Dr inŝ. Witold Sterpejkowicz-Wersocki Politechnika Gdańska Katedra Budownictwa Wodnego i Morskiego
|
|
- Kazimierz Milewski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Dr inŝ. Witold Sterpejkowicz-Wersocki Politechnika Gdańska Katedra Budownictwa Wodnego i Morskiego STABILNOŚĆ STREFY KONTAKTOWEJ GRUNT-FILTR SYNTETYCZNY Wprowadzenie. Powszechnie narzut kamienny stosowany do umocnienia skarp kanałów, obwałowań, zapór ziemnych, układany jest na materiałach geosyntetycznych. Jednym z podstawowych zadań filtra geosyntetycznego układanego w powyŝszych konstrukcjach jest zapobieganie zjawisku sufozji i wynoszeniu części drobnych z podłoŝa gruntowego. Proces ruchu cząstek gruntu wynika z parametrów ośrodka gruntowego, materiału filtracyjnego jak i przepływu wody. Warunkiem koniecznym właściwej pracy układu grunt-filtr-narzut-woda jest taki dobór parametrów materiału filtracyjnego, aby spełniał on wymagania wynikające z parametrów ośrodka gruntowego, zastosowanego narzutu oraz kierunku i prędkości przepływu wody dla określonych warunków początkowych i brzegowych. W trakcie eksploatacji geosyntetycznych materiałów filtracyjnych moŝe dojść do przetarć, rozdarć, przebić i innych uszkodzeń wynikających z cyklicznych ruchów narzutu względem podłoŝa, jak równieŝ z uszkodzeń mechanicznych powstałych w okresie budowy. Zmienny reŝim przepływu wody i uszkodzenie materiału geotekstylnego powoduje wzrost ryzyka dysfunkcji filtra geosyntetycznego, który moŝe prowadzić w określonych warunkach do utraty wewnętrznej stabilności układu. Przeprowadzone badania w kolumnie filtracyjnej oraz analizy numeryczne pozwoliły na identyfikację zjawisk występujących w płaszczyźnie kontaktowej gruntu z filtrem geosyntetycznym i określenie warunków, przy których zapewniona będzie trwałość konstrukcji w warunkach nieciągłego materiału geosyntetycznego, jako warstwy separacyjno-filtracyjnej pod narzutem kamiennym. Równorzędnym problemem oprócz sufozji materiału gruntowego przez filtr geosyntytyczny jest zjawisko kolmatacji. Degradacja geowłóknin, polegająca na zmniejszaniu ich zdolności filtracyjnych na skutek kolmatacji, prowadzić moŝe do występowania zjawisk sufozyjnych w miejscach jego nieciągłości, np. połączeń. PoniŜsze przykłady próbek pobranych z róŝnych lokalizacji terenowych, gdzie pełniły one funkcje separacyjno-drenaŝowe pod warstwą umocnienia brzegu wskazują na skalę problemu kolmatacji wewnętrznej materiału. Do tego miejsca zmieniłem W warunkach rzeczywistych geosyntetyki współpracują z róŝnymi materiałami i podłoŝem gruntowym. Powiązanie klasycznych badań współczynnika przepuszczalności geowłóknin z charakterystyką przebicia wyrobu na skutek uszkodzeń mechanicznych i z właściwościami podłoŝa, a przede wszystkim z jego rodzajem i stanem oraz zmiennym rezimem przepływu wody, wymaga odpowiedniej procedury
2 Autoreferat strona 2 badań, tak aby w warunkach laboratoryjnych moŝna było sprawdzić odporność układu na uszkodzenia spowodowane zjawiskami sufozyjnymi. Uszkodzenia geosyntetyku pochodzące od kruszywa lub kamieni moŝe być symulowane w laboratorium w dwojaki sposób: za pomocą elementu o krawędziach zaokrąglonych trzpień cylindryczny CBR (kruszywo obtoczone), albo elementu ostrokrawędzistego piramidka (kruszywo ostrokrawędziste). Na podstawie przeprowadzonych badań doświadczalnych i analiz numerycznych zostaną określone krytyczne rozmiary uszkodzenia materiału geosyntetycznego, tzn. takie po przekroczeniu których moŝna mówić o utracie stabilności systemu umocnienia skarp w wyniku rozwoju zjawisk sufozyjnych. Zakres pracy obejmują studia literatury, badania cech fizycznych geowłóknin i gruntu, badania laboratoryjne filtracji w układzie grunt-geowłóknina w warunkach zmiennego naporu hydraulicznego przeprowadzone dla róŝnych materiałów filtracyjnych oraz kształtów i rozmiarów ich uszkodzenia, badania stopnia redukcji wodoprzepuszczalności próbek ternowych w wyniku ich kolmatacji, symulacje numeryczne metodą elementów skończonych lokalnego przepływu filtracyjnego w miejscu uszkodzenia geosyntetyku. Uzyskane rezultaty przedstawiono w sześciu rozdziałach: ROZDZIAŁ 1 CHARAKTERYSTYKA, PODZIAŁ ORAZ ZASTOSOWANIA GEOSYNTETYCZNYCH MATERIAŁÓW FILTRACYJNYCH W rozdziale tym zawarłem opis geosyntetyków, ich podział i właściwości z podkreśleniem cech filtracyjnych. Bardziej szczegółowo omówiłem geotkaniny oraz geowłókniny, jako materiałów mających obecnie największe znaczenie w zastosowaniach separacyjno-drenaŝowych. Przedstawiłem równieŝ przykłady najbardziej powszechnych zastosowań geosyntetycznych materiałów filtracyjnych w konstrukcjach inŝynierskich. ROZDZIAŁ 2 KRYTERIA PROJEKTOWANIA FILTRÓW GEOTEKSTYLNYCH ORAZ OPIS DOTYCHCZASOWYCH BADAŃ WODOPRZEPUSZCZALNOŚCI W KIERUNKU NORMALNYM DO PŁASZCZYZNY GEOTEKSTYLIÓW W rozdziale drugim przedstawiłem istniejące kryteria doboru materiałów geotekstylnych w zastosowaniach filtracyjno-drenaŝowych, dotychczasowe badania laboratoryjne wodoprzepuszczalności w kierunku normalnym do powierzchni materiału
3 Autoreferat strona 3 oraz pokazałem sposób określenia cech mechanicznych i hydraulicznych geotekstyliów bazujący na teorii homogenizacji. Na podstawie przedstawionego w pracy przeglądu literatury dotyczącego istniejących kryteriów projektowania filtrów geosyntetycznych, badań modelowych oraz rozwaŝań teoretycznych dotyczących opisu procesu przepływu cieczy ściśliwej przez geowłókninę, moŝna sformułować następujące wnioski: a) mnogość istniejących kryteriów doboru materiałów geosyntetycznych w aplikacjach filtracyjnych stwarza problemy w racjonalnym doborze materiału powoduje to, Ŝe projektanci bazują głównie na swoim doświadczeniu, b) istniejące kryteria doboru materiałów w zastosowaniach filtracyjnych na ogół pomijają warunki przepływu wody (np. prędkość krytyczna) bazując głównie na zaleŝnościach geometrycznych miarodajnej średnicy porów materiału i miarodajnej średnicy ziarna gruntu chronionego; prace nad uwzględnieniem warunków przepływu, np. Strzelecki (2006), wskazują, Ŝe podejście takie wydaje się być niewystarczające dla identyfikacji zjawisk zachodzących w płaszczyźnie kontaktowej gruntu z filtrem, c) podstawą prawidłowego funkcjonowania filtra geosyntetycznego jest jego współpraca z podłoŝem gruntowym; zjawiskami niepoŝądanymi są sufozja gruntu chronionego i kolmatacja filtra (o charakterze mechanicznego zamulenia drobnymi frakcjami gruntu chronionego, chemiczna (np. wytrącanie się tlenku Ŝelaza na filtrze) i biologiczna (np. przerost korzeni roślin)), d) zjawiskiem poŝądanym, a wręcz koniecznym do prawidłowego i długotrwałego działania filtra jest powstanie trwałej sieci przesklepień (mostków) filtracyjnych w gruncie chronionym na styku z geowłókniną, Biorąc pod uwagę informacje i wnioski wyciągnięte z przeglądu literatury w zakresie projektowania i badania geosyntetycznych materiałów filtracyjnych zdecydowano się przeprowadzić własne badania eksperymentalne oraz analizy obliczeniowe dla układu grunt-filtr syntetyczny w aspekcie identyfikacji zjawisk występujących w płaszczyźnie kontaktowej gruntu z filtrem syntetycznym. ROZDZIAŁ 3 CHARAKTERYSTYKA APARATU DO BADAŃ WODO- PRZEPUSZCZALNOŚCI W UKŁADZIE GRUNT GEOSYNTETYK W KIERUNKU NORMALNYM DO POWIERZCHNI MATERIAŁU W rozdziale tym przedstawiłem krótki opis autorskiego stanowiska badawczego wodoprzepuszczalności w układzie grunt-geosyntetyk w kierunku normalnym do powierzchni materiału. Aparat ten znajduje się w Laboratorium Hydrauliki i InŜynierii Środowiska Wydziału InŜynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej.
4 Autoreferat strona 4 Głównym celem zaprojektowania i wykonania aparatu było umoŝliwienie przeprowadzenia badań filtracji w układzie grunt-geosyntetyk w warunkach zmiennych stanów wód. Ze względu na to, Ŝe przeprowadzone badania miały charakter nowatorski przeprowadziłem szereg doświadczeń wstępnych, których wyniki doprowadziły do przyjęcia ostatecznego rozwiązania konstrukcyjnego aparatu. Wiele elementów, stanowiących wyposaŝenie aparatu, zostało wykonanych przeze mnie osobiście. przelew zbiornik stalowy (górny). H1 Tablica piezometryczna. H2 przelew obciąŝniki (max. 60 kg) schem.i wahania zwierciadła wody 2 schem.ii 3a 3 6 płyta perfor. tłuczeń geosyntetyk złoŝe stałe ciśnienie 9 opróŝnianie kolumny zasilanie 7 przelew zbior. górnego } mierzone Pompa 10 1 zbiornik dolny V=1,0 m odpływ Rys. 3.1 Schemat aparatu badawczego. Aparat do badań zjawisk zachodzących w strefie kontaktu gruntu z geosyntetycznym materiałem filtracyjnym przedstawiłem schematycznie na Rys. 3.1, natomiast na Rys. 3.2 zamieściłem ogólny widok stanowiska. Aparat ten umoŝliwia przeprowadzanie badań wodoprzepuszczalności w kierunku normalnym do płaszczyzny geosyntetyku w warunkach: bez obciąŝenia, z obciąŝeniem,
5 Autoreferat strona 5 przepływu jednokierunkowego (w górę lub w dół) ustalonego, przepływu jednokierunkowego (w górę lub w dół) o cyklicznie zmiennym naporze, cyklicznie zmiennego przepływu dwukierunkowego, z próbką gruntu pod i/lub nad geosyntetycznym materiałem filtracyjnym. Rys. 3.2 Ogólny widok aparatu badawczego. Zasadniczą częścią aparatu jest kolumna filtracyjna wykonana z rur z przezroczystego pleksiglasu o średnicy wewnętrznej 195 mm. Pomiędzy pierwszym a drugim (licząc od dołu) segmentem kolumny zainstalowany jest moduł umoŝliwiający umieszczenie
6 Autoreferat strona 6 próbki geosyntetyku wewnątrz kolumny (Rys. 3.3). Moduł ten wykonany z przezroczystego pleksiglasu składa się z 2 pierścieni o średnicy wewnętrznej równej średnicy wewnętrznej kolumny, między którymi zaciska się badany materiał. płyta perforowana (dociskowa) tłuczeń geosyntetyk złoŝe płyta perforowana Rys. 3.3 Moduł do umieszczania geowłókniny w kolumnie. Ciśnienie wody w porach gruntu mierzone jest na zestawie piezometrów umieszczonych w tablicy piezometrycznej oraz na cyfrowych miernikach ciśnienia typu MPS-02. KaŜdy piezometr wyposaŝony jest w zawór umoŝliwiający jego odpowietrzenie. Rys. 3.5 Sterownik czasowy. Rys. 3.4 Kolumna filtracyjna Rys. 3.6 Tablica piezometryczna
7 Autoreferat strona 7 Cyklicznie zmienny napór hydrauliczny realizowany jest przez przełączanie elektrozaworów, które powodują, Ŝe poziom zwierciadła wody w kolumnie waha się cyklicznie pomiędzy górnym i dolnym przelewem. Pracę elektrozaworów kontroluje programowalny sterownik czasowy o minimalnym czasie cyklu 1 minuta a maksymalnym 99 godzin i 59 minut. Aparat umoŝliwia równieŝ przyłoŝenie obciąŝenia zewnętrznego na próbkę materiału. MoŜe ono być realizowane przez bezpośredni nacisk płyty perforowanej na geosyntetyk lub przez warstwę pośrednią (np. narzutu na włóknine). ObciąŜenie typu balastowego przekazywane jest przez trzpień stalowy na płytę perforowaną. System zasilania kolumny w wodę umoŝliwia zasilanie kolumny w obiegu zamkniętym lub (awaryjnie) z sieci wodociągowej. Obieg zasilania zamkniętego składa się ze zbiornika dolnego, pompy, ruchomego zbiornika górnego oraz sieci elastycznych przewodów doprowadzających wodę do kolumny filtracyjnej i odprowadzających nadmiar wody ze zbiornika górnego. ROZDZIAŁ 4 WŁASNE BADANIA NAD ZJAWISKAMI ZACHODZĄCYMI W STREFIE KONTAKTOWEJ GRUNT - FILTR SYNTETYCZNY W WARUNKACH ZMIENNYCH STANÓW WÓD Do przeprowadzenia badań nad zjawiskami zachodzącymi w warunkach grunt-filtr syntetyczny wytypowałem 3 rodzaje geowłóknin. Przeprowadzenie doświadczeń na geowłókninach podyktowane było faktem, Ŝe w znakomitej większości geofiltrów w zastosowaniach praktycznych wykorzystywane są właśnie geowłókniny. Geowłókniny znajdują najszersze zastosowanie w konstrukcjach drenaŝy, filtrów pod umocnieniami brzegów, podczas gdy inne geosyntetyki, np. geotkaniny, z uwagi na swoje dobre właściwości mechaniczne, uŝywane głównie do wzmacniania konstrukcji ziemnych. Materiały objęte badaniami to mechanicznie wzmacniane geowłókniny z włókien ciągłych, ze 100% polipropylenu stabilizowanego przeciw promieniowaniu UV: polyfelt TS 70 ( A ), TS 30 ( B ) oraz TS 20 ( C ). Przeprowadziłem badania określające podstawowe parametry badanych geowłóknin w aspekcie zastosowań filtracyjno-drenaŝowych oraz parametry badanego gruntu w oparciu o analizę granulometryczną. Badania dotyczące geowłóknin obejmowały wyznaczenie ich masy powierzchniowej oraz wodoprzepuszczalności w kierunku normalnym do powierzchni materiału w warunkach bez obciąŝenia. Parametr, jakim jest wodoprzepuszczalność w kierunku normalnym do płaszczyzny materiału geotekstylnego, jest jednym z istotniejszych parametrów, jakie muszą być brane pod uwagę przy doborze materiału w zastosowaniach filtracyjnych. Parametr ten określiłem w celu opisu hydraulicznych właściwości materiału geotekstylnego. PoniŜsze wykresy (Rys. 4.1) przedstawiają wyniki badań wodoprzepuszczalności dla jednego z badanych materiałów (geowłókniny A ).
8 Autoreferat strona 8 16,0 14,0 12,0 Skorygowana prędkość przepływu v 20 w funkcji spadku ciśnienia h spadek ciśnienia h [cm] 10,0 8,0 6,0 4,0 TS70 (1) TS70 (2) TS70 (3) 2,0 0,0 0,00 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 skorygowana prędkość przepływu v 20 [cm/s] 140,00 120,00 współczynnik przepływu w kierunku normalnym do powierzchni filtra [l/m 2 s] 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 TS70 (1) TS70 (2) TS70 (3) NatęŜenie przepływu przez geowłókninę w kierunku normalnym do powierzchni bez obciąŝenia 0,00 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 spadek ciśnienia na geowłókninie h [cm] Rys. 4.1 Wykresy prędkości przepływu i współczynnika natęŝenia przepływu przez próbkę geowłókniny (geowłóknina A wyniki z pomiarów trzech próbek materiału). Badania stabilności strefy kontaktowej układu grunt-geowłóknina stanowiły zasadniczą część badań przeprowadzonych w laboratorium. Próbki materiału geosyntetycznego przed załoŝeniem do aparatu poddawałem uszkodzeniom w formie nacięć o kształtach O, L, I w celu symulacji ich uszkodzenia w konstrukcji. Wykonałem łącznie 38 badań modelowych na wstępnie uszkodzonych próbkach geosyntetyku. Parametry przepływu ustaliłem na etapie kalibracji stanowiska badawczego. Przepływ wody przez układ grunt-geosyntetyk odbywał się z cyklicznie zmiennym naporem hydraulicznym, wynoszącym H 1 =142 cm i H 2 =270 cm. Czas trwania przepływu przy naporze H 1 i H 2 wynosił po 15 minut, co daje czas trwania pełnego cyklu 30 minut. Badania dla kaŝdego materiału geosyntetycznego i kształtu uszkodzenia przeprowadzane były do utraty stabilności układu grunt-geowłóknina.
9 Autoreferat strona 9 Charakterystycznym zjawiskiem obserwowanym w strefie kontaktu grunt-uszkodzony materiał filtracyjny było formowanie się przesklepienia filtracyjnego z grubszych frakcji gruntu chronionego, które zapobiegało sufozji. 100 FRAKCJE Iłowa Pyłowa Piaskowa świrowa Kamien. 90 Zawartość ziaren o średnicy < d [%] ,001 0,01 0, Średnice zastępcze ziaren d [mm] Oznaczenia: linia czarna (gruba) krzywa wyjściowa, - grunt w osadniku (na geowłókninie) wierzch złoŝa (pod geowłókninią), środek złoŝa, spód złoŝa Rys. 4.2 Krzywe uziarnienia próbek gruntu pobranych z 3-ech poziomów gruntu chronionego i z osadnika. Wspomniane przesklepienie wytworzone z grubszych frakcji badanego gruntu przedstawiają poniŝsze fotografie (Rys. 4.3 a-d). Zaobserwowane przemieszczenia frakcji gruntu widoczne są równieŝ na krzywych przesiewu (Rys. 4.2) próbek gruntu pobranych: z osadnika (na geowłókninie), bezpośrednio pod rozcięciem, ze środka złoŝa gruntu (10 cm pod geowłókniną) i z dna złoŝa (20 cm pod geowłókniną). O ile krzywe przesiewu dla próbek pobranych ze środka i z dna złoŝa praktycznie pokrywają się z wyjściową krzywą przesiewu nie nastąpiło tu wzajemne przemieszczenie się frakcji to zarówno próbka pobrana z osadnika jak i ze strefy bezpośrednio pod rozcięciem wykazuje odchylenie w stosunku do materiału wyjściowego.
10 Autoreferat strona 10 Rys. 4.3 a Narzut kamienny po demontaŝu kolumny filtracyjnej. W miejscu rozcięcia wypłukany materiał gruntowy. Rys. 4.3 b Geowłóknina po zdjęciu warstwy kamieni. Rys. 4.3 c Grunt chroniony po zdjęciu geowłókniny. W miejscu rozcięcia widoczne przesklepienie z grubszych frakcji gruntu chronionego. Rys. 4.3 d Grunt chroniony po zdjęciu geowłókniny. W miejscu rozcięcia widoczne przesklepienie z grubszych frakcji gruntu chronionego. Charakterystyczne, wybrane wyniki przeprowadzonych doświadczeń przedstawiłem graficznie na poniŝszych wykresach (rys ). przyrost masy geowłókniny g [%] Przyrost masy geowłókniny podczas badania 10 geowłóknina "B" uszkodzenie typu L 5 geowłóknina "C" uszkodzenie typu L 0 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 długość uszkodzenia w kształcie L [cm] geowłóknina "A" uszkodzenie typu L przyrost masy geowłókniny g [%] Przyrost masy geowłókniny podczas badania 0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 średnica uszkodzenia w kształcie O [cm] geowłóknina "A" uszkodzenie typu O geowłóknina "B" uszkodzenie typu O geowłóknina "C" uszkodzenie typu O
11 Autoreferat strona 11 Przyrost masy geowłókniny podczas badania przyrost masy geowłókniny g [%] geowłóknina "A" uszkodzenie typu I geowłóknina "B" uszkodzenie typu I geowłóknina "C" uszkodzenie typu I długość uszkodzenia w kształcie I [cm] Rys. 4.4 Przyrosty masy badanych geowłóknin. Stosunek końcowego natęŝenia przepływu Qk do Stosunek końcowego natęŝenia przepływu Qk do Qk / Qmax [-] 1,2 1,15 1,1 1,05 1 0,95 maksymalnego natęŝenia przepływu Qmax geowłóknina "A" uszkodzenie typu L geowłóknina "B" uszkodzenie typu L geowłóknina "C" uszkodzenie typu L Qk / Qmax [-] 1,2 1,15 1,1 1,05 1 0,95 maksymalnego natęŝenia przepływu Qmax geowłóknina "A" uszkodzenie typu I geowłóknina "B" uszkodzenie typu I geowłóknina "C" uszkodzenie typu I 0,9 0,9 0,85 0,85 0,8 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 długość uszkodzenia w kształcie L [cm] 0, długość uszkodzenia w kształcie I [cm] Stosunek końcowego natęŝenia przepływu Qk do Qk / Qmax [-] 1,2 1,15 1,1 1,05 1 0,95 0,9 0,85 maksymalnego natęŝenia przepływu Qm ax 0,8 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 średnica uszkodzenia w kształcie O [cm] geowłóknina "A" uszkodzenie typu O geowłóknina "B" uszkodzenie typu O geowłóknina "C" uszkodzenie typu O Rys. 4.5 Stosunek końcowego natęŝenia przepływu (po 100 cyklach) przez układ gruntgeowłóknina do maksymalnego natęŝenia przepływu osiągniętego podczas badania. Wykresy ilustrujące średni stosunek końcowego natęŝenia przepływu Q k przez układ grunt-geowłóknina (po 100 cyklach) do maksymalnego natęŝenia przepływu Q max osiągniętego podczas badania (rys. 4.5) wskazują, Ŝe w większości przypadków wytworzył się stabilny układ w strefie kontaktowej grunt-filtr syntetyczny, czego rezultatem był stan równowagi przepływu w warunkach cyklicznie zmiennego naporu hydraulicznego. Redukcja natęŝenia przepływu Q k po 100 cyklach wahań zwierciadła wody w kolumnie filtracyjnej w stosunku do maksymalnego natęŝenia przepływu Q max przez układ grunt-geowłóknina (występującego przewaŝnie w okresie od początku badania do 5-go cyklu) wyniosła 1-2%. Większe nierównomierności przepływu obserwowane były w badaniach z wykorzystaniem geowłókniny A, przy czym wraz ze zwiększaniem rozmiarów jej uszkodzenia (niezaleŝnie od kształtu uszkodzenia) stosunek Q k /Q max dąŝył do 1. Zjawisko to moŝe być potwierdzeniem wcześniejszego wniosku o zwiększonej podatności grubszych geowłóknin na kolmatację i zmniejszonej
12 Autoreferat strona 12 penetracji geowłókniny przez drobne ziarna gruntu wraz ze zwiększaniem rozmiaru uszkodzenia geowłókniny. 6 Wskaźnik róŝnoziarnistości U=d60/d10 w strefie kontaktu grunt-geowłóknina 6 Wskaźnik róŝnoziarnistości U=d60/d10 w strefie kontaktu grunt-geowłóknina wskaźnik róŝnoziarnistości U=d60/d10 [-] 5,5 5 4,5 4 3,5 geowłóknina "A" uszkodzenie typu L 3 geowłóknina "B" uszkodzenie typu L 2,5 geowłóknina "C" uszkodzenie typu L 2 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 wskaźnik róŝnoziarnistości U=d60/d10 [-] 5,5 5 4,5 4 3,5 geowłóknina "A" uszkodzenie typu O 3 geowłóknina "B" uszkodzenie typu O 2,5 geowłóknina "C" uszkodzenie typu O 2 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 długość uszkodzenia w kształcie L [cm] średnica uszkodzenia w kształcie O [cm] wskaźnik róŝnoziarnistości U=d60/d10 [-] 6 5,5 5 4,5 4 Wskaźnik róŝnoziarnistości U=d60/d10 w strefie kontaktu grunt-geowłóknina 3,5 geowłóknina "A" uszkodzenie typu I 3 geowłóknina "B" uszkodzenie typu I 2,5 geowłóknina "C" uszkodzenie typu I długość uszkodzenia w kształcie I [cm] Rys. 4.6 Wskaźnik róŝnoziarnistości gruntu U=d 60 /d 10 w strefie kontaktu grunt-geowłóknina. Wykresy pokazane na rys. 4.6 przedstawiają zmiany zachodzące w strefie kontaktu gruntu i geowłókniny w miejscu uszkodzenia materiału geosyntetycznego. Ich analiza skłania do następujących wniosków: w przypadku geowłóknin nieuszkodzonych a takŝe uszkodzeń typu L oraz I o rozmiarach do 1,5 cm nie dochodziło do przegrupowania poszczególnych frakcji gruntu, skutkującego wyraźną zmianą charakterystycznych średnic ziaren i wskaźnika róŝnoziarnistości, w przypadku uszkodzeń typu O, począwszy od uszkodzeń o najmniejszych rozmiarach, obserwowana jest zmiana średnic zastępczych gruntu w strefie kontaktu z geowłókniną wynikająca z wyniesienia z tej strefy najdrobniejszych frakcji i tworzenia się przesklepienia filtracyjnego. Jak wynika z przeprowadzonych doświadczeń uszkodzenia filtra geosyntetycznego w kształcie O stwarza najbardziej niekorzystne warunki stabilności układu grunt-filtr syntetyczny, tworzenie się przesklepienia filtracyjnego widoczne było równieŝ w uszkodzeniach typu L oraz I w zakresie rozmiarów uszkodzeń od 1,5 cm (dla typu L) i od 3,0 cm (dla typu I). Odchylenia od powyŝszej zaleŝności wystąpiły dla geowłókniny A, gdzie nie obserwowano wyraźnej tendencji zmian uziarnienia gruntu w strefie kontaktowej z geowłókniną. Prawdopodobnie spowodowane jest to faktem znacznej odporności filtra gruntowego w powiązaniu z geowłókniną A uszkodzoną podłuŝnym nacięciem. Dla tego kształtu uszkodzenia i rodzaju geowłókniny nie udało się doprowadzić do zniszczenia próbki w wyniku sufozji gruntu.
13 Autoreferat strona 13 Badania terenowych próbek materiałów geosyntetycznych stanowiły uzupełniającą część badań przeprowadzonych w laboratorium. Wynikały one z potrzeb praktycznych, oszacowania stopnia wodoprzepuszczalności oraz redukcji wodoprzepuszczalności filtrów syntetycznych zastosowanych w konstrukcjach umocnień brzegowych. Badania wykonano na próbkach pobranych z trzech lokalizacji terenowych. W pracy przedstawiłem charakterystykę próbek, sposób ich wbudowania w konstrukcję oraz wyniki przeprowadzonych doświadczeń. Wyniki wskazują na znaczną redukcję (nawet 40 krotną) wodoprzepuszczalności materiału w okresie jego eksploatacji. Rys Kolmatacja geowłókniny pyłem i korzeniami roślin Wyniki badań własnych potwierdzają wyniki innych badaczy. Niezwykle cenna w niniejszym przypadku jest ocena przydatności geowłókniny jako warstwy filtracyjnej w kontakcie z gruntami sufozyjnymi przeprowadzona przez Dariusza Wojtasika (2006), zajmującego się od wielu lat problemami kolmatacji geosyntetyków. Z niniejszym tematem bardzo ściśle związane są wyniki jego badań eksperymentalnych i zastosowana procedura badawcza. Z tego względu rozwaŝania te przyjąłem jako jeden z elementów potwierdzających wnioski ogólne wynikające z przeprowadzonych badań własnych. Uzupełnieniem badań filtracyjnych były badania na przebicie określające moŝliwość wystąpienia uszkodzeń geosyntetycznego materiału filtracyjnego. Do badań zastosowałem dwa rodzaje tłoków przebijających: tłok o kształcie cylindrycznym (wg PN-EN ISO 12236), który miał symulować przebicie materiału gruntem obtoczonym, tłok o kształcie piramidki (wg PN-EN 14754), który miał symulować uszkodzenie materiału gruntem ostrokrawędzistym. Badania przeprowadziłem na 10 próbkach dla kaŝdej z geowłóknin i dla dwóch rodzajów podparć oraz bez podparcia. Analiza przeprowadzonych badań w kolumnie filtracyjnej na wstępnie uszkodzonych próbkach geowłóknin pozwala na sformułowanie wniosków ogólnych dotyczących zjawisk zachodzących na styku gruntu i geowłókniny pod wpływem filtracji. Do najistotniejszych naleŝą:
14 Autoreferat strona 14 największą odporność na zjawiska sufozyjne wykazywała geowłóknina z rozcięciem podłuŝnym (w kształcie I); najmniejszą geowłóknina z uszkodzeniem w postaci wyciętego koła (w kształcie O), w gruncie chronionym obserwowano występowanie stabilnego przesklepienia zapobiegającego wzmoŝonej sufozji stan taki jest stanem pośrednim zaleŝnym od wielkości uszkodzenia przy mniejszych rozmiarach uszkodzenia nie obserwowano powstania przesklepienia wokół rozcięcia, przy większych uszkodzeniach nie występowało stabilne przesklepienie, czego efektem była gwałtowna sufozja gruntu chronionego, krytyczny rozmiar uszkodzenia geowłókniny, przy którym jest w stanie wytworzyć się przesklepienie filtracyjne, jest największy w geowłókninie A ; geowłókniny uŝyte w badaniach róŝnią się między sobą praktycznie jedynie grubością, wskazuje to, Ŝe w grubszych i wytrzymalszych geowłókninach dopuszczalne są przebicia o większych rozmiarach spowodowane jest to ich większą sztywnością na zginanie, będącą funkcją wytrzymałości i grubości, w przypadku osiągnięcia krytycznego rozmiaru uszkodzenia upłynnienie gruntu następuje juŝ w pierwszym cyklu; w przypadku wymiarów mniejszych proces ma tendencję stabilizującą się z liczbą cykli, w przypadku zwiększenia prędkości filtracji spowodowanej zwiększeniem róŝnicy wysokości piezometrycznych przed i za filtrem (np. w wyniku kolmatacji geowłókniny) proces ma tendencję destrukcji filtra przy mniejszej szerokości szczeliny. Analiza doświadczeń przeprowadzonych na próbkach róŝnych geowłóknin pobranych z terenu, pozwala stwierdzić, Ŝe: proces zmian współczynników wodoprzepuszczalności, będących podstawowym parametrem geowłóknin w zastosowaniach filtracyjnoochronnych, przebiega najbardziej intensywnie w pierwszych latach eksploatacji i stabilizuje się praktycznie na stałym poziomie po około 8-10 latach, zjawisko zmniejszania się wodoprzepuszczalności związane jest z częściową kolmatacją geosyntetyku wywołaną intensywnym przemieszczaniem się ziarn gruntu w początkowym okresie. W dalszej fazie dochodzi do stabilizacji współczynnika wodoprzepuszczalności poprzecznej geowłókniny, co moŝliwe jest dzięki uformowaniu stabilnego filtra na powierzchni kontaktu grunt-filtr syntetyczny, przebieg zjawiska zmniejszania się wodoprzepuszczalności wraz z upływem czasu eksploatacji geowłókniny moŝliwy jest do opisania w sposób funkcyjny, przy czym modelem lepiej odzwierciedlającym przebieg analizowanego zjawiska jest model wykładniczy k10 = A + B exp( C t), A 0, C 0, dzięki funkcyjnemu zapisowi przebiegu zmian współczynnika wodoprzepuszczalności poprzecznej geowłóknin moŝliwe jest prognozowanie wartości tego współczynnika w czasie. Jest to o tyle istotne, Ŝe parametr ten stanowi podstawową właściwość hydrauliczną geowłókniny pełniącej funkcje filtracyjno-ochronne i drenaŝowe.
15 Autoreferat strona 15 Zasadnicze wnioski wypływające z badania odporności geowłóknin na przebicie są następujące: przy badaniu przebicia tłokiem CBR (symulacja uszkodzenia przez kruszywo lub narzut kamienny obtoczony) i zastosowaniu podparć o róŝnym wskaźniku podatności, stwierdzono, Ŝe rodzaj zastosowanego podparcia miał minimalny wpływ na wytrzymałość materiału, zestawienie wyników badań odporności na przebicie piramidką (symulacja uszkodzenia przez kruszywo lub narzut kamienny ostrokrawędzisty) dla trzech geowłóknin wskazuje, Ŝe rodzaj podparcia ma bardzo istotny wpływ na zachowanie się materiału. Największą odporność na przebicie piramidką, dla kaŝdej z geowłóknin uzyskano w badaniu bez podparcia. Siła potrzebna do zniszczenia materiału, w przypadku zastosowania podłoŝa odkształcalnego, jest mniejsza i zaleŝna od parametrów pianek (podłoŝa), a przede wszystkim od wartości wskaźnika CBR podłoŝa. ROZDZIAŁ 5 NUMERYCZNE MODELOWANIE PROCESU FILTRACJI W UKŁADZIE GRUNT-FILTR SYNTETYCZNY W rozdziale przeprowadziłem analizę filtracji cieczy przez ośrodek porowaty, pod kątem moŝliwości wystąpienia zjawisk sufozyjnych. W niniejszym rozdziale przedstawiłem wyniki obliczeń i symulacji numerycznych przeprowadzonych w celu określenia zasięgu zjawisk sufozyjnych i wpływu postępującej kolmatacji geosyntetyku na warunki przepływu filtracyjnego. Analiza numeryczna została poprzedzona rozwaŝaniami dotyczącymi stateczności filtracyjnej ośrodka porowatego rozdrobnionego. W analizie numerycznej wykorzystałem multidyscyplinarny program FlexPDE5 Professional wykonujący obliczenia metodą elementów skończonych. Napisałem skrypty obliczeniowe (podprogramy), dzięki którym moŝliwe były symulacje przepływu w układzie przestrzennym dla nieciągłych (uszkodzonych) geowłóknin. Jako równanie opisujące ruch cieczy w warunkach przepływu nieustalonego zastosowałem równanie Boussinesqa, natomiast dla przypadku ruchu ustalonego równanie Laplacea. Skrypty obliczeniowe wykonałem dla trzech kształtów nieciągłości geowłókniny (L, O, I). Na podstawie badań laboratoryjnych i obliczeń numerycznych określiłem dopuszczalne średnie prędkości filtracji wody w miejscu uszkodzenia materiału geosyntetycznego w zaleŝności od kształtu uszkodzenia, jego rozmiaru oraz w zaleŝności od rodzaju uŝytego wyrobu. Decydujący wpływ na stabilność układu grunt-uszkodzona geowłóknina ma prędkość wypływu wody w miejscu uszkodzenia materiału geosyntetycznego. Przeprowadzone w ramach niniejszej pracy doświadczenia na wstępnie uszkodzonych próbkach geowłóknin wskazują, Ŝe oprócz prędkości strumienia filtracyjnego w miejscu
16 Autoreferat strona 16 uszkodzenia na stabilność ww układu wpływ ma równieŝ rodzaj materiału oraz kształt i wielkość jego uszkodzenia. Powiązaniem prędkości filtracji oraz rozmiaru i kształtu uszkodzenia jest natęŝenie przepływu wody w miejscu uszkodzenia. Prędkość filtracji wody, w miejscu uszkodzenia materiału geosyntetycznego dla maksymalnego rozmiaru uszkodzenia (przy którym nie doszło jeszcze do upłynnienia ośrodka gruntowego) o danym kształcie i dla danego materiału geosyntetycznego, została określona stosując program obliczeniowy FlexPDE5 oraz własne skrypty. ZałoŜyłem, Ŝe obliczona prędkość średnia w miejscu uszkodzenia materiału jest prędkością dopuszczalną, a jej przekroczenie spowodowane np. wzrostem ciśnienia wody lub kolmatacją materiału geosyntetycznego, wywoła upłynnienie gruntu i tym samym destabilizację układu grunt-filtr syntetyczny. Na podstawie obliczonej prędkości dopuszczalnej wyznaczyłem dopuszczalne natęŝenie przepływu w miejscu uszkodzenia materiału, z wartością którego porównywałem następnie natęŝenia przepływu dla uszkodzeń o róŝnych rozmiarach. Tę samą procedurę stosowałem dla pozostałych kształtów uszkodzeń i rodzajów materiałów. W wyniku przeprowadzonych symulacji numerycznych sporządziłem wykresy prędkości dopuszczalnych (rys. 5.1) dla przebadanych geowłóknin i kształtów w funkcji rozmiaru uszkodzenia. Obszar znajdujący się pod krzywą prędkości dopuszczalnych stanowi obszar dopuszczalnych prędkości i stabilności układu grunt-filtr syntetyczny, natomiast obszar powyŝej krzywej obszar prędkości niedopuszczalnych. 1,00E-02 średnia prędkość w miejscu uszkodzenia [m/s] 9,00E-03 8,00E-03 7,00E-03 6,00E-03 5,00E-03 4,00E-03 3,00E-03 2,00E-03 1,00E-03 0,00E+00 geowłóknina "A" geowłóknina "A" punkty doświadczalne geowłóknina "B" geowłóknina "B" punkty doświadczalne geowłóknina "C" geowłóknina "C" punkty doświadczalne długość uszkodzenia w kształcie L [cm]
17 Autoreferat strona 17 1,00E-02 średnia prędkość w miejscu uszkodzenia [m/s] 9,00E-03 8,00E-03 7,00E-03 6,00E-03 5,00E-03 4,00E-03 3,00E-03 2,00E-03 1,00E-03 0,00E+00 geowłóknina "A" geowłóknina "A" punkty doświadczalne geowłóknina "B" geowłóknina "B" punkty doświadczalne geowłóknina "C" geowłóknina "C" punkty doświadczalne średnica uszkodzenia w kształcie O [cm] średnia prędkość w miejscu uszkodzenia [m/s] 1,00E-01 9,00E-02 8,00E-02 7,00E-02 6,00E-02 5,00E-02 4,00E-02 3,00E-02 2,00E-02 1,00E-02 0,00E+00 geowłóknina "A" geowłóknina "A" punkty doświadczalne geowłóknina "B" geowłóknina "B" punkty doświadczalne geowłóknina "C" geowłóknina "C" punkty doświadczalne długość uszkodzenia w kształcie I [cm] Rys. 5.1 Wykresy zbiorcze dla uszkodzeń w kształcie L, O, I Na podstawie przeprowadzonych analiz i symulacji numerycznych określono dopuszczalne średnie prędkości filtracji w miejscu uszkodzenia materiału. Jak wykazano są one zaleŝne od rodzaju zastosowanego materiału geosyntetycznego oraz od kształtu i rozmiaru jego uszkodzenia. Uszkodzenia o kształcie L oraz I o małych rozmiarach (rzędu 1 cm) z praktycznego punktu widzenia nie mają wpływu na stabilność układu grunt-filtr syntetyczny, gdyŝ do utraty stabilności mogłoby dojść jedynie w przypadku znacznego zwiększenia prędkości filtracji spowodowanej np. 100 i więcej krotną redukcją początkowej
18 Autoreferat strona 18 wodoprzepuszczalności geosyntetyku, czego nie obserwuje się w warunkach rzeczywistych. Z kolei przy uszkodzeniach typu L oraz I o większych rozmiarach (rzędu 10 cm) osiągnięcie stabilności układu moŝliwe jest dla zdecydowanie mniejszych prędkości filtracji. Proponuje się zatem przyjęcie ograniczeń w stosowalności przedstawionych wykresów średnich prędkości dopuszczalnych w miejscu uszkodzenia materiału. Jako ograniczenie dolne moŝna przyjąć dopuszczalną prędkość filtracji dla danego gruntu (bez udziału geowłókniny) określoną zaleŝnością k Sichardt a v kr = oraz warunkami, opisanymi w p rozprawy, jakie muszą być 15 spełnione, aby mogła zajść sufozja gruntu. Gdy prędkość filtracji wody w gruncie będzie poniŝej tej granicy, wówczas kształt, rozmiar uszkodzenia oraz rodzaj materiału nie będą miały wpływu na stabilność układu grunt-geosyntetyczny materiał filtracyjny. W skrajnym przypadku moŝe dojść do zaburzenia funkcji separacyjnej geosyntetyku. Ograniczenie górne wynika z kresu stosowalności równań wykorzystanych do opisu procesu filtracji w ośrodku porowatym i związane jest z turbulizacją przepływu. MoŜliwość utraty laminarnego charakteru przepływu określa liczba Reynoldsa: v d Re 10 f = ν gdzie: v prędkość filtracji [m/s], d 10 średnica zastępcza ziaren ośrodka porowatego, które wraz z mniejszymi stanowi 10% masy próbki [m], ν kinematyczny współczynnik lepkości wody [m 2 /s] (ν 10C = 1,31 * 10-6 m 2 /s). Gdy liczba Reynoldsa Re f osiąga, bądź przekracza pewną wartość krytyczną, filtracja traci charakter laminarny. Wartości krytyczne Re fc (Sawicki, 1998) moŝna przyjąć: dla gruntu jednorodnego, piasek gruby Re fc = 3-10 ; gruntu niejednorodnego, piasek drobny Re fc = 0,034-0,24. Dla badanego gruntu, aby filtracja miała charakter laminarny, prędkość filtracji musi spełniać nierówność v < 3,45 * 10-2 [m/s] (po przyjęciu Re fc = 5, d 10 = 1,9 * 10-4 m). Wartość ta stanowi zatem górną granicę stosowalności krzywych dopuszczalnych prędkości filtracji w miejscu uszkodzenia materiału. Uszkodzenia materiału w postaci wycięcia kołowego (typ O) wykazują najmniejszą stabilność. W tym przypadku do dysfunkcji filtra moŝe dojść przy relatywnie niewielkim przekroczeniu gradientu krytycznego. W przyjętych schematach obliczeniowych obserwowano koncentrację wypływu w miejscu uszkodzenia materiału. Koncentracja ta, w połączeniu ze wzrostem prędkości filtracji w rejonie uszkodzenia geowłókniny, wywołanej redukcją wodoprzepuszczalności geowłókniny, powoduje zmniejszenie dopuszczalnego rozmiaru uszkodzenia. W przypadku silnie zakolmatowanych geowłóknin, nawet pozbawionych rozcięć lub innych uszkodzeń mechanicznych, do rozwoju zjawisk sufozyjnych moŝe dochodzić w miejscach połączeń sąsiednich pasów materiału łączonych na zakład. Taki sposób wykonywania połączeń, w razie kolmatacji materiału, moŝe odpowiadać podłuŝnemu nacięciu geowłókniny. Do dodatkowego wzrostu lokalnych prędkości filtracji moŝe dochodzić równieŝ w konstrukcjach z uŝyciem narzutu kamiennego
19 Autoreferat strona 19 układanego bezpośrednio na geowłókninie (bez ziarnistej warstwy przejściowej przypadek najczęściej występujący w rzeczywistych konstrukcjach). Schemat obliczeniowy dla tego przypadku w układzie płaskim i uzyskane wyniki obliczeń wskazują na lokalny wzrost prędkości filtracji wynikający z opływu nieprzepuszczalnej bariery (kamienia). Dla stabilności układu grunt-uszkodzony filtr syntetyczny przypadek taki jest szczególnie niebezpieczny, gdy nieprzepuszczalna bariera (kamień) znajduje się w bezpośredniej bliskości krawędzi uszkodzenia. ROZDZIAŁ 6 PROPONOWANE KRYTERIA OCENY STABILNOŚCI STREFY KONTAKTOWEJ GRUNT-FILTR SYNTETYCZNY W WARUNKACH ZMIENNYCH STANÓW WÓD Projektowanie filtrów z zastosowaniem geosyntetyków w warunkach zmiennych stanów wód wymaga rozpatrzenia warunków pracy układu grunt-filtr geosyntetyczny oraz kryteriów projektowych niezbędnych przy wymiarowaniu konstrukcji separacyjno drenaŝowych dotyczących: stabilności ośrodka gruntowego, doboru filtra geosyntetycznego, trwałości układu grunt-filtr geosyntetyczny. Aby mówić o istnieniu stabilności zjawisk zachodzących w strefie kontaktowej gruntu z filtrem geosyntetycznym i układu grunt-filtr syntetyczny, materiał geotekstylny musi pozwalać na swobodny przepływ wody przy jednoczesnym zapobieganiu erozji i migracji drobnych cząstek gruntu przez układ drenaŝowy wraz ze strumieniem filtrującej wody. Cechy te, w powiązaniu z wytrzymałością mechaniczną materiału, decydują o jego trwałości, pozwalającej na zachowanie właściwości wyrobu podczas procesu jego wbudowywania i dalszej eksploatacji. Transport cząstek gruntu w obrębie struktury ziarnistej moŝliwy jest wtedy, gdy istnieje wystarczająca ilość i wielkość wolnych przestrzeni (porów) w gruncie oraz istnieje siła filtracyjna zdolna unieść i poruszyć cząstkę gruntu. Jak wspomniano powyŝej, zamiarem jest zapobieŝenie transportowi drobnowymiarowych cząstek gruntu w podłoŝu. Zjawiskiem sprzyjającym temu jest powstanie na powierzchni rozdziału faz (gruntu i filtru geosyntetycznego) naturalnego filtru (przesklepienia). Proces tworzenia i ukształtowania się naturalnego filtru obserwowany był równieŝ w przeprowadzonych w ramach niniejszej pracy doświadczeń laboratoryjnych. Według niektórych badaczy tworzenie się naturalnego filtra moŝliwe jest tylko w przypadku przepływu ustalonego (CUR, 1993). JednakŜe, jest ono równieŝ moŝliwe w przypadku przepływu nieustalonego, dla małych wartości gradientów hydraulicznych (Pilarczyk, 2003). W przypadku cięŝkiego ataku fal (wysokich gradientów hydraulicznych) nie jest to zazwyczaj moŝliwe. Aby ocenić ryzyko wynoszenia cząstek gruntu poprzez geosyntetyki, konieczne jest określenie stateczności wewnętrznej gruntu. Stateczność wewnętrzna gruntu określana jest przez d wskaźnik róŝnoziarniostości U definiowany: U = 60. JeŜeli stosunek ten wynosi d 10
20 Autoreferat strona 20 mniej niŝ 6 (do 10), konstrukcja gruntu uwaŝana jest za wewnętrznie stateczną (stabilną). W przypadku filtra geometrycznie szczelnego (zamkniętego) zakłada się brak transportu cząstek gruntu z podłoŝa niezaleŝnie od poziomu obciąŝenia hydraulicznego. Oznacza to, Ŝe otwory w filtrze geotekstylnym są na tyle małe, Ŝe cząstki gruntu nie są w stanie fizycznie przejść przez otwór i nie są tracone z wewnętrznej struktury gruntu. Kryteria doboru geosyntetyków w oparciu o powyŝsze załoŝenie przedstawione zostały w Rozdziale 2 rozprawy. Rozszerzeniem proponowanym do zastosowania w projektowaniu są kryteria bazujące na doświadczeniach holenderskich i załoŝeniu filtra geometrycznie szczelnego przedstawione w Tablicy 6.1 (Pilarczyk, Breteler 2000). Dodatkowym wymogiem jest tu, aby grunt był wewnętrznie stateczny, a więc aby wskaźnik niejednorodności uziarnienia spełniał nierówność U < 10. Tabl. 6.1 Wymogi projektowe dla geosyntetyków pełniących funkcje filtacyjnoseparacyjne (Pilarczyk, Breteler 2000) Przewidywane warunki pracy Kryterium doboru filtra w konstrukcji ObciąŜenie ustalone O90 1_( do _ 2) D90 ObciąŜenie okresowo zmienne przy załoŝeniu utworzenia się przesklepienia filtracyjnego ObciąŜenie okresowo zmienne przy braku utworzenia się przesklepienia filtracyjnego: - jeŝeli skutki wymywania (osiadanie) są akceptowalne - jeŝeli skutki wymywania (osiadanie) nie są akceptowalne O 1_( do _ 2) D O 1,5D O D Oznaczenia: O 90 pokrywa się z przeciętną (średnią) średnicą ziaren piasku frakcji, której 90% cięŝaru pozostaje na lub w materiale geotekstylnym (lub 10% przechodzi przez materiał geotekstylny) po 5 minutach przesiewania. O 98 pokrywa się z przeciętną (średnią) średnicą ziaren piasku frakcji, której 98% cięŝaru pozostaje na lub w materiale geotekstylnym (lub 2% przechodzi przez materiał geotekstylny) po 5 minutach przesiewania. O 98 podaje praktyczne przybliŝenie maksymalnego otworu filtra, a zatem odgrywa waŝną rolę w kryterium szczelności materiału gruntowego w kontakcie z filtrem geotekstylnym w sytuacji obciąŝenia cyklicznego. O 98 określany jest takŝe jako O max. D 15, 85, 90 oznacza zastępczą średnicę ziaren gruntu, których wagowy udział wraz z mniejszymi stanowi odpowiednio 15%, 85% i 90% masy całej próbki. Przeprowadzone doświadczenia w ramach niniejszej pracy wykazały, Ŝe nawet uszkodzony materiał geotekstylny zdolny jest w dalszym ciągu do pełnienia funkcji filtracyjno-separacyjnych, przy czym warunkiem koniecznym jest wytworzenie się
21 Autoreferat strona 21 naturalnego przesklepienia filtracyjnego w strefie kontaktu gruntu z geosyntetykiem. Aby przesklepienie takie mogło się wytworzyć grunt stanowiący podłoŝe geosyntetyku musi charakteryzować się wewnętrzną stabilnością, a więc jego wskaźnik róŝnoziarnistości U < 10. Dla innych gruntów wewnętrzna stabilność moŝe być w przybliŝeniu oceniona przy pomocy następujących nierówności (Pilarczyk, 2003): Tabl. 6.2 PrzybliŜone określenie wewnętrznej stabilności dla gruntów o U>10. D 10 <4D 5 D 20 <4D 10 D 30 <4D 15 D 40 <4D 20 gdzie: D 5, 10, 15, 20, 30, 40 oznacza zastępczą średnicę ziaren gruntu, których wagowy udział wraz z mniejszymi stanowi odpowiednio 5%, 10%, 15%, 20%, 30% i 40 % masy całej próbki. W przypadku gruntów wewnętrznie niestabilnych powstanie przesklepienia filtracyjnego nie jest moŝliwe, a zatem nieciągłe materiały geosyntetyczne nie będą w stanie spełniać swoich funkcji, o ile występujące w strefie kontaktu gruntu i materiału geosyntetycznego prędkości filtracji zdolne będą do uniesienia i przemieszczenia drobnych frakcji ośrodka gruntowego. Dla gruntów wewnętrznie niestabilnych wzrasta równieŝ ryzyko dysfunkcji filtra geosyntetycznego w wyniku jego kolmatacji. Proces ten obserwowany jest w rzeczywistych konstrukcjach filtrów z zastosowaniem geosyntetyków, czego przykłady pokazane zostały w p.4.4 rozprawy. Za kryterium przydatności geowłóknin jako warstw filtracyjno-drenaŝowych w kontakcie z gruntami wewnętrznie niestabilnymi proponuje się przyjęcie kryterium współczynnika proporcjonalności spadku GR (Gradient Ratio), określonego przez Korpus InŜynierski Armii Stanów Zjednoczonych (Calhoun, 1972), Haliburtona i Wooda (1982) wraz z rozszerzeniem zaproponowanym przez Wojtasika (2006). Graniczną wartość gradientu GR powyŝej, której występuje kolmatacja, określono na poziomie GR=3. Proponuje się, za Wojtasikiem (2006), aby przy określaniu moŝliwości wystąpienia kolmatacji materiału w kontakcie z gruntami wewnętrznie niestabilnymi, korzystać z zaleŝności (6.1), opisującej stosunek gradientów gruntu (SGR 17 ) postaci: SGR17 = 0, 06 i + 0,13 F 1,14 (6.1) gdzie: i - gradient hydrauliczny [-], F - zawartość frakcji drobnych w gruncie (o średnicy d < 0,05 mm) w [%]. Graniczna wartość stosunku gradientów gruntu (SGR 17 ) wynosi 3. W przypadku, gdy stosunek gradientów (SGR 17 ), będący funkcją wzajemnych relacji gradientu hydraulicznego i oraz zawartości frakcji drobnych w gruncie F, opisany powyŝszą formułą osiągnie bądź przekroczy wartość równą 3 naleŝy się liczyć z wystąpieniem kolmatacji filtra geotekstylnego. Zwraca się uwagę, Ŝe opisana zaleŝność ma zastosowanie w przypadku filtrów wykonanych z geowłóknin igłowanych.
22 Autoreferat strona 22 Jak wspomniano wyŝej, przeprowadzone doświadczenia w ramach niniejszej pracy wykazały, Ŝe nawet uszkodzony materiał geotekstylny zdolny jest w dalszym ciągu do pełnienia funkcji filtracyjno-separacyjnych. Wzajemne przemieszczenie się ziaren gruntu pod wpływem filtrującej wody, będące wynikiem formowania się przesklepienia filtracyjnego, obserwowano w badaniach ze znacznie rozciętą geowłókniną. W mniejszym stopniu wzajemne przemieszczenie (w stopniu niedającym zasadniczych zmian w krzywych uziarnienia) ziaren gruntu zachodziło równieŝ w uszkodzeniach o mniejszych rozmiarach. Stwierdzono, Ŝe kres występowania stabilnego przesklepienia zapobiegającego wzmoŝonej sufozji (upłynnieniu ośrodka gruntowego) uzaleŝniony jest od materiału gruntowego, geosyntetycznego oraz przede wszystkim od prędkości wypływu strumienia filtracyjnego w miejscu uszkodzenia geosyntetyku. Największą stabilność na zjawiska sufozyjne wykazywała geowłóknina z rozcięciem podłuŝnym (w kształcie I); najmniejszą geowłóknina z uszkodzeniem w postaci wyciętego koła (w kształcie O). Jest to istotny wniosek, ze względu na to, Ŝe praktycznie wszystkie uszkodzenia materiałów geosyntetycznych, będące wynikiem wandalizmu mają charakter podłuŝnych rozcięć, a więc w przypadku tego typu uszkodzeń filtr moŝe w dalszym ciągu funkcjonować poprawnie o ile pewien krytyczny rozmiar uszkodzenia nie jest przekroczony. NaleŜy podkreślić, Ŝe w badaniach standardowych geowłóknin moŝemy określić dla danego wyrobu jego odporność na przebicie oraz wymiary uszkodzeń. W przypadku przekroczenia krytycznego rozmiaru uszkodzenia upłynnienie gruntu ma charakter gwałtowny. Dla uszkodzeń o mniejszych wymiarach do utraty stabilności w strefie kontaktowej grunt-filtr syntetyczny moŝe dojść w przypadku zwiększenia prędkości filtracji spowodowanej zwiększeniem róŝnicy wysokości piezometrycznych przed i za filtrem (np. w wyniku kolmatacji geowłókniny). średnia prędkość w miejscu uszkodzenia [m/s] 3,00E-02 2,50E-02 2,00E-02 1,50E-02 1,00E-02 5,00E-03 0,00E+00 geowłóknina "A", uszkodzenie "O" geowłóknina "A", uszkodzenie "I" geowłóknina "A", uszkodzenie "L" geowłóknina "B", uszkodzenie "O" geowłóknina "B", uszkodzenie "I" geowłóknina "B", uszkodzenie "L" geowłóknina "C", uszkodzenie "O" geowłóknina "C", uszkodzenie "I" geowłóknina "C", uszkodzenie "L" długość uszkodzenia typu "L" [cm], długość uszkodzenia typu "I" [cm] średnica uszkodzenia typu "O" [cm] Rys. 6.1 Zbiorczy wykres prędkości dopuszczalnych.
23 Autoreferat strona 23 Przeprowadzone doświadczenia i analizy pozwoliły na sporządzenie krzywych określających krytyczne rozmiary uszkodzeń geowłóknin w funkcji prędkości filtracji w miejscu uszkodzenia materiału. Obliczenie prędkości filtracji w miejscu uszkodzenia materiału, dla konkretnego zadania, umoŝliwia załączony program FlexPDE oraz skrypty obliczeniowe dla analizowanych w pracy kształtów uszkodzeń (O, I, L). Zgodnie z ogólnymi kryteriami projektowania filtrów i drenaŝy z wykorzystaniem geosyntetyków, od materiału geotekstylnego wymaga się, aby zapobiegał erozji i migracji drobnych cząstek gruntu oraz aby charakteryzował się wystarczającą wodoprzepuszczalnością w całym okresie eksploatacji. Wystarczająca wodoprzepuszczalność geosyntetyku oznacza, Ŝe naleŝy dąŝyć do zwiększenia wodoprzepuszczalności struktury filtracyjnej w kierunku prądu wody (zgodnie z regułami obowiązującymi przy doborze warstw filtru odwrotnego). W przypadku ochrony brzegu rzeki oznacza to, Ŝe przepuszczalność materiału geotekstylnego winna być większa od przepuszczalności gruntu, na którym materiał geotekstylny ma być zastosowany. Jako główne kryterium projektowania w przypadku przepływu normalnego do powierzchni rozdziału faz naleŝy przyjąć zasadę, Ŝe wodoprzepuszczalność geosyntetyku winna być większa, niŝ gruntu po stronie, z której następuje przypływ wody, zgodnie z formułą: kgeo = kgr nwp (6.2) gdzie: k geo współczynnik przepuszczalności (filtracji) materiału geotekstylnego, k gr współczynnik fitracji gruntu, n wp współczynnik wodoprzepuszczalności (n wp >1). W przypadku warunków ustalonych oraz czystych piasków wystarczającą wartością współczynnika n wp jest wartość 2, aby skompensować efekt blokowania. JeŜeli współczynnik n wp wynosi 10 lub więcej, nadciśnienie zazwyczaj nie występuje, ani poniŝej materiału geosyntetycznego, ani w przypadku zmniejszonej wodoprzepuszczalności spowodowanej kolmatacją materiału. Przepuszczalność materiału geotekstylnego moŝe być scharakteryzowana przez współczynnik przepuszczalności (permeability) k geo [m/s] lub przez przenikalność (permittivity) ψ [1/s]. Przenikalność moŝe być obliczana bezpośrednio na podstawie wyników badań i wyraŝa natęŝenie przepływu przez materiał geotekstylny na jednostkę powierzchni i na jednostkę wysokości hydraulicznej; jest ona takŝe definowana jako przepuszczalność na jednostkę grubości materiału: ψ = Q v f k A h = h = T geo geo (6.3) gdzie: ψ przenikalność [1/s], Q natęŝenie przepływu przez materiał geotekstylny [m 3 /s], v f prędkość filtracji [m/s], A powierzchnia materiału geotekstylnego [m 2 ], h róŝnica wysokości hydraulicznej w poprzek materiału geotekstylnego [m],
24 Autoreferat strona 24 k geo współczynnik przepuszczalności materiału geotekstylnego w kierunku normalnym do powierzchni [m/s] T geo grubość materiału geotekstylnego [m]. Za Holtz em (1997) proponuje się, aby do określenia kryterium wodoprzepuszczalności powiązać przenikalność ψ bezpośrednio z typem gruntu, definiowanym przez procentową zawartość frakcji mniejszych niŝ 0,075 mm. Wymagania przenikalności określone zostały w poniŝszej tablicy (tabl. 6.3). Tabl. 6.3 Kryteria wodoprzepuszczalności materiału geosyntetycznego Wymagana Rodzaj gruntu przenikalność ψ ψ ψ 1 0,5_[ s ] dla gruntu, gdzie < 15% przechodzi przez sito 0,075 mm 1 0,2 _[ s ] dla gruntu, gdzie od 15% do 50% przechodzi przez sito 0,075 mm 1 0,1_[ s ] dla gruntu, gdzie > 50% przechodzi przez sito 0,075 mm Jednocześnie obowiązuje równieŝ główne kryterium wodoprzepuszczalności dane równaniem (6.2). NaleŜy pamiętać, Ŝe warunek ten winien być spełniony w całym okresie przewidywanej eksploatacji materiału. Redukcja początkowego współczynnika przepuszczalności materiału geotekstylnego w wyniku jego kolmatacji, jak pokazały doświadczenia zebrane w p.4.4 rozprawy, moŝe w znacznym stopniu zmienić reŝim filtracyjny, istniejący w okresie bezpośrednio po wbudowaniu materiału. Dlatego teŝ w przypadku gruntów wewnętrznie niestabilnych, dla których przekroczony zostanie graniczny stosunek gradientów SGR 17, naleŝy liczyć się z postępującą w czasie redukcją wodoprzepuszczalności, której przebieg, jak wykazały analizy, moŝliwy jest do opisania modelem wykładniczym. NaleŜy mieć na uwadze, Ŝe dobór odpowiedniego geosyntetycznego materiału filtracyjnego nie jest zadaniem prostym. Przedstawione powyŝej kryteria mają to zadanie ułatwić i w wielu przypadkach są wystarczające, natomiast w szczególnie odpowiedzialnych konstrukcjach dobór odpowiedniego materiału powinien być przeprowadzony na drodze doświadczeń laboratoryjnych lub terenowych z zastosowaniem gruntów miejscowych w spodziewanych warunkach hydraulicznych. PODSUMOWANIE Przedstawione w Rozdziale 6 kryteria umoŝliwiają dobór odpowiednich materiałów geotekstylnych w zastosowaniach filtracyjno-drenaŝowych. Jak wykazały doświadczenia do optymalnej współpracy gruntu z filtrem geosyntetycznym konieczne jest ukształtowanie się przesklepienia filtracyjnego na powierzchni rozdziału faz.
Zabezpieczenia skarp przed sufozją.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Zabezpieczenia skarp przed sufozją. Skarpy wykopów i nasypów, powinny być poddane szerokiej analizie wstępnej, dobremu rozpoznaniu podłoża w ich rejonie, prawidłowemu
Bardziej szczegółowoKryteria doboru filtrów geosyntetycznych i warstw separacyjnych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Kryteria doboru filtrów geosyntetycznych i warstw separacyjnych. Kryteria doboru materiałów, filtrujących obejmują sprawdzenie: działania mechanicznego
Bardziej szczegółowoSystemy odwadniające - rowy
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Systemy odwadniające - rowy Ze względu na to, że drenaż pionowy realizowany w postaci taśm drenujących lub drenów piaskowych, przyspiesza odpływ wody wyciskanej
Bardziej szczegółowoStateczność dna wykopu fundamentowego
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Stateczność dna wykopu fundamentowego W pobliżu projektowanej budowli mogą występować warstwy gruntu z wodą pod ciśnieniem, oddzielone od dna wykopu fundamentowego
Bardziej szczegółowoAnaliza wpływu struktury geowłóknin spun-bonded na ich właściwości hydrauliczne
Analiza wpływu struktury geowłóknin na ich właściwości hydrauliczne Dr inż. Joanna Grzybowska-Pietras Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Wydział Nauk o Materiałach i Środowisku Szerokie
Bardziej szczegółowoGeosyntetyki w drenażach i odwodnieniach liniowych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Geosyntetyki w drenażach i odwodnieniach liniowych. Podstawowe wymagania dotyczące geosyntetyków stosowanych w systemach drenażowych (wg PN-EN 13252) przedstawia
Bardziej szczegółowoProjektowanie umocnienia brzegowego.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Projektowanie umocnienia brzegowego. Przedstawiony sposób projektowania odnosi się zasadniczo do gruntów podłoża najbardziej wrażliwych na erozję piasków
Bardziej szczegółowoObliczanie wytrzymałości geosyntetyków na uderzenia.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Obliczanie wytrzymałości geosyntetyków na uderzenia. Tak jak w przypadku wymagań dotyczących wytrzymałości na przebicie, odporność geosyntetyków na uderzenia
Bardziej szczegółowoBADANIA UKŁADU GRUNT-GEOWŁÓKNINA W WARUNKACH ZMIENNYCH STANÓW WÓD
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Seria: BUDOWNICTWO z. 102 2004 Nr kol. 1644 Witold STERPEJKOWICZ-WERSOCKI* Politechnika Gdańska BADANIA UKŁADU GRUNT-GEOWŁÓKNINA W WARUNKACH ZMIENNYCH STANÓW WÓD Streszczenie.
Bardziej szczegółowoNasyp budowlany i makroniwelacja.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Nasyp budowlany i makroniwelacja. Nasypem nazywamy warstwę lub zaprojektowaną budowlę ziemną z materiału gruntowego, która powstała w wyniku działalności
Bardziej szczegółowoProblem trwałości geosyntetyków w aplikacjach filtracyjnych w budownictwie wodnym
Problem trwałości geosyntetyków w aplikacjach filtracyjnych w budownictwie wodnym Dr inż. Witold Sterpejkowicz-Wersocki Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Geosyntetyczne materiały
Bardziej szczegółowoNormalizacja w zakresie geosyntetyków
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Normalizacja w zakresie geosyntetyków Tocząca się obecnie dyskusja dotycząca zasad projektowania warstw filtracyjnych i separacyjnych znajduje swoje odzwierciedlenie
Bardziej szczegółowoCHODNIK Z BRUKOWEJ KOSTKI BETONOWEJ
CHODNIK Z BRUKOWEJ KOSTKI BETONOWEJ 2 Chodniki D-08.02.00 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ST NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH SPIS TREŚCI
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT ST-02.01.01 NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Materiały 3. Sprzęt 4. Transport 5. Wykonanie robót 6. Kontrola jakości robót
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE
LABORATORIUM: ROZDZIELANIE UKŁADÓW HETEROGENICZNYCH ĆWICZENIE 1 - PRZESIEWANIE CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest wykonanie analizy sitowej materiału ziarnistego poddanego mieleniu w młynie kulowym oraz
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA D WARSTWA ODSĄCZAJĄCA
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WARSTWA ODSĄCZAJĄCA 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru warstwy odsączającej w związku z budową
Bardziej szczegółowoST05 NASYP Z POSPÓŁKI
ST05 NASYP Z POSPÓŁKI 31 l. WSTĘP 1.1 Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru nasypu z pospółki. 1.2 Zakres stosowania ST Specyfikacja Techniczna
Bardziej szczegółowoW zaleŝności od charakteru i ilości cząstek wyróŝniamy: a. opadanie cząstek ziarnistych, b. opadanie cząstek kłaczkowatych.
BADANIE PROCESU SEDYMENTACJI Wstęp teoretyczny. Sedymentacja, to proces opadania cząstek ciała stałego w cieczy, w wyniku działania siły grawitacji lub sił bezwładności. Zaistnienie róŝnicy gęstości ciała
Bardziej szczegółowoWykonanie warstwy odsączającej z piasku
D-02.02.01 SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE Wykonanie warstwy odsączającej z piasku 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Wykonanie warstwy odsączającej z piasku D-02.02.01 D-02.02.01. Wykonanie warstwy odsączającej
Bardziej szczegółowoD
45112000-5 WYKONANIE WYKOPÓW W GRUNTACH I V KAT. CPV : Roboty ziemne i wykopaliskowe 1.Wstęp 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania
Bardziej szczegółowoTEMAT / OBIEKT. WYKONANIE DRÓG TYMCZASOWYCH NA TERENIE GMINY DOBRA Z PŁYT DROGOWYCH śelbetowych PEŁNYCH PROJEKTANCI.
71-051 Szczecin ul. ZabuŜańska 53 a tel./fax. +48 91 483 51 34; + kom. +48 501 148 223; e - mail: upin12@gmail.com TOM / TECZKA: DATA: MIEJSCOWOŚĆ: (miesiąc, rok) Szczecin Styczeń 2009 TEMAT / OBIEKT WYKONANIE
Bardziej szczegółowoPodział geosyntetyków wg PN-EN ISO 10318. Przygotował: Jakub Stanasiuk 1
Podział geosyntetyków wg PN-EN ISO 10318 Przygotował: Jakub Stanasiuk 1 Plan prezentacji Plan prezentacji: 1. Funkcje geosyntetyków 2. Podział geosyntetyków 3. Symbole graficzne geosyntetyków 2 Funkcje
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH
PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 3/2012 do CZĘŚCI IX MATERIAŁY I SPAWANIE 2008 GDAŃSK Zmiany Nr 3/2012 do Części IX Materiały i spawanie 2008, Przepisów klasyfikacji i budowy statków
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ II BRANśA KONSTRUKCYJNA I. CZĘŚĆ OPISOWA 1. Wykopy i posadowienia kanalizacji Projektuje się wykopy o ścianach pionowych, umocnionych, wykonywane mechanicznie oraz ręcznie w miejscach kolizji z istniejącym
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wyklad nr 6 Przepływy laminarne i turbulentne
J. Szantyr Wyklad nr 6 Przepływy laminarne i turbulentne Zjawisko występowania dwóch różnych rodzajów przepływów, czyli laminarnego i turbulentnego, odkrył Osborne Reynolds (1842 1912) w swoim znanym eksperymencie
Bardziej szczegółowoTRWAŁOŚĆ GEOSYNTETYKÓW Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGADNIEŃ FILTRACJI
Adam BOLT * Witold STERPEJKOWICZ-WERSOCKI ** Słowa kluczowe: geosyntetyki, filtracja, kolmatacja, trwałość TRWAŁOŚĆ GEOSYNTETYKÓW Z UWZGLĘDNIENIEM ZAGADNIEŃ FILTRACJI W niniejszym referacie przedstawiono
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WARSTWY POSPÓŁKI 2 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot STWIORB Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych(stwiorb)
Bardziej szczegółowoDrenaż opaskowy. Rys. 1. Schemat instalacji drenażu opaskowego.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Drenaż opaskowy. Drenaże opaskowe stosuje się w celu wyeliminowania negatywnego oddziaływania wód gruntowych jak i infiltrujących na podziemne części obiektów
Bardziej szczegółowoD Podbudowa z kruszywa łamanego stabilizowanego mechanicznie
D-04.04.02. PODBUDOWA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot specyfikacji technicznej (ST) Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru podbudowy
Bardziej szczegółowoBadania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych
Badania charakterystyki sprawności cieplnej kolektorów słonecznych płaskich o zmniejszonej średnicy kanałów roboczych Jednym z parametrów istotnie wpływających na proces odprowadzania ciepła z kolektora
Bardziej szczegółowogruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie
Właściwości mechaniczne gruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie Ściśliwość gruntów definicja, podstawowe informacje o zjawisku, podstawowe informacje z teorii sprężystości, parametry ściśliwości, laboratoryjne
Bardziej szczegółowoZabezpieczenie sieci przed uderzeniem hydraulicznym
Zabezpieczenie sieci przed uderzeniem hydraulicznym PODSTAWY TEORETYCZNE Uderzeniem hydraulicznym nazywamy gwałtowne zmiany ciśnienia w przewodzie pod ciśnieniem, spowodowane szybkimi w czasie zmianami
Bardziej szczegółowoFiltracja - zadania. Notatki w Internecie Podstawy mechaniki płynów materiały do ćwiczeń
Zadanie 1 W urządzeniu do wyznaczania wartości współczynnika filtracji o powierzchni przekroju A = 0,4 m 2 umieszczono próbkę gruntu. Różnica poziomów h wody w piezometrach odległych o L = 1 m wynosi 0,1
Bardziej szczegółowoANALIZA ROZKŁADU OPORÓW NA POBOCZNICĘ I PODSTAWĘ KOLUMNY BETONOWEJ NA PODSTAWIE WYNIKÓW PRÓBNEGO OBCIĄśENIA STATYCZNEGO
XX SEMINARIUM NAUKOWE z cyklu REGIONALNE PROBLEMY INśYNIERII ŚRODOWISKA Szczecin 2012 prof. dr hab. hab. ZYGMUNT MEYER 1, mgr inŝ. KRZYSZTOF śarkiewicz 2 ANALIZA ROZKŁADU OPORÓW NA POBOCZNICĘ I PODSTAWĘ
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOśA
27 SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D-04.01.01 KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOśA 28 SPIS TREŚCI D-04.01.01 KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOśA 1. WSTĘP...29 2. MATERIAŁY...29
Bardziej szczegółowo( ) ( ) Frakcje zredukowane do ustalenia rodzaju gruntu spoistego: - piaskowa: f ' 100 f π π. - pyłowa: - iłowa: Rodzaj gruntu:...
Frakcje zredukowane do ustalenia rodzaju gruntu spoistego: 100 f p - piaskowa: f ' p 100 f + f - pyłowa: - iłowa: ( ) 100 f π f ' π 100 ( f k + f ż ) 100 f i f ' i 100 f + f k ż ( ) k ż Rodzaj gruntu:...
Bardziej szczegółowo. ST D SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZENIEM PODŁOśA
SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D.04.01.01. KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZENIEM PODŁOśA 1 WSTĘP ST D.04.01.01. 1.1. Przedmiot SST. Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH. KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOśA (ST-05.01.)
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOśA (ST-05.01.) 70 1. WSTĘP. 1.1. Przedmiot OST. Specyfikacja Techniczna ST-05.01 zawiera informacje
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D WARSTWA ODSĄCZAJĄCA
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WARSTWA ODSĄCZAJĄCA 64 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru
Bardziej szczegółowoIndywidualne projektowanie konstrukcji nawierzchni dzięki metodzie mechanistyczno - empirycznej Dawid Siemieński Pracownia InŜynierska KLOTOIDA
Indywidualne projektowanie konstrukcji nawierzchni dzięki metodzie mechanistyczno - empirycznej Dawid Siemieński Pracownia InŜynierska KLOTOIDA Zakopane 4-6 lutego 2009r. 1 Projektowanie konstrukcji nawierzchni
Bardziej szczegółowoTemat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości
Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Eksploatacja i obróbka skał Badania geometrycznych właściwości Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu
Bardziej szczegółowoAnaliza porównawcza dwóch metod wyznaczania wskaźnika wytrzymałości na przebicie kulką dla dzianin
Analiza porównawcza dwóch metod wyznaczania wskaźnika wytrzymałości na przebicie kulką dla dzianin B. Wilbik-Hałgas, E. Ledwoń Instytut Technologii Bezpieczeństwa MORATEX Wprowadzenie Wytrzymałość na działanie
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D KORYTOWANIE, PROFILOWANIE I ZAGĘSZCZANIE PODŁOśA
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D-04.01.01 KORYTOWANIE, PROFILOWANIE I ZAGĘSZCZANIE PODŁOśA 1 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące
Bardziej szczegółowoSZCZEGOŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA
SZCZEGOŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA 06.03.01. UZUPEŁNIENIE POBOCZY 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Zakres stosowania SST Przedmiotem niniejszej SST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA D WYRÓWNANIE PODBUDOWY
SPECYFIKACJA TECHNICZNA D - 04.08.00 WYRÓWNANIE PODBUDOWY Jelenia Góra 2006 SPIS SPECYFIKACJI D - 04.08.00 WYRÓWNANIE PODBUDOWY D-04.08.01 WYRÓWNANIE PODBUDOWY MIESZANKAMI MINERALNO-ASFALTOWYMI D-04.08.04
Bardziej szczegółowoCmentarz śydowski w Toruniu. NAWIERZCHNIA TŁUCZNIOWA (kamień polny zmieszany z pospółką) D
NAWIERZCHNIA TŁUCZNIOWA (kamień polny zmieszany z pospółką) D - 05.03.05 56 NAWIERZCHNIA TŁUCZNIOWA (kamień polny zmieszany z pospółką) D - 05.03.05 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Przedmiotem niniejszej szczegółowej
Bardziej szczegółowoD ROBOTY ZIEMNE. WYMAGANIA OGÓLNE
D-02.00.01 ROBOTY ZIEMNE. WYMAGANIA OGÓLNE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 2. SPRZĘT 3. TRANSPORT 4. WYKONANIE ROBÓT 5. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6. OBMIAR ROBÓT 7. ODBIÓR ROBÓT 8. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9. PRZEPISY ZWIĄZANE
Bardziej szczegółowo. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest porównanie na drodze obserwacji wizualnej przepływu laminarnego i turbulentnego, oraz wyznaczenie krytycznej licz
ZAKŁAD MECHANIKI PŁYNÓW I AERODYNAMIKI ABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW ĆWICZENIE NR DOŚWIADCZENIE REYNODSA: WYZNACZANIE KRYTYCZNEJ ICZBY REYNODSA opracował: Piotr Strzelczyk Rzeszów 997 . Cel ćwiczenia Celem
Bardziej szczegółowoD-04.02.02 A SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT WZMOCNIENIE PODŁOŻA GRUNTOWEGO GEOSIATKĄ SYSNTETYCZNĄ
D-04.02.02 A SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT WZMOCNIENIE PODŁOŻA GRUNTOWEGO GEOSIATKĄ SYSNTETYCZNĄ 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej
Bardziej szczegółowoD NAWIERZCHNIE GRUNTOWE 1. WSTĘP
D 05.01.00 NAWIERZCHNIE GRUNTOWE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot OST Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (OST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonywaniem nawierzchni
Bardziej szczegółowoD NAWIERZCHNIA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D-04.04.02 NAWIERZCHNIA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE BD POBOCZE Z TŁUCZNIA KAMIENNEGO
BD-04.03 Pobocze z tłucznia kamiennego 47 URZĄD GMINY SUSZEC SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE BD - 04.03 POBOCZE Z TŁUCZNIA KAMIENNEGO Suszec 2007 BD-04.03 Pobocze z tłucznia kamiennego 48 1. WSTĘP
Bardziej szczegółowoWarunki techniczne wykonywania nasypów.
Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Warunki techniczne wykonywania nasypów. 1. Przygotowanie podłoża. Nasyp powinien być układany na przygotowanej i odwodnionej powierzchni podłoża. Przed
Bardziej szczegółowoMETODYKA POSTĘPOWANIA W ZAKRESIE WYZNACZANIA KLASY MLC DLA NOWOBUDOWANYCH I PRZEBUDOWYWANYCH OBIEKTÓW MOSTOWYCH NA DROGACH PUBLICZNYCH
Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 38 Ministra Infrastruktury z dnia 26 października 2010 r. METODYKA POSTĘPOWANIA W ZAKRESIE WYZNACZANIA KLASY MLC DLA NOWOBUDOWANYCH I PRZEBUDOWYWANYCH OBIEKTÓW MOSTOWYCH
Bardziej szczegółowoBadanie próbek materiału kompozytowego wykonanego z blachy stalowej i powłoki siatkobetonowej
Badanie próbek materiału kompozytowego wykonanego z blachy stalowej i powłoki siatkobetonowej Temat: Sprawozdanie z wykonanych badań. OPRACOWAŁ: mgr inż. Piotr Materek Kielce, lipiec 2015 SPIS TREŚCI str.
Bardziej szczegółowoD NAWIERZCHNIA Z BETONOWEJ KOSTKI BRUKOWEJ DLA DRÓG PLACÓW I CHODNIKÓW
D.05.03.23 NAWIERZCHNIA Z BETONOWEJ KOSTKI BRUKOWEJ DLA DRÓG PLACÓW I CHODNIKÓW Strona 105 Strona 106 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH M UMOCNIENIE BRZEGÓW I DNA CIEKU
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH M.20.02.06 UMOCNIENIE BRZEGÓW I DNA CIEKU 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące
Bardziej szczegółowoMateriały do laboratorium Przygotowanie Nowego Wyrobu dotyczące metody elementów skończonych (MES) Opracowała: dr inŝ.
Materiały do laboratorium Przygotowanie Nowego Wyrobu dotyczące metody elementów skończonych (MES) Opracowała: dr inŝ. Jolanta Zimmerman 1. Wprowadzenie do metody elementów skończonych Działanie rzeczywistych
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu
INŻYNIERIA RZECZNA Konspekt wykładu Wykład 2 Charakterystyka morfologiczna koryt rzecznych 1. Procesy fluwialne 2. Cechy morfologiczne koryta rzecznego 3. Klasyfikacja koryt rzecznych 4. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoDoświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych
Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych Daniel Wysokiński Mateusz Turkowski Rogów 18-20 września 2013 Doświadczenia w eksploatacji gazomierzy ultradźwiękowych 1 Gazomierze ultradźwiękowe
Bardziej szczegółowoĆw. 4. BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM
Ćw. 4 BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM WYBRANA METODA BADAŃ. Badania hydrodynamicznego łoŝyska ślizgowego, realizowane na stanowisku
Bardziej szczegółowoMetody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Metody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych. W dobie zintensyfikowanych działań inwestycyjnych wiele posadowień drogowych wykonywanych jest obecnie
Bardziej szczegółowoD WYKONANIE WYKOPÓW W GRUNTACH I V KAT.
1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST D 02.01.01 WYKONANIE WYKOPÓW W GRUNTACH I V KAT. Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru wykopów w gruntach I V kat. w związku
Bardziej szczegółowoDokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line
Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line F-Line DORW2160 06.02.2013 1 / 12 1. Lokalizacja 1.1 Lokalizacja względem budynków Teren nad zbiornikiem nie może być zabudowany. Minimalną odległość
Bardziej szczegółowoUKŁADY KONDENSATOROWE
UKŁADY KONDENSATOROWE 3.1. Wyprowadzić wzory na: a) pojemność kondensatora sferycznego z izolacją jednorodną (ε), b) pojemność kondensatora sferycznego z izolacją warstwową (ε 1, ε 2 ) c) pojemność odosobnionej
Bardziej szczegółowoKatedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki
Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Przedmiot: Badania nieniszczące metodami elektromagnetycznymi Numer Temat: Badanie materiałów kompozytowych z ćwiczenia: wykorzystaniem fal elektromagnetycznych
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D WARSTWA ODSĄCZAJĄCA
SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D - 04.02.01. WARSTWA ODSĄCZAJĄCA 48 1. WSTĘP D - 04.02.01. WARSTWA ODSĄCZAJĄCA 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące
Bardziej szczegółowoD BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE KOD CPV
D - 0.0.01 BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE KOD CPV 452222-1 1. WSTĘP Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót
Bardziej szczegółowoD BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE. Śliwno, 2009 r
D - 08.03.01 BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE Śliwno, 2009 r SPIS TREŚCI 1. WSTĘP... 3 2. MATERIAŁY... 3 3. SPRZĘT... 6 4. TRANSPORT... 6 5. WYKONANIE ROBÓT... 6 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT... 7 7. OBMIAR ROBÓT...
Bardziej szczegółowoD-04.04.02 PODBUDOWA I WZMOCNIENIE PODŁOśA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE
D-04.04.02 PODBUDOWA I WZMOCNIENIE PODŁOśA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru podbudowy i wzmocnienia
Bardziej szczegółowo09 - Dobór siłownika i zaworu. - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika
- Dobór siłownika i zaworu - Opór przepływu w przewodzie - Dobór rozmiaru zaworu - Dobór rozmiaru siłownika OPÓR PRZEPŁYWU W ZAWORZE Objętościowy współczynnik przepływu Qn Przepływ oblicza się jako stosunek
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowoŚciankami szczelnymi nazywamy konstrukcje składające się z zagłębianych w grunt, ściśle do siebie przylegających. Ścianki tymczasowe potrzebne
Ścianki szczelne Ściankami szczelnymi nazywamy konstrukcje składające się z zagłębianych w grunt, ściśle do siebie przylegających. Ścianki tymczasowe potrzebne jedynie w okresie wykonywania robót, np..
Bardziej szczegółowoZapora ziemna analiza przepływu nieustalonego
Przewodnik Inżyniera Nr 33 Aktualizacja: 01/2017 Zapora ziemna analiza przepływu nieustalonego Program: MES - przepływ wody Plik powiązany: Demo_manual_33.gmk Wprowadzenie Niniejszy Przewodnik przedstawia
Bardziej szczegółowoWyboczenie ściskanego pręta
Wszelkie prawa zastrzeżone Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: 1. Wstęp Wyboczenie ściskanego pręta oprac. dr inż. Ludomir J. Jankowski Zagadnienie wyboczenia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne
Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 08.03.01 BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE Kod CPV: 45233140-2 Roboty drogowe 1 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D Kod CPV
SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D 08.03.01 BETONOWE OBRZEśA CHODNIKOWE Kod CPV 45233100-0 152 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot STWIORB Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej
Bardziej szczegółowoK p. K o G o (s) METODY DOBORU NASTAW Metoda linii pierwiastkowych Metody analityczne Metoda linii pierwiastkowych
METODY DOBORU NASTAW 7.3.. Metody analityczne 7.3.. Metoda linii pierwiastkowych 7.3.2 Metody doświadczalne 7.3.2.. Metoda Zieglera- Nicholsa 7.3.2.2. Wzmocnienie krytyczne 7.3.. Metoda linii pierwiastkowych
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D PRZEPUSTY Z RUR Z TWORZYW SZTUCZNYCH
PRZEPUSTY Z RUR Z TWORZYW SZTUCZNYCH 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem przepustów z tworzyw
Bardziej szczegółowoCHODNIK Z BRUKOWEJ KOSTKI BETONOWEJ
ZAŁ. NR 8/4 DO SIWZ D.08.02.02. CHODNIK Z BRUKOWEJ KOSTKI BETONOWEJ 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D
Warstwa ulepszonego podłoŝa z mieszanki ( pospółki) 121 SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WARSTWA ULEPSZONEGO PODŁOśA MIESZANKI ( POSPÓŁKI ) 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot STWiORB
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA
D 05.03.01 Nawierzchnia z kostki granitowej 65 SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D 05.03.01 NAWIERZCHNIA Z KOSTKI GRANITOWEJ 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym
Bardziej szczegółowoTransport i sedymentacja cząstek stałych
Slajd 1 Slajd 2 Slajd 3 Slajd 4 Slajd 5 Akademia Rolnicza w Krakowie WIŚiG Katedra Inżynierii Wodnej dr inż. Leszek Książek Transport i sedymentacja cząstek stałych wykład 1, wersja 4.4 USM Inżynieria
Bardziej szczegółowoD Układanie geosyntetyków
Strona 213 D.10.12.07 Układanie geosyntetyków 1. WSTĘP...214 1.1. PRZEDMIOT ST UKŁADANIE GEOWLOKNIN...214 1.2. ZAKRES STOSOWANIA ST...214 1.3. OGÓLNY ZAKRES ROBÓT OBJĘTYCH ST...214 1.4. OKREŚLENIA PODSTAWOWE...214
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE. KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOśA ST
Zjazd z drogi powiatowej nr 2619 S relacji Gumna Dębowiec - Ochaby, droga dojazdowa do parkingu i chodniki przy Szkole Podstawowej w Dębowcu. SPECYFIKACJE TECHNICZNE KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM
Bardziej szczegółowoWykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych.
Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Wykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych. Obniżenie zwierciadła wody podziemnej powoduje przyrost naprężenia w gruncie, a w rezultacie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie laboratoryjne Parcie wody na stopę fundamentu
Ćwiczenie laboratoryjne Parcie na stopę fundamentu. Cel ćwiczenia i wprowadzenie Celem ćwiczenia jest wyznaczenie parcia na stopę fundamentu. Natężenie przepływu w ośrodku porowatym zależy od współczynnika
Bardziej szczegółowoZarys geotechniki. Zenon Wiłun. Spis treści: Przedmowa/10 Do Czytelnika/12
Zarys geotechniki. Zenon Wiłun Spis treści: Przedmowa/10 Do Czytelnika/12 ROZDZIAŁ 1 Wstęp/l 3 1.1 Krótki rys historyczny/13 1.2 Przegląd zagadnień geotechnicznych/17 ROZDZIAŁ 2 Wiadomości ogólne o gruntach
Bardziej szczegółowoEgzamin z MGIF, I termin, 2006 Imię i nazwisko
1. Na podstawie poniższego wykresu uziarnienia proszę określić rodzaj gruntu, zawartość głównych frakcji oraz jego wskaźnik różnoziarnistości (U). Odpowiedzi zestawić w tabeli: Rodzaj gruntu Zawartość
Bardziej szczegółowoISNSTRUKCJA PRZEWOZU / SKŁADOWANIA / MONTARZU I KONSERWACJI PŁYT DROGOWYCH. Przewóz, rozładunek i składowanie płyt drogowych firmy JADAR
ISNSTRUKCJA PRZEWOZU / SKŁADOWANIA / MONTARZU I KONSERWACJI PŁYT DROGOWYCH Żelbetowe płyty drogowe firmy JADAR Żelbetowe płyty drogowe firmy Jadar mają szerokie spektrum zastosowań w budownictwie. Wykonane
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D
SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D.04.01.01.13. WYKONANIE KORYTA MECHANICZNIE WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZENIEM PODŁOśA 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji
Bardziej szczegółowoGeowłókniny do budowy drogi leśnej wykonanie warstwy odcinającej i odsączającej
D-04.02.01 WARSTWY ODSĄCZAJĄCE I ODCINAJĄCE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA
45112000-5 WYKONANIE WYKOPÓW W GRUNTACH II-V KAT. CPV : Roboty ziemne i wykopaliskowe 1.Wstęp 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej Szczegółowej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania
Bardziej szczegółowoSzczegółowa Specyfikacja Techniczna Załącznik nr 2
Szczegółowa Specyfikacja Techniczna Załącznik nr 2 1. WSTĘP REMONT CZĄSTKOWY - CHODNIKI Z PŁYT BETONOWYCH 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJA TECHNICZNA ST-2 ROBOTY ZIEMNE CPV-45111000
1 SPECYFIKACJA TECHNICZNA ST-2 ROBOTY ZIEMNE CPV-45111000 OBIEKT: BUDYNKI MIESZKALNE, WIELORODZINNE NR 1, 2, 3 śyrardów, UL. śeromskiego INWESTOR: śyrardowskie TOWARZYSTWO BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO śyrardów,
Bardziej szczegółowoKOMOROWY SYSTEM ROZSĄCZAJĄCY OKSY-EKO typu SC
KOMOROWY SYSTEM ROZSĄCZAJĄCY OKSY-EKO typu SC Komory drenażowe OKSY-SC-310 i OKSY-SC-740 PRZEZNACZENIE Komory drenażowe to urządzenia przeznaczone do odwadniania obszarów zurbanizowanych. Mają zastosowanie
Bardziej szczegółowo