KANALIZACJA GRAWITACYJNA JAKO BIOREAKTOR I UKŁAD DYNAMICZNY GRAVITATIONAL SEWERAGE AS A BIOREACTOR AND DYNAMIC SYSTEM
|
|
- Teodor Osiński
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KANALIZACJA GRAWITACYJNA JAKO BIOREAKTOR I UKŁAD DYNAMICZNY GRAVITATIONAL SEWERAGE AS A BIOREACTOR AND DYNAMIC SYSTEM Grzegorz Łagód, Jacek Hanzel, Agata Kopertowska, Alia Jlilati, Oktawia Pliżga, Katarzyna Jaromin Politechnika Lubelska, Wydział Inżynierii Środowiska, ul. Nadbystrzycka 40B, Lublin, Poland g.lagod@wis.pol.lublin.pl ABSTRACT This paper presents the issues connected to processes occurring inside the gravitational sewer systems. The technological-processing perception of sanitation conduits as the specific bioreactors of preliminary wastewater treatment and the division of sewer systems elements on static and dynamic were proposed. The conclusions obtained from the analysis of recent studies concerning sewage biodegradation in gravitational sanitation systems were also presented. Keywords: sewer system, sewage biodegradation in sewerage, heterotrophic biomass 1. Wstęp Kanalizacja jest złożonym systemem, w którym zmiany charakterystyk przepływających ścieków następują nie tylko w funkcji odległości, ale również czasu. Zmiany pojawiają się w rytmie dyktowanym nierównomiernościami dopływu ścieków (dobowym, tygodniowy, rocznym) oraz na skutek infiltracji wód deszczowych i przypadkowych (Błaszczyk i in., 1983; Stelmach i in., 1995; Imhoff, Imhoff, 1996; Huisman, 2001; Dąbrowski, 2004). Kanalizację rozumianą jako bioreaktor wstępnego podczyszczania ścieków, podzielić można na następujące, powiązane ze sobą części składowe: Część statyczna konstrukcja, Część dynamiczna ścieki wraz z zawieszoną w ich toni biomasą organizmów heterotroficznych, błona biologiczna pokrywająca ścianki przewodów kanalizacyjnych, osady kanalizacyjne oraz powietrze zajmujące przestrzeń ponad swobodnym zwierciadłem ścieków (rys. 1). Zależności pomiędzy przedstawionymi składnikami (rys. 1) kształtowane są przez następujące czynniki: Fizyczne właściwości elementów statycznego podsystemu kanalizacyjnego są nimi kształt oraz wymiary przewodów, nachylenie dna, szorstkość ścianek. Właściwości hydrodynamiczne kanalizacji kształtowane wielkością strumienia przepływających ścieków, na który wpływa nierównomierność rozbiorów wody oraz obecność wód przypadkowych i infiltracyjnych w kanalizacji rozdzielczej (wysokość opadów w kanalizacji ogólnospławnej). Warunki środowiskowe są to parametry takie jak temperatura i ciśnienie atmosferyczne. Biologiczne, chemiczne oraz fizyczne procesy w systemie kanalizacyjnym będące w głównym obszarze zainteresowania autorów. Biomasa heterotroficzna zasiedlająca przewody kanalizacyjne w postaci błony biologicznej oraz zawiesiny unoszonej w ściekach, odgrywa kluczową rolę w procesie biodegradacji zanieczyszczeń, będąc czynnikiem procesowym zachodzących przemian. Przy ich obecności kolektor kanalizacyjny może być traktowany jako bioreaktor spełniający funkcję wstępnego podczyszczania ścieków (rys. 2).
2 92 Rys. 1 Składniki dynamicznego podsystemu w kanalizacji oraz powiązania między nimi, na podstawie: (Ashley i in., 1999; Hvitved-Jacobsen, 2002; Łagód, Sobczuk, 2006). Rys. 2 Procesy zachodzące w grawitacyjnym systemie kanalizacji sanitarnej, przy różnych poziomach wypełnienia ściekami, na podstawie: (Hvitved-Jacobsen, 2002; Łagód, Sobczuk, 2006). 2. Ścieki i biomasa w kanalizacji grawitacyjnej Ścieki powstają w efekcie wykorzystywania wody w procesach przemysłowych i bytowogospodarczych, a także ze względu na odprowadzanie wód opadowych z powierzchni osiedli [Błaszczyk i in., 1983]. Tak więc skład ścieków miejskich determinowany jest poprzez zmieszanie w różnych proporcjach, zależnych od struktury danej jednostki osadniczej, ścieków socjalno-bytowych, ścieków przemysłowych oraz wód przypadkowych i infiltracyjnych, zaś przy sieci ogólnospławnej również wód opadowych. Zwykle ścieki pochodzące z bytowania ludności mają złożony skład, zawierając w sobie zanieczyszczenia zarówno organiczne jak i nieorganiczne o różnych wielkościach cząstek (Andoh, Smisson, 1996; Huisman, 2001; Hvitved- Jacobsen, 2002) co przedstawia rysunek 3 oraz tabela 1. Wpływ wód infiltracyjnych na skład ścieków z reguły przejawia się ich rozcieńczaniem, rzadziej zaś wzrostem stężenia pierwiastków biogennych, gdy wody infiltracyjne powstają na skutek spływu z intensywnie nawożonych terenów rolniczych. W niektórych przypadkach infiltracja może dodatkowo skutkować także zmianą temperatury, która z kolei ma istotny wpływ na biologiczne procesy transformacji zanieczyszczeń.
3 93 Skład tak zwanych świeżych ścieków, których wiek obejmuje minuty, lub maksymalnie kilka godzin, bywa zwykle różny od składu ścieków poddawanych procesom technologicznym w oczyszczalni (Roman, 1986; Huisman, 2001). Różnice w składzie ścieków powodowane są procesami, transformacji zanieczyszczeń, zachodzącymi podczas transportu systemem kanalizacyjnym (Stelmach i in., 1995; Huisman, 2001; Hvitved-Jacobsen, 2002; Abdul-Talib i in., 2003; Myszograj, 2005; Krajewski, Niedzielski, 2005, 2005a; Łagód i in., 2005, 2006, 2007), który trwać może nawet powyżej 20 godzin. W strumieniu ścieków unoszona jest również biomasa heterotroficzna. Biomasa ta jest jednocześnie czynnikiem procesowym hydrolizy enzymatycznej makromolekuł zawiesiny (rys. 4) (Huisman, 2001; Hvitved-Jacobsen, 2002; Abdul-Talib i in., 2003). Tak więc z punktu widzenia przebiegających w kanałach procesów ważnym składnikiem ścieków przepływających w kanalizacji jest biomasa organizmów heterotroficznych zawieszona w fazie ciekłej. W niewielkiej części dostaje się ona do kanalizacji wraz z fekaliami czy wodami przypadkowymi, na przykład przez studzienki rewizyjne. Opisywana biomasa w przeważającej części pochodzi z wymywania narastającej na ściankach kanału błony biologicznej, choć bywa także elementem zanieczyszczeń ścieków przemysłowych na przykład z drożdżowni czy browarów (Huisman, 2001; Hvitved-Jacobsen, 2002; Łagód i in., 2004; Łagód, Sobczuk 2006). Biorąc pod uwagę powyższe informacje, można stwierdzić, że nie tylko dostawcy ścieków, ale również zmienność dobowa i sezonowa, fizyczne właściwości systemu kanalizacyjnego oraz czas przepływu (czas przetrzymania) ścieków w kanalizacji ma znaczący wpływ na jakość ścieków dopływających do oczyszczalni (Nielsen i in., 1992; Stelmach i in., 1995; Huisman, 2001; Hvitved-Jacobsen, 2002; Abdul-Talib i in., 2003; Łagód i in., 2005, 2006, 2007). Kwas huminowy Biogeny Węglowodany RNA Polisacharydy Wirusy DNA Bakterie Pierwotniaki Aminokwasy Witaminy Białka Fragmenty komórek Konglomeraty bakteryjne (Kłaczki) Kwasy tłuszczowe Egzoenzymy Detrytus organiczny Substancje rozpuszczone Substancje koloidalne Cząsteczki zawiesiny Rozmiar cząstek (µ m) Rys. 3 Wielkości cząstek typowych substancji organicznych i organizmów występujących w ściekach miejskich, na podstawie (Andoh, Smisson, 1996; Hvitved-Jacobsen, 2002). Tabela 1. Skład ścieków określony udziałem procentowym poszczególnych grup związków organicznych w ChZT całkowitym (Krajewski, Niedzielski, 2005). Składnik Charakterystyczne frakcje wskaźnik Rozpuszczone Koloidalne Ponad koloidalne Sedymentujące Rozmiar (µm) < 0,08 0,08 1, > 100 ChZT (% ChZT og ) CWO (% CWO og ) Składniki organiczne w procentowej zawartości ogólnej Tłuszcze Białka Węglowodany
4 94 Rys. 4 Etapy transformacji związków organicznych podczas biodegradacji ścieków (Hvitved-Jacobsen, 2002) 3. Kanalizacja grawitacyjna jako bioreaktor Występujące cyklicznie w przewodach kanalizacyjnych procesy sedymentacji i wymywania cząstek stałych (osadów kanalizacyjnych), łącznie z infiltracją wód przypadkowych, mogą prowadzić do okresowych zmian w stężeniach zanieczyszczeń zawartych w ściekach dopływających do oczyszczalni. Jednakże ładunek zanieczyszczeń, obliczany dla długiego okresu czasu powinien pozostawać stały, jeśli nie nastąpiły zmiany w strukturze jednostki osadniczej. Ładunki zanieczyszczeń dopływające do oczyszczalni powinny odpowiadać ładunkom wprowadzanym do sieci kanalizacyjnej (Łagód i in., 2005). Podczas badań terenowych wykryto jednak istotną redukcję ilości substancji zanieczyszczających podczas przepływu ścieków w systemie kolektorów (Stelmach, 1993; Stelmach i in., 1995). Dzieje się tak z uwagi na liczne procesy zarówno fizyczne jak i biochemiczne zachodzące w przewodach kanalizacyjnych. Skutkiem tych procesów jest biodegradacja zanieczyszczeń prowadząca do rzeczywistego ubytku ładunku zanieczyszczeń w przepływających ściekach pod wpływem narastającej biomasy tlenowych i beztlenowych mikroorganizmów heterotroficznych. Bez uwzględnienia tych zjawisk niemożliwe jest precyzyjne określenie danych wejściowych do projektowania oczyszczalni ścieków z częścią biologiczną. Brak działającego systemu kanalizacyjnego uniemożliwia dokonanie dokładnych, długookresowych pomiarów parametrów ścieków i zmusza projektanta do bazowania wyłącznie na orientacyjnych bilansach wskaźnikowych (Łagód i in., 2005). Dla przytoczonych przypadków bilanse wskaźnikowe mogą znacznie odbiegać od rzeczywistych, gdyż istniejące procedury obliczeniowe nie uwzględniają przemian, jakie zachodzą w kolektorach kanalizacyjnych pod wpływem narastającej biomasy mikroorganizmów. Co za tym idzie nie uwzględniają ubytku ładunku oraz zmian jakościowych zanieczyszczeń usunięcie znacznej części zanieczyszczeń rozpuszczonych z jednoczesnym wytworzeniem biomasy pod postacią błony biologicznej oraz zawiesiny w kolektorach dosyłowych do oczyszczalni (Stelmach i in., 1995; Łagód i in., 2005). Postulaty, aby traktować system kanalizacyjny jako bioreaktor po raz pierwszy pojawiły się w latach 70 dwudziestego wieku (Pomeroy, Parkhurs, 1973; Koch, Zandi, 1973). Od tego czasu coraz częściej kanalizację zaczęto traktować jako układ, którego znaczną objętość powodowaną dużą długością, można wykorzystać w celu wspomagania pracy oczyszczalni ścieków, zaś procesy zachodzące w kanalizacji rozważać jako wstępne podczyszczanie ścieków (Warith i in., 1998). Badając procesy zachodzące w kanalizacji koncentrowano się z reguły na ubytku ChZT ze ścieków podczas ich przepływu w sieci kolektorów. Jako wyznacznik prędkości zachodzących procesów wykorzystywano często aktywność oddechową mikroorganizmów (określaną za pomocą szybkości poboru tlenu OUR, ang. oxygen uptake rate). Pod uwagę brana była biomasa porastająca ścianki przewodów kanalizacyjnych w postaci błony biologicznej oraz biomasa unoszona w strumieniu
5 95 ścieków. Błona biologiczna rozważana jest w takim przypadku jako zapadlisko (konsument) tlenu oraz źródło biomasy zawieszonej w ściekach. Jak wykazały badania terenowe maksymalny sumaryczny pobór tlenu przez biomasę w kolektorze kanalizacyjnym wynosić może 480 go 2 m 3 d 1 (Huisman, 2001). Przypadający na błonę biologiczną pobór tlenu wynosił około 8,5 go 2 m 2 d 1 (Norsker i in., 1995; Huisman, 2001). Kinetykę biodegradacji ścieków w systemach grawitacyjnych badano głównie w warunkach laboratoryjnych, zarówno na ściekach rzeczywistych (Norsker i in., 1995) jak i syntetycznych, gdzie dla temperatury oscylującej nieznacznie powyżej 20 C ustalono pobór tlenu przez biomasę pochodzącą z biofilmu na poziomie 25 go 2 m 2 d 1 (Cao, Alaerts, 1995). Ważnym etapem rozwoju wiedzy z zakresu biodegradacji ścieków w kanalizacji było prowadzenie badań w terenie na rzeczywistych obiektach kanalizacyjnych. Tego typu eksperymenty przeprowadzano podczas obserwacji i pomiarów naturalnych procesów w kolektorach kanalizacyjnych. Prowadzono również ich intensyfikację poprzez dodanie na początku kolektora zbiorczego porcji osadu czynnego oraz doprowadzając odpowiednie ilości tlenu w kilku punktach rozmieszczonych na długości (Green i in., 1985). Dla właściwego oszacowania ilościowego procesów biodegradacji zanieczyszczeń w kanalizacji ważne jest także wykluczenie nieudokumentowanych lub nielegalnych zrzutów zanieczyszczeń do systemu odprowadzania ścieków. Zrzuty takie mogą w skrajnych przypadkach całkowicie zafałszować obraz rzeczywistych przemian biochemicznych zachodzących w kanalizacji (Huisman, 2001; Łagód i in., 2002, 2004). Dokładne badania ilościowe biodegradacji ścieków na obiektach rzeczywistych mogą dać wiarygodne wyniki przy szczelnej sieci kanalizacyjnej bez dopływów bocznych o długości i spadkach gwarantujących czas przetrzymania powyżej jednej godziny. Im czas ten będzie dłuższy, tym efekty wyraźniejsze i łatwiejsze w interpretacji. Badania terenowe oprócz obserwacji pozwalających zrozumieć mechanizmy przebiegających procesów umożliwiają także ilościowe oszacowanie przemian poszczególnych frakcji zanieczyszczeń. Jest to istotne z praktycznego punktu widzenia, gdyż zmiany stężeń oraz form występowania poszczególnych zanieczyszczeń, są w wielu przypadkach przyczyną problemów w sterowaniu układem technologicznym oczyszczalni ścieków z częścią biologiczną (Stelmach, 1993; Stelmach i in., 1993). Przykładem tego rodzaju problemu była lubelska komunalna oczyszczalnia ścieków,,hajdów, gdzie dopływający ładunek BZT 5 okazał się niższy od projektowanego o około 50% (Stelmach, 1993; Stelmach i in., 1995). Przyczyny powstania tak dużych rozbieżności można dopatrywać się także w biodegradacji oraz transformacji zanieczyszczeń w kanalizacji. Procesy te zachodzą w warunkach tlenowych, niedotlenionych i beztlenowych w kolektorach kanalizacyjnych, przy udziale mikroorganizmów heterotroficznych. Procesy beztlenowe przebiegają podczas przepływów z dużym napełnieniem bądź też przy źle działającym przewietrzaniu kolektora a także w kanalizacji ciśnieniowej. Przy niskich i średnich napełnieniach kolektorów oraz przy ich dobrym przewietrzaniu zachodzą procesy tlenowe (rys. 2). Potwierdzają to badania terenowe prowadzone w obiektach lubelskiej sieci kanalizacyjnej, gdzie zauważono, iż oderwana od ścianek kolektora błona biologiczna unosi się w przepływających ściekach. Stwierdzono to między innymi poprzez mikroskopowe obserwacje mikroorganizmów w ściekach dopływających do oczyszczalni,,hajdów. Podczas tych obserwacji wyodrębniono z dopływających ścieków organizmy charakterystyczne dla osadu czynnego lub błony biologicznej. Udział żywych organizmów w całkowitej masie osadów surowych wynosił nawet kilka procent a przy około 20 Mg suchej masy osadów na dobę stanowiło to kilka Mg na dobę żywej biomasy dopływającej do oczyszczalni. Logiczne więc wydaje się wnioskowanie, iż jeśli w urządzeniach znajduje się podobny czynnik procesowy, to przy zbliżonych warunkach fizykochemicznych zachodzić będą podobne procesy biologiczne. Celem weryfikacji tej hipotezy przebadano również ścieki komunalne dopływające do opisywanej oczyszczalni poprzez kolektor Świdnik Lublin nie posiadający dopływów bocznych na długości 11 km, przy temperaturze ścieków ok. 17 C (Stelmach i in., 1995). Wykonane badania mikroskopowe wykazały, iż po 3 godzinach przetrzymania objętości ścieków w kolektorze nastąpił około sześciokrotny przyrost liczebności organizmów charakterystycznych dla osadu czynnego. Nastąpiła także redukcja BZT 5 o około 23% i ChZT o około 19%, oraz biosorbcja fosforanów z wytworzeniem biomasy, powodująca ubytek fosforu ogólnego sączonego. Opisane powyżej obserwacje wykazały możliwość tlenowej oraz beztlenowej degradacji zanieczyszczeń w warunkach, gdy czas przetrzymania ścieków w badanym odcinku sieci kanalizacyjnej osiągnął kilka godzin, przy jednoczesnych oscylacyjnych obciążeniach hydraulicznych oraz obciążeniach ładunkami w ciągu doby (Stelmach, 1993; Stelmach i in., 1995; Łagód i in., 2005).
6 96 Podobne badania prowadzone były także poza granicami naszego kraju. M. C. Almeida (2000) ustalił następujące wielkości usunięcia wskaźników zanieczyszczeń ze ścieków podczas ich przepływu kanałem o długości 7,2 km: ChZT całkowite 6%, ChZT rozpuszczone 19%, BZT 5 7% (Almeida, i in., 2000; Hvitved- Jacobsen, 2002). W badanym przewodzie kanalizacyjnym panowały warunki tlenowe, zaś średni czas przetrzymania wynosił 1,5 godziny. Do podobnych wniosków doszli: Green i in., 1985; Hvitved-Jacobsen i in., 1997; Hvitved- Jacobsen i in., 1998, 1998a; Huisman, 2001; Hvitved-Jacobsen, 2002; Abdul-Talib i in., 2003 badając między innymi zjawiska przebiegające w ściekowym kolektorze grawitacyjnym zlokalizowanym na północ od miasta Aalborg w Danii oraz w kolektorze odprowadzającym ścieki z miasta Rümlang okolice Zurychu w Szwajcarii. 4. Podsumowanie Z prowadzonych badań terenowych oraz cytowanej literatury przedmiotu wynika, iż kolektor ścieków komunalnych w ujęciu technologicznoprocesowym powinien być traktowany zarówno jako urządzenie do zbierania i transportu ścieków oraz jako reaktor biologiczny, w którym dominują procesy tlenowe, z ciągłym napływem, przyrostem i wymywaniem biomasy bez jej recyrkulacji. Możliwe jest więc powiązanie szybkości procesów biodegradacji ścieków z takimi parametrami sieci kanalizacyjnej jak średnice przewodów i ich spadki, rozciągłością sieci i czasami przetrzymania, oraz z ilością i początkowym stopniem zanieczyszczenia przepływających ścieków. W konsekwencji możliwe jest określenie dynamiki zmian ładunków i form zanieczyszczeń doprowadzanych do oczyszczalni poprzez kolektory systemu kanalizacyjnego. Publikacje autorów polskich w zakresie tematyki biodegradacji ścieków są stosunkowo nieliczne w porównaniu z dorobkiem światowym. Niemniej należy zauważyć, że jedne z pierwszych informacji związanych z biodegradacją ścieków w kolektorach kanalizacyjnych opublikowane zostały w naszym kraju (Stelmach, 1993; Stelmach i in., 1995), podobnie zaistniały informacje o możliwości wykorzystania mikroorganizmów zasiedlających kanalizację dla potrzeb biomonitoringu jakości ścieków (Łagód i in. 2007). Niniejsza praca podąża za najnowszymi kierunkami badań na świecie, gdzie poszczególne aspekty tematu spotkały się z dość dużym zainteresowaniem. Obecnie badania z zakresu tematycznego opracowania prowadzone są między innymi w Danii, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Portugalii, USA, Japonii oraz Malezji. 5. Literatura ABDUL-TALIB S., UJANG Z., VOLLERT- SEN J., HVITVED-JACOBSEN T.: Sewer networks as bio-reactors extending the transport function of sewers, Conference on Water and Drainage, Kuala Lumpur, ALMEIDA M.C., BUTLER D., MATOS J.S.: In-sewer biodegradation study at the Costa do Estoril interceptor system. Urban Water, vol. 2, 2000, s ANDOH R. Y. G., SMISSON R. P. M.: The practical use of wastewater characterization in design. Water Science and Technology, vol. 33, no. 9, 1996, s ASHLEY R.M., HVITVED-JACOBSEN T., BERTRAND-KRAJEWSKI J. L.: Quo vadis sewer process modeling?. Water Science and Technology, vol. 39, no. 9, 1999, s BŁASZCZYK W, STOMATELLO H, BŁASZCZYK P: Kanalizacja, t. 1. Arkady, Warszawa CAO Y. S., ALAERTS G. J.: Aerobic biodegradation and microbial population of a synthetic wastewater in a channel with suspended and attached biomass. Water Science and Technology, vol. 31, no. 7, 1995, s DĄBROWSKI W.: Oddziaływanie sieci kanalizacyjnych na środowisko. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków GREEN M., SHELEF G., MESSING A.: Using the sewerage system main conduits for biological treatment Greater Tel-Aviv as a conceptual model. Water Research vol. 19, no. 8, 1985, s HUISMAN J. L.: Transport and transformation process in combined sewers. IHW Shriftenfreihe vol. 10, 2001, s HVITVED-JACOBSEN T., VOLLERTSEN J., NIELSEN P.H.: Koncepcja procesu i modelu dla przemian mikrobiologicznych zachodzących w ściekach w kanalizacjach grawitacyjnych. Mat. Międzynarodowej Konferencji Naukowo- Technicznej, Usuwanie związków biogennych ze ścieków, Kraków 1997, 12, s HVITVED-JACOBSEN T., VOLLERTSEN J., TANAKA N.: Wastewater quality changes during transport in sewers an integrated aerobic and anaerobic model concept for carbon and sulfur microbial transformations. Water Science and Technology, vol. 38, no. 10, 1998, s
7 97 HVITVED-JACOBSEN T., VOLLERTSEN J., NIELSEN P. H.: A process and model concept for microbial wastewater transformations in gravity sewers. Water Science and Technology, vol. 37, no. 1, 1998a, s HVITVED-JACOBSEN T.: Sewer Processes Microbial and Chemical Process Engineering of Sewer Networks, CRC PRESS, Boca Raton, London, New York, Washington IMHOFF K., IMHOFF K. R: Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Projprzem-EKO, Bydgoszcz KOCH C. M., ZANDI I.: Use of pipelines as aerobic biological reactors. Journal Water Pollution Control Federation, vol. 45, no 12, 1973, s KRAJEWSKI P., Niedzielski W.: Sieci kanalizacyjne jako układu transportu i podczyszczania ścieków część I. Forum eksploatatora, no. 19, 2005, s KRAJEWSKI P., NIEDZIELSKI W.: Sieci kanalizacyjne jako układu transportu i podczyszczania ścieków część II. Forum eksploatatora, no. 20, 2005a, s ŁAGÓD G., SUCHORAB Z., BOBER D.: Stabilność współczynników bioróżnorodności w systemach kanalizacyjnych podstawy teoretyczne. Mat. konf. I Kongres Inżynierii Środowiska, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 11, 2002, s ŁAGÓD G., MALICKI J., MONTUSIEWICZ A., CHOMCZYŃSKA M.: Wykorzystanie mikrofauny saprobiontów do bioindykacji jakości ścieków w systemach kanalizacyjnych, Archives of Environmental Protection, vol. 30, no. 3,2004, s ŁAGÓD G., SOBCZUK H., SUCHORAB Z.: Kolektory kanalizacyjne jako część kompleksowego układu oczyszczania ścieków, Mat. konf. II Kongres Inżynierii Środowiska, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 32, t. 1, 2005, s ŁAGÓD G., SOBCZUK H.: Transformation and biodegradation of pollutants in sewer systems as a processes leading to sewage selfpurification, Ecological Chemistry And Engineering, vol. 13, no. 3-4, 2006, s ŁAGÓD G., SOBCZUK H., SUCHORAB Z.: Application of a saprobiontic microorganisms community analysis in the calibration of a model description of sewage self-purification in sewer systems, Ecological Chemistry And Engineering, vol. 13, no. 3-4, 2006, s ŁAGÓD G., MALICKI J., CHOMCZYŃSKA M., MONTUSIEWICZ A.: Interpretation of the results of wastewater quality biomonitoring using saprobes, Environmental Engineering Science, vol. 24, no. 7, 2007, s MYSZOGRAJ S.: Kolektory ściekowe jako bioreaktor. Mat. konf. II Kongresu Inżynierii Środowiska, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 32, t.1, 2005, s NIELSEN P.H. RAUNKJÆR K., NORSKER N. H., JENSEN N. A., HVITVED-JACOBSEN T.: Transformation of wastewater in sewer systems. Water Science and Technology, vol. 25, no. 6, 1992, s NORSKER N. H., NIELSEN P. H., HVITVED- JACOBSEN T.: Influence of oxygen on biofilm growth and potential sulfate reduction in gravity sewer biofilm. Water Science and Technology, vol. 31, no. 7, 1995 s POMEROY R. D., PARKHURS J. D.: Selfpurification in Sewers. VI International Conference, Advance in Water Pollution Research Jerasalem, 1972, Pergamon Press, Oxford, New York, Toronto, Sydney, Braunschweig, 1973, s ROMAN M.: Kanalizacja oczyszczanie ścieków Tom 2, Wydawnictwo Arkady, Warszawa STELMACH K.: Charakterystyka przemian BZT 5 i związków fosforu w sieci kanalizacji sanitarnej. Mat. konf. II Ogólnopolska Konferencja Chemia w ochronie Środowiska, Wydawnictwa Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin1993, STELMACH K., MALICKI J., BONETYŃSKI K.: KOLEKTORY - rozcieńczanie czy redukcja BZT5 i biogenów, Mat. Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Technicznej, Współczesne problemy gospodarki wodno-ściekowej, Wydawnictwo Uczelniane WSI Koszalin, Koszalin- Kołobrzeg 1995, s WARITH M.A., KENNEDY K., REITSMA R.: Use of sanitary sewers as wastewater pretreatment systems. Waste Management vol. 18, 1998,s
SYSTEM KANALIZACYJNY JAKO BIOREAKTOR WSTĘPNEGO PODCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W ZINTEGROWANEJ GOSPODARCE WODNO-ŚCIEKOWEJ
SYSTEM KANALIZACYJNY JAKO BIOREAKTOR WSTĘPNEGO PODCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W ZINTEGROWANEJ GOSPODARCE WODNO-ŚCIEKOWEJ SEWER SYSTEM AS A SEWAGE PRETREATMENT BIOREACTOR IN INTEGRATED WATER-SEWAGE MANAGEMENT Grzegorz
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE WPŁYWU NAPEŁNIENIA KOLEKTORA KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ NA PRZEBIEG TLENOWYCH PROCESÓW BIODEGRADACJI ŚCIEKÓW
Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 2007 Grzegorz ŁAGÓD 1 i Henryk SOBCZUK 1 MODELOWANIE WPŁYWU NAPEŁNIENIA KOLEKTORA KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ NA PRZEBIEG TLENOWYCH PROCESÓW BIODEGRADACJI ŚCIEKÓW INFLUENCE
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoAnkieta dotycząca gospodarki wodno-ściekowej w 2006 r.
... Data wypełnienia ankiety Ankieta dotycząca gospodarki wodno-ściekowej w 2006 r. Nazwa zakładu: Adres: Gmina: Powiat: REGON: Branża (wg EKD): Gospodarka wodna w roku 2006 r. I. Pobór wody z ujęć własnych:
Bardziej szczegółowoOCENA MOŻLIWOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO
ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy, oczyszczanie ścieków Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK * OCENA MOŻLIWOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO Przeprowadzono ocenę
Bardziej szczegółowoBADANIA TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO METODĄ OSADU CZYNNEGO
Katarzyna RUCKA*, Michał MAŃCZAK*, Piotr BALBIERZ* ścieki przemysłowe, reaktor SBR, biologiczne oczyszczanie ścieków BADANIA TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO METODĄ OSADU CZYNNEGO
Bardziej szczegółowoOsad nadmierny Jak się go pozbyć?
Osad nadmierny Jak się go pozbyć? AquaSlat Ltd. Rozwiązanie problemu Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie akceptowalnej
Bardziej szczegółowoANALIZA ILOŚCIOWO-JAKOŚCIOWA ŚCIEKÓW DLA NOWO PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI SANITARNEJ W ZACHODNIEJ CZĘŚCI MIASTA REJOWIEC FABRYCZNY
Proceedings of ECOpole Vol. 5, No. 1 2011 Ireneusz KRUKOWSKI 1, Małgorzata IWANEK 1, Marcin WIDOMSKI 1 i Monika FISZ 1 ANALIZA ILOŚCIOWO-JAKOŚCIOWA ŚCIEKÓW DLA NOWO PROJEKTOWANEJ KANALIZACJI SANITARNEJ
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW A OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH
INDYWIDUALNE SYSTEMY OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW A OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH Opracowała: Klaudia Bukowska ZAOPATRZENIE W WODĘ A OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Zbiorowe zaopatrzenie w wodę Indywidualne zaopatrzenie w wodę
Bardziej szczegółowoMULTI BIOSYSTEM MBS. Nowoczesne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych Multi BioSystem MBS
MULTI BIOSYSTEM MBS Nowoczesne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych Multi BioSystem MBS TECHNOLOGIA MBS ZAPEWNIA: Efektywność oczyszczania, mająca na uwadze proekologiczne wartości; Aspekty ekonomiczne,
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków w reaktorach BPR z całkowitą redukcją osadu nadmiernego
Oczyszczanie ścieków w reaktorach BPR z całkowitą redukcją osadu nadmiernego Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie
Bardziej szczegółowoBiologiczne oczyszczanie ścieków komunalnych z zastosowaniem technologii MBS
Biologiczne oczyszczanie ścieków komunalnych z zastosowaniem technologii MBS Do powszechnie powstających ścieków należy zaliczyć ścieki komunalne, będące nieuniknionym efektem zaspokajania potrzeb sanitarnych
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIAN ŁADUNKU ZANIECZYSZCZEŃ DOPŁYWAJĄCYCH DO MIEJSKICH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW NA PRZYKŁADZIE MIAST WARSZAWY I LUBLINA
Proceedings of ECOpole Vol. 2, No. 2 28 Katarzyna WRÓBEL 1, Grzegorz ŁAGÓD 2 i Henryk SOBCZUK 3 ANALIZA ZMIAN ŁADUNKU ZANIECZYSZCZEŃ DOPŁYWAJĄCYCH DO MIEJSKICH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW NA PRZYKŁADZIE MIAST
Bardziej szczegółowoBudowa i eksploatacja oczyszczalni ściek. cieków w Cukrowni Cerekiew. Cerekiew S.A.
Budowa i eksploatacja oczyszczalni ściek cieków w Cukrowni Cerekiew Cerekiew S.A. Spis treści Część ogólna, Charakterystyka techniczna obiektów, Etapy budowy, Przeprowadzenie rozruchu wstępnego, Przeprowadzenie
Bardziej szczegółowoUwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska
Uwarunkowania prawne obejmujące zagadnienia dotyczące wprowadzania ścieków komunalnych do środowiska Katarzyna Kurowska Ścieki komunalne - definicja Istotnym warunkiem prawidłowej oceny wymagań, jakim
Bardziej szczegółowoREAERACJA ŚCIEKÓW W KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ
Proceedings of ECpole Vol. 3, No. 1 2009 Grzegorz ŁAGÓD 1 REAERACJA ŚCIEKÓW W KANAIZACJI GRAWITACYJNEJ REAERATIN F SEWAGE IN GRAVITATINA SEWER SYSTEM Abstrakt: Stopień natlenienia ścieków ma kluczowe znaczenie
Bardziej szczegółowo3.10 Czyszczenie i konserwacja kanalizacji 121 3.11 Kontrola odprowadzania ścieków rzemieślniczo-przemysłowych (podczyszczanie ścieków) 127 3.
Spis treści 1. Wiadomości ogólne, ochrona wód 17 1.1 Gospodarkawodna 17 1.2 Polskie prawo wodne 25 1.2.1 Rodzaj wód 27 1.2.2 Własność wód 27 1.2.3 Koizystaniezwód 28 1.2.3.1 Powszechne koizystaniezwód
Bardziej szczegółowoŁadunek odprowadzony z Gdańska został porównany z ładunkiem zanieczyszczeń wnoszonych do Zatoki Wisłą.
4. ŁADUNEK ZANIECZYSZCZEŃ ODPROWADZONY Z TERENU GMINY GDAŃSK DO ZATOKI GDAŃSKIEJ Szacowanie wielkości ładunków wybranych zanieczyszczeń odprowadzanych z Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej jest kontynuowane
Bardziej szczegółowoWykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych
Wykorzystanie modelu fermentacji beztlenowej ADM1 do estymacji produkcji metanu w bigazowniach rolniczych Ireneusz Białobrzewski a, Ewa Klimiuk b, Marek Markowski a, Katarzyna Bułkowska b University of
Bardziej szczegółowoSkąd bierze się woda w kranie?
Skąd bierze się woda w kranie? Stacje uzdatniania wody pobierają wodę z rzek, aby następnie dostarczyć do naszych domów. Woda wcześniej trafia do stawów infiltracyjnych z których przesiąka do studni. W
Bardziej szczegółowoPodstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów. Tom I sieci kanalizacyjne
Podstawy bezpiecznego wymiarowania odwodnień terenów. Tom I sieci kanalizacyjne Prezentowany podręcznik akademicki stanowi podsumowanie dotychczasowego stanu wiedzy w zakresie podstaw nowoczesnego - bezpiecznego
Bardziej szczegółowoDYNAMICZNA SYMULACJA KOMPUTEROWA BIOLOGICZNEGO USUWANIA ZWIĄZKÓW BIOGENNYCH NA PRZYKŁADZIE OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ZAMOŚCIU
DYNAMICZNA SYMULACJA KOMPUTEROWA BIOLOGICZNEGO USUWANIA ZWIĄZKÓW BIOGENNYCH NA PRZYKŁADZIE OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ZAMOŚCIU Jerzy Mikosz Politechnika Krakowska Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska
Bardziej szczegółowoPodczyszczanie ścieków przemysłowych przed zrzutem do. Opracował mgr inż. St.Zawadzki
Podczyszczanie ścieków przemysłowych przed zrzutem do kanalizacji komunalnej Opracował mgr inż. St.Zawadzki ROZPORZĄDZENIE MINISTRA BUDOWNICTWA z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoKOMPUTEROWE MODELOWANIE SIECI WODOCIĄGOWYCH JAKO NARZĘDZIE DO ANALIZY PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU WODY
Wojciech KRUSZYŃSKI * systemy zaopatrzenia w wodę, komputerowe modelowanie sieci wodociągowych, wodociągi, modelowanie KOMPUTEROWE MODELOWANIE SIECI WODOCIĄGOWYCH JAKO NARZĘDZIE DO ANALIZY PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU
Bardziej szczegółowoLIKWIDUJE BIOGENY ORGANICZNE, OGRANICZA NADMIAR AZOTU I FOSFORU, USUWA ODORY W SIECI KANALIZACYJNEJ
LIKWIDUJE BIOGENY ORGANICZNE, OGRANICZA NADMIAR AZOTU I FOSFORU, USUWA ODORY W SIECI KANALIZACYJNEJ POPRAWA JAKOŚCI WÓD ZLEWNI MORZA BAŁTYCKIEGO RAMOWA DYREKTYWA WODNA (2000/60/WE) DYREKTYWA ŚCIEKOWA (91/271/EWG)
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków deszczowych Stormwater treatment
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2017/2018
Bardziej szczegółowoBiologiczne oczyszczanie ścieków
Biologiczne oczyszczanie ścieków Ściek woda nie nadająca się do użycia do tego samego celu Rodzaje ścieków komunalne, przemysłowe, rolnicze Zużycie wody na jednego mieszkańca l/dobę cele przemysłowe 4700
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA OSADÓW W WYBRANYM SYSTEMIE KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 1 2009 Alia JLILATI 1, Katarzyna JAROMIN 1, Marcin WIDOMSKI 1 i Grzegorz ŁAGÓD 1 CHARAKTERYSTYKA OSADÓW W WYBRANYM SYSTEMIE KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ CHARACTERISTICS
Bardziej szczegółowo5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH
1. Prognozowanie procesów migracji zanieczyszczeń zawartych w odciekach wyeksploatowanych składowisk odpadów komunalnych : Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami Kazimierz Szymański, Robert Sidełko,
Bardziej szczegółowo4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzany z terenu gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej
4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzany z terenu gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej Prace związane z obliczaniem ładunku wybranych zanieczyszczeń odprowadzanych z Gdańska do Zatoki Gdańskiej są prowadzone
Bardziej szczegółowoRola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu ciekach
Rola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu SCCP i MCCP w odprowadzanychściekach ciekach Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.11.2011 Jan Suschka Przypomnienie w aspekcie obecności ci SCCP/MCCP w ściekach
Bardziej szczegółowodr inż. Katarzyna Umiejewska inż. Aleksandra Bachanek inż. Ilona Niewęgłowska mgr inż. Grzegorz Koczkodaj
dr inż. Katarzyna Umiejewska inż. Aleksandra Bachanek inż. Ilona Niewęgłowska mgr inż. Grzegorz Koczkodaj Zakład produkuje sery o różnej wielkości i kształcie. Do asortymentu należą :» kręgi: waga 3-8
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków deszczowych. Inżynieria Środowiska I stopień (I stopień / II stopień) Ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Oczyszczanie ścieków deszczowych Nazwa modułu w języku angielskim Stormwater
Bardziej szczegółowoOcena pracy oczyszczalni ścieków w Bielsku-Białej w latach An evaluation of sewage treatment plant in Bielsko-Biała in the years
Ocena pracy oczyszczalni ścieków w Bielsku-Białej w latach 2008-2012 An evaluation of sewage treatment plant in Bielsko-Biała in the years 2008-2012 dr inż. Stanisław Lach (1) (1) AGH Akademia Górniczo-Hutnicza
Bardziej szczegółowoBŁONA BIOLOGICZNA W KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ I JEJ WPŁYW NA BIODEGRADACJĘ ŚCIEKÓW
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 1 2009 Grzegorz ŁAGÓD 1, Henryk SOBCZUK 1 i Zbigniew SUCHORAB 1 BŁONA BIOLOGICZNA W KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ I JEJ WPŁYW NA BIODEGRADACJĘ ŚCIEKÓW BIOFILM IN GRAVITATIONAL
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków deszczowych Stormwater treatment
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska II stopnia (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) dr hab. Lidia Dąbek, prof. PŚk.
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoSpis publikacji. dr hab. inŝ. Agnieszka Montusiewicz, prof. PL telefon:
Spis publikacji dr hab. inŝ. Agnieszka Montusiewicz, prof. PL A.Montusiewicz@wis.pol.lublin.pl telefon: +48 81 538 4325 1992 A.Montusiewicz, E.Anasiewicz-Sompor, Projektowanie stacji uzdatniania wody i
Bardziej szczegółowoBIOREAKTOR LABORATORYJNY TYPU SBR DO BADANIA WŁAŚCIWOŚCI OSADU CZYNNEGO I PROCESÓW OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
BIOREAKTOR LABORATORYJNY TYPU SBR DO BADANIA WŁAŚCIWOŚCI OSADU CZYNNEGO I PROCESÓW OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Tomasz Głębicki, Katarzyna Maria Jaromin, Agata Kopertowska, Grzegorz Łagód Politechnika Lubelska
Bardziej szczegółowoANALIZA EFEKTYWNOŚCI USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ ZE ŚCIEKÓW W OCZYSZCZALNI W WOLI DALSZEJ K/ŁAŃCUTA
Polish Journal for Sustainable Development Tom 19 rok 215 * JUSTYNA KOC-JURCZYK, ŁUKASZ JURCZYK Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy Katedra Biologicznych Podstaw Rolnictwa i Edukacji Środowiskowej
Bardziej szczegółowoPL B1. UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE, Olsztyn, PL BUP 22/13. BARTOSZ LIBECKI, Olsztyn, PL
PL 224693 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 224693 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 416682 (22) Data zgłoszenia: 27.04.2012 (51) Int.Cl. C02F 3/30 (2006.01) C02F 3/08 (2006.01) Urząd
Bardziej szczegółowoJolanta Moszczyńska Ocena skuteczności usuwania bakterii nitkowatych...
OCENA SKUTECZNOŚCI USUWANIA BAKTERII NITKOWATYCH Z OSADU CZYNNEGO PRZY ZASTOSOWANIU KOAGULANTA FERCAT 106 (PIX-u MODYFIKOWANEGO POLIMEREM) NA PODSTAWIE DOŚWIADCZEŃ Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW DLA MIASTA LUBINA
Bardziej szczegółowoUPORZĄDKOWANIE SYSTEMU ZBIERANIA I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W MIELCU
PROJEKT ISPA/FS 2002/PL/16/P/PE/036 UPORZĄDKOWANIE SYSTEMU ZBIERANIA I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W MIELCU UNIA EUROPEJSKA Projekt ten współfinansowany przez Unię Europejską, przyczynia się do zmniejszenia różnic
Bardziej szczegółowo4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej
4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej Ładunek wybranych zanieczyszczeń odprowadzanych z Gdańska 1 do Zatoki Gdańskiej jest liczony rokrocznie, od 1992 r. Obliczenia
Bardziej szczegółowoCharakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania. dr inż. Katarzyna Umiejewska
Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania dr inż. Katarzyna Umiejewska W 2011 r. wielkość produkcji wyniosła 11183 mln l mleka. Spożycie mleka w Polsce
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH
Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH Katedra Kształtowania Środowiska SGGW Department of Environmental Improvement WAU Skuteczność hydrofitowego systemu doczyszczania ścieków komunalnych obciąŝonych zmiennym
Bardziej szczegółowoZastosowanie systemów hydrofitowych w gospodarce komunalnej. Magdalena Gajewska, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska
Zastosowanie systemów hydrofitowych w gospodarce komunalnej Magdalena Gajewska, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Plan prezentacji Definicja i zasada pracy systemów hydrofitowych
Bardziej szczegółowoZakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów
Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Katedra Inżynierii Sanitarnej. Wydział Budownictwa i Architektury Semestr zimowy 2017/18 harmonogram zajęć przedmiotów z formą zajęć laboratoryjnych Chemia Budowlana
Bardziej szczegółowoPOZYSKIWANIE OSADU NADMIERNEGO W STANDARDOWYM UKŁADZIE STEROWANIA OCZYSZCZALNIĄ ŚCIEKÓW
Inżynieria Rolnicza 4(129)/2011 POZYSKIWANIE OSADU NADMIERNEGO W STANDARDOWYM UKŁADZIE STEROWANIA OCZYSZCZALNIĄ ŚCIEKÓW Marcin Tomasik, Łukasz Tyrlik Katedra Energetyki i Automatyzacji Procesów Rolniczych,
Bardziej szczegółowo2. Obliczenia ilości ścieków deszczowych
Spis treści 1. Wstęp 1.1 Przedmiot opracowania 1.2 Zakres opracowania 1.3 Podstawa opracowania 1.4 Wykorzystane materiały 1.5 Ogólna charakterystyka jednostki osadniczej 2. Obliczenia ilości ścieków deszczowych
Bardziej szczegółowo13. Funkcjonalność miasta w aspekcie skutecznego oczyszczania ścieków na przykładzie miasta Krakowa
13. Funkcjonalność miasta w aspekcie skutecznego oczyszczania ścieków na przykładzie miasta Krakowa 13.1. Wprowadzenie Miasto jest specyficznym produktem społecznego wytwarzania przestrzeni zgodnie z ludzkimi
Bardziej szczegółowoOCENA SKUTECZNOŚCI USUWANIA ZANIECZYSZCZEŃ W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W TARNOWIE
Ocena skuteczności usuwania zanieczyszczeń INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 5/2009, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 137 146 Komisja
Bardziej szczegółowoZgodnie z powyżej przywołanym paragrafem, jego ust. 1, pkt 4 ścieki bytowe, komunalne, przemysłowe biologicznie rozkładalne oraz wody z odwodnienia
UZASADNIENIE rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2017 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia warunków korzystania z wód regionu wodnego
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (od roku ak. 2014/2015)
(od roku ak. 2014/2015) A. Zagadnienia z zakresu Oczyszczanie Wody i Ścieków: 1. Skład wód powierzchniowych i wód podziemnych. 2. Układy technologiczne oczyszczania wody powierzchniowej. 3. Układy technologiczne
Bardziej szczegółowoWłodzimierz MIERNIK Dariusz MŁYŃSKI
Włodzimierz MIERNIK Dariusz MŁYŃSKI EPISTEME 22/2014, t. II s. 303-310 ISSN 1895-2241 ANALIZA EFEKTYWNOŚCI PRACY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KRZESZOWICACH PO MODERNIZACJI ANALYSIS OF THE EFFICENCY OF SEWAGE
Bardziej szczegółowoPL B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 C02F 3/ BUP 13/ WUP 07/00
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 179112 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 306429 (22) Data zgłoszenia 19.12.1994 (51) IntCl7. C 0 2 F 3/12 C02F
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ PRACY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KOŁACZYCACH
Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 45, 2015, p. 44 50 DOI: 10.12912/23920629/60593 EFEKTYWNOŚĆ PRACY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W KOŁACZYCACH Krzysztof Chmielowski 1, Anna Młyńska 2, Dariusz
Bardziej szczegółowo4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej
4. Ładunek zanieczyszczeń odprowadzony z terenu Gminy Gdańsk do Zatoki Gdańskiej Ładunek wybranych zanieczyszczeń odprowadzanych z Gdańska 1 do Zatoki Gdańskiej jest liczony rokrocznie, od 1992 r. Obliczenia
Bardziej szczegółowoEco Tabs TM INNOWACYJNA TECHNOLOGIA DLA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ŚWIETLE RAMOWEJ DYREKTYWY WODNEJ I DYREKTYWY ŚCIEKOWEJ. Natura Leczy Naturę
Eco Tabs TM INNOWACYJNA TECHNOLOGIA DLA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ŚWIETLE RAMOWEJ DYREKTYWY WODNEJ I DYREKTYWY ŚCIEKOWEJ Natura Leczy Naturę www.ecolifesystem.com.pl info@ecolifesystem.com.pl OCZYSZCZALNIA
Bardziej szczegółowoOczyszczanie Ścieków
Oczyszczanie Ścieków Oczyszczanie Ścieków WYKŁAD 7 Typy reaktorów Reaktory z idealnym pełnym wymieszaniem Reaktor idealnie mieszany W każdym punkcie reaktora stężenie w danym czasie jest stałe- nie ma
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ. Mgr inż. Piotr Banaszek
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ UL. AKADEMICKA 2 44-100 GLIWICE T: +48 32 237 29 15 T: +48 32 237 28 24 F: +48 32 237 29 46 kbs@polsl.gliwice.pl N I P :
Bardziej szczegółowoOpis programu studiów
IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 12 czerwca 2019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów i tryb prowadzenia studiów Zakres
Bardziej szczegółoworozporządzenia, dla oczyszczalni ścieków komunalnych o RLM poniżej 2.000.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych
Bardziej szczegółowoOCENA DZIAŁANIA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR W STERKOWCU-ZAJAZIE
INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH Nr 2/2/2006, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 77 86 Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi Piotr Bugajski, Ryszard Ślizowski OCENA DZIAŁANIA OCZYSZCZALNI
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ ZMNIEJSZENIA ZANIECZYSZCZEŃ ŚCIEKÓW W OCZYSZCZALNI KUJAWY EFFECTIVENESS OF SEWAGE POLLUTANTS REDUCTION IN KUJAWY SEWAGE TREATMENT PLANT
Skuteczność zmniejszenia zanieczyszczeń INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND EKOLOGY OF RURAL AREAS Nr 2/2008, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddział w Krakowie, s. 195 204 Komisja Technicznej
Bardziej szczegółowoZgłoszenie. Instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków ze studnią chłonną WZÓR 730-082-204
Zgłoszenie Instalacji przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków ze studnią chłonną INWESTOR ADRES ZAMIESZKANIA ADRES INWESTYCJI DATA WNIOSKU Wykaz NORM oczyszczalni Gama Plastic EN-PN 12566-1 Spis
Bardziej szczegółowo(43) Zgłoszenie ogłoszono: (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)166780 (13) B1 PL 166780 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)166780 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 2 9 3 0 5 8 (22) Data zgłoszenia: 0 2.0 1.1 9 9 2 (51) IntCl6: C 02F
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZALNIE BIOLOGICZNE ZAMIAST SZAMBA CZY WARTO?
PRZYDOMOWE BIOLOGICZNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW OCZYSZCZALNIE BIOLOGICZNE ZAMIAST SZAMBA CZY WARTO? Najpopularniejszym sposobem odprowadzania ścieków na terenach, które nie są skanalizowane, wciąż jest szambo.
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ NAUK O ŚRODOWISKU
UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE WYDZIAŁ NAUK O ŚRODOWISKU Streszczenie rozprawy doktorskiej pt: Efektywność usuwania azotu i fosforu w bio-elektrochemicznym reaktorze SBBR mgr inż. Izabella
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNE ŹRÓDŁO WĘGLA DLA WSPOMAGANIA DENITRYFIKACJI W KOMUNALNYCH OCZYSZCZALNIACH ŚCIEKÓW
INNOWACYJNE ŹRÓDŁO WĘGLA DLA WSPOMAGANIA DENITRYFIKACJI W KOMUNALNYCH OCZYSZCZALNIACH ŚCIEKÓW Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoefekty kształcenia grupa zajęć** K7_K03 K7_W05 K7_U02 K7_W05 A Z K7_K02 K7_W05 K7_U02 A Z K7_U03 K7_U04 K7_W01
WYDZIAŁ: KIERUNEK: poziom kształcenia: profil: forma studiów: PLAN STUDIÓW Wydział Chemiczny Zielone Technologie i Monitoring / Green Technologies and Monitoring II stopnia ogólnoakademicki stacjonarne
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBCIĄŻENIA ZŁOŻA ŁADUNKIEM AZOTU AMONOWEGO NA EFEKTYWNOŚĆ NITRYFIKACJI W ZŁOŻACH ZRASZANYCH
oczyszczanie ścieków, złoża biologiczne, złoża zraszane, nitryfikacja Łukasz KOPEĆ* WPŁYW OBCIĄŻENIA ZŁOŻA ŁADUNKIEM AZOTU AMONOWEGO NA EFEKTYWNOŚĆ NITRYFIKACJI W ZŁOŻACH ZRASZANYCH Usuwanie związków azotu
Bardziej szczegółowoZałożenia Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych
Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego Założenia Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoSpółdzielnia Mleczarska MLEKOVITA Wysokie Mazowieckie UL. Ludowa 122
Spółdzielnia Mleczarska MLEKOVITA 18-200 Wysokie Mazowieckie UL. Ludowa 122 Możliwości modernizacji zakładowej oczyszczalnio ścieków SM MLEKOVITA Marek Kajurek CHARAKTERYSTYKA ZAKLADU MLECZARSKIEGO W WYSOKIEM
Bardziej szczegółowoWymagania dla przydomowych oczyszczalni ścieków w aspekcie środowiskowym
Wymagania dla przydomowych oczyszczalni ścieków w aspekcie środowiskowym WARSZAWA, 6 listopad 2015 r. Ministerstwo Środowiska Prawo wodne Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne Art. 43 ust. 1 optymalnym
Bardziej szczegółowoDezintegracja osadów planowane wdrożenia i oczekiwane efekty
Dezintegracja osadów planowane wdrożenia i oczekiwane efekty Poznań, 23-24.10.2012r. Plan prezentacji I. Wstęp II. III. IV. Schemat Wrocławskiej Oczyszczalni Ścieków Gospodarka osadowa Lokalizacja urządzeń
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska I stopień (I stopień / II stopień) ogólno akademicki (ogólno akademicki / praktyczny) stacjonarne (stacjonarne / niestacjonarne)
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Kanalizacja 1 Nazwa modułu w języku angielskim Sewerage 1 Obowiązuje od roku akademickiego 2017/2018 A. USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy
Oczyszczanie ścieków miejskich w Bydgoszczy Katarzyna Chruścicka Mariusz Staszczyszyn Zbysław Dymaczewski Bydgoszcz, 19 kwietnia 20181 Plan prezentacji Historia oczyszczania ścieków w Bydgoszczy Stan obecny:
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoObieg węgla w Morzu Bałtyckim
Obieg węgla w Morzu Bałtyckim Karol Kuliński Zakład Chemii i Biochemii Morza Promotor: Prof. dr hab. inż. Janusz Pempkowiak Finansowanie: Działalność statutowa IOPAN, Temat II.2 Grant promotorski MNiSW
Bardziej szczegółowoPotencjał metanowy wybranych substratów
Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka
Bardziej szczegółowoTechnologie membranowe MBR jako alternatywa dla klasycznej rozbudowy oczyszczalni gwarantująca maksymalną ochronę środowiska naturalnego.
Optymalizacja rozwiązań gospodarki ściekowej dla obszarów poza aglomeracjami. Chmielno, 25-26 stycznia 2016 r. Technologie membranowe MBR jako alternatywa dla klasycznej rozbudowy oczyszczalni gwarantująca
Bardziej szczegółowoGospodarka ściekowa w Gminie Węgierska-Górka. Spółce z o.o. Beskid Ekosystem
Gospodarka ściekowa w Gminie Węgierska-Górka. Gospodarka ściekowa jest jednym z najważniejszych pojęć w szeroko rozumianej definicji ochrony środowiska, a związane z tym regulacje prawne mają na celu poprawę
Bardziej szczegółowoWSTĘPNA CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU KANALIZACYJNEGO W GŁOGOWIE
Głogów, ilość ścieków, kanalizacja Małgorzata KUTYŁOWSKA * WSTĘPNA CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU KANALIZACYJNEGO W GŁOGOWIE W Głogowie budowa pierwszych kanałów odprowadzających ścieki z rejonu ówczesnego centrum
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoOCENA PRACY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ŻYWCU PO WYKONANEJ ROZBUDOWIE I MODERNIZACJI
OCENA PRACY OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ŻYWCU PO WYKONANEJ ROZBUDOWIE I MODERNIZACJI L. OPYRCHAŁ 1, S. LACH 2, M. ŁĄGIEWKA 3 1. AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska,
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowoKoncepcja przebudowy i rozbudowy
Koncepcja przebudowy i rozbudowy Oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna Cześć mechaniczna: Kraty Piaskownik poziomy podłużny bez usuwania tłuszczu Osadniki wstępne Imhoffa Część biologiczna: Złoża biologiczne
Bardziej szczegółowoREDUKCJA FOSFORU OGÓLNEGO W ŚCIEKACH Z MAŁYCH PRZYDOMOWYCH OCZYSZCZALNI
Anna Wiejak* REDUKCJA FOSFORU OGÓLNEGO W ŚCIEKACH Z MAŁYCH PRZYDOMOWYCH OCZYSZCZALNI Zawartość fosforu jest jednym z parametrów kontrolowanych podczas określania skuteczności oczyszczania ścieków przez
Bardziej szczegółowoTechnological efficiency of the wastewater treatment plant in Krosno
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska ISSN 1733-4381, vol. 17, issue 2 (2015), p. 113-122 http://awmep.org Technological efficiency of the wastewater treatment plant in Krosno Paulina ŁAGOŻNY
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU CZASU I SPOSOBU EKSPLOATACJI KOLEKTORÓW KANALIZACJI GRAWITACYJNEJ NA PRĘDKOŚĆ PRZEPŁYWU ŚCIEKÓW
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)107 2012;6(2) Oktawia PLIŻGA 1, Alia W. JLILATI-ZGARDZIŃSKA 1, Monika FLOREK 1 Jacek HANZEL 1, Katarzyna M. JAROMIN-GLEŃ 1 i Grzegorz ŁAGÓD 1 ANALIZA WPŁYWU
Bardziej szczegółowoBIODEGRADACJA TŁUSZCZÓW W ŚCIEKACH, ODPADACH I GRUNCIE
Jacek Kiepurski BIODEGRADACJA TŁUSZCZÓW W ŚCIEKACH, ODPADACH I GRUNCIE Wprowadzenie Tłuszcze odprowadzane do kanalizacji dopłyną do oczyszczalni ścieków lub w przypadku braku systemu oczyszczającego bezpośrednio
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Charakterystyka ścieków miejskich... 29
Spis treści 1. Charakterystyka ścieków miejskich............ 29 1.1. Rodzaje ścieków................. 31 1.2. Rodzaje kanalizacji................ 32 1.3. Ilość ścieków miejskich............... 35 1.3.1.
Bardziej szczegółowoPLANY I PROGRAMY STUDIÓW
WYDZIAŁ MECHANICZNY PLANY I PROGRAMY STUDIÓW STUDY PLANS AND PROGRAMS KIERUNEK STUDIÓW FIELD OF STUDY - INŻYNIERIA ŚRODOWISKA - ENVIRONMENTAL ENGINEERING Studia stacjonarne drugiego stopnia - wg specjalności
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Podstawy inżynierii bioprocesowej Rok akademicki: 2016/2017 Kod: BIS-1-604-s Punkty ECTS: 5 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność:
Bardziej szczegółowo