akademia Morska w Gdyni

Diagramy związków encji. Laboratorium. Akademia Morska w Gdyni Akademia Morska w Gdyni Gdynia 2004 1. Podstawowe definicje Baza danych to uporządkowany zbiór danych umożliwiający łatwe przeszukiwanie i aktualizację. System zarządzania bazą danych (DBMS) to oprogramowanie

Bardziej szczegółowo

Plan. Wprowadzenie. Co to jest APEX? Wprowadzenie. Administracja obszarem roboczym

Plan. Wprowadzenie. Co to jest APEX? Wprowadzenie. Administracja obszarem roboczym 1 Wprowadzenie do środowiska Oracle APEX, obszary robocze, użytkownicy Wprowadzenie Plan Administracja obszarem roboczym 2 Wprowadzenie Co to jest APEX? Co to jest APEX? Architektura Środowisko Oracle

Bardziej szczegółowo

Autor: Joanna Karwowska

Autor: Joanna Karwowska Autor: Joanna Karwowska Jeśli pobieramy dane z więcej niż jednej tabeli, w rzeczywistości wykonujemy tak zwane złączenie. W SQL istnieją instrukcje pozwalające na formalne wykonanie złączenia tabel - istnieje

Bardziej szczegółowo

XML-owe bazy danych ćwiczenia 1

XML-owe bazy danych ćwiczenia 1 XML-owe bazy danych ćwiczenia 1 Pierwsza część ćwiczeń będzie zapoznaniem się z przykładową bazą danych dokumentów XML dbxml oraz bazą danych obiektowo-relacyjną Oracle, która pozwala na przechowywanie

Bardziej szczegółowo

Szkolenie autoryzowane. MS 6232 Wdrażanie bazy danych Microsoft SQL Server 2008 R2

Szkolenie autoryzowane. MS 6232 Wdrażanie bazy danych Microsoft SQL Server 2008 R2 Szkolenie autoryzowane MS 6232 Wdrażanie bazy danych Microsoft SQL Server 2008 R2 Strona szkolenia Terminy szkolenia Rejestracja na szkolenie Promocje Opis szkolenia Szkolenie, gdzie uczestnicy zapoznają

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS

LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI INSTYTUT INFORMATYKI I ELEKTROTECHNIKI ZAKŁAD INŻYNIERII KOMPUTEROWEJ Przygotowali: mgr inż. Arkadiusz Bukowiec mgr inż. Remigiusz Wiśniewski LABORATORIUM 8,9: BAZA DANYCH MS-ACCESS

Bardziej szczegółowo

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej fb.com/groups/bazydanychmt/

Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej   fb.com/groups/bazydanychmt/ Instytut Mechaniki i Inżynierii Obliczeniowej www.imio.polsl.pl fb.com/imiopolsl @imiopolsl fb.com/groups/bazydanychmt/ Wydział Mechaniczny technologiczny Politechnika Śląska Laboratorium 3 (Tworzenie

Bardziej szczegółowo

Obiektowy model dokumentu. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych

Obiektowy model dokumentu. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 14 października 2005 roku Wstęp DOM Document Object Model zapewnia: Zbiór obiektów reprezentujących dokumenty XML i HTML. Model łączenia obiektów.

Bardziej szczegółowo

Tom 6 Opis oprogramowania

Tom 6 Opis oprogramowania Diagnostyka Stanu Nawierzchni - DSN Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Warszawa, 21 maja 2012 Historia dokumentu Nazwa dokumentu Nazwa pliku Tom 6 Opis oprogramowania, Część 2 Generator danych

Bardziej szczegółowo

UML w Visual Studio. Michał Ciećwierz

UML w Visual Studio. Michał Ciećwierz UML w Visual Studio Michał Ciećwierz UNIFIED MODELING LANGUAGE (Zunifikowany język modelowania) Pozwala tworzyć wiele systemów (np. informatycznych) Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć i dokumentować

Bardziej szczegółowo

Symfonia Produkcja. Kreator raportów. Wersja 2013

Symfonia Produkcja. Kreator raportów. Wersja 2013 Symfonia Produkcja Kreator raportów Wersja 2013 Windows jest znakiem towarowym firmy Microsoft Corporation. Adobe, Acrobat, Acrobat Reader, Acrobat Distiller są zastrzeżonymi znakami towarowymi firmy Adobe

Bardziej szczegółowo